نفت خام مایعی است غلیظ به رنگ سیاه یا قهوهای تیره که اساساً از هیدروکربنها تشکیل شده است. در مورد منشاء نفت به دو نظریهء معدنی و آلی میرسیم. نظریهء منشاء معدنی نفت: که در سال 1886 توسط برتلو داده شد اینک رد شده است. همچنین در سالهای 1889( مندلیوف) نظریهء برتلو را تایید کرد و پس از ان در سال1901 سا باتیه و ساندرنس نظریهء منشاء معدنی بودن نفت را تایید کردند
نظریهء منشاء آلی:
امروزه میتوان گفت که نظریهء منشاءآلی نفت برای نفت خام سبک به هر نظریه دیگری قابل قبول تر است این نظریه به دلایل زیر متکی است:
1- نفت خام همیشه در لایهای رسوبی یافت میشود که همواره مقدار زیادی از مواد آلی نیز در این لایها وجود دارند.
2- نفت خام محتوی ماده ای به نام پور فیرین میباشد. این ماده فقط در عامل سرخی خون (هِمین) حیوانات و نیز در سبزینهء گیاهان وجود دارد.
3- اکثر نفتهای خام خاصیت چر خش سطح پلاریزاسیون نور را دارند. این خاصیت مربوط به وجود کلسترول است با منشاء حیوانی یا گیاهی.
به نظر میرسد که موجودات بسیار کوچک و بیشماری که در دریاها و مردابها زندگی میکنندو پلانگتون (فیتو پلانگتون و زئوپلانگتونها) نامیده میشوند منشاء آلی نفت میباشند. توزیع پلانکتونها در سطح دریا یکنواخت نیست. این موجودات در قسمت بالای آب دریا (عمق 50 تا 100 متری) که اشعهء خورشید نفوذ میکند و نیز در مجاورت سواحل متمرکزند. تولید مثل این موجودات بسیار زیاد است و پس از نابودی در کف دریا سوب میدهند. البته پلانکتونها تنها منبع مواد آلی نیستند. آب رود خانههایی که به دریا میریزند حاوی مقداری مواد هیو میک است که ترکیبشان نزدیک به هیدرو کربنها است.
نفت خام
بسیاری از دانشمندان عقیده دارند که نفت از باقیمانده موجودات ریز و گیاهانی که صدها میلیون سال پیش در دریاها میزیسته اند به وجود آمده است. زمانی که آنان مرده اند، بدن آنان در کف دریا، بین رسوبات دریا محصور شده است. بعد از میلیونها سال، گرما و فشار آنها را به نفت و گاز تبدیل کرده است. نفت و گاز معمولاً همراه با هم در پوسته زمین یافت میشوند و برای به دست آوردن آنها نیاز به حفاری در پوسته زمین است. در نمودار زیر دوره زمانی شکل گیری نفت خام نمایش داده شده است.
نفت خام و گاز در اعماق زمین، بین چین خوردگیها و سنگهایی که دارای خلل و فرج است یافت میشود. اما ترکیبات نفت خام چیست؟ نفت خام مخلوطی از هیدروکربنهای مختلف است از هیدروکربنهای سبک C1 تا هیدروکربنهای سنگین. همچنین شامل بعضی از نمکها، فلزات و غیره میباشد. اگر هر هیدروکربن را به وسیله یک توپ با اندازه مشخص نشان دهیم، شکل زیر بیانگر ترکیبات نفت خام است:
همانطور که در شکل مشخص است، نفت خام مشتمل بر انواع هیدروکربنها میباشد. به علاوه ترکیبات دیگری به رنگهای آبی و زرد نیز دیده میشود که نمکها و سایر ناخالصیها میباشند.
مواد آلی موجود در رسوبها حاوی 15-30% اکسیژن و 10-7% هیدروژن میباشند در حالی که مواد نفتی حد اکثر 4% اکسیژن و15-11% هیدروژن دارند. بنا بر این تبدیل مواد آلی به هیدرو کربنها یک پدیده احیا است که به کمک باکتریهای غیر هوازی مو جود در اعماق آبها صورت میگرد. بدین ترتیب مواد آلی طی یک رشته واکنشهای فساد- تجزیه مولکولی- تراکم وپلیمری شدن به ماده هیدرو کربنی بیار غلیظ به نام کروژن تبدیل میشود. مجموعه این تغییر وتبدیلها را دگرگونی دیا ژنتیک مینامند. این دگر گونی از لایههای یک متری آغاز شده و تا اعماق هزار کیلو متری ادامه میابد و مدت ان نیز 5 تا 10 هزار سال است.
دیباچه
مقدمه
روشهای مطالعه کروژن
مواد آلی تشکیل دهنده شیلهای نفتی
مهاجرت اولیه و ثانویه نفت
ویژگیهای زمین شناسی در مهاجرت و تمرکز هیدروکربورها
اکتشاف نفت
میادین و ذخایر نفتی و گازی ایران
خواص فیزیکی نفت خام
پالایش نفت
عوامل تغییر کننده در مخلوطهای دو تایی
تفکیک
برجهای مورد استفاده در صنعت نفت
انواع برجها:
فرآوردههای برج تقطیر
تصفیه کروزن (نفت چراغ) بوسیله انیدرید سولفوری مایع
مقدمه
عاری نمودن نفت خام از آب
بررسی و تجزیه مواد نفتی ازنظر تقطیر
واحدهای تولید یا دستگاه تقطیر
تصفیه برشهای سبک
رده بندی فرآوردهها
کنترل مواد حاصله و تنظیم کار دستگاهها
کراکینگ
کراکینگ حرارتی (شکست حرارتی)
مکانیسم در کراکینگ حرارتی:
کراکینگ با بخار آب
عوامل موثر در کراکینگ حرارتی
کاتالیتیک کراکینگ
هیدروکراکینگ
روشهای رفرمینگ
پلی نریزاسیون
روشهای سنتزی
اثر کاتالیزور در سرعت واکنش
روشهای صنعتی
کراکینگ باگاز هیدروژن در مجاورت کاتالیست
کاتالیتیک ریفرمینگ
اثر متغییرها در عملیات کاتالیتیک ریفرمینگ
روشهای سنتزی تهیه بنزین
عوامل مؤثر ر واکنش آلکیلاسیون
روشهای صنعتی آلکیلاسیون
روشهای صنعتی پلی مریزاسیون
روشهای عملی با استفاده از اسد سولفوریک
روشهای صنعتی ایزومریزاسیون
روغن سازی
کارخانه روغن سازی پالایشگاه تهران
گازهای نفتی یا محصولات فرار نفتی
محصولات سبک
نفتا و حلالها
نفت سفید
سوخت جت
نفت گاز
روغنها
نفت کوره یا مازوت
قیر یا آسفالت:
کک
محصولات ویژه:
مراجع:
شامل 66 صفحه فایل word