مونوگرافی واژهای لاتینی مرکب از دو واژه mono به معنی یک و یکی و گرافی graphy به معنای ثبت کردن و نوشتن ، این دو واژه وقتی باهم ترکیب شوند معنای جدیدی مییابند به این ترتیب که گزارش کتبی و مفصلی در بارۀ یک چیز یا تشریح مفصل از یک موضوع میباشد همچنین لفظ مونوگرافی به معنای کلّیت نگاریست و چنانچه در مقدمه کتاب خارک آمده و توصیفی جامع و نکته بین که با روش علمی دربارۀ واحد اجتماعی صورت گیرد اطلاق میشود. مونوگرافی در جامعه شناسی اصطلاحاً تفصیری از چیزی است که تنهاست و در حقیقت نکاتی از موضوع مورد نظر را نگهداری میکند و مونوگرافی نخستین بار در جامعه شناسی توسط لوپله بکار برده شده است .
لغت تک نگاری را در ترجمه مونوگرافی به کار برده اند و همگان در کاربرد این مفهوم دیدگاهی یکسان ندارند زیرا بعضی مفهوم «یکتا نگاری» یا «روش بررسی مواد برگیرنده» را به جای آن به کار می برند. منظور مطالعه یک امر اجتماعی، نهاد، دسته، جمعیت، جامعه، گروه یا سازمان معینی است که با شناسایی دقیق آن می توانیم به یک سری قواعد کلی که احتمالاً در موارد مشابه دیگر نیز برقرار است، برسیم. ساروخانی باقر ،روشهای تحقیق در علوم اجتماعی،جلد اول اصول ومبانی
مونوگرافی که ترجمه آن تک نگاری است یکی از شیوههایی است که در روش ژرفائی برای مطالعه جوامع محدود مورد استفاده قرار میگیرد . در تک نگاری جوامع کوچک و محدود بطور همه جانبه مورد بررسی قرار میگیرند. بعنوان دیگر تک نگاری توصیفی است ژرف و همه جانبه از کی ده یا یک خانواده یا یک طایفه , بعنوان مثال در تک نگاری یک ده اوضاع اجتماعی , اقتصادی ,جمعیتی و فرهنگی ,نهادها , هنجارها و بطور کلی کلیه جزئیات زندگی مردم روستا مورد بررسی قرار میگیرد .
تک نگاری روستایی را غالباً در مناطقی بکار میبرند که اطلاعات کافی در زمینه ساخت اجتماعی اقتصادی آن مناطق وجود نداشته باشد و در چنین مواردی انتخاب یک ده نمونه و متوسط الحال که ویژگیهایش حتی الامکان معرف جامعه کلی باشد, میتواند طرحی کلی از ساخت اجتماعی اقتصادی منطقه را نشان دهد.
مونوگرافی به معنای مطالعه" واحد موضوعی "نیز آمده است : مونوگرافی که به معنی تحقیق و نگارش یک واحد است, در واقع "واحد موضوعی "را شامل میشود نه واحد جغرافیایی را . با این محدود کردن واحد , محقق میتواند در، زمینهای که تبحر دارد به تحقیق و مطالعه بپردازد . http://daneshameh.roshd.ir))
احسان نراقی در مقدمه ی کتاب طالب آباد اثر جواد صفی نژاد در تعریف این روش می نویسد: «تک نگاری توصیفی ژرف و دقیق از یک شخص (بیوگرافی) یا یک واحد اجتماعی مانند خانواده، طایفه، قبیله، قشر اجتماعی یا یک ده که جنبه های مختلف آن را در بر میگیرد، تک نگاری براساس مشاهده ی مستقیم و عینی استوار است. محقق با شرکت فعال در زندگی مردم جامعه مورد معاشرت مستمر با آنها و به کار بردن فنون مشاهده مستقیم، مصاحبه و پرسش نامه، وقایع و امور اجتماعی را از نزدیک مشاهده، مطالعه و توصیف می کند. تک نگاری نه تنها جنبه های گوناگون حیات اجتماعی از جغرافیا گرفته تا ساخت های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، خانوادگی، ارزش ها، نهادها، هنجارهای اجتماعی و ویژگی های مختلف دیگر یک واحد اجتماعی را به نحو دقیق تصویر می کند بلکه به روابطی که در درون این ساخت ها موجود است نیز توجه دارد و آنها را تعیین می کند». ( صفی نژاد جواد،طالب آباد ، دیباچه)
مونوگرافی عبارت است از : مطالعه جامع یک اجتماع و یا یک امر اجتماعی نظیر خانواده، کارخانه، طبقه و غیره. «تشریح همه جانبه ی یک پدیده یا مجموعه ای از پدیده هاست. در تک نگاری ابتدا از وضع عینی، ظاهر، سطح خارجی پدیده که قابل مشاهده است آغاز می کنند سپس ابعاد ذهنی ، روانی و پیچیده ی آن را به نگارش درمی آورند. بدین سان در این مفهوم هم کلیت و هم فردیت دیده می شود. کلی است چون در خلال آن همه اعضای یک کل شناخته می شوند. فردی است چون یک پدیده نظیر یک ده، یک کارخانه، یک مدرسه در همه ابعادش سنجیده می شود» ( ساروخانی باقر، درآمدی بر دایرالمعارف علوم اجتماعی، مفهوم تک نگاری 1370)
تکنگاری، یا مونوگراف، کتابی است که به تفصیل و با بررسی تقریبا همه جزئیات در مورد یک موضوع واحد،و معمولا به دست نویسندهای واحد، نوشته شده باشد. این اصطلاح معمولا در مقابل نشریه ادواری یا سریال به معنی انتشاراتی که ادامه دار هستند به کار برده میشود. تکنگاری ممکن است کتاب، مقاله یا هر نوع دیگری از انتشارات باشد.
بخش اول- تاریخچه مونوگرافی در جهان
مقدمه 15
بیان مسئله 16
هدف تحقیق 17
اهمیت و ضرورت 18
بخش دوم-تاریخچه مونوگرافی در ایران 20
مو نوگرافی 20
تک نگاری یا مونوگرافی 22
تاریخچه مونوگرافی در جهان 22
مونوگرافی یا تک نگاری در ایران 24
پیشینه تحقیق 24
مونوگرافی روستایی هشت اباد گرمسار 31
مونوگرافی منطقه چیذر 32
بخش سوم – شناسایی کلی روستای سراب 33
مقدمه 34
تاریخچه مونوگرافی 35
اهداف تحقیق 36
بیان مسئله 36
پیشینه تحقیق 37
الف- شناسایی محیط جغرافیایی 44
1-هویت ده : نام ده ، بخش ، شهرستان ، استان 44
322-موقعیت عمومی و خصوصی جغرافیایی سراب 46
3-ناهمواریها 46
4-منابع اب :رودها و چشمه ها 47
5-جنس خاک 47
ب-تاریخچه ده سراب 48
1-گذشته ده بر اساس اسناد و مدارک 48
2- گذشته ده براساس گفته های مردم 49
3-اماکن و بناهای تاریخی 49
4-اثار تاریخی 49
بخش چهارم-سیمای روستای سراب 50
1-توزیع مراکز مسکونی ،مزارع و اماکن عمومی (شکل سکونت متمرکز و پراکنده)53
2-موقعیت اماکن عمومی در روستا (مدرسه ،مسجد،...) 55
3-محله های ده و مشخصات انها و کوچه،خیابان ها60
4-راههای ارتباطی با محیط اطراف ، شهر و روستاهای دیگر 61
5-مسکن و تهسیلات زندگی(طرز ساختن خانه ، مصالح ساختمانی ،مساحت خانه،تجهیزات خانه و ...) 62
بخش پنجم-جمعیت شناسی ده 66
الف- ساخت جمعیت67
1-تعداد جمعیت 67
2-توزیع سنی و جنسی جمعیت (هرم سنی) 68
3-توزیع جمعیت بر حسب سواد 68
4-جمعیت فعال و غیر فعای 69
5-جمعیت شاغل 71
ب- حرکات جمعیت71
1- طلاق 72
2-مهاجرتها (مهاجرت دائمی، مهاجرت موقتی، مهاجرت فصلی) 72
3-زادو ولد و مرگ و میر 74
بخش ششم –ساخت و نظام اجتماعی روستا 79
1- روابط عمودی مانند رابطه مالک با روستاییان در گذشته ،هرم قدرت 80
2- روابط افقی روستائیان گروههای اجتماعی 83
3- قشرهای اجتماعی وتغییرات مربوط و عوامل موثر در قشر بندی 83
4- تحریک اجتماعی 84
5- روابط اجتماعی در حال حاضر 87
بخش هفتم- مالکیت و تحول ان 88
1-سابقه مالکیت در روستا 89
2- مالکیت عوامل تولید تا اصلاحات ارضی 96
3-نسق بندی در روستای سراب96
4-چگونگی اجرای قوانین ارضی در روستا( بررسی جریان اصلاحات ارضی) 98
5-وضعیت فعلی مالکیت اراضی و عوامل تولید 99
بخش هشتم – نهادهای اجتماعی 100
الف – خانواده 101
1- ساخت خانواده 101
2- بعد خانوار101
3- 69موقعیت اجتماعی افراد در داخل خانواده 101
4- روابط خانوادگی و طایفه ای 102
5- روابط همسایگی 103
6- ازدواج ،انواع ازدواج ها ،مراسم جشن عروسی 104
ب- تعلیم و تربیت 105
1-تعلیم و تربیت در خانواده 106
2- اموزش و پرورش در مدرسه 107
ج-مراسم مذهبی 108
1- تاثیر و نقش مذهب در روابط اجتماعی روستائیان 109
2- چگونگی شرکت در مراسم مذهبی 109
3- سازمانهای اجتماعی- قدرت و سازمان قدرتی 110
د- گذراندن اوقات فراغت112
1-تفریحات سنتی و بازیهاو سرگرمی های روستای سراب (مردان و زنان) 112
2-بازیهای کودکان 112
3-فضای تفریحی و فراغت 114
چ –غذاها و وعده های غذایی 115
اداب و رسوم 116
الف – اعتقادات عامیانه 116
1ب-جشن و اعیاد 120
ج-مراسم مذهبی (عزاداری ماه محرم ،و رمضان) 129
د-مرگ و مراسم ان 133
بخش نهم – ساخت اقتصادی ده 136
الف – تولید 137
1-زراعت 137
2-دامداری 139
3-باغداری 139
4-صنایع دستی در روستای سراب 142
5-سایر تولیدات 142
ب- عوامل تولید 142
1-زمین و مساحت زمین های دیمی و ابی ،قطعه بندی اراضی ،تناوب زراعی ، 142
2-ابیاری 143
3-وسایل تولید 144
4-نهاد های دیگر تولید مثل شخم ، بذر ، کود ، سموم 144
5-تقویم زراعی 146
6-تقسیم محصول 147
بخش دهم – شیوه بهره برداری از زمین 150
1-انواع واحدهای بهره برداری موجود در روستا 151
2-تحولات و تغییرات واحدهای بهره برداری خانوادگی 156
بخش یازدهم- سازمانها و تاسیسات روستا 158
1-شرکت تعاونی 159
2-شورای اسلامی روستا 159
3-پایگاه مقاومت159
4-کتابخانه روستائی 159
5-مدرسه 160
6-دکانها 160
7-سایرتاسیسات مثل اب لوله کشی، برق ، تلفن و... 160
بخش دوازدهم- رفتارهای اجتماعی و فرهنگی مرد 161
1-تعریف فرهنگ 162
2-رفتارهای اجتماعی ، هنجارها، ارزشهای اجتماعی ، ضد ارزش 162
3-موضوع نقشهای اجتماعی، ستیز نقشها در خانواده و در روستا 163
4- همیاری و تعاون شامل شیوه های مختلف همیاری در زمینه های اجتماعی ، اقتصادی 163
5- رفتارهای جمعی و کنترل اجتماعی ، اسیبهای اجتماعی یا کجروی اجتماعی 164
6- ارزوها ،تمایلات ، خواستها 165
7- ضرب المثلها، ترانه ها و افسانه ها 166
نتیجه گیری و پیشنهادات 167
ماخذ و منابع
شامل 191 صفحه فایل word