فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:70
چکیده:
هدف از این پژوهش، توصیف و اولویت بندی عوامل انگیزش شغلی معلمان تربیت بدنی بر اساس نظریه هرزبرگ بود. جامعه آماری این پژوهش شامل 100 نفر از معلمان تربیت بدنی زن و مرد در مقاطع مختلف تحصیلی نیشابور در سال تحصیلی 84-1383بودند که همگی در تحقیق شرکت کردند. این پژوهش از نوع توصیفی است که به شکل میدانی انجام گرفته است. ابزار اندازه گیری یک پرسشنامه محقق ساخته بر اساس نظریه هرزبرگ بودکه به تمامی 100 نفر برای تکمیل ارایه شد. که 91 نفر از آزمودنیها به پرسشنامه ارسالی پاسخ دادند. از آمارهای توصیفی و استنباطی برای توصیف و تحلیل داده ها استفاده گردید. نتایج نشان داد که در بین عوامل انگیزشی رشد فکری وارتقاء، قدردانی، پیشرفت، ماهیت مسوولیت، ماهیت کار و موفقیت به ترتیب بیشترین اهمیت را در انگیزش شغلی معلمان دارند. در بین عوامل بهداشتی روابط، حقوق و دستمزد، امنیت شغلی، شرایط کار، قوانین و مقررات و سرپرستی به ترتیب دارای بیشترین اهمیت هستند. اولویت بندی عوامل انگیزشی در معلمان زن و مرد به طورجداگانه نشان داد که در بین معلمان زن قدردانی، رشد فکری و ارتقاء، پیشرفت، ماهیت کار، ماهیت مسوولیت وموفقیت و درمعلمان مرد رشد فکری و ارتقاء، قدردانی، پیشرفت، ماهیت مسوولیت، موفقیت و ماهیت کار به ترتیب بیشترین اهمیت را دارند. همچنین اولویت بندی عوامل بهداشتی در معلمان تربیت بدنی زن و مرد نشان داد که در معلمان زن روابط انسانی و اجتماعی، شرایط کار، حقوق ودستمزد، امنیت شغلی، قوانین ومقررات و سرپرستی به ترتیب بیشترین اهمیت را در بین عوامل دارند. در حالی که در معلمان مرد حقوق، امنیت شغلی، شرایط کار، روابط، قوانین و مقررات وسرپرستی به ترتیب اولویت قرار دارند. مقایسه برخی عوامل جمعیت شناختی با عوامل انگیزشی نشان داد که فقط در مورد جنسیت با عوامل انگیزشی تفاوت معنی دار است. مقایسه سایر عوامل جمعیت شناختی مانند سطوح مختلف سنی، مدرک تحصیلی و سابقه خدمت با عوامل انگیزشی تفاوت معناداری را نشان نداد.
فهرست مطالب:
عنوانصفحه
فصل اول: طرح تحقیق
مقدمه 2
بیان مساله3
ضرورت و اهمیت تحقیق5
اهداف تحقیق6
فرضیه های تحقیق7
پیش فرض های تحقیق7
محدودیت های تحقیق8
تعریف وازه ها8
فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق
ادبیات تحقیق 11
نگرشهای مدیریت به انگیزش 12
ـ رویکرد کلاسیک12
ـ رویکرد نئوکلاسیک13
ـ رویکرد اقتضایی14
نگرشهای روانشناختی در زمینه انگیزش15
ـ نظریه لذت طلبی16
ـ نظریه غرایز 16
ـ نظریه تقویت 16
ـ نظریه شناخت 17
نظریه های انگیزشی17
الف) نظریههای فعالسازی انگیزش 17
ـ نظریه سلسله مراتب نیازهای مازلو18
ـ نظریه دو جنبهای انگیزش 20
ـ نظریه دوعاملی انگیزش21
ـ نظریه لذتگرایی مک کللند22
ـ نظریه نیازهای زیستی، تعلق و رشد23
ب) نظریههای فرایندی24
ـ نظریه انتظار و احتمال24
ـ نظریه برابری 25
ـ نظریه هدفگذاری25
ـ نظریه تقویت و اصلاح رفتار26
نظری تفصیلی بر تئوری هرزبرگ27
پیشینه تحقیق 30
جمع بندی 36
فصل سوم: روش شناسی تحقیق
مقدمه 39
روش تحقیق39
جامعه اماری39
متغیرهای تحقیق39
ابزار اندازه گیری40
روایی و پایایی پرسشنامه42
نحوه امتیاز گذاری پرسشنامه42
روش جمع آوری اطلاعات43
روشهای آماری44
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل آماری
مقدمه 46
توصیف اماری داده ها46
تجزیه و تحلیل استنباطی داده ها52
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
خلاصه تحقیق 57
بحث و نتیجه گیری59
پیشنهادهای تحقیق
الف- پیشنهادات برخاسته از تحقیق 71
ب- پیشنهادات برای تحقیقات بعدی 73
منابع و مأخذ 75
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول 1- مفروضات نظریه x و y درباره انسان21
جدول 2- فراوانی و درصد پاسخگویان براساس جنسیت46
جدول 3- فراوانی و درصد پاسخگویان براساس نوع استخدام47
جدول 4- فراوانی و درصد پاسخگویان براساس مدرک تحصیلی47
جدول 5- فراوانی و درصد پاسخگویان براساس سن48
جدول 6- فراوانی و درصد پاسخگویان براساس سوابق ورزشی48
جدول 7- فراوانی و درصد پاسخگویان براساس سنوات خدمت49
جدول 8- میانگین و انحراف معیار هرکدام از انگیزندهها50
جدول 9- میانگین و انحراف معیار هرکدام از عوامل بهداشتی51
جدول 10- نتایج آزمون تی مستقل مربوط به جنسیت در مورد عوامل انگیزش52
جدول 11- تجزیه و تحلیل داده ها در مورد عوامل انگیزنده معنا دار53
جدول 12- نتایج تحلیل واریانس مقایسه سطوح مختلف تحصیلی با عوامل ایجاد انگیزش53
جدول 13- نتایج تحلیل واریانس مقایسه سوابق مختلف خدمت با عوامل ایجاد انگیزش54
جدول 14- نتایج تحلیل واریانس مقایسه سطوح مختلف سنی با عوامل ایجاد انگیزش 55
فهرست اشکال
عنوان صفحه
شکل 1- تحولات تاریخی نگرش مدیریت و روانشناسی به انگیزش17
شکل 2- طبقه بندی سلسله مراتب نیازهای مازلو19
شکل 3- فرایند انگیزش از طریق ارضای نیازها20
شکل 4- الگوی ساده انتظار25
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:124
فهرست مطالب:
تعریف علم فقه 2
اصول علم فقه 11
در قرآن و حدیث 11
حکم تکلیفی و حکم وضعی 13
تعبدی و توصلی 14
عینی و کفایی 15
تعینی و تخییری 15
روش شناسی استنباط 17
مفهوم فقه 17
" 17
مفهوم فقه: 18
معنای واژه ی فقه در قرآن: 21
معنای فقه در روایات: 24
مفهوم اصطلاحی " فقه" 27
مهمترین تفاوت میان تعریف اهل سنت و شیعه در تعریف فقه 33
خلاصه تعریف اصطلاحی فقه 34
معرفتشناسی و مبانی فقه 34
د. رابطه فلسفه فقه یا فقه با علوم دیگر 44
ه. ویژگیهای حقوق و فقه اسلامی 48
ویژگیهای کلامی فقه شیعه 50
اکنون به طور خلاصه و گذرا به امتیازات مبنایی و زیربنایی فقه شیعه اشاره میکنیم. 51
ویژگی اول: بینیازی از حیث منابع استنباط 51
ویژگی دوم: تدرج در بیان احکام 52
ویژگی سوم: نیاز به عصر تطبیق 53
ویژگی چهارم: محدودیت عصر نبی 55
ویژگی پنجم: اهل بیت(ع) مرجع حل اختلاف 56
ویژگی ششم: اهتمام به احادیث 57
ویژگی هفتم: نیاز به عصر تبیین و توسعه 59
ویژگی هشتم: استقلال فقهی 64
ویژگی نهم: استناد به بیان معصوم 70
ویژگی دهم: تدوین حدیث با نظارت معصوم 72
ویژگی یازدهم: فتح باب اجتهاد 74
ویژگی دوازدهم: افراط در تمسک به روح قانون 76
ویژگی سیزدهم: اقتدا به رسول در تعمیم منابع 76
ویژگی چهاردهم: وفور نصوص 77
دیدگاه: برخی ویژگیها در فقه اسلامی 78
حضرتعالی شروع علم فقه را از چه زمانی میدانید؟ آیا زمان پیامبر(ص) و ائمه(ع) رایج بوده است؟ 102
آیا میتوان از علم فقه به عنوان فربهترین و رشدیافتهترین فراورده فکری شیعه یاد کرد؟ 105
لطفاً در خصوص مکاتب و مدارس مهم فقهی شیعه توضیحاتی ارائه بفرمایید. 106
وجه تمایز فقه شیعه و فقه اهل سنت چیست؟ 108
در خصوص فلسفه فقه اگر توضیحی دارید بفرمایید. 110
در جنبش نرمافزای و تولید علم، سهم اندیشههای فقهی چه اندازه و چگونه است؟ 114
آیا ساختار کلی فقه هم باید تغییر کند؟ 120
منابع: 121
چکیده:
تعریف علم فقه
اصول فقه - [ hw g tri ] - [ ]
آوا : اُ ل ِ ف ِقْه ْ
نوع لغت : ترکیب اضافی ، اِ مرکب
علمی است که بدان استنباط احکام شرعی فرعی از ادله اجمالی آنها شناخته میشود. وموضوع آن ادله شرعی کلی است ، از این نظر که چگونه از آنها احکام شرعی استنباط میشود. و مبادی آن از علوم عربی و بعضی از علوم شرعی مانند اصول کلام و تفسیرو حدیث و برخی از علوم عقلی گرفته شده است و غرض ازآن بدست آوردن ملکه استنباط احکام شرعی و فرعی از ادله چهارگانه یعنی کتاب و سنت و اجماع و قیاس است .و فایده آن استنباط این احکام بر وجه صحت است . و باید دانست که حوادث هرچند بنفس خود بسبب انقضای جهان تکلیف متناهی باشند ولی به علت فزونی و عدم انقطاع حوادث ، احکام آنها را بطور جزئی نمی توان دانست .
و چون برای هر یک از کردارهای انسان از قِبَل ِ شارع حکمی است وابسته و منوط به دلیلی که بدان اختصاص دارد، از اینرو آنها را قضایایی قرار داده اند که موضوعات آنها افعال مکلفان و محمولات آنها احکام شارع است از قبیل وجوب و نظایر آن ، و علم متعلق بدان را که از این ادله حاصل میشود فقه نامیدند، آنگاه در تفاصیل ادله و احکام و عموم یا شمول آنها درنگریستند و دیدند ادله راجع به کتاب و سنت و اجماع و قیاس و احکام راجع به وجوب و ندب و حرمت و کراهت و اباحه است و در کیفیت استدلال بدین ادله بر این احکام به اجمال و بی نگریستن به تفاصیل آنها جز بر طریق تمثیل ، اندیشیدند و درنتیجه قضایایی کلی بدست آوردند که به کیفیت استدلال بدین ادله بر احکام به اجمال تعلق داشت و هم مربوط به بیان طرق و شرایط آنها بود تا بتوان به وسیله همه این قضایا به استنباط بسیاری از این احکام جزئی ازادله تفصیلی آنها دست یافت ، آنگاه به ضبط آنها پرداختند و آنها را تدوین کردند و از لواحق نیز بدانها افزودند و دانش متعلق به آنها را اصول فقه نامیدند.
امام علاءالدین حنفی در کتاب میزان الاصول گوید: باید دانست که اصول فقه فرعی برای اصول دین است و ضرورت چنین اقتضا می کرد که تصنیف در آن برحسب اعتقاد مصنف آن باشد و بیشتر تصانیف علم اصول فقه متعلق به اهل اعتزال و اهل حدیث است که دسته نخست در اصول و دسته دوم در فروع با ما مخالفند و بر تصانیف آنان نمیتوان اعتماد کرد. و تصانیف اصحاب ما دوقسم است ، قسمی در نهایت استواری و اتقان است از اینرو که فراهم آورنده آن ، اصول و فروع را گرد آورده است مانند ماخذالشرع و کتاب الجدل تالیف ماتریدی و مانند آن دو، و گونه دیگر در نهایت تحقیق در معانی وحسن ترتیب است چون مصنف آن به استخراج فروع از ظواهر مسموع اهتمام ورزیده است . اما بعلت آنکه آنان در دقایق اصول و قضایای معقول مهارت نداشته اند رای آنان در بعضی از فصول به رای مخالفان منتهی شده است . و چنانکه اسنوی در تمهید یاد کرده است نخستین کسی که در این باره به تصنیف پرداخته امام شافعی است . (از کشف الظنون ). و صاحب کشاف آرد: اصول فقه و علم فقه را علم درایت نیز نامند چنانکه در مجمعالسلوک آمده است . وآنرا دو تعریف است : نخست به اعتبار اضافه و دیگر به اعتبار لقب ، یعنی به اعتبار اینکه لقب دانش مخصوصی است . اما در تعریف به اعتبار اضافه ناگزیر باید مضاف یا اصول و مضاف الیه یا فقه و نیز اضافه را که بمنزله جزهای صوری مرکب اضافی است ، تعریف کرد، و بنابراین اصول عبارتند از ادله زیرا اصل در اصطلاح بر دلیل نیز اطلاق گردد، و هرگاه به علم اضافه شود این معنی از آن متبادر به ذهن میشود و برخی گفته اند مراد معنی لغوی است و آن چیزیست که چیز دیگری بر آن مبتنی میشود. و ابتناء ممکن است حسی باشد یعنی بودن دو چیز حسی همچون ابتناء سقف بر دیوارها، و هم عقلی مانند ابتناء حکم بر دلیلش . و چون اصول به فقه که دارای معنی عقلی است اضافه شود، درمی یابیم که در اینجا ابتناء عقلی است . و اصول فقه چیزیست که فقه بر آن مبتنی می شودو بدان مستند یا متکی میگردد و برای مستند و مبتنای علم مفهومی بجز دلیل آن نتوان یافت . و تعریف فقه راخواهیم شناخت . اما اضافه به اعتبار مفهوم مضاف افاده اختصاص مضاف به مضاف ٌالیه میکند و آن هنگامی است که مضاف مشتق یا مشابه مشتق باشد چنانکه در مثال : دلیل مسئله ، دلیل چیزیست که به مسئله اختصاص دارد به اعتبار اینکه دلیلی بر آن میباشد. و اصول فقه نیز چیزیست که مختص به فقه است از این نظر که مبنایی برای آن و مسند بدان باشد. آنگاه به معنی عرفی لقبی انتقال یافته است تا ترجیح و اجتهاد را نیز دربرگیرد. و برخی گفته اند لزومی ندارد که اصول فقه را به معنی ادله آن فرض کنیم و آنگاه آنرا به معنی لقبی یعنی علم به قواعد مخصوص انتقال دهیم ، بلکه آنرا بر معنای لغویش یعنی آنچه فقه بر آن مبتنی شود و بدان استناد کند،حمل میکنیم و در این صورت بر همه معلومات آن از قبیل ادله و اجتهاد و ترجیح شامل خواهد شد، از اینرو که در ابتنای فقه بر آن اشتراک دارد و آنگاه از معلومات آن به لفظ خودش که اصول فقه باشد و از خود اصول فقه به اضافه کردن علم بدان ، تعبیر خواهد شد و خواهیم گفت : علم اصول فقه . یا اطلاق آن بر علم مخصوص بر طریق حذف مضاف خواهد بود یعنی علم اصول فقه ، ولی احتیاج به اعتبار قید اجمال خواهیم داشت و از اینجاست که در «محصول » گفته شده است : اصول فقه مجموع طرق فقه است بر سبیل اجمال و کیفیت استدلال و هم کیفیت حال مستدل بدان . و در احکام عبارتست از ادله فقه و جهات دلالت آنها بر احکام شرعی و کیفیت حال مستدل از جهت جمله .اینست آنچه سید سند در حواشی شرح مختصرالاصول یاد کرده است . و اما تعریف آن به اعتبار لقب عبارتست از: علم به قواعدی که بدان بر وجه تحقیق به فقه برسند. و مراد از قواعد قضایایی کلی است که یکی از دو مقدمه دلیل بر مسائل فقه است و مراد به رسیدن یا توصل ، توصل قریبی است که آنرا مزید اختصاصی به فقه است زیرا این معنی از باء سببیت (به آن ) و از توصیف قواعد به توصل ، به ذهن متبادر میشود، بنابراین «مبادی » از قبیل قواعد عربیت و کلام از تعریف خارج میشود زیرا از قواعد عربیت به معرفت الفاظ و کیفیت دلالت آنها بر معانی وضعی می رسند و بواسطه این قواعد بر استنباط احکام از کتاب و سنت و اجماع قادر می شوند. همچنین به وسیله قواعد کلام به ثبوت کتاب و سنت و وجوب صدق آن دو می رسند و با این قواعد به فقه دست می یابند، همچنین علم حساب نیز از تعریف خارج شد زیرا بوسیله قواعد آن درمثال : «او را بر من پنج در پنج است » به تعیین کردن مقداری که بدان مقر است می رسند نه به وجوبی که عبارت از حکم شرعی است … همچنین منطق نیز از تعریف خارج شد زیرا رسیدن از راه قواعد آن به فقه رسیدنی نزدیک و مختص بدان نیست ، چون نسبت آن به فقه و جز آن یکسان است . و تحقیق در این مقام این است که انسان به عبث آفریده نشده و بی فایده رها نشده است بلکه بهر یک از اعمال وی حکمی از قِبَل ِ شارع تعلق گرفته و آن حکم منوط به دلیلی است که بدان اختصاص دارد تا از آن در هنگام حاجت استنباط کند و آنچه را مناسب بداند بر آن حکم قیاس کند زیرا احاطه یافتن به همه جزئیات متعذراست .
مبانی مدلسازی و توصیف فرآیند مدلسازی کیفی آب ، تغذیه گرایی
در این فایل 46 صفحه ای پی دی اف . مبانی مدلسازی و توصیف فرآیند های لایه بندی حرارتی و تغذیه گرایی و پارامتر های دخیل و روند مدلسازی و فرمول های مورد استفاده در نرم افزار Ce-Qual-w2 تشریح می گردد.
مناسب برای فصل توصیف فرآیند پایان نامه.
مناسب برای آمادگی آزمون درس مدیریت منابع آب ارشد و دکتری
پرسشنامه شاخص توصیف شغلی یا پرسشنامه رضایت شغلی،بی تردید یکی از رایج ترین ابزارهای اندازه گیری رضایت شغلی، شاخص توصیف کننده شغل (JDI) است. این مقیاس که توسط اسمیت، کندال و هالین ساخته شده در بیش از 400 تحقیق به کار گرفته شده است. (JDI ) برای تعیین رضایت از پنج جنبه شغلی، نفس کار، همکاران، سرپرست، دستمزد و فرصت های ترفیع به کار می رود. ماهیت مقیاس(JDI) بر پایه این اعتقاد است که رضایت شغلی در مقایسه با ادراک فرد از شغل های جایگزینی که در دسترس وی قرار دارد، مورد قضاوت قرار می گیرد.این پرسشنامه دارای روش نمره گذاری، روایی و پایایی می باشد.
فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:200
چکیده:
فصل اول
مقدمه
اکثر اقتصاددانان در این امر توافق دارند که آنچه در نهایت خصوصیت و روند توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور را تعیین می کند « منابع انسانی » آن کشور است و نه سرمایه و منابع مادی آن. برای مثال پروفسور هاربیسون معتقد است که: « منابع انسانی پایه اصلی ثروت ملتها را تشکیل می دهد .سرمایه و منابع طبیعی عوامل تبعی تولیدند، در حالیکه انسانها عوامل فعالی هستند که سرمایه ها را متراکم می سازند، از منابع طبیعی بهره برداری می کنند، سازمانهای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی را می سازند و توسعه ملی را به جلوه می برند . به وضوح, کشوری که نتواند مهارتها و دانش مردمش را توسعه دهد و از آن در اقتصاد ملی به نحوی موثر بهره برداری کند, قادر نیست هیچ چیز دیگری را توسعه بخشد (به نقل از تودارو 1364: 473)».
منابع انسانی یاد شده باید روندی را طی کنند تا بتوانند به نیروی خلاق و فعال در جامعه به ویژه در محیط های علمی , پژوهشی و صنعتی تبدیل شوند. یکی از از مهمترین روند یا فرایند آنهاست که از طریق نهادهاو موسسات آموزش وتعلیم اعمال می شوند دورانی که می تواند بر این روند تاثیر گذار باشد مقطع متوسطه می باشد. مقطع متوسطه پیوند دهنده دانش آموزان این مقطع به تحصیلان آکادمیک و دانشگاههاست. بدیهی است که اگر در این دوره دانش آموز نتواند موفق ظاهر شود به احتمال زیاد از موفقیتهای تحصیلی و شغلی پیشرو باز خواهد ماند. عوامل مختلف اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و جمعیتی می تواند بر این موفقیت تحصیلی دانش آموز مؤثر واقع شود.
در جامعه ما نخستین مرحله از مسئولیت تأمین رفاه اجتماعی به عهده خانواده است و اعضای خانواده با احساس مسئولیت متقابل و با روابط عاطفی و خویشاوندی که دارند نسبت به همدیگر احساس وظیفه می کنند و در بروز مسائل و مشکلات مختلف یار و یاور یکدیگر هستند( زاهدی اصل 1381: 28). در چهارچوب نظام تأمین اجتماعی در جامعه ما، شکل سنتی خانواده هنوز نقش مهمی را داراست. در این پژوهش هدف، بررسی تأثیر رفاه خانواده برموفقیت تحصیلی دانش آموزان دختر مقطع متوسطه است. در راستای این هدف، سعی بر این است تا مهمترین شاخصهای رفاهی خانواده از جمله بهداشت، مسکن، شغل والدین، تحصیلات والدین، درآمد خانواده، امنیت و آرامش خاطر دانش آموزان و... مورد بررسی قرار گرفته و تأثیرشان بر موفقیت تحصیلی سنجیده شود. موفقیت تحصیلی دانش آموزان نیز از روی معدل نمرات درسی پایه اول و دوم سنجیده شود. از آنجائیکه سؤالهای امتحانی اکثر دروس به صورت هماهنگ بوسیله منطقه طرح ریزی و اجرا می شود، لذا این متغیر از اعتبار بالایی برخوردار می باشد.
این تحقیق شامل ... فصل می باشد. در فصل اول به طرح مسئله، اهمیت و ضرورت و اهداف تحقیق می پردازیم. در فصل دوم پیشینه، واکاوی نظری و چارچوب نظری مطرح میشود. فصل سوم روش تحقیق و فصل چهارم شامل تجزیه و تحلیل اطلاعات می باشد.
طرح مسئله
آموزش و پرورش از ارکان اساسی و مهم یک جامعه است. هر جامعه ای که بخواهد از استقلال فرهنگی بهره مند شود و استواری و دوام داشته باشد، باید توجهی عمیق و همه جانبه به نظام آموزشی خویش داشته باشد. زیرا اگر زمانی نهاد حیاتی آموزش و پرورش در جامعه ای رشد کند و پاسخگوی نیازهای جامعه باشد، آن کشور به ابعاد گوناگون توسعه دست خواهد یافت.
گروهی از اقتصاد دانان معتقدند که کشورهای جهان سوم برای طی مرحله گذر از اقتصاد سنتی به اقتصاد مدرن، باید به ایجاد زیر بناهای اقتصادی همچون جاده ها، بنادر، خطوط راه آهن، نیروگاههای برق و ... اولویت دهند. در حالیکه برخی دیگر بر این عقیده اند که سرمایه گذاری در آموزش و پرورش، از سرمایه گذاری در ساختمان، خطوط راه آهن یا سدهای بزرگ نیز سودمندتر است. آموزش همگانی از ضروریات اولیه و قدمهای نخستین در امر سرمایه گذاری جهت ارتقای کیفیت نیروی انسانی است. هزینه آموزش همگانی در واقع سرمایه گذاری بلند مدت برای ایجاد زیر بنای مستحکم اقتصادی و اجتماعی کشور است.
در سال 1968 وضعیت تحصیلی جهان به صورت زیر توصیف شده است:
آمار داده شده در خصوص ثبت نام دانش آموزان در سطوح ابتدائی در برخی از کشورهای در حال توسعه و همچنین در کشورهای صنعتی مجازی بوده است. در بعضی کشورهای صنعتی تعداد دانش آموزان حاضر شده در سطوح متوسطه از 70 درصد تجاوز نکرده و آنهایی که خیلی پیشرفته بوده اند رقم مزبور به 90 درصد رسید. در همین حال بیشتر از نصف کل جمعیت مناطق در حال توسعه هرگز به مدرسه نرفته اند و کمتر از 30 درصد تعداد جوانان در این مناطق شانس رفتن به سطوح متوسطه را یافته اند وکمتر از 5 درصد همین جوانان توانسته اند به تحصیلات عالیه راه یابند. هرچند که تعداد بیسوادان درسرتاسر عالم به صورت نسبی کاهش یافته اند( از 44 درصد به 34 درصد بین سالهای 1950و1970)، ولی رقم مطلق بیسوادان در طی همین دوران افزایش یافته است (از 700 میلیون به 783 میلیون نفر) (مالاسیس 1367: 129).
در کشور ما ایران، در حالیکه هنوز همه کودکان لازم التعلیم به مدارس راه نیافته اند، هنوز تعدادی از بزرگسالان و جمعیت فعال آنها بیسواد مانده اند، مسئله عدم موفقیت تحصیلی که ترک تحصیل زودرس و مردودی از شاخصهای اصلی آن می باشد، یکی از مهترین مسائل و مشکلات کنونی نظام آموزش و پرورش است.این معضل در ایران هر سال ده ها میلیارد ریال بودجه کشور را به هدر می دهد و نیروهای بالقوه انسانی جامعه را از آموزش و پرورش خارج می کند و به این ترتیب، عظیم ترین سرمایه های انسانی که همان نیروی انسانی است، بی ثمر می ماند. آمارهای بدست آمده از تحقیقات در مدارس کشور نشان دهنده آن است که عدم موفقیت تحصیلی به صورت مردودی، ترک تحصیل و یا مورد دیگر، مقدار زیادی از منابع مالی و استعدادهای انسانی جامعه را تلف کرده و آثار زیانباری بر جای می گذارد ( گلشن فومنی ,1380: 166و 165).
از جمله ضایعات ناشی از عدم موفقیت تحصیلی در ایران،میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
1- هزینه تحمیل شده بر دولت: اتلاف هزینه های جاری اداره مؤسسات آموزشی توسط دولت و اتلاف سرمایه گذاریهای ثابت برای احداث و تجهیز فضاهای آموزشی.
2- هزینه تحمیل شده بر خانواده ها: هزینه های مستقیم آموزشی مثل تأمین نوشت افزار، حمل و نقل و پرداخت شهریه، حق ثبت نام و کمکهای اتفاقی به مدارس.
3- خسارات وارده بر دانش آموزان: هزینه های فرصتهای از دست رفته بر اثر دیرتر راه یافتن به بازار کار. هزینه های تحمیلی برای جبران عوارض روانی، جسمی و اخلاقی ناشی از شکست تحصیلی( نفیسی 1373: 72).
در سال تحصیلی 63-62، نتایج میزان قبولی و مردودی در کل کشور تهیه و به صورت زیر اعلام شده است:
1- در 5 پایه ابتدائی در این سال حدود(5800385) نفر دانش آموز در امتحانات پایان سال شرکت کرده اند که از این تعداد 15/86 درصد قبول، 48/13 درصد مردود شده اند.
2- در سه پایه راهنمایی در این سال در حدود( 1725120) نفر در امتحانات شرکت کرده اند. از این تعداد 32/73 درصد قبول و 27/26 درصد مردود شده اند.
3- در چهار پایه آموزشی متوسطه در همین سال( 810284) نفر در امتحانات شرکت کرده اند که 39/83 درصد آنها قبول و 61/16 درصد آنها مردود شده اند.
4- در همین سال در همه مقاطع تحصیلی( 8530179) نفر دانش آموز در امتحانات شرکت کرده اند و از این عده 91/82 درصد قبول و 06/16 درصد آنها نیز مردود شده اند( زند پارسا 1365: 27).
5- از مجموع دانش آموزان متوسطه نظری در سال تحصیلی1364-1363 در پایه ها و رشته های مختلف 132626 نفر، یعنی 23/15 درصد مردود شده اند. از کل دانش آموزان دوره راهنمایی تحصیلی در سه پایه تحصیلی، 525833 نفر یعنی 84/26 درصد مردود شده اند. از 6138231 دانش آموز پنج پایه تحصیلی دوره ابتدائی در سال 64-63 تعداد 782 هزار نفر یا 74/12 درصد آنها مردود شده اند( گلشن فومنی،1375: 162-161).
بررسیهای آماری سال 66- 1365 نشان میدهد که تعداد مردودین رقمی معادل 2214494 نفر و تعداد ترک تحصیل کنندگان 6739643 نفر می باشد. از نظر اقتصادی نتایج آماری نشان میدهد که دولت و خانواده های دانش آموزانی که در سال تحصیلی 66-1365 با شکست تحصیلی مواجه شده اند،متحمل اتلاف هزینه ای معادل 208 میلیارد ریال شده اند و علاوه بر آن دانش آموزان مردود شده نیز معادل 411 میلیارد ریال به صورت هزینه فرصت از دست رفته متضرر گردیده اند. بنا براین جامعه ایران برای چنین شکستی با اتلاف منابع مالی معادل 619 میلیارد ریال مواجه شده است. این رقم معادل 26/1 برابر 489 میلیارد ریالی است که در سال 65 صرف اداره مؤسسات آموزشی کشور شده است( نفیسی 1368: 62).
مجموع خسارت اقتصادی ناشی از شکست تحصیلی در سال 1367 بالغ بر 765121 میلیون ریال بوده که اگر این رقم با هزینه های جاری آموزشهای ابتدائی، راهنمایی و متوسطه عمومی و فنی در سال 1367 که معادل 606152 میلیون ریال بوده است مقایسه شود، معلوم می شود که خسارتهای اقتصادی وارده بر جامعه بر اثر شکست تحصیلی 26/1 برابر هزینه های آموزشی بوده است.
(... یک محاسبه ساده نشان میدهد که در برنامه پنج ساله اول( 72-68)، مبلغ 281 میلیارد ریال در آموزش ابتدائی، 157 میلیارد ریال در دوره راهنمایی تحصیلی، 79 میلیارد ریال در آموزش متوسطه عمومی یعنی جمعا 517 میلیارد ریال صرف کسانی می شود که پایه های تحصیلی را تکرار می کنند.
مقایسه این رقم با جمع هزینه های جاری آموزش و پرورش درطی برنامه اول بالغ بر 2500 میلیارد ریال، وخامت و اهمیت امر را نشان میدهد. البته در این محاسبه هزینه استهلاک ساختمان و تجهیزات که بوسیله این عده اشغال می شود به حساب گرفته نشده است. ولی برای آنکه حجم این قبیل هزینه ها نیز نشان داده شود، باید گفت که جایی که بوسیله تکرار کنندگان پایه تحصیلی در طی پنج سال اشغال میشود، کفاف چهار سال متوالی افزایش دانش آموزان در کل کشور را میدهد( سازمان برنامه و بودجه1363: 18).
مجموع خسارت اقتصادی ناشی از شکست تحصیلی در سال 1378 بالغ بر 800 میلیارد ریال بر آورد شده است.
بسیاری از مسائلی که در جامعه الان شاهد آن هستیم از وضعیت رفاهی خانواده و موقعیت تحصیلی جوانان ناشی شده است. در سایه عدم موفقیت تحصیلی است که در دختران نوعی احساس حقارت و سرخوردگی به وجود آمده که در نتیجه آن دست به فرار از خانه، ناهنجاری های اجتماعی و غیره می زنند. آنان با این کار می خواهند به نوعی آن شکست تحصیلی را جبران نمایند.
شکی نیست که تلاش برای موفقیت و پیشرفت تحصیلی از نظر فردی و اجتماعی امری لازم است؛ زیرا هر فرد در جامعه حق دارد که در حد استعداد خود از مواهب و امکانات آموزشی برخوردار شود. از آن گذشته از اتلاف هزینه های به کار رفته برای آموزش و پرورش جلوگیری کرده، جامعه را از استعدادها و توانائیهای یکایک افراد برخوردار می سازد.
از آنجائیکه برنامه های زندگانی فعلی و آتی اعضای هر جامعه، ملاک و معیار سنجش کمیت و کیفیت تأمین و رفاه اجتماعی است اگر برنامه تامین اجتماعی به معنی آن در یک جامعه اجرا شود، اقتدار و قدرت واقعی افراد را به دنبال خواهد داشت (آراسته خو 1374:25 و 24). کشورایران در دوران گذر به سوی توسعه یافتگی مخصوصا در سالهای بعد از جنگ، نابرابریهای اقتصادی بزرگی را در داخل تجربه کرده و می کند. از طرفی همگام بابیانات وتحقیقات جمعیت شناسان، رشد جمعیت بالا و بی سابقه نیز در فاصله سالهای 1355 تا 1365 بر مشکلات اقتصادی و اجتماعی خانواده ها در سطح خرد و کلان افزوده است. با عنایت به اینگونه مسائل، تحقیق حاضر به دنبال تعیین نوع رابطه و میزان تأثیر احتمالی پارامترهای رفاه خانواده بر موفقیت تحصیلی دانش آموزان می باشد.
با عنایت به اینگونه مسائل، تحقیق حاضر به دنبال تعیین رابطه و میزان تأثیر احتمالی پرامترهای رفاه خانواده بر موفقیت تحصیلی دانش آموزان می باشد. بر این اساس در سطح جامعه مورد مطالعه که شامل دو منطقه( 1و 17) از شهر تهران می باشد، سعی در تبیین و بررسی تأثیر رفاه خانواده به عنوان متغیر مستقل بر موفقیت تحصیلی به عنوان متغیر وابسته داریم.
ضرورت و اهمیت تحقیق:
توجه به رفاه در هر جامعه ای از سوی سیاست گذاران وبرنامه ریزان و محققین امری لازم و مهم می باشد. چرا که بقاء هر دولت و حکومتی بستگی به این امر مهم دارد. از سوی دیگر، جامعه ای که خواهان رشد و ترقی می باشد، می بایست به ایجاد و گسترش رفاه در جامعه توجهی خاص مبذول نماید چرا که این شاخص مهم، تأثیر عمده ای بر عوامل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی می گذارد و عدم توجه به آن پیامد های نامطلوبی در بر خواهد داشت.
رفاه اجتماعی نیروی محرکه یا پیش شرط، زمینه ساز و در عین حال هدف نهایی توسعه است. برنامه های رفاه اجتماعی نتیجه رویکرد برنامه های توسعه بر نیروی انسانی است. مفهوم توسعه اجتماعی معطوف به سؤالاتی درباره ارضاء نیازهای انسانی و افزایش کیفیت زندگی است که در نهایت به یک تعادل میان اهداف اقتصادی و فرهنگی برسد(دیوب 1377: 90) این امر میسر نیست مگر اینکه از یک طرف برای توسعه ظرفیت و توانایی، مردم در کار و تلاش برای رفاه خود و جامعه بکوشند و از طرف دیگر در جهت تغییر اصلاح یا توسعه نهادهای جامعه حرکت کنند بطوریکه نیازهای بشر در همه سطوح از طریق روند ارتقاء روابط میان مردم و نهادهای اجتماعی – اقتصادی برآورده شود( همان: 94).
خانواده دارای نقش مهم و حیاتی در ترسیم آینده تحصیلی و شغلی فرزندان است و کیفیت تحصیلی هر یک از فرزندان تا حد زیادی به میزان برخورداری خانواده از مذاهب و امکانات اقتصادی و اجتماعی بستگی دارد و آنچه مسلم است، اینست که پارامترهای مختلف مربوط به خانواده به یک اندازه در رشد و پرورش دانش آموزان نقش ندارند. از این عوامل گوناگون اقتصادی و اجتماعی خانواده ها؛ محل سکونت خانوار، کیفیت مسکن، ، میزان تحصیلات والدین، شغل والدین، احساس امنیت، تغذیه، اوقات فراغت، وسایل رفاهی موجود در منزل، بهداشت خانوار بیشترین میزان تأثیر را بر بخت بهره مندی فرزندان از تحصیل داشته است.
بررسی وضعیت رفاهی خانواده و تاثیر آن بر موفقیت تحصیلی دانش آموزان می تواند به برنامه ریزان و سیاستگزاران کمک شایانی کند که شرایط اجتماعی جامعه خود را در برنامه های خود مورد توجه بیشتر قرار بدهند. هر تلاشی که جهت ارتقاء سطح رفاه در خانواده ها صورت گیرد نتایج مثبت روانی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی خواهد داشت که کل جامعه از آن منتفع خواهد شد. چنانچه قبلا عنوان شد در یک نظام جامع تامین اجتماعی، راهبردها و فعالیت های جامع برای حفظ سطح درآمد فرد یا خانواده و نهایتا ارتقای سطح رفاه عمومی آنان مورد توجه است.
اهداف تحقیق:
در مطالعات گوناگونی که در زمینه موفقیت و عدم موفقیت تحصیلی صورت گرفته، همواره ارتباط معنی داری بین عوامل مؤثر بر موفقیت و عدم موفقیت تحصیلی با زمینه های خانوادگی، فردی، آموزشی یافت شده است. بر طبق این مطالعات عواملی چون شغل والدین، تحصیلات والدین، کیفیت مسکن، در آمد خانواده، بهداشت، امنیت روانی، هوش، علاقه به تحصیل، میزان ساعات مطالعه، روش تدریس معلم، تراکم کلاسها و ... یافت شده است. اما با توجه به موضوع تحقیق، از میان عوامل گوناگون مؤثر بر موفقیت تحصیلی، هدف اصلی این تحقیق بررسی تأثیر رفاه خانواده بر موفقیت تحصیلی دانش آموزان دختر سال سوم مقطع متوسطه است. به تبع این هدف اصلی، اهداف فرعی زیر نیز در این تحقیق دنبال می شود:
- بررسی و توصیف علمی تأثیر شاخصهای رفاهی بر موفقیت تحصیلی
- تبیین علمی تأثیر شاخصهای رفاهی بر موفقیت تحصیلی
- ارائه راهکارهای لازم جهت بهبود پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در منطقه مورد مطالعه