نقش ضمیرناخودآگاه درنقاشی کودکان و سبک سوررآلیسم

اختصاصی از کوشا فایل نقش ضمیرناخودآگاه درنقاشی کودکان و سبک سوررآلیسم دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)تعداد صفحات315

مقدمه :

انسان بدوی چون «دم» یا «روان» خود را شناخت، بر او نام همزاد داد و در تصویر برکه‌ها با او ملاقات و در سایه هایش او را همراه نمود و موجودات دیگر را نیز به خود قیاس سپس بر این باور شد که جادو علمی است قابل اطمینان و او را از گزند حوادث مصون و بر غلبه با دشمنان یاری می دهد . او با جادو ، رقصها ، شکلهای نقاشی شده بسیار ساده و انتزاعی و باورهایی راسخ ، بر مراسم جادویی تأکید می ورزید و این اعمال را تنها داروی امراض و برکت ریزش باران و غلبه بر رقیب و شکار می دانست . ولی هر چه از عمر بشر گذشت ، برخورد او  با عالم خارج بیشتر ، و آزمایشهای او مکررتر شد . حوزه دید و دریافت او وسعت گرفت و مفاهیم کهنه بی اعتبار گشت . بشر بیش از بیش به جدایی بی جان و جاندار و انسان و حیوان پی برد . جان را به حیوانات و گیاهان مختص ساخت و خود را واجد چیزی پنداشت برتر و فاخرتر از جان سائقه خودبینی بر آن شد که «روان» یا «روح» آدمی کاملا" از جسم مستقل است و بر خلاف «جان حیوانی» با مردن تن، نمی میرد . او در جریان قرون ، مفهوم «روح» را گسترد و حالات «درونی»  خود  را که نمی توانست به عضو معینی نسبت دهد ، نشأت روح مرموز خود دانست. [1] «افلاطون مانند سقراط «روح» را جوهری فعال خواند که در انسان سه جلوه دارد:

عقلی و شوقی و شهوی . جلوه عقلی برترین جلوه هاست . باید بدان گرائید و کوشید تا همواره بر دو جلوه دیگر چیرگی ورزد[2]».

«از یکسو ارسطو وحدت و هماهنگی موجود میان فعالیت های ارگانیسم را «روح» نامید، روح ارسطویی به سه وجه ظاهر می شود : یکی بصورت روح گیاهی که کارش تغذیه و تولید مثل است ، دیگری روح حیوانی که احساس و  تخیل را می سازند ، دیگری روح عقلی که باقی و خالد است2».

از سوی دیگر ، طبیبان یونانی وجود روح را مورد تردید قرار دادند و بدن را موجه «حالات روانی» تلقی کردند . در قرن پنجم (قبل از مسیح) ، الکسئون از تشریح بدن انسان و تأمل در چگونگی امر «دیدن» پی برد که «مغز» انسان مبدأ اصلی حالات روحی است . ولی مغز به خودی خود کار نمی‌کند ، بلکه به وسیله «حواس» از عالم خارج مایع می‌گیرد.

با انحطاط یونانیان و برقراری رومیان بازار هواداران روح مجددا" گرم شد . دانشوران یهودی که در اسکندریه علمدار حکمت شدند ، معتقدات یهود را با فلسفه یونانی آمیختند و بیش از بیش میان جسم و جان تفاوت گذاشتند . پس از آن مسیحیت اعلام داشت که تفاوت ایندو از زمین تا آسمان است .

رنسانس اروپا ، دنیای کهنه را با تمام مفاهیم و معتقداتش لرزانید با حضور رنسانس علم و ادبیات از اسارت دین آزاد شد .  بشر با چشمان باز به تماشای عالم پرداخت به خود و آینده امیدوار گشت . و بر خلاف قرون وسطی از فکر آخرالزمان و قیام قیامت انصراف جست «اهل علم در دو میدان وسیع، بکار پرداختند . گروهی به حل و فصل مشکلات اجتماعی انسان ، و گروهی بشناخت قوای طبیعی برخاستند . مساعی این هر دو دسته بضعف دین و قدرت علوم منجمله روانشناسی انجامید[3]».

«فرانسیس بیکن باب مشاهده و تجربه را گشود . رسانید که از گوشه گرفتن و خیال بافتن و کائنات را با مفاهیم مجهولی چون «روح» و «خدا» توجیه کردن، بجایی نتوان رسید . باید بتهای فردی و سنت های اجتماعی را در هم شکست و با شکیبایی در حوزه واقعیات بمشاهده و تجربه پرداخت . زیرا به قول «گالیله» : «حتی با هزار دلیل هم نمی توان یک حقیقت تجربی را باطل کرد[4]».

با این همه روح از عرصه روانشناسی بیرون نرفت دکارت و پیروانش اگر چه نسبت به معارف گذشتگان شک نمودند و با احتیاط بحلاجی تفکرات قبل پرداختند ، اما همچنان متأثر سنتها باقی ماندند و از یک سو تضاد بین جسم و روح را مورد تاکید قرار دادند و از سوی دیگر حرکات حیوانات را تحت تأثیر عوامل مبهمی بنام «نفوس حیوانی» پنداشتند.

دوره روشن فکری از اواخر سده هفدهم آغاز گشت و در هر کشوری به رنگی در آمد: در انگلیس با مردمی اهل آزمایش و عمل ، به صورت دبستان «تجربی» در آلمان و فرانسه با اهلیتی که نظر بر عمل چیرگی داشت، دو دبستان «عقلی» و «طبیعی» اهمیت یافت . تجربیون میگفتند که نفسانیات ناشی از آزمایش های واقعی فرد است . عقلیون باور داشتند که قوای عقلی جدا از بدن است ولی با آن ارتباط دارد. طبیعیون معتقد بودند که حالات روحی مثل حرکات بدنی ، نمودهایی است که مکانیکی و مبتنی بر اعضای بدن.

1-  فروید، زیگوند، آینده یک پندار ، هاشمی رضی ، چاپ دوم ، انتشارات آسیا، تهران (1357) ص 154تا 143.

1-آریان پور . امیرحسین، فرویدیسم چاپ دوم انتشارات امیرکبیر. تهران (1357) ص 20و19.

2- آریان پور، همان منبع ، ص 22.

• آریان پور.امیرحسین.فرویدیسیم .ص 22.

       [4]- آریان پور. امیرحسین . همان منبع، ص 23.

فهرست

عنوان

صفحه

پیشگفتار...........................................................................................................

مقدمه................................................................................................................ 1

فصل اول: ضمیرناخودآگاه چیست................................................................ بخش اول.........................................................................................................

ضمیر ناخود آگاه چیست؟................................................................................. 9     

آشنایی با دو نیمکره........................................................................................... 12   

بخش دوم.........................................................................................................

فروید و ضمیر ناخودآگاه................................................................................... 21

نظریه‌هایی در مورد ناخودآگاه........................................................................... 30

فصل دوم : آفرینش هنری کودکان .............................................................. بخش اول .......................................................................................................

تاریخچة مطالعة نقاشی کودکان.......................................................................... 41   

طبقه‌بندی مراحل رشد نقاشی در کودکان.......................................................... 42   

الف – خط‌خطی کردن ( از تولد تا دو سالگی ).................................................. 43            

ب – از دوسالگی تا پنج سالگی ( ماندالا)........................................................... 45            

ج – پنج تا هشت سالگی (شفاف‌بینی‌ ).............................................................. 48   

د- هشت تا سیزده سالگی (واقع‌گرایی بصری).................................................. 49   

مراحل رشد از دیدگاه پیاژه .............................................................................. 51   

مراحل رشد از دیدگاه فروید.............................................................................. 58   

بخش دوم.........................................................................................................

نقاشی چیست؟................................................................................................. 66   

الف – خط ........................................................................................................ 67

ب - فضا........................................................................................................... 68

ج – رنگ........................................................................................................... 69   

د – تصویر ........................................................................................................ 69   

هـ – سنبلها و نمادها.......................................................................................... 70   

نظریهای ادراکی تصاویر..................................................................................... 72   

الف – نظریه‌های پرسپکتیو ـ فرافکنی................................................................ 72   

ب - نظریه‌های بوم شناختی گیبسون................................................................ 74   

ج - نظریة ساختمان‌گرایان دربارة ادراک تصویر................................................ 76   

د - نظریة گشتالت ادراک تصویری.................................................................... 79   

بخش سوم........................................................................................................

فرآیندهای پیچیده نقاشی و تأثیرات آن بر نقاشی کودکان.................................. 84   

الف – زبان گرافیکی در نقاشی کودکان.............................................................. 85            

 - شکلهای ساده................................................................................................ 85   

 - رجهان الگو و حرکت................................................................................... 88   

 - ترکیب‌بندی شکلهای و خطوط..................................................................... 89   

- تعیین محل..................................................................................................... 90   

- ترتیب و توالی................................................................................................ 91   

 - برنامه‌ریزی.................................................................................................... 92   

- طرح............................................................................................................... 93   

ب – تأثیر موقعیت نسبی نقاشی........................................................................ 95   

ج – تأثیر سرمشقهای بصری و مکانی................................................................ 96   

فصل سوم........................................................................................................

افکار فروید و کاربردهای ضمیر ناخودآگاه در شکل‌گیری سبک سوررآلیسم

بخش اول.........................................................................................................

هنر نوین........................................................................................................... 109 

سرآغاز.............................................................................................................. 109 

الف – مفهوم، شناخت، تصویر........................................................................... 110

ب – سبک، شکل، محتوا................................................................................... 113 

بخش دوم.........................................................................................................

دادا بستری برای سوررآلیسم.............................................................................. 118 

الف – باروک تا دادا............................................................................................ 119 

ب – داداایسم..................................................................................................... 125 

 - آ‎غاز کار........................................................................................................ 125 

- مانیفست‌ و بیانیه‌ها......................................................................................... 129 

- نتیجه و پایان کار داداایسم.............................................................................. 131 

بخش سوم........................................................................................................

فروید و مراتب سوررآلیسم................................................................................ 136

 الف – اتوماتیسم پدیده خود انگیختگی............................................................. 136

ب – ضمیر ناخودآگاه........................................................................................ 142 

- تخیل.............................................................................................................. 144 

- رؤیا................................................................................................................ 147 

- نماد................................................................................................................ 151 

ج – از ارسطو تا هگل........................................................................................ 154 

 د -نظریه‌های هنری فروید................................................................................ 159 

تصعید یا برتر نمودن......................................................................................... 161

بخش چهارم......................................................................................................

سوررآلیسم........................................................................................................

الف- آغاز کار.................................................................................................. 165

ب- بحثی در باب سوررآلیسم.......................................................................... 166

فصل چهارم: ....................................................................................................

مقایسه نقش ضمیر ناخودآگاه در آثار هنری کودک و هنرمندان سوررآلیسم.....

بخش اول.........................................................................................................

روش تحلیلی ساختار نقاشی کودکان................................................................. 169 

سرآغاز.............................................................................................................. 169

بررسی ویژگی‌های ساختاری و محتوای نقاشی در کودکان................................ 171 

الف – تحلیل فضای نقاشی کودکان.................................................................... 171 

ب – خطوط ترسیمی......................................................................................... 175 

ج –رنگ و تخیلات........................................................................................... 177 

 - نماد رنگها..................................................................................................... 184

  جنبه های تحلیلی ساختار نقاشی کودکان........................................................ 190 

الف – نمادگرایی‌ کلی و اجزای نمادین در نقاشی کودکان.................................. 191

- خانه – درخت – آدمک................................................................................... 191 

بررسی سمبولیک ( اعضای آدمک )................................................................... 204 

الف – سر ......................................................................................................... 204 

ب – صورت...................................................................................................... 204 

ج – تنه.............................................................................................................. 207 

د – اعضا............................................................................................................ 208 

هـ – خورشید و ماه............................................................................................ 211 

 و – حیوانات..................................................................................................... 213 

نقاشی و ناسازگاری........................................................................................... 215 

- عقب افتادگی ذهنی....................................................................................... 217

تفسیر نقاشی کودکان........................................................................................ 218

سایه زدن.......................................................................................................... 218           

هنر و درک هنری کودکان................................................................................ 229 

بخش دوم.......................................................................................................

تحلیل آثار نقاشی سوررآلیسم........................................................................... 232

سر آغاز ........................................................................................................... 232 

تحلیل در آثار نقاشی سوررآلیسم...................................................................... 258

اتوماتیسم در اروتیسم درسوررآل...................................................................... 260

نقش جنسیت در آثار کودکان........................................................................... 289 

الف – ترسیم آدمک و مراحل تحول عاطفی..................................................... 289 

- مرحله دهانی................................................................................................. 289 

- مرحله مقعدی............................................................................................... 290 

- مرحله احلیلی............................................................................................... 291 

- مرحله اد‌یپی ـ تناسلی................................................................................... 292 

 ب – اولین ترسیمهای کودک از اختلاف جنسیت............................................ 293           

ج – رمزگرایی جنسی در نقاشی....................................................................... 294 

د – نمادهای جنسی در آثار نقاشی کودکان....................................................... 296 

نتیجه گیری..................................................................................................... 309

منابع و مآخذ.................................................................................................. 315