فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:132
چکیده فصل اول:
نقاشی کودک یک پیام است، آنچه را که او نمیتواند به لفظ درآورد به ما انتقال میدهد. بررسی و درک زبان نقاشی اطلاعات ارزندهایی را در اختیار والدین و مربیان و روانشناسان و همه کسانی میگذارد که خواهان درک و دریافت راز و رمز جهان کودک هستند، اکتشاف نظامدار این قلمرو به آخرین دهههای قرن گذشته بازمیگردد و بر قوانینی متکی است که خطشناسی نیز از آن سود جسته است.
بیان مسئله:
با توجه به گسترش پژوهشهای تجربی در زمینه روانشناسی کودک به ویژه به کمک دانش رفتاری و دادههای اساسی که روانشناسی سنجشی در مورد پرورش سیستم عصبی و مرکزی ارائه دادهاند، نگرش بزرگسالان در جهات گوناگون رفتاری کودکان دستخوش تغییرات مختلفی شده است. بنا به تحقیق (ورپیلو) دو روند اساسی در توسعه و پیشرفت درک کودک مؤثر واقع میشود که یکی تشخیص شناخت اشیاء و دیگری تمایز بین آنهاست.
اهداف پژوهش
الف: استفاده از نقاشی به عنوان وسیلهای ساده برای سنجش رشد شناختی.
ب: به دست آوردن ارتباط بین جنسیت و رشد شناختی.
ج: به دست آوردن ارتباط بین سن و رشد شناختی.
اهمیت پژوهش:
در عصر حاضر هر روز که میگذرد هنر کودکان اهمیت بیشتری مییابد و به خاطر تأثیری که روانشناسی و علوم تربیتی از آن به عمل میآورد همپای دیگر هنرهای مختلف رو به تکامل و پیشرفت است، هنر و نقاشی کودکان گواه راستینی بر حقایق اجتماعی و روانشناسی است.
فرضیه:
سطح تحولیافتگی (رشد شناختی) در دختران بالاتر از پسران است.
تعاریف عملیاتی:
الف: تعریف رشد شناختی: رشد شناختی به تغییراتی مربوط میشود که در حوزه فعالیت ذهنی روی میدهد و احساس، ادراک، حافظه، تفکر، استدلال و زبان را شامل میشود.
ب: تست آدمک رنگی: این آزمون در سال 1977 توسط ژاکلین روآیه روانشناس فرانسوی ابداع و هنجارگزینی شده است.
سایر فرضیهها:
1- بین نمرات مقیاس سر دختران 6 ساله با نمرات سر پسران 6 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
2- بین نمرات مقیاس سر دختران 7 ساله با نمرات سر پسران 7 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
3- بین نمرات مقیاس سر دختران 8 ساله با نمرات سر پسران 8 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
4- بین نمرات مقیاس سر دختران 9 ساله با نمرات سر پسران 9 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
5- بین نمرات مقیاس طرح بدن دختران 6 ساله با نمرات طرح بدن پسران 6 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
6- بین نمرات مقیاس طرح بدن دختران 7 ساله با نمرات طرح بدن پسران 7 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
7- بین نمرات مقیاس طرح بدن دختران 8 ساله با نمرات طرح بدن پسران 8 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
8- بین نمرات مقیاس طرح بدن دختران 9 ساله با نمرات طرح بدن پسران 9 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
9- بین نمرات مقیاس طرح لباس دختران 6 ساله با نمرات طرح لباس پسران 6 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
10- بین نمرات مقیاس طرح لباس دختران 7 ساله با نمرات طرح لباس پسران 7 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
11-بین نمرات مقیاس طرح لباس دختران 8 ساله با نمرات طرح لباس پسران 8 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
12- بین نمرات مقیاس طرح لباس دختران 9 ساله با نمرات طرح لباس پسران 9 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
13- بین نمرات کلی دختران 6 ساله با نمرات کلی پسران 6 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
14- بین نمرات کلی دختران 7 ساله با نمرات کلی پسران 7 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
15- بین نمرات کلی دختران 8 ساله با نمرات کلی پسران 8 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
16- بین نمرات کلی دختران 9 ساله با نمرات کلی پسران 9 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
17- بین نمرات کلی دختران 6 ساله با نمرات کلی دختران 7 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
18- بین نمرات کلی دختران 7 ساله با نمرات کلی دختران 8 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
19- بین نمرات کلی دختران 8 ساله با نمرات کلی دختران 9 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
20- بین نمرات کلی پسران 6 ساله با نمرات کلی پسران 7 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
21- بین نمرات کلی پسران 7 ساله با نمرات کلی پسران 8 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
22- بین نمرات کلی پسران 8 ساله با نمرات کلی پسران 9 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
23- بین نمرات کلی دختران با نمرات کلی پسران تفاوت معناداری وجود دارد.
24- بین نمرات کلی دختران با افزایش سن تفاوت معناداری وجود دارد.
25- بین نمرات کلی پسران با افزایش سن تفاوت معناداری وجود دارد.
نتایج به دست آمده براساس فرمول t تفاوت معنیدار رشد شناختی در دو گروه پسران و دختران را نشان میدهد یعنی دختران در این تست برتری خود را نسبت به پسران نشان دادند و از فرضیات مطرح شده به جز فرضیات 22-21-19-17-9-6-5-2-1، فرضیات دیگر تأیید شدند.
فصــل اول
مقدمه:
نقاشی کودک یک پیام است آنچه را که او نمیتواند به لفظ درآورد و به ما انتقال دهد. بررسی و درک زبان نقاشی، اطلاعات ارزندهایی را در اختیار والدین، مربیان، روانشناسان و همه کسانی میگذارد که خواهان درک و دریافت راز و رمز جهان کودک هستند اکتشاف نظامدار این قلمرو به آخرین دهههای قرن گذشته بازمیگردد و بر قوانینی متکی است که خطشناسی نیز از آنها سود جسته است. همچنین دیدگاه روان تحلیلگری براساس بررسی گستره معانی نمادهائی که در خوابدیدهها و اسطورهها، افسانهها و در زندگی بازیافت میشوند به غنای آن در قرن حاضر کمک کرده است. کودک همه مسائل خود را به واسطه نقاشی به تجربه درمیآورد و خود را میآزماید و من خویشتن را بنا میکند.
خطوط ترسیمی، انعکاسی از دنیای هیجانی او هستند و نقاشی به تنهایی به منزله جهانی است که به موازات افزایش هشیاری و دگرگونیهای کودک متحول میگردد. (دادستان، پریرخ، 1374، ص 1)
بیان مسئله:
با توجه به گسترش پژوهشهای تجربی در زمینه روانشناسی کودک به ویژه به کمک دانش رفتاری و دادههای اساسی که روانشناسی سنجشی در مورد پرورش سیستم عصبی مرکزی ارائه دادهاند، نگرش بزرگسالان در جهات گوناگون رفتار کودکان دستخوش تغییرات مختلفی شده است. (فراری، 1371، ص 7)
نقاشی کودک نیز در مراحلی که حوادث را دستهبندی و عرضه میکند و روند تجدیدی و تکامل یافتهای را از زمان خط خطی کردن، تا زمانی که خطوطی معنادار و بالاخره مبتنی بر قوانین پرسکتیو و شالوده منطقی رسم میکند میتوان چیزی شبیه خواب و رویا معنی کرد. نقاشی نیز مثل خواب و رویا به کودک امکان میدهند تا اطلاعات و اعمالی را که از دنیای بیرون کسب میکند از هم جدا سازد و سپس آنها را دوباره تنظیم کند. در نقاشی همانند خواب و رویا کودک خود را از ممنوعیتها رها میسازد و با ما در حالتی ناخودآگاه درباره مسائل کشفیات و دلهرههایش صحبت میکند به همین دلیل اگر آموزش نقاشی را در پایه صحیح نقاشی قرار دهیم و در آن به کودکان از سنین پایین تمرین کپی و تقلید کردن را بیاموزیم اشتباه بزرگی مرتکب شدهایم. «فراری، 1371، ص3)
پرورش قدرت بیان نقاشی، فقط وابسته به تکامل جسمی کودک نیست. بلکه با درک و شعور او نیز در ارتباط است. این ادراک در بدو تولد بسیار جزئی است. ولی با پیشرفت سن، مطبوع و ظریف میشود. در حقیقت چون میتوان گفت: که چون کودک هنوز مهارت کافی ندارد بنابراین نمیتواند خوب نقاشی کند. حتی یک فرد بالغ هم اگر بخواهد با پاهایش خانهای را رسم کند، خواه ناخواه، اثری درهم و برهم به دست خواهد آمد ولی این اثر بسیار کاملتر از نقاشی کودک خواهد بود. با وجود این کودک از همان آغاز خطنگاری از اینکه سه وجه چشم، مغز و دست خود را به کار میاندازد لذت میبرد. بنا به تحقیق (دورپیلو) دو روند اساسی در توسعه و پیشرفت درک کودک مؤثر واقع میشود که یکی تشخیص شناخت اشیاء و دیگری تشخیص تمایز آنهاست. «دادستان، پریرخ، 1374، ص 31)
اهداف پژوهش:
رشد شناختی به تغییراتی مربوط میشود که در حوزه فعالیت ذهنی روی میدهد و احساس و ادراک، حافظه، تفکر، استدلال و زبان را شامل میشود ما بتدریج تعداد زیادی مهارتهای ذهنی مهم کسب میکنیم. مثلاً در مقایسه با کودکان به راحتی میتوانیم درباره مفاهیم انتزاعی مثل دموکراسی عدالت و اخلاق فکر کنیم، علاوه برآن میتوانیم موقعیتهای فرضی در نظر بگیریم و برای یک مسئله معین به طور ذهنی راهحلهای بسیاری پیدا کنیم و تجربههای ذهنی خاص خود را پیش ببریم و به شیوههای تکرار خود جهت دهیم. (جیمز دبلیو و وند رزندن، 1376، ص 30) و نقاشی در حقیقت شکلی از کنش نشانهیی است که در حد فاصل بین بازی کنایهایی و تصویر ذهنی قرار دارد و از طرفی مثل بازی کنایهایی موجود همان لذت کنشی و همان خودمختاری در تعیین سرنوشت افعال خویش و از طرف دیگر مثل تصویر ذهنی در واقع یک قسم کوشش است برای تقلید از واقعیت. لوکه نقاشی را یک نوع بازی تلقی میکند اما این را هم باید گفت که نقاشی حتی در اشکال ابتدایی خود هر چیزی را با هر چیز دیگر وفق نمیدهد و شبیه نمیسازد بلکه مثل تصویر ذهنی بیشتر با سازگاری تقلیدی وفق دادن من با واقعیت قابل مقایسه است. (ژان، پیاژه، مترجم دکتر پورباقر، 1355، ص 90) و پژوهشگر در این تحقیق قصد دارد نقاشی را به عنوان وسیلهای برای سنجش رشد شناختی به کار برد و اهداف دیگری که پژوهشگر در این تحقیق در نظر دارد به شرح زیر میباشد:
1- استفاده از نقاشی به عنوان وسیلهای ساده برای سنجش رشدشناختی
2- به دست آوردن یک رابطه بین جنسیت و رشدشناختی
3- به دست آوردن یک رابطه بین سن و رشدشناختی
اهمیت پژوهش:
در عصر حاضر هر روز که میگذرد هنر کودکان اهمیت بیشتری مییابد و به خاطر تأثیری که روانشناسی و علوم تربیتی از آن به عمل آورده همپایی دیگر هنرهای مختلف رو به تکامل و پیشرفت است و هنر نقاشی کودکان گواه راستینی بر حقایق اجتماعی و روانشناسی است.
نقاشی کودک به ما کمک میکند تا به درک و فهم کودک و ارزیابی او از مسائل و محیط اطرافش آگاه شویم. (سیف نراقی، 1368، ص 83) کودکان با هنر نقاشی و داستانهای مرتبط با آن جزئی از وجود یا ویژگیهای خویش را نمایان میسازند به این دلیل است که این ابزار وسیله مناسبی برای راه یافتن به دنیای پر رمز و راز آن تلقی میشود. (سیف نراقی، 1368، ص 261)
هنگامی که کودکان عادت به نقاشی میکنند موفق میشوند شخصیت خود را نیز بیان کنند در آن زمان است که غالباً احساسات و الهاماتی را بیان میکنند که انسان به سختی میتواند باور کند که آنها با چنین شیوهایی قادر به انجام آن باشند نقاشی کودکان به ما امکان میدهد تا روند پرورش فکری آنها را بشناسیم و ببینیم آنها راجع به دنیا و اشخاصی که با آنها زندگی میکنند چگونه میاندیشند و بالاخره متوجه میشویم که چه آموختهاند و اثر محیط به پرورش آنها چه بوده و نگرش و مشکلات عاطفی آنها چیست؟ ولی روشنترین نکتهای که از نقاشی خود به خودی کودکان تراوش میکند کشف ملموسی عالم است که بزرگسالان آن را فراموش کردهاند. نمونههای منطق و مشکلات این عالم فقط مربوط به دوران کودکی است که هنوز با الگوهای فرهنگی جامعه آشنا نشده است. این موضوع برای کودکان عقبمانده نیز صادق است و آنچه نیز به آهستگی موفق به بیان دنیای خودش میشوند. (فراری، 1371، ص 95-94)
فرضیه:
سطح تحول یافتگی (رشد شناختی) در دختران بالاتر از پسران است.
دلایل ارائه فرضیه:
الف: سطح تحولیافتگی با بلوغ جنسی در ارتباط است و چون بلوغ جنسی در دختران زودتر از پسران اتفاق میافتد، بنابراین انتظار میرود سطوح تحولیافتگی در دختران بالاتر باشد.
ب: بعد از بلوغ جنسی توجه دختران به فضای شخصی و جسمانی خود معطوف است ولی پسران به فضای بیرونی بیشتر اهمیت میدهند و این مسأله احتمالاً در ترسیم آدمک تأثیر دارد.
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:18
چکیده :
در این مقاله به بررسی ابزار و روشهای متنوع ارزشیابی پیشرفت تحصیلی خواهیم پرداخت . بدین منظور ابتدا فلسفه ارزشیابی پیشرفت تحصیلی از چهار جنبه مورد بررسی قرار می گیرد و سپس با ارائه تعریفی از ارزشیابی ، معیارهای یک نظام ارزشیابی مناسب بیان می شوند . روشهای مطرح شده در این مقاله عبارتند از :
ارزشیابی مهارتهای تفکر و یادگیری دانش آموزان ، ارزشیابی در خارج از مدرسه و کلاس ، ارزشیابی پوشه ای ، ارزشیابی بر اساس تفکر و اگرا ، ارزشیابی به روش وقایع حساس ، ارزشیابی اطلاعات پایه ، ارزشیابی بدفهمی ها و پیش پندارها ، ارزشیابی به روش کاغذ یادداشت ، ارزشیابی به روش مساله های مستند ، ارزشیابی به روش شبکه رده بندی ، ارزشیابی به روش فهرست مشاهدات ، ارزشیابی به روش پروژه ، ارزشیابی به روش خود ارزیابی ، ارزشیابی به روش سنجش عملکرد ، ارزشیابی به روش کارنما ، در پایان با توجه به موارد فوق ، نتایج و پیشنهاداتی ارائه شده است وسپس منابع و ماخذ مور د استفاده در تحقیق ذکر می شود .
2 - مقدمه
ارزشیابی به علت ماهیت و عملکرد خاص خود ، در هر گونه نظام آموزشی یکی از گسترده ترین و جنجال برانگیز ترین مباحث آموزشی است و با وجود اهمیت فراوانی که دارد و نیز اختصاص حجم عظیمی از مباحث تربیتی به خود به مقدار بسیار کمی مورد استفاده قرار گرفته است . در واقع می توان گفت تاکنون بیشتر از ضرورت ارزشیابی صحبت به میان آمده تا به کارگیری آن و در مواردی هم که ادعای کاربرد ارزشیابی شده بیشتر به صورت ناپخته انجام گرفته تابه صورت علمی و منطقی ، که علت این امر بیشتر از آنجا ناشی می شود که در اکثر موارد با انجام قسمتی اندک از کل فرآیند ارزشیابی ، ادعای اجرای کل فرآیند را داشته وبراساس اطلاعاتی ناقص ، تصمیم های ناقص گرفته اند . در این مقاله به استفاده از انواع ارزشیابی پرداخته می شود و ضرورت این امر وقتی معلوم می گردد که بدانیم اکثر معلمان از کاربرد انواع گوناگون ارزشیابی نظام یافته سرباز می زنند و به همین علت در بهبود آموزش خود دچار مشکل می شوند
آیابرنامه هایی که ارائه داده اند موفق بوده است یا خیر ؟ مسلماً روشهای ذکر شده در این نوشتار کامل نمی باشند . ولی فرصت پیش آمده از سوی کارشناسی سنجش و ارزشیابی تحصیلی و تربیتی دوره عمومی سازمان آموزش وپرورش استان اصفهان را در این زمینه باید غنیمت شمرد.
3 – اهداف تحقیق
براساس عنوان تحقیق که بررسی تنوع روشها وابزار ارزشیابی پیشرفت تحصیلی می باشد اهداف متعددی را می توان برای تحقیق در نظر گرفت بر همین اساس هدف تحقیق به دو صورت هدف کلی و اهداف جزیی بیان می شوند تا بتوان مطالب تحقیق را سازماندهی کرد . اهداف این تحقیق عبارتند از :
3-1- هدف کلی
بررسی تنوع روشها و ابزار ارزشیابی پیشرفت تحصیلی
3-2- اهداف جزیی
- ارائه تعریفی از ارزشیابی
- معیارهای یک نظام ارزشیابی خوب
- بررسی ارزشیابی مهارتهای تفکر و یادگیری دانش آموزان
- بررسی ارزشیابی درخارج ازمدرسه و کلاس
- بررسی ارزشیابی پوشه ای
- بررسی ارزشیابی براساس تفکر واگرا
- بررسی ارزشیابی به روش وقایع حساس
- بررسی ارزشیابی اطلاعات پایه
- بررسی ارزشیابی بدفهمی ها و پیش پندارها
- بررسی ارزشیابی به روش کاغذ یاد داشت
- بررسی ارزشیابی به روش مساله های مستند
- بررسی ارزشیابی به روش شبکه رده بندی
- بررسی ارزشیابی به روش فهرست مشاهدات
- بررسی ارزشیابی به روش پروژه
- بررسی ارزشیابی به روش خود ارزشیابی
- بررسی ارزشیابی به روش سنجش عملکرد
- بررسی ارزشیابی به روش کارنما
4 – بیان مساله
ارزشیابی یکی از مشکلترین قسمتهای فرآیند آموزش است که برخی از آن به عنوان نقطه آسیب پذیر این فرآیند نام برده اند . مشکل بتوان باور کرد که اختلاف نظرها و جدالها، بیم وشبهه ها و بی میلی ها و سرخوردگیها که به طور گسترده نسبت به ارزشیابی پیشرفت تحصیلی وجود دارد ناشی از بی اعتقادی نسبت به اصل سنجش و ارزشیابی باشد . بلکه برخوردها بیشتر مربوط به عوامل ارزشیابی ، معیارها و ضوابط مورد استفاده در ارزشیابی و نحوه و روش اندازه گیری و سنجش و موقعیت ارزشیابی کننده است .( سیف 1381 ص 16)
شاید یکی از دلایل کاستیهای ارزشیابی ها موجود ، فقدان آشنایی کافی معلمان با فلسفه ارزشیابی باشد . ارزشیابی برای تعیین ارزش مثبت یا منفی کارهای انجام شده و مقایسه آنها با یک هدف یا امر مطلوب است . اگر ارزشیابی از چهار جنبه مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد . برای روشن شدن مبانی فلسفی ارزشیابی به ما کمک خواهدکرد :
- ارزشیابی امری هدفگراست : در هر ارزشیابی مبنای کوشش جمع آوری اطلاعات و مقایسه وضعیت مطلوبی است که قبلاً تحت عنوان هدف یا برنامه تعیین شده است و اکنون می خواهیم بدانیم تا چه اندازه با کوششهای خود بدان هدف دست یافته ایم . شرط اساسی ارزشیابی درست ، هدف آگاهی و هدف شناسی است . معلمانی که بطور سطحی به مسائل می نگرند یا فکرشان « جامعیت ، تعمق و انعطاف » ندارد ، نمی توانند به روش استدلالی اهداف را بشناسند و از آنها دفاع کنند . به همین دلیل چون شناخت درستی از وضعیت مطلوب ندارد ، قادر نیستند وضع موجود را با وضع مطلوب مقایسه کنند . ( ولف ، 1383 ص 44)
- ارزشیابی امری ارزش گراست : ارزشیابی در پی اطمینان از دستیابی به یک هدف معین است ، ولی رسیدن به هدف ، خود بخود غایت و پایان امر نیست و چنانچه نتوانیم هدفی را با ارزشی تطبیق دهیم آن هدف بی اعتبار است . ارزشیابی به ارزش گذاری امور می پردازد و مانند همه امور ارزشی ، اخلاقی و زیبایی شناختی ، به تصمیماتی چون موفق یا نا موفق ، خوب یا بد ، زیبا یا زشت ، مطلوب یا نامطلوب و با ارزش یا بی ارزش منتهی می شود . عدالت در ارزشیابی به عنوان یکی از مقوله های ارزشی ، از اصول غیر قابل انکار ارزشیابی است . گاه احساس تبعیض در ارزشیابی سبب خسارتهای فراوان روانی و انگیزشی می شود.(ولت1383 ص46)
- ارزشیابی امری استدلالی ، منطقی و قضاوتی است : ارزشیابی نوعی تصمیم گیری در باره میزان درستی یا نادرستی یک یا مجموعه ای از رفتارها و عملکردهاست . همان گونه که خود موضوع ، رفتار یا برنامه براساس فلسفه ای پی ریزی شده است ، شکل گیری و وضعیت برون دادی آن نیز مبنای استدلالی و فلسفی دارد هر نتیجه گیری و ارزش گذاری که صرفاً به نتایج ظاهری و ارقام و آمار صرف متکی باشد بی ارزش یا کم ارزش است . ( ولف 1383ص 48)
- ارزشیابی امری اصلاحی و تکاملی است : اساس ارزشیابی بر بررسی میزان رشد و
توسعه ای است که از قبل در برنامه پیش بینی شده است . در حقیقت ، ارزشیابی در اولین قدم می خواهد از شکل گیری اصلاحات یا تکاملی که مورد نظر بوده است ، اطمینان حاصل کند هدف اساسی ارزشیابی ، تقویت فعالیتها و روشهای اثر بخش و تضعیف یا حذف فعالیتها و روشهای نامطلوب است . ( ولف 1383 ص 51)
براساس موارد بالا به نظر می رسد بررسی روشها و ابزار متنو ع ارزشیابی پیشرفت تحصیلی باید به عنوان یکی از مهمترین مسائل آموزش وپرورش می توانددر راستای غنی شدن این بخش از فرآیند آموزش نقشی مهم ایفا کند .
5 – ضرورت تحقیق
همه افراد در زندگی عادی ، بدون اینکه توجه خاصی به اعمال خود داشته باشند همواره در حال ارزشیابی هستند . هنگامی که در اموری از قبیل آموزش وپرورش از ارزشیابی سخن به میان می آید ، منظور ارزشیابی منظمی است که با استفاده از روشهای خاص و به شیوه ای علمی صورت می گیرد . دلیل مهم انجام ارزشیابی پیشرفت تحصیلی ، بهبود یا تغییر فرآیند آموزش است در این صورت معلم با استفاده از شیوه ها و الگوها و فنون مناسب اطلاعات لازم را گردآوری نموده واز آنها در جهت بهبود فرآیند یاددهی – یادگیری استفاده می کند(سیف 1381 ص 34)
فرمت:word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:102
چکیده
آشنایی با مفهوم سیستم و انواع آن (سیستم های باز و بسته و کارکردهای آنها)
نظریه نوین مدیریت : تئوری سیستم
چنانکه ملاحظه شد ، نظریه های سازمانی و شیوه های مختلف مدیریت در طول زمان مورد تحول و تکامل قرار گرفته است . در طی ده سال گذشته ، رویه خاصی زیر عنوان «تئوری سیستم» برای بررسی های سازمانی متداول گردیده است که ممکن است به عنوان پایه و مبنائی برای بهم پیوستن و ارتباط نظریه های مختلف سازمانی و شیوه های متعدد مدیریت بکار رود .
ـ تعریف سیستم
اصلاح سیستم به « مجموعه از اجزاء وابسته » اطلاق می شود . به عبارت دیگر ، سیستم به معنای یک «کل» بکار می رود که از ترکیب اجزاء متعددی تشکیل یافته است . حدود سیستم اصلی و سیستم های فرعی همیشه تابع قواعد و ضوابط یعنی نیست به عنوان ، اگر بدن انسان را یک سیستم اصلی فرض کنیم ، هر یک از اجزاء آن (مانند دستگاه گوارش) سیستم فرعی بشمار می رود ، ولی چنانچه خود دستگاه گوارش را سیستم اصلی تلقی نمائیم ، اجزاء وابسته (مانند معده ، روده ، کبد و …) سیستم های فرعی سیستم اصلی (دستگاه گوارش) را تشکیل می دهند . بهمین ترتیب در داخل یک سازمان (به عنوان سیستم اصلی) سازمان غیررسمی یک سیستم فرعی محسوب می شود ، ولی اگر سازمان غیررسمی خود سیستم اصلی تلقی شود ، در این صورت سیستم های فرعی رفتار عبارتند از شبکه روابط اجتماعی ، شبکه روابط تخصصی ، شبکه قدرت و غیره که قبلاً مورد بحث واقع شد . (اقتداری ، علی محمد (1310) ؛ ص 640)
ـ سیستم (نظام) عبارت است از منظومه ای از عناصر و اجزایی که با هم ارتباط و کنش و واکنش متقابل داشته ، کل واحدی را به وجود می آوردند . هر سیستم درای حد و مرزی است که آن را از محیط یا پیرامونش متمایز و با آن مرتبط می سازد . حد و مرز بعضی سیستم ها ، نفوذ پذیر و بعضی دیگر نفوذ ناپذیر است بر مبنای این خاصیت آنها را به سیستم های باز و بسته تقسیم می کنند . (علاقه مند ، علی (1321) ص 176)
انواع سیستم
سیستم معمولاً به دو نوع تقسیم می شود : سیستم باز (open system) و سیستم بسته (dosed system)
ـ سیستم بسته :
بیشتر به سیستم های مکانیکی در فیزیک و علوم اجتماعی اطلاق می شود . سیستم بسته صرفاً با استفاده از نیروهای داخلی و بدون ارتباط با محیط خارج می تواند به کار خود ادامه دهد . در نظریه های کلاسیک ، سازمان به عنوان یک «سیستم بسته» تلقی می شود که فقط متکی بر عوامل و نیروهای داخلی است و بدون ارتباط با محیط خارج می تواند مسائل خود را از طریق سلسله مراتب و تقسیم کار و روابط رسمی در داخل دستگاه حل و فصل کند . یکی از مشخصات سیستم بسته ، گرایش ذاتی در جهت تعادل ایستا و رکورد و توقف است . به عبارت دیگر در سیستم بسته بازده دستگاه تناسبی با منابع مصروفه ندارد و اتلاق منابع تا بی نظمی و اختلال و اقدامات بدون هدف برای حفظ وضع موجود رواج پیدا می کند . (kast and Rosenzweiy, op.cit, p.119.)
ـ سیستم باز :
برخلاف سیستم بسته ، در سیستم بازگشایی در جهت تعادل پویا و رشد و تکامل از طریق ارتباط دائم با محیط خارج ملاحظه می شود . در این حالت ، سیستم با دریافت منابع مادی و انسانی و تغییر و تبدیل آنها و سعی در ازدیاد و بهبود بازده ، بیش از آنچه نیرو می گیرد ، نیرو تولید می کند ، و بدین ترتیب خود را در مقابل سکون و نابودی حفظ می کند . در سیستم باز ، دستگاه نه تنها بایستی خود را با عوامل محیط خارج سازگار سازد ، بلکه دائماً خود را با عوامل متغیر داخلی نیز منطبق می سازد . (اقتداری ، علی محمد (1310) ص 65)
مفهوم سازمان و انواع آن و کارکردهای سازمان های رسمی و غیررسمی
سازمان
جامعه امروز ، جامعه سازمانی است . کودکان در سازمان هایی به نام زایشگاه بدنیا می آیند ، بیشتر سالهای رشد و پرورش خود را در سازمان هایی به نام مدرسه می گذرانند ، و پس از فراغت از مدرسه ، اغلب آنان به نحوی در سازمانهای دولتی ، صنعتی ، تجاری یا آموزشی مشغول کار می شوند . امروزه ، بخش عمده زندگی ما ، در سازمان ها یا در ارتباط با سازمان ها سپری می شود . در یکی کار می کنیم و از خدمات و تولیدات سازمانهای دیگر بهره مند می شویم . بعضی از آنها بزرگ و پیچیده اند نظیر سازمان های دولتی ، صنعتی ، دانشگاه ها و بعضی دیگر کوچک و ساده اند نظیر شرکت های خصوصی و انجمن های دانشجویی .
از این رو ، گردش امور زندگی ، وابسته به سازمان ها و پیشرفت و بقای جامعه ، تابع کار و عملکرد موثر آنهاست .
فرمت:word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:160
مقدمه
مدیریت منابع انسانی را انتخاب و بکار گماری فرد مناسب برای شغل مناسب در شرایط مناسب تعریف کرده اند. در مرحله برنامه ریزی نیروی انسانی تعداد و نوع کارکنان مورد نیاز سازمان مشخص می گردد، مرحله ی بعدی یافتن کسانی است که با استخدام آن ها، این نیاز رفع می گردد. کارمند یابی در این تعریف منظور از انتخاب مراحل ذیل می باشد.
۱- مصاحبه مقدماتی
۲- تکمیل فرم درخواست کار
۳- برگزاری آزمون های استخدامی
و مراحل تجزیه وتحلیل شغل به شرح ذیل می باشد.
۱- کل سازمان مورد بررسی قرار می گیرد تا معلوم شود مشاغل فعلی با اهداف کلی آن مطابقت دارد یا خیر.
۲- معین می گردد که از تجزیه و تحلیل شغل به چه معناست و از اطلاعات بدست آمده از این طریق،چه استفاده ای خواهد شد.
۳- نمونه ای از مشاغل برای تجزیه و تحلیل انتخاب می شود.
۴- توسط از روش های مختلف تجزیه و تحلیل شغل، اطلاعات لازم درباره هر شغل و ویژگی هایی که شاغل آن باید دارا باشد تا بتواند از عهده برآید، جمع آوری می گردد.
۵- با استفاده از اطلاعات به دست آمده شرح شغل تنظیم می شود.
۶- براساس ویژگی های شغل، شرایط احراز آن تنظیم شود.
۷- با استفاده از اطلاعاتی که طی مراحل شش گانه به دست آمده است طراحی شغل انجام می گیرد.
۸- مراحل مختلف طراحی شغل ارزیابی شده تا در صورت نیاز، اصلاحات لازم در آن عمل آید.
عنوان صفحه
فهرست مطالب
مقدمه
فصل اول- کلیات تحقیق
۱-۱- بیان مسئله
۱-۲- ضرورت تحقیق
۱-۳- اهداف تحقیق
۱-۴- فرضیه تحقیق
۱-۵- متغیرهای تحقیق
۱-۵-۱- برنامه ریزی نیروی انسانی
۱-۱-۵-۱- تعیین موجودی نیروی انسانی
۲-۱-۵-۱- بررسی اهداف آتی سازمان
۳-۱-۵-۱- برآورد نیروی انسانی مورد نیاز ( تقاضا برای نیرو)
۴-۱-۵-۱- بر آورد عرضه نیروی انسانی
۵-۱-۵-۱- مقایسه عرضه و تقاضا
۱-۵-۱-۵-۱- تقاضا با عرضه مساوی است
۲-۵-۱-۵-۱- تقاضا بیش تر از عرضه است
عنوان صفحه
۳-۵-۱-۵-۱- تقاضا کمتر از عرضه است
۲-۵-۱- کارمندیابی
۳-۵-۱- انتخاب
۱-۳-۵-۱- مراحل مختلف فرایند انتخاب
۶-۱- مواد، روشها، ابزار و تکنیک های جمع آوری وتجزیه وتحلیل آماری داده ها
۷-۱- موانع و مشکلات
۱-۷-۱- عوامل اقتصادی
۲-۷-۱- عوامل اجتماع
۳-۷-۱- عوامل تکنولوژیک
۳-۷-۱- قوانین و مقررات
فصل دوم: تئوری ومبانی نظری تحقیق
۱-۲- معرفی ساختار جغرافیایی، طبیعی و صنعتی شهر محل تحقیق
عنوان صفحه
۲-۴-۱-۲- غار یخ مراد
۳-۴-۱-۲- پارک دکتر چمران
۴-۴-۱-۲- ارتفاعات وپیست بین المللی اسکی دیزین
۵-۴-۱-۲- جاده کوهستانی کرج به چالوس
۶-۴-۱-۲- منطقه سرسبز کردان
۵-۱-۲- حمل ونقل
۱-۵-۱-۲- حمل و نقل و شبکه ارتباطی
۲-۵-۱-۲- فرودگاه بین المللی پیام
۲-۲- تاریخچه موضوع
۳-۲- بسترها وزمینه ها
۴-۲- ادبیات موضوع تحقیق
۱-۴-۲- مراحل تجزیه و تحلیل شغل
۱-۱-۴-۲- مراحل تجزیه وتحلیل شغل
۲-۴-۲- میزان کارمندیابی
۱-۱-۲-۴-۲- مراحل و فرایند کارمندیابی
۲-۱-۲-۴-۲- کارمند یابی وظیفه ی کیست؟
عنوان صفحه
۳-۴-۲- برخی از روش های آزمون
۱-۳-۴-۲- فرآیند کلی انتخاب و استخدام
۱-۱-۳-۴-۲- پیش نهادهایی برای اثر بخشی مصاحبه
۴-۴-۲- شاخص های ارزیابی
۱-۴-۴-۲- مراحل ارزیابی
۲-۴-۴-۲- عوامل موثر در تعیین نوع سیستم ارزیابی
۵-۴-۲- فرایند انضباط
۱-۵-۴-۲- انواع اقدامات انضباطی
۲-۵-۴-۲- انضباط مثبت
۳-۵-۴-۲- ویژگی های سیستم انضباطی موثر
۶-۴-۲- انواع تخلفات
۱-۶-۴-۲- بررسی و ارزیابی تخلفات
۱-۱-۶-۴-۲- اعمال مجازات
۷-۴-۲- سیستم پاداش
۱-۷-۴-۲- انواع پاداش
۱-۱-۷-۴-۲- پاداش درونی
عنوان صفحه
۲-۱-۷-۴-۲- پاداش بیرونی
۲-۷-۴-۲- مبانی اعطای پاداش
۳-۷-۴-۲- ویژگی های سیستم پاداش موثر
۴-۷-۴-۲- طرح های جدید اعطای پاداش
۱-۴-۷-۴-۲- سلف سرویس
۱-۵-۲- مدیریت
۵-۲- تعریف واژه ها
۲-۵-۲- مدیریت منابع انسانی
۳-۵-۲- ارزیابی عملکرد
۴-۵-۲- تجزیه و تحلیل شغل
۵-۵-۲- انضباط
۶-۵-۲- سازمان
۷-۵-۲- سیستم
۸-۵-۲- تلاش
۹-۵-۲- عملکرد
عنوان صفحه
۱۰-۵-۲- رضایت
۱۱-۵-۲- برنامه ریزی
۱۲-۵-۲- نیازها
۱۳-۵-۲- هدف
۱۴-۵-۲- سیاست ( خط مشی)
۱۵-۵-۲- مقررات
۱۶-۵-۲- روش
۱۷-۵-۲- دستور
۱۸-۵-۲- داده
۱۹-۵-۲- پردازش
۲۰-۵-۲- اطلاعات
فصل سوم روش تحقیق
الف- روش میدانی
۱-۳- معرفی جامعه آماری محل تحقیق
۱-۱-۳- اجرای ارزیابی
۲-۳- فرم ثبت نتایج
عنوان صفحه
۱-۲-۳- فرم های ارزشیابی پیشنهادی مورد نظر الگوی ارائه شده
۳-۳- جداول و نمودار یافته ها
۱-۳-۳- مدیران و سرپرستان
۲-۳-۳- کارکنان
۳-۳-۳- کارشناسان
ب- روش کتابخانه ای
۴-۳- تعریف مدیریت از دیدگاه مدیریت منابع انسانی
۱-۴-۳- مراحل فرایند استخدام
۲-۴-۳- تعیین وظایف و مسئولیت ها
۳-۴-۳- ارزیابی
۴-۴-۳- روش اجرایی
۵-۴-۳- تفاوت بین مدیریت منابع انسانی و روش اجرائی
۶-۴-۳- ضرورتهای برنامه ریزی منابع انسانی
۷-۴-۳- نمودار ضرورتهای برنامه نویسی منابع انسانی
۸-۴-۳- نتایج کاهش تعداد کارکنان
۹-۴-۳- مراحل پیش بینی نیازهای منابع انسانی
عنوان صفحه
۱۰-۴-۳- PESTEL
11-4-3- اجرای روش تجزیه وتحلیل PESTEL
12-4-3- عناوین برنامه ریزی
۱۳-۴-۳- چرخه فرآیند ارزیابی
۱۴-۴-۳- عوامل پیشرفت کارکنان
۱۵-۴-۳- زمینه های اصلی مدیریت منابع انسانی
۱۶-۴-۳- مراحل اطمینان از زمینه های مهم کار
۱۷-۴-۳- مراحل تهیه اهداف معقول واستانداردهای مناسب
۱۸-۴-۳- شناخت استانداردها و اهداف
۱۹-۴-۳- زمان مطرح کردن باز خور ( کارهائی که نباید انجام داد)
۲۰-۴-۳- وظائف کارکنان
۲۱-۴-۳- علائم جلوگیری از ادامه مشکل یا بروز مجدد آن
۲۲-۴-۳- خلاصه بحث منابع نیروی انسانی
فصل چهارم تجزیه و تحلیل یافته ها و پیشنهادات کاربردی
۱-۴- جدول کلی ونمودار
۱-۱-۴- مدیران و سرپرستان
عنوان صفحه
۲-۱-۴- کارکنان
۳-۱-۴- کارشناسان
۴-۱-۴- جایگاه نظر سنجی
۱-۴-۱-۴- وزن معیارهای رفتار شغلی واخلاقی
۲-۴-۱-۴- زمان بندی های ارزشیابی
۱-۲-۴-۱-۴- عوامل متاثر از ارزشیابی
۲-۴- تجزیه و تحلیل یافته ها
۳-۴- نتیجه گیری
۴-۴- پیشنهادات کاربردی
فهرست منابع ومواخذ
فهرست منابع و مواخذ :
۱- اقتباس از جزوه اصول مدیریت آقای مهندس نادری
۲- اقتباس از جزوه MIS آقای مهندس نادری
۳- اقتباس از جزوه مدیریت منابع انسانی آقای ایرج کوهی
۴- مردم در سازمانها (ترنس آرمیچل) ترجمه دکتر حسین شکرکن
۵- ارزشیابی عملکرد افراد مجموعه شانزدهم، مرکز آموزش مدیریت دولتی
۶- مدیر امور کارکنان و منابع انسانی: مترجمان: دکتر محمد علی طوسی و دکتر صائبی
۷- رفتار سازمان : دکتر علی رضائیان
فرمت:word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:100
فهرست مطالب:
عنوان صفحه
فصل اول: تشخیص مفاهیم....................................................................................................................... 5
- مدیریت، مدیریت آموزشی،اصول و کاربردهای آن
- انواع سبکهای مدیریتی
- آموزش و انواع آن
- سیستم، انواع کاربردهای آن (نگرش سیستمی در مدیریت)
- سازمان و انواع کاربردهای آن(نظریه سازمان مدیریت)
فصل دوم: برنامهریزی آموزشی و نظارت بر اجرای آن برنامهها................................................................ 21
- برنامه آموزشی و نظارت بر اجرای آن برنامهها
- فرایند برنامهریزی آموزشی
- اصول تحلیل محتوی دوره آموزشی
- ویژگی اساسی آموزش پودمانی
فصل سوم: ارزشیابی از دورههای آموزشی................................................................................................. 31
- مفهوم ارزشیابی آموزشی و روشهای آن
اصول ارزشیابی جامع و فراگیر
- اصول ارزشیابی از اثربخشی آموزشی
فصل چهارم: نحوه تهیه گزارشهای مورد نیاز یک آموزشگاه................................................................... 41
- پایه های اساسی و مقررات مکاتبات اداری
- اصول تهیه گزارشهای مورد نیاز آموزشگاه
فصل پنجم: برقراری روابط انسانی و اصول ارتباطات................................................................................ 42
- اصول برقراری روابط انسانی
- مفهوم ارتباط و عوامل تشکیلدهنده آن
- عوامل موثر ارتباطی
- اصول روانشناسی عمومی
- اصول جامعه شناسی عمومی
فصل ششم: نظارت بر امور مالی آموزشگاه................................................................................................ 49
- هدف اصلی حسابداری و مفهوم معادله اصلی آن
- ثبت معاملات در حسابها (شناخت دفاتر مالی و قانونی و دفاتر کمکی حسابداری)
- اصول عمومی حسابداری
- انواع گزارش های حسابداری (تراز آزمایشی، ترازنامه، صورت سود و زیان و صورت حساب)
- روشهای درج اطلاعات حسابداری
فصل هفتم: تهیه محتوای مربوط به خلاقیت و نوآوریهای مدیر............................................................... 61
- خلاقیت، نوآوری فنون آنها
- ارتباط خلاقیت و برنامهریزی
- شیوههای تفکر اخلاق
- موانع خلاقیت و نوآوری در سازمان
فصل هشتم: نحوه پیشگیری از حوادث و رعایت نکات ایمنی و بهداشت محیط کار:.............................. 85
- حوادث شغلی و علل بروز آنها و بهداشت محیط کار
- وسایل ایمنی و بهداشت کار و کاربرد انها
- اصول پیشگیری از حوادث و رعایت نکات ایمنی و حفاظتی و بهداشت کار
- عوارض جانبی و اصول انجام کمکهای اولیه آتش سوزی و اصول انجام آتش نشانی
نتیجه گیری
منابع
مقدمه:
مدیر سازمان که از منش رهبری برخوردار است باید مقاصد و جهت گیری یکنواختی را در سازمان ایجاد نماید و محیط داخلی سازمان را به گونه ای ایجاد و نگهداری نمایند که کارکنان بتوانند در دستیابی به اهداف سازمانی کاملا مشارکت نمایند.
مدیریت سازمان با منش رهبری باعث می گردد کارکنان مقاصد و اهداف سازمانی را درک نموده و برای دستیابی به آنها از انگیزه کافی برخوردار شوند. علاوه بر این با بکاربستن منش رهبری فعالیت های سازمان ارزیابی شده و در مسیری یکسان، منظم گردیده و استقرار می یابد و در نتیجه فقدان ارتباط بین سطوح مختلف سازمان به حداقل خود خواهد رسید.
بکارگیری اصل رهبری در سازمان عموما باعث می گردد که:
نیازهای تمامی ذینفعان سازمان شامل مشتریان، مالکین،کارکنان، تامین کنندگان، سرمایه گذاران، انجمن هاو مجامع محلی در نظر گرفته شود. اهداف چالش برانگیز با زمانبندی مشخص تنظیم گردد. ارزش های مشترک، مدل های اخلاقی و جوانمردی در تمامی سطوح سازمان ایجاد شده و تقویت گردد. اعتماد ایجاد گردیده و ترس از میان برود.
کارکنان با منابع مورد نیاز، برخوردار از آموزش و آزادی عمل با داشتن مسوولیت و پاسخگویی فعالیت نمایند. کارکنان برای نقش و سهم خود امیدوار و دلگرم گردیده و آنرا تشخیص دهند.
شناسایی، درک و مدیریت فرایند های مرتبط به هم بعنوان یک سیستم، کارآیی و اثربخشی سازمان را در دستیابی به اهداف خود بهبود می بخشد.
مدیریت سیستمی با یکپارچه و مرتب نمودن فرایندها بعنوان بهترین روش دستیابی به نتایج مورد نظر، سازمان را از قابلیت تمرکز تلاش بر روی فرایندهای کلیدی برخوردار می سازد و در ذینفعان سازمان اعتماد سازی به سازگاری، کارآمدی و اثربخشی سازمان را ایجاد نموده و توسعه می بخشد.