فرمت فایل : WORD ( قابل ویرایش ) تعداد صفحات:150
متابولسیم روی
1-1-1 پیشگفتار
در طبیعت دهها عنصر وجود دارند که با مقادیری هر چند اندک، در بدن موجودات زنده اعمال و وظایف بسیار حیاتی را انجام می دهند و همچنین وجود این عناصر در رژیم غذایی موجدات زنده برای رشد و ابقاء حیات امری ضروری است همچنین میزان این عناصر در رژیم غذایی بایستی در یک حد مطلوب و متعادل باشد تا حیات موجودات زنده دچار اختلال نگردد. متابولیسم و نقش این عناصر و ماهیت بیماریهای ناشی از کمبود یا ازدیاد آنها بر موجودات زنده توسط متخصصین بیوشیمی پزشکی و تغذیه مورد مطالعه قرار گرفته است. از آنجایی که مقادیر آهن سوم (Capacity total Iron binding) TIBC در وضعیتهای گوناگون انسانی، جغرافیایی، جنسی و ... بر حسب عادات غذایی (Food habit) مردم متفاوت است. لذا هدف از این تحقیق مطالعه اثرات تداخلی فلز روی در جذب و انتقال آهن سرم میباشد.
روی به عنوان یک عنصر حیاتی و مهم در تغذیه روزانه انسان و حیوان به شمار می رود نقش بیولوژیکی بزرگی در طبیعت ایفا می کند. روی نقشهای کاتالیکی ، ساختاری و اثر گذاری در بیش از 200 متالوآنزیم روی که در سیستمهای بیولوژیکی شناسایی شده اند را ایفا می کند. این آنزیمها در متابولیسم نوکلئیک اسید و پروتئین و تولید انرژی وبسیاری مواد دیگر دخیل هستند (83) روی به عنوان یکی از مواد معدنی موجود در بدن انسان که دارای اثرات و ویژگیهایی در بافتهای مختلف است، به عنوان بخشی مهم از 300 آنزیم مختلف عمل می کند. به همین دلیل این ماده معدنی نقش مهمی در پروسههای فیزیولوژیکی و مسیرهای متابولیسمی زیست شیمی ایفا می کند. بیش از90% این ماده معدنی به صورت ذخیره در بدن : (30% آن در استخوانها 60% آن در ماهیچهها) موجود است (82) غنی ترین منابع غذایی روی مرکب از جانوران دریایی علی الخصوص صدفهای خوراکی، گوشت، ماهی، مرغ و تخم مرغ است. ترمیم و التیام زخمها، حمایت ایمنی بدن، کاهش توان و سختی بیماری سرماخوردگی، حمایت و مراقبت از غده پروستات، افزایش باروری و تولید اسپرم از مهمترین وظایف و کار کردها و اثرات ماده معدنی روی در بدن می باشد.به این دلیل روی دارای نقش مهمی در سی صد میسر متابولیسی و عملکردهای مختلف بیوشیمی دارا می باشد. این ادعا بر اساس نقش و وظیفه تغذیه، در ترکیب وسیعی از پروسهها و فعالیتهای بدن که شامل هضم، ترمیم، زخم، تولید انرژی در بدن، رشد عضلات، ترمیم بافتهای سلولی، سنتز کولاژن، استقامت استخوانها، عملکردهای هوشی وذهنی، متابولسیم کربوهیدارتها و عملکردهای تناسلی می باشد. حتی کمبود متوسط و معمولی روی در بدن باعث تاثیر منفی بر روی سیستم ایمنی بدن کاهش میزان اسپرم و عملکرد نادرست حافظه همراه است. شاید مشهورترین ادعایی که اخیرا درباره کارایی روی در بدن ارائه گردیده، نقش مهم آن در رابطه با سیستم ایمنی بدن است.
1-1-1-2-خصوصیات فیزیکی و شیمایی روی:
روی فلزی با وزن ملکولی 4/65 گرم بر مول می باشد و در گروه IIB و ردیف چهارم از جدول تناوبی قرار گرفته است. روی را با علامت اختصاری Zn نمایش می دهند و دارای عدد اتمی 30، وزن اتمی 38/65، چگالی gr/cm3 14/7 در oc 20، انرژی نخستین یونش آن 394/9 و دارای 5 ایزوتوپ رادیواکتیوی طبیعی و یا حاصل شکافت هسته ای دیگر می باشد، فراوانترین ایزوتوپهای آن Zn 64 با فراوانی 6/48% و Zn 66 با فراوانی 9/27و Zn 68 با فراوانی 8/18% می باشد نیمه عمر روی d 244 65 می باشد. جزء عناصر احیاء کننده قوی و خود اکسید می شود 763/0 و بیشتر در حالت دو ظرفیتی موجود می باشد. یکی از عناصر کمیاب و ضروری بدن است. زیرا در اعمال اساسی مولکولی زیادی شرکت می کند. دسته ای از نمکهای کم محلول روی شامل هیدروکسید ، اکسالات و سولفید می باشد. روی با برخی از ترکیبات معدنی شامل سیترات لیدروکسید تولید کمپلکسهای محلول می کند.
فهرست مطالب
1-1-1-2-خصوصیات فیزیکی و شیمایی روی: 2
1-1-3-1چطور کمبود روی را معالجه کنیم؟ 6
1-1-7-1-عملکردها و فار موکولوژی: 8
1-1-9-2مکملهای مغذی (83) Nutritinal supplement 11
1-1-2-متابولیسم آهن در بدن (Iron Metabolism) 12
1-2-5-جذب آهن (Iron absorption) 14
1-2-6-فریتین سرم (serum ferritin) 15
1-2-6-2برداشت و آزاد سازی آهن توسط فریتین. 16
1-2-6-4-فریتین سرم و مقدار آن در افراد طبیعی. 16
1-2-7-1تغییرات روزانه در آهن سرم. 17
1-2-8-اندازه گیری مقدار آهن سرم. 17
1-2-8-2 اندازه گیری آهن سرم با رسوب پروتئینی: 18
1-2-8-3 اندازه گیری آهن سرم بدون رسوب پروتئینی: 18
1-2-9 اندازه گیری ظرفیت پذیرش آهن سرم: 18
1-2-9-2-روش دوم (روش رزین): 18
2-2- وسایل و دستگاههای آزمایشگاهی مورد استفاده: 21
2-4 آزمایشات تیتراسیون اسپکتروفتومتری : 22
2-4-1 تعیین طول موج ماکزیمم: 22
2-4-2- بررسی چگونگی جذب آهن توسط آپوترانسفرین: 22
2-4-2-1 اثر غلظت مختلف آهن بر روی باندینگ با ترانسفرین. 22
2-4-2-2 اثر زمان بر روی باندینگ آهن با ترانسفرین. 22
2-4-2-3 اثر یون بیکربنات بر روی باندینگ آهن با ترانسفرین. 22
2-4-2-4 اثر سیترات بر روی باندینگ آهن با ترانسفرین. 23
2-4-2-5 اثر غلظت مختلف اکسالات بر روی باندینگ آهن با ترانسفرین: 23
2-4-2-6 اثر PH بر روی باندینگ آهن با ترانسفرین. 23
2-4-3-1 اثر غلظتهای مختلف آهن وروی بر ترانسفرین. 23
2-4-3-2 تعیین اثر غلظت مشخصی از بی کربنات بر باندینگ غلظتهای مختلف آهن با ترانسفرین 24
2-4-3-3 اثر غلظت مشخص بی کربنات بر روی باندینگ روی با ترانسفرین. 24
2-4-3-4 اثر غلظت مشخص بی کربنات بر باندینگ آهن با ترانسفرین در حضور روی: 24
2-4-3-5 اثر غلظتهای مختلف روی در باندینگ باترانسفرین در حضور یون بی کربنات 24
2-5- آزمایشات دیالیز تعادلی: 24
2-5-3- اثر روی بر برداشت آهن توسط ترانسفرین: 26
2-5-5- طرز اندازه گیری آهن: 26
2-5-6- تعیین ثابت باندینگ آهن با ترانسفرین. 27
فصل سوم-نتایج
3-1 تیتراسیون اسپکتروفتومتری: 30
3-1-1 تعیین طول موج ماکزیمم: 30
3-1-1-2- اثر روی بر روی متالوتایونین. 31
3-1-1-3 اثر روی بر روی جذب ماکزیمم اسیدهای آمینه: 31
3-1-2 بررسی چگونگی جذب آهن توسط آپوترانسفرین: 47
3-1-2-1 اثر غلظتهای مختلف آهن بر روی باندینگ با ترانسفرین. 47
3-1-3-1 اثر تغییرات غلظت روی.. 48
3-1-3-2 اثر رقابتی روی با آهن. 48
3-2 نتایج حاصل از آزمایشات دیالیز تعادلی: 49
3-2-1 تعیین ثابت باندینگ آهن به ترانسفرین: 49
دانلود گزارش کارآموزی رشته کامپیوتر اداره فن آوری و اطلاعات راه آهن خراسان بافرمت ورد وقابل ویرایش تعدادصفحات 20
گزارش کارآموزی آماده,دانلود کارآموزی,گزارش کارآموزی,گزارش کارورزی
این پروژه کارآموزی بسیار دقیق و کامل طراحی شده و جهت ارائه واحد درسی کارآموزی میباشد
مقدمه
کارآموزی واحدی که به دانشجو داده می شود تا خود را برای وارد شدن به صنعت آماده کرده و بتواند دروس تئوری که آموخته در عمل هم پیاده سازی کرده ونتیجه کار راببیند تا در صنعت مفید واقع شود. اگر این مرحله از تحصیل به خوبی انتخاب و گذرانده شود تاثیر بسزایی در موفقیت دانشجویان خواهد داشت. معرفی محل کارآموزی: شکل0: محل کارآموزی محل کارآموزی اینجانب اداره فن آوری و اطلاعات راه آهن خراسان میباشد که بیشتر فعالیت این واحد را می توان در مورد سخت افزاری ،برنامه نویسی در محیطهای مختلف، انجام شبکه و تمام اموری دانست که مربوط به کامپیوتر میشود و در راه آهن خراسان به آن نیاز است در حقیقت این واحد مشکلات کامپیوتری این اداره را حل میکند و برای بهبود و پیشرفت علمی و عملی در زمینه کامپیوتر در راه آهن خراسان به عهده این واحد میباشد. به طور کلی در مورد این واحد و اداره از لحاظ نیروی انسانی میتوان گفت که دارای شرایط نسبتا خوبی میباشد. این واحد و اداره دارای برنامهنویسان مسلط به برنامهنویسی و مهندسین سخت افزار مسلط به سخت افزار و شبکه و ... میباشد. کارها یی که در این محل انجام می شود به شرح زیر است: - تعمیر پرینتر (لیزری و سوزنی و جوهر افشان و dfx ) می باشد. - تعمیر انواع مانیتورهای LG وSAMSUNG و... - تعمیر انواع mainboard - تعمیر power –CD ROM- HARDDISC - شارژ کارتریج پرینتر - راه اندازی شبکه - داکت کشی شبکه - نصب سویچ و ROUTER - نصب windows و عیب یابی آن - نصب انواع نرم افزارهای تحت شبکه - عیب یابی شبکه - طراحی صفحات وب برای راه آهن - نوشتن برنامه های لازم برای اداره راه آهن - گرفتن آمارهای منظم برای کشف عیب های موجود در سخت افزار و نرم افزار اداره راه آهن - و..... در این شرکت برای هر پروژه ای که انجام میشود مراحل زیر در نظر گرفته میشود: • درخواست مشتری: مشتری این واحد میتواند هم اشخاص حقیقی و هم اشخاص حقوقی باشد. در برخی موارد خود این واحد نیز از طریق مناقصههایی که ادارات دولتی و یا خصوصی برگزار می کنند، شرکت میکند. • بررسی و جمعآوری نیازمندیهای مشتری: در این مرحله به کمک مشتری، خدماتی که مورد نیاز وی انتظار میرود بررسی شده و در مورد محیط پیادهسازی آن، تعداد نیروی مورد نیاز و زمان انجام پروژه تصمیمگیریهای لازم به عمل میآید. • بستن قرارداد: در این مرحله با مشتری در مورد قیمت، زمان تحویل پروژه، محیط پیادهسازی و تعهدات طرفین و ... توافق به عمل میآید. • تشکیل تیم پروژه: پس از اینکه از سوی مشتری روند درخواست و نیازمندیها انجام شد حال نوبت به انتخاب یک تیم پروژه که مسلط به پروژه می باشد. این تیم باید دارای شرایط زیر باشد: تجربه در مورد پروژه درخواستشده توسط مشتری آشنایی کافی به محیط پروژه مورد نظر مشتری در صورت تمایل مشتری برای انجام پروژه درخواستی در محیط خاصی آشنایی کافی با روشهای جمعآوری اطلاعات: به دلیل آن که این مرحله جزء یکی از حساسترین مراحل انجام یک پروژه بوده و مسئولان اداره بر روی این مرحله به علت جلوگیری از دوباره کاریها در فرآیند انجام پروژه تأکید فراوان دارند. آشنایی با کار گروهی و تقسیم وظایف در انجام پروژه، برای پروژههایی که به اندازه کافی بزرگ بوده و نیاز به استفاده بیش از یک نفر دارد. • ارائه طرح اولیه پروژه به مشتری: در این مرحله طرح کلی از پروژه درخواستی و فرمهای اولیه تهیه شده توسط تیم به مشتری ارائه میگردد و از وی در مورد رفع نیازهای او نظرسنجی به عمل آمده و در صورتی که طرح اولیه نیاز به اصلاح و تغییر داشته باشد، در این مرحله تغییرات برای جلب نظر مشتری اعمال میگردد و در صورت اعمال تغییرات این مرحله از ابتدا مجددا تکرار میشود. • اتمام پروژه و تحویل آن به مشتری این مرحله آخرین مرحله انجام پروژه بوده و پروژه انجام گرفته شده تحویل مشتری گردیده و در صورت احساس نیاز از سوی مشتری نرمافزارهای کاربردی بر روی سیستمهای مورد نظر وی نصب گردیده و در صورت قید شدن آموزش در قرارداد، آموزش های لازم به کاربران مورد نظر او داده میشود. همچنین شرایط پشتیبانی به وی یادآوری میشود. مشخصات فیزیکی محل کارآموزی: این واحد و اداره را میتوان از جهات مشخصات فیزیکی مکان نیز مورد تحلیل قرار داد: واحد فن آوری اطلاعات اداره راه آهن خراسان در خود سالن راه آهن خراسان رضوی واقع شده است.در انتهای سالن در طبقه دوم واقع شده است و وابسته به راه آهن خراسان می باشد. شامل بخش های زیر است: دارای دو اتاق و یک سالن و یک محوطه برای سایت و سرورها و یک آبدارخانه و انبار می باشد. یک اتاق مخصوص سرپرست این اداره می باشد و یک اتاق و سالن مخصوص دیگر کارمندان و کارکنان آن میباشد. تعداد سیستمهای موجود در شرکت در حد قابل قبولی می باشد. که همه آنها مجهز به تجهیزات قابل قبولی هستند. تمامی سیستمها از طریق شبکه LAN به یکدیگر متصل بوده و از امکاناتی نظیر چاپگر استفاده میکنند و این شبکه کمک بزرگی به انجام پروژههای گروهی میکند. خیلی از مشکلاتی که در بخش های مختلف اداره پیش می آید توسط کارمندان همین قسمت با استفاده از مزیت شبکه بودن تمام سیستم ها حل میشود. تمامی سیستمهای این اداره با خطوط پرسرعت ADSL به اینترنت متصل هستند و این مزیت بزرگی برای کارمندان محسوب میگردد و به دلیل این که اعضای تیم و کارمندان در هر زمان امکان دسترسی به سایتهای مربوطه و مورد نیاز در انجام یک پروژه را دارا بوده و قادر به دانلود نرمافزارها و … مورد نیاز به راحتی و با سرعت قابل قبول میباشند. برخی از مزایا و معایب این بخش: مزایا : استفاده از نیروهای خبره در امر سخت افزار و شبکه استفاده از نیروهای خبره در برنامهنویسی رعایت اصول مشتری مداری و مبانی مدیریتی نزدیک بودن و در دسترس بودن این اداره برای سایر ادارات مربوط به راه آهن خراسان برخورد مناسب و منطقی کارمندان با یکدیگر و اعتقاد داشتن این که به اصل همکاری گروهی داشتن آنالیز قوی تیم پروژه در مورد پروژه جهت احاطه کامل به پروژه امکانات رفاهی مناسب برای کارمندان اداره نظافت کافی و مرتب معایب: تبلیغات ضعیف زیاد بودن حجم کار و کمبود کارمند و نیروی متخصص کمبود فضا نسبت به حجم کاری که باید انجام شود عدم وجود بازاریاب ماهر جهت برخی از پروژه های این اداره مشکل در خرید تجهیزات لازم از بازار گاها انجام پروژههای سطح پایین بالا بودن ساعات کاری کارمندان گزارشی از کار انجام شده: عمده کارهایی که اینجانب درطول مدت همکاری خود با این اداره انجام دادهام به شرح زیر می باشد: 1. مونتاژ و QC کردن تعدادی سیستم این امور با درخواست اداره های مربوط به راه آهن انجام میشود. (که تمام این ادارات در اطراف سالن راه آهن واقع شده است که باعث سهولت در ارتباط با این واحد شده است). • گزارش: در این قسمت بعد از اتمام هر سیستم یک گزارش در فرمی به مدیر بخش تحویل داده می شود که سیستم از هر نظر چک گردیده است و سپس به مسئول سیستم اطلاع داده میشود. 2. انجام پروژه شبکه: ابتدا مکان مربوطه بررسی گردیده و در مورد تجهیزات مورد نیاز برای نصب یک شبکه محلی (Local) در مکان مورد نیاز تصمیمگیری گردید که برخی از این تجهیزات شامل: • کارتهای شبکه مناسب برای شبکه مورد نظر (سیستم های موجود در محل دارای کارتهای شبکه Onboard بودند که چندان مناسب نیستند) • انجام اندازهگیریهای لازم برای تعیین میزان کابلهای برحسب نیاز فیبر نوری یا CAT6 و یا CAT5 برای اتصال سیستمهای موجود در شبکه • تعیین نوع Switch با تعداد پورتهای مناسب برای ساپورت نمودن تمام سیستمهای موجود (با تعدادی پورت بالاتر برای ایجاد امکان اضافه نمودن سیستم در شبکه در آینده) • بررسی مکان مورد نظر برای نصب Switch و تعیین مکان سیستم ها برای به حداقل رساندن کابلهای مورد نیاز و در نتیجه کاهش حتیالمقدور هزینههای مربوط به آن. پس از تهیه تجهیزات و اقلام مورد نیاز از اداره و همچنین نصب سوکتهای کابلهای CAT (که برخی از آنها بعلت نیاز در محل انجام پروژه صورت گرفت) اقدام به نصب داککشیهای مربوطه گردید که همین اقدامات بسیار زمانگیر بوده و بخشی از زمان انجام پروژه را به خود اختصاص داد. همچنین اختصاص دهی IP به سیستمها و تعیین Subnet mask و Gateway و قراردهی آنها در شبکه و نصب Windows 2000 Server بر روی سیستم سرور و انجام تنظیمات و نصب برنامههای مورد نیاز روی آن. همچنین پس از انجام و نصب کامل شبکه مورد نظر به علت مشکل پیش آمده در شبکه، مجدداً برای رفع نقص به مکان مربوطه مراجعه گردید. که مشکل پیش آمده برای یکی از سیستمها تغییر در تنظیمات مربوط به IP ها توسط افراد غیرمتخصص بود که مجدداً اقدامات لازم صورت گرفته و همچنین بعلت عدم تکرار چنین وقایعی اقدام به مسدود کردن دسترسی به بخش تنظیمات شبکه و قسمتهای مهم دیگر از دسترس کاربران Client ها گردید و امکان تغییراین تنظیمات در صورت نیاز تنها توسط مدیریت شبکه قابل انجام گردید. 3- لیست برداری و پشتیبانی از سیستم های موجود در راه آهن و کل ادارات این کار توسط دو کارمند قراردادی شرکت انجام گرفت آنتی ویروس های سیستم هارا آپدیت کرده و اگر مشکلی در سیستم مشاهده می شد به شرکت ارجاع داده می شد تا در اسرع وقت رسیدگی شود. 4-رفع عیب در ارتباط شبکه ای: مثلا در قسمتی از ادارات راه آهن یک node مربوط به یکی از اتاقها قطع شده بود که کارمندان این واحد همراه من برای تعویض سوکت این نود به آنجا رفتیم که کارهای از این قبیل در این واحد زیاد بود که در اصل وظیفه این واحد هم انجام همین امور میباشد. این اداره برای تامین نیروی متخصص خود با شرکتی قرارداد بسته است که از این شرکت 3 نفر به صورت قراردادی در این محل مشغول کار میباشند. این اداره دارای تنها 4 کارمند رسمی میباشد که 1 نفر مسئول و سرپرست و بقیه کارمندان معمولی میباشند. 5-اکثر کاری که من انجام دادم برنامه نویسی c# و طراحی نرم افزار های لازم برای اداره بود که خوشبختانه کار من با این اداره ادامه پیدا کرده است و بنده مشغول تهیه نرم افزاری برای اداره بازرگانی راه آهن خراسان-مشهد میباشم. کاری که من انجام دادم و هم اکنون در حال انجام آن میباشم نوشتن نرم افزار ثبت تقاضای واگن بود که زبان برنامه نویسی که برای آن استفاده کردم c#.net بود که اطلاعات در بانک اطلاعاتی SQL SERVER ثبت میشود. در تعریف مسأله و تجزیه و تحلیل سیستم موارد زیر ذکر شده است: - زبان برنامه نویسی C# :در این قسمت توضیحات کافی در مورد C# و مزایای آن آورده شده است. - بانک اطلاعاتی SQL Server:در این قسمت توضیحات لازم در مورد SQL Server و مزایای آن آورده شده است. محیط اجرایی : زبان برنامه نویسی C#: با توجه به نقش محوری C#، از آن بعنوان مادر زبانهای برنامه نویسی در دات نت نام برده می شود. برنامه نویسی با این زبان مزایای متعددی که در اینجا به چند مورد آن اشاره می کنیم: - کدهای C# براحتی قابلیت حمل بر روی محیط های متفاوت را دارا خواهند بود. - این زبان بسرعت بسمت استاندارد شدن حرکت و با تایید استانداردهای مربوطه از طرف انجمن های معتبر بین المللی و حمایت فراگیر شرکت های معتبر کامپیوتری در دنیا مسیر خود را بسمت جهانی شدن بخوبی طی می نماید. - طراحان زبان C# با تاکید و الگوبرداری مناسب از مزایای زبانهائی نظیر ++C ،C و جاوا و نادیده گرفتن برخی از امکانات تامل برانگیز و کم استفاده شده در هر یک از زبانهای فوق، یک زبان برنامه نویسی مدرن شی گراء را طراحی کرده اند. - #C نسبت به ویژوال بیسیک خلاصه تر است. حتی برنامه های بزرگ و پیچیده ای که توسط #C نوشته می گردند خواناتر، کوتاه و زیبا خواهند بود. - برخی از ویژگی های ارائه شده در #C نظیر Unsigned Integer، Operator OverLoading و امنیت بیشتر Type ها، در VB.NET وجود نداشته و این امر می تواند دلیلی بر فراگیرتر شدن #Cنسبت به VB.NET نزد برنامه نویسان با تجربه باشد. ویژگی ها و قابلیت های بیشمار این زبان , اجرای نرم افزار فوق درون سیستم عامل ویندوز , انتخاب دیتابیس اسکیو ال سرور و مطابقت محصولات مایکروسافت باهم , از جمله دلایل قانع کننده دیگری است که انتخاب C# را به عنوان زبان برنامه نویسی این نرم افزار توجیه پذیر و منطقی می کند. بانک اطلاعاتی Sql Server 2000: برای انتخاب یک دیتابیس باید موارد زیر را در نظر بگیریم: 1- چه مقدار داده ای می خواهیم پردازش کنیم. 2- با چه سیستم عاملی می خواهیم کار کنیم. 3- تا چقدر هزینه می توانیم پرداخت کنیم. 4- چه مقدار از حافظه ی سیستم را قرار است به دیتابیس اختصاص دهیم. تمامی بانک های اطلاعاتی مفید هستند و لی در انتخاب بانک اطلاعاتی حجم داده ها و نوع استفاده از بانک می تواند تعیین کننده باشد به عنوان مثال بانک اطلاعاتی اکسس تا حجم اطلاعاتی به دو میلیون رکورد را خوب پشتیبانی می کند ولی به محض اضافه شدن داده ها به مشکل بر می خورد. بانک اطلاعاتی اس کیو ال سرور نیز تا 80 گیگ اطلاعات را خوب جواب می دهد ولی اراکل توی حجم بالا به هیچ مشکلی بر نمی خورد اما از لحاظ امنیت بانک اطلاعاتی اس کیو ال سرور امتیاز بالایی نسبت به اوراکل دارد. محققین امنیتی تعداد 233 آسیب پذیری در اراکل یافته اند که در مقابل 59 آسیب پذیری در پایگاه داده SQL Server چشمگیر است.
دانلود گزارش کارآموزی رشته کامپیوتر شرکت ذوب آهن اصفهان بخش IT بافرمت ورد وقابل ویرایش تعدادصفحات 30
گزارش کارآموزی آماده,دانلود کارآموزی,گزارش کارآموزی,گزارش کارورزی
این پروژه کارآموزی بسیار دقیق و کامل طراحی شده و جهت ارائه واحد درسی کارآموزی میباشد
چکیده
این گزارش مربوط به گزارش کارآموزی من در شرکت ذوب آهن اصفهان می باشد. و دارای چهار فصل و هر فصل نیز دارای چندین بخش می باشد. فصل اول، آشنایی با مکان کارآموزی می باشد و دارای دو بخش تاریخچه ذوب آهن و سازمان و تشکیلات می باشد که تشکیلات سازمان نیز نمودار سازمانی ذوب آهن، انواع بخش ها، تولیدات، فعالیت های انجام شده و... را نشان می دهد. بخش های این سازمان شامل بخش های آلگومراسیون و مواد اولیه، بخش تولیدات کک و مواد شیمیایی، بخش کوره بلند، بخش فولاد سازی، بخش مهندسی نورد و طرح توازن است که هر یک از این بخش ها خود دارای قسمت هایی می باشد. این کارخانه دارای بخش فناوری اطلاعات IT نیز می باشد که جزء بخش اداری سازمان بشمار می رود که کارآموزی من در همین مکان بود. فصل دوم، در مورد ارزیابی بخش های مرتبط با رشته علمی کارآموز است که شامل موقعیت رشته کارآموزی و بررسی شرح وظایف کارآموز می باشد. فصل سوم، آموخته ها و نتایج را نشان می دهد و شامل شرح بازدیدهای انجام شده، دوره های آموزشی و شرح فعالیت های تئوری و عملی کارآموز می باشد. شرح بازدید در مورد بازدید از اتاق سرور است که در آن تجهیزات و علت وجود این اتاق را در این بخش به اختصار توضیح خواهم داد. آموزش ERP آموزشی تئوری است که در این دوره آموختم که شامل این است که چگونه ایجاد شده و کاربردش چیست. فعالیت تئوری که در این دوره انجام دادم تحقیق در مورد UPS می باشد که هم در الکترونیک و هم در آی تی کاربرد دارد و در اتاق سرور هم از آن استفاده می شود. فعالیت های عملی که انجام دادم یا در واقع آموختم شامل طراحی وبلاگ شخصی، کار با نرم افزار Front page و طراحی سایت با این نرم افزار، نصب سیستم عامل ویندوز و کار با نرم افزار ERP بود و به علت محرمانه بودن اطلاعات وارد شده در این نرم افزار اجازه ی یادداشت برداری از مراحل کار با آن داده نشد. نتیجه گیری و پیشنهادات نیز در فصل چهارم نشان داده شده است. و در انتهای این گزارش فرم های پیشرفت کارآموزی، پایان دوره کارآموزی و فرم ارزیابی نهایی کارآموزی قرار گرفته است. دوره کارآموزی من به گونه ای بود که پس از هر فصل اول:آشنایی با مکان کارآموزی 1.تاریخچه ذوب آهن ایران در قرون و اعصار گذشته، از جهت آشنایی با نحوه ی به دست آوردن آهن و فولاد هم سطح و هم تراز دیگر جوامع و تمدن های بزرگ بود. اما در سه قرن اخیر به لحاظ سیطره کشورهای غربی و پیشرفت سریع آنان و اضمحلال صنایع داخلی،ایران در زمره وارد کنندگان محصولات فلزی قرار گرفت و ایجاد یک کارخانه ی ذوب آهن که مادر صنایع محسوب می شود به عنوان آرمانی ملی از دوره ی قاجار مطرح بود که همواره با موانع متعددی از جمله مشکلات سیاسی خارجی و داخلی و محدودیت های مالی مواجه می شد. تا اینکه در چارچوب پروتکل همکاری های فنی و اقتصادی بین دولتین ایران و شوروی سابق، احداث کارخانه ی ذوب آهن، مورد توافق قرار گرفت و موافقت نامه ای به امضا رسید که در 23 دی ماه 1344 به تصویب مجلس رسید یکی از اصول این توافق نامه همکاری دولت شوروی در زمینه احداث کارخانه ذوب آهن درایران بود و بر همین اساس شرکت ملی ذوب آهن ایران قرار داد با موسسه(تیاپروم اکسپورت) شوروی برای تهیه طرح و تجهیزات لازم کارخانه و طراحی و تجهیز معدن سنگ آهن و زغال سنگ و سنگ آهک منعقد کرد. کارشناسان شوروی با توجه به محدودیت منابع مالی و مواد اولیه خصوصا ذخایر شناخته شده زغال سنگ، ظرفیت کارخانه را در فازاول 550 هزار تن فولاد در سال تعیین کردند که مورد موافقت قرار گرفت. متعاقبا کارشناسان ایرانی و شوروی اطراف شهر اصفهان را از نظر استحکام طبقات زمین، موقعیت محل از نظر زلزله، تامین آب، گاز، انرژی الکتریکی، سایر مواد اولیه و خطوط ارتباطی و عوامل فنی-اقتصادی و اجتماعی مورد بررسی قرار دادند. در نتیجه مطالعات آن ها دشت طبس واقع در 45 کیلومتری جنوب غربی اصفهان در فاصله 5 کیلومتری زاینده رود و در کنار جاده اصفهان- شهرکرد برای احداث کارخانه مناسب تشخیص داده شده و قطعیت یافت. در سال های بعد به ترتیب با راه اندازی کارگاه های مختلف، در سال 1350 محصول چدن به مرحله بهره برداری رسید و تولید محصولات فولاد ساختمانی در سال 1351 آغاز گردید و به همین ترتیب توسعه و راه اندازی طرح ها همچنان ادامه یافت تا امروز که کارخانه ذوب آهن تولیدی بیش از 2/2 میلیون تن در سال دارد. کارخانه ذوب آهن را نمی توان تولید کننده آهن محض دانست. بلکه تولید انواع مواد شیمیایی که خود ماده اولیه کارخانجات دیگر می باشد را می توان جزء محصولات تولیدی جنبی دانست که علاوه بر تامین نیاز داخلی کارخانه، مازاد آن به بازارهای داخلی و خارجی عرضه می شود قسمت های عمده کارخانه در بخش بهره برداری شامل خط تولید و قسمت های سرویس دهنده می باشد. 1.بخش های اصلی خط تولید عبارتنداز: بخش آلگومراسیون، بخش تولیدات کک و مواد شیمیایی، بخش کوره بلند، بخش فولاد سازی و مهندسی نورد. 2.بخش های سرویس دهنده که در حقیقت عملیات تعمیر و نگهداری وسرویس تجهیزات خط تولید را به عهده دارند عبارتنداز: مهندسی های نیروگاه ها، تولید انرژی، آبرسانی، اتوماسیون و ارتباطات، بخشهای آزمایشگاه مرکزی، مهندسی تعمیرات و نگهداری، راه آهن و قسمت فنی بهره برداری، بخش تولیدات نسوز و آهک. قسمت های تحت پوشش مدیریت طرح و برنامه شامل امور مالی و بازرگانی، نیروی انسانی و روابط اجتماعی و دیگر بخش های مدیریتی می باشند که هر یک به نوعی عهده دار امور مربوط به کارخانه می باشند. کارهای اجرایی احداث ساختمان واحدهای مختلف کارخانه از سال 1346 آغاز و با ایجاد کارگاه های کک سازی، آلگومراسیون و کوره بلند شماره یک در نیمه ی اول دی ماه 1350، بهره برداری از مجتمع با تولید چدن آغاز شد و تولید محصولات فولادی نیز با راه اندازی بخش فولادسازی و مهندسی نورد در دی ماه 1351 با ظرفیت 550 هزار تن در سال شروع شد. متعاقب آن در سال 1351 کارهای ساختمانی و اجرایی طرح توسعه برای رسیدن به ظرفیت 1900000 تن فولاد در سال با احداث کوره بلند شماره2 و توسعه بخش های مختلف آلگومراسیون، کک سازی، فولادسازی، نورد و... شروع گردید که عملیات ساختمانی کمپلکس چدن در سال 1357 به اتمام رسید. لیکن به دلیل اشکالات موجود در طراحی ماشین های ریخته گری مداوم روسی، فولادسازی به عنوان گلوگاه و محدود کننده تولید بود که در همین رابطه با خریداری دو دستگاه ماشین ریخته گری مدرن از کشور ایتالیا و نصب آن از سال 1367 بهره برداری کامل از کمپلکس فولاد تا مرز ظرفیت اسمی درسال 1369 انجام پذیرفت. اگرچه دوران جنگ تحمیلی در ذوب آهن نیز همچون دیگر صنایع، روند رسیدن به اهداف طرح توسعه در حد مطلوب نبود ولی پس از پایان جنگ این کارخانه با به کارگیری امکانات خود توانست به مرز تولید 2 میلیون تن یعنی بیش از ظرفیت نصب شده تجهیزات خود برسد. در ادامه به دنبال یک سری مطالعات انجام شده مربوط به بازسازی جامع و همه جانبه با تکیه به توانمندی های موجود در نیروهای متخصص سعی شد ضمن استفاده از ظرفیت بازسازی با کمترین هزینه و اتلاف وقت اقدام به افزایش ظرفیت های تولید واحدها نموده، تنوع محصولات را اضافه کرده و همچنین کیفیت آنها را بهبود بخشد. همچنین پیرو انجام مطالعات با هدف توسعه ظرفیت تولید کارخانه نسبت به احداث واحد تولید ورق سبا با ظرفیت 700 هزار تن و انواع ورق های ضد زنگ اقدام گردید که در سال 1382 مورد بهره برداری قرار گرفت. هم اکنون نیز مراحل طراحی و اجرای طرح توازن کارخانه با هدف استفاده ی بهینه از ظرفیت مزبور در واحدهای مختلف در دست اقدام می باشد.
این فایل در قالب ورد و قابل ویرایش در 138 صفحه می باشد.
فهرست مطالب:
بخش عنوان صفحه
مقدمه
1 مروری بر نحوه عملکرد سیستم ترمز اتوماتیک
2 تحلیل حالتهای مختلف سوپاپ ترمز اتوماتیک
2-1 حالت هواگیری( Release)
2-2 بررسی حالت ترمز در شش دنده (Service)
2-3 حالت کاهش بیشتر فشار لوله اصلی (Over Reduction)
2-5 حالت خنثی (Handle- Off)
2-6 حالت ترمز اضطراری (Emergenc
3 اجزا تشکیل دهنده شیر ترمز اتوماتیک
3-1 شیر رله
3-1-1 شر رله در حالت هواگیری
3-1- 2 شیر رله در حالت تعدل
3-1-3 شیر رله در حالت سرویس
3-2 شیر رگلاتور
3-2-1 شیر رگلاتور در وضعیت هواگیری
3-2-2 شیر رگلاتور در وضعیت سرویس
3-3 شیر قطع و وصل لوله اصلی در حالت باز
3-3-2 شیر قطع و وصل در حالت بسته
3-4 شیر تخلیه سریع
3-4-1 شیر تخلیه سریع در حالت بسته
3-3-2 شیر تخلیه سریع در حالت باز
3-4-3 شیر اضطراری
3-5-1 شیر اضطراری در حالت عدم تحریک
3-4-3 شیر اضطراری در حالت تحریک
3- 5 شیر لغو ترمز جریمه(Suppression)
3-6-1 حالت تحریک
3-4-2 حالت عدم تحریک
3-4-2 عملکرد در وضعیت سرویس
3-5 شیر خروسکی
3-7-1 شیر خروسکی در حالت مسافری
3-5-2 شیر خروسکی در حالت باری
3-5-3 شیر خروسکی در حالت قطع
4 اندازه گیری
4-1 حالتهای مختلف سوپاپ شش دنده و اندازه های مورد لزوم آنها
4-1-1 حالت هواگیری
4-1-2 حالت ترمز تدریجی در شش دنده
4-1-3 اندازه گیری مورد لزوم در حالت ترمز تدریجی در شش دنده
4-1-4 حالت آزاد سازی ترمز
4-1-5 حالت لغو ترمز جریمه
4-1-6 حالت کاهش بیشتر یا Over reduction
4-1-7 خنثی
4-1-8 حالت ترمز امرژنسی
4-2 حالت هواگیری شش دنده
4-2-2 حالت سرویس
4-2-3 حالت لغو ترمز جریمه
4-2-4 حالت اضطراری
5 ضمیمه 1 ( ترجمه متن شرکت سازنده)
6 اصول شبیه سازی
6-1 نیازها واهداف شبیه سازی
6-2 بررسی روشهای ممکن جهت انجام پروژه
6-2-1 مزایا و معایب
6-3 تشریح اصول و مبانی روش استفاده شده
6-3-1 مقاومت
6-3-1-1 معادلات سیالاتی حاکم بر مقاومت
6-3-1-2 اثبات فرمول
6-3-1-3 حل معادله در برنامه سیمولینک
6-3-1-4 حل معادلات مربوط به مقاومت
6-3-2 مخزن
6-4 حل یک مثال ساده
6-4-1 فرضیات و تفسیر نتایج
7 شبیه سازی شیر ترمز اتوماتیک
7-1 شیر رله
7-1-1 محاسبات نیرو
7-1-2 محاسبات نیوماتیکی
7-2 شیر رگلاتور
7-2-1 محاسبات نیرو
7-2-2 محاسبات نیوماتیکی
7-3 شیر قطع ووصل لوله اصلی
7-4 شیر تخلیه سریع
7-5 شیر اضطراری
7-6 شیر لغو ترمز جریمه
7-6-1 در حالت هواگیری
7-6-2 در حالت سرویس
7-6-3 در حالتهای لغو ترمز جریمه ، اضطراری و Handle Off
7-7 شیر خروسکی
منابع و مآخذ
چکیده
در این پروژه نخست اجزا و عملکرد شیر ترمز اتوماتیک لکوموتیو مورد اشاره قرار می گیرد . سپس به معرفی روش جز به جز در شبیه سازی سیستم های نیوماتیکی می پردازد. در این روش ابتدا المانهای اصلی به کمک نرم افزار Matlab ساخته شده ، سپس با اتصال آنها به یکدیگر ، کل مجموعه، شبیه سازی می گردد.
علاوه بر این کاربرد ، این روش در شبیه سازی دینامیکی شیر ترمز اتوماتیک ( شش دنده) ، به عنوان فرمان دهنده سیستم ترمز قطار، مورد بررسی قرار می گیرد.
مقدمه :
این گزارش به تشریح عملکرد سوپاپ ترمز اتوماتیک به منظور شبیه سازی و تحلیل رفتار دینامیکی شیر می پردازد . هدف اصلی از تحلیل ، تعیین فشار دبی خروجی از شیر پر بر حسب زمان در وضعیتهای تلف کاری آن می باشد . بدین منظور لازم است تا ابتدا تشریح دقیقی از عملکرد و وضعیت سیستم ارائه گردد ، تا بر پایه آن بتوان مقادیر ورودی و خروجی را به هم مرتبط نمود . لذا لازم است تا ابعاد و اندازه های شیر اعم از اندازه مقاطع و حجم ها ، و نیز سایر مشخصات شیر ، نظیر ثابت فنرهای تعیین گردد .
بر اساس آنچه ذکر شد در این گزارش ابتدا به بررسی مدار کلی شیر ترمز اتوماتیک و جایگاه این شیر در ارتباط با سایر اجزا ترمز می پردازیم . سپس مسیر و جریان هوا در ادامه شرحی بر عملکرد اجزا تشکیل دهنده ترمز اتوماتیک ارائه می گردد . در پایان ابعاد و اندازه های شیر ارائه می گردد .
علاوه بر این ، ترجمه متن اصلی یر ترمز اتوماتیک ارائه شده از طرف کارخانه سازنده (شرکت وابکو) ، ضمیمه گردیده است .
1- مروری نحوة عملکرد سیستم ترمز اتوماتیک
ترمز به عنوان کنترل کننده سرعت در قطار ، اصلی ترین رکن ترددایمن می باشد . بنابراین نخستین اولویت در طراحی این سیستم ، بالا بودن ایمنی ، حتی به ازای هزینه بالا و استفاده از روشهای غیر معمول ، می باشد .
به همین منظور ترمز قطار به نحوی طراحی گردیده که بر خلاف سیستمهای رایج ، کاهش شار لوله ترمز ، باعث عمل ترمز گیری می شود . این امر خصوصاٌ در موقع گسیختگی قطار حائز اهمیت است و باعث خواهد شد تا در موقع گسیختگی قطار کاهش خوبخودی در لوله ترمز روی داده و قطار به طور خودکار ترمز بگیرد .
به طور مختصر مکانیزم مدار ترمز و جایگاه سوپاپ ترمز اتوماتیک در آن را می توان اینگونه بیان نمود :
موتور قطار مستقیماٌ در ارتباط با کمپرسوری است که می تواندهوای متراکم با فشار حدود 14.Psi تولید می نماید . هوای فشرده پس از ذخیره شدن در مخزن اصلی عیور از لوله ها و صافی ها وارد سوپاپ ترمزاتوماتیک (یا شش دنده ) می گردد و طی پروسی تبدیل به هوای با فشار حدود 70Psi می شود و از آن پس ، این فشار تنظیم شده وارد ولوله ای به نام لوله اصلی brake pipe) یا لوله ترمز ) می گردد . این لوله در سرتاسر قطار امتداددارد و توسط لوله های لاستیکی بین واگن ها ارتباط آنهابا یکدیگر و نیز لوله اصلی لکومتیو برقرار می شود.
حال هنگامی که فشار در این لوله از مقدار 70Psi کاهش یابد ، عمل ترمز در سرتاسر قطار صورت می گیرد . توسط قسمتهای مختلفی امکان کاهش فشار وجود دارد. دستگاه شش دنده یکی از تجهیزاتی است که توسط راننده این کاهش فشار را در لوله اصلی ایجاد می کند . و یا سیستمهای ایمنی موجود در مواقعی که راننده هوشیار نباشد ، از سرعت مجاز تخطی نماید ، بدون توجه وارد ایستگاه شود و ... می تواند کاهش فشار را ایجاد نماید . همچنین چنانچه ذکر شد در موقع گسیختگی، به علت پارگی لوله های لاستیکی بین واگنها فشار خود به خود کاهش می یابد . این گاهش فشار توسط سوپاپهایی در لکومتیو و نیز در واگنهای حس می شود و ترمز گرفته می شود .
در لکومتیو سوپاپ کنترل ولو 26-D و در واگنها انواع سوپاپ سه قلو نسبت به کاهش فشار لوله اصلی حساس می باشند و پس از احساس کاهش فشار به وجود آمده (پس از یک وقفه زمانی به منظور همزمان کردن ترمز همه واگنها) ، به تناسب کاهش فشار به سیلندر های ترمز دستور ترمز را می دهند .
2-تحلیل حالتهای مختلف سوپاپ ترمز اتوماتیک
2-1- حالت هواگیری (Release)
در این حالت هوای تولید شده توسط کمپرسور پس ازعبور از مخازن هوا از طریق لوله 30 وارد پایه دستگاه شش دنده می شود. این هوا به منزله خط تغذیه اصلی قسمتهای مختلف دستگاه شش دنده میباشد . همانطور که در شکل 2-1 مشاهده می شود این هوا که با رنگ قرمز مشخص گردیده در داخل پایه شش دنده به چندین قسمت تقسیم می شود و به قسمتهای مختلفی هدایت می گرد ، در ضمن در داخل خود دستگاه شش دنده نیز این هوا جهت امکان صدور فرمانهای مختلف و یا عملکرد هر یک از المانها وارد قسمتهای مختلفی چون سوپاپ لغو ترمز جریمه ، شیر خروسکی ، رگلاتور و سوپاپ تغذیه اصلی و قسمتهای دیگری که در شکل مشاهده می شود می گردد .
در داخل پایه شش دنده یکی از انشعابات این هوا وارد دستگاه سه دنده می شود ودیگری به لوله ای می رود که به سوپاپ H-5 منتهی می شود ، شاخه دیگر آن که به طور مستقیم وارد شش دنده می شود ، به طور مستقیم به رگلاتور (R) میرود که در این قسمت هوای 140psi پس از ورود به داخل رگلاتور و با چرخاندن دسته تنظیم (A) ، نشیمنگاه R از جایگاه خود به سمت چپ حرکت کرده و اجازه عبور هوای مخزن اصلی را به سمت چپ خود می دهد (شکل 2.2) هوای سبز رنگ دارای فشار کمتری نسبت به هوای مخزن اصلی می باشد و مقدار آن بسته به تنظیم دستی فشار فنر RS دارد ( این فشار معمولاٌ 70psi تنظیم می شود . )
این فایل در قالب ورد وقابل ویرایش در 77 صفحه می باشد.
پایان نامه دوره کارشناسی معدن
فهرست مطالب
فصل اول: تعریف پارامترهای طراحی انفجار
مقدمه 7
1-1- تعریف پارامترهای طراحی انفجار 8
1-2- روش های طراحی پارامترهای انفجار 14
1-2-1- ضخامت بار سنگ 14
1-2-2- روشهای محاسبه بردن 15
1-2-3- فاصله ردیفی چالها 16
1-2-4- ارتفاع پله 17
1-2-5- اضافه چال 18
1-2-6- گل گذاری 19
1-2-7- شیب چال 20
1-2-8- محاسبه وزن ستون ماده منفجره 21
1-2-9- خرج گذاری منقطع یا چند مرحله ای 22
1-2-10- انرژی ویژه 23
1-2-11- خرج ویژه 25
1-2-12- خرج ته چال 27
1-2-13- خرج میان چال 28
فصل دوم : بهینه سازی چالهای انفجاری 29
1-2- انواع مواد منفجر 30
2-2- مواد منفجره معمول در معادن 31
2-3- مواد منفجره ژله ای 32
2-4- تئوریهای انفجار 35
2-4-1- تئوری long forse 35
2-4-2- تئوری ASH 36
2-4-3- تئوری nitronobel 39
2-4-4- تئوری اندرسون 40
2-4-5- تئوری پیرس 41
2-4-6- تئوری کوینا 42
2-4-7- تئوری اولافسون 43
فصل سوم : بهینه سازی آتشبازی در معدن سنگ آهن چغارت 48
3-1- بررسی وضعیت خاص معدن سنگ آهن چغارت 49
3-2- آبشناسی معدن چغارت 50
3-3- بررسی پارامترهای انفجار معدن چغارت 51
3-4- بهینه سازی سیستم حفاری آتشبازی 57
فصل چهارم : بهینه سازی آتشباری در معدن سنگ آهن گل گهر 64
4-1- بررسی وضعیت معدن سنگ آهن گل گهر 65
4-1-1- مشخصات معدن گل گهر 65
4-1-2- مراحل کار معدن گل گهر 66
4-2- بررسی سیستم انفجار و بهینه سازی آن در معدن 67
4-3- طراحی نقشه انفجار گل گهر با روشهای تئوریک 71
4-4- بررسی هزینه های انفجار در معدن گل گهر 72
4-5- نتایج حاصل از تحقیقات 72
ضمائم 75
چکیده
این پروژه در ارتباط با بهینه سازی انفجار در معادن سنگ آهن می باشد در ابتدا به بررسی اجزای انفجار و پارامترهای آن پرداخته شده است سپس انواع تئوریهای انفجار به همراه معرفی انواع مواد منفجره آورده شده است.
در قسمت آخر پروژه بهینه سازی انفجار در دو معدن سنگ آهن چغارت و گل گهر مورد ارزیابی قرار گرفته
بنام خدا
مقدمه
با توجه به اینکه انتخاب روش مناسب جهت انفجار باعث کاهش هزینه های معدن، خردایش مناسب سنگها، ایمنی بیشتر و بسیاری مزایای دیگر می شود، در این تحقیق با شناخت درست اجزای انفجار و تئوریهای مختلف با بهینه سازی انفجار آشنا می شویم. در این تحقیق انواع مواد منفجره و خواص آنها مورد ارزیابی قرار گرفته است بعلاوه بهینه سازی آتشباری در دو معدن بزرگ آهن ایران، چغارت و گل گهر بررسی شده است.
فصل اول:
تعریف پارامترهای طراحی انفجار
1-1- تعریف پارامترهای طرحی انفجار
طراحی انفجار، با طراحی اجزای خاص انجام می شود که این اجزا به طور کلی عبارتند از:
1- قطر چال (hole diameter) :
که با علامتهای Q , d, D نمایش داده می شود و واحد آن میلیمتر یا اینچ می باشد.
2- بردن (burden) :
فاصله بین دو ردیف چال موازی با هم است . واحد آن متر یا فوت می باشد و با B یا V نشان داده می شود .
فاصله اولین ردیف چال تا سطح آزاد بردن ماکزیمم نامیده می شود و مقدار آن از دیگر بردنها بیشتر است. (Vmax QV) که V مربوط به ردیفهای عقب تر است.
3- فاصله ردیفی چالها (spacing) :
فاصله دو چال را در یک ردیف گویند و با E نشان داده می شود و با واحدهای متر یا فوت معین می شود.(ft-m).
4- طول چال (height) :
ارتفاع چالی است که برای خرج گذاری حفر می کنیم و واحد آن متر یا فوت است.
(ft-m). در واقع ارتفاع کلی چال زده شده است.
5- اضافه چالی (sub drilling):
ارتفاعی از چال است که در زیر پله حفر می شود تا کف پله بعدی که از آتشبازی ایجاد می شود، مسطح شود و واحد آن متر یا فوت است (ft-m). و با علامت U نشان می دهند. این مقدار تفاوت طول کلی چال و ارتفاع پله می باشد.
6- ارتفاع پله (height of stop) :
ارتفاع پله مورد استخراج است و عموماً با K نمایش می دهند. واحد آن متر یا فوت است(ft-m)
7- ارتفاع گل گذاری (stemming) :
ارتفاعی از چال است که با گل پر می کنند و با T نشان می دهند و واحد آن متر یا فوت است (ft-m) و تاثیر زیادی در راندمان آتشباری دارد ولی در معدن چادرملو اصلاً به آن توجهی نمی شد.
8- ارتفاع خرج گذاری (height of explosive) :
میزان ماده منفجره به ازای واحد طول چال است که آنرا با (Qc , n) و تراکم خرج ته چال (Qc , n) می باشد و واحد آن کیلوگرم بر متر یا پوند بر فوت می باشد (1b/ft-kg/m).
9- تراکم خرج گذاری (accumulation of explosive):
میزان ماده منفجره به ازای واحد طول چال است که آنرا با Q , n نمایش می دهند و خود شامل تراکم خرج وسط چال(Qc , nc ) و تراکم خرج ته چال (Qb ,nb ) می باشد و واحد آن کیلوگرم بر متر ویا پوند بر فوت می باشد. (1b/ft-kg/m).
10- مصرف ویژه (specific charge) :
که با q نشان داده میشود و عبارتست از میزان ماده ناریه لازم که به ازای آن یک تن یا یک مترمکعب ماده معدنی بدست می آید.
11- حفاری ویژه (specific drilling) :
که با d نشان داده می شود و عبارتست از مقدار طول چال حفر شده به ازای هر تن یا هر مترمکعب استخراج ماده معدنی.
12- YR وزن مخصوص ماده معدنی :
در فرمولهای برحسب بیان می شود.
13- ye وزن مخصوص ماده منفجره :
در فرمولهای بر حسب بیان می شود.
لازم به توضیح است که بین اجزاء فوق روابطی منطقی جهت طراحی آنها وجود دارد که این روابط تحت عنوان تئوریهای طراحی توسط دانشمندان مختلف ارائه شدند و در ادامه به توضیح آنها می پردازیم.
این روابط تابع شرایط زیر هستند:
الف- هدف از انفجار
ب- نوع و ساختمان سنگ
ج- نوع و کیفیت ماده منفجره
د- شرایط محیط کار معدن
ه- شیب چال
و- شیب پله
ز- تناژ استخراجی
ح- ابعاد لازم برای سنگی که استخراج می شود
ط- پایداری پله
ی- ایمنی
ک- آرایش چالها
ل- عرض پله
م- سطح آزاد
ن- زاویه شکست سنگ
س- لرزش زمین
ع- لرزش هوا
ف- پرتاب سنگ (fly rock)
ظ- فاصله زمانی تأخیر
لازم به ذکر است که شرایط فوق نیز متقابلاً بر هم و بر روش آتشباری چالها تأثیر گذارند . از عوامل و شرایطی که در بالا به آنها اشاره شد برخی را باید مربوط به قبل از انفجار و برخی دیگر را باید مربوط به بعد از انفجار دانست . البته برخی را نیز باید قبل و بعد از انفجار مورد بررسی قرار داد .
1-2- روش های طراحی پارامترهای انفجار
1-2-1- ضخامت بارسنگ: (burden)
نزدیک ترین فاصله سطح آزاد هنگام انفجار تا محل چاه ضخامت بار سنگ نامیده می شود که مهمترین پارامتر هندسی در طراحی الگوی انفجار معادن روباز می باشد. این پارامتر در ارتباط مستقیم با سایر عوامل طراحی بوده و تغییرات آن روی پیامدهای انفجار بسیار موثر است و چنانچه در محاسبه آن خطا وجود داشته باشد ، باعث بوجود آمدن نتایج نامناسب (خردایش ناجور سنگ) و پیامدهای نامطلوب (پرتاب سنگ، لرزش زمین و لرزش هوا) در عملیات انفجار خواهد شد. اگر ضخامت بارسنگ یا به عبارت دیگر فواصل بین چالها در عرض ، کمتر از مقدار واقعی و بهینه خود در نظر گرفته شود ، پرتاب سنگ و لرزش هوا زیاد شده و سنگ بیش از اندازه خرد می شود و عملیات انفجار توام با سر و صدای زیاد خواهد بود و در نتیجه عملاً بخش مهمی از انرژی ماده منفجره به هدر می رود . در این صورت به دلیل افزایش میزان حفاری و مصرف ماده منفجره هر دو پارامتر حفاری ویژه و خرج ویژه اضافه خواهند شد .
ازطرف دیگر چنانچه اندازه ضخامت بار سنگ بیش از مقدار مورد نیاز باشد پدیده ها و پیامدهای نامطلوبی نظیر شکست بیش از حد( back break) یا عقب زدگی، ایجاد قطعات درشت سنگ (over size) ، شکل گیری سکو در پای پله و لرزش زمین بروز خواهد کرد.
همچنین اگر این پارامتر خیلی بیش تر از مقدار بهینه باشد ، توده سنگ در بخشهای جلوی چالها جابجا نمی شود و لذا انفجار منجر به تشکیل حفره می گردد که به همراه آن لرزش زمین و پرتاب سنگ وجود دارد.
بنابراین بهینه سازی ضخامت بارسنگ در عملیات حفاری و انفجار معادن روباز، بسیار اهمیت دارد که در این راستا خواص فیزیکی و ژئو مکانیکی توده سنگ ، کمک موثری برای ما خواهد بود.
1-2-2- روشهای محاسبه burden :
برای محاسبه ضخامت بار سنگ یا فواصل بین چالها در عرض پله در دهه گذشته تحقیقات زیادی انجام و روشها و روابط متفاوتی توسط محققین ارائه شده است . بعضی از این روشها اطلاعات زیادی برای محاسبه این پارامتر نیاز دارند که با توجه به شرایط متغیر زمین و محیط کار، چه بسا جمع آوری این اطلاعات آسان و مقرون به صرفه نباشد.
از طرف دیگر ممکن است استفاده از هر یک از این روابط به تنهایی برای تعیین ضخامت بار سنگ ، نتایج خوبی را به دنبال نداشته باشد.
روش مهندسی این است که از چندین روش که شرایط کاربرد آنها اهم تر است استفاده شده و سپس از مقادیر بدست آمده میانگین گیری پیراسته (trimmed mean) بعمل آید.
اندازه ای که از این طریق بدست می آید ، بار سنگ پیراسته (B) نامیده می شود. یادآوری می شود در میانگین پیراسته a درصد از کمترین مقادیر کنار گذاشته شده و از بقیه مقادیر میانگین گرفته می شود.
1-2-3- فاصله ردیفی چالها (spacing ) :
فاصله بین چالها در جهتی عمود بر ضخامت بار سنگ را فاصله ردیفی چالها می گویند. اگر با انتخاب چاشنی کم تاخیری مناسب مقدار بار سنگ عوض شود ، فاصله ردیفی چالها نیز خود به خود تغییر می کند.
اگر فاصله ردیفی چال بیش از مقدار مورد نیاز انتخاب شود یعنی فاصله بین چالها زیاد باشد محل شکستن سنگ ناهموار خواهد شد و خرد شدگی نامناسب خواهیم داشت.
سنگها در اطراف چال خرد می شوند اما سنگهای واقع مابین دو چال درشت خواهند شد که در آتشکاری های کنترل شده مانند smoth blasting و پیش شکافی presplitling فاصله ردیفی چالها خیلی کم انتخاب می شود و در این حالت مواد منفجره مخصوص به کار می رود تا این مشکل برطرف شود . فاصله ردیفی چالها معمولاً در آتشباری ها 1 تا 2 برابر ضخامت بار سنگ (Burden) می باشد. هر چه ضریب سفتی [ارتفاع پله / ضخامت بار سنگ] بیشتر باشد ، ضریب ما به 2 نزدیکتر می شود و حتی بزرگتر هم می توان در نظر گرفت.
در چالهای قطور در حالی که با چاشنی کم تاخیری آتش شوند نسبت تا 1/5 و در چالهای کم با چاشنی کم تاخیر آتش شوند نسبت تا 1/8 و در غیر آتشکاری کنترل شده و در بقیه حالات این نسبت به بیشتر از یک می رسد. برای
تخمین های اولیه مقدار نسبت فوق را 5/1 در نظر می گیرند.
بعلت تغییرات زمین شناسی ، نوع ماده منفجره ، کیفیت سنگ و اثر چالها بر هم ، برای تعیین مقدار مطلوب دریک عملیات آتشکاری میزان را از عدد کم شروع کرده و ادامه می دهند تا به نتیجه نهایی برسند . اگر نسبت پله به بار سنگ کمتر از 4 باشد از فرمول استفاده می شود . لازم به ذکر است که اکثر فرمولهای آتشکاری دارای ریشه تجربی هستند و برای آنها خطایی معادل 15% در نظر گرفته می شود .
1-2-4- ارتفاع پله :
هر چه ارتفاع پله بیشتر طول چال حفر شده بایستی بیشتر شود و حفر چالهای طویل معمولا در اشکال اساسی به همراه دارد :
1- انحراف چال
2- کندی سرعت حفاری
مسائل و مشکلات ریزش سنگ در پله های بزرگ بسیار بیشتر از بروز اینگونه مشکلات در پله های کوچک است . هر چه پله بزرگ تر باشد یعنی ارتفاع آن بیشتر باشد ، عملاً ستون سنگی مقابل چال درازتر است و با توجه به این که مقاومت ستون با اضافه شدن طول ستون کم می شود ، ستون سنگی در این حالت بهتر شکسته می شود . هر چه ضریب سفتی (stiffness ratio) بزرگتر باشد ، پله بزرگتر است و ستون سنگی ضعیف تر می باشد و بالعکس در پله های کوتاه ستون سنگی قوی تر است .
هرگونه تغییراتی که در ضخامت بار سنگ (B) یا ارتفاع پله (K) داده می شود بایستی با توجه به دیگری از آن نتیجه گیری نمود.
در صورتی که در یک معدن ضخامت بار سنگ کم شود ، نسبت افزایش می یابد و در نتیجه سنگ خوب خرد می شود. وقتی نسبت فوق کمتر از 5/1 شود باید چاشنی حتما در پای پله یعنی هم تراز کف پله کار گذاشته شود چرا که قرار دادن چاشنی در کف چال سبب لرزش بسیار شدید در این حالت خواهد شد .
1-2-5- اضافه چال (subdrilling) :
در انفجار هر چال محدوده ای بوجود می آید که ماکزیمم تنش های ناشی از انفجار در آن واقع اند . این ناحیه از کف پله بالاتر است . در صورتیکه حفر چال ادامه داده شود ناحیه ماکزیمم تنش نیز گستره شده و به کف پله نزدیکتر می شود و در حالت اول کف پله پس از انفجار ناصاف می شود و نیاز به آتشکاری ثانویه بعضاً می باشد .
در حالی که در حالت دوم بعلت وجود ماکزیمم تنش در کف پله این وضعیت بوجود نخواهد آمد . لازم به ذکر است که اضافه حفاری (اضافه چالی) چال اگر بیش از اندازه باشد موجب لرزش زمین می شود . بطوریکه کف پله پایین را شکسته و حفر چال پله پایین را با مشکل مواجه می سازد . در چالهای قائم میزان اضافه حفاری چال 2% تا 5% مقدار (burden) می باشد و برای چالهای مایل فرمول زیر پیشنهاد می شود :
U = B cotg a
که در این فرمول a شیب چال می باشد .
1-2-6- گل گذاری :
طول گل گذاری تابعی از ضخامت بار سنگ است و به طور غیرمستقیم تابع شرایط دیگر مانند قطر چال و وزن مخصوص ماده منفجره می باشد . اگر طول گل گذاری زیاد باشد قسمت بالای چال شکسته نمی شود ، خرد شدن سنگ خوب نیست ، لرزش زمین زیاد است و عقب زدگی (back break) بوجود می آید. اگر طول گل گذاری کم باشد پرتاب زیاد و لرزش هوا خواهیم داشت . پرتاب سنگ ممکن است در حالات زیر تشدید شود :
1- سنگ هوا زده باشد
2- سنگ دارای ترکهای ریز و درشت ناشی از انفجار چال قبلی واقع روی این چال باشد . اگر ضخامت گل گذاری به اندازه مطلوب باشد پس از انفجار قسمت بالائی چال به آرامی بلند شده و روی قسمت خرد شده زیرین می افتد که در این صورت قطعات درشت سنگ حاصل می شود .
1-2-7- شیب چال :
با این مقدمه که در حفر چال قائم حفظ امتداد راحت تر از چال مایل صورت می گیرد ذکر این نکته حائز اهمیت است که امکان خرد نشدن سنگ ته چال در چال قائم ، بیش از چال مایل است و این امر مخصوصاً وقتی که چند سری چال آتش می شوند پیش می آید . در این صورت سکوی ایجاد شده تدریجاً بزرگتر شده و ایجاد مشکل می کند .
با حفر چالهای مایل این مشکل تا حدودی برطرف می شود و این بدان معناست که مقدار بیشتری سنگ می توان استخراج کرد و بدین ترتیب عقب زدگی نیز در چال مایل کمتر از چال قائم است.
حفر چال مایل موجب می شود که پله بشکل مایل درآید و این امر از نظر ایمنی واجد اهمیت است زیرا کمتر امکان ریزش سنگ پیش می آید . طول چال شیب دار بیش از چال قائم خواهد بود و فرمولهای ارائه شده مربوط به محاسبه طول چال در وضعیتهای قائم و مایل باشد .
H = K+U : طول چاه در وضعیت قائم
: طول چاه در وضعیت مایل با شیب a
برای انجام محاسبات مربوطه به طول چال در وضعیت مایل می توان از جدولی که ارائه شده است استفاده کرد .
1-2-8- محاسبه وزن ستون ماده منفجره :
با توجه به این نکته که ماده منفجره بصورت یک ستون در چال قرار دارد و بعلت اینکه دیواره چال ناصاف است حجم چال حدود 6% بیش از حجم تئوریک آن می گردد لذا موقع خرج گذاری بایستی دقت بعمل آید که حفره های خالی و ناهمواری های موجود در جدار چال نیز خرج گذاری شوند . این امر معمولا با مواد منفجره فلزی بهتر امکان پذیر است زیرا مواد منفجره بسته بندی شده را هر قدر هم بفشاریم احتمال پر نشدن تمام گوشه ها و زوایای چال می باشد . به هر حال برای بیان کمیت خرج در چال یکی از راههای متداول ، خرج بازاء واحد طول چال خواهد بود که بر اساس قطر تئوری چال محاسبه می شود.
Q : مقدار خرج موجود در چال
: طول خرج در چال
: قطر چال
: چگالی خرج
و مقدار خرج در یک متر چال برابر است با:
به ازای هر مقدار خرج ریخته شده در چال ، طول خالی و طولی از چال که پر شده است مشخص است . بدین ترتیب با داشتن مقدار خرج در یک متر چال و کنترل نهایی طول خالی چال در هر زمان ، می توان به صحت خرج گذاری پی برد . دستورالعملهای ارائه شده در زیر ، روشی برای اطمینان از صحت خرج گذاری می باشد .
1- اگر طول خالی چال بیش از مقدار محاسبه شده باشد دلیل بر این است که خرج به طریقی از چال خارج شود که آنهم معمولاً بدلیل وجود حفره یا شکاف در چال است . وجود حفره در شکاف می بایست در حین حفره چال مشخص می گردید و حال برای جبران این نقیصه بایستی آن قسمت از چال را که مظنون به وجود حفره و شکاف است با خاکریزی پر کرد و مجدداً خرج گذاری را ادامه داد .
2- اگر طول خالی چال کمتر از مقدار محاسبه شده باشد ، دلیل برگیر کردن ماده منفجره حین خرج گذاری در بین راه است . اینگونه گیر کردن را می توان با فشار سمبه چوبی برطرف کرد و اگر به این طریق نتوان رفع گیر کرد بهتر است عملیات خرج گذاری بقیه چال را با دقت بیشتر ادامه داده و اقدام به انفجار نمود .
1-2-9- خرج گذاری منقطع یا چند مرحله ای :
لزوم تقسیم خرج در طول چال سبب می شود که هر قسمت به طور جداگانه عمل کند به این منظور بین قسمتهای مختلف خرج ، مواد باطله قرار می دهد. یعنی به تناوب خرج و مواد باطله در چال قرار می دهند . این گونه موارد به دو منظور صورت می گیرد.
1- خرج در جای مناسب چال قرار می گیرد مثلاً اگر لایه ای نرم در چال وجود و امکان گریز گازهای حاصل از انفجار می باشد این قسمت از چال را خاک می ریزند و خرج گذاری در محل مقاوم چال انجام می گیرد بدین ترتیب بهره برداری از انرژی ماده منفجره بهتر صورت می گیرد .
2- لرزش زمین و مصرف ماده منفجره کاهش می یابد و ماده منفجره در طول چاه تقسیم می شود . ضخامت باطله در خرج گذاری چند مرحله ای از فرمول زیر حساب می شود :
: قطر چال
: ضخامت باطله
در چالهای مرطوب بعلت اینکه انتقال انفجار بهتر از خاک خشک صورت می گیرد ، لازم است که مقدار دو برابر شود و اگر مواد منفجره حساس مثل برخی دینامیت ها استفاده شود ضخامت باطله را باید بیش از 6 برابر قطر چال در نظر گرفت .
چاشنی ها معمولاً همزمان نیستند و برای پایین آوردن لرزش زمین چاشنی ها با تأخیرهای متفاوت می سازند .
1-2-10- انرژی ویژه :
پیش از اختراع مواد منفجره ژله ای و امولسیون ، خرج ویژه معیار خوبی برای تعیین مقدار انرژی بکار رفته در خرد کردن سنگ به حساب می آمد. زیرا معمولاً انرژی انفجاری با بالا رفتن وزن مخصوص ماده منفجره افزایش می یابد . اما با داشتن مواد منفجره جدید انرژی بطور قابل ملاحظه ای تغییر می کند . هر چند که وزن مخصوص هر یک مساوی دیگری باشد . بدین ترتیب مقدار ماده منفجره نمی تواند مبنا قرار گیرد زیرا انرژی انواع مواد منفجره با هم متفاوتند . و انرژی حاصل انفجار است که برای خرد کردن سنگ مقیاس مصرف قرار می گیرد .
انفجار ، یک فعل و انفعال شیمیایی است که مقدار قابل ملاحظه ای انرژی حرارتی بصورت انبساط سریع گاز بسیار داغ آزاد می کند . در مواد منفجره ، انرژی می تواند محاسبه یا اندازه گیری شود و بازدهی ترمو دینامیکی را در زمان انفجار بدست آورد .
ملاک عمل برای مصرف ماده منفجره ، انرژی حرارتی آزاد شده در نظر گرفته می شود. برای محاسبه انرژی آزاد شده از انفجار ماده منفجره ، از فرمول زیر استفاده می شود :
: انرژی حرارتی حاصل از انفجار
: حرارت متشکل از محصولات انفجار
: حرارت متشکل از مواد منفجره
بدیهی است که برای خرد کردن مقدار معین سنگ ، مقدار معینی انرژی مورد نیاز است . که اگر برای تامین این انرژی بتوانیم از چند نوع ماده منفجره استفاده کنیم مواد منفجره قوی تر باید با وزن کمتر برای خرج گذاری مصرف شوند . انرژی ویژه ضریبی مطمئن تر از خرج ویژه برای خرد کردن سنگهاست .
انرژی ویژه = (حرارت حاصل از انفجار) / ( وزن سنگ )
واحد انرژی ویژه ، کالری بر تن و کالری بر متر مکعب است . تغییر نوع ماده منفجره در آتشباری منتج به تغییر مقدار انرژی حاصل از انفجار می گردد و لازم می شود که آرایش چالها نیز تعویض گردند.
1-2-11- خرج ویژه :
خرج ویژه مصرف ماده منفجره برای واحد حجم یا وزن سنگ را در یک عملیات آتشباری نشان می دهد و مقدار آن ممکن است با ضریب ثابت سنگها نامساوی باشد . خرج ویژه برای محاسبات اقتصادی بکار گرفته می شود. واحدهای آن عبارتند از :
گرم خرج بر متر مکعب سنگ
پوند بر یارد مکعب
متر مکعب سنگ بر گرم خرج
یارد مکعب سنگ بر پوند
پوند بر تن
تن بر پوند
گرم خرج بر تن سنگ
تن سنگ بر گرم خرج
مقدار خرج ویژه تابع نوع ماده منفجره ، وزن مخصوص سنگ و زمین شناسی منطقه است و معمولا هرچه مقدار و قدرت ماده منفجره قوی تر باشد خرج ویژه کمتر می شود .
هرچه وزن مخصوص سنگ بیشتر است خرج ویژه بیشتر است .
تا حدودی خرج ویژه در چالهای قطور کمتر از چالهای کم قطر است . هر چه تعداد سطح آزاد بیشتر باشد خرج ویژه کمتر است. اگر تعداد درزه و شکاف در سنگ زیاد باشد باعث می شود که سنگ در برابر ضربات حاصل از انفجار سست شده و قدرت حاصل از انفجار خرج ویژه نیز کم بشود.
چنانچه وضعیت درزه و شکاف به صورتی باشند که موجب اتلاف گازهای حاصل از انفجار و افت فشار آنها بشود خرج ویژه زیاد می شود .
برای محاسبه خرج ویژه کافیست که حجم سنگ مربوط به هر چال را حساب کرده و وزن ماده منفجره مصرف شده در چال را بر آن تقسیم کنیم .
1-2-12- خرج ته چاه :
خرج ته چاه انرژی زیادی را در ته چاه توزیع کرده که باعث شکسته شدن و از جا درآمدن بار سنگ می گردد . طول خرج ته چال از رابطه زیر حساب می شود :
که در آن hb طول خرج ته چال است .
تراکم خرج ته چال از رابطه تجربی زیر حاصل می شود:
که در آن
: تراکم خرج ته چال بر حسب کیلوگرم بر متر است .
: قطر چال به میلیمتر
: وزن مخصوص خرج گذاری بر حسب کیلوگرم بر متر مربع است .
در چال خشک انرژی ماده منفجره برای خرج گذاری ته چال بایستی 30 تا 50 درصد بیش از خرج بقیه چال باشد . مثلا اگر خرج مصرفی آنفو است انرژی خرج ته چال نسبت به آنفو باید 130 تا 150 درصد باشد . در چال مرطوب خرج ته چال باید 50 تا 70 درصد بیش از بقیه چال باشد که در این حالت انرژی خرج ته چال نسبت به آنفو 150 تا 170 درصد می گردد . اعداد ذکر شده دارای خطایی معادل 15 تا 10 درصد می باشند .
1-2-13- خرج میان چال :
طول خرج میان چال از رابطه زیر حساب می شود:
hc : طول خرج میان چال
H : طول چال
hb : طول خرج ته چال
S1 : طول گل گذاری
خرجی که بعد از خرج ته چال مصرف می شود نیز سنگ را خواهد شکست اما لازم نیست که همان قدرت لازم را داشته باشد .
اگر تراکم خرج میان چال Vc بنامیم مقدار آن از رابطه زیر قابل محاسبه است :
Qc = Vc .hc
و کل خرج مصرفی از رابطه زیر محاسبه می شود :
Q = Qb+Qc ...
منابع
1- Nitro Nobel, Rock Blasting Technigue, General Principel Of
Rock Blasting .
2- Jimeno, C.L & Jimeno, e.L. & caredo, f. J. a, Drilling and blasting of rock, Balkema. 1995
3- طراحی برنامه ریزی و روشهای استخراج معادن سطحی- دکتر مرتضی اصانلو 1374
4- م. نوری ، بررسی مقدماتی آبهای زیر زمینی معدن چغارت
5- گزارشات تهیه شده توسط شرکت سنگ آهن گل گهر
6- ع. دهقانی فیروز آبادی ، شناخت منشاء آبهای مزاحم در معدن چغارت
7- آتش کاری در معادن- مهندس رحمت ا... استوار- 1383
8- جزوه درس چالزنی و آتشباری - دکتر اردشیر سعد محمدی- 1384