تحقیق درباره سیستمهای اطلاعاتی حسابداری برای سازمانهای خدماتی و غیر انتفاعی 36 ص

اختصاصی از کوشا فایل تحقیق درباره سیستمهای اطلاعاتی حسابداری برای سازمانهای خدماتی و غیر انتفاعی 36 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 35

سیستمهای اطلاعاتی حسابداری برای سازمانهای خدماتی و غیر انتفاعی

در میان پرسشهای مهمی که شما باید قادر باشید پس از خواندن این فصل به آنها پاسخ دهید ، سئوالات زیر مطرح می شوند :

مشکلات معمول سیستمهای اطلاعاتی حسابداری در سازمانهای خدماتی نظیر دفاتر حقوقی و کلینیکهای پزشکی چه هستند ؟

چرا یک سازمان خدماتی نظیر دفتر مشاوره فاقد دارایی « موجودی کالا » در ترازنامه خود می باشد ؟

چرا سیستمهای برنامه ریزی و کنترل بودجه در سازمانهای خدماتی معمولاً اثرگذاری کمتری نسبت به سیستمهای بودجه ای در سازمانهای غیر خدماتی ؟

برنامه ریزی و کنترل بودجه ای موثر در یک سازمان غیر انتفاعی نظیر دانشگاه دولتی مهمتر از یک سازمان انتفاعی محور است ؟

آیا یک بیمارستان به عنوان یک سازمان خدماتی ، یک سازمان غیر انتفاعی یا ترکیبی از هر دو نهاد طبقه بندی می شود ؟

مقدمه

تا اندازه ای هم به سازمانهای خدماتی ( نظیر دفاتر حقوقی ، دفاتر حسابداران مجاز ، دفاتر مشاوره ، کلینیکهای پزشکی ، بانکها و رستورانها ) و هم به سازمانهای غیر انتفاعی ( نظیر دانشگاهها ، ارتش و پلیس ) توجه کمتری شده است . به طور معمول یک نهاد خدماتی به جای « کالاهای ملموس » ، « خدمات ناملموس » را به مشتریان خود ارائه نموده و یک سازمان غیر انتفاعی است. از آنجائیکه یک سازمان غیر انتفاعی ( که گاهی اوقات یک سازمان سودناخواه نامیده می شود ) نیز عمدتاً « خدمات ناملموس » را به مشتریان خود عرضه میدارد ، سازمان غیر انتفاعی نوعی سازمان خدماتی است . با این حال براساس تعریف ، سازمانهای غیر انتفاعی سود محور نیستند . دستاوردها و موفقیت این سازمانها براساس سهم آنها در رفاه عمومی جامعه مورد ارزیابی قرار می گیرد .

در این فصل برخی از جنبه های عملیاتی عمده سازمانهای خدماتی و سازمانهای غیر انتفاعی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است . از آنجائیکه بسیاری از فارغ التحصیلان دانشگاهها سرانجام از سوی یکی از این سازمانها به خدمت گرفته می شوند ، پوشش این نهادها در این فصل ضروری است . توجه عمده, به بحث و بررسی ویژگیهای سیستم های اطلاعاتی حسابداری که منحصر به نهادهای خدماتی و غیر انتفاعی است اختصاص خواهد یافت . همچنین نمونه های عملی از کاربرد کامپیوتر در سازمانهای خدماتی و غیر انتفاعی فراهم گردیده است .

سازمانهای خدماتی

اصطلاح سازمانهای خدماتی ، محدوده گسترده ای از موسسات تجاری را در بر می گیرد که خدماتی را به مشتریان خود ارانه می نمایند .

رستورانها ، هتلها ، مغازه های آرایش و زیبایی ، دفاتر حقوقی ، دفاتر حسابداران مجاز ، دفاتر حمل و نقل ، کلینیکهای پزشکی ، دفاتر مشاوره ، استودیوهای تلویزیونی و نهادهای ورزشی نظیر تیمهای حرفه ای بیسبال و فوتبال در گروه تجاری سازمان های خدماتی قرار می گیرند .

ویژگیهای منحصر به فرد سازمانهای خدماتی

سازمانهای خدماتی در مقایسه با سازمانهایی که کالاهای ملموس ( نظیر تولید کنندگان اتومبیل) به مشتریان خود عرضه می کنند ، دارای خصوصیات عملیاتی منحصر به فردی می باشند . ویژگیهای متمایز کننده اغلب نهادهای خدماتی عبارتند از (1) عدم وجود موجودی کالای قابل فروش ، (2) اهمیت کارکنان حرفه ای ، (3) دشواری اندازه گیری کیفی و کمی محصول و فرآورده و (4) کوچکی اندازه .

اکنون به هر یک از این چهار خصوصیت خواهیم پرداخت .

فقدان موجودی کالا

این خصوصیت می تواند بر فعالیتهای کسب درآمد یک سازمان خدماتی تاثیر عمده ای داشته باشد . یک تولید کننده کالاهای ملموس ( نظیر کمپانی Alan که کالاهای ورزشی تولید می کند) برای فروشهای جاری و آتی خود موجودی کالا تولید می کند . این موجودی به عنوان یک ذخیره احتیاطی در مقابل نوسانات احتمالی فروشهای آتی عمل می نماید . به عنوان مثال ، در صورتیکه کمپانی Alan انتظار داشته باشد که فروش ماه بعد وسایل بسکتبال بیش از طرفیت تولیدی کارخانه باشد ، کمپانی می تواند تولید ماه جاری کارخانه را افزایش دهد . و گرنه ، اگر کمپانی مقداری از فروش کالاهای ورزشی را در این ماه در نتیجه بازاریابی ضعیف از دست بدهد ، شاید بتواند در ماههای بعد این فروشها را جبران نماید ( به عنوان مثال از طریق برنامه های بازاریابی موثرند) . اغلب سازمانهای خدماتی نمی توانند ، موجودی کالایی را برای فروشهای فعلی و آتی خود تهیه نمایند . این اصطلاح موجودی که سازمان خدماتی در تلاش برای کسب درآمد خود به فروش می رساند شامل خدماتی است که کارکنان سازمان برای مشتریان آن فراهم می نمایند . این خدمات را نمی توان در یک موجودی ، جمع آوری نمود . بنابراین ، هرگونه نقص در کسب درآمد از ارائه خدمات نمی تواند فردا یا ماه بعد جبران گردد . درآمدی که در نتیجه عدم فراهم نمودن خدمات در امروز از دست میرود ، احتمالا هر گز به دست نخواهد آمد .

به عنوان مثال ممکن است رستوران FINE TASTE شنبه شب ناچار باشدتا برخی از مشتریان خود رابه خاطر رزرو شدن میزهای موجود ، رد کند . احتمالا این مشتریان در رستوران دیگری میز رزو میکنند و در نتیجه رستوران FINE TASTE برای همیشه درآمدی را که می توانست در آن بعد از ظهر از این مشتریان داشته باشد, از دست داده است. البته ممکن است مشتریانی که شنبه شب رد شده اند ، برای یکشنبه شب یا آخر هفته بعد در این رستوران میز رزرو نمایند . بااین حال نکته در این است که یک سازمان خدماتی نظیر رستوران قادر به انبار کردن موجودی برای رفع تفاضای نوسانات فروش نمی باشد . ممکن است میزهای غذاخوری رستوران FINE TASTE در دوشنبه شب خالی بماند ، درحالی که تقاضای میز غذا خوری در شنبه شب بیش از میزان عرضه است . در حالت ایده آل مدیریت رستوران می توانست افزایش تدریجی موجودی خدمات غذاخوری را برای دوشنبه شب طراحی کند و سپس این خدمات شنبه شب به فروش برسد . واضح است که این گونه افزایش تدریجی موجودی ، غیر ممکن خواهد بود.

اهمیت کارکنان حرفه ای

در بسیاری از سازمانهای خدماتی ، "مهمترین منابع" دارایی مهارتهای تخصصی پرسنل آن می باشد . در واقع ، کارکنان ماهر در فعالیت موثر سازمانهای غیر خدماتی نظیر شرکتهای تولیدی از اهمیت فراوانی برخوردارند . اما در مورد بسیاری از سازمانهای خدماتی تنها محصول ارائه شده ، نبوغ حرفه ای منابع انسانی می باشد . به عنوان مثال ، یک دفتر حقوقی نمی تواند بدون وکلای آموزش دیده به خوبی عمل نماید . به همین ترتیب ، چگونه یک تیم فوتبال می تواند بدون نبوغ ورزشکاران خود فعالیت نماید ؟

ارزیابی کمی و کیفی محصول ( خروجی )

در یک شرکت تولیدی نظیر کمپانی Alan ، حسابداران موسسه می توانند استاندارهای کمی و کیفی را برای اقلام تولید شده توسعه دهند . در صورتیکه ، مقدار کالاهای ورزشی تولید شده در یک دوره خاص به گونه ای چشمگیر از مقدار استاندارد از پیش تعیین شده متفاوت باشد ، گزارشهای مدیریتی مبتنی بر این انحرافات را می توان با هدف

تحقیق درباره جایگاه شورای اسلامی شهر از نگاه مدیریت شهری

اختصاصی از کوشا فایل تحقیق درباره جایگاه شورای اسلامی شهر از نگاه مدیریت شهری دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 28

دانشگاه علامه طباطبائی

دانشکده حسابداری و مدیریت

عنوان تحقیق

جایگاه شورای اسلامی شهر از نگاه مدیریت شهری

استاد : دکتر عباس قاسمی حامد

دانشجو : روح الله علیخان گرگانی

زمستان 85

«فهرست مطالب»

صفحه

عنوان

1

مقدمه

4

تعریف شهر

5

تعریف مدیریت

6

مدیریت شهری

8

تمرکززدایی و انواع آن

8

عدم تمرکز سیاسی

10

عدم تمرکز اداری

11

سابقه نهادهای شهری ایران

12

انجمن‌های شهر در قبل از پیروزی انقلاب اسلامی

16

شورای اسلامی شهری به مدیریت شهری مشارکتی

19

جایگاه شورای اسلامی شهر و مشارکتهای مردمی و قانون اساسی

23

اهداف شوراها

مقدمه:

از برنامه‌ها و راهبردهای اصلی در برنامه‌های مدیریت شهری و حصول به مدیریت شهری کارآمد و مؤثر، ایدة نهادینه‌سازی مشارکت و حضور مستقیم مردم در فرآیند اداره و مدیریت شهرها بوده است که در جوامع مختلف به اشکال گوناگون و روش‌های گاه متفاوت، قابل مشاهده می‌باشد.

بنابراین یکی از الگوهای یاد شده در جهت تحقق اهداف برنامه‌ریزی و مدیریت شهرها، دعوت و جلب مشارکت مردم برای تهیه برنامه‌های شهری، مدیریت و اداره امور آنها است که نقطه اوج این مشارکت و همکاری و مصداق عینی آن تشکیل انجمن‌های شهر و استفاده از حضور مفید و مستقیم منتخبین مردم و مشارکت عامه شهروندان، سازمان‌های ذیربط و متخصصان امور شهری در حل و فصل کلیه مسائل و مشکلات شهر بوده است، که می‌توان از آن به عنوان مدیریت نوین شهری نیز یاد کرد و شوراهای اسلامی شهر را مصداق بارز این نوع مدیریت در ایران می‌دانیم.

با در نظر گرفتن سیر طبیعی و تاریخی تکوین مدیریت شهری در شهرهای ایران که می‌توان آن را با تشکیل بلدیه و انجمن‌های شهر در سال‌های قبل از پیروزی انقلاب اسلامی تعریف نمود، شاید بتوان چنین بیان کرد که مدیریت شهری و انجمن‌های شهری و به عبارت امروزی شوراهای اسلامی شهرها در جهت بهبود وضعیت کالبدی ـ فضایی شهرها می‌بایست تلاش‌های ارزشمندی را انجام دهند. و این بدین معناست که حق تبیین سرنوشت مردم به دست خودشان و مشارکت مردم در تمامی اموری که به زندگی جمعی‌شان مربوط می‌شود، به عنوان حق طبیعی مورد پذیرش همگانی قرار گرفته است.

قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به عنوان تبلور آرمان‌های یک ملت بزرگ و انقلاب عظیم رسالت خود را این دانسته که، در جهت گسستن استبداد، موجبات سپرده‌شدن سرنوشت مردم بدست خودشان را فراهم ساخته و زمینه‌ساز مشارکت فعال و گسترده تمامی عناصر اجتماع در تمام مراحل تصمیم‌گیری سیاسی و سرنوشت‌ساز باشد.

اصل وجود شوراهای اسلامی نیز از همین رویکرد در قانون اساسی پیش‌بینی شده است. مسلماً در فراز و نشیب‌های مختلف سیاسی، نظامی، اقتصادی و اجتماعی، کشورها و دولت‌ها با بحران روبرو می‌شوند. وجود شوراهای اسلامی شهر و روستا با ایجاد یک روحیه جمعی، همدلی و همفکری سد محکمی در برابر حوادث و بحران‌ها به وجود می‌آورد که بدین‌سان در بیستمین انتخابات سراسری در بیستمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران با عنوان انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا این مهم که بیست سال مردم نیز در انتظار تحقق‌یافتن آن بودند به وقوع پیوست.

بدین‌ترتیب شوراهای اسلامی شهر به عنوان یک نهاد در اداره امور فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و کالبدی شهرها مسؤول گردید و موظف به ایفای نقش شد و می‌رود که در ساختار سیستم مدیریت شهری ایران جایگاه خود را پیدا نماید.

تحقیق درمورد مروری بر مراقبت از دهان و دندان

اختصاصی از کوشا فایل تحقیق درمورد مروری بر مراقبت از دهان و دندان دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 15

مروری بر مراقبت از دهان و دندان ( بهداشت دهان و دندان )

 مقدمه: سلامت انسانها و در نتیجه سلامت جامعه نقش مؤثری در توسعه و توانمندی جامعه دارد ،سلامت محور توسعه است و سطح سلامتی جامعه نیز از توسعه یافتگی آن تا ثیر می پذیرد . مهمترین مساله در این راستا آگاهی و شناخت کامل افراد می باشد و این امر میسر نمی گردد مگر به کمک بهره گیری از روشهای جدید آموزشی و انجام پژوهشهای لازم ومتعدد .  با ارتقاء سطح آگاهی  عموم مردم در زمینه بهداشت دهان ودندان از طریق آموزش روشهای صحیح بهداشت و پیشگیری ، فرهنگ سازی  وجلب مشارکت آنها میتوان نگرش و رفتار و عملکرد آنان را در رابطه با سلامت دهان ودندان تغییر داده و با این افزایش آگاهی ، تغییر نگرش ها ،باورها و در نهایت ایجاد الگوهای صحیح رفتارهای بهداشتی می توانیم قدم مؤثری در تا مین سلامتی جامعه بر داریم . مطالعات و تحقیقات انجام گرفته نشان می دهد که پوسیدگی دندان بطور چشمگیری در بین افراد جامعه شایع است .این مساله بیانگر این مهم است که وجود مشکل پوسیدگی دندان به عنوان یکی از اولویتهای بهداشتی درمانی جامعه امروز بوده و به برنا مه ریزی دقیق آموزشی و بهداشتی درزمینه پیشگیری نیاز دارد. 

دهان و ساختمان دندان :نقش دهان :دهان در اعمال زیادی چون صحبت کردن ، خندیدن ، چشیدن ، گاز گرفتن ،جویدن وبلعیدن غذا نقش اصلی را به عهده دارد و اولین قسمت دستگاه گوارش است که از لبها شروع و به حلق منتهی می شود ، اولین قدم در عمل گوارش غذا ، خرد کردن و جویدن مواد غذائی است که وظیفه آ ن به عهده دندانها می باشد ،دندانها هر یک با شکل ویژه خود به اعمال بریدن (دندانهای پیش )، پاره کردن (دندانهای نیش)،نرم وله کردن (دندانهای آسیا) و نهایتاّ به عمل جویدن غذا کمک می کنند .دندانها در عمل جویدن غذا نقش مهمی دارند اگر غذا خوب جویده نشود هضم آن مشکل میشود .هر انسان در زندگی خود دو نوع دندان در می آورد : ۱- دندان شیری۲- دندان دایمیدندانهای شیری :رویش دندانهای شیری معمولا از ۶ ماهگی  شروع می شود و تا حدود ۵/۲ سالگی  طول می کشد تعداد دندانهای شیری ۲۰ عدد است . اگر  رویش دندانهای شیری چند ماه زودتر یا دیرتر از ۶ ماهگی شروع شود طبیعی است و نباید نگران شد .ولی اگر بیشتر از ۹ ماه عقب بیفتد باید ارجاع فوری داده شود.دندانهای دایمی:از حدود ۵/۵  تا ۱۲ سالگی به تدریج دندانهای شیری لق می شوند  و می افتند . هر دندان شیری که می افتد ۲ تا ۶ ماه طول می کشد تا جای آن دندان دایمی در بیاید .تعداد دندانهای دایمی ۳۲  عدد است .پوسیدگی دندان :پوسیدگی دندان را در اصطلاح عامیانه کرم خوردگی دندان گویند .پوسیدگی دندان با فعالیت میکروبهای داخل دهان در سطح  خارجی دندان شروع می شود .هر دندان پوسیده یک یا چند علامت زیر را دارا می با شد:-تغییر رنگ دندان از سفید به قهوه ای یا سیاه-سوراخ شدن دندان در محل پوسیدگی-حساس بودن یا درد گرفتن دندان در موقع خوردن غذاهای گرم و سرد وترش یا شیرین ویا وقتی که دندانها را روی هم فشار می دهیمبوی بد دهان.علت پوسیدگی دندان :به طور طبیعی صد ها نوع میکروب در دهان وجود دارد . بیشتر میکروبهای داخل دهان بی خطر هستند .حتی بعضی از این میکروبها  به هضم غذا کمک می کنند . وقتی از دندانها به خوبی مراقبت نشود این میکروبها با مواد موجود در بزاق لایه نرم بیرنگ وچسینده ای تشکیل می دهند که بر روی دندانها می چسبد وبا آب خالی شسته نمی شود .این لایه را پلاک میکروبی می گویند .باکتریهای موجود در پلاک از مواد قندی غذاها تغذیه می کنند و در جریان این کار اسید تولید می شود .این اسید تولید شده مینای دندان را حل می کند وپوسیدگی ایجاد می گردد .لثه وبیماریهای آن :لثه سالم صورتی رنگ است وکاملا به استخوان فک می چسبد لبه لثه معمولاتیز است ومثل لایه ای روی دندان کشیده شده است  . اگر بهداشت دهان ودندان رعایت نشود بافت نگهدارنده لثه دچار بیماری می شود .در آغاز بیماری اول لثه پر خون قرمز ومتورم میشود  سپس با پیشرفت بیماری استخوان فک  خورده شده ولثه عقب نشینی می کند به تدریج دندان لق میشود  وخود به خود می افتد .علت بیماری  ماندن پلاک میکروبی روی دندان به مدت طولانی وتبدیل آن  به لایه زرد یا قهوه ای که به آن جرم دندانی گویند میباشد.روش درست مسواک کردن دندانها واستفاده از نخ دندان :اول :انتخاب یک مسواک خوب :-موهای آن از نایلون نرم درست شده بود .-موهای آن مرتب ومنظم باشددوم :-خمیر دندان :قدرت پاک کنندگی که باعث براق شدن دندانها می شود-خوشبو وخوش طعم کردن دهان و

تحقیق درباره سمینار شبکه های کامپیوتری 8 ص

اختصاصی از کوشا فایل تحقیق درباره سمینار شبکه های کامپیوتری 8 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 9

دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد

(درس کنترل صنعتی)

استاد ارجمند :

جناب آقای مهندس خسروی

ارائه :

امید رضا مشهدی

تایپ و صفحه آرایی :

رایان افزار

زمستان 85

مقدمه

شبکه کامپیوتری شامل مجموعه ای از کامپیوترها و دستگاه هایی است که به هم متصل بوده و می توانند داده هایشان را به اشتراک بگذارند ، چنین شبکه هایی را LAN(Local Area Network) یا WAN(Wide Area Network) می گویند.

شبکه موجود در اتاق های یک کالج یا ساختمان نمونه ای از LAN و شبکه موجود بین نواحی وسیع جغرافیایی نمونه ای از WAN هستند شبکه های کامپیوتری به شدت در حال گسترش هستند ، پیدایش اینترنت و شاهراه اطلاعات موجب تسریع تبادل اطلاعات بین کاربران گردید.

توپولوژی شبکه کامپیوتری :

توپولوژی ، نحوه اتصال اشیاء به همدیگر را مشخص می کند توپولوژی یک شبکه کامپیوتری نحوه اتصال کامپیوترها یا دستگاه ها (که هر کدام یک گره NODE نام دارد ) به یکدیگر را مشخص می کند.

انواع توپولوژی برای شبکه ای با پنج گره :

هاپ

ب- ستاره الف- کاملا متصل

شکل الف- شبکه کاملا متصل fally connectedet را نشان می دهد پیاده سازی این نوع شبکه بسیار گران است. زیرا هر گره در شبکه باید به سایر گره های موجود در آن شبکه متصل گردد شبکه ای با 5 گره به 10 اتصال یا لینک نیاز دارد شبکه ای با 20 گره به 190 اتصال نیاز دارد مزیت این شبکه آن است که داده ها برای رفتن از گره ای به گره دیگر، تنها از یک اتصال عبور می کنند به این نوع شبکه، شبکه مش mesh یا کاملا مش cfull mesh نیز می گویند.

شکل ب) شبکه ستاره star net work ا نشان می دهد توجه کنید در این نوع شبکه یکی از گره ها به عنوان مرکز تبادل اطلاعات در نظر گرفته می شود از انجایی که تعداد اتصالاهای ارتباطی به حداقل می رسد(معمولا یکی کمتر از تعداد گره ها) راه اندازی شبکه ستاره ارزان تمام می شود ولی اگر گره مرکزی دچار مشکل شود، تمام شبکه از کار می افتد این مشکل در شبکه با اتصال کامل بروز نمی کند.

شکل پ) شبکه گذرگاهی bus net work را نشان می دهد در این نوع شبکه کلیه گره ها به یک لینک ارتباطی متصل هستند نوع متداول شبکه گذرگاهی اترنت نام دارد لینک ارتباطی در شبکه اترنت معمولا کابل کواکسیال بوده که از طریق T-connector به هر گره متصل می گردد راه اندازی شبکه گذرگاهی ارزان بوده و به راحتی می توان گره جدیدی را به شبکه اضافه کرد. نکته ای که باید به آن توجه داشت حداکثر فاصله بین دو گره می باشد. این فاصله در مدت زمان لازم برای ارسال داده از یک طرف شبکه به طرف دیگر تاثیر دارد آخرین توپولوژی شبکه حلقوی ring network می باشد که در شکل نشان داده شده است در این توبولوژی گره ها در یک مسیر ارتباطی حلقوی قرار می گیرند بنابراین همانند شبکه گذگاهی حداکثر زمان تبادل اطلاعات به تعداد گره های موجود در شبکه بستگی دارد.

تحقیق درباره تونل سازی و انواع آن

اختصاصی از کوشا فایل تحقیق درباره تونل سازی و انواع آن دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 152

1-1- آشنایی

در تعاریف قدیمی تونل به عنوان یک راهرو طویل زیر زمینی تعریف شده است، تعاریف دیگر تونل به شرح زیر است:

راهرو زیر زمینی افقی که از هر دو طرف به هوای آزاد مرتبط است، به طور کلی مقصود از تونل، کلیه راهروهای زیرزمینی است که برای استخراج مواد معدنی، رفت و آمد اتوموبیلها، حرکت قطارها، انتقال لوله و کابل و نیز انتقال آب، احداث می‌شود.

1-2- مراحل تونل سازی

مراحل احداث و آماده سازی تونلها به شرح زیر است:

الف: تهیه طرح تونل

ب: نقشه برداری مسیر و تحقیقات مهندسی

ج: حفر تونل

د: نگهداری موقت تونل

ه: انجام خدمات فنی از قبیل تهویه، آبکشی، روشنایی و نظایر آن

و: نگهداری دائم تونل

اگر تمام شرایط مناسب باشد، تونل سازی کار آسانی است اما سوابق کار نشانگر آن است که در بسیاری موارد به علت شرایط ویژه، احداث تونل با مشکلات مهمی روبرو شده و حتی در بعضی موارد حفر تونل متوقف شده است.

1-3- طبقه بندی تونلها

به طور کلی تونلها را می‌توان به سه دسته تونلهای حمل و نقل، تونلهای صنعتی و تونلهای معدنی تقسیم کرد:

1-3-1- تونلهای حمل و نقل

این تونلها به قصد رفتن و آمد افراد و حمل مواد احداث شده و خود به گروههای زیر تقسیم می‌شوند:

الف: تونلهای راه آهن

ب: تونلهای راه

ج: تونلهای پیاده رو

د: تونلهای ناوبری

ه: تونلهای مترو

1-3-2- تونلهای صنعتی

این تونلها به منظور انتقال مواد و تاسیسات احداث می‌شوند و گروه تونلهای زیر را دربرمی‌گیرند:

الف: تونلهای مربوط به نیروگاههای آبی

ب: تونلهای انتقال آب

ج: تونلهای استفاده همگانی و پناهگاهها

د: تونلهای فاضلاب

ه: تونلهای طرحهای صنعتی

و: تونلهای انبارهای نظامی

ز: تونلهای دفن زباله‌های اتمی

1-3-3- تونلهای معدنی

این تونلها که به منظور احداث شبکه معادن حفر می‌شوند شامل تونلهای زیر هستند:

الف: تونلهای گشایشی معدن

ب: تونلهای اکتشافی

ج: تونلهای استخراجی

د: تونلهای خدماتی

ه: تونلهای زهکشی

1-4- تاریخچه تونل سازی

قدیمی‌ترین تونل شناخته شده در حدود 4000 سال پیش در بین النهرین حفر شده، این تونل به طول km 1 و ابعاد 5/4* 6/3 متر از زیر رود فرات می‌گذشت و قصر پادشاهی بابل را به معبد اختصاصی متصل می‌‌ساخت. در سال 525 قبل از میلاد، پیکرات، برای تهیه آب تونلی احداث کرد که هردوت مورخ یونانی 60 سال پس از اتمام آنرا در ردیف یکی از سه ساختمان بزرگ یونان به شمار آورد. در ایران از چند هزار سال پیش، به منظور استفاده از آبهای زیر زمینی تونلهایی موسوم به قنات حفر شده است که طول بعضی از آنها به 70 کیلومتر می‌رسد. تعداد قناتهای ایران بالغ بر 50000 رشته برآورد شده است. به جرات می‌توان گفت که ایرانیان قدیم، پیشرو حفر تونلهای انتقال آب یا قنات بوده‌اند و در این زمینه تجربیات گرانقدری داشته‌اند که حاصل آنها، حفر قناتهای متعدد و طویل و عمیق است. نکته جالب آن است که این تونلها، با وسایل بسیار ابتدایی حفر شده‌اند. با اختراع باروت و سایر مواد منفجره، حفر تونل در سنگهای نسبتا سخت هم ممکن شد و سرعت حفاری نیز افزایش یافت.

1-5- تونل سازی در زمان حاضر

پیشرفت و تکامل صنعت تونل سازی عمدتا به پیشرفتهایی است که در زمینه حفاری صورت گرفته است. البته ابداعاتی که در زمینه نگهداری و تحکیم مواد سنگی صورت گرفته است نیز در این زمینه نقش مهمی دارند.

1-5-1- تونل سازی با استفاده از سپر

شاید‌بتوان گفت که استفاده‌از سپر‌محافظ برای‌حفر تونلها، یکی از‌مهمترین پیشرفتهای اخیر صنعت تونل سازی است، وجود سپر محافظ به عنوان یک حریم ایمنی، در حفر تونل در زمینهای نرم، به ویژه تونلهای زیر آبی، بسیار موثر است. استفاده از سپر، دو‌امتیاز عمده را در پی دارد، نخست، تامین شرایط ایمنی در زمینهای سس و ضعیف و دیگر کاهش و یا حذف سیستم نگهداری موقت چوبی در جبهه کار تونل.

1-5-2- تونل سازی با استفاده از هوای فشرده

در مورد حفر تونلهای زیر آبی، استفاده از سیستم هوای فشرده به واقع انقلابی را در این زمینه وجود آورد. با افزایش فشار هوا در داخل تونل به گونه‌ای که از ارتفاع نظر فشار آبهای ورودی بیشتر شود، می‌توان از ورود آنها به داخل تونل جلوگیری کرد و بدین ترتیب عملیات تونل سازی را در محیطی تقریبا خشک، انجام داد. البته افزایش فشار هوا در داخل تونل به حدود 4/2 تا 7/2 بار محدود است زیرا افراد قادرند بدون مشکلات جدی، این‌فشار را تحمل کنند. این فشار معادل 24 تا 27 متر ارتفاع آب است. یک محدودیت دیگر در اجرای این روش، وجود لایه‌های شنی آبدار یا مواد مشابه دیگر است که طی آن در اثر نشست هوا به داخل خلل و فرج این لایه‌ها، فشار موثر هوا در حد قابل توجهی کاهش می‌یابد.