لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 22 صفحه
قسمتی از متن .doc :
بیان مسئله
اهداف پژوهشی هر نظام آموزشی، نشان دهنده‌ی فلسفه و اصول آموزش و پرورش آن نظام می‌باشد. چنانچه اگر فلسفه آموزش و پرورش در یک کشور، پرورش انسان‌هایی کارآمد باشد، مسلماً اصول آموزش و پرورش و اهداف آن نیز جلوه‌گر فلسفه «کارآمدی» خواهد بود. در نظام آموزشی ما، براساس اعتقادات اسلامی ملت و قوانین و لوایح موجود (مصوّب شورای عالی آموزش و پرورش)، اولویت و جهت‌گیری کلی تمام برنامه‌ها و فعالیتها، تقویت ارزش‌های الهی و معنوی در دانش‌آموزان می‌باشد. مثلاً در اصل چهارم از اصول حاکم بر نظام آموزش و پرورش آمده است: «در آموزش و پرورش نه تنها تعلیمات دینی خاص، بلکه همه برنامه‌ها و آموزش‌ها باید به عنوان اجزای یک مجموعه هماهنگ اسلامی، برحسب اقتضاء و گنجایش، جنبه و جهت دینی داشته باشد. برنامه‌ریزان و معلمان باید در همه برنامه‌ها و فعالیتها، بنا بر مقتضیات خاص هر موضوع، به جنبه‌های الهی و تقویت بینش دانش‌آموزان توجه کنند» (اصول حاکم بر آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران، مصوّب ۱۳۶۸). البته باید توجه داشت که با توجه به نگرش اسلام نسبت به انسان، در تعیین اهداف نظام آموزشی ایران، به پرورش تمامی ابعاد وجودی انسان، توجه شده است. چنانچه هدف کلی، تربیت انسان معتقد و مسلمانی است که بتواند در ابعاد اجتماعی، سیاسی، زیستی، فرهنگی، هنری و علمی رشد یابد، این ابعاد در کنار بعد دینی و اخلاقی، وجوه مختلف اهداف نظام آموزشی ما را تشکیل می‌دهد و لذا می‌توان گفت که در نظام آموزشی ما، اصطلاحاتی نظیر « تربیت سیاسی» ، « تربیت اخلاقی» و « تربیت هنری» ناظر بر مجموعه فعالیتها، برنامه‌ها و طرح‌هایی هستند که به تحقق هر یک از مجموعه‌ی اهداف مصوب کمک می‌کنند. مثلاً می‌توان به مجموعه‌ی طرح‌ها، برنامه‌ها و فعالیت‌های مرتبط با تحقق اهداف هنری،« تربیت هنری» نام داد و به مجموعه‌ی طرح‌ها، برنامه‌ها و فعالیت‌های مرتبط با تحقق اهداف دینی و اخلاقی «تربیت دینی و اخلاقی» اطلاق نمود. در پی تشکیل دبیرخانه سند ملی آموزش و پرورش و با توجه به رهنمودهای مربوط به فرآیند تدوین آن و با نظر به اهمیت خاص تربیت دینی و تربیت اخلاقی و نیز ارتباط خاص این دو ساحت تربیتی با یکدیگر، مسؤولان سند را بر آن داشت تا ساحت تربیت دینی و تربیت اخلاقی را به عنوان « یک بخش واحد و مستقل » درنظر بگیرند؛ لذا با توجه به ماهیت سند، اهداف زیر برای بررسی‌های این بخش مقرر گردید. ● اهداف پژوهش: ۱) تعیین شاخص‌های عملکردی در حیطه‌ی تربیت دینی و اخلاقی بر اساس مرتبه اسلام - ایمان (اعتقاد + عمل به فرائض) ۲) تحلیل وضع موجود تربیت دینی و اخلاقی فارغ‌التحصیلان نظام آموزشی (براساس شاخص‌ها) ۳) مشخص کردن نقاط ضعف عملکرد یادگیرنده در حیطه تربیت دینی ـ اخلاقی (به تفکیک هر شاخص) ۴) تبیین و تحلیل عوامل موجد (و مؤثر بر) نقاط ضعف در عملکرد یادگیرندگان (به تفکیک عوامل بیرونی و عوامل درونی نظام آموزشی) ۵) طبقه‌بندی و تعیین اولویت نقاط قوت و ضعف با توجه به مؤلفه‌های اصلی آموزش و پرورش با توجه به اهداف ذکر شده، سئوالات پژوهشی زیر طرح گردید. ۱) وضعیت مطلوب عملکرد دانش‌آموزان (برون داد نظام آموزشی) در ساحت تربیت دینی- اخلاقی چیست؟ ۲) وضعیت موجود عملکرد دانش‌آموزان (برون‌داد نظام آموزشی) در ساحت تربیت دینی اخلاقی چگونه است؟ ۳) نقاط قوت و ضعف عملکرد دانش‌آموزان کدامند؟ ۴) ارتباط نقاط قوت و ضعف با مؤلفه‌های اصلی چگونه است؟
● روش شناسی تحقیق: نظام آموزش و پرورش کشور ما داعیه‌ی تربیت دینی و اخلاقی دارد و به همین سبب برای محک زدن میزان تحقق این ادعا تحقیقات بسیاری در این زمینه انجام گرفته است، امّا نتایج آن‌ها معمولاً به صورت پراکنده و جدا از هم مورد بررسی قرار گرفته است. لذا بدیهی است که اگر نتایج این تحقیقات در کنار هم و با یک دید کلی نگریسته شود می‌تواند پاسخ‌گوی مسائلی باشد که هر تحقیق به تنهایی از عهده آن بر نمی‌آید. بنابراین این گزارش متکفل آن است که بر مبنای جمع‌بندی و تحلیل این تحقیقات تصویری از وضع موجود در ساحت تربیت دینی - اخلاقی به دست بدهد و راه‌کارهایی را ارایه نماید. در این راستا ابتدا اسناد نظام آموزشی و سایر منابع معتبر در ارتباط با اهداف تربیت دینی ـ اخلاقی تحلیل شد و فهرستی از شاخص‌های عملکردی در حیطه‌ی تربیت دینی ـ اخلاقی تهیه شد. سپس از طریق جمع‌بندی وتحلیل پژوهش‌های انجام گرفته، در باب عملکرد جوانان در حوزه دین و اخلاق نقاط قوت و ضعف در عملکرد یاد گیرنده در ساحت تربیت دینی ـ اخلاقی بازشناسی و تحلیل شد. سپس عوامل نقاط ضعف با نظر دوباره به پژوهش‌ها و با تحلیل نظرات صاحب نظران و با نظر به مؤلفه‌های پنج‌گانه شامل نظام مدیریت و راهبری، نظام تحقیق و توسعه، نظام تأمین منابع انسانی، نظام تأمین منابع مالی و مادی و نظام برنامه‌ریزی درسی و آموزشی تحلیل گردید. نکته‌ی قابل توجه آن‌که در تحلیل نقاط ضعف با توجه به تأثیر پذیری تربیت دینی از عوامل بیرون نظام آموزشی ـ با پذیرش نگاه سیستمی ـ این عوامل نیز مورد لحاظ قرار گرفت. در تعیین شاخص‌های عملکردی در حیطه تربیت دینی ـ اخلاقی، در فرآیند مطالعه منابع، پژوهش فقیهی(۱۳۸۴) با عنوان ”مولفه‌های دین‌داری از منظر خود دین" به دلیل هماهنگی با دید زیربنایی در پژوهش حاضر و تقسیم تاثیر دین بر سه حیطه‌ی شناختی، عاطفی و رفتاری به عنوان الگوی پایه محسوب شده و تلاش شد تا در وهله اول اهداف مصوب نظام آموزش و پرورش (اهداف کلی و اهداف سه دوره ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان در حوزه اعتقادی و اخلاقی)، اهداف مصوب برنامه درس تعلیم و تربیت دینی در دوره متوسطه و پیش‌دانشگاهی، اهداف مصوب شورای عالی جوانان در عرصه‌ی اخلاق ومعنویت تحت عنوان منشور تربیتی نسل جوان و همچنین پژوهش فتحی واجارگاه(۱۳۸۴) با عنوان ویژگی‌های انسان مطلوب، به عنوان منابع اصلی تشکیل دهنده محتوای اثرات دین‌داری در سه حوزه مذکور (شناختی، عاطفی و رفتاری) مورد استفاده قرار گیرند . در ادامه به‌منظور تکمیل و قوام الگوی طراحی شده با رجوع به پژوهش‌های صورت گرفته در زمینه ملاک‌های دین‌داری، تلاش شد تا موارد مغفول یا کمرنگ در منابع اولیه نیز در این طراحی مورد توجه قرارگیرند. لیست این پژوهش‌ها به‌این شرح می‌باشد: - العانی، نزار(۱۳۸۴): تدوین ملاک‌های ارزیابی رفتار دینی فرد مسلمان و پرسش‌نامه‌های پیشنهادی آن؛ همایش مبانی نظری و روان‌سنجی مقیاسهای دینی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. - خاکی قراملکی، محمدرضا (۱۳۸۴): کارکردهای دین از منظر مدل تحلیل ایمان دینی؛ همایش مبانی نظری و روان‌سنجی مقیاسهای دینی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. - داوودی، محمد (۱۳۸۴): ساختار اسلام و مولفه‌های تدین به آن؛ همایش مبانی نظری و روان‌سنجی مقیاسهای دینی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. - فقیهی، علی‌نقی (۱۳۸۴): مولفه‌های دین‌داری از منظر خود دین؛ همایش مبانی نظری و روان‌سنجی مقیاسهای دینی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. - معنوی‌پور، داوود (۱۳۸۴): ساخت و هنجاریابی مقیاس سنجش رشد اعتقادی دانش‌آموزان مقطع متوسطه شهر تهران؛ همایش مبانی نظری و
تحقیق در مورد وضع مطلوب و موجود تربیت دینی و اخلاقی، بررسی پژوهش‌های آماری نقصان‌های تربیت دینی و اخلاقی در آموزش و پرورش