خلاقیت در مدیریت
با شتاب روز افزون تحولات و دگرگونیها در دنیای کنونی که عصر اطلاعات و ارتباطات است و به دلیل بیثباتی و تغییر پذیری و نیز غیر قابل پیشبینی بودن این تغییرات ، آنچه که کشورهای جهان به ویژه کشورهای در حال توسعه را در جهت افزایش بهره وری و پیشرفت و ترقی آنها مدد می رساند ، همانا استفاده از فرصتها در رقابت با سایر کشورهاست.
با شتاب روز افزون تحولات و دگرگونیها در دنیای کنونی که عصر اطلاعات و ارتباطات است و به دلیل بیثباتی و تغییر پذیری و نیز غیر قابل پیشبینی بودن این تغییرات ، آنچه که کشورهای جهان به ویژه کشورهای در حال توسعه را در جهت افزایش بهره وری و پیشرفت و ترقی آنها مدد می رساند ، همانا استفاده از فرصتها در رقابت با سایر کشورهاست و این امر میسر نمی گردد مگر با درایت و خلاقیت مدیران و نیز تاثیر مدیران در پرورش خلاقیت کارکنان که با کمک یکدیگر در جهت رشد و بالندگی سازمان خود و در نتیجه ، جامعه بکوشند.
از خلاقیت تعاریف متعددی شده است اما خلاقیت از دیدگاه سازمانی عبارت است از ارایه فکر و طرح نوین برای بهبود و ارتقای کمیت یا کیفیت سازمان و نوآوری. افزایش خلاقیت در سازمانها میتواند به ارتقای کمیت و کیفیت خدمات ، کاهش هزینه ها، جلوگیری از اتلاف منابع ، کاهش بورو کراسی، افزایش رقابت ، افزایش کارایی و بهره وری ، ایجاد انگیزش و رضایت شغلی در کارکنان منجر گردد .
نقش مدیر در پرورش خلاقیت ، تحریک و تشویق کارکنان، تفویض اختیار به کارکنان ، پیدا کردن ذهنهای خلاق و استفاده از خلاقیت دیگران است .
نظام مدیریت مشارکتی با تکیه بر خود کنترلی کارکنان ، مشورت ، تشویق به ابتکار و احترام به افراد ، نقش مهمی در پرورش خلاقیت کارکنان ایفا می کند . تکنیک های خلاقیت گروهی شامل تحرک مغزی ، گردش تخیلی، تفکر موازی ، ارتباط اجباری ، شش کلاه تفکر ، از تکنیکهای مؤثر در تقویت تفکر خلاق هستند.
خلاقیت دارای سه مؤلفه است:
۱) تخصص
۲) تفکر خلاق
۳) انگیزش
که می تواند درونی و بیرونی باشد ، مدیران روی هر سه این خصوصیات می توانند اثر گذارند ولی بر روی انگیزش کارکنان بیشتر از دو مؤلفه دیگر تأثیر گذار هستند .
مقدمه
با پیشرفت روز افزون دانش و فناوری وجریان گسترده اطلاعات ، امروزهجامعهما نیازمند آموزشمهارتهاییاستکه با کمک آن بتواند همگام با توسعه علم و فناوری به پیش برود.
هدفباید پرورشانسانهاییباشد کهبتوانند با مغزیخلاقبا مشکلاتروبرو شدهو بهحلآنها بپردازند. بهگونه ایکهانسانها بتوانند به خوبیبا یکدیگر ارتباطبرقرار کردهو با بهرهگیریاز دانش جمعیو تولید افکار نو مشکلاترا از میانبردارند.
امروزه مردم ما نیازمند آموزشخلاقیت هستندکه با خلقافکار نو بهسوییکجامعهسعادتمند قدمبردارند.
رشد فزاینده اطلاعات، سبب شده است که هر انسانی از تجربه و علم و دانشی برخوردار باشد که دیگری فرصت کسب آنها را نداشته باشد، لذا به جریان انداختن اطلاعات حاوی علم و دانش و تجربه در بینانسانها یکیاز رموز موفقیت در دنیای امروز است.
هیچ کس قادر نیست به میزان اطلاعات واقعی هر کس که در گوشه ذهن او نهفته است پیببرد. این اطلاعات زمانی به حرکت درمیاید که انگیزهای قوی سبب رها شدن آن به بیرون ذهن می شود.
تعداد صفحات: 35
سنجش خلاقیت دانشجویان کارشناسی سه رشته علوم تربیتی، مشاوره و راهنمایی و روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی و بررسی نگرش آنان در مورد تأثیر دوره تحصیل دانشگاهی بر رشد خلاقیتشان
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه:220
فهرست مطالب :
تشکر و قدردانی-------------------------------- أ
چکیده ---------------------------------------- د
فهرست مطالب----------------------------------- ه
فهرست جداول ---------------------------------- ط
فهرست نمودارها ------------------------------- ل
دعای هنرمند----------------------------------- 2
بیان مسئله ----------------------------- 6
ضرورت و اهمیت حرکت به سوی خلاقیت ----------- 8
اهداف تحقیق --------------------------------- 10
فرضیات تحقیق -------------------------------- 12
تعریف مفاهیم و واژه ها----------------------- 12
محدودیتهای تحقیق----------------------------- 13
خلاصه فصل------------------------------------- 15
فصل دوم : سابقه موضوع تحقیق ---------------- 16
مقدمه---------------------------------------- 17
ساختار مغز و عملکرد آن----------------------- 18
تعاریف خلاقیت :------------------------------- 25
1 . نگرشهای خاستگاهی :----------------------- 26
2 . نگرشهای فرایندی :------------------------ 27
رابطه هوش و خلاقیت --------------------------- 31
فرایند خلاقیت :------------------------------- 36
مراحل والاس ------------------------ 37
مراحل اسبورن ---------------------- 39
مراحل تورنس ----------------------- 41
نظریه های خلاقیت :---------------------------- 42
خصوصیات افراد خلاق --------------------------- 49
نیازهای افراد خلاق --------------------------- 56
عوامل موثر در خلاقیت-------------------------- 58
هوش ------------------------------- 59
ویژگیهای شخصیتی-------------------- 61
خانواده---------------------------- 63
مدرسه و دانشگاه و نقش آن در خلاقیت - 65
نقش انگیزه های درونی و بیرونی در خلاقیت------- 69
تاثیرات عوامل خاص بر خلاقیت :----------------- 70
سن -------------------------------- 70
جنس-------------------------------- 71
ارزشها و فشارهای اجتماعی ---------- 71
تحصیلات----------------------------- 72
نقش کوشش در خلاقیت------------------ 72
شرایط محیطی مطلوب برای خلاقیت ---------------- 73
تکنیکهای خلاقیت و نو آوری--------------------- 74
یورش فکری---------------------------- 75
مدل سینکتیکس -------------------------- 77
تکنیک دلفی ... ------------------------ 78
آموزش خلاقیت --------------------------------- 87
الف : آموزش و پرورش عمومی خلاقیت------------- 87
آموزش خلاقیت در جهان ---------------- 88
ب : آموزش خلاقیت در کودکان و دانش آموزان --- 89
نکات قابل توجه در آموزش خلاقیت به فراگیران 93
آنچه مربی برای پرورش فکر خلاق باید انجام دهد 96
محتوای درسی فراگیر و ارتباط آن با خلاقیت 99
اصول اساسی در پرورش خلاقیت ------------------ 107
عوامل موثر در پرورش خلاقیت ------------------ 108
نقش امنیت و آزادی روانی در خلاقیت ----------- 113
خلاقیت و حل مسئله --------------------------- 115
خلاقیت و پیشرفت تحصیلی --------------------- 117
خلاقیت و هنر -------------------------------- 118
خلاقیت و توسعه اقتصادی ---------------------- 121
اثر محرک عاطفی در خلاقیت -------------------- 122
شرایط لازم جهت استفاده حداکثر از قدرت تصور در خلاقیت 126
موانع خلاقیت -------------------------------- 128
عامل شانس در کاوش در مسیر خلاقیت ------------ 127
با تصور خلاق می توان روابط شخصی را بهبود بخشید 139
سوابق پژوهش در ایران ----------------------- 141
سوابق پژوهش در خارج ------------------------ 143
نتیجه گیری و جمع بندی فصل دوم--------------- 147
فصل سوم : روش اجرای پژوهش--------------- 150
روش تحقیق----------------------------------- 151
روش گرد آوری اطلاعات------------------------- 152
ابزار گردآوری اطلاعات ----------------------- 152
جامعه آماری--------------------------------- 152
تعداد و روش نمونه گیری --------------------- 153
نمره گذاری آزمون --------------------------- 154
نحوه تبدیل نمره خام به نمره استاندارد ------ 154
اعتبار آزمون-------------------------------- 155
روش استخراج مصاحبه کتبی -------------------- 155
اساس تئوریکی پرسشنامه و مصاحبه کتبی -------- 156
روشهای آماری-------------------------------- 156
خلاصه فصل------------------------------------ 158
فصل چهارم :یافته های پژوهش و تجزیه و تحلیل آنها --------------- 159
مقدمه--------------------------------------- 160
تجزیه یافته های پژوهش ---------------------- 161
تحلیل یافته های پژوهش----------------------- 205
خلاصه فصل ----------------------------------- 208
فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات --- 209
نتیجه گیری---------------------------------- 210
پیشنهادات----------------------------------- 212
منابع -------------------------------------- 214
چکیده :
تحقیق حاضر با هدف سنجش میزان خلاقیت دانشجویان سه رشته روانشناسی، مدیریت آموزش و مشاوره دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی و بررسی نگرش آنان در مورد تأثیر دوره تحصیل دانشگاهی بر رشد خلاقیتشان تدوین شده است.
نمونه آماری این تحقیق شامل 124 نفر از دانشجویان دختر و پسر این دانشکده میباشد. که 46 نفر از رشته مدیریت آموزشی، 42 نفر از رشته مشاوره و 36 نفر از رشته روانشناسی را شامل می شود. روش نمونهگیری آن، طبقهای تصادفی نسبتی است که از بین سه گروه آموزش تعدادی ضد دانشجویان متناسب با رشته براساس جدول مورگان انتخاب شدند.
برای سنجش خلاقیت افراد از پرسشنامه سنجش خلاقیت CREE تورستون استفاده شد و برای بررسی تاثیر دوره تحصیل دانشگاهی بر رشد خلاقیت دانشجویان از یک مصاحبه کتبی استفاده گردید.
جهت تجزیه و تحلیل دادهها برای تعیین رابطه هرکدام از سوالات مصاحبه کتبی استفاده گردید. جهت تجزیه و تحلیل دادهها برای تعیین رابطه هر کدام از سوالات مصاحبه کتبی و جنس افراد و رشته تحصیلی آنان با میزان خلاقیت افراد از آزمون ناپارامتر یک خی دو پیرسون استفاده شد و برای تعیین رابطة معدل و جنس افراد با خلاقیت از آزمون ناپارامتریک کروکسال والیس استفاده شده است.
فرضیات این تحقیق یا سطح معناداری 95 درصد اطمینان آزمون شد.
در انجام این مراحل از نرمافزاری آماری spss استفاده گردید.
نتایج بدست آمده نشان میدهد.
1ـ خلاقیت مستقل از جنس افراد است.
2ـ خلاقیت از رشته تحصیلی افراد تبعیت نمیکند.
3ـ دوره تحصیلی دانشگاهی بخودی خود نقشی در رشد خلاقیت افراد ندارد.
4ـ معدل بالا بیانگر خلاق بودن فرد نیست.
5ـ در پرورش خلاقیت آموزش آن میتوان نقش بسیار مهمی را ایفا کند.
خلاقیت به عنوان یک نیاز عالیه بشری در تمام ابعاد زندگی او مطرح است و عبارت است از ، تحولات دامنه دار و جهشی در فکر و اندیشه انسان ، به طوریکه حائز یک توانائی در ترکیب عوامل قبلی به طرق جدید باشد را شامل می شود . خلاقیت همچون عدالت ؛ دموکراسی و آزادی برای افراد مختلف دارای معانی مختلف می باشد ولی یک عامل مشترک در تمام خلاقیتها این است که خلاقیت همیشه عبارت است از : «پرداختن به عوامل جدیدی که عامل خلاقیت در آنها موجود بوده و بعنوان مجموع میراث فرهنگی عمل می کند ولی آنچه که تازه است ترکیب این عوامل در الگوی جدید است» (آقائی فیشانی، 1377ص ; 16).
تحقیق در مورد خلاقیت ، از زمان گالتون 1869شروع شد که در مورد نوابغ شروع به مطالعه نمود . و جنبه های منشی و وراثتی آنرا مد نظر قرار داد . ولی آغاز واقعی آن به پژوهشهای خلاقیت گیلفورد در سال 1950که او را پدر و بانی تحقیقات ، در زمینه خلاقیت شناخته اند، باید دانست که عوامل مختلف خلاقیت را از طریق تجزیه عوامل بررسی کرد. برای گیلفورد و همکارانش ، خلاقیت و حل مسئله در واقع پدیده های بسیار مشابهی می باشند که در هر دو مورد فرد مجبور است در رفتار خود کار یا عملی راکه حداقل برای خودش تازه است ، را انجام دهد . یعنی در مورد مسئله های جدید یا در مقابل موقعیتی جدید، پاسخی جدید بوجود آورد (آرلت ، 1359ص:2 ).
هر وقت که کلمه خلاقیت را می شنویم بی اراده به یاد کار ها و آثار برجسته هنرمندان واندیشمندان می افتیم . لیکن باید به خاطر داشته باشیم که همواره لازمه خلاقیت نبوغ نیست. زیرا هر کس در کارهای روز مره خود ، ممکن است خلاقیت از خود نشان دهد منتهی خلاقیت بعضی بیشتر است و بعضی کمتر ، مثلا"کسی که در خانه دستگاهی که قبلا"ندیده است را تعمیر می کند،کد بانوئی که غذای جدید خوشمزه ای را می پزد یا دانش آموزی که شیوهای جدید برای درس خواندن ابداع می کند و باصرف وقت کمتر ، نتیجه بهتری بدست می آورد ، همگی از قدرت خلاقیت خود استفاده کرده اند ( آقائی فیشانی ، 1377 ، ص : 19 ) .
در سالهای اخیر خلاقیت یکی از محورهای مورد بحث در محیطهائی چون آموزش و پرورش و دانشگاه می باشد . همچنین به این نکته توجه شده است که روند آموزش برای فراگیر باید روندی پویا باشد . فراگیر خود فعالانه در امر آموزش شرکت کند . تفکر کند و ایده های بکر ارائه نماید ابراز ایده هائی که هم مربوط و هم غیر معمول باشد و دیدن آنچه ورای طبیعت کنونی نهفته است محصول تفکر خلاق است . مسئله مهم در مورد خلاقیت فراگیر این است که وی گیرنده صرف نباشد بلکه باید بتواند آنچه را که خود می آموزد دوباره باهم ترکیب کند و محصول نوئی را بوجود آورد .
رشد خلاقیت به عوامل متعدد فردی چون (هوش ، ویژگیهای شخصیتی ،...) و اجتماعی ( خانواده ، مدرسه ، تجربه و... ) بستگی دارد . هر یک از عوامل ذکر شده می تواند در پرورش خلاقیت موثر باشد ولی رشد خلاقیت می تواند به میزان قابل توجهی تحت تاثیر آموزش در محیطهائی مانند مدرسه و دانشگاه باشد چون فرد زمان لازم را در اختیار دارد تا در بسیاری از موارد آموخته های تئوری خود را بارها و بارها تجربه کند و از بکار گیری آموخته هایش در زندگی بهره مند گردد . و مهمتر از همه اینکه با شیوه فکر کردن برای حل مسائل خود در زندگی آشنا می شود که اساس تفکر خلاق را تشکیل می دهد . با توجه به اهمیت بحث تحقیق حاضر به بررسی جایگاه خلاقیت در محیط دانشگاهی می پردازد . باتوجه به اینکه چنین تحقیقی در سطح دانشگاه مشاهده نشده است و با توجه به اینکه خلاقیت محدود به دوره سنی خاصی نیست .
در ضمن تحقیق ابتدا به سنجش خلاقیت دانشجویان در سه رشته روانشناسی ، مدیریت آموزشی و مشاوره و راهنمائی می پردازیم و سپس به این سوال جواب می دهیم که آیا دوره تحصیل دانشگاهی فرد در رشد خلاقیت او تاثیر داشته است یا خیر ؟
بیان مسئله :
از ویژگیهای بارز انسان و محور اساسی حیات او قدرت اند یشه اوست. انسان در طول زندگی خویش هرگز از تفکر و اندیشه فارغ نبوده و با نیروی تفکر صحیح، تصمیم گرفته و توانسته است به حل مسائل و مشکلات بپردازد . و به رشد و تعالی نائل آید . بنابراین تمام مو فقیتها و پیشرفتهای انسان در گرو اندیشه بارور و پویاست . از پیچیده ترین و عالیترین جلوه های اندیشه انسان تفکر خلاق است که درباره آن نظرات مختلفی وجود دارد . رایجترین تعریف محققان از خلاقیت عبارت از :"ایجاد طرحی جدید و متناسب". خلاقیت دارای عناصر تشکیل دهنده ای است:
عنصر اول ، قلمرو مهارتهاست که مربوط به استعداد آموزش و تجربه در یک زمینه خاص است . و به مواد اولیه کار محسوب می شود . زیرا برای اینکه افراد دریک حوزه خاص خلاق گردند باید دارای مهارت لازم درآن زمینه باشند .
عنصر دوم ، مهارتهایی تفکر خلاق است . همه افراد از ویژگیهای مختلفی برخوردارند که باعث می شود آنها بتوانند قلمرو مهارتهای خود را در راه جدید بکار اندازند . این ویژگیها و مهارتها را میتوان با آموزش و تجربه گسترش داد .
عنصر سوم ، انگیزه است . انگیزه میل به کار به خاطر همان کار است . اصولا"انگیزه زمانی ایجاد می شود که شخص کار را جالب ، جذاب و رضایت بخش ببیند . و به انجام آن علاقه مند گردد . برای ظهور و تقویت خلاقیت در افراد باید محل تقاطع این سه عنصر مشخص گردد . زیرا این محل تقاطع ، ترکیب پرقدرتی است که شخص را به سوی خلاقیت سوق می دهد (آقائی فیشانی 1377)
رشد و توسعه خلاقیت ، وابسته به عوامل مختلف فردی، اجتماعی مانند : هوش ، خانواده و ویژگیهای شخصیتی و ... وغلبه بر موانع مختلف فردی و اجتماعی مانند ترس از شکست، قوانین محدود آن مستلزم پرورش آن است . تورنس[1] معتقد است که جامعه برای بقا نیازمند است که ، قدرت خلاق افراد خود را توسعه و مورد استفاده قرار دهد . خلاقیت بشر مهمترین اسلحه اوست و با آن می تواند فشارهای روحی ناشی از زندگی روزانه و ناشی از امور فوق العاده را از بین ببرد. بنابراین با آموزش صحیح افراد می توان توان بالقوه آنان برای خلاقیت را بالا برد .(آقائی فیشانی،1377)
یکی از مراکز بسیار موثر در آموزش تفکر خلاق برای افراد جامعه محیطهای آموزش و پرورش و بخصوص محیط دانشگاهی می باشد . دانشگاه در بسیاری از موارد نقطه شروع ورود افراد به فعالیتهای اجتماعی است . توانا سازی فرد از نظر فردی و اجتماعی و از نظر ایجاد و گسترش دانش و تربیت متخصصان که بتواند صلاحیتهای علمی و مهارتهای عملی لازم را برای انجام وظائف خود در جامعه دارا باشند از نتایج و اهداف آموزشهای دانشگاهی است. ورود فرد در هر بخش از امور جامعه و موفقیتش ، با طرز تفکر او در نحوه انجام کار ارتباط تنگاتنگ دارد . تفکر خلاق فرد را یاری می دهد تا با توجه به موقعیت و شرایط کاری که در آن واقع شده راه حلهای متعدد و مختلف انجام کار و حل مشکلات بیابد . رسیدن به چنین هدفی نیازمند آموزش خلاقیت است . از مناسبترین مراکز موجود ، محیطهای آموزشی از جمله دانشگاه می باشد . تحقیق حاضر به بررسی خلاقیت و فرایند آن از جنبه های مختلف پرداخته و میزان خلاقیت افراد در سه رشته دانشگاهی را می سنجد .
سوال اصلی در این تحقیق این است که آیا تحصیلات دانشگاهی در رشد خلاقیت دانشجویان کارشناسی در سه رشته مشاوره ، روانشناسی و مدیریت آموزشی تاثیر داشته است یا نه ؟ .
اهمیت و ضرورت تحقیق :
نوآوریها هیچگاه نتیجه کار وکوشش و تفکر یک یا چند انسان با استعداد و نابغه نیستند، بلکه حاصل جمع مشارکت هزاران و حتی دهها هزار نفرند که در زمینه خاصی ، فعالیت خاصی را بعمل می آورند . و در التقاط و تجمع نتایج کار دیگران در همان حوزه تعیین کننده پیشرفت است . عدم تغییر و تحول رامی توان نماینگر انحطاط تدریجی دانست .
خلاقیت زمانی پا به عرصه وجود می گذارد که ، فرد یا افرادی ، سطح دانش زمان خود را در باره پدیده های طبیعی و یا خود انسان کافی ندانسته و خود را ناچار به بهره گیری از طیف وسیع توانائیها ببیند . تا فرا رسیدن آن برهه از زمان که دیگر جستجوگری در جستجوی راههای تکمیل فنون باقی نماند ، و یا آن لحظه که تحقیق برای ازدیاد سطح تولیدات صنعتی به توفیقاتی دست یافته و ضرورت جهاد ملی در راه دستیابی به خود کفائی و خود یابی در جامعه بین المللی، با اهمیت تلقی شود ، پیکار خستگی ناپذیر که در نهایت به نوآوری و تحول می انجامد ادامه خواهد داشت و پایانی بر آن متصور نیست .
نوع بشر هنوز درگیر نوعی تنازع بقاست . که عمل سر نوشت ساز در آن ، پیشرفت و تغییر و تحول در صنایع و فنون است و هر گونه وقفه ای در این زمینه نتیجه های جز شکست به بار نمی آورد .
حضرت سلیمان می فرماید:
«جایی که دوراندیشی نیست موجبات نابودی مردمان فراهم است ».
نوآوری و خلاقیت دست کم برای جامعه سه فایده دارد: آن باعث افزایش رشد اقتصادی می شود ، بهره وری را بالا می برد و باعث بوجود آمدن تکنولوژی ، کالاها و خدمات جدید می گردد (استونر و فریمن ، پارسائیان و اعرابی ، 1375 ) .
اندره برژ (1968) خاطر نشان می کند که ، وقتی یاد نگرفته ایم خودمان را اداره کنیم بدون شک برایمان آسان تر است که اجازه دهیم دیگران ما را رهبری کنند تا اینکه بخواهیم خودمان خویشتن را اداره کنیم .نیروی ابتکار که در بچه های کوچک به وفور دیده می شود وقتی اجازه ظهور و بروز نمی یابد ، به زودی از بین می رود و تاسف بیشتر اینجاست که مخصوصا" همین ابتکار است که بیشترین خدمت را در دنیا می تواند انجام دهد . در همین جاست که بسیاری از بزرگسالان هم حتی وقتی موضوع بر سر انتخاب تفریحات و مشغولیات غیر جدی باشد به نظر می رسد که شدیدا" دچار تنگنا شده اند.(نلر، مسدد،1369)
در حالیکه در نیم قرن گذشته در سراسر جهان ، جنبه های گوناگون خلاقیت به نحوی گسترده و با شتابی باور نکردنی مورد مطالعه و پژوهش قرار گرفته و نتایج آن به شکل وسیعی در عمل در حوزه های مختلف حیات بشر مورد استفاده قرار گرفته است توجهی که در کشور ما به آن معطوف بوده به روشنی ناچیز بوده است با وجود معدود کوششهای قابل تحسین ، این موضوع در سازمانهای بخش دولتی و خصوصی ،آموزشی، دانشگاهی و پژوهشی ،که می توان آنها را در این زمینه توانا ، واجد شرایط ، دارای آگاهی کافی از اهمیت مسئله و حتی رسما" دارای مسئولیت در ارتقاء همه بخشهای علمی ، از جمله این حوزه حیاتی دانش ، دانست؛ صادق بوده است.
تحقیق حاضر نیز ، با توجه به ضرورت و لزوم توجه گسترده تاثیرآموزش بر خلاقیت، به بررسی اثرات تحصیلات دانشگاهی بر میزان رشد خلاقیت در سطح دانشجویی ، پرداخته است که امید است به نتایج قابل توجهی در این زمینه دست یابد.
و...
فایل بصورت ورد (قابل ویرایش) و در 106 صفحه می باشد.
اگر بزرگسالانی خلاق و با قوة تخیل میخواهیم باید از سالهای اولیة زندگی آنها برای این کار برنامهریزی کنیم. ما کودکان را برای زندگی تربیت میکنیم و هر خصوصیتی را که در این سن در آنان تشویق کنیم با آنان میماند. اگر خلاقیت و قوة تخیل آنان را تشویق نکنیم کودکان به بزرگسالانی خلاق بدل نمیشوند.
کار و فعالیت هنری کودکان در ایجاد فرصتهایی بمنظور ابراز خلاقیت اهمیت حیاتی دارد.
در نظر گرفتن تنوع وسایل و امکانات دار اتاق کودک به دلیل استفادة طولانی مدت از اهمیت بسیاری برخوردار است. کودکان به نقاشی و حجمسازی بسیار علاقه مندند و دوست دارند وسایلی را که در اختیار دارند رنگی کنند، مثل نقاشی کردن روی دیوارهای اتاقشان. گاهی این مسئله باعث ایجاد اضطراب و نگرانی در خانوادهها میشود: اما باید دقت کرد که کودکان را از انجام این کار نهی نکنیم و فضای لازم را برای انجام این کار برای او فراهم کنیم.
تحقیقات نمایانگر آن است که هوش و استعداد، خلق و خو و شخصیت، قدرتها و مهارتها در سالهای اول زندگی شکل میگیرد. در مرحلة بعدی، رشد انسان بیشتر در جهت کمی است تا کیفی. لذا هر قدر محیط زندگانی کودک غنیتر، سالمتر و آگاهانهتر باشد، هوش کودک بیشتر و رفتار او متعادلتر خواهد بود و در اینجا ضرورت استفاده از فضای کار و فعالیت مناسب که کودک را به سمت و سویی مناسب سوق دهد، ضروری به نظر میرسد.
شناسایی مشکل:
کودکان ظروف خالی نیستند. آنها عقاید و افکار و آرزوهای خود را برای آفریدن دارند. مسئولیت ما این است که مهارتهای فعلی کودکان و درک آنها را رشد دهیم و با ایجاد فرصتهای تازه این مهارتها را گستردهتر کنیم تا نگرشها، مهارتها و دانش آنها در زمینة تجارب گسترده و وسیعتر رشد کند.
برای کمک به کودکان در جهت نیل به خلاقترین مرحلة ممکن برای آنها کافی نیست مهارتها را به آنها آموزش دهیم یا فرصتهایی برایشان به وجود آوریم تا استعدادهایشان را گسترش دهند. همچنین کافی نیست عادات خوب کارکردن را به آنها بیاموزیم. باید به آنها کمک کنیم تا نقاطی را که علایق و مهارتهایشان منطبق میگردند یعنی محل تقاطع خلاقیت خود را تشخیص دهند.
در این محل قلمرو مهارتهای کودک و مهارتهای تفکر خلاق وی بر روی علایق درونی وی منطبق میشوند. این ترکیب پرقدرتی است زیرا جایی است که کودک به احتمال بسیار زیاد خلاق خواهد بود.
کودکان به فضای کافی برای کار کردن و منابع در دسترس نیاز دارند تا بتوانند از تجاربی که به آنان ارائه میشود بیشترین بهره را ببرند. فضای خانه به دلیل مأنوس بودن محیط آن برای کودک، در او احساس امنیت ایجاد میکند. از این رو در نظر گرفتن فضایی جهت انجام کارهای هنری، امکان رشد و پرورش خلاقیت و در عین حال ایجاد انگیزه و اشتیاق در کودک را فراهم میآورد.
کودکانی که دارای فضاها و وسایل شخصی هستند، کودکان تواناتر و با اعتماد به نفس بیشتری خواهند شد. آنها یاد میگیرند که وسیله مربوط به خودشان است و آنها هستند که از آن استفاده میکنند، پس میآموزند چطور با آن برخورد کنند و حتی چطور در حفظ و نگهداری آن بکوشند.
مبلمان کارهنری فضایی مناسب در اختیار کودک قرار میدهد که به راحتی به انجام فعالیتهای خویش بپردازد. در اختیار قرار گرفتن این فضا شخصی برای کودک حس استقلال طلبی را در او پرورش داده و باعث ایجاد نظم و ترتیب در امور شخصی او میشود.
در نتیجه طراحی مبلمان کار هنری باید به گونهای باشد که در عین رعایت اصول ارگونیکی، میل و رغبت به انجام فعالیتهای هنری را نیز در کودک افزایش میدهد.
تعیین هدف:
جملة هدف: طراحی مبلمان کار هنری (نقاشی، حجمسازی و کاردستی) اتاق کودکان پیش دبستانی.
شرح مسئله:
بررسی نیازها و خصوصیات کودکان 4 تا 6 ساله و طراحی مبلمان کار هنری برای آنان
احتیاجات:
- استفادة شخصی کودک
- تشویق به رعایت نظم و ترتیب در امور
- ایجاد حس رضایت و راحتی
- پرورش خلاقیت
محدودیتها:
- محدودیت فضای قرارگیری: یکی از محدودیتها، محدودیت فضایی است. این محدودیت به علت شکل خانههای امروزی به وجود آمده است؛ خانههای کوچک با اتاقهای کوچک.
- اقتصادی بودن: بیشتر خانوادهها تمایل دارند محصولی را که برای فرزند خود خریداری میکنند بتوانند به مدت طولانیتری استفاده کنند و این به دلیل هزینة اولیهای است که متقبل میشوند.
ویژگیهای مورد نیاز:
- تطبیق با ابعاد بدنی کودک
- امکان دسترسی کودک به قسمتهای مختلف مجموعه
- جلب توجه به سبب زیبایی و قابل قبول بودن طرح
- انصای حس مالکیت کودک
- تعدیل حس استقلال طلبی
تحلیل نیاز:
تسهیلات عامل بسیار مهم در پیشبرد برنامة کیفی کودکان است. باید محل کافی برای نگهداری کارهای هنری، ابزار و وسایل، کارهای ناتمام و ارائة نمونة موجود باشد.
قطعاً برای بهبود نقاشی کودکان به ابزارهای انگیزش، کمک و تجزیهزا نیازمندیم و مسئولیت فعال نمودن این تجربهها در قسمتی به عهدة فضا و ابزار مناسب است.
امتیاز مکاشفه در محصول:
مبلمان کارهنری امکان مکاشفه و لذت در نقاشی و همچنین افزایش امکان تخیل را به کودکان میدهد. در عین حال مسئولیت فعال نمودن جنبة هنری کودک را تا حدودی بعه عهده میگیرد. چنان چه این فضا هدفمند طراحی شود کودک را به اندازه کافی درگیر مینماید و فرصتهای گوناگونی را برای کشف، آزمایش، انتخاب، سازماندهی و احساس در کودک ایجاد میکند.
راهکارهای افزایش خلاقیت در بین دانش آموزان ابتدایی
با فرمت ورد قابل ویرایش
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده 5
مقدمه : 7
تعریف خلاقیت : 9
تقویت مهارت خلاقیت و نوآوری در دانش آموزان 11
ویژگی های دانش آموزان خلاق : 11
پرورش خلاقیت در خانواده : 14
معلم و نقش او در پرورش خلاقیت دانش آموزان : 15
راهکارهای پرورش خلاقیت : 17
شیوه های پرسش خلاق 20
راهکارهایی برای کشف استعدادها و خلاقیت در دانش آموزان : 20
شکوفایی استعدادهای دانش آموزان توسط معلم 22
استعداد یابی و راهکارهای پرورش آن 22
الگوی پیشنهادی خلاقیت آموزی در دبستان 24
راهکارهایی مبتنی بر عزم جمعی برای رسیدن به اهداف آموزش خلاقیت 25
مفهوم خلاقیت و روند تفکر خلاق : 26
ویژگیهای شخصیتی افراد خلاق : 29
عوامل موثر در خلاقیت و تاثیر آن بر محتوای کتب درسی : 32
رابطه هوش و خلاقیت : 33
نقش معلم در پرورش خلاقیت : 39
راههای ایجاد و پرورش خلاقیت : 41
هنر مجالی برای تفکر و پرورش خلاقیت در دانش آموزان
43
عوامل موثر در پرورش خلاقیت دانش آموزان را بهتر بشناسیم
47
عامل فکری-عقلانی 48
عامل عاطفی 48
نقش مدرسه 49
نقش معلم 50
روش های پرورش خلاقیت دانش آموزان در کلاس درس و مدرسه 53
ویژگیهای شخصیت خلاق 53
موانع خلاقیت 56
موانع خلاقیت در محیط خانواده 57
اصول پرورش خلاقیت در کلاس درس 58
ویژگی های معلم پرورش دهنده ی خلاقیت 59
خلاقیت چیست ؟ 61
ویژگی های معلم پرورش دهنده خلاقیت 66
پرورش خلاقیت تحصیلی در دانشآموزان
68
رفتار خلاق در نوجوانان 68
رفتار خلاق در کودکان مدرسهای 69
نقش معلمها چیست 69
والدین چه نقشی دارند 70
چگونه خلاقیت از بین میرود 71
حقپرورش خلاقیت برای تمام کودکان 71
چالشهای تحصیلی 72
روشهای رشد خلاقیت وتفکر در دانش آموزان 73
راهکار هایی برای پرورش خلاقیت در دانش آموزان 78
روشهای پرورش خلاقیت در دانش آموزان ابتدائی
80
پرورش خلاقیت در دانش آموزان ابتدایی 82
ویژگیهای شخصیت خلاق 88
موانع خلاقیت در محیط مدرسه 91
موانع خلاقیت در محیط خانواده 92
ویژگی های معلم پرورش دهنده ی خلاقیت 94
نتایج نظرسنجی از تعدادی معلمان در زمینه خلاقیت : 96
راههای ایجاد و پرروش خلاقیت : 98
نتیجه گیری 99
منابع و مآخذ : 100
چکیده
خلاقیت یکی از عالی ترین و پیچیده ترین فعالیت های ذهن آدمی است که تعلیم و تربیت باید به آن توجه کند . خلاقیت نه فقط به هوش و تفکر بلکه به سازمان شخصیت فرد نیز مربوط می شود. یکی ازسؤالاتی که در چهار دهه گذشته ذهن بسیاری از پژوهشگران و اندیشمندان تعلیم و تربیت را به خود مشغول کرده این است که آیا می توان خلاقیت را پرورش داد؟
نتایج تحقیقات (بودو تورنس و...) نشان داده است خلاقیت که در تمام فعالیت های فردی و گروهی انسان مشاهده می گردد. با شدت و ضعف بالقوه و پرورش پذیر در همه انسان ها وجود دارد و برای پرورش خلاقیت (سندرز و سندرز) باید به کودکان و نوجوانان امکان تفکر داد و آنان را از انجام دادن فعالیت های قالبی و از پیش تعیین شده تا حد امکان بر حذر داشت .
بر این اساس ، در این مقاله به بررسی خلاقیت در ابعاد مختلف از جمله مفهوم خلاقیت و روند تفکر خلاق ، ویژگیهای افراد خلاق ، عوامل موثر در خلاقیت ، نقش معلم در پرورش خلاقیت راه های ایجاد و پرورش خلاقیت در دانش آموزان، می پردازیم .
در بعد اول. ضمن بررسی نظرات مربیان و متخصصان تربیتی در رابطه با مفهوم خلاقیت و روند تفکر خلاق در جستجوی پاسخ به این سؤال هستیم که آیا خلاقیت فرآیندی درونی است یا بیرونی؟ آیا مستلزم انضباط است یا خود انگیزی؟ در بعد دوم. در جستجوی خصوصیات بارز افراد خلاق هستیم و ضمن اشاره به نتایج تحقیقات مختلف به بررسی ویژگیهای شخصیتی و روانی افراد خلاق و تفاوت آن ها با افراد غیر خلاق می پردازیم . در بعد سوم. عوامل موثر در خلاقیت و تاثیر بر محتوای کتاب های درسی را ذکر کرده و عواملی که مانع تفکر خلاق می شوند را نیز مورد بررسی قرار می دهیم. در بعد چهارم . با توجه به نقش معلم و خانواده در پرورش خلاقیت به این سوال پاسخ می دهیم که آیا پرورش دهندگان خلاقیت باید خلاق باشند؟
معلمان باید از چه اصولی جهت افزایش مهارت خلاقیت استفاده کنند؟ نقش خانواده و شرایط محیطی در شکوفایی استعدادهای بالقوه دانش آموزان چیست؟
سرانجام ضمن اشاره به روش های متعددی که علمای تعلیم و تربیت برای ایجاد و پرورش خلاقیت و نحوه شکوفایی استعدادهای خلاق پیشنهاد می کنند به نتایج نظرسنجی از گروهی از معلمان پرداخته و روش ها ارتقای خلاقیت و ارائه ی راهکارهای علمی از دیدگاه معلمان را مورد بررسی قرار می دهیم .
کلیدواژه ها: پرورش خلاقیت، دانش آموزان، دوره ابتدایی، راهکارها، مشکلات
تعداد صفحات:23
نوع فایل:Word
قیمت:2000 تومان
یک مقاله بسیار عالی و جامع برای شروع تحقیقات آتی در این زمینه با قیمت باورنکردنی فقط 2000 تومان
خلاصه:
هر محیط آموزشی دارای جوی است که ممکن است آن محیط را سرد، خشک، غیرقابل اعتماد، ترسآور و یا گرم، صمیمی، قابل انعطاف و حمایت کننده سازد.هرچه جو سازمان مثبتتر باشد، برقراری ارتباط و روابط انسانی آسانتر خواهد بود.بالعکس جوهای بسته، ترسآور و یا منفی سبب بیاعتمادی، جدایی و نفرت افراد از هم میشود.محیط زندگی انسان نقشی اساسی در احساس خوشبختی و یا تیره بختی او دارد. اگر محیطی بتواند به فرد اعتماد به نفس بدهد و بروز استعدادها و احساسات او را ممکن سازد و در نهایت بتواند زمینههای دستیابی به نیازهای فرد را امکانپذیر سازد، افراد احساس شادی و خوشبختی خواهند کرد. خلاقیت موضوعی غریب و نا آشنا نیست که برای وجود آن نیاز به استدلال باشد. خلاقیت به عنوان استعدادی قدرتمند در نهاد آدمی از همان دوران کودکی وجود دارد. با این حال خلاقیت درمراحل ابتدایی زندگی تکامل یافته نیست و به همین دلیل نیاز به توجه، هدایت و تربیت دارد.این تحقیق سعی دارد رابطه بین خلاقیت مدیران و نشاط محیط آموزشگاهی در مدارس ابتدایی استان سمنان رامورد بررسی قرار دهد . در این راستا از تئوری گیلفورد -پال تورنس و تعریف آرگایل وکراسلند از شادکامی بر اساس پرسشنامۀ افسردگی بک به عنوان چارچوب نظری تحقیق استفاده می شود . جامعه آماری این تحقیق را کلیه کارکنان مدارس ابتدایی استان سمنان تشکیل می دهند که جمعیت نمونه این پژوهش شامل ۱۵۰ نفر می باشد . روش جمع آوری اطلاعات شامل پرسشنامه ۲۵ سؤالی خلاقیت و ۲۷ سوالی نشاط می باشد . روشهای تجزیه وتحلیل با استفاده از آزمونهای آلفای کرونباخ ، دوجمله ای، کالماگروف – اسمیرنف ، ، یومان ویتنی ، کروسکال والیس و ضریب همبستگی کندال تائو b صورت پذیرفت . نتایج آزمون ها به این قرار است که تمامی مؤلفه های خلاقیت منجر به نشاط می گردند و ۲۷٫۵ درصد از نشاط، بوسیله مؤلفه تنوع وانعطاف پذیری صورت می گیرد. همچنین ضریب همبستگی کل مؤلفه های متغیر مستقل با متغیر وابسته برابر است با ۲۴٫۹ که نشان از همبستگی ضعیف کل مؤلفه های متغیر مستقل با متغیر وابسته دارد .
فهرست :
چکیده
مقدمه
مفهوم خلاقیت
مفاهیم مرتبط با خلاقیت
ویژگیهای شخصیتی افراد خلاق
موانع خلاقیت
فرآیند خلاقیت در مدیریت
مفهوم شادی و نشاط
روش تحقیق
مدل مفهومی تحقیق
یافته های و فرضیات پژوهش
فرضیات فرعی
بررسی رابطه بین متغیرهای تحقیق
رابطه بین خلاقیت و نشاط محیط آموزشگاهی
رابطه بین ابتکار و نوآوری و نشاط محیط آموزشگاهی
رابطه بین تنوع و انعطاف پذیری و نشاط محیط آموزشگاهی
رابطه بین انگیزه و پشتکار و نشاط محیط آموزشگاهی
رابطه بین تحمل و استقامت و نشاط محیط آموزشگاهی
رابطه بین خلاقیت و عاطفه مثبت
رابطه بین خلاقیت و فقدان عاطفه منفی
نتیجه گیری و تفسیر نتایج
پیشنهادات علمی و کاربردی
منابع