ارزیابی پهنه بندی سیل در رودخانه های فصلی و تاثیر سازه های متقاطع بر آن
Appraisal of flood surface damming in seasonal rivers and the effect of cross structures on it
چکیده :
در طول تاریخ همواره سیل ها بخشی از زندگی انسانها بوده اند. سیل یک پدیده طبیعی قابل تکرار می باشد که ممکن است در اثر دخالت های بشر در طبیعت و استفاده ناصحیح از منابع طبیعی نیز ایجاد شود. سیل ها سالیانه خسارت های زیادی را به بار می آورد که در دهه های اخیر میزان این خسارت ها زیاد شده است.
تحقیقات نشان می دهد پهنه بندی سیلاب به عنوان یکی از روش های مدیریتی مواجهه با سیلاب از کاربرد فراوانی برخوردار بوده که امکان ارسال هشدارهای مناسب در مواقع خطر سیل و تسهیل عملیات امداد و نجات را فراهم می کنند. بنابراین امروزه نقشه های پهنه بندی سیل یکی از اطلاعات پایه و مهم در مطالعات طرح های عمرانی در دنیا محسوب می شود. از طرفی دیگر رودخانه ها تحت تاثیر عوامل مختلفی نظیر زمین شناسی، خصوصیات آبرفتی، مشخصات هیدرولوژیک حوزه آبخیز، شرایط هیدرولیکی جریان و نیز نحوه بهره برداری می باشند. که ایجاد سازه های تقاطعی مانند پل در مسیر رودخانه ها موجب تغییر در الگوی جریان، هندسه آبراهه و تغییرات سطح آب و در نتیجه پهنه بندی را تحت الشعاع قرار می دهد. حوزه مورد مطالعه در این تحقیق واقع در استان اصفهان می باشد، رودخانه زاینده رود بزرگترین و مهمترین رودخانه حوضه آبریز باتلاق گاوخونی می باشد که از دامنه های شرقی زاگرس سرچشمه گرفته و در جهت غرب به شرق جریان دارد، شاخه اصلی رودخانه شور از ارتفاعات همگین سرچشمه گرفته و رواناب ارتفاعات تنگ آهن، واوشاتاج احمد را از جنوب و آب کوه عبدالنبی را از شمال زهکشی می نماید و به آب رودخانه زاینده رود می پیوندد. با توجه به ماده ۱ آیین نامه شماره ۴۸۵۵۶/۳۱/۰۰ مورخ ۱۳۷۹/۸/۳ پیشنهادی وزارت نیرو و مصوبه ۱۳۷۹/۸/۱۱ هیأت دولت، بستر آن قسمت از رودخانه، نهر یا مسیل است که در هر محل با توجه به آمار هیدرولوژیک با دوره برگشت ۲۵ ساله به وسیله وزارت نیرو تعیین می شود و حریم آن قسمت از اراضی اطراف رودخانه است که بلافاصله پس از بستر قرار دارد و اعم از اینکه آب دائم یا فصلی داشته باشند، از یک تا بیست متر خواهد بود، لذا تمامی نتایج براساس دبی با دوره بازگشت ۲۵ ساله استخراج شده است.
در این تحقیق با استفاده از داده های هیدرولوژیکی، مقاطع عرضی و بازدید صحرایی و نرم افزارهایHec-Ras و Land Development به بررسی نقش سازه های تقاطعی از جمله پل و کالورت بر عمق و پهنه سیل ها با دوره بازگشت های مختلف برای رودخانه فصلی شور در استان اصفهان پرداخته شده که نتایج قابل قبولی به دست آمده است.
فرمت :pdf
تعداد صفحه :۱۹۰