این تحقیق از یک مقدمه و چهار بخش تشکیل شده است که هر یک از بخش ها نیز به فصول مختلف و فصول نیز به مباحث متعدد تقسیم شده است.
در بخش اول زمینه ها و عرصه های نفوذ فرهنگ غرب را بیان نموده ، نفوذ فرهنگ غرب را بر جوامع عربی از طریق تاثیر بر ادبیات عربی بررسی خواهیم کرد.
همچنین نقش موسسات فرهنگی آموزشی و رسانه ای در دوره معاصر به عنوان عوامل نهضت ادبی و زمینه ساز الگوبرداری بی حد و مرز از ادبیات غرب در ادبیات عربی و در نتیجه نفوذ فرهنگ غرب در جوامع عربی را مورد بررسی قرار خواهیم داد. لازم به ذکر است نام «عرب» ،ملت های بسیاری را در بر می گیرد. ولی در این پایان نامه ، بیشتر به مصر و آن بخش از شام (یا به اصطلاح نویسندگان اروپایی «سوریه جغرافیایی» که امروزه به نام سوریه و لبنان شناخته شده است نظر خواهیم داشت.
در این باره که چرا مصر و شام ، پیشگام جنبش عرب بوده اند در بخش نخست ، سخن خواهیم گفت.
در بخش دوم مکاتب ادبی وارد شده در ادبیات عرب معاصر را مطرح نموده، خواهیم گفت توزیع و گسترش مکاتب ادبی غربی بر جوامع عربی از جمله عوامل موثر در ایجاد گفتمان های ادبی و فضا سازی برای تولید آثار ادبی در چارچوبه وارد شده از دنیار غرب بوده است.
شایان ذکر است شناخت ادبیات معاصر عرب بدون شناخت ادبیات معاصر غرب غیر ممکن بوده و اثبات فرضیه های این تحقیق و نیز بررسی نقش مسیحیان در انتقال فرهنگ و ادبیات غرب به ادیات عرب بدون طرح مبانی نظری غرب و مکاتب ادبی آن ناممکن می نماید.
در بخش سوم نمودها و جلوه های غرب گرایی در گرایش های نوین ادبیات عرب را بیان نموده ، به صورت اجمالی گرایش های نوین شعر و نثر را در دوره معاصر بررسی خواهیم کرد.
همچنین در این بخش به این مساله اشاره خواهیم کرد که از دوره جاهلی تاکنون، این چنین تاثیر پذیری ادبیات عرب از ادبیات و فرهنگ دیگر بی سابقه بوده و بیشترین تاثیرپذیری چه در قالب و شکل و چه در محتوا و مضمون متعلق به این دوره است به گونه ای که قافیه، بحر، سبک ،نحو، عروض و … قدیم در حد چشمگیری از بین رفته و از سوی ادبای معاصر مطرود می گردد.
در بخش چهارم به مهمترین تاثیرات و نمونه های تاثیر گذاری برخی از ادبای مسیحی معاصر عرب بر ادبیات معاصر خواهیم پرداخت.
همچنین خواهیم گفت مسیحیان عرب از آن رو که شعر و داستان رواج و نفوذ فراوان در میان علاقمندان جوامع عربی داشته است. به صورت آگاهانه یا ناآگاهانه توجهی ویژه به این دو قالب داشته اند.
در این بخش همچنین به نقش مسیحیان در به وجود آمدن شیوه های نقد جدید و نگارش تاریخ ادبیات ،نحو،قاموس و…. در دوره معاصر به سبک غربی اشاره خواهیم نمود.
همچنین به تاثیر پذیری مسلمانان از مسیحیان عرب و نیز تاثیر پذیری آنان از فرهنگ غرب خواهیم پرداخت.
طرح تحقیق 1
مقدمه 7
بخش اول : ریشه ها و زمینه های تاریخی نفوذ فرهنگ غرب بر جوامع عربی 10
پیشگفتار 11
فصل اول : عوامل نهضت ادبی 15
پیشگامی مصر 16
وضع شام 18
1-مدارس 24
1-1-لبنان 24
1-2-مصر 25
1-3-سایر بلاد عربی 25
2-روزنامه و مجلات 25
2-1-مصر 25
2-2- لبنان 26
3-چاپ و چاپخانه 26
4- کتابخانه 27
5- انجمن های علمی و ادبی 27
6- ارتباط و تماس مستقیم با غرب 27
7- ترجمه داستان های غربی 32
7-1- سیر تحول داستان نویسی در مصر تا جنگ جهانی دوم 39
7-2- نقد و بررسی سیر تاریخی داستان نویسی در ادبیات نوین 53
8- نمایشنامه 59
9- سینما 60
فصل دوم : شرق شناسی 61
1-مفهوم شرق شناسی 62
1-1-معنای لغوی استشراق 62
1-2-معنای اصلاحی استشراق63
2-پدیده مشرق شناسی 64
3-شرق شناسی 66
4-شرق به عنوان «غیر»67
5-نمونه های بارز صورت نمایشی شرق 69
6-سیاست و شرق شناسی 70
7-یونان گرایی و مسیحیت به عنوان اجزای بنیادین میراث شرقی ها 70
8-شرق شناسی وارونه 71
9-بومی گرایی 72
نقد و نظر73
بخش دوم : مکاتب ادبی معاصر 77
فصل اول : مکاتب ادبی غرب 78
1-سیر تحول تاریخی مکاتب ادبی غرب 79
2-مکاتب ادبی مغرب زمین 83
2-1- کلاسیک 85
2-2- کلاسیک جدید 88
2-3- رومانتیسم 91
2-4- پارناسیسم 96
2-5- رئالیسم 100
2-6- رئالیسم سوسیالیستی 102
2-7- سوررئالیسم 102
2-8- سمبولیسم 103
2-9- اگزیستانسیالیسم 106
2-10- دادائیسم 110
فصل دوم شعرعربی و مکاتب ادبی غرب 112
1-شعر عربی قدیم 113
1-1-مکتب «عمود الشعر»114
1-2-مکتب نوپردازان 115
1-3-مکاتب عربی قدیم 116
1-3-1 – مکتب صنعت 116
1-3-2- مکتب تصنیع 117
1-3-3- مکتب تصنع 117
2-شعر عربی معاصر118
2-1-کلاسیک نوین در شعر عربی معاصر 119
2-2-رومانتیسم در شعر عربی معاصر121
2-3-رئالیسم در شعر عربی معاصر125
2-4-سوررئالیسم در شعر عربی معاصر126
2-5-سمبولیسم در شعر عربی معاصر127
2-6-اگزیستانسیالیسم در شعر عربی معاصر132
2-7-پارناسیسم در شعر عربی معاصر134
2-8-دادائیسم در شعر عربی معاصر135
فصل سوم : گرایش به تامل در ادبیات عرب 136
1-ریشه های گرایش به تامل در دوره معاصر 137
1-1-احساس حقارت 137
1-2-بحران ها 139
1-3-تهاجم فرهنگی 141
1-4-حس نوگرایی 142
1-4-1- نزاع قدیم و جدید 142
نقد و نظر 144
1-5- مهاجرتها144
2-شعر تاملی و مکاتب ادبی غرب 147
نقد و نظر 149
2-1-آیا تامل به معنی قطع رابطه با مسایل بیرونی است ؟150
بخش سوم : گرایش های نوین ادبیات عربی 152
فصل اول : گرایش های نوین شعر عربی معاصر 153
1-گرایش های نوین موضوعی 155
1-1-حماسه 156
1-2-نمایشنامه منظوم 158
1-3-قصه 162
1-4-اسطوره 163
2-تحولات موسیقی و ساختار شعر عربی 167
2-1-شعر منثور 168
2-2-شعر آزاد169
2-3-شعر مدور170
2-4-قصیده کلی 172
2-5-شعر درامی (نمایشی)173
فصل دوم :گرایش های نوین نثر عربی معاصر174
1-قصه در ادب عربی معاصر 178
2-سیره نویسی 180
3-نمایشنامه نویسی 181
بخش چهارم : سیری در اندیشه مسیحی عرب 183
فصل اول: اندیشه ادبای مسیحی عرب 184
1-ادبای مهجر185
1-1-جبران خلیل جبران 185
1-1-1-اسلوب ادبی جبران 185
1-1-2-شرق و غرب از نظر جبران 191
1-1-3-واقع گرایی جبران 195
1-2-میخائیل و نعیمه 196
1-2-1-اسلوب ادبی نعیمه 196
1-2-2-عوامل موثر بر افکار نعیمه 198
1-2-3-شرق و غرب از نظر نعیمه 201
1-3-ایلیا ابوماضی 204
1-3-1-شرق و غرب از نظر ابوماضی 204
1-4-دیانت و رجال مذهبی در ادب مهجر205
1-5-مقایسه باورهای دینی مهجر 207
1-6-زن در ادب مهجر 208
1-7-عرف و سنت تحمیلی ،ازدواج اجباری 208
2-سایر ادبا 211
2-1- نجیب عازوری 211
2-2- شبلی شمیل 213
2-2-1- شعر شمیل در ستایش حضرت محمد (ص) و قرآن215
2-2-2-سخن شبلی شمیل درباره امام علی بن ابی طالب (ع)216
2-3-نسیب عریضه و سبک شعری تازه 216
فصل دوم :تاثیر ادبای مسیحی عرب بر جهان عرب 217
1-اندیشه ها و جنبش های نوین سیاسی – اجتماعی 218
1-1-راههای نفوذ فلسفه روشنگری فرانسه و اندیشه های انقلاب فرانسه
در خاور عربی 222
1-2-کوشش عملی ادبا 232
1-3-کشورهای عربی 235
1-4-انجمن های روشنگری فرهنگی در سوریه 237
2-داستان 242
2-1-انگیزش منفی به دین وتمسخر مظاهر آن و طرح ارزش های ضد دینی 245
2-1-1- خودکشی 250
2-1-2- اعتراف 254
2-2-اهتمام به غریزه ممنوعه جنسی و توصیف صحنه های تحریک آمیز255
2-3-استعمال گویش محلی و تضعیف زبان فصیح عربی 266
2-4-واقع گرایی در داستان 268
3-تاریخ 280
نقدو نظر 280
4-زبان شناسی 283
فصل سوم : اندیشه ادیب مسلمان 286
1-طه حسین 288
1-1-آثار ادبی طه حسین 288
نقد و نظر 299
چکیده 301
خلاصه البحث 303
منابع 305
شامل 315 صفحه فایل word