در دوران اقتصاد مبتنی بر کشاورزی، تعدد فرزندان به معنی افزایش تعداد نیروی کار یک خانواده برای انجام فعالیتهای کشاورزی بود، اما با گذار از اقتصاد مبتنی بر کشاورزی به اقتصاد پیچیدهتر مبتنی بر صنایع و خدمات مدرن و در نتیجه اهمیت یافتن سطح تخصص و «سرمایه انسانی» نیروی کار، اهمیت کمیت فرزندان در خانوادهها، جای خود را به تاکید والدین بر کیفیت فرزندان داده است و اکنون امری که برای جوامع و «بازار کار» اهمیت دارد، میزان مهارتها (skills) و سطح دانش فرد برای ورود به بازار کار است.
به عبارت دیگر تعدد فرزندان در خانوادهها نه تنها مزیت چندانی ندارد، بلکه مشکلاتی را نیز برای خانوادههای امروزی به وجود میآورد. تلاش میکنیم تا در این مقاله به بررسی عوامل موثر بر کاهش رشد جمعیت و مزیتهای آن بپردازیم.
اهمیت سرمایه انسانی و
ارتباط آن با افزایش جمعیت
همانطور که میدانیم توسعه اقتصادی وابستگی زیادی به دانش فنی و علمی یک جامعه دارد و به عبارت سادهتر، سرمایه انسانی که در بر گیرنده دانش و مهارتهای افراد جامعه است، میتواند در رشد و توسعه اقتصادی نقش تعیینکنندهای ایفا کند؛ بنابراین میتوان اینطور گفت که انباشت سرمایه انسانی منجر به توسعه اقتصادی میشود. تجربه دهها کشور دنیا نشان میدهد که افزایش سرمایهگذاری در آموزش، از سال 1960 میلادی به بعد، متغیر عمدهای برای تبیین رشد درآمد سرانه در این کشورها است. به عبارت دیگر شواهد گویای این واقعیت است که کشورها زمانی دارای رشد اقتصادی سریعتر خواهند بود که تحصیلات و آموزش مهارتهای لازم برای ورود به بازار کار، گسترش یابد. البته این مساله وابستگی زیادی به میزان مداخلههای دولت در اقتصاد و «فضای کسب وکار» دارد. بنابراین در صورتی که «اقتصاد مبتنی بر مکانیسم بازار» در کشوری حاکم و مداخلههای دولت در بازار که میتواند به ایجاد رانتهای گوناگون منجر شود، اندک باشد، میتوان از سرمایه انسانی به نحو مطلوبی استفاده کرد.
در مقابل زمانی که فضای کسب و کار کشور در شرایط نامطلوبی باشد، ازدیاد افراد تحصیلکرده و آماده برای حضور در بازار کار دردی از جامعه دوا نخواهد کرد و تنها شاهد مهاجرت گسترده آنان به کشورهای دیگر خواهیم بود که این خود نوعی اتلاف منابع است؛ زیرا دولتهای در حال توسعه اغلب به منظور ارتقای سرمایه انسانی اقدام به سرمایهگذاریهای کلانی در بخش آموزش میکنند که این امر با فراهم نبودن بازار کار انعطافپذیر و در نتیجه کمبود سرمایهگذاریهای تولیدی که کمبود فرصتهای شغلی را در پی دارد، به مهاجرت و از دست رفتن افراد نخبه و تحصیلکرده منجر میشود. این افراد اغلب جذب کشورهای توسعهیافته خواهند شد؛ امری که به تعبیر اقتصاددانی همچون «استیگلیتز» (stiglitz)، نوعی پرداخت یارانه از سوی کشورهای در حال توسعه به کشورهای توسعهیافته است.
در مقابل، ممکن است گفته شود که افزایش جمعیت به مفهوم این است که کشور دارای نرخ رشد بالاتر جمعیتی میتواند با استفاده کارآمد از منابع، به تولید کالاها و خدمات بیشتر و ارزانتری دست یابد که تولید بیشتر به معنای افزایش رشد اقتصادی کشور خواهد بود. به این ترتیب رشد بالای جمعیت بر عرضه و تقاضا تاثیر مثبت میگذارد. اما این نظریه تنها زمانی میتواند به واقعیت مبدل شود که فرصتهای شغلی نیز همپای رشد جمعیت و افزایش نیروی کار حرکت کند و مردم توانایی دسترسی به تحصیلات و کسب مهارت برای ورود به بازار کار را داشته باشند.
به عنوان نمونه، هند هزینههای زیادی را صرف نظام آموزشی خود کرده است و با فراهم کردن شرایط فضای کسب و کار به صورت کارآمد تلاش کرده تا جوانان نقش مولدی را در اقتصاد این کشور بازی کنند. افزایش فرصتهای شغلی توام با بهرهوری (productivity) بالا، به معنای افزایش تولید خدمات و کالاها است که این خود میتواند منجر به کاهش قیمت آنها شود. میتوان این طور گفت که جمعیت زیاد هند موجب رشد اقتصادی بالای این کشور شده است و بسیاری از پژوهشگران بر این باورند که مشکلاتی چون «سوء تغذیه» (malnutrition) و «فقر» (poverty) این کشور، در بلندمدت مرتفع خواهد شد.
گذار جمعیتی امری اجتنابناپذیر است
«گذار جمعیتی» را میتوان در چهار مرحله خلاصه کرد. مرحله نخست که بسیاری از کشورها آن را گذراندهاند، به مرحلهای اطلاق میشود که در آن هم «نرخ مرگ و میر» و هم «نرخ موالید» بالا است. به عبارت دیگر در گذشته که نرخ مرگ و میر به دلایل مسائلی چون بیماریهای واگیردار مثل طاعون، قحطی و... بالا بود، جوامع مجبور بودند برای بقای نسل اقدام به افزایش نرخ موالید نمایند.
در مرحله دوم با بهبود وضعیت بهداشت، تولیدات کشاورزی و... میانگین عمر افراد بهبود یافت و نرخ مرگ و میر کاهش پیدا کرد. در این وضعیت به دلیل ثابت ماندن نرخ موالید و کاهش میزان مرگ و میر، نرخ رشد جمعیت بسیار بالا بود.
سرانجام در مرحله سوم که بخش بزرگی از کشورهای جهان امروز در این مرحله قرار دارند، شاهد دگرگونیهای عمدهای در وضعیت اقتصادی-اجتماعی خانوادهها هستیم؛ در این مرحله به دلیل توسعه اقتصادی، افزایش «هزینه فرصت» (opportunity cost) داشتن فرزندان زیاد، ورود زنان به بازار کار، افزایش سطح آگاهی افراد جامعه و... رشد جمعیت کاهش مییابد، به طوری که با ورود به مرحله چهارم، رشد جمعیت متوقف شده یا به صورت بسیار جزئی (رشد مثبت یا منفی) تغییر پیدا میکند.
آیا سالخورده شدن جمعیت
فقط نتایج منفی دارد؟
وضع نگران کننده آینده ایران از نظر جمعیت
برژینسکی و توجه دقیق به سیر نزولی جمعیت ایران
کنترل جمعیت در روسیه
نظم نوین جهانی و کنترل جمعیت جهان
برنامه عقیم سازی از طریق واکسیناسیون
یک مثال: DDT
تبلیغات رسانه ای برای ایجاد هراس و وحشت از افزایش جمعیت
دانشمندان موافق افزایش جمعیت
شامل 22 صفحه فایل word
این فایل اکسل نمونه اماده هرم سنی می باشد که فقط کافیست در چند ثانیه اعداد را جایگزین اعداد نمونه ان کنید تا هرم سنی مورد نظر را در اختیار شما قرار دهد و دیگر نیازی به روش های طولانی و سخت ورد و اکسل و ... ندارید
این لایه دربرگیرنده اطلاعاتی نظیره: نوع معابر، نام معابر، عرض معابر، جمعیت 65، جمعیت 75، جمعیت 85، نرخ اشتغال 85، مرد باسواد، مرد بی سواد، زن باسواد، زن بی سواد، مرد شاغل، مرد بیکار، زن شاغل، زن بی کار و ... در منطقه 1، منطقه 2 و منطقه 3 شهر مشهد می باشد
چکیده :
کلمه جمعیت چه عبارات و مفاهیمی را به ذهن شما می آورد . جمعیت کلاس ، جمعیت شهر یا روستا ؟ جمعیت یک کشور ، رشد بی رویه جمعیت ؟ آیا تاکنون هیچ یک از مشکلاتی که به جامعه آن روبروست به افزایش جمعیت نسبت داده اند .
از 1 تا 60 به طور آرام بشمارید ، در این زمان 170 نفر در جهان متولد می شوند . بنابراین از این لحظه تا فردا همین ساعت باید غذا ، مسکن ، آموزش و سایر امکانات برای 245000 نفر دیگر تأمین شود .
شاید تاکنون از خود بپرسید که چرا در کشورها سرشماری انجام می گیرد . چرا همه کشورها به گرد آوری اطلاعات جمعیتی می پردازند . بنابراین متوجه می شویم که جمعیت و بررسی عوامل جمعیتی مهم و قابل بحث است . پس در ابتدا به تعریف جمعیت می پردازیم .
جمعیت به مجموعه از افراد که دارای اشتراکی با یکدیگر از جهات مختلف مثل مسائل قومی ، نژادی ، سیاسی ، مذهبی بوده و در یک مکان با هم به سر می برند جمعیت می گویند . مثل جمعیت سیاه پوستان امریکایی یا جمعیت ارامنه آذربایجانیها . جمعیت شناسی در حقیقت یک مطالعه علمی جمعیت است که چند تعریف به شرح ذیل دارد .
1- مطالعه ساختار جمعیتی در ابعاد مختلف ، توصیف و تحلیل آماری ، بررسی حرکات جمعیت ، روابط متقابل مابین پدیده های جمعیتی از جنبه های اقتصادی – زیستی همگیدر چهار چوب علم جمعیت شناسی بررسی می گردد . پس جمعیت شناسی کلیه جنبه های مختلف مثل زاد و ولد ، مرگ و میر ، مهاجرت ، وضعیت زناشو یی ( ازدواج ، طلاق ) ، توزیع سنی ، جنسی ، جغرافیای جمعیت ، امید به زندگی را بررسی می کند .
2- پیش بینی آینده با توجه به میزان رشد جمعیت و منابع موجود را بعضی علم جمعیت شناسی
می گویند .
تعریف سازمان ملل متحد : علمی که به هدف بررسی جمعیت از جهات اندازه ، ساختار ، تغییر و تحول حرکات ، خصوصیات مشترک از جنبه کمی و بررسی حرکات زمانی و هم چنین ارتباط متقابل بین پدیده های جمعیتی به لحاظ کیفی می باشد .
موضوع و تعریف جمعیت و جمعیت شناسی
کلمه جمعیت به اجتماعی از افراد مقیم در یک مکان اطلاق می شود، اعم از اینکه اقامتشان مستمر باشد یا موقت. در جمعیت شناسی معمولاً منظور از جمعیت، تجمعی است از افراد انسان که در یک منطقه – مثل شهر ور روستا به طور مستمر و معمولاً به شکل تجمعی از خانوار و خانواده زیست می کنند. از این رو، جمعیت خاصی که برای منظوری خاص در زمان و مکانی معین دور هم گرد آیند لزوماً در جمعیت شناسی مورد نظر نیست. با وجود این، گروههای محدود شغلی، اداری، فرهنگی و مشابه مثل جامعه کارمندان، تجار، پزشکان، مهندسان، کشاورزان، هنرمندان و نویسندگان نیز در بررسی های جمعیتی در برخی موارد جمعیتهای محدود محسوب می شوند و در مطالعات موردی دارای اهمیت ویژه اند. با توجه به این تعاریف، جمعیت شناسی علمی است که ابعاد، شمار، ساختار و خصوصیات و تحول جمعیتها را اصولاً با روش کمی و ریاضی بررسی می کند و امکان آگاهی و تحلیل کیفی جمعیت را فراهم می سازد.
اهداف جمعیت شناسی :
به طور کلی مباحث جمعیت شناسی در دو سطح خرد و کلان بررسی می شود . جمعیت شناسی خرد به بررسی خانواده به عنوان کوچکترین واحد اجتماعی می پردازد و جمعیت شناسی کلان شناخت کلی ساختار جمعیت با حوزه مطالعه بزرگتر و از دیدی وسیع تر مورد بررسی قرار می گیرد .
نوع فایل : Word
تعداد صفحات : 82 صفحه
دانلود روش تحقیق مطالعه کاهش جمعیت در روستا خیرآباد واقع در استان خراسان شمالی با فرمت ورد و قابل ویرایش تعدادصفحات 20
مقدمه
جغرافیا همچون دیگر رشته های مهم علمی، از دوره های متشنج پس از جنگ عبور کرده و از دهه 1960 به طور پیوسته در حال تغییرات روشهای تحقیق در این رشته و هم چننی ابزار و فنون تجزیه و تحلیل داده ها نیز در حال تغییر و تحول عظیمی بوده به طوری که رایانه شخسی جایگزین قلم و مداد شده است.
جمعیت نیز یکی از بحث پرانگیزترین مفاهیم در دهه های اخیر میباشد حکه شاخه جدیدی را در جغرافیا به نام جغرافیای جمعیت به خود اختصاص داده و در اوایل نیمه دوم قرن بیستم جای خنود را در بین سایر رشته های جغرافیا باز نموده. مهمترین شخص که در ارتقاء جغرافیای جمعیت کوشید گلن. تی . تروادنارئیس انجمن جغرافیدانان امریکا و استاد دانشگاه (WISCONSIN) بود.
بیشتر روستاهای ایران با معضل کاهش جمعیت روبرو میباشند و علل و عوامل کاهش جمعیت در روستاهای ایران باید با توجه به محیطی که در آ‹ زندگی می کنند بررسی شود و این مهم بر عهده جغرافیای جمعیت میباشد.
در این مقاله با روش تجزیه و تحلیل مسائل مربوط به بررسی کاهش جمعیت در روستای خیرآباد آشنا می شویم.
طرح مسأله
اولین گام در هر پژوهش طرح مسأله میباشد، اصول پژوهش با مسأله آغاز می شود که در طرح مسأله هر پژوهشگر جغرافیایی موظف است به نکات زیر توجه فرماید.
1- انتخاب موضوع پژوهش
2- تعیین و تدوین مساله
3- توصیف و بیان مسأله
4- تعریف مفاهیم
جمعیت در اکثر شهرهای ایران به صورت ناهماهنگ توزیع شده است که یکی از علل این ناهماهنگی مهاجرات افراد از روستاها و شهرهای کوچک میباشد. در دهه های اخیر شاه مهاجرت بسیاری از روستائیان به شهرها می باشم که باعث کاهش جمعیت در روستاها شده است.
روستای خیرآباد نیز به سبب مشکلات عدیده ای من جمله کمبود آب و امکانات رفاهی، با این مشکل مواجه بوده است. گروههای مهاجرین را بیشتر جوانان تشکیل می دهند این امر را باید در جاذبه های شهری یافت که بیشتر جوانان را فریفته خود کرده و بر دافعه های روستای افزاید و مهاجرات جوانان از روستا ها به شهرها را داص می زوند.
در زیر به تعریف مفاهیمی چند از اصطلاحاتی که در این مقاله به آن اشاره شده است می پردازیم.
فرضیه یک پیشنهاد قابل آزمون در یک زمینه تحقیق.
داده ها اقلام اطلاعاتی مناسب برای تحقیقی ویژه
تحقیق فعالیتی که هدف آن پاسخگویی به سوالها در هر زمینه علمی است.
پرسشنامه مجموعه ای از سئوالهای از پیش طراح شده بریا اخذ پاسخ شرکت کننده .
مصاحبه گفتگویی بین محقق و افراد شرکت کننده مطالعه.
نمونه مجموعه ای از موراد انتخاب شده به عنوان نماینده جامعه.
نمونه گیری خوشه ای روش انتخاب تصادفی که یک چهارچوب نمونه گیری انتخاب می شوند
نمونه گیری طبقه بندی شده روشی است که انتخاب پاسخگویان بصورت منظم صورت می گیرد.
نقشه توپوگرافی نقشه ای که الگوهای مربوط به چگونگی توزیع پدیده ای طبیعی و انسانی را با تاکید بر اشکال قابل لمس نشان می دهد.
مقیاس رابطه بین ابعاد روی یک نقشه و ابعاد واقعی پدیده هایی که نقشه نشان می دهد