این پاورپوینت شامل 32 اسلاید از موضوع مقایسه تطبیقی نرخ بیکاری جوانان به نسبت افراد تحصیل کرده می باشد. این محصول هم اکنون با پرداخت تنها 2000 تومان قابل دانلود خواهد بود.
پایان نامه کارشناسی ارشد الهیات
گرایش فلسفه و حکمت اسلامی
291 صفحه
چکیده:
بحث مرگ و جاودانگی از اساسیترین دغدغههای بشری محسوب میشود و مباحث مربوط به چگونگی جاودانگی پس از مرگ همواره از تازگی برخوردار بوده، نظریهها و دیدگاههای متفاوتی درباره آن ابراز شده است. در این میان «نظریه تناسخ» را باید از کهنترین معتقدات انسانی به شمار آورد.
بحث از تناسخ، در جهت ارائه تصویری روشن و واضح از معاد، ضرورت دارد. در واقع یکی از مهمترین مبانی اثبات معاد و قیامت ابطال تناسخ است.
از اینرو، اندیشمندان مسلمان به فراخور توان فکری خویش، به بررسی آن پرداختهاند و غالباً به امتناع عقلی آن گرایش نشان دادهاند. در این پژوهش سعی شده است که یک تعریف روشنی زا «تناسخ» ارائه شود و برای این منظور تاریخچهای از تناسخ ارائه شده است و سپس آئینهای معتقد به تناسخ را نام برد. و به بیان اعتقادات آنان پرداخته شده است. سپس بیان شده است که: سهروردی نیز همچون دیگر فلاسفه گذشته، بطور مبسوط در آثار مختلف خود در به این امر پرداخته است. و دیدگاه ایشان با توجه به آثاری روی تبیین شده: در این زمینه، ابتدا اصطلاحات تناسخ و انواع و مبانی تناسخ و مبانی انکار آن بررسی شده و در ادامه، تبیین دقیقی از دیدگاه ایشان البته بر اساس آثار معروف آن همچون «حکمة الاشراق» ارائه شده است و در ادامه مطلب به ارائه نظرات ملاصدرا پرداخته شده. وی در بخشهای از کتابهای خود به ویژه «اسفار اربعه» به بحث در مورد این اعتقاد و ابطال آن پرداخته است. وی ابتدا نظرات مختلفی را که دیگران درباره تناسخ مطرح کردهاند، بیان میکند و سپس با استفاده از اصول فلسفی خویش مثل تجرّد نفس و حرکت جوهری، چگونگی حدوث نفس و دیگر معتقدات خویش به رد و ابطال این نظریه میپرازد.
بنابراین میتوان اذعان داشت که در این رساله سعی شده است تمامی آنچه که در حکمة الاشراق و آنچه که در اسفار مطرح شده گردآوری و بیان شود. البته در این راستا از کتابهای دیگر این اندیشمندان نیز بر جهت بهبود مطالب استفاده شده است.
واژگان کلیدی: تناسخ (ملکی، ملکوتی)، نفس، بدن، معاد، تجسم اعمال
فرمت فایل : WORD + pdf
تعداد صفحات:209
فهرست مطالب:
مقدمه 1
1-1- بیان مسأله 4
1-2- اهمیت و ضرورت مسأله 7
1-3- انگیزه تحقیق 10
1-4- سابقه تاریخی موضوع و مروری بر ادبیات 10
1-5- تحولات جامعه عشایری 12
1-5-2- عشایر بعد از انقلاب 17
1-5-2-1- برنامههای حمایت از عشایر 17
1-6- سؤالات تحقیق 18
1-7- اهداف تحقیق 19
1-7-1- اهداف عام 19
1-7-2- اهداف خاص 19
مقدمه 22
2-1- مبانی نظری 22
2-1-1- دیدگاه تغییر اجتماعی 22
2-1-1-1- تعریف تغییر اجتماعی 22
2-1-1-2- عوامل تغییر 23
2-1-1-3- شرایط تغییر 24
2-1-1-4- کارگزاران تغییر 24
2-1-1-5- انواع تغییر اجتماعی 25
2-1-1-6- الگوهای تغییر 26
2-1-2- دیدگاه توسعه اجتماعی 27
2-1-2-1- رویکرد نوسازی 27
2-1-2-1-2- متفکرین رویکرد نوسازی 29
2-1-2-1-2-1- هوزلیتز 30
2-1-2-1-2-2- چالمرز جانسون 30
2-1-2-1-2-3- برینگتون مور 31
2-1-2-1-2-4- لوی 31
2-1-2-1-2-5- ساموئل آیزنشتاد 32
2-1-2-1-2-6- نیل . جی .اسملسر 35
2-2- چارچوب نظری 39
2-3- مدل تحقیق 44
مقدمه 95
5-1-1- شیوه زیست اقتصادی 95
5-1-1-1- چادر با وسایل و ابزار 96
5-1-1-2- دام 97
5-1-1-2-1- انواع دام 98
5-1-1-2-2- محصولات دامی 100
5-1-1-2-2-1- فرآوردههای لبنی 100
5-1-1-2-2-2- فرآوردههای گوشتی 101
5-1-1-2-2-3- فرآورده های پشمی 102
5-1-1-3- مرتع 103
5-1-1-3-1- انواع مرتع 103
5-1-1-3-2- مالکیت مرتع 105
5-1-1-4- نیروی انسانی 105
5-1-2- سایر فعالیتهای اقتصادی کوچنشینان 106
5-1-2-1- کوچنشینان و زراعت 106
5-1-2-2- کوچنشینان و باغداری 107
5-1-2-3- کوچنشینان و برنجکاری 107
5-1-2-4- سایر خرده فعالیتهای درآمدزای مکمل 108
5-1-3- کوچ 109
5-1-3-1- دلایل و انگیزههای کوچ 110
6-3-2- زمان و وسیله و چگونگی کوچ (رفت) 110
5-1-3-2- زمان کوچ (برگشت) 111
5-1-4- مساکن کوچنشینان 113
5-1-4-1- مساکن قشلاقی 113
5-1-4-2- مساکن ییلاقی 114
5-2- ساختار اجتماعی کوچنشینان تالش 115
مقدمه 115
5-2-1- ساخت اجتماعی 116
5-2-1-1- ایل (el) 116
5-2-1-2- تیره 116
5-2-1-3- طایفه 116
5-2-1-4- دهدهزوئه (خاندان) 117
5-2-1-5- کوچ (خانواده) 117
5-2-2- نوع و شکل خانواده 118
5-2-3- تفسیم کار در خانواده کوچنشین تالش 119
5-2-3-1- وظایف مردان 119
5-2-3-2- وظایف زنان 120
5-3- ساختار فرهنگی جامعه عشایری تالش 121
مقدمه 121
5-3-1- زبان 121
5-3-2- مذهب 122
5-3-3- پوشاک 122
5-3-4- خوراک 123
5-3-5- صنایع دستی 123
5-3-6- عشایر و دانش بومی 125
5-4- ساختاراقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کوچنشینان تالش بعد از یکجانشینی 126
مقدمه 126
5-4-1- شیوه زیست اقتصادی 127
5-4-1-1- زراعت 128
5-4-1-2- باغداری 130
5-4-1-3- دامداری 130
5-4-2- مساکن یکجانشینان 131
5-4-3- ساختار اجتماعی یکجانشینان تالش 132
5-4-4- ساختار فرهنگی یکجانشینان تالش 134
5-4-4-1- زبان 134
5-4-4-2- مذهب 135
5-4-4-3- پوشاک 135
5-4-4-4- خوراک 135
5-4-4-5- صنایع دستی 136
مقدمه 139
6-1- سال سکونت 139
6-2- سن افراد 140
6-3- سطح سواد 141
6-4- سن ازدواج 143
6-5- نسبت همسر 144
6-6- شغل 145
6-6-1- شغل اول (یکجانشینی) 145
6-6-2- شغل دوم (یکجانشینی) 146
6ـ7ـ فرضیات اقتصادی 148
6ـ7ـ1ـ فرضیه شماره 1: تأثیر عوامل طبیعی 148
6ـ7ـ2ـ فرضیه شماره 2: تأثیر عوامل اقتصادی 149
6ـ7ـ3ـ فرضیه شماره 3: زمین زراعی 150
6ـ7ـ4ـ فرضیه شماره 4: سایر فعالیتهای اعضاء خانواده 152
6ـ8ـ فرضیات اجتماعی 159
6ـ8ـ1ـ فرضیه شماره 1: تأثیر عوامل اجتماعی 159
6ـ8ـ1ـ1ـ تسهیلات رفاهی 160
6ـ8ـ2ـ فرضیه شماره 2: تمایل به ازدواج فرزندان 167
6ـ8ـ3ـ فرضیه شماره 3: شکل خانواده 168
6ـ9ـ مسکن 170
6ـ10ـ امکانات کشاورزی 171
6ـ11ـ دام 172
6ـ11ـ1ـ تعداد دام 173
6ـ12ـ امکانات دامداری 174
6ـ13ـ وسیله نقلیه 177
6ـ14ـ رضایت از زندگی 178
7-1- نتیجهگیری 184
7-2- پیشنهادات 195
`پرسشنامه 198
منابع 202
چکیده
جامعه عشایری در کنار دو جامعه روستایی و شهری، جامعه سومی را تشکیل می دهند. معیشت مبتنی بر دام و رمه گردانی زیر ساختار اقتصادی عشایر ایران را تشکیل می دهد. این جامعه طی سالیان اخیر در معرض تغییرات ساختاری – اجتماعی در زمینه های مختلف قرار گرفته است که اسکان یا یکجانشینی یکی از این تغییرات محسوب می گردد. منشاء و دلایل این تغییرات متعدد است. در برخی مواقع عامل تغییر، بیرونی بوده و دولت در رأس سیاست های اسکان عشایر قرار دارد. اما در میان برخی از جوامع عشایری، گرایش به یکجانشینی برخواسته از تصمیمات درونی افراد جامعه است. جامعه عشایری تالش – موردی که در این پژوهش بررسی شده است – نمونه اسکانِ خود انگیخته آن دسته از دامدارانی است که بیش از سه دهه از اسکان آن ها می گذرد. ما در این مطالعه ابتدا ساختارهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دوره کوچ نشینیِ دامداران یکجانشین شده در دو روستای طولارود علیا و طولارود سُفلی، را توضیح داده ایم. سپس تغییرات رخ داده در همان ساختارها را در دوره بعد از یکجانشینی تشریح کرده ایم. با گنجاندن سؤالات موافق اهداف مان در غالب پرسشنامه، پیشرفت و توسعه زیست کنونی آنان را مطالعه نموده ایم که طبق آن، جامعه از وضعیت معیشتی مناسب تر و توسعه یافته تری نسبت به شیوه زیست قبلی برخوردار است. ما یکی از دلایل بهبودی و توسعه جامعه مورد مطالعه را، اسکان در روستاهایی می دانیم که در یکی از بزرگ ترین دهستان های شهرستان تالش (دهستان طولارود) واقع شده اند و همچنین به دلیل موقعیت جغرافیایی مناسب این روستاها که در نزدیکی مرکز شهر تالش قرار دارند.
در این جا ذکر این نکته ضروری است که تالش یک منطقه قومی وسیعی است که گویش های تالشی مناطق متفاوت از هم است، لذا اصطلاحاتی که در این پژوهش آورده شده است، تنها مختصِ جامعه مورد مطالعه می باشد.
مقدمه
جامعه بشری همواره در حال تکاپو و دگرگونی است. انسان در جستجوی رفاه ، نیروهای طبیعی و تصنعی پیرامون خویش را به کار میگیرد. در جایی که انسان قاصر و ناتوان است و دست طبیعت بر زندگی بشر، مستولی میگردد، وی را گریزی از سازگاری نیست. جامعه عشایری نیز اجتنابی از انطباق با طبیعت ندارند. کوچندگی نوعی سازش با محیط تلقی میگردد. مردمی که معاش خود را از راه پرورش چارپایان تأمین میکنند و جهت تغذیه دام (یافتن مرتع)، پیوسته در حال حرکت هستند.
«ایلات و عشایر ایران از نظر وضعیت و چگونگی کوچ و اسکان به سه گروه عمده تقسیم میشوند:
گروه اول، ایلات و عشایر کوچنشین که همواره در میان مناطق مختلف سردسیر و گرمسیر در حال حرکت و کوچ بسر میبرند. این گروه از عشایر فاقد سکونتگاههای ثابت و دایمیهستند. تمام فصول را در سیاه چادرها زندگی میکنند و به گلهداری اشتغال دارند و به کشت و زرع آشنایی ندارند.
گروه دوم، ایلات و عشایر نیمه کوچ نشین که عمدتاً زندگی ییلاق – قشلاقی دارند [این گروه به زراعت نیز میپردازند].
گروه سوم، ایلات و عشایر ساکن. یکجانشین شدن ایلات و عشایر بر اثر تغییر شیوۀ معیشت، ضعف و زوال گلهداری سنتی و اشتغال به فعالیتهای زراعی و امور دیگر است که به تدریج یکجانشین شدهاند. عشایر یکجانشین به زراعت توأم با دامداری اشتغال دارند.» (نیک خلق و عسگری نوری، 1377: 64-60).
مختصات جوامع انسانی، به ویژه خصوصیات اقتصادی – اجتماعی آن در گذر زمان در حال تغییر است. امروزه، عشایر در محیطی بسر میبرند که به سرعت تغییر یافته و گام در توسعه نهاد. بنابراین، متأثر از اثرات محیطی – اجتماعی خود هستند. توسعه مفهومیچند بعدی است که همچون سیلابی، هنگامیکه روانه میگردد، در مسیر حرکت خود، ابعاد دیگر جامعه را نیز همراه خود پیش میبرد. خواه این همراهی به توافق باشد، خواه به اجبار. با گسترش یافتن مسایل توسعهای در جامعه و بر پا نمودن نظریات متعدد در زمینه ریشهیابی علل توسعه یا توسعه نیافتگی جوامع، مطالعات وافری آغاز گردید. یکی از این نظریهها، دیدگاه نوسازی است. این رویکرد از نظریات رایج جامعهشناسان کلاسیک در مورد «گذار» جامعه از سنتی به مدرن، بهره گرفته است.
«مدرنیزاسیون به معنای نوسازی، نوینگری، نوینسازی، امروزینه کردن و ... میباشد. این رویکرد به عنوان آیینی درست در مطالعات توسعه جایگزین نظریه رشد شد و به عنوان زمینه و مفاد مباحث دوران جنگ سرد یعنی دوران رقابت بین ابر قدرتها برای نفوذ در جهان سوم مورد توجه قرار گرفت. به گونهای که مطرح میشود نظریه نوسازی فرزند ایدیولوژیکی جنگ سرد است.» (ازکیا،87:1381 ).
بر اساس مطالعات فیروزان، در نیمه دوم قرن نوزدهم نسبت جمعیت ایلات و عشایر به 39 درصد جمعیت ایران میرسیده است. جمعیت ایلی در آغاز قرن بیستم 1/25 درصد جمعیت کل کشور بوده است، در حالی که این نسبت در دو دهه بعد به 9/6 درصد جمعیت کل کشور کاهش مییابد. اکثر پژوهشگران در مورد افزایش یکجانشینی در میان جمعیت کوچنده اتفاق نظر دارند و این روند تا زمان حاضر ادامه یافته است (ازکیا و غفاری، 247:1383). با توجه به این که کوچنشینان متمایل به یکجانشینی، روستاهای اطراف را به عنوان مکان اسکانِ خود بر میگزینند و مسلم است که مشکلات متعدد اقتصادی – اجتماعی، بهداشتی، رفاهی، آموزشی و غیره را در پی دارد و لزوم توجه به شناسایی و حل این مسایل گامی به سوی توسعه روستایی برای کلیه روستانشینان است.
«توسعه روستایی به نوینسازی جامعه روستایی میپردازد و آن را از یک انزوای سنتی به جامعهای تغییر خواهد داد که با اقتصاد ملی عجین شده است. بنابراین، هدفهای توسعه روستایی در محدودۀ یک بخش خلاصه نمیشود، بلکه مواردی چون بهبود و بهره وری، افزایش اشتغال، تأمین حداقل قابل قبول غذا، مسکن، آموزش و بهداشت را در بر میگیرد» (ازکیا و غفاری، همان منبع، ص 21).
امید است این پژوهش که شمّهای از زندگی عشایر را در دو دوره زمانی کوچنشینی و یکجانشینی در گوشهای از این مرز و بوم به تصویر کشانده است، گامی به سوی بهبود وضعیت آنان و مدّ نظر صاحبنظران قرار گیرد، به گونهای که روستایی که در آن زیست مینمایند، از توسعه بر خوردار باشد.
1-1- بیان مسأله
عشایر، در کنار دو جامعه شهری و روستایی، جامعه سومی را در کشورمان تشکیل میدهند. «منظور از جامعه عشایری در دانش مردمشناسی و جامعهشناسی، گروهی مردم هم خویشاوند است که با بهرهگیری از دو شیوۀ معیشتِ پرورش دام در سطحی گسترده و کشاورزی در سطحی محدود زندگی میکنند. این جامعه ممکن است اسکان یافته باشند یا کوچنده. در هر دو صورت در تقسیم جامعه (از لحاظ زندگی اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی) به سه نوع نظام شهری – روستایی – عشایری جای ویژهای دارد.» (طبیبی، 111:1374).
اصولا ً تا 12000 سال پیش انسان در تمام نقاط جهان زندگی خود را از راه شکار و گردآوری دانه و ریشه نباتات و همچنین میوه درختان جنگلی تأمین میکردند. در این مرحله از تکامل فرهنگ که در اصطلاح مردم شناسی «دورۀ شکار و گردآوری خوراک» نامیده میشود، انسانها به صورت دستههای کوچک متشکل از چند خانوار زندگی میکردند و در پسِ صید از محلی به محل دیگر کوچ میکردند. از آن جاییکه در این مرحله انسان منبع غذایی خود را کنترل نمیکرد و از آن جایی که غذا به اندازۀ کافی فراهم نمیشد امکان تجمع انسانها در یک محل و برای مدتی طولانی میسر نبود [بنابراین، تا قبل از این مرحله] امکان زندگی به شکل یکجانشین (دهنشین و شهرنشین) وجود نداشته است (امان اللهی بهاروند، 23:1367). پس از گذشت صدها هزار سال انسان برای اولین بار در حدود 12000 سال پیش در بعضی از مناطق دنیا نظیر خاورمیانه، جنوب شرقی آسیا و بعداً در امریکای لاتین به اهلی کردن حیوانات و نباتات پرداخت و بدین ترتیب وارد مرحله جدیدی که به اصطلاح «انقلاب نوسنگی» که دوره تولید خوراک نیز نامیده میشود، گردید. اصولا ًانسان تا پیش از این مرحله در تولید غذا چندان دخالتی نداشت و از آن چه طبیعت برای او فراهم میآورد امرار معاش میکرد [انسان وابسته به طبیعت بود]. اما در دوره تولید خوراک، انسان تا حدی استقلال غذایی به دست آورد. همین مرحله به مرور زمان منجر به زندگی دهنشینی، کوچنشینی و شهرنشینی گردید(اماناللهی بهاروند،1367: 24).
زندگی کوچنشینی گونهای زندگی متحرک انسانی است که پرورش دام، اساس فعالیت اقتصادی را تشکیل میدهد. از ویژگیهای زندگی کوچ نشینی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
1. وابستگی انسان به حیوان
2. استفاده از چراگاههای طبیعی
3. کوچ یا جابهجایی انسان و دام به منظور بهرهگیری از چراگاههای طبیعی (نیک خلق و عسگری نوری، 13:1377).
جوامع ایلی ایران را از لحاظ شیوه زیست و معاش میتوان به دو دسته تقسیم کرد:
جامعههای کوچنده یا کوچ نشین [این دسته در پی یافتن مرتع پیوسته در حال کوچ هستند. انسان، دام و مرتع سه رکن اصلی زندگی کوچندگی است و اقتصادی یک پایه و مبتنی بر شبانی دارند] و جامعههای ناکوچنده یا یکجانشین [این گروه، زندگی چادرنشینی و کوچندگی را رها کرده و دارای اقتصادی دو وجهی – کشاورزی و دام پروری – میباشند] (بلوکباشی، 33:1382).
جامعه عشایری ایران در سه زمینه اصلی زیر تغییراتی اساسی یافته است:
الف – در زمینه اکولوژیک؛ زندگی عشایر چون گذشته مقهور بی قید و شرط جبر جغرافیایی نیست.
ب – در زمینه اقتصادی؛ منابع تعقیب دام، اهداف تولید، مالکیت ارضی و تکنولوژی زراعی تغییرات عمدهای پیدا کردهاند.
ج – در زمینه نظام اجتماعی؛ تغییراتی چون گسترش کوچروی انفرادی و کوچهای ردههای ایلی کوچک و الگوهای جدید کوچ و رهبری مشاهده میشود (کرم پور ، 66:1371).
در سالهای اخیر، ما شاهد گسترش تمایل کوچنشینان به یکجانشینی و اسکان هستیم. اسکان پدیدهای دائمی است و همواره میزان زیادی از جمعیت عشایری از گردونه زندگی کوچنشینی خارج شده و در روستاها و حاشیه شهرها سکونت میگزینند. اسکان سبب بریدن خانواده عشایری از شیوه زندگی سنتی و گرایش و سازگاری با زندگی مبتنی بر روستانشینی و بعضاً شهرنشینی میگردد. اسکان در درجه اول، تغییرات اقتصادی به ویژه تغییر در شیوه معیشت (از دامداری به کشاورزی و سایر فعالیتها) را در پی دارد و در طی این روند، تغییرات ساختاری متعددی در زمینههای اجتماعی، فرهنگی و غیره نیز اجتناب ناپذیر است.
تحولاتی که در زندگی عشایر ایجاد شده است، نتیجه عواملی مانند: محدودیت منابع طبیعی، خسارات وارده ناشی از حوادث طبیعی نظیر خشکسالی و کم آبی، تمایل خودِ کوچنشینان به یکجانشینی و تصمیمات سیاسی دولت مرکزی بوده است.
عشایر شهرستان تالش (مناطق مورد مطالعه منظور است) نیز یا یکجانشین شدهاند و یا در حال ترک زندگی کوچنشینی هستند و اغلب در مناطق روستایی- جلگهای، سکنی میگزینند. برخی از خانوارهای جامعه عشایری به دلایلی، زندگی یکجانشینی را برگزیدهاند. علیرغم این که بعضی از خانوادهها، نیمهکوچنشین هستند؛ بدین معنا که ماههای گرم سال را به همراه دام خود به مناطق ییلاقی کوچ میکنند و زمستان را در جلگه به سر میبرند. در بین آن دسته از یکجانشینانی که دارای دام بومی (احشام سیاه) هستند، کوچ تابستانی به سوی مراتع کوهستانی وجود دارد. اما، برخی نیز با گسستن از شیوه زیست کوچنشینی و دامپروری، به فعالیتهای مربوط به روستانشینان نظیر کشاورزی و زراعت و یا فعالیتهای متنوع دیگر پرداختهاند. این افراد که تنها سرمایه اولیه آنها، پول حاصل از فروش دامهای خود بوده، به تدریج، ابتدا با خرید زمین مسکونی و سپس (بعضاً) زمین زراعی، خود را با شرایط زندگی در روستا سازگار نمودهاند. یکجانشین شدن جامعه عشایری مورد مطالعه به بیش از سه دهه قبل میرسد. حال، مسألهای که مطرح میشود این است که چرا چنین رویدادی، اتفاق افتاده است؟ به چه دلایلی جامعه کوچنشین، شیوۀ زیست خود را تغییر دادهاند؟ و از زندگی آبا و اجدادی خود که سالها بدان خو گرفته بودند، دست کشیده و سکونت در محیطی متفاوت با کوچگری را ترجیح دادهاند. تغییرات ساختاری حاصل از این رویداد چیست؟
ما در این بررسی، چگونگی زندگی کوچنشینی، عوامل مداخله کننده در تغییر این نوع زیست و شیوۀ زندگی در بعد از یکجانشینی، چگونگی تطبیق با زندگی یکجانشینی و عوامل مؤثر در آن را مدّنظر قرار دادهایم و با ارائه تصویری از زندگی کوچنشینان عشایر و شبانان تالش – قبل و بعد از یکجانشینی – به مقایسه این دو شیوۀ زیست در امر توسعه اقتصادی – اجتماعی میپردازیم.
1-2- اهمیت و ضرورت مسأله
جمعیت و جامعه عشایری ایران، حضور تاریخی بسیار تأثیرگذار در فرآیند تحولات اجتماعی–اقتصادی، سیاسی و فرهنگی کشور عهدهدار بودهاند، تا گذشتهای نه چندان دور، جامعه عشایری نقش بسیار ممتازی در حراست از مرزها و کیان میهن داشته و هنوز هم آنان دارای نقش در خور توجه و چند جانبه، به ویژه در تولید محصولات دامی و لبنی هستند. بر اساس برآورد سازمان ملل درهمایش بین المللی «برنامه جهانی عشایر» (G P P) در ماه می سال 2004 در کنیا، در جهان کنونی بیش از 200 میلیون نفر، شیوه زندگی عشایری مبتنی بر دامداری توأم با کوچ دارند.
جامعه عشایری ایران در طول قرن بیستم دچار تحولات فوق العادهای شده است. تا قبل از سال 1300 هجری شمسی جامعه عشایری ایران از نوعی خود مختاری و استقلال در سطوح محلی و ملی بر خوردار بودهاند. به عنوان مثال، عشایر بختیاری نقش سیاسی عظیمی در حمایت از مشروطه خواهان از طریق فراهم آوردن نیروی نظامی علیه طرفداران سلطنت در طول سالهای 1909 الی 1911 ایفا کردهاند. هرچند که بعد از سال 1300 هجری شمسی رضا شاه پهلوی، تصمیم به خلع سلاح عشایر و مطیع ساختن آنان به حکومت مرکزی گرفت. با توجه به این مطلب که مشاوران توسعهای رضا شاه وجود عشایر را به عنوان نشانهای از عقب افتادگی تلقی میکردند، لذا برنامههای جامعی را برای اسکان عشایر در مناطق روستایی طراحی کردند (ازکیا و غفاری، 246:1383).
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه 1
فصل اول
4
کلیات، تعریف
بخش اول: کلیات و مفاهیم .................................................................................................................................................. 5
مبحث اول) روند تاریخی نفت.............................................................................................................................................. 6
مبحث دوم) اقتصاد و مالکیت نفت..................................................................................................................................... 12
گفتار اول: اقتصاد نفت
گفتار دوم: مالکیت نفت.......................................................................................................................................................... 14
بند اول ـ مالکیت نفت از دیدگاه حقوق اسلام
بند دوم ـ مالکیت نفت از دیدگاه حقوق ایران................................................................................................................ 15
بند سوم ـ مالکیت نفت از دیدگاه حقوقی کشورهای غرب......................................................................................... 17
بخش دوم: تعریف و اقسام قراردادهای بین المللی نفت و گاز، وجوه اشتراک و افتراق آنها.............................. 19
مبحث اول) تعریف
گفتار اول: سیستمهای حقوقی قراردادهای بین المللی نفت و گاز........................................................................... 20
بند اول ـ سیستمهای امتیازی .......................................................................................................................................... 21
بند دوم ـ قراردادهای امتیازی نوین................................................................................................................................... 22
بند سوم ـ متن امتیاز نامه .................................................................................................................................................. 25
بند چهارم ـ انواع امتیاز نامه
گفتار دوم: سیستمهای قراردادی........................................................................................................................................ 31
بند اول ـ قراردادهای مشارکت در تولید
بند دوم ـ قراردادهای مشارکت در سرمایهگذاری.......................................................................................................... 34
بند سوم ـ قراردادهای خدماتی ......................................................................................................................................... 35
مبحث دوم) اقسام قراردادهای بین المللی نفتی ایران، وجوه اشتراک و افتراق آنها .......................................... 39
گفتار اول: اقسام
الف
گفتار دوم: وجوه اشتراک و تمایز قراردادهای بینالمللی نفتی ................................................................................. 49
53
فصل دوم
ویژگیها و مکانیزمهای قراردادهای بین المللی نفتی ایران
بخش اول: ویژگیهای قراردادهای اولیه نفتی ایران تا قبل از ملی شدن صنعت نفت ایران ................................ 54
مبحث اول) ویژگیهای قرارداد 1901 دارسی
مبحث دوم) ویژگیهای قرارداد 1933 شرکت نفت ایران و انگلیس ........................................................................ 59
مبحث سوم) ویژگیهای قرارداد نفتی ایران و شوروی .................................................................................................. 63
مبحث چهارم) ویژگیهای قرارداد الحاقی گس-گلشائیان............................................................................................. 64
بخش دوم: ویژگیهای قراردادهای بینالملی نفتی ایران پس از ملی شدن صنعت نفت ایران............................ 67
مبحث اول) ویژگیهای اصل ملی شدن صنعت نفت ایران
گفتار اول: ویژگیهای قرارداد کنسرسیوم 1954.............................................................................................................. 70
مبحث دوم) ویژگیهای سایر قراردادها .............................................................................................................................. 75
گفتار اول: ویژگیهای قراردادهای پنج گانه خلیج فارس
گفتار دوم: ویژگیهای قراردادهای شش گانه..................................................................................................................... 78
گفتار سوم: ویژگیهای قرارداد فروش و خرید نفت (کنسرسیوم دوم 1973) ....................................................... 84
بخش سوم: ویژگیهای قرار دادهای بین المللی نفتی ایران پس از انقلاب اسلامی ایران ................................... 87
مبحث اول) تا قبل از اجرای برنامه اول توسعه اقتصادی
مبحث دوم) پس از اجرای برنامه اول توسعه اقتصادی ............................................................................................ 88
گفتار اول: ویژگیهای تحولات قانونی قراردادهای نفتی ایران
گفتار دوم: ویژگیهای قراردادهای منعقد شده بیع متقابل............................................................................................ 92
بخش چهارم: بررسی تحلیلی مکانیسمهای عملیات اکتشاف، توسعه و بهرهبرداری در قراردادهای
........................... بین المللی نفتی ایران و مقایسه آن با مکانیسمهای مشابه جهانی ................................................ 95
مبحث اول) مکانیسمهای عملیات اکتشاف، توسعه و بهرهبرداری در قراردادهای نفت و گاز ایران
گفتار اول: عملکرد در قالب قراردادهای مشارکت در تولید نفت ایران .................................................................... 100
گفتار دوم: عملکرد در قالب قراردادهای انجام خدمت یا پیمانکاری نفت ایران .................................................... 105
گفتار سوم: عملکرد در قالب سایر قراردادهای اکتشاف و توسعه و بهرهبرداری نفت ایران ............................... 107
مبحث دوم) مقایسه با مکانیسمهای مشابه در جهان ................................................................................................... 112
گفتار اول: شیوه توسعه مشرکت منابع نفت و گاز ........................................................................................................ 113
گفتار دوم: شیوه تعیین یک مقام مشترک ..................................................................................................................... 114
گفتار سوم: شیوه عملیات به روش Unitization...................................................................................................... 115
فصل سوم
117
.................... قانون حاکم و روشهای حل اختلافات در قراردادهای بینالمللی نفت و گاز
بخش اول: قانون حاکم بر قراردادهای بینالمللی نفتی و شرط ثبات ...................................................................... 118
مبحث اول) تعیین قانون حاکم و تحولات آن در قراردادهای بینالمللی نفتی ایران و قیاس با
........................ قراردادهای نفتی کشورهای نفت خیر جهان
مبحث دوم) شرط ثبات و نقش آن در آراء بینالمللی قضایی .................................................................................. 131
بخش دوم: روش رسیدگی به اختلافات ناشی از سلب مالکیت و ملی کردن ........................................................ 142
مبحث اول) مفهوم و اقسام سلب مالکیت
گفتار اول: سلب مالکیت و مصادیق آن ............................................................................................................................ 143
بند اول ـ سلب مالکیت در حالت اضطرار به شرط پرداخت غرامت (ضبط اموال)
بند دوم ـ سلب مالکیت بدون جبران خسارت (مصادره اموال) ................................................................................. 144
گفتار دوم: سلب مالکیت غیرمستقیم و ملی کردن ...................................................................................................... 146
بند اول ـ سلب مالکیت غیر مستقیم
بند دوم ـ ملی کردن موضوع مالکیت .............................................................................................................................. 147
بند سوم ـ پرداخت غرامت به صاحب امتیاز ................................................................................................................. 150
بند چهارم- آثار حقوقی عمل ملی کردن......................................................................................................................... 152
مبحث دوم) مراجع حل و فصل اختلافات ناشی از قراردادهای بینالمللی نفت و گاز........................................ 153
گفتار اول: روش رجوع به دادگاه
گفتار دوم: روش سازش ....................................................................................................................................................... 155
گفتار سوم: روش رجوع به داوری
بند اول ـ حل و فصل اختلافات بینالمللی نفتی به روش سازش در دعوی سافایر............................................. 157
بند دوم ـ بررسی تجزیه و تحلیل قانون حاکم به روش رجوع به داوری بینالمللی
................... و سازش نفتی طی دو دعاوی خمکو و کنسرسیوم نفتی 1973 ایران
بند سوم- نمونه حل و فصل اختلافات بین المللی نفتی ایران
...................... به روش رجوع به دادگاه بینالمللی لاهه و سازش ................................................................................. 162
فصل چهارم
164
.................... بررسی تطبیقی برخی شرایط و مقررات حاکم برقراردادهای بینالمللی نفت و گاز
بخش اول: بررسی تطبیقی «درآمد و فروش نفت» در قراردادهای بین المللی نفت و گاز ................................ 165
مبحث اول) شرایط مالی در قراردادهای بینالمللی نفت و گاز
گفتار اول: روش تعیین قیمت نفت .................................................................................................................................. 169
گفتار دوم: چگونگی پرداخت حق الامتیاز در قراردادهای نفتی ............................................................................... 173
گفتار سوم: مالیات در قراردادهای بینالمللی نفتی ...................................................................................................... 180
بند اول ـ نمونه پرداخت مالیات در قرارداد کنسرسیوم ایران 1333....................................................................... 183
بند دوم ـ چگونگی پرداخت مالیات در سایر نقاط خاورمیانه...................................................................................... 184
بند سوم ـ ادوار سه گانه تقسیم منافع در قراردادهای نفتی تا قبل از انقلاب اسلامی....................................... 186
مبحث دوم) شرایط غیرمالی در قراردادهای بینالمللی نفت و گاز .......................................................................... 188
گفتار اول: مسئله استرداد تدریجی اراضی در قراردادهای بینالمللی نفتی............................................................ 195
گفتار دوم: مسئله استخدام اتباع کشور طرف قرارداد................................................................................................... 200
گفتار سوم: مسئله ترک قرارداد یا امتیاز ......................................................................................................................... 202
گفتار چهارم: مسئله مباشرت دولت در قراردادهای نفتی .......................................................................................... 206
گفتار پنجم: مسئله حق انتخاب هیئت مدیره شرکت نفتی در قراردادهای بینالمللی نفتی ........................... 207
مبحث سوم) منافع مخصوص در قراردادهای بینالمللی نفت و گاز ........................................................................ 211
گفتار اول: بررسی منافع مخصوص در قراردادهای نفتی ایران .................................................................................. 212
گفتار دوم: چگونگی منافع مخصوص در سایر کشورهای خاورمیانه.......................................................................... 215
بخش دوم: بررسی تطبیقی نرخ بازگشت سرمایه در قراردادهای بینالمللی نفت و گاز ..................................... 220
مبحث اول) نرخ بازگشت سرمایه در قراردادهای نفتی «مشارکت در تولید» ....................................................... 221
گفتار اول: نرخ بازگشت سرمایه در انواع «قراردادهای مشارکت در تولید کشورهای جهان» ........................... 222
گفتار دوم: نرخ بازگشت سرمایه در «قراردادهای بینالمللی نفتی
...................... پیمانکاری خرید خدمات بیع متقابل ایران» ............................................................................................. 223
بخش سوم: بررسی قراردادهای بینالمللی نفت و گاز جمهوری آذربایجان ............................................................ 224
مبحث اول) نظام سرمایهگذاری در قراردادهای نفتی جمهوری آذربایجان ............................................................ 225
مبحث دوم) نفت و گاز فلات قاره جمهوری آذربایجان و سهام شرکت سوکار
.......................... در «شرکت مشارکت در تولید».................................................................................................................. 226
ـ نتیجهگیری ............................................................................................................................................................................. 229
پیوستها .......................................................................................................................................................................... 235
فهرست منابع و مآخذ ............................................................................................................................................................. 247
چکیده
حق به معنای واجب شدن و ضد باطل بوده به عبارت دیگر آنکه یکی بر دیگری مستحق باشد و بهره معین کسی که از دیگری به دیگری واجب باشد و منظور از حقوق زن مواردی است که شارع مقدس آن را برای زن ثابت و شایسته دانسته است در ادوار مختلف تاریخی نسبت به زن حقوق انسانی قائل نبوده و به چشم حقارت می نگریستند و نسبت به او ظلمهای فراوانی روا می داشتند و قوانین ساخته بشر نمی تواند به تمام زوایای زندگی زن بپردازد لذا برای پی بردن به حقوق زن فرمایشات خالق انسان ها به همه ابعاد مادی و معنوی ، دنیوی و اخروی زن می پردازد حقوق فردی زن شامل حقوق مادی اعم از (ارث ، نفقه ، مهریه ، مالکیت)و حقوق معنوی اعم از ( حیات ، خوشرفتاری ، همبستری ، تشکیل خانواده) و حقوق اجتماعی زن که شامل حق تعلیم و تربیت و حق اشتغال و... می باشد که خداوند متعال برای همه ی آنها برنامه دارد .
این مسائل پژوهشگر را برآن داشت تا به صورت تطبیقی موارد فوق را از قرآن کریم به عنوان جامع ترین کتاب آسمانی و عهدین حاضر مورد بررسی قرار داده تا به نگرش صحیحی در رابطه با حقوق زن برسد و معلوم شود سخن حق در کدام دین و کتاب بصورت جامع پرداخته شده است.
کلید واژه؛
قرآن کریم ، تورات ، انجیل ، حقوق زن ، تطبیقی
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه .................................................................................. 1
فصل اول کلیات و مفهوم شناسی
بیان مسأله ............................................................................. 4
اهمیت و ضرورت تحقیق ............................................................... 5
اهداف تحقیق .......................................................................... 5
پیشینه موضوع تحقیق .................................................................. 6
سوالات تحقیق .......................................................................... 7
فرضیه های تحقیق ..................................................................... 8
روش تحقیق ............................................................................ 9
معنای لغوی واژه حق ................................................................ 10
معنای اصطلاحی واژه حق .......................................................... 12
استعمالات قرآنی ................................................................... 16
معنای لغوی زن ................................................................... 22
معنای اصطلاحی زن ............................................................. 23
واژه عهدین ....................................................................... 24
عهد عتیق یا عهد قدیم ............................................................ 24
عهد جدید ........................................................................ 27
پیشینه تاریخی حقوق زن ......................................................... 29
زندگی زنان در امتهای عقب افتاده ............................................. 30
زندگی زنان در امتهای پیشرفته قبل از اسلام .................................. 31
زن در عصر عرب جاهلی ........................................................ 36
خداوند حافظ حقوق زنان ...................................................... 40
فکر ومدیریت زن در قرآن ..................................................... 46
زن و عبادت در قرآن کریم ..................................................... 49
زن و دریافت وحی در قرآن کریم ............................................. 56
تشریع حقوق زنان از سوی خداوند
و رعایت آن به نفع مردان..................................................... 58
اقسام حقوق زن ................................................................. 60
نتیجه گیری فصل اول ........................................................... 62
فصل دوم حقوق فردی زن
مقدمه ........................................................................... 65
حقوق معنوی زن ................................................................ 66
حق حیات ....................................................................... 67
حق حیات در قرآن کریم ...................................................... 68
حق حیات زن در تورات........................................................ 78
حق حیات زن در انجیل ....................................................... 80
زن و حق حسن معاشرت ...................................................... 83
زن و حق حسن معاشرت در قرآن کریم ..................................... 83
زن و حق حسن معاشرت در تورات ........................................... 89
زن و حق حسن معاشرت در انجیل ........................................... 91
حق همبستری ................................................................. 92
حق همبستری زن در قرآن کریم ............................................. 93
حق همبستری زن در تورات .................................................. 96
حق همبستری زن در انجیل.................................................. 98
زن و حق تشکیل خانواده ....................................................... 98
زن و حق تشکیل خانواده در قرآن کریم ...................................... 99
زن و حق تشکیل خانواده در تورات ........................................... 105
زن و حق تشکیل خانواده در انجیل ........................................... 107
حقوق مادی زن................................................................112
زن و حق مهریه............................................................... 113
حق مهریه زن در قرآن کریم ................................................114
حق مهریه زن در تورات...................................................... 117
حق مهریه زن در انجیل...................................................... 120
حق نفقه زن..................................................................122
حق نفقه زن در قرآن کریم ................................................123
حق نفقه زن در تورات........................................................126
حق نفقه زن در انجیل........................................................127
حق مالکیت زن...............................................................128
حق مالکیت زن در قرآن کریم .............................................128
حق مالکیت زن در تورات................................................... 131
حق مالکیت زنان در انجیل..................................................132
زن و حق ارث ............................................................... 133
حق ارث زن در قرآن کریم ................................................ 134
حق ارث زن در تورات..................................................... 139
حق ارث زن در انجیل....................................................... 142
نتیجه گیری فصل دوم...................................................... 145
فصل سوم حقوق اجتماعی زن
حق تعلیم و تربیت زن ......................................................148
حق تعلیم و تربیت زن در قرآن کریم......................................148
حق تعلیم و تربیت زن در تورات...........................................152
حق تعلیم و تربیت زن در انجیل...........................................155
حق اشتغال زن............................................................157
حق اشتغال زن در قرآن کریم...........................................158
حق اشتغال زن در تورات.................................................160
حق اشتغال زن در انجیل.................................................162
بیعت کردن و انتخاب شدن..............................................163
بیعت کردن و انتخاب شدن در قرآن کریم..............................164
بیعت کردن و انتخاب شدن در تورات....................................167
بیعت کردن و انتخاب شدن در انجیل....................................168
حق شرکت زن در احزاب سیاسی و
اجتماعات فرهنگی و اقتصادی........................................... 169
حق شرکت زن در احزاب سیاسی و اجتماعات فرهنگی
و اقتصادی در قرآن کریم.............................................. 169
حق شرکت زن در احزاب سیاسی و اجتماعات فرهنگی
و اقتصادی در تورات و انجیل............................................171
حق حضور زن در میدان جنگ و دفاع
از ارزشها.....................................................................171
حق حضور زن در میدان جنگ و دفاع
از ارزشها در قرآن کریم...................................................172
حق حضور زن در میدان جنگ و دفاع
از ارزشها در تورات ...................................................177
حق حضور زن در میدان جنگ و دفاع
از ارزشها در انجیل ...................................................179
نتیجه گیری فصل سوم..................................................181
نتیجه گیری کلی .......................................................183