فرمت:word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:161
مقدمه: ۳
چیستی موزه: ۷
تعریف جامع ایکوم از موزه : ۷
تاریخچه ی موزه در ایران : ۹
وظایف موزه ها در گذشته: ۱۰
وظایف موزه ها در امروز : ۱۰
کارکرد موزه : ۱۱
موزه های شهری : ۱۲
لزوم احداث موزه شهر دماوند: ۱۳
نام دماوند : ۱۵
دماوند ، شهر و کوه اسطوره ای : ۲۲
موقعیت جغرافیایی شهرستان دماوند ۲۶
جغرافیای سیاسی شهرستان دماوند : ۲۷
۱- بخش مرکزی : ۲۸
بخش رودهن : ۳۰
مراکز فرهنگی دماوند : ۳۲
جاذبه های طبیعی شهرستان دماوند : ۳۳
دریاچه تار و هویر ۳۵
تاریخ دماوند : ۳۷
دماوند در دوران ماد و هخامنشی : ۳۷
دماوند در دوران اشکانیان و ساسانیان : ۳۹
بافت شهر دماوند : ۴۱
جمع بندی ۵۶
اشیاء بدست آمده از حفاری ها باستان شناسی در دماوند : ۵۷
گویش دماوندی : ۶۱
آداب و رسوم مردم دماوند : ۶۲
روز دماوند و جشن تیرگان : ۶۳
مفاخر دماوند در گذر تاریخ : ۶۴
رجال ادبی : ۶۸
مفاخر معاصر شهرستان دماوند : ۷۱
افراد اهل قلم دماوند : ۷۱
سیمای محیط زیست انسانی شهرستان دماوند : ۷۲
صنایع مستقر در شهرستان دماوند : ۷۳
زراعت و باغداری : ۷۴
تصویر عمومی از سیمای محیط زیست طبیعی شهرستان دماوند : ۷۴
اقلیم منطقه دماوند : ۷۶
• بوته زار و استپ ، ۷۷
• استپ . ۷۷
گیاهان دارویی دماوند : ۸۰
تاریخچه روابط انسان با حیات وحش : ۸۳
گونه های جانوری حوزه دماوند : ۸۵
ب- پرندگان : ۸۶
ج- دوزیستان : ۸۹
د- ماهیان رودخانه حبله : ۸۹
محـافظـت از محـیط زیـست ۹۰
موزه شهر دماوند : ۹۲
اهمیت ایجاد موزه شهر دماوند : ۹۳
اهداف موزه شهر دماوند : ۹۴
مخاطبان موزه شهر دماوند : ۹۵
مجموعه های موزه شهر دماوند : ۹۷
ساختار فیزیکی موزه : ۹۹
نمایش مجموعه ها در موزه شهر دماوند : ۱۰۶
چگونگی تأثیرگذاری ارزش های فرهنگی روی بازدیدکننده : ۱۰۶
عملکردهای موزه شهر دماوند : ۱۰۷
خدمات موزه شهر دماوند : ۱۰۸
فهرست منابع : ۱۵۲
مقدمه:
در این مجال به کار مطالعه و تدوین آثار و مجموعه های قابل طرح در موزه پرداخته شده ، ناگفته نماند که بدین لحاظ سعی شده بیشتر به مباحث نظری ایجاد یک موزه شهر و حکمت و فوائد وجود آن در یک شهر می پردازیم .
تشکیل مجموعه ی موزه در سه مرحله انجام می گیرد :
1- برنامه ریزی ، 2- گرد آوری و غنی سازی ، 3- مدیریت و راهبری مجموعه .[1]
در طرح مورد نظر (طرح احداث موزه شهر دماوند) ، برنامه ریزی مفصل مجموعه انجام شده است ، به دو مرحله ی گردآوری و غنی سازی ، و مدیریت و راهبری مجموعه نیز بصورت کلی بیان شده است ، چراکه تنها در صورت وجود یک موزه می توان به خرید یا گردآوری برخی اشیاء یا مجموعه ها پرداخت و آن را راهبری کرد ولی در حد ممکن مباحث مربوط به این بخش پیش بینی و پاسخگویی شده است .
یک موزه در درجه ی اول در خدمت جامعه ی خود است و موزه ای با عنوان موزه ی شهر دماوند باید در ابتدا رغبت شهروندان خود را به بازدید برانگیزد ، در غیر اینصورت به موزه ای ایستا تبدیل می شود که در برابر نیازها و فعالیتها ی فرهنگی و آموزشی شهر خود تسلیم شده است .
ناگفته پیداست که پرداختن به مباحث تئوری همراه با توصیف عملی کار ملموس شده و این هر دو با هم است که یک موزه کامل را تشکیل داده و حامل پیام موزه به بازدیدکنندگان می شود .
در این مبحث شرایط ایده آل برای تأسیس یک موزه در نظر گرفته شده است ، چه بسیارند موزه های مهم و مطرح ایران که فاقد بخشی از این امکانات یا تأسیسات خاص هستند و عملکرد مطلوب و مورد نیاز را در جامعه ی مورد نظر ندارد ، چنانچه به بخش موزه اولوژی توجهی نشود بعد از مدت زمان کوتاهی مجموعه ی موزه ، به مجموعه ای از اشیاء تبدیل می شود که بی هدف در مکان موزه قرار گرفته اند و تنها وجه مشترک آنها نگهداری این آثار در یک مکان واحد است .
همان طور که انتظار می رود برای ارائه ی یک طرح آموزشی جامع (که تحت عنوان سناریوی موزه یا نمایشگاه از آن یاد می شود) ، یک فرد به تنهایی قادر نخواهد بود طرح نمایشگاه را در قالب آموزشی پیاده کند و این کار نیازمند کار گروهی است . گروه کاری می تواند شامل افراد زیر باشد :
1-کارشناسان موضوع ، 2- سیاستگذار نمایشگاه ، 3- طراح .
البته می توان به این سه نفر اصلی آموزشیار ، مرمتگر ، محقق ، نویسنده ، نظرسنج ، هماهنگ کننده یا دبیر طرح را هم اضافه کرد .[2] (موزه و نمایشگاه، مجله موزه هاش؟ ص49)
بنابراین چنانچه در این پژوهش نقص و کوتاهی وجود دارد امیدوارم با راهنمایی اینجانب ، مشکلات و کمبودهای احتمالی رفع گردد . البته با توجه خاص جناب آقای پازوکی و دقت ایشان بسیاری از نواقص تا حد ممکن رفع شده است . در اینجا لازم است از زحمات و راهنمایی های بی دریغ استاد راهنمای بزرگوارم آقای پازوکی و حوصله ایشان در توضیح سلسله مراتب کار ، تشکر و قدر دانی ویژه داشته باشم .
در پایان از تمامی اداراتی که اینجانب را در تکمیل اطلاعات مورد نیازم کمک و راهنمایی نمودند تشکر می نمایم . اداره حفاظت محیط زیست دماوند ، اداره منابع طبیعی و آبخیزداری دماوند ، اداره جهاد کشاورزی و دامداری دماوند ، فرمانداری دماوند ، ادره فرهنگ و ارشاد دماوند ، اداره میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری دماوند .
چیستی موزه:
موزه نامی کهن است که از اندیشه های باستان به یادگار مانده است . بررسی ریشه و مشتقات باستانی این واژه باستانی از مفاهیم بسیاری پرده برمی دارد .
موزه واژه ای هند و اروپایی از تبار هلنی است . صورت هلنی آن تو-موسیون (To-Mouseion) یا موسیون (Mouseion) است . موزه در عصر کلاسیک که به معنای حقیقی خود بود ، به نیایشگاه یا پرستشگاه موسها یا موزها می شد . بنابراین تو- موسیون یعنی پرستشگاه موسها یا درست تر ، معبدی که منسوب و متعلق به موزها بود .[1] (موزه دیروز امروز فردا ص 41) موزها الهه های هنر و صنایع در اساطیر یونان باستان بودند .[2] (موزه داری ص3)
در حوالی دهه ی 1290 ه.ق کلمه ی “موزه” از زبان فرانسه به زبان فارسی راه یافت .[3] (موزه داری ص3)
تعریف جامع ایکوم از موزه :
جامعترین تعریف موزه را ایکوم (شورای بین المللی موزه) در بند 3 و 4 اساسنامه خود چنین ارائه داده است : “موزه مؤسسه ای است دائمی و بدون اهداف مادی که درهای آن به روی همگان گشوده است و در خدمت جامعه و پیشرفت آن فعالیت می کند . هدف موزه ها تحقیق در آثار و شواهد بر جای مانده انسان و محیط زیست او ، گردآوری ، حفظ و بهره وری معنوی و ایجاد ارتباط بین این آثار ، بویژه به نمایش گذاردن آنها به منظور بررسی و بهره وری معنوی است .”
علاوه بر این ایکوم موارد مشروحه ی زیر را نیز مشمول تعریف یاد شده تشخیص می دهد :
مؤسسات حفظ و نگهداری و تالارهای نمایشی که پیوسته به و سیله کتابخانه ها و مراکز بایگانی نگاهداری و تأمین می شوند .
اماکن و آثار باستانی ، طبیعی ، مردم شناسی ، و تاریخی ای که به علت فعالیت در زمینه های گردآوری ، حفظ و نگهداری و نمایش آثار باستانی دارای اهمیت می باشند .
مؤسساتی از قبیل باغ های حیوان شناسی و گیاه شناسی و نمایشگاه جانوران زمینی و موجودات آبزی و . . . که نمایشگر نمونه های موجودات زنده می با شند .
ذخایر طبیعی .
مراکز علمی و نمایشگاه های فضایی .[4]