مفهوم دعا و آثار تربیتی آن در قرآن و روایات

اختصاصی از کوشا فایل مفهوم دعا و آثار تربیتی آن در قرآن و روایات دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

پایان نامه کارشناسی الهیات

134 صفحه

چکیده:

موضوع پژوهش، پیرامون آثار تربیتی دعا در قرآن و روایات است.

دعا از کلمه دعو گرفته شده است و به معنای خواندن و ... است . دعا مرحله ‌ای است که بنده با رب خویش ارتباط برقرار می‌کند. دعا یگانه راه ارتباط بندگان با مبدأ بوده و تنها وسیله‌ای است که خدای متعال برای ارتباط با خود مقرر فرموده است، اگر این ارتباط و توجه به مبدأ نباشد،خدای منان عنایت خاصه‌ی خود را قطع خواهد فرمود. در این صورت ، بندگان استعداد پذیرش این عنایت را از دست داده و مقتضای رحمت الهی را از کف می‌دهند.

آیاتی از قرآن کریم و احادیثی که در کتب روایی بیان شده منبع اصلی در این تحقیق است. آیات نورانی قرآن کریم و علاوه بر آن کتب روایی (مانند نهج البلاغه، بحارالانوار، اصول کافی و ...) ، کتبی که دعا را مورد بررسی داده (مانند نقش دعا در زندگی اجتماعی، پرورش در پرتو نیایش و ...) بخش عمده‌ی منابع استفاده شده است.این پژوهش شامل چهار فصل است، با (کلیات تحقیق) آغاز می‌شود و در ادامه (مفهوم دعا)، (آداب و شرایط دعا)،(تربیت در دعاهای ائمه علیهم‌السلام) (آثار تربیتی دعا) پایان می‌پذیرد.

روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش روش توصیفی بوده و برای جمع‌آوری اطلاعات از روش کتابخانه‌ای استفاده گردیده است.

واژه‌های کلیدی: آثار، تربیت، دعا

تحقیق اتحاد ملی و انسجـام اسلامی از دیدگاه آیات و روایات اسلامی

اختصاصی از کوشا فایل تحقیق اتحاد ملی و انسجـام اسلامی از دیدگاه آیات و روایات اسلامی دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)

تعداد صفحات:18

فهرست مطالب:

چکیده ۴
مقدمه ۵
اهداف تحقیق ۶
هدف کلی ۶
روش تحقیق ۶
تعریف اتحاد و وحدت ۷
دین اسلام ۸
قرآن ۱۰
اهل بیت پیامبر (ص) ۱۱
ولایت و رهبری ۱۲
اتحاد و انسجام در نهج البلاغه ۱۳
اهمیت اتحاد جامعه مسلمانان ۱۳
آثار اتحاد و همبستگی ۱۴
علل شکست اتحاد و ایجاد تفرقه میان مسلمانان ۱۵
عوامل وحدت آفرین دیگر ۱۶
نتیجه گیری ۱۸
پیشنهادات و راهکارها
منابع

 

چکیده
تأکید اسلام بر لزوم به کار گرفتن اندیشه روشنگری و آگاهی بخشی و بیان حقایق برای رسیدن به اتحاد و محبت و مهرورزی نسبت به انسان ها و توجه کرامت آنها بر کسی پوشیده نیست زیرا که فلسفه خلقت و آفرینش امید به لطف و رحمت الهی و کمال و سعادت است. قرآن برای دستیابی به سعادت است که به اموری اشاره می کند که می‌توان از آنها به عنوان عوامل بیرونی و درونی اتحاد و انسجام یاد کرد. از آنجایی که روش و هدف واحد به عنوان اصلی ترین مؤلفه های اتحاد و اتفاق مطرح می باشد و امت و جامعه بی آن، تحقق وجود نمی یابد، قرآن مسئله پذیرش کامل دین اسلام را به عنوان مهمترین عامل اتحاد در انسجام برمی شمارد، قرآن از عدم پیوستگی درونی انسان‌ها به عنوان مانع مهم اتحاد نام می برد و از مردمان می خواهد تا با تزکیه نفس و پیروی اصول تقوی و تقویت هنجارهای اجتماعی اتحاد را در جامعه گسترش دهند. تأکید قرآن بر احسان، نیکوکاری و انفاق و دیگر رفتارهای پسندیده و معروف به عنوان تأکید بر عوامل اتحاد است در نهایت قرآن اعتصام چنگ زدن به ریسمان الهی،‌ نظارت و کنترل همگانی و توجه به نقاط مشترک را عامل مهمی برای رهایی از تفرقه و ایجاد اتحاد و انسجام برمی شمارد.
در این تحقیق سعی شده به عوامل دیگری که در ایجاد اتحاد و انسجام مسلمانان مؤثر است پرداخته و اهمیت اتحاد جامعه مسلمانان و آثار اتحاد و همبستگی نیز مورد بررسی قرار گیرد.
مقدمه
دین اسلام منادی توحید و انسجام و وحدت و یگانگی است زیرا پیامبر اسلام از بعثبت تا وفات همواره در آموزش ها و تعالیم خود و در عمل، در جهت نفی تفرقه و اختلاف و تحکیم پایه های وحدت و همبستگی و اخوت و همدلی میان جامعه مسلمانان گام نهاده است. اتحاد و انسجام اسلامی در متن دین و محتوای تعالیم آسمانی قرآن و مکتب اسلام و همچنین در اعتقادات عمومی مسلمانان، جایگاه محکم و استواری دارد و در حد فریضه،‌ الزام آور و ضروری است. خداوند در آیات متعددی مسلمانان را به وحدت و انسجام و همبستگی سفارش نموده و از اختلاف باز می دارد: «و اعتصمو بحبل الله جمیعاً و لاتفرقوا» همگی به رشته دین خدا چنگ زده و راه های متفرق نروید.
بنابراین بزرگترین محور وحدت و انسجام، دستورات الهام بخش خداوند در قرآن کریم است که به وسیله پیامبر اعظم (ص) به مسلمانان ابلاغ شده است. سرپیچی از دستورات خداوند شرک محسوب شده و مایه اختلاف و تفرقه می شود و علت اصلی تفرقه میان مسلمانان در عدم پیروی از دستورات الهام بخش الهی است. در عصر حاضر امام خمینی (ره) وحدت کلمه را ضروری ترین نیاز برای مسلمانان معرفی نموده است. سپس مقام معظم رهبری (مدظله العالی) با حساسیت ویژه ای در طول سال های ولایت و رهبری خویش، خط مشی ها و نقطه نظرات کلیدی و راهبردی را جهت انسجام و وحدت مسلمانان بیان فرموده اند که توانسته است به میزان بسیار تعیین کننده ای مخاطرات و توطئه ها و دسیسه های شوم استکبار جهانی را به حداقل کاهش دهد با توجه به گستردگی موضوع، بررسی تمام ابعاد موضوع در یک مقاله نمی گنجد. اما در این نوشته به دلیل رعایت اصل اختصار و همچنین کاربردی بودن بحث شمه ای از دیدگاه اسلام (قرآن، نهج البلاغه، نهج الفصاحه و غررالحکم) در ارتباط با اتحاد و انسجام اسلامی بررسی می شود.
 

دانلود پایان نامه بهشت از دیدگاه آیات و روایات

اختصاصی از کوشا فایل دانلود پایان نامه بهشت از دیدگاه آیات و روایات دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

آن چه پیش رودارید، تحقیقی است پیرامون بهشت و مسایل مربوط به آن که از منظر آیات و روایات به آن پرداخته است. بهشت از همان آغازین لحظه های تولد آدم ابوالبشر درذهن او بوده است و فکر او را به خود مشغول داشته است ، چرا که از اولین تعالیم الهی به آدم ابوالبشر این بوده که از میوه ممنوعه نخور والا تو را از بهشت بیرون می کنم، هر چند که آن بهشتی که آدم از آن بیرون شد، بهشت موعود نبوده است، چرا که بهشت موعود ، جاویدان است و کسی را از آن بیرون نمی کنند.
اهمیت این بحث نیز ازهمین جهت است. یعنی چیزی که از اولین لحظه خلقت بشر ، مهمترین قسمت از وجود بشر ، یعنی فکر و ذهن بشر را به خود مشغول داشته است ، آیا اصلا وجود دارد یا نه؟ و اگر وجود دارد،کجاست؟ و ......
محقق در این تحقیق ابتدا مفهوم بهشت را در لغت عربی و فارسی و سپس در اصطلاح ، توضیح داده است که از مجموع آنها به این نتیجه رسیده است که بهشت همان جزای والا، نیکو و ابدی است که به نیکان دنیا داده می‌شود‍. و سپس بهشت را در یک فصل بررسی می کند. این که بهشت هم اکنون خلق شده است یا در روز جزا خلق می‌شود‍؟ و در صورتی که آری ، مکان آن کجاست؟ در گفتار بعد اسامی و اوصاف بهشت، یعنی، دارالسلام، دارالرضا، دارالمقام و فوز عظیم،  را برمی شمرد و در گفتار پس از آن به مراتب بهشت، یعنی، جنت نعیم، جنت مأوا ، جنت عدن و جنت فردوس اشاره می کند در گفتار پنجم از فصل دوم، نعمت های بهشتی را برمی شمرد و در گفتار آخر این فصل، به این نکته می پردازد که، آیا نعمت های بهشتی نیز ، مثل نعمت های دنیوی تکراری و ملال آور خواهد بود یا خیر؟
در فصل سوم و آخر ، محقق در سه گفتار بهشتیان را بررسی می کند. گفتار اول را به اسباب ورود به بهشت اختصاص داده و برای آن سیزده سبب شمرده است. در گفتار دوم آثار معرفت به بهشت ، شامل آثار اعتقادی، اخلاقی و اجتماعی را ذکر می کند و در گفتار آخر سیمای بهشتیان را، خصوصا با کلامی از امیر عرب ، علی (ع) ترسیم می کند .

فصل اول: کلیات    8
گفتار اول: کلیات    9
گفتار دوم: مفهوم شناسی    10
معنای بهشت در لغت عرب    10
واژهی بهشت در لغت پارسی    11
معنای اصطلاحی بهشت    14
فصل دوم: بهشت    15
گفتار اول : خلقت بهشت    16
گفتار دوم :جایگاه بهشت    19
گفتار سوم: اسامی و اوصاف بهشت    25
دارالسلام    25
دارالارث    26
دارالرضا    27
دارالمقام    27
فوز عظیم    29
گفتار چهارم: مراتب بهشت    30
جنت نعیم    30
جنت مأوا    30
جنت عدن    31
جنت فردوس    33
گفتار پنجم : نعمت های بهشتی    35
مقدمه    35
جایگاه رفیع    36
خدمتگزاران بهشتی    37
ظروف بهشتی    38
لباس‏ها و زیورهای بهشتی    39
مشروبات بهشتی    40
همسران بهشتی    44
میوه با طعم‏های مختلف    46
میوه‏های بدون آفت    47
انواع میوه‏ها    48
انواع گوشت‏ها    49
شاخه‏ای با انواع میوه‏ها    50
میوه‏های مزدوج    52
انواع گوشت پرندگان    53
میوه با طعم جالب    54
میوه چهارفصل    56
میوه در دسترس    56
انواع انگورها    57
گفتار ششم: ملال آور نبودن نعمت های بهشتی    58
فصل سوم: بهشتیان    62
مقدمه    63
گفتار اول: اسبا ب ورود به بهشت    63
1- ایمان و عمل صالح    63
2- تقوى و خدا ترسى    64
3- احسان و نیکوکارى    65
4- جهاد و شهادت    66
5- ترک هواپرستى    67
6- تقدم در کارهاى خیر و ایمان    67
7- هجرت    68
8- صبر و تحمل در برابر سختى ها    70
9- استقامت در راه حق    70
10- اطاعت خدا و رسول    71
11- اخلاص    71
12- صدق و راستى    73
13- اهتمام به نماز    74
نتیجه    75
گفتار دوم: آثار اعتقاد و معرفت به بهشت    76
اعتقادی    76
اخلاقی و رفتاری    76
اجتماعی    77
گفتار سوم: سیمای بهشتیان    79
سیمای بهشت و بهشتیان در سخن علی (علیه‌السلام)    79

شامل 85 صفحه فایل word

پایان نامه بهشت از دیدگاه آیات و روایات

اختصاصی از کوشا فایل پایان نامه بهشت از دیدگاه آیات و روایات دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

چکیده

آن چه پیش رودارید، تحقیقی است پیرامون بهشت و مسایل مربوط به آن که از منظر آیات و روایات به آن پرداخته است. بهشت از همان آغازین لحظه های تولد آدم ابوالبشر درذهن او بوده است و فکر او را به خود مشغول داشته است ، چرا که از اولین تعالیم الهی به آدم ابوالبشر این بوده که از میوه ممنوعه نخور والا تو را از بهشت بیرون می کنم، هر چند که آن بهشتی که آدم از آن بیرون شد، بهشت موعود نبوده است، چرا که بهشت موعود ، جاویدان است و کسی را از آن بیرون نمی کنند. اهمیت این بحث نیز ازهمین جهت است. یعنی چیزی که از اولین لحظه خلقت بشر ، مهمترین قسمت از وجود بشر ، یعنی فکر و ذهن بشر را به خود مشغول داشته است ، آیا اصلا وجود دارد یا نه؟ و اگر وجود دارد،کجاست؟ و ...... تعداد صفحات:85 نوع فایل:word رشته معارف اسلامی فهرست مطالب: فصل اول: کلیات گفتار اول: کلیات گفتار دوم: مفهوم شناسی معنای بهشت در لغت عرب واژهی بهشت در لغت پارسی معنای اصطلاحی بهشت فصل دوم: بهشت گفتار اول : خلقت بهشت گفتار دوم :جایگاه بهشت گفتار سوم: اسامی و اوصاف بهشت دارالسلام دارالارث دارالرضا دارالمقام فوز عظیم گفتار چهارم: مراتب بهشت جنت نعیم جنت مأوا جنت عدن جنت فردوس گفتار پنجم : نعمت های بهشتی مقدمه جایگاه رفیع خدمتگزاران بهشتی ظروف بهشتی لباس‏ ها و زیورهای بهشتی مشروبات بهشتی همسران بهشتی میوه با طعم‏ های مختلف میوه ‏های بدون آفت انواع میوه‏ ها انواع گوشت‏ ها شاخه‏ ای با انواع میوه ‏ها میوه‏ های مزدوج انواع گوشت پرندگان میوه با طعم جالب میوه چهارفصل میوه در دسترس انواع انگورها گفتار ششم: ملال آور نبودن نعمت های بهشتی فصل سوم: بهشتیان مقدمه گفتار اول: اسبا ب ورود به بهشت 1- ایمان و عمل صالح 2- تقوى و خدا ترسى 3- احسان و نیکوکارى 4- جهاد و شهادت 5- ترک هواپرستى 6- تقدم در کارهاى خیر و ایمان 7- هجرت 8- صبر و تحمل در برابر سختى ها 9- استقامت در راه حق 10- اطاعت خدا و رسول 11- اخلاص 12- صدق و راستى 13- اهتمام به نماز نتیجه و...

معاد در قرآن و روایات

اختصاصی از کوشا فایل معاد در قرآن و روایات دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)تعداد صفحات64

در این مبحث بر آنیم تا پاره ای از مسایل زندگی اخروی و صحنه هایی را که قرآن و روایات برای انسان پس از رستاخیر ترسیم می کند، مورد بررسی قرار دهیم.

تأکید قرآن بر معاد

دعوت به معاد باوری یکی از ویژگی های ادیان الهی است. قرآن کریم آخرین کتاب آسمانی و هدایت کننده ی بشر به سوی عالم نور و رها کننده ی وی از همه ی پلیدی ها و ظلمت ها و تصدیق کننده ی کتب آسمانی پیشین درباره ی رجوع انسان به سوی خداوند به تفصیل سخن گفته است. بی شک پس از دعوت به توحید، مقوله ای به این اندازه مورد تأکید قرار نگرفته است. شواهد ذیل می تواند اهمیّت معاد را از دیدگاه قرآن کریم نشان دهد:

الف ـ کثرت آیاتی که زندگی آدمی را در برزخ و قیامت توضیح میدهد.

ب ـ معاد باوری از ارکان ایمان است زیرا در کنار ایمان به خداوند قرار گرفته است:

«ذلک یوعظ به من کان منکم یؤمن بالله والیوم الآخر.»(بقره / 232)

و انکار آن در ردیف انکار خداوند واقع شده است:

«قاتلوا الذین لایؤمنون بالله ولا بالیوم الآخر.» (توبه / 29)

و از این روست که دعوت مردم به معاد در سرلوحه ی برنامه ی انبیا بوده است:

«یا معشر الجنّ والانس الم یأتکم رسل منکم یقصّون علیکم آیاتی وینذرونکم لقاء یومکم هذا.» (انعام / 130)

ج ـ خداوند به پیامبر دستور می دهد که بر وقوع قیامت قسم یادکند:

«و یستنبؤنک احقّ هو، قل ای وربّی انّه لحقّ.» (یونس / 53)

«زعم الذین کفروا ان لن یبعثوا، قل بلی وربّی لتبعثنّ.» (تغابن / 7)

د ـ عبث بودن خلقت در صورت منتفی بودن معاد:

«أفحسبتم انّما خلقناکم عبثا وانّکم الینا لاترجعون.» (مؤمنون / 115)

استدلال قرآن بر معاد

قرآن کریم، در عین آنکه ایمان به معاد را ضروری می شمارد، در مواردی نیز به استدلال بر معاد می پردازد و این مطلب گواه بر منافات نداشتن مقوله های ایمانی با تعقل و خردورزی است. این استدلال ها مبتنی بر خداشناسی است و معادشناسی بدون خداشناسی صحیح و مصون از خطا به انجام نمی رسد. بر این اساس، اسما و صفات ثبوتی خداوند چون حکمت، قدرت، صدق و... یا صفات سلبی هم چون امتناع لهو و ظلم از خداوند، می تواند دلیلی عقلی بر تحقق معاد باشد. بنابراین اصل معاد هم از راه درونْ دینی و هم از راه برونْ دینی (که گاه با هدایت متون دینی به مواد و مقدمات لازم به انجام می رسد) قابل اثبات است. در اینجا به اختصار پاره ای از استدلال های قرآن بر معاد را که مبتنی بر حکمت و عدل الهی است یادآور می شویم:

الف ـ قرآن بقا و جاودانگی و رجوع به سوی خداوند را توجیه کننده ی خلقت آسمان و زمین می داند و حذف معاد را موجب عبث و بیهودگی خلقت عالم می شمارد، در حالی که هم خالق حقّ است و هم خلقت او، و باطل به هیچ روی به طبیعت حق راهی ندارد.

«و ما خلقنا السّموات والارض وما بینهما لاعبین. ما خلقناهما الاّ بالحقّ ولکنّ اکثرهم لایعلمون.» (دخان / 39 ـ 38)

«وما خلقنا السموات والارض وما بینهما الاّ بالحقّ وانّ السّاعة لاتیة.»(حجر / 85)

لعب به افعالی گفته می شود که غایت آن ها خیالی است، نه واقعی; هم چون افعال کودکان که صرفاً از توهم و خیال کودکانه ناشی می شود. و چون افعال لعب صاحب خود را از اعمال واقعی یعنی اعمالی که غایت حقیقی دارند، باز می دارد، از مصادیق لهو به شمار می روند. بر اساس آیه ی یاد شده اگر خلقت عالم، غایتی نداشته باشد و رو به عدم و نیستی برود، وجودش عبث و بیهوده می شود و خداوند منزه از کار عبث و بیهوده است.

خداوند بسیاری از امور را به وجدان و بنیاد اخلاقی آدمی سپرده است، تا خود داوری کرده حق را دریابد. چگونه می توان پذیرفت که انسان عاقلی کاری را انجام دهد و هیچ هدف و مقصدی از آن نداشته باشد. چیزی را بسازد که می خواهد نابودش کند. و یا وقتی از او می پرسند چرا کاری را انجام می دهد توجیهی نداشته باشد. حال که چنین است، خداوند ما را به وجدانمان ارجاع می دهد. شما آدمیان چگونه می توانید کار خداوندی را که علم و قدرتش مطلق و بی نهایت است، عبث و بیهوده تلقی کنید. انکار معاد خلقت خداوند را عبث و بیهوده می نمایاند. پس کل نظام مخلوقات باقی و برقرار خواهد بود.

درباره ی ضرورت معاد و جاودانگی آدمی و ملازمه ی نفی معاد با عبث و بیهودگی آمده است:

«أفحسبتم انّما خلقناکم عبثا و انّکم الینا لاترجعون.» (مؤمنون / 115)

بنابراین، یا توجیه کننده ی خلقت آسمان ها و زمین و از جمله انسان، بازگشت به سوی خداوند و جاودانگی است و یا توجیه کننده ی خلقت آسمان و زمین، وجود انسان و توجیه گر وجود انسانی جاودانگی اوست. اما به نظر می رسد که نظریه ی اول را شواهد بیش تری تأیید می کند. فی المثل، از پاره ای آیات چنین به دست می آید که همه ی حیوانات از جاودانگی شخصی برخوردارند، هر چند به تفصیل در کیفیت زندگی اخروی آن ها سخن نرفته است:

«وما من دابَّة فی الارض ولا طائر یطیر بجناحیه الاّ امم امثالکم ما فرّطنا فی الکتاب من شیء ثمّ الی ربّهم یحشرون.» (انعام / 38)

بر اساس این آیه، همان طور که در دنیا حیوانات در بسیاری از جنبه های حیاتی هم چون دفع ضرر، جلب منفعت ،و جنبه های اخلاقی مانند حیله گری، جرأت، جبن و... باآدمی شباهت دارد، در جاودانگی و حشر به سوی خداوند نیز چنین اند. شاهد دیگر بر این سخن آیه ی «و اذا العشار عطّلت. واذا الوحوش حشرت» (تکویر / 5 ـ 4)است.

هم چنین آیاتی بر این معنا دلالت دارد که سنگ ها، بت ها و همه ی مخلوقاتی که شریک خدا پنداشته می شدند در قیامت حاضر و به جهنم ریخته می شوند و آسمان و زمین با نظام دیگری بر پا خواهد شد. همه ی این شواهد حکایت از جاودانگی همه ی موجودات و منتفی بودن نابودی و اضمحلال آن ها می کند. بنابراین اگر انعدام موجودی مستلزم عبث بودن خلقت آن است، هیچ موجودی از میان نخواهد رفت و با انتقال از دنیا به چهره ی اخروی در قیامت حاضر خواهد بود.

ب ـ قرآن کریم حذف معاد را مستلزم ظلم و بی عدالتی می شمارد و چون ظلم منتفی است، پس معاد به ضرورت ثابت و محقق است.

دو دلیل یاد شده را می توان از آیه ی بیست و دوم سوره ی جاثیه دریافت:

«وخلق الله السموات والارض بالحقّ و لتجزی کلّ نفس بما کسبت وهم لایظلمون. {جاثیه / 22}

بر این اساس، خلقت آسمان و زمین برای آن است که طاعت پاس داشته شود و به معصیت و ناپاکی کیفر عادلانه داده شود. عدل الهی به پادارنده ی عالمی است که در آن هر انسانی جزای عمل خویش را بازیابد و چون دنیا نه از نظر وجودی می تواند چنان عالمی باشد و نه از نظر تجربی چنین عالمی است، پس عالمی جز دنیا در کار است و آن سرای آخرت است. پس انکار کنندگان آخرت و بدکاران چه بد گمان می کنند که زندگی و مرگ آنان مانند زندگی و مرگ مؤمنان و درست کاران است:

«ام حسب الذین اجترحوا السّیّئات ان نجعلهم کالّذین امنوا وعملوا الصالحات سواء محیاهم ومماتهم، ساء مایحکمون.» (جاثیه / 21)

«افنجعل المسلمین کالمجرمین. ما لکم کیف تحکمون.» (قلم / 36 ـ 35)

از این رو قرآن کریم به آدمیان هشدار می دهد که به عاقبت کار مجرمان بیندیشند و در زمین سیاحت کنند و دریابند که خداوند چگونه مجرمان را به سبب اعمالشان در دنیا مجازات می کند. پس در نظام هستی ظلم و ناپاکی بی جزا نمی ماند و چون هر ظلمی در دنیا کیفر و هر نیکی و طاعتی پاداش داده نمی شود، پس وجود عالم آخرت ضروری و لازم است; بنابراین آیاتی که بشر را به سیاحت در زمین فرا می خواند، او را به سوی نوعی دلیل تجربی بر جزای اعمال در نظام هستی سوق می دهد:

«قل سیروا فی الارض فانظروا کیف کان عاقبة المجرمین.» (نمل / 69)