مقدمه :
استفاده روز افزون مردم از گیاهان دارویی و همچنین تمایل شرکتهای تولید کننده مواد دارویی به داروهای دارای منشاء گیاهی را می توان به دلایل زیر دانست :
تهیه برخی از مواد موثره فعال که در صنایع دارویی از اهمیت بسیار برخوردارند ، به طور مصنوعی امکان پذیر نبوده و تنها به صورت طبیعی از گیاهان مورد نظر قابل استخراج اند . این دسته از مواد یا به طور کلی ساختمان شیمیایی ناشناخته دارند و یا به دلیل داشتن ساختمان شیمیایی بسیار پیچیده تهیه آنها به صورت مصنوعی در صنایع داروسازی مشکل و مستلزم هزینه بسیار گران است ( نظیر گلیکوزیدهای قلبی موجود در گل انگشتانه ، آلکالوئیدهای موجود در پروانش ، آلکالوئیدهای موجود در ارگوت و....) .
برخی از مواد طبیعی گیاهی ، چون سولانین ها به صورت قابل استفاده نیستند . یعنی ، در صورت استفاده مستقیم فاقد ارزش دارویی می باشند . ولی اگر در صنایع دارویی تحت تأثیر برخی فرایندهای شیمیایی قرار گیرند و در واقع به صورتی "نیمه طبیعی – نیمه مصنوعی " در آیند به موادی فعال و قابل استفاده خواهند شد .
مواد موثره گیاهان پس از تأثیر فرایند های شیمیایی از بو ، طعم و مزه مطلوبتری نیز برخوردار خواهند گردید .
مواد دارویی مصنوعی ( شیمیایی ) البته به طور سریع اثر می بخشند ، و دارای یک تأثیر مشخص نیز می باشند ( ممکن است صرفاً مسکن باشند یا فقط تب بر و یا ....) ولی اکثر آنها عوارض جانبی نامطلوبی بر بدن انسان بر جای می گذارند . در حالی که مواد دارویی حاصله از گیاهان با آنکه به تدریج تأثیر می بخشند ، ولی دارای اثرات مفید جانبی چندی می باشند و از این رو فواید جامعی از نظر دوام سلامت بدن دارند .
مواد موثره گیاهان بخصوص عطریات و اسانس ها موارد استفاده متعدد و متفاوتی در صنایع لوازم آرایش ، صنایع مواد شیمیایی خانگی ( نظیر : شامپو ، صابون ، عطر ، ادوکلن ، خوشبو کننده های هوا و امثال آنها ) دارند ، به طوری که بدون حضور مواد موثره مذکور ساخت و تهیه بسیاری از محصولات صنایع شیمیایی یاد شده امکان پذیر نخواهد بود ( ساخت و تهیه بسیاری از اسانس ها به طریق شیمیایی امکان پذیر نمی باشد ) .
استفاده از مواد موثره گیاهان دارویی در صنایع غذایی روزافزون می باشد . اگر چه استفاده از مواد مذکور در صنایع غذایی از قدیم الیام معمول بوده ولی اکنون در صنایع نوپای نوشابه سازی ، کنسرو سازی ، شیرینی سازی و امثال هم از مواد موثره گیاهان دارویی جهت بهتر شدن طعم و رنگ و بوی محصولات در سطح دقیق تر و حساب شده تری استفاده می گردد .