گروهها و نهادهای اجتماعی
مقدمه
گروهها و نهادهای اجتماعی یکی از مباحث مهم و اساسی جامعه شناسی گروههای اجتماعی است. زیرا با بسیاری از امور و پدیده ها و موضوعات مختلف اجتماعی ارتباط بسیار نزدیک و تنگاتنگ دارد. اهمیت مطالعه گروههای اجتماعی تا آن اندازه است که بسیاری از جامعهشناسان و متفکرین امور اجتماعی، موضوع جامعه شناسی را مطالعه گروههای اجتماعی میدانند و از این رو به بحث درباره علل تغییر و تحول و دگرگونی و یا از هم پاشیدگی گروهها، پویایی گروهی و انسجام گروهی و عوامل یگانگی آن و گروه سنجی و ... پرداخته اند.
امور اجتماعی در جامعه شناسی چند نوع است، برخی از اهمیت، ثبت، قدمت و عمومیت بیشتری برخوردارند، و بعضی نسبتا جدید، محدود و در پارهای موارد خصوصی و فرعی میباشند. اموری که از نظر استمرار، عمومیت و استقرار در جوامع گوناگون، مورد توجه قرار میگیرند نهادها هستند.
به نظر جامعه شناسان نهادها به منزله استخوان بندی و نسوج جامعه به شمار میروند و سنگبنای اصلی جامعه تلقی میگردند. بدین جهت مرکز ثقل و مورد توجه جامعهشناسان هستند و در مطالعه جامعه شناسی، مقامی بسیار شامخ دارند. زیرا به وسیله نهادها است که زندگی یک جامعه با تمام پیچیدگیها و تغییراتش در مقابل بینندگان ظاهر شده، خود نمایی میکند. گذشته از این به نظر گیدنگز نهادها، با ارزشترین قسمتهای میراث نسلهای گذشته بشر را حفظ کردهاند. (قرائی مقدم، 1388، 219)
گروه اجتماعی
تعریف
هومنز برای تعریف و مشخص کردن واژه گروه ابتدا از روش تحلیل معنی استفاده کرد و برداشت عدهای از افراد را از گروه جویا شد. بدین معنی که از آنها پرسید، وقتی آنها این واژه را میشنوند، چه خصوصیاتی در ذهنشان متبلور میشود. این تصورات ذهنی در واقع یک نوع تعریف ذهنی و درونی معنی واژه است. با این روش هومنز نظرات افراد را جمعآوری و وجوه اشتراک این نظرات را در تعریف واژه گروه استخراج نمود و از این طریق به یک تعریف بیرونی از مفهوم گروه رسید. او بر این اساس عناصر مشخص کننده واژه گروه را چنین میبیند:
بر این اساس گروه اجتماعی از یک عده افرادی تشکیل شده است که دارای:
خوانندگان و مسئولین کشور در این مساله، یکی از مهمترین بیماریهای اجتماعی و راه علاج آن را خواهند یافت. بدین معنی که یک بیماری مهم در جامعه عدم همبستگی و وحدت اجتماعی است. اگر جامعه را به عنوان یک گروه بزرگ در نظر بگیریم، وقتی در آن وحدت و انسجام به وجود میآید که عناصر تعریف فوق در جامعه وجود داشته باشند. اما برای از بین بردن وحدت جامعه و نابودی انسجام یک گروه، کافی است که یکی از عناصر حذف شود. (رفیعپور، 1385، 109 – 110)
جامعه شناسان درباره تعریف مفهوم گروه توافق ندارند. به هر حال شاید پذیرفته ترین تعریف گروه را بتوان به صورت زیر ارائه کرد: گروه مرکب از تعدادی از انسانهاست که با یکدیگر روابط متقابل داشته، از عضویت خود در یک جمع که اعضای آن از یکدیگر انتظار اعمال و رفتار مشترکی دارند، آگاهند.
جامعه شناسان ضمن مطالعه گروههای اجتماعی، سه نوع گروه بنیانی را از یکدیگر مشخص کردهاند. نوع اول هر گونه تجمع انسانی است که افراد در کنار هم قرار گرفته باشند، به آن تجمع یا جمع نیز گفته میشود.
نوع دوم به تعدادی از افراد اطلاق میشود که ویژگیهای مشترکی دارند.
برای دانلود کل مطلب به لینک زیر مراجعه کنید.