این فایل در قالب ورد و قابل ویرایش در 65 صفحه می باشد.
چکیده ۱
اهداف مد نظر تحقق ۱
در ارتباط با اهداف موفق سئوالات زیر نیز برای محقق مطرح بوده است . ۱
جامعه آماری ۱
ابزار گردآوری اطلاعات ۱
اطلاعات به دست آمده در برگیرنده نتایج زیر بوده است : ۲
بر اساس نتایج بدست آمده پیشنهاد می گردد که : ۲
مقدمه ۴
تعریف موضوع تحقیق ( بیان مسئله ) ۶
اهداف تحقیق ( هدفهای کلی و آرمانی تحقق ) ۷
هدفهای جزئی یا سئوالهای ویژه تحقیق ۷
روش انجام تحقیق ۸
اهمیت موضوع تحقیق ۸
محدودیت های تحقیق ۹
الف – محدودیتهایی که خارج از کنترل محقق است ۹
ب- محدودیتهایی که در کنترل و نظارت محقق بوده است : ۹
تعریف واژه ها و اصطلاحات ۹
خلاصه ای از سایر فصلها ۱۰
مقدمه ۱۲
الف : ادبیات تحقیق ۱۵
مدیریت چیست ۱۵
مدیریت اسلامی ۱۶
ویژگیهای اختصاصی و اخلاقی مدیر ۱۹
ایمان ۱۹
تقوی ۲۰
نیت خالص ۲۰
اخلاص ۲۰
تواضع ۲۰
شرح صدر ۲۱
سایر ویژگیها ۲۱
مدیریت آموزشی ۲۳
تعریف مدیریت آموزشی ۲۳
ب : سابقة موضوع تحقیق ( پیشینة تحقیق ) ۲۴
تحقیق اول ۲۵
محدودیت های پژوهش ۲۵
الف : محدودیتهای در کنترل محقق ۲۵
روش تحقیق توصیفی ۲۶
تحقیق دوم ۲۷
موضوع تحقیق ۲۷
تحقیق سوم ۲۸
فرضیات : ۲۹
نتایج ۲۹
محدودیتها ۳۰
مقدمه ۳۲
عنوان تحقیق : ۳۲
اهداف کلی تحقیق ۳۲
هدفهای جزیی یا مسئولات ویژه تحقیق ۳۲
نوع تحقیق : ۳۲
جامعه آماری ۳۳
حجم نمونه ۳۳
ابزار تحقیق ۳۳
محدودیتهای تحقیق خارج از کنترل محقق ۳۴
محدودیتهای تحقیق در کنترل و نظارت محقق ۳۴
موقعیت تاریخی و جغرافیایی شهرستان ساوجبلاغ ۳۴
اطلاعات کلی درباره مدارس شهرستان ساوجبلاغ ۳۵
تجزیه و تحلیل داده ها : ۳۸
فراوانی ۴۱
نتیجه گیری ۵۵
یافته های اصلی ۵۵
یافته های جانبی ۵۶
پیشنهادات ۵۶
منابع و مأخذ ۵۸
این تحقیق که با عنوان بررسی خصوصیات مدیران مدارس شهری شهرستان ساوجبلاغ و تطبیق آن با آیین نامه انتصاب مدبران انجام شده است از نوع تحقیقات توصیفی میباشد .
۱- بررسی خصوصیات مدیران مدارس شهری شهرستان ساوجبلاغ و تطبیق آن با آیین نامه انتصاب مدیران .
۲- ارائه پیشنهادها و راه حلهای مناسب به مسئولین به منظور بهبود فرایند مدیریت و آموزش مدیران .
۱- آیا انتخاب مدیران با شرایط مندرج در آیین نامه انتصاب مطابقت دارد ؟
۲- آیا مدیران مدارس دوره های کار آموزی و آموزش ضمن خدمت مورد نیاز پست مورد تصدی خود را گذرانده اند ؟
جامعه آماری را کلیه مدیران شهری شهرستان ساوجبلاغ که تعداد آنها ۹۲ نفر می باشند تشکیل میدهد .
ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه ای است که شامل ۱۵ سؤال ( ۱۳ سؤال پاسخ بسته و ۲ سئوال پاسخ باز ) می باشد .
۱- انتصاب مدیران بر اساس ضوابط مندرج مندرج در دستورالعمل بوده است .
۲- مدیران از نظر گذراندن دوره های ضمن خدمت با کمبود جدی مواجه می باشند .
۱- بکار گیری مدیران آموزش دیده در پستهای مدیریتی بری دست یافتن به کارآیی بیشتر
۲- فراهم آوردن آموزشهای مکاتبه ای و گواهی معتبر و تشویق مدیران در امر آموزش .
۳- حداقل سالی دو جلد کتاب جدید در رابطه با مدیریت آموزشی در اختیار مدیران جهت مطالعه قرار گیرد و از آن آزمون بعمل آید بر اساس نتایج حاصله گواهی ضمن خدمت صادر گردد .
۴- پیشنهاد می شود جهت یافتن اطلاعات دقیق و کامل تحقیق جداگانه با تفکیک سه مقطع ( ابتدایی ، راهنمایی و متوسطه ) در شهرستان ساوجبلاغ صورت گیرد .
بدون شک در دوران کنونی شاید هیچ شغلی نباشد که پرداختن به آن به آموختی مقدمات و مهارتهای خاص نیاز نداشته باشند در میان مشاغل حرفه ای جهان آموزش های پیش از خدمت بخش جدا ناشدنی و انکار نا پذیر ان شغل به شمار می آید و همة داوطلبان چنان مشاغلی باید گواهینامه های علمی و فنی استواری مبنی بر طی موفقیت آمیز دوره حرفه ای پیش از خدمت را ارئه دهند تا پروانه آغاز کار دریافت دارند .
مدیریت آموزش و پرورش در شمار یکی از مشاغل حرفه ای است که به دلیل اهمیت و تأثیر عظیمی که در سرنوشت دانش آموزان دارد پرداختن به آن بدون گذراندن دورة آموزش پیش از خدمت و احراز و شایستگیهای علمی ، فنی و اخلاقی یا در موارد ویژه طی دوره های آموزش ضمن خدمت نباید مجاز شمرده شود .
هم اکنون در سراسر جهان پیشرفته برای مدیران آموزشگاهها و دیگر مسئولانی که در نظام های آموزش و پرورش به مدیریت می پردازند دوره های حرفه ای و تخصصی گوناگونی در دانشگاهها و دیگر مراکز آموزشی عالی بر پاشده و داوطلبان چنان مشاغلی با طیب آن دوره ها خود را برای کار مدیریت و ادارة نهادهای آموزشی آماده می سازند . از سوی دیگر در نظام آموزش و پروورش بشیاری از کشورهای جهان به ویژه کشورهای در حال توسعه اقتصادی اجتماعی رسم و سنت کهن آن است که از میان جامعه معلمان آنان را که درخشش و شلیستگی فنی و شغلی در کار تدریس دارند به کار مدیریت آموزشگاه یا سازمان آموزش و پرورش منصوب کنند ، در این زمینه بی آنکه در اهمیت سابقه آموزش برای مدیران آموزشگاهها یا واحدهای آموزش و پرورش تردید شود باید یاآور شد که در مرتبة نخست مهارتهای لازم برای اداره کردن یک آموزشگاه یا واحد آموزشی و تجربة کامیاب معلمان در اتاق درس ارتباطی ندارد و مردر مرتبة دوم تجربه ممتد تدریس ویژگیهای معلمی می تواند در راه اعمال مدیریت مؤثر آموزشی موانع غیر لازم پدید آورد . کامیابی در کار مدیریت اموزشگاهها و مشاغل کلیدی و سیاست گذاری نظام آموزش و پرورش بهاگاهی ها و دانش های خاص و دیگری جز هنر معلمی وابسه است هم اکنون گروه بس عظیمی از کارکنان آموزش و پرورش کشور عهده دار وظیفة مدیریت و کارگردانی مناطق و ادارات ستادی و اجرایی آموزش و پرورش و سازمانهای سیاست گذاری نظام در سراسر کشور هستند و شایسته آن است که همة نامزدان و دارندگان شغل مدیریت در همة رده های آموزشی کشور هرگز به مقام مدیریت منصوب یا در آن مقام تثبیت نشوند مگر پیش از انتصاب یا در زمان تصدی دوره ای را به صورت شرایط و ابزار ابقای شغل مدیریت با کامیابی طی کرده یا طی نمایند البته تا زمانب که چنین آرمانی به تحقق برسد باید تلاش شود تا مدیران مشاغل و داوطلبان دستیابی به مشاغل مدیریت بیش از تصدی یا در زمان تصدی بتواند با طی دوره های خاص مدیریت خود را با شایستگیهای علمی و فنی مجهز گردانند و با نگرشها و دیدگاههای امروز دانش مدیریت آشنا شوند .
در وضع آرمانی همة دانشکده های علوم تربیتی ، علوم اجتماعی و مدیریت کشور باید تجهیز شوند تا با همکاری وزارت آموزش و پرورش و ادارات کل اجرائی مناطق دوره های گوناگون مدیریت برای مدیران شاغل و داوطلبان مدیریت برپا دارند آنان پس از طی آن دوره ها بتوانند با کامیابی و تسلط بیشتر به وظیفة سنگین ،پیچیده و دشوار هدایت و رهبری نظام آموزشی بپردازند و تراز بهره وری نظام را افزایش دهند .
بنابراین آموختن مدیریت آموزشی با توجه به گسترش وظایف و پیچیدگی آن ضرورت دارد زیرا نباید مراکر آموزشی و اداری را ددر اختیار کسانی قرار داد که آگاه به علوم و فنون و مهارتهای مرتبط با مدیریت آموزشی نباشند ، آنچه امرئز قابل لمس است این است که اهمیت نقش مدیر آموزشی و ضرورت تربیت او هعنوز جایگاه واقعی خود را پیدا نکرده است و از این رو غالباً اقدام چشمگیری در زمینة تربیت مدیر مشاهده نمی شود در صورتی که با توجه به اهمیت نقش آموزش و پرورش و مدیریت آن آموزش و تربیت افرادی که بتوانند در همة سطوح و رده های نظام آموزش و پرورش رسمی نقش های رهبری و مدیریت را عهده دار شوند بیش از بیش ضرورت می یابدد بیشینة معلمی و تجربه های ناشی از آن گرچه زمینه ساز خوب و لازمی برای ایفای وظایف و رهبری یک مرکز آموزش است ولی به تنهایی کافی نیست مدیران آموزشی باید علاوه بر آن در حیطة معارف ، علوم و فنون و مهارتهای مرتبط با آموزش و پرورش و مدیریت به اندازة کافی آموزش ببینند و پس از طی آموزشهای لازم باید طبق ضوابطی وقیق و مشخصی انتخاب شوند و اینک آنچه پیش روی دارید تحقیقی است که ویژگیهای مدیران مدارس شهری شهرستان ساوجبلاغ را با آیین نامه انتصاب مدیران مطابقت نموده است ، امید است که یافته های این تحقیق بتواند به کاربرد ضوابط در انتخاب مدیران مقاطع مختلف آموزشی کمک نماید .
اگر چه موضوع همزاد زندگی انسان است و از اولین روزهای پیدایش با او بوده است اما یکی از ویژگیهای قرن حاضر یعنی قرنی که ما در آن زندگی می کنیم انفجار اطلاعات است در حال حاضر هر ۶ سال یکبار نیمی از دانش بشر کهنه و از دور خارج می شود و یافته های جدید جای آن را می گیرد .
اکتشافات و اختراعات و یافته های صد سال اخیر بشسر به تنهایی اقزونتری از تمامی یافته های دوران قبل است در چنین جهان متحول و متغیری بدون دستیابی به ابزارهای لازم و کافی سانسی برای ادامه بقا وجود ندارد . این پیچیدگیها و سرعت و قدرت عمل و انبوه فراوورده های انسانی و صنعتی نیاز به نیروی هماهنگ کننده متفکر و فرزانه ای بنام مدیر دارد تا بتواند با برنامه ریزی درست بین همة اجزاء امکانات و منابع سازمان هماهنگی و همسویی به وجود آورد اکنون عصر مدیریت و رهبری است موفقیت نهادها و سازمانها تا حد زیادی به کارآیی مدیریت بستگی دارد ، با توجه به ضرورت و اهمیت مدیریت سبب پیدایش گرایشها و انواع مختلف مدیریت شده است که مدیریت آموزشی در بین سایر انواع مدیریتها از جایگاه ویژه ای برخوردار است اگر آموزش و پرورش هر جامعه را در رأس همة مسائل جامعه بدانیم مدیریت آموزشی نیز با همان منطق جایگاه مهمی در بهسازی و توسعة جامعه دارد اگر مدیران آموزشی یم جامعه دارای دانش و مهارتهای کافی باشند بدون تردید نظام آموزشی نیز از کارآیی و اعتبار بالایی برخوردار خواهد بود .
ترقی هر جامعه ای در گرو نوع و چگونگی فعالیتی است که مدیران مدارس در مدرسه انجام می دهند و در مقابل آن ریشه رکود جامعه و افزایش بزهکاری را نیز در عدم مدیریت صحیح مدارس باید پیگیر شد با توجه به آنچه مطرح شد مدیر آموزشی نقش حیاتی در پیش برد اهداف تعلیم و تربیت دارد لذا مدیر باید دارای ویژگیها و توانائیها و مهارتهای خاصی باشد تا بتواند با کمال اطمینان کودکان نوجوانان را به دست او سپرد او باید همة عوامل لازم و مؤثر در تربیت و ادارة آموزشگاه را بشناسد و از همه مهمتر باید بداند که چگونه با آنها و روی انها کار کند.
با توجه به چنین مسئولیت سنگین ، برای انتصاب مدیران شرایط خاصی در نظر گرفته شده است که محقق می خواهد در یک بررسی دریابد که ایا انتصاب مدیران از روی اصول و مقررات بوده و مدیران مدارس بر حسب صلاحیتها و توانائیها انتخاب شده اند یا خیر .
۱- بررسی خصوصیات مدیران مدارس شهری شهرستان ساوجبلاغ و تطبیق آن با آیین نامه انتصاب مدیران .
۲- ارائه پیشنهادها و راه حلهای مناسب به مسئولین به منظور بهبود فرایند مدیریت و آموزش مدیران .
نظر به اهمیت نقش مدیران در هدایت مسائل آموزشی آموزشگاه سئوالات زیر مور بررسی قرار میگیرد .
۱- ایا انتخاب مدیران با شرایط مندرج در آیین نامه انتصاب مطابقت دارد ؟
۲- آیا مدیران مدارس دوره های کارآموزی و آموزش ضمن خدمت مورد نیاز پست مورد تصدی خود را گذرانده اند ؟
با توجه به هدف تحقیق که توصیف عینی ، واقعی و منظمی خصوصیات موقعیت موجود دربارة ویژگیهای مدیران انطباق آن با ایین نامه انتصاب مدیران می باشد و با مراجعه کتب روش تحقیق و بررسیهای انجام شده در روش توصیفی محقق آنچه هست را بدون هیچگونه دخالت یا استنتاج ذهنی گزارش می دهد و نتایجی عینی از موقعیت می گیرد و فقط شرایط موجود واقعی را گزارش می دهد .
مدیریت مدارس نیز مانند دیگر مشاغل موجود در تعلیم و تربیت در پرتو تجارب و توقعات ناشی از نفش معلمی تحول یافته است و همواره کسانی به مقام مدیریت نایل شده اند که خود را معلمانی توانا و با تجربه می دانستند به همین سبب تمامی دانش آموختگان فعلی موقعیت خویش را مدیون صلاحیت و شایستگی معلمی خود هستند .
این جایگاه علمی و فرهنگی مدیران است که آنان را در حل مسائل و مشکلات تربیتی و سازماندهی امور آموزشی توانا می سازد . تحقق حاضر در صدد تبین این مسئله است که آیا مدیران شاغل به امر مدیریت هستند هستند یا خیر به عبارت دیگر آیا مدیران حاضر واجد آن خصوصیات و توانائیهای لازم جهت احزار مقام مدیریت هستند یا خیر به عبارت دیگر آیا مدیران حاضر بر اساس صلاحیتهای علمی و تجربی که کلیة مدیران می باید از آن برخوردار باشند انتخاب شده اند یا بر اساس مصالح دیگر بر این اساس محقق آیین نامه نحوه انتصاب مدیران مصوب ۲۶/۷/۷۵ را ملاک تشخیص شایستگیها قرار داده است و امیدوار است نتایج تحقیقی بتواند در امر انتصاب جدید مفید واقع گردد .
الف – محدودیتهایی که خارج از کنترل محقق است
۱- تحقیقات تجربی گسترده در این زمینه وجود ندارد .
۲- ضوابط حاکم بر ادارات در بعضی موارد کار محقق را دشوار نموده است .
۳- چون پاسخ گویی الزامی نبوده شاید توجه زیادی نشده باشد .
۴- جو عمومی حاکم بر اداره ها و مؤسسات آموزشی بیش از آن که مشوق بکار گیری مدیریت آموزشی به عنوان علم باشد مؤید بر داشتهای شخصی و ذهنی گرایی است .
ب- محدودیتهایی که در کنترل و نظارت محقق بوده است :
۱- محدود کردن اهداف موضوع مورد تحقیق
۲- محدود کردن نمونة مورد تحقیق
۳- بسیار خوب بود که بررسی شود که آیا گروه مدیران که قبل از ابلاغ آیین نامه پست گرفته اند را با گروهی که بعد از آیین نامه انتصاب مدیران لنتخاب شده اند از نظر شرایط احزاز پست مورد مورد تصدی تفاوت معنی داری وجود دارد یا خیر اما با توجه به اینکه دستیابی به آن نیاز به کار گسترده دارد متأستفانه انجام آن از عهدة محقق خارج می باشد .
ویژگی ها : شامل خصوصیات و شرایط احراز پست مندرج در آیین نامه منصوب شورای عالی آموزش و پرورش شامل : استخدام رسمی ، میزان تحصیلات ، رشتة تحصیلی و سابقة خدمت .
ضوابط : شامل قوائد و قوانین و شرایطی است که برای رشته یا شغل مدیریت در آیین نامه در نظر گرفته شده است .
آیین نامه : شامل دستورالعمل نحوة انتصاب مدیران می باشد .
مدیران : رئیس مدرسه که هدایت و رهبری تمام پرسنل و دانش اموزان را به عهده دارد .
در فصل دوم به ادبیات تحقیق پرداخته شده در این فصل با استفاده از منابع معتبر ضمن ارائه مقدمهای از تاریخچة مدیریت ، مدیریت اسلامی ، اخلاق مدیریت و مدیریت آموزشی و پیرامون وظایف مدیران آموزشی بحث خواهد شد ، در فصل سوم روش و مراحل تحقیق مورد بحث قرار گرفته و جامعة آماری – جامعه نمونه روش جمع آوری اطلاعات روش تجزیه و تحلیل یافته ها با ارائه جداول یافته های حاصل از پرسشنامه های مربوط به مدیران ارائه شده در این فصل فرضیه تحقیق به ترتیب مطرح و با استفاده از یافته ها مورد بررسی و آزمایش قرار گرفته و نتیجه گیری صورت خواهد گرفت .
در فصل پنجم تحقیق نتیجه گیری کلی به عمل آمده و تحلیل لازم صورت گرفت و متعاقب پیشنهاداتی بر اساس یافته ها ارائه خواهد شد .
مدیریت از آغاز هستی و پیدایش انسان و تشکیل خانواده وجود داشته و با گسترش خانواده ها به وجود آمدن اجتماعات انسانی ضورت بیشتری پیدا کرده است چرا که جوامع پیچیده و سازمانهای گسترده امروزی احتیاج مبرم به برنامه ریزی هماهنگی ، نظارت ، هدایت و سازماندهی حساب شده دارد که بدون آنها امکان بهره وری از سازمان و رشد تکامل آن غیر ممکن و حتی محال به نظر می رسد .
این ضرورت در سازمانهای آموزشی اهمیت خاصی دارد زیرا وظایف آن به لحاظ کیفی بسیار گسترده و دارای اهمیت فراوان می باشد . در کشور ما توجه به مسئله مدیریت آموزشی تقریباً از سی سال پیش ابتدا از طریق ارائة دروس و سپس ایجاد رشته های تحصیلی دانشگاهی آغاز گردید ولی علیرغم گسترش روز افزون نظام آموزشی و ضرورت توجه بیش از بیش به ادارة آن متأستفانه نگاهی گذرا به آمار و اطلاعات و واقعیات موجود دربارة مدیران آموزشی در زمینه های سطح تحصیلات دیدن دوره های مدیریت و شرکت در کلاسهای آموزش ضمن خدمت و غیر بیانگر کم توجهی به ترتیب و آماده سازی این گروه پر اهمیت و مؤثر در آموزش و پرورش است .
مدیران آموزشی بازوان اجرائی سیایت گذران آموزشی کشور هستند و هیچ نظام و سیاست آموزشی بدون همکاری و مساعدت مدیران آموزشی قادر به رسیدن اهداف خود نمی باشد علاوه بر این مددت آموزشی دارای ویژگیهایی است که از نظر کمی و کیفی نسبت به سایر مدیریتها از اولویتهایی برخوردار است که آمار نشان نی دهد که قریب به نود هزار مدیر آموزشی در مدارس ابتدایی ، راهنمایی ، دبیرستان و هنرستان دانشسراهای روستایی و مراکز تربیت معلم مدارس کودکان استثنایی و در سایر سطوح آموزشی و اداری مشغول اداره امور آموزرش و پرورش کشور هستند (۱) اینان افرادی هستند که معلمین را رهبری می کنند که روح و جان فرزندان جامعه را پرورش می دهند مدرسه سازمانی است که مدیران آن در تربیت تعداد بی شماری از کودکان و نوجوانان و شکل دادن شخصیت آنها دخالت دارد و هر گونه کوتاهی و سهل انگاری و اشتباه او و همکارانش تأثیرات نا مطلوب زیادی در رشد افراد و کل جامعه دارد .
توجه دقیق و موشکافانه نسبت به مدیریت آموزشی اهمیت و حساسیت و ارزشهای همه جانبه آن را مشخص تر می سازد .
مثلاً اگر مدارس به وظایف محوله خود به درستی عمل نکند قطعاً کار دادگشتری پر حجم تر خواه شد و اگر سازمان مدرسه کودکان امروز و بزرگسالان فردا را به رعایت حقوق خود و دیگران و همینطور احترام به قانون علاقمند سازد میزان مراجعات به دادگستری و مشغله نیروی انتظامی به میزان زیادی کاهش می یابد .
ترقی جامعه ما در گرو نوع و چگونگی فعالیتی که در محیط های تعلیم و تربیت انجام می گیرد و بدین لحاظ نمی توان اثر مدیریت را بعنوان رهبر آموزشی در چنین محیط هایی نادیده گرفت بطوری که فلیپ کومبز (۱) در کتاب بحران جهانمی تعلیم و تربیت اشاره می کند « اگر قرار است تحولی در عرصه تعلیم و تربیت به وقوع بپیوندد این تحول و دگرگونی باید از مدیریت آموزش و پرورش آغاز شود » اگر مدیریت آموزشی بتواند انگیزه ها و جذابیت های لازم را در محیط آموزشی بوجود آورد می تواند بسیاری از معلمان بی رغبت و بی تفاوت را به سر شوق آورده تا کار پر ثمرتری را ارائه دهند و یا اگر مدیر مدرسه بتواند با زحمات فوق العاده و در عین حال با روش های درست تعلیم و تربیت از قبیل ایجاد نظم و انظباط منطقی در سازمان مدرسه جلب نظر و همکاری اولیا و به کار گیری روش های صحیح برنامه ریزی سازماندهی و غیره افراد شایسته ای را تربیت و تحویل جامعه بدهد که تعدادی از این افراد مئولیتها و مشاغل مهم جامعه را به دست گیرند که تأثیر به سزایی در روند پیشرفتهای اجتماعی ، اقتصادی ، فرهنگی و غیره خواهند داشت .
بنابر این به خاطر نقش حساس مدیران در پیشبرد اهداف تعلیم و تربیت ضرورت و اهمیت برخوردهای علمی از تحقیق و پژوهش با مسائل و مشکلات مربوط به مدیریت آموزشی کاملاً واضح و روشن است زیرا رویارویی های ناشی از عدم شناخت و متأثر از ذهنیات و تصورات هرگز نخواهد توانست آموزش و پرورش کشور را در حل معضلات کنونی ناشی از ضعف مدیریت با توفیق قرین سازد لذا احیاء تحقیقات و قوام بخشیدن به بنیه پژوهش در زمینه ویژگیها ، توانائیها و مهارتهای مورد نیاز برای دوره آموزشی بایستی در سر لوحه برنامه های ایجاد تحول در آموزش و پروورش قرار گیرد .