بررسی مقایسهای رابطه بین سود هر سهم (EPS) و نسبت قیمت به سود هر سهم (PE) با بازده سهام در شرکتهای پذیرفته شده در بورس تهران
78 صفحه در قالب word
فصل اول: کلیات تحقیق
پیشبینی عنصر کلیدی در تصمیمگیری، استفاده از اطلاعات است. این عجیب نیست، زیرا اثر بخشی نهایی هر تصمیم به نتایج وقایعی بستگی دارد که به دنبال هر تصمیم روی میدهند. توانایی پیشبینی جوانب غیرقابل کنترل این وقایع قبل از انجام تصمیم، انتخاب بهترین تصمیم را تسهیل میکند اغلب تصمیم را بصورت ذیل پیشبینی مربوط میکنند:
تصمیمواقعی: تصمیمی که فرض میکند پیشبینی صحیح است + ذخیره برای خطای پیشبینی. به طور کلی هدف از پیشبینی کاهش ریسک در تصمیمگیری است و چون پیشبینی نمیتواند ریسک را به طور کامل حذف کند، ضرورت دارد فرایند تصمیمگیری بطور صریح نتایج عدم اطمینان باقیمانده برای پیشبینی را در نظر بگیرد.
یکی از مهمترین قسمتهای اقتصاد که تصمیمگیری و پیشبینی جزء لاینفک آن محسوب میشود بازارهای سرمایه میباشد. اقتضاء این بازارها به گونهای است که سرمایهگذاران را مجبور میسازد که هر لحظه با توجه به اطلاعات موجود و محدودیتها، تصمیمات و پیشبینیهای سرمایهگذاری خود را اجراء نمایند. لذا فعالان این بازارهای سرمایه نیازمند اطلاعاتی مربوط و قابل اتکا جهت تصمیمگیریهای خود هستند. لیکن اینکه کدام اطلاعات و متغیرها که تصمیمگیرندگان بازار سرمایه از آنها در جهت پیشبینیهای صحیح خود استفاده مینمایند مربوط و دارای محتوای اطلاعاتی میباشد و استفاده از آنها منجر به تصمیم درست و به تبع آن پیشبینی وقایع آینده میشود، موضوعی است که محققین سالهای مدیدی را جهت جواب دادن به این مسأله صرف کردهاند.
2-1- اهمیت موضوع
طبیعتاً فعالان بازارهای سرمایه جهت تصمیمگیریهای خود با اطلاعات و متغیرهای بیشماری روبرو میباشند و خواهان آن هستند که تصمیمی براساس مفیدترین و مربوطترین اطلاعات اتخاذ نمایند که کمترین ریسک و بیشترین بازده را عاید آنها نماید و روشهایی که تصمیمگیرندگان را جهت یافتن چنین پارامترهایی یاری میرساند ممکن است یافتههای تجربی در طی چندین سال فعالیت در بازارها باشد یا اینکه از مبانی و مفاهیم تئوریک استفاده نمایند.
لذا با توجه به مطالب مذکور در فوق دو تا از مفاهیم و پارامترهای ماندگار سرمایهگذاری که تصمیمگیرندگان در امر پیشبینیهای خود از آن بسیار استفاده میکنند EPS[1] (سود هر سهم) و نسبت P/E[2] (قیمت به سود هر سهم) میباشد. چرا که سهامدار یا تصمیمگیرنده با توجه به بازار آتی سهام و انتظار خود از بازار آتی حاضر میشود سهامی را به چندین برابر سود حاصل از آن خریداری نماید. لیکن اینکه آیا این نسبتها محتوای اطلاعاتی دارد و تا چه اندازه سرمایهگذاران را در جهت اخذ تصمیمات به جا یاری میرساند مسایلی هستند که همیشه محقیقن در جهت جواب دادن به این مسائل بودهاند. لذا این موضوع هم از لحاظ تئوریک و مفهومی و هم از لحاظ تجربی با توجه به مطالعات انجام شده در طی سنوات گذشته در برخی از بازارهای سرمایه کشورهای مختلف روشن شدهاست که نسبت P/E دارای بار اطلاعاتی جهت انجام پیشبینی میباشد. بعنوان مثال یکی از معتبرترین تحقیقات صورت گرفته، آقای باسو[3] در سال 1973، این موضوع را مطرح نمود که عواید گروه سهمهای با نسبت P/E پایین بیشتر از عواید گروه سهمهای با نسبت بالا میباشد.
این تحقیق نشانگر آن است که این نسبت جهت امر تصمیمگیری مناسب میباشد و در سطح جزئیتر نیز میتواند مفید واقع شود با همه این تفاسیر آیا میتوان با توجه به مفاهیم تئوریک و تجربههای بازارهای مختلف نتیجه مشابهی را اتخاذ نمود و بیان نمود که این نسبت در بازار سرمایه ایران نیز همان نتایج بازارهای سرمایه کشورهایی مانند آمریکا (بورس نیویورک) را دارد؟
3-1- تعریف مسأله
عدم اطمینان موجود در آینده علیالخصوص در بازارهای سرمایه، تصمیمگیرندگان را وادار به استفاده از مرتبطترین پارامترها در امر تصمیمگیری جهت کاهش ریسک تصمیمگیری مینماید در این راستا بیشتر استفادهکنندگان به طور نسبی از نسبت P/E که در برگیرنده دو متغیر بسیار مهم قیمت و سود سهم که در امر تصمیمگیری بسیار حائز اهمیت میباشد، استفاده می نمایند و همچنین از EPS (سود هر سهم) بعنوان یک پارامتر برای تصمیمگیری خرید سهام استفاده مینمایند. لیکن اینکه آیا این نسبتها و مفهومها از پارامترهای مرتبط جهت پیشبینی در بازار سرمایه ایران میباشد یا خیر؟ موضوعی است که در هالهای از ابهام قراردارد چراکه محیط اقتصادی، ویژگیهای بازار سرمایه ایران و مقررات حاکم بر آن متفاوت از سایر بازارهای سرمایه دنیا میباشد.
لیکن با توجه به مطالب فوق سؤالات ذیل مطرح میگردد:
سؤالات فوق، مواردی هستند که در صورت مشخص شدن، استفادهکنندگان را در استفاده از نسبت P/E و EPS و اتخاذ تصمیم بهینه بسیار یاری میکند.
4-1- فرضیات تحقیق
با توجه به سؤالات مطرح شده در این تحقیق چهار فرضیه اساسی در نظر گرفته شده که عبارتند از:
الف) بین EPS (سود هر سهم) و بازده سهام رابطه معناداری وجود دارد.
ب) بین نسبت P/E (قیمت به سود هر سهم) و بازده سهام رابطه معناداری وجود دارد.
ج) در مقایسه P/E با EPS، نسبت P/E رابطه معنادارتری با بازده سهام دارد.
د) به طور میانگین، سهامی با نسبت P/E کوچکتر بازده بالاتری نسبت به سهامی با نسبت P/E بزرگتر دارند.
5-1- اهداف تحقیق
اهداف ما از این تحقیق این است که محتوای اطلاعاتی دو متغیر EPS و P/E را در بازار سرمایه ایران بررسی نماییم. بطوریکه قبلاً اشاره شد، تصمیمگیرندگان بازار سرمایه از نسبتهای EPS و P/E بعنوان پارامترهای تصمیمگیری خود استفاده میکنند لیکن رابطه داشتن این پارامترها و محتوای اطلاعاتی آنها با متغیر بازده که هدفنهایی تصمیمگیرندگان بازار است، برای همه استفادهکنندگان بسیار حائز اهمیت میباشد.
6-1- روش تحقیق
در مرحله اول اطلاعات مربوط به بازده، سود هر سهم (EPS) و نسبت قیمت به سود هر سهم (P/E) برای شرکتهای فعال در صنعت خودروسازی، دارویی و سیمانی از طریق بورس اوراق بهادار تهران گردآوری خواهد شد.
در مرحله بعد با استفاده از روش رگرسیون همبستگی متغیرهای مربوطه ارزیابی و نتیجهگیری کلی صورت خواهد گرفت. (فرضیه اول و دوم)
برای بررسی فرضیه سوم نتایج بدست آمده از آزمون دو فرضیه اول و دوم را با هم مقایسه میکنیم و صحت آن را ارزیابی میکنیم.
برای بررسی فرضیه چهارم نسبتهای P/E شرکتها را با استفاده از P/E میانگین به دو نمونه بالا و پایین میانگین طبقهبندی میکنیم و سپس با استفاده از رگرسیون، همبستگی بین متغیرها را آزمون میکنیم و سپس نتایج آزمون را با توجه به فرضیه چهارم مورد ارزیابی قرار میدهیم. این قسمت در فصل روششناسی تحقیق به طور کامل توضیح داده خواهد داده شد.
7-1- حدود پژوهش
قلمرو موضوعی: قلمرو موضوعی این تحقیق به بازده، نسبت قیمت به سود هر سهم (P/E) و سود هر سهم (EPS) شرکتها محدود میشود.
قلمرو مکانی: قلمرو مکانی این تحقیق محدود به شرکتهای خودروسازی، دارویی و سیمانی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران میباشد.
قلمرو زمانی: قلمرو زمانی تحقیق محدود به اطلاعات سالهای 1378 لغایت 1382 میباشد.
8-1- واژههای کلیدی
EPS: نسبت سود هر سهم برابر نسبت سود شرکت به تعداد سهام منتشر شده میباشد که خود بیانگر نوعی بازده سرمایه با توجه به تعداد سهام منتشره میباشد یعنی شرکت با توجه به سرمایه خود که توسط سهامداران تأمین شدهاست چقدر توانسته به سود دست یابد.
P/E: نسبت قیمت به سود هر سهم نشانگر این است که سهامداران حاضرند چندبرابر سود هر سهم بعنوان ارزش سهام مذکور پرداخت نمایند. که از تقسیم قیمت روز سهام به سود سهام بدست میآید.
بازده سهام یا سرمایهگذاری: که بازده مذکور شامل سود سهام و تغییرات قیمت سهام در طی یک بازه زمانی خاص میباشد که به صورت ذیل محاسبه میشود:
سود سهام + تغییرات قیمت سهام = بازده سهام
بازار سرمایه: بازاری است که در آن اوراق بهاداری مانند اوراق قرضه و سهام معامله میشود نمونه، بازار سرمایه نیویورک میباشد که یکی از اولین بازارهای سرمایه دنیا است.
ممکن است هنگام انتقال از فایل ورد به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است
متن کامل را می توانید در ادامه دانلود نمائید
چون فقط تکه هایی از متن برای نمونه در این صفحه درج شده است ولی در فایل دانلودی متن کامل همراه با تمام ضمائم (پیوست ها) با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند موجود است
تحقیق بسیار کامل در مورد بورس
50 صفحه در قالب word
بورس؛ کی ، کجا، چگونه ؟ …
می گویند در بلژیک قرن پانزدهم، مردی به نام «واندر بورس» خانه ای داشت، که صرافان و دلالان در مقابل خانه اش به داد و ستد پول و اوراق بهادار می پرداختند. بدین ترتیب، نام فعالیتی که بعدها، یعنی در سال 1460 میلادی، دارای تشکیلاتی شد و بازار متشکلی را شامل گشت، از اسم آن مرد بلژیکی ، گرفته شد. اما تاریخ اولین بورس بین المللی را تنها میتوان تا اوایل قرن هفدهم عقب برد، یعنی زمان تاسیس سازمان بورس آمستردام، با اینحال آنچه ذهنیت تشکیل چنین سازمانی را به وجود آورد، خود، داستان دیگری دارد؛ تجار و بازرگانان راهی را می جستند تا در معاملات خود، با زیان کمتری مواجه شوند، بهترین راه حل نیز تقسیم زیان بود ! آنچه در سال 1553 میلادی رخ داد، ایجاد شرکتهای سهامی عام بود که در سال 1602 با تاسیس شرکت هند شرقی، شکل اصلی خود را پیدا نمود و بدین ترتیب اساس بازار سرمایه پایه گذاری شد.
بازار سرمایه، همزمان با انقلاب صنعتی در اروپا، مانند قارچ شروع به رشد نمود و به مرور، کشورهایی نظیر آلمان، انگلیس و سوییس را در برگرفت. هر کدام از کشورها نیز، به نوبه خود و به فراخور نیاز خویش، قوانین و مقرراتی را وضع کردند تا از تقلب و حق کشی و … جلوگیری کنند.
مفهوم بورس:
با آنچه گفته شد میتوان گفت: بورس به مکانی گفته میشود که در آنجا پاره ای از کالاها و اوراق بهادار قیمت گذاری میشوند و سپس بر روی آن کالاها و اوراق بهادار معامله انجام میگیرد.
پیشینة بورس در ایران:
اندیشة اصلی ایجاد بورس اوراق بهادار در ایران به سال 1315 باز می گردد. در این سال دو کارشناس هلندی و بلژیکی فقط به منظور بررسی امکانات قانونی تشکیل سازمان بورس در ایران و احیاناً ایجاد آن، به ایران سفر کردند. در همان سالها بانک ملی نیز به عنوان تنها متصدی امور بانکی در کشور، مطالعات مشابهی را در دستور کار داشت. اما جنگ جهانی دوم، فرصت ادامه فعالیت را به هیچ یک از محققین نداد. از سرگیری مطالعات در این زمینه نیز به فرصت مناسبتری نیاز داشت و آرامش نسبی بعد از کودتای بیست و هشت مرداد 1332 زمان مساعدی بود برای اتاق بازرگانی، اتاق صنایع و معادن، بانک مرکزی و وزارت بازرگانی تا چند سالی را به بررسی پیرامون این بازار و شرایط ایران برای تشکیل آن بپردازند. در سال 1333 به اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ماموریت داده شد که به تشکیل بورس اوراق بهادار اقدام کنند این اقدام هم به نتیجه نرسید.
در سال 1345 قانون تاسیس بورس اوراق بهادار به تصویب مجلس رسید و بانک مرکزی موظف شد که آیین نامه های اجرائی قانون مزبور را تنظیم و به تاسیس بورس اقدام کند. فعالیت بورس اوراق بهادار تهران عملاً از بهمن ماه سال 1346 آغاز شد. بانک صنعت و معدن و نفت پارس سهام خود را در بورس تهران عرضه کردند. در سال 1347 در مجموع، 6 شرکت با 6/2 میلیارد ریال سرمایه به بورس تهران راه یافتند. در سال های بعد با اجرای برنامه گسترش مالکیت سهام واحدهای تولیدی که بر اساس آن واحدهای خصوصی و دولتی مکلف بودند به ترتیب 49 و 99 درصد سهام خود را به مردم عرضه کنند و نیز با برقراری معافیت های مالیاتی برای شرکت های پذیرفته شده در بورس فعالیت های بورس توسعه یافت به طوری که تا سال 1357 تعداد 105 شرکت جمعاً با 9/229 میلیارد ریال سرمایه به عضویت بورس درآمدند. در سال 1358 به علت ملی شدن بانک ها و شرکت های بیمه و حذف نام بانک ها و شرکت های بیمه عضو بورس از فهرست نرخهای بورس تهران؛ هم چنین به علت تصویب قانون حفاظت و توسعة صنایع ایران و حذف نام شرکتهای مشمول این قانون از فهرست نرخهای بورس تهران- قیمت سهام به شدت پایین آمد و رکود بورس آغاز شد که تا سال 1368 ادامه داشت.
از سال 1368 بورس تهران دوباره فعال شد علت این بود که برنامة اول توسعة اقتصادی- اجتماعی تصویب شد و واگذاری سهام کارخانه ها به مردم به منظور اصلاح ساختار اقتصادی کشور مورد تایید مسئولان قرار گرفت.
درسالهای 1369 و 1370 فعالیت بورس هم به لحاظ تعداد سهم های مورد معامله و هم به لحاظ حجم ریالی معاملات پررونق بود . قیمت سهام ، به دلیل وجود تقاضای زیاد ، به سرعت افزایش یافت. اما در سال 1371 بازار سرمایه در کشور دستخوش بحران شد و بازار بورس سال سختی را گذراند و حجم معاملات کاهش یافت. سالهای 1372 و 1373 برای بازار بورس سالهای نسبتاً خوبی بود. تعداد سهام معامله شده و حجم ریالی معاملات افزایش یافت. در سالهای 1374 و 1375 فعالیت بازار بورس اوراق بهادار تهران اوج گرفت به طوری که، به لحاظ افزایش شاخص قیمت سهام، بورس تهران در میان کشورهای عضو فدراسیون بورسهای جهان مقام دوم را کسب کرد. اما در بررسیهای بعدی معلوم شد که متأسفانه این افزایش بی منطق و ساختگی بوده است. مردمی که فاقد هر نوع آگاهی از مسایل مالی به امید رسیدن به سود باد آورده به بورس تهران هجوم آوردند و مثلاً سهمی را که وعدة 2500 ریال سود سالانه داده بود به مبلغ 40000 ریال خریدند.
جالب آن بود که تمام این سود هم صرف 200 درصد افزایش سرمایه و مالیات شد و پولی عاید سهامدار نکرد. و بالاخره وقتی از اواخر سال 1375 فعالیت بازار بورس تهران از رونق افتاد همین سهم به 2500 ریال معامله شد و دارندة خود را به شدت متضرر کرد (هر 40000 ریال سرمایه او شده بود 7500 ریال، یعنی نزدیک به 20 درصد اصل سرمایه او باقی مانده و بیش از 80 درصد سرمایه او از بین رفته بود.)
20 ماه شاخص کل قیمت سهام روند نزولی داشت تا بالاخره از اوایل سال 1377 به تدریج شاخص کل قیمت سهام روند صعودی پیدا کرد و دوران رونق بورس آغاز شد و هم چنان ادامه دارد. مهمترین عوامل تشکیل دهندة رونق عبارتند از : ارائه دقیق آمار و اطلاعات شرکتهای پذیرفته شده، نرخ گذاری درست سهام پس از برگزاری مجمع عمومی و تقسیم سود، شفافیت هر چه بیشتر اطلاعات و ماشینی کردن سیستم اطلاع رسانی، برخورد با شرکتهای خاطی و تدوین آیین نامه انضباطی برای عملکرد کارگزاران، که عموماً پس از تغییر هیات مدیره بورس صورت گرفت. ایجاد بورس کالا (مانند بورس فلزات و …) هم چنین جلب اعتماد مردم و بالا بردن فرهنگ بورس در جامعه، بهسازی ساختار بورس و تجدیدنظر در قوانین بورس و به روز درآوردن آنها که به کمک آنها میتوان حجم و اندازة کوچک بورس تهران را متناسب و مطلوب کرد.
در اینجا بی انصافی است اگر ذکری از ابوالقاسم خردجو، ریاست وقت بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران نکنیم، هر چه باشد، بورس فعلی به او مدیون است. او را میتوان از بنیانگذاران این سازمان به حساب آورد. وی با تاسیس سازمان بورس تا سال 1357 به عنوان رئیس هیئت مدیره و عضو شورای بورس فعالیت کرد. اما این تلاشها برای یک هدف صورت گرفت: تجهیز پس اندازهای خصوصی و تخصیص آن به سرمایه گذاری صنعتی و تولیدی.
بورس تهران، از ابتدا تا امروز …
اگر بخواهیم دوره های فعالیت بورس تهران را از آغاز بررسی کنیم می توانیم آنرا به چهار دوره تقسیم کنیم:
دوره نخست، سال 1346 تا نیمه اول سال 1357؛ رونق تدریجی بورس: بورس تهران در سال 1346 راه اندازی شد، اما معامله اندک روی سهام بانک توسعه و صنعتی ایران، توجیه کننده فعالیت این سازمان نبود. بهترین راه حل نیز، وارد کردن سهام چند شرکت جدید در بورس و انجام معامله بر روی اسناد منتشر شده خزانه و قبوض اصلاحات اراضی بود. اما این اقدام نیز مسئولان را راضی نکرد. در مرحله بعد، دولت راهکار مناسبتری را در نظر گرفت، معافیت مالیاتی برای شرکتهای پذیرفته شده در بورس تهران به سال 1351، اما تا مردم و سهامداران جزء با بورس آشنا نشوند، نمی توان رونق بورس را جدی و پایدار دانست. به این ترتیب فصل نوین فعالیت بورس، از سال 1353، یعنی زمان واگذاری سهام به کارگران و کشاورزان آغاز شد. تا پایان دوره مورد بررسی، حجم معاملات به بیش از 34 میلیارد ریال رسید.
دوره دوم، نیمه دوم سال 1357 تا سال 1368؛ رکود تدریجی و توقف نسبی فعالیت بورس:
با آغاز اعتصابات و مبارزات مردمی که به سقوط رژیم شاهنشاهی انجامید، امنیت سرمایه گذاری به مرور به خطر افتاد و بازار بورس نیز متاثر از شرایط، از دوران اوج خود فاصله گرفت. با پیروزی انقلاب، بسیاری از صنایع و شرکتها ملی شدند و همین امر، معامله بر روی سهام آنها را بی معنی کرد. به این ترتیب، چه به دلیل ملی شدن برخی شرکتها و چه به خاطر تغییر مالکیت شرکتهایی که صاحبان آنها، کشور را ترک کرده بودند، تعداد شرکتهای پذیرفته شده در بورس از 105 شرکت به 65 عدد کاهش یافت. اما مهمتر این که همین تعداد نیز فعالیت چندانی نداشتند. پس، حجم معاملات بورس تا پایان این دوره به 10 میلیارد ریال کاهش پیدا کرد.
ممکن است هنگام انتقال از فایل ورد به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است
متن کامل را می توانید در ادامه دانلود نمائید
چون فقط تکه هایی از متن برای نمونه در این صفحه درج شده است ولی در فایل دانلودی متن کامل همراه با تمام ضمائم (پیوست ها) با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند موجود است
نام کتاب
آموزش روش های منطقی آنالیز شطرنج با یک استاد بزرگ
معرفی کتاب
مشخصات کتاب
نویسنده: افسترتیس گریواس
تعداد صفحات: 322
فرمت: PDF
اورجینال با قابلیت کپی
زبان: انگلیسی
ناشر: Russell Enterprises
978-1936490417:ISBN
مقاله کشاورزی با عنوان بررسی کاهش ضایعات بذر مصرفی گندم در فرمت ورد در 9 صفحه و شامل موارد زیر است:
چکیـده
مقدمه
مواد و روش ها
نتایج و بحث
منابع
فایل بصورت ورد (قابل ویرایش) و در 32 صفحه می باشد.
بیان مساله
فلز آلومینیوم بادارا بودن مزایای متنوع جایگاه ویژهای برای خود در صنایع پیشرفته روز ایجاد کرده است. ساختار آلیاژی مقاوم آلومینیوم اعتماد و اطمینان در استفاده ازآن را در صنایع هواپیما سازی دوچندان نموده است. قوانین سخت کاهش آلایندگی خودروها و نیاز به مصرف پایین سوخت آنها، خودروسازان را ناگزیر به استفاده از این فلز گرانبها در محصولات خود کرده است. صنایع حمل و نقل ریلی، الکتریکی، تجهیزات مخابراتی احداث ساختان، ظروف غذا و غیره همگی به نوعی سعی در بهرهمند شدن از مزایای فلزآلومینیوم دارند. از این رو استراتژی جهانی در ظرفیتهای تولید متناسب با نیزا بازار مصرف بوده است.
بانگرش به تحولات جهانی مانند افزایش جعیت، آلودگی فزاینده محیط زیست، ناخوشایند به نظر رسیدن وشع اقتصادی جهان و تأثیر و تاثربازهم بیشتر کشورها، آنچه در مورد اکثر صنایع مطلوب به نظر میرسد، پرهیزاز آلودگی محیط زیست، پایین بودن قیمت مصرف، پاسخگویی به سلیقه پیچیده و قابلیت دسترسی سریع است، اهمیت این فلز با توجه به موارد فوقالذکر درجهان امروز بیشتر مشخص میشود.
سه شرکت عمده تولید کننده آلومینیوم در جهان که تقریبا یک سوم تولید جهان را در اختیار دارند به نامهای Alcoa، Alcan، Rusky میباشد.
Alcoa با تولید ۳۶۰۰ هزارتن در سال ۷/۱۴% از تولید را در اختیار دارد. Rusky با توجه جهان را در اختیار دارد، در حال حاضر این سه گروه تولیدی جهان براساس منابع و سودآوری میزان تولی خود را کنترل میکنند.
در حوزه خلیجفارس دو کشور امارات متحهده عربی و بحرین با مجموع تولید یک میلیون و ۵۰هزارتون تقریباً ۵% کل تولید جهان را به خود اختصاص دادهاند. موفقیت گذشته شرکتهای Alba بحرین و Dubal امارات متحده عربی و طرحهای توسعهای این صنعت در کشورهای مذکور، کشورهای دیگر این منطقه را تشویق به سرمایهگذاری در این میدان صنعتی کرده است.
امارات متحده عربی درحالی حاضر ۳۳/۲% تولید جهانی را در اختیار دارد و درحال بررسی افزایش سهم خود به میزان دوبرابر مقدار فعلی یعنی رساندن ظرفیت تولیدی به ۹۳۶ هزارتن در سال میباشد. همینطور آلومینیوم بحرین که سهم آن از تولید جهان در حال حاضر ۱۸/۲% میباشد، افزایش ظرفیت خود از ۵۰۰ هزارتن فعلی به ۷۵۰ هزارتن در سال ۲۰۰۴ و یک میلیون تن در سال ۲۰۰۸ میلادی را دربرنامه دارد.
تمام موارد فوق اهمیت روزافزون جهانی در دستیابی و توسعه استراتژیک این فلز گرانبها را نشان میدهد. کشور ایران بادارا بودن معادن بوکسیتی آلومینا، منابع گازی فراوان به منظور تولید برق ارزان قیمت و نیروی کار نسبتا ارزان، تولید رقابتی فلز آلومینویم را داراست. اهمیت این فلز در ایجاد اشتغال مستقیم و توسعه صنایع زیردستی مرتبط برای کشوری با نیروی جوان جویای کار و تحصیل کرده امری اجتناب ناپذیر است.
مزیتهای نسبی ایران در توسعه صنعت آلومینیوم را میتوان در عناوین زیر خلاصه نمود:
در این صنعت در ایران تنها دو تولید کننده به نامهای ایرالکو و المهدی فعالیت میکنند که سهم هر کدام ازآنها در تولید داخلی به صورت زیر است:
سهم ایران در تولید منطقه در سال ۲۰۰۲ بازهم کمتر و به ۲/۱۳ درصد رسیده است. (۱۶۰ هزارتن از ۱۲۱۰ هزارتن) رسیدن به موقعیت برتر در تولید آلومینیوم در خلیجفارس نیازمند تلاش بیشتری است.
با توجه به اهمیت این صنعت واین فلز در جهان در این پایان نامه طرح آلومینیوم المهدی به عنوان مطالعه موردی انتخاب شده است. مجتمع آلومینیوم المهدی در سال ۱۳۶۹ تاسسیس در سال ۱۳۷۶ با ۶ دیگ (۳% ظرفیت اسمی) مورد بهرهبرداری قرار گرفته است. هدف از تاسیس موسسه ساخت کارخانه تولید شمش آلومینیوم با ظرفیت سالانه ۲۲۰ هزارتن قابل توسعه به ۳۳۰ هزارتن در سه فاز بوده است.
پایان نامه با بکارگیری قیمتهای بازار و همچنین قیمتهای محاسباتی، ارزیابی مالی و اقتصادی باری طرح انتخابی در این انجام میشود و نتایج مورد بررسی قرار میگیرد.
واقعیت در مورد تاکید در این پایان نامه این است که نشان دهد نرخ بازدهی داخلی (IRR) طرحها (طرحهایی که متولی انجام آن دولت است) در بسیاری از مواقع غیر واقعی است و نظام قیمتهای بازار به دلایلی که در پایان نامه مطرح خواهد شد پاسخگوی نیاز ارزشیابی طرحهای صنعتی نمیباشد و می بایستی تحریفهای موجود در بازار رفع شود.
ضرورت و اهداف تحقیق
تصمیمهای سرمایهگذاری بخش اساسی فراگرد توسعه را تشکیل میدهد. تصمیمگیری منطقی درباره طرحهای سرمایهگذاری بدون تردید موجب موفقیت و تحقق اهداف توسعه اقتصادی است.
محدود بودن منابع ایجاد میکند تا از منابع محدود بصورت بهینه استفاده شده و سرمایهها در مناسب ترین راه به کارگرفته شوند. عدم استفاده از سرمایه نه تنها سرمایهگذار را دچار فرصتهای از دست رفته مینماید، بلکه ممکن است او را بازیان غیرقابل جبران مواجه سازد. به منظور جلوگیری از این زیانها و استفاده بهینه از سرمایه لازم است هر طرح سرمایهگذاری قبل از اجرا با کمک ضوابط و معیارهای منطقی مورد ارزیابی گیرد.
مساله کمبود منابع در اقتصاد و انتخاب درست طرحهای صنعتی محتاج تحلیل علمی دراین مهم است و در اینجا است که اهمیت ارزیابی و نقش طرحهای صنعتی در اقتصاد ملی مطرح میگردد. بدین جهت استفاده از یکی از روشهای تحلیل هزینه – فایده که برای این منظور طراحی شده است در اقتصاد ما ضروری است.
با توجه به اینکه شرکت آلومینیوم المهدی در سال ۱۳۶۹ تاسیس شده است و در سال ۱۳۷۶ با ۶ دیگ (۳% ظرفیت اسمی) مورد بهرهبرداری قرارگرفته است و هدف از تاسیس این مجتمع ساخت کارخانه تولید شمش آلومینیوم با ظرفیت سالانه ۲۲۰ هزارتن و قابل توسعه به ۳۳۰ هزارتن در سال در سه فاز بوده است ولی اکنون تولید آن ۵۵هزارتن درسال است و در ضمن با توجه به این امر که ارز اختصاصی به این صنعت به قیمت واقعی نمیباشد و با توجه به اینکه تولید آلومینیوم انرژی تخصیصی به این صنعت جهت تولید برق زیر ۶۰ هزارتن در سال تولید داشته باشد از نظر اقتصادی به صرفه نخواهد بود، هدف از این پایان نامه تحلیل عملکرد این شرکت بوسیله شاخصهای مالی و اقتصادی میباشد، که مشخص میشود آیا با وجود ارز واقعی و انرژی به قیمت واقعی و … باز هم این طرح از نظر مالی و اقتصادی مقرون به صرفه هست یا خیر.
سوابق مربوطه:
بررسی تاریخچه هزینه – فایده و ارزیابی اقتصادی طرحهای وروشهای محاسبات آن با بررسی دیدگاههای مختلفی که تاکنون در این رابطه مطرح شدهاند انجام میشود. اگر بخواهیم ادبیات موجود در این زمینه و دیدگاههای توریک آن را بر پایه زمان مشخص نماییم، می توانیم به صورت خلاصه نمود:
تا قبل از دهه ۹۵۰ میلادی هیچگونه راهنمای مدونی برای تهیه و تنظیم روشهای ارزشیابی و بررسی امکان پذیری طرحهای عمرانی و سرمایه گذاری برای کشورهای درحال توسعه وجود نداشت. در سال ۱۹۵۱ با انتشار کتابی به عنوان تهیه و تنظیم روشهای ارزشیابی طرحهای عمرانی در دو جلد توسط سازمان ملل متحد، اولین کوششها به منظور مدونسازی دیدگاههای اقتصادی امکانپذر در مطالعات طرحها بوجود آمد. این مجموعه برای اولین بار شیوه سنجش (ارزشیابی) و گزینش (انتخاب) طرحها را براساس تحلیل هزینه – فایده طرح نمود. در سال ۱۹۵۱ موسسه پژوهشی استانفورد کتابی ار به عنوان دستور العمل توسعه صنعتی باکاربرد ویژه در کشورهای آمریکای لاتین به چاپ رساند. در این کتاب مبانی ارزشیابی و انتخاب طرحهای صنعتی در کشورهای در حال توسعه تشریح شده است. عناوین این کتاب شامل نکاتی است که برای تهیه و تنظیم مطالعات امکانپذیری اقتصادی یک طرح میبایستی مورد توجه قرار گیرد.
در سال ۱۹۵۸ سازمان ملل متحد کتابی به نام دستورالعمل طرحهای عمرانی را به چاپ رسانید که حاوی جمیع دیدگاههایی است که تاکنون تا آن تاریخ (سال ۱۹۵۸) درباره معیارها و ضوابط ارزشیابی طرحهای سرمایهگذاری بخش خصوصی و عمومی مطرح بوده است. چارچوب تعیین شده در این کتاب به گونهای است که علیرغم گذشت چهاردهه از آن تاریخ برای انجام مطالعات توجیهی طرحهای سرمایهگذاری اعم از بخش خصوصی و عمومی قابل استفاده است.
در سال ۱۹۶۰ سازمان همکاری و توسعه اقتصادی کتابی به عنوان دستورالعمل تحلیل طرحهای صنعتی در کشورهای در حال توسعة منتشر نمود. این کتاب دستورالعملی برای تهیه و تنظیم و ارزشیابی طرحهای صنعتی در کشورهای درحال توسعه است که در آن به مسایل سودآوری طرح از نقطهنظر سرمایهگذار وسودآوری تجاری طرح پرداخته میشود. این کتاب در بخش تحلیل هزینه – فایده اجتماعی یا به عبارت دیگر سودآوری اجتماعی نظراتی را از لیتل و میرلبس عنوان میکند. مسایل مربوط به قیمتهای محاسباتی و قیمتهای سایه هسته اصلی این نظریه را تشکیل میدهد.
در سال ۱۹۷۱ نظریاتی در مورد ارزشیابی طرحهای منابع آب و همچنین ارزشیابی اقتصادی طرحهای حمل و نقل از سوی کارشناسان بانک جهانی ارایه شد. در این چارچوب مبانی ارزشیابی اقتصادی طرحهای منابع آب و حمل و نقل با نگرش ویژه در کشورهای در حال توسعه ارایه گردیده است.
درسال ۱۹۷۲ کتاب تحلیل اقتصادی طرحهای کشاورزی توسط پاریسگی تینگر – موسسه توسعه اقتصادی بانک جهانی منتشر شد. این کتاب که راهنمایی به منظور کاربرد روش گردش نقدی تنزیل شده برای ارزشیابی و مقایسه و گزینش طرحهای مختلف است، گزینههای متفاوت انتخاب طرح برمبنای روش فوقالذکر را مورد آزمون قرار میدهد. بطوریکه از این سال به بعد (۱۹۷۲) قسمت اعظم دیدگاه بانک جهانی برای تحلیل طرحهای اقتصادی را این شیوه ارزیابی شکل میدهد.
در سال ۱۹۷۵ کتاب تحلیل اقتصادی طرحهای توسط بانک جهانی منتشر شد. پس از انتشار این کتاب بانک جهانی رسما شیوه مورد عمل در این کتاب را به عنوان روش یک بانک برای تحلیل اقتصادی طرحهای سرمایهگذاری اعلام نمود. این کتاب نیز همانند روشهای یونیدو و او – ای – سی – دی (اکو ) دارای یک نظام جامع برای تحلیل اقتصادی طرحهای سرمایهگذاری و تعیین قیمتهای محاسباتی منابع مورد نیاز محصول طرح می باشد.