در پی تهیه نقشههای به مقیاس 000/250: 1 که 138 برگ آن در سیستم UT.M پهنه کشور را می پوشاند، شایسته بود فرهنگ جغرافیایی نوینی که هر جلد آن حاوی تفسیر آبادیهای یکبرگ نقشه باشد تهیه و توزیع گردد فرهنگ جغرافیایی 10 جلدی گذشته اداره جغرافیایی ارتش (فرهنگ رزمآرا) در زمان خود فرهنگ جامعه و مناسبی بوده است ولی با گذشت زمان و دگرگونیهای زیادی که در شهرها و روستاهای کشور پدید آمد ضرورت تدوین فرهنگ جغرافیایی جدیدی را بیش از پیش آشکار ساخت.
بدین منظور از اردیبهشت ماه سال 1353 هجری شمسی گروههای پژوهشی و گردآوری اطلاعات جغرافیایی به روستاها اعزام گردیدند.
در این فرهنگ شرح همة شهرها و آبادیهای کوچک و بزرگ و حتی مزارع بطور اختصار آورده شده است. مزارع غیرمسکونی در شرح روستایی که به ن وابسته است نام برده شده است.
نام و مشخصات رودها، دشتها و کوهها، و دیگر عوارض طبیعی که روی نقشه نشان داده شدهاند در شرح آبادیهایی که به آنها نزدیک هستند آورده شده و همچنین کوشش شده است که بناهای تاریخی و آثار باستانی و زیارتگاههای موجود در آبادیها و یا پیرامون آنها نیز منظور گردد.
برای گردآوری دانستنیهای این فرهنگ علاوه بر اطلاعات جمعآوری شده در محل، آوری شده در محل، از تحقیقات پژوهشگران نیز استفاده شده است.
مقدمه
موضوع جامعهشناسی روستایی:
جامعهشناسی روستایی یکی از رشتههای جامعهشناسی است که از لحاظ روش و موضوع با جامعه شناسی عمومی ارتباط نزدیک دارد، بدین معنی که در جامعه شناسی روستایی نیز از روشهای پهنانگر و از فنون رایج در رشتههای جامعه شناسی نظیر پرسشنامه و مصاحبه و نمونهگیری استفاده میشود.
ویژگی این رشته از جامعه شناسی آن است که به بررسی شکلبندیهای اجتماعی و فرهنگی مربوط به جوامع روستایی میپردازد و بدین ترتیب زمینة کار آن شامل سیستمها و خرده سیستمهای موجود در جامعه روستایی از قبیل انجمنها، گروهها، نهادها، ارزشها، هنجارها، قشرها و انواع پدیدههای اجتماعی است که حیات جامعة روستایی را تشکیل میدهد. به دیگر سخن، اگر علم جامعهشناسی روستایی را میتوان رشتهای از جامعهشناسی دانست که بطور کلی پدیده های جامعه روستایی را با روش علمی مورد بررسی قرار میدهد.
جامعه شناسی روستایی در بررسیهای خود از رشتههای متعدد علوم اجتماعی یاری میگیرد که مهمترین آنها عبارتند از جغرافیای انسانی، جمعیت شناسی، اقتصاد، تاریخ و آمار. هر یک از این رشتهها بطور مستقیم یا غیرمستقیم با جامعه شناسی روستایی مرتبط است: بنابراین، جامعه شناس روستایی الزاماً باید حداقل آشنایی لازم را با آنها داشته باشد . این نکته را بایستی خاطر نشان ساخت که از یک طرف، تحقیق و ارزیابی اساس آگاهیهای لازم برای توسعةروستایی محسوب میشود و از طرف دیگر، دگرگونهای جامعة روستایی در قرن حاضر را باید با تکنولوژی نیز در ارتباط قرار داد، زیرا نتایج و یا عواقب اجتماعی ورود فنون جدید در جامعة روستایی به منزلة پدیدههای جدید می تواند مورد بررسی قرار گیرد و بر اساس آن تصمیمات لازم اتخاذ شود. به عنوان مثال کاهش مهاجرتهای فصلی در پی ورود ماشین و استفادة از آن در امر درو و بذر پاشی و بستهبندی و غیره و یا جذب گروههای خوش نشین به وسیلة صنایع تبدیلی و تولیدی درون منطقة روستایی موجب کاهش بیکاری و در ضمن مانع مهاجرتهای وسیع از روستا به شهر می شود.
همچنین این تحقیق با عنوان «جامعه شناسی روستای امامزادة ارومیه» که مربوط به درس جامعه شناسی روستایی رشتة خدمات پرورشی مقطع کاردانی تحت نظارت جناب آقای استاد دکتر رستگار گردآوری و در دو بخش و چهار فصل تهیه گردیده که امید است پذیرا واقع گردد.
با تشکر
مطالعات مونو گرافیک:
به منظور تکمیل بررسیهای اجتماعی – اقتصادی مناطق، در هر منطقه یک ده به عنوان نمونه انتخاب شده و کلیة جنبههای اجتماعی- اقتصادی و فرهنگی آن با روش «ژرفایی» مورد بررسی قرار گرفته است. بدین ترتیب از سال تأسیس این مؤسسه تاکنون دهها جلد مونوگرافی روستایی منتشر شده است.
پیش گفتار
مقدمه
بخش اول: بررسی جامعه شناسی روستایی شهرستان ارومیه
فصل اول: بررسی کلیات جامعه شناسی روستای امامزاده از توابع شهرستان
ارومیه در استان آذربایجان غربی با عنوان «روستای امامزاده»
فصل دوم: ارتباط مسائل روستایی با مرکز شهر
کلیات جمعیتی
ترکیب جمعیتی
مهاجرت
علل مهاجرت روستائیان استان به مراکز شهری
علت مهاجرت روستائیان به شهرها
میزان جمعیت باسواد
زندگی روستایی در استان آذربایجان غربی
ویژگیهای روستاهای استان
شهرستان ارومیه در یک نگاه کشاورزی و محدودة آن
محصولات عمده
باغداری
بخش صنعت
صنایع روستایی
صنایع دستی
راهها و حمل و نقل
بخش دوم: کتاب شناختی
فصل اول: مشخصات کتاب شناختی و فهرست مطالب آن کتاب
فصل دوم: بررسی و نتایج حاصله از کتاب فوقالذکر
منابع و مأخذ
شامل 65 صفحه فایل word