42 صفحه
تغییرات اجتماعی
مقدمه
تلاش برای فهم تغییر و پویایی نظامهای اجتماعی همواره مطلوب نظر جامعه شناسان بوده و پیوسته در کانون توجه آنها قرار داشته است. آنها بر این بآورند که تغییر موجب تنوع و پایداری اجتماعی میگردد. استدلال آنها بر این است که اثر تغییر اجتماعی ارزشها، هنجارها، افکار، نهادها و سازمانهای جدیدی شکل میگیرند که به ساختار اجتماعی قوام میبخشند، از این رو تغییرات را برای پویایی و ثبات جامعه ضروری میدانند. در نتیجه چنین رویکردی است که تغییر اجتماعی تبدیل به یکی از کلیدیترین و اساسیترین مسائل جامعه شناسی میشود، تا جایی که جامعه شناسی را علم مطالعه تغییر و نظم اجتماعی میدانند. برآیند این توجه را میتوان هم در ادبیات نظری و تجربی گستردهای که در این زمینه تولید شده و هم در شکل گیری شاخه تخصصی تغییرات اجتماعی، که در نظام درسی و پژوهشی جامعه شناسی در مراکز آموز عالی جهان جایگاه ویژهای به خود اختصاص داده است دید. (غفاری و ابراهیمی لویه، 1383، 11)
تعریف تغییر اجتماعی
تغییرات اجتماعی عبارت است از تبدیلات و دگرگونیهایی که در طول تاریخ در اصول زندگی جامعه و ملتی روی میدهد. این تغییرات از هزاران تغییرات داخلی و خارجی و نیروهایی که زاینده شرایط داخلی یا خارجی گروه است پدید میآید.
تغییر و تبدیل از ویژگیهای کلیه فرهنگهای جهان است. با این حال باید گفت که درجه تغییر در جوامع پیشرفته و ابتدایی، کشاورزی و صنعتی متغییر است. به این معنی که در جوامع ابتدایی تغییرات به آرامی بیشتری صورت میگیرد. در حالی که در جوامع پیشرفته میزان تغییر و تبدیل و دگرگونی تا حد زیادی بسته به نیروهای تغییر دهندهای است که در یک زمان بخصوص در کارند.
باتومور در جواب سوالی که تغییر اجتماعی چیست؟ میگوید:
تغییر اجتماعی تغییری است که در ساخت اجتماعی که شامل تغییرات در حجم جامعه، یا در نهادهای خاص اجتماعی یا روابط بین نهادها به وجود میآید. او دگرگونیها و تغییرات در پدیدههای فرهنگی نظیر: معرفت و آراء، هنر، آیینهای دینی و اخلاقی و آداب و رسوم و غیره را تغییر فرهنگی مینامد.
روشن است که تغییر اجتماعی و فرهنگی در اکثر موارد با یکدیگر رابطه نزدیکی دارند. مثلا رشد علم جدید با تغییرات حاصله در ساخت اقتصادی پیوندی نزدیک داشته و توسعه اقتصادی موجب تغییر در پدیدههای فرهنگی میگردد و ... مصلا امروز شاهد هستیم که وسعت خانواده در حال کاهش و حجم واحدهای اقتصادی در حال افزایش است. با این همه جهت تغییر ممکن است در برخی موارد از وضوح کمتری برخوردار باشد و خود به خودی به وقوع پیوندند. که مشاهده مستقل آن دشوار باشد. مانند افزایش طلاق یا گسترش بروکراسی. (قرائی مقدم، 1388، 305 – 306)
دانشمندان علوم اجتماعی بر حسب حوزههای تخصصی خود (جامعه شناسی، اقتصاد، سیاست، جمعیتشناسی، تاریخ، روانشناسیاجتماعی و ...) تعاریف مختلفی از تغییر اجتماعی ارائه دادهاند. چنانکه در ادبیات جامعهشناسی شاهد تعاریف متعدد در مورد تغییر اجتماعی هستیم، جهتگیریهای ایدئولوژیکی، پارادیامی و نظری و نیز سطوح تحلیلی انتخاب شده توسط هر یک از جامعه شناسان در ارائه تعاریف متفاوت بی اثر نبوده است...
برای دانلود کل مطلب به لینک زیر مراجعه کنید.