پایان نامه رشته حسابداری پیرامون بررسی سیستم حسابداری بانکداری اسلامی بانک ملی

اختصاصی از کوشا فایل پایان نامه رشته حسابداری پیرامون بررسی سیستم حسابداری بانکداری اسلامی بانک ملی دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل :word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:99

 فهرست مطالب:

مقدمه   ۱
ادارات بانک عبارتند از   ۷
فرهنگ سازمانی « رفتار اداری   ۹
سازمان چیست ؟    ۹
انواع مختلف ساخت سازمانی    ۱۰
سازمان رسمی و غیر رسمی   ۱۰
سازمان رسمی   ۱۰
سازمان غیررسمی   ۱۱
تفاوت های سازمان رسمی و غیررسمی    ۱۱
فصل اول   ۱۴
تعریف پول   ۱۵
انواع پول   ۱۵
وظایف پول   ۱۷
تشکیل بانک مرکزی   ۱۸
بانکداری در ایران   ۱۹
وظایف بانکها   ۲۳
ملی شدن بانکها   ۲۵
اداره امور بانکها   ۲۶
مجمع عمومی بانکها بدوصورت تشکیل می شود   ۲۷
وظایف مجمع عمومی فوق العاده   ۲۷
شورایعالی بانکها از ۸ نفر عضو بشرح زیر تشکیل می شود   ۲۹
پیشنهاد انتصاب اعضای هیأت مدیره بانکها به مجمع عمومی   ۳۰
شورای پول و اعتبار   ۳۱
ادغام بانکها   ۳۲
بانک صادرات   ۳۳
حذف بهره از سیستم بانکی   ۳۷
فصل دوم ۴۱
صندوق   ۴۳
عملیات صندوق   ۴۳
تعریف صندوق   ۴۴
ساختار دایره صندوق   ۴۴
اهم مسئولیتهای رئیس دایره صندوق بشرح زیر است   ۴۵
اهم وظایف و مسئولیتهای سر تحویلدار بشرح زیر می باشد   ۴۸
اهم وظایف کاربران بشرح زیر می باشد   ۵۰
کلید های صندوق یاخزانه   ۵۲
فیشهای نقدی   ۵۵
روش نگهداری فیشهای نقدی در دایره صندوق    ۵۶
صرفه جوئی در مصرف فرمها و اسناد   ۵۷
اختیارات و رمز کارکنان   ۵۸
اموریکه در دایره صندوق انجام می پذیرد    ۶۱
دریافت وجوه نقد   ۶۲
اسناد صادره جهت منضور نمودن وحوه وصولی بشرح زیر می باشد   ۷۵
پرداخت وجوه نقد   ۷۶
نقل و انتقال وجوه   ۸۱
صورت وضعیت صندوق   ۸۵
کسری یا فزونی صندوق   ۸۷
یادآوری   ۸۹
دوبار شماراسکناس   ۸۹
فصل سوم    ۹۲
نتیجه گیری     ۹۳

مقدمه:

تشکیل بانک بشکل جدید نخستین بار در سال 1285 هجری شمسی( 1324 ه‍ – ق ) ده سال قبل از بوجود آمدن بانک شاهی از سوی حاج محمد حسن امین دارالضرب یکی از صرافان بزرگ تهران به مظفرالدین شاه قاجار پیشنهاد شد . در این پیشنهاد پس از اشاره به تاثیر بانک درپیشرفت صنعتی کشورهای اروپایی و ذکر اینکه رواج صنعت و احداث خطوط آهن و تلگراف بدون ایجاد بانکی بزرگ میسر نیست و تاکید براینکه چنین موسسه‏ای باید با اشتراک و اتفاق دولت و ملت بوجود آید. متاسفانه این پیشنهاد با دخالتهای بیگانگان و عوامل آنان جامعه عمل نپوشید و بجای آن بانک شاهی در ایران مستقر گردید.

پس از استقرار مشروطیت هنگامی که دولت از مجلس شورای ملی اجازه استقراض خارجی خواست، احساسات ملی که از وامهای گذشته و رفتار بانکهای بیگانه جریحه دار شده بود به هیجان آمد و نمایندگان مردم بمنظور قطع نفوذ سیاسی و اقتصادی بانکهای مذکور و در ترمیم وضع مالی خزانه ضمن مخالفت با استقراض خارجی تاسیس بانک ملی را خواستار شدند، و جمعی از بازرگانان و صرافان متعهد مشارکت در این بانک ر ا نمودند و در آذرماه 1285 اعلان آن که مبین احساسات عمومی و علاقه مردم به تاسیس یک بانک اعتباری ملی در ایران بود انتشار یافت .
در روز 23 آبان 1285 میرزا ابوالقاسم ناصرالملک وزیر مالیه وقت مظفرالدین شاه در مجلس شورای ملی حاضر شد و از اوضاع نابسامان مالی کشور خبرداد و پیشنهاد داد که دولت برای رفع این مشکل مبلغی از کشورهای اروپایی وام دریافت کند که با مخالفت شدید نمایندگان مواجه شد . نمایندگان پس از شور و پیگیری در روز 9 آذر ماه همان سال با تأسیس بانکی که بتواند برای کشور سود داشته و با سپرده های مردم به نفع کشور و مردم کارکند موافقت کردند. خبر تشکیل بانک ملی با سرمایه 15 میلیون ( 30 کرور) قابل افزایش به 50 میلیون تومان با وجد و شعف عموم ملت روبرو شد.

از طرفی دیگر تغییرات ناگهانی در اوضاع سیاسی و انعقاد قرارداد 1907 میلادی بین دولتهای روسیه و انگلیس و تقسیم ایران و نیز آغاز جنگ جهانی اول و ورود نیروهای اشغالگر به ایران تمام کوششها و تلاشهای تشکیل بانک ملی را نقش بر آب کرد و این آرزوی بزرگ مردم سالها به تعویق افتاد.

پس از پایان جنگ جهانی اول و خروج اشغالگران از ایران ، سرانجام قانون تاسیس بانک ملی ایران در جلسه مورخ 14 اردیبهشت 1306 به تصویب مجلس رسید و اساسنامه بانک در 14 تیر ماه 1307 مورد تصویب کمیسیون مالیه مجلس قرار گرفت و در روز سه شنبه20 شهریور 1307 بانک ملی ایران در تهران رسماً کار خود را آغازکرد.

اولین مدیر عامل بانک ملی دکتر کورت لنیدن بلات و معاون او فوگل به همراه 70 کارشناس از کشور آلمان به ایران آمدند

بر حسب اساسنامه بانک ، بانک ملی ایران بصورت یک شرکت سهامی دارای شخصیت حقوقی شناخته شد و تابع قوانین تجاری تلقی گردید .

سرمایه اولیه بانک 20 میلیون ریال بود که فقط 8 میلیون آن پرداخت شد و در سال 1314 سرمایه بانک به 300 میلیون ریال و در سال 1331 به دومیلیارد ریال افزایش یافت که تمام آن پرداخت شده است .

با توجه به اینکه در آن تاریخ متخصصین بانکی در ایران وجود نداشت بموجب قانونی اجازه استخدام اتباع سویسی یا آلمانی بمنظور اداره بانک داده شد. تعداد کارکنان بانک در روز افتتاح اعم از ایرانی و آلمانی از 27 نفر تجاوز نمی‏کرد در حال حاضر تعداد کارکنان بانک ملی ایران بالغ بر 45 هزار نفر است .
در ابتدای تاسیس بانک علاوه بر شعبه مرکزی دو شعبه در بازار تهران و بندربوشهر که مهمترین بندر بازرگانی آنروز ایران بود تاسیس گردید .

نخستین نمایندگی بانک در خارج از کشور در سال 1327 در هامبورگ تاسیس شد .
تاسیس بانک کارگشایی: در سال 1305 بنگاهی بنام موسسه رهنی دولتی ایران، از محل وجوه صندوق بازنشستگی کارکنان دولت برای رفع حوائج مردم بوجود آمد که تا سال 1307 تحت نظر وزارت دارایی اداره میگردید پس از تاسیس بانک ملی به این بانک واگذار و در سال 1318 این موسسه بنام بانک کارگشایی مرسوم و یکی از سازمانهای تابعه بانک ملی محسوب شد .

در تاریخ 22 اسفند ماه 1310 حق نشر اسکناس از تصویب مجلس شورای ملی گذشت و رسماً به مدت 10 سال بانک ملی ایران اعطا شد که به خودی خود قابل تمدید بود و در فروردین ماه 1311 نخستین اسکناس بانک ملی ایران انتشار یافت .

صندوق پس انداز : در سال 1318 بموجب قانونی بمنظور تشویق و ترغیب مردم به پس انداز، صندوق پس‌انداز بانک ملی ایران تاسیس شد که پس از استقرار نظام بانکداری اسلامی بصورت قرض الحسنه پس‌انداز، یکی از واحدهای فعال بانک بشمار میرود .
نخستین مجله اقتصادی کشور در سال 1313 انتشار یافت که اولین نشریه آماری، اقتصادی و مالی در ایران بود که به تهیه شاخص قیمتها، شاخص عمده فروشی و تحول وقایع اقتصادی مبادرت و توانست گام موثری برای تهیه زمینــــــــه مطالعــــــــات اقتصادی در کشــــــور را فراهم آورد این نشریه به همت دکتر لوتس گیلهامر DR. Lutz Glelhammer اولین رئیس اداره بررسیهای اقتصادی و احصائیه(آمار) بانک منتشر شد .

بانک کشاورزی تفکیک بانک فاحتی از بانک : در قانون اجازه تأسیس بانک مقرر شده بود چنانچه دامنه معاملات شعبه فلاحتی بانک، توسعه یابد به بانک مستقلی تبدیل گردد. در تاریخ 25 تیر ماه 1312 شعبه فلاحتی بانک ملی ایران تفکیک و به بانک مستقلی نام بانک کشاورزی تبدیل شد .

بانک مرکزی : تا قبل از سال 1338 بانک ملی ایران وظایف بانک مرکزی مانند حق انحصاری انتشار اسکناس و تنظیم جریان پول کشور را بعهده داشت در سال 1338 لایحه اساسنامه بانکی و پولی ایران به تصویب مجلس رسید و از هجدهم مرداد 1339 وظایف بانک مرکزی از بانک ملی منتزع و با سرمایه 6/3 میلیارد ریال فعالیت خود را آغاز نمود.

آرزوی مردم ایران و علاقه آنها برای تاسیس بانک ملی رهایی از سلطه اقتصادی و سیاسی بیگانگان و جلوگیری از تسلط آنها بر منابع حیاتی و ذخائر کشور بود، بانک ملی و دیگر بانکهائیکه پس از آن آغاز فعالیت نموده‏ اند ، توانستند خدمات مفید و ارزنده‏ای مانند جمع آوری سپرده‏های مردم، حل مشکل نگهداری وجوه نقد و طلا و نقره، نگاهداری حساب خزانه دولت،‌اعطای تسهیلات اعتباری جهت راه‌اندازی کارخانجات و موسسات بزرگ تولیدی و زیربنائی ، احداث واحدهای صنعتی- کشاورزی ، تسهیل در روابط تجاری داخلی و خارجی را ارائه نمایند.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی و استقرار حاکمیت جمهوری اسلامی،‌تغییر سیستم بانکداری و حذف ربا و ایجاد بانک بر مبنای تعالیم و احکام اسلامی مورد توجه قرار گرفت که پس از تصویب لایحه قانونی عملیات بانکی بدون ربا در سال 1362 و ابلاغ آن به بانکها، دستورالعملها و آئین نامه های اجرایی تهیه و از اول فروردین ماه 1363 این قانون در بانک ملی ایران مورد اجرا گذاشته شد .

اکنون بیش از80 سال است که از تأسیس پرافتخار بانک ملی ایران می‏گذرد . در حال حاضر بیش از 3200 شعبه فعال در داخل و 16 شعبه فعال در خارج کشور مشغول بکارند که باعث شده این بانک یکی از قوی‏ترین مؤسسات مالی چه در ایران حتی در دنیا باشد.

بانک ملی ایران بمنظور اجرای هر چه صحیحتر قوانین که با دوصنعت بارز و مهم آن وجه تمایز سیستم بانکداری اسلامی و نظام بانکداری در جهان امروز است تعیین حذف ربا از سیستم بانکی و نظام اقتصادی کشور و استفاده از سرمایه های بانک و سپرده های مردم بمنظور رشد اقتصادی برای محرومین و ایجاد عدالت و قسط در جامعه با تلاش کارکنان متعمد و متخصص خود توانسته است گامهای موثر و مفیدی را بردارد.

۲- وظایف پول :

پول در جامعه دارای نقشها و وظایف زیر می باشد :

۱-۲- پول وسیله مبادله است یعنی کلیه کالاها و خدمات عرضه شده در اقتصاد جامعه با پول ارزش گذاری و مبادله می گردد .

۲-۲- پول وسیله سنجش ارزش استیعنی ارزش کلیه کالاها و خدمات با پول سنجیده می شود .

۳-۲- پول وسیله ذخیره ارزش است . یعنی با اندوختن پول قدرت خرید درزمان آینده حفظ می گردد .

۴-۲- پول وسیله پرداختهای آتی است ، یعنی معاملاتی که در حال حاضر انجام می شود و تسویه آن به آینده موکول می گردد ( خرید نسیه ) .

۵-۲- پول وسیله پیش خرید کالا و خدمات است ، یعنی معاملاتی درحال حاضر انجام و تحویل کالا یا خدمات به آینده موکول می شود همانند معاملات سلف .

۶-۲- پول واحد ثبت معاملات بازرگانی در دفاتر حسابداری است .

۳- بانک :

همزمان با صدور اسناد ( قبض رسید ) و ابداع پول ، عملیات بانکی نیزبصورت اولیه (صرافی ) آغاز گردید . درزمانهای قدیم سازمانها ، مؤسسات ، معابد و برخی از اشخاص معتبر به عملیات صرافی اشتغال داشته و اینگونه افراد نسبت به قبول سپرده ، تـنزل اوراق ، پـرداخت وام و صنـدوقداری مشـتریـان اقــدام مـی نمودند .

بعلت حرمت ربانزد مسیحیان و مسلمانان ، عمده عملیات صرافی در قرون وسطی توسط یهودیها انجام می پذیرفت . بطوریکه این فعالیت در برخی ازمراکز شهرها بطور انحصاری دراختیار این قوم قرار گرفت .

دردوره جدید با پیشرفت تدریجی تجارت و دادوستد در سواحل دریای مدیترانه و کشف آمریکا و راههای دریایی جدید و استقرار روابط بازرگانی بین شرق وغرب کم کم دامنه فعالیت اقتصادی به کشورهای سواحل اقیانوس اطلس گسترش یافت واین پیشرفت توأم با استفاده روزافزون از خدمات بانکی بود که با ورود طلا و نقره فراوان از آمریکا و آثار پولی آن در اروپا از یک طرف و رفع ممنوعیت دریافت بهره در آئین مسیح براثر فتوای جان کالون رهبر پروتستانها از طرف دیگر، فعالیتهای بانکی روبه افزایش و تکامل نهاد وبا انتشار اسکناس و امکان تبدیل آن به فلز به صورت صدرصد ، بانکداری رونق یافت و محلی برای قبول سپرده های نقدی مردم ،پرداخت وام یا اعطای اعتبار ، صدورچک و . . . گردید .

۴- تشکیل بانک مرکزی :

به مرور زمان و رشد بی رویه بانکهای ناشر اسکناس و عدم نظارت قانونی دولت بر عملیات بانکی به تدریج بانکها از موازین لازم برای ایجاد تسهیلات اعتباری و پرداخت وام عدول نموده واین تندروی دراعطای اعتبارات و زیاده روی در پرداخت وام سرانجام موجب توقف و ورشکستگی بانکها گردید بطوریکه دخالت و نظارت دولت را بصورت مستقیم یا غیرمستقیم در کار بانکداری الزامی ساخت ، بدین ترتیب در راستای نظارت دولت برعملیات بانکی انتشار اسکناس ، بطور انحصاری با تأسیس بانک ناشر اسکناس یا بانک مرکزی بعهده دولت واگذار گردید و نظارت مستقیمی از طرف قانونگذار بر بانکهای ناش اسکناس اعمال گردید .

درپی بحرانهای پولی بعد از جنگ جهانی اول واعتقاد بیشتر به حفظ ارزش پول از طریق نظارت در نشراسکناس پس از کنفرانس بین الملل بروکسل ( ۱۹۲۱ میلادی ) و قبول توصیه آن بیشتر کشورها پذیرفتند که وجود بانک مرکزی درهرکشور می تواند با حفظ ارزش پول ، تنظیم حجم اعتبارات ، اعمال سیاستهای پولی و نظارت بر عملیات کلیه بانکهای تجاری از بروز بحرانهای پولی جلوگیری کرده و نقش اساسی را در رشد و توسعه اقتصادی کشور ایفا نماید .

۵- بانکداری در ایران :

۱-۵- اولین بانک در ایران با نام بانک جدید شرق که مرکز آن در لندن واقع شده بود درسال ۱۲۶۶ درشمال شرقی میدان توپخانه شروع به فعالیت نمود . این بانک به حسابهای جاری ۵/۲% و حسابهای سپرده ثابت بمدت ۶ ماه ۴% و با مدت یکسال ۶% سود می پرداخت و برای اولین بار اقدام به انتشار نوعی پول کاغذی بصورت حواله به عهده خزانه بانک با مبلغ بیش از ۵ قران نمود .

۲-۵- بانک شاهی :

مبتکراین بانک پاول جولیوس رویتر بود که درمقابل پرداخت ۰۰۰، ۴۰ لیر امتیاز کشیدن راه آهن را گرفت و به دولت ایران واواگذار گردید که یکی از عملیات عمده بانک مذکور حق انحصاری نشر اسکناس و روح آن درایران بود این بانک تا سال ۱۳۲۷ طبق قرارداد منعقد فعالیت داشت .

۳-۵- بانک استقراضی :

در سال ۱۲۶۹ یکی از اتباع دولت روسیه بنام  ژاک بولیاکوف امتیاز تأسیس انجمن استقراضی بمدت ۷۵ سال را دریافت نمود ، این انجمن از پرداخت هر گونه مالیات معاف و مقرر گردید ۱۰% از عواید حاصله را به خزانه دولت بپردازد ، بعدها انجمن مذکور به بان استقراضی تبدیل گردید . بانک مذکور در سال ۱۳۰۱ به دولت ایران واگذار شد .

۴-۵- بانک سپه :

بانک سپه اولین بانک ایرانی است که در تاریخ ۱۴/۲/۱۳۰۴ بصورت چند دکه کوچک در گذر تقی خان و با سرمایه اولیه ۹۵۰ ،۸۸۳، ۳ ریال که از محل مانده موجودی صندوق بازنشستگی درجه داران ارتش تأمین می گردید تأسیس شد .

۵-۵- بانک ملی ایران :

برای اولین بار در سال ۱۲۵۸ پیشنهاد ایجاد بانک ایرانی توسط حاج محمد حسن امین دارالضرب تقدیم حکومت شد که مورد قبول واقع نگردید .

در پنجم آذرماه ۱۲۸۵ نمایندگان مجلس شورای ملی ضمن مخالفت با استقراض خارجی تأسیس بانک ملی را خواستار شده و جمعی از بازرگانان و صرافان تعهد مشارکت نمودند . تا اینکه اجازه تشکیل بانک صادر گردید ، لیکن عملاً اقدام مثبتی جهت تشکیل آن بعمل نیامد . در سال ۱۳۰۶ دولت پس از مطالعات لازم لایحه قانون اجازه تأسیس بانک ملی را تقدیم مجلس دوره ششم مجلس قانونگذاری نمود . بدین ترتیب در ۱۷/۶/۱۳۰۷ بانک ملی ایران با سرمایه ۲۰ میلیون ریال که ۸ میلیون ریال آن پرداخت شده بود شروع بکار نمود . یکی از اقدامات مهم واساسی بانک ملی به مصور خارج ساختن کنترل اقتصاد پولی ایران از دست بانکهای خارجی ، تحصیل امتیاز نشر اسکناس در ازای پرداخت ۲۰۰ هزار لیره انگلیسی به بانک شاهی ایران بود بدین ترتیب حق انحصاری انتشار اسکناس برای مدت ده سال در اختیار بانک ملی قرار گرفت .

۶-۵- تأسیس سایر بانکها :

از سال ۱۳۲۹ به بعد بانکهای خصوصی ایران با استفاده از مقررات قانون تجارت بصورت شرکتهای سهامی تأسیس و شروع به فعالیت بانکی نمودند . همزمان بالایحۀ قانونی بانکها مصوب سال ۱۳۳۳ بانکهای دیگری در ایران بخصوص بانکهای مختلط  ایرانی و خارجی تأسیس گردیدند تا جائیکه تعداد بانکهای مذکور در سال ۱۳۴۰ بالغ بر ۲۸ بانک دولتی  خصوصی و مختلط گردید .

۷-۵- تشکیل بانک مرکزی ایران :

عملیات و فعالیتهای بانک ملی براساس وظایف و مسئولیتهایی که برعهده داشت به نظر بانکهای تجاری غیرعادلانه بود زیرا بانک مزبور یک طرف بعنوان یکی از مجهزترین بانکهای تجاری در انجام کلیه عملیات انتفاعی با سایر بانکها رقابت داشت و از طرف دیگر با تنظیم و اجرای سیاست پول یو دستورالعمل بانکی فعالیت بانکهای دیگر را تحت کنترل و نظارت قرار می داد . با توجه به دلایل فوق و نیز فکرتدوین قانون جامع پولی و بانکی کشور وبا عنایت بر لزوم تأسیس بانک مرکزی ایران بمنظور تنظیم حجم پول واعتبار، حفظ ارزش پول ، اجرای سیاست پولی و نظارت برسیستم بانکی ، بانک مرکزی ایران درتاریخ ۱۸/۵//۱۳۳۹ تأسیس و وظایف بانک ملی تجزیه گردید بموجب قانون پولی و بانکی کشور فعالیتهای غیرانتفاعی بانک ملی از قبیل نشر اسکناس ، صندوقداری دولت ، نگهداری از جواهرات ملی ، نظارت برعملیات بانکها ، و حفظ ارزش پول به بانک مرکزی واگذار گردید .

سرمایه اولیه بانک مرکزی ۶/۳ میلیارد ریال بود .

۸-۵- بانک رفاه کارگران :

به منظور رفاه وکمک و تأمین منافع کارگران ودراجرای تبصره ۳۹ قانون بودجه سال ۱۳۳۸ کل کشور دایر بر تأسیس بانک از محل وجوه سازمان بیمه های اجتماعی و نیز بموجب ماده ۳۸ لایحه قانون بیمه های اجتماعی کارگران مصوب کمیسیون مشترک مورخ ۲۱/۲/۱۳۳۹ مجلسین و بموجب اساسنامه ایکه به تصویب هیأت وزیران رسید ، بانک رفاه کارگران درتاریخ ۲۷/۵/۱۳۳۹ تحت شماره ۷۴۵۲ تشکیل و به ثبت رسیده سرمایه اولیه بانک مبلغ چهارصد میلیون ریال وجوه سازمان بود و بانک عملیات خود را رسماً از ششم فروردین ۱۳۴۰ آغاز نمود .