بوتولیسم انسانی یک بیماری شدید, ولی نسبتا نادر است که در اثر سموم قوی از پیش به وجود آمده در غذاها, حاصل می شود. این سموم در اثر باکتری کلستریدیوم بوتولینوم تولید می شوند. هفت نوع بوتولیسم شناسایی شده اند که چهار نوع A-B-C و به ندرت نوع F ایجاد بوتولیسم انسانی می کنند.
تحت شرایط بی هوازی, اسپورهای بوتولینوم می توانند تکثیر نمایند و باکتری رشد کرده و تولید سم کند. رسیدن سم به دستگاه گوارش توسط فراورده های نامناسب غذایی, خطرناک و ممکن است مهلک باشد. بوتولیسم, سم غذایی است ولی می تواند از عفونتهای زخم یا عفونتهای روده ای شیر خواران نیز انتقال یابد ولی از فرد به فرد منتقل نمی شود.
نشانه ها:
نشانه ها در اثر خود میکروب عارض نمی شود بلکه در اثر سمی است که از باکتری آزاد می گردد. این علایم ظرف ۱۲ تا ۳۶ ساعت پس از تماس پدید می آید. میزان شیوع بوتولیسم پایین است ولی میزان مرگ و میر آن بالاست. علایم و نشانه های اولیه ی مشخص عبارتند از : خستگی بارز, سرگیجه, اختلال دید, دهان خشکی و مشکل بلع و تکلم که به دنبال آن استفراغ, اسهال, یبوست و تورم شکم ممکن است رخ بدهد.
بیماری می تواند به ضعف گردنی و بازوها بینجامد. پس از آن ماهیچه های تنفسی و ماهیچه های قسمت تحتانی بدن گرفتار می شوند. فلج ممکن است تنفس را با دشواری مواجه سازد. بوتولیسم غذایی وقتی عارض می شود که میکروب بوتولینوم کلستریدیوم امکان رشد و ترشح سم در غذا را پیدا کند. این باکتری یک باکتری غیر هوازی ست که تنها در صورت عدم حضور اکسیژن می تواند گسترش یابد. بنابر این رشد باکتری ها و تولید سم می تواند در فراورده های کم اکسیژن و بستر مناسبی از حرارت و معیارهای نگهدارنده, افزونی پیدا کند. چنین حالاتی در غذاهای ذخیره شده از جمله محصولات گوشت و ماهی دودی و نمک سود و تخمیری و یا در کنسروها یا غذاهای کم اسید محفوظ در بطری ها از قبیل سبزیجات, حاصل می شود.
انواع مختلف مسمومیت در اثر سم بوتولینوم:
کلستریدیوم و بوتولینوم در غذاهای اسیدی رشد نمی کنند و لذا سمی تولید نمی شود. با این وجود PH پایین هر سم از پیش تهیه شده را, غیر فعال نمی کند