اهداف ودلایل توجیهی طرح :
” لیس للانسان الا ما سعی “
حقیقت این است که وجود محدودیت را نباید با نبود ظرفیت برابر گرفت . اگر ظرفیتها بهره برداری نمی شود به خاطر آن است که با محدودیت ها مبارزه اساسی صورت نگرفته است . تردیدی وجود ندارد که با حذف هر یک از محدودیت ها گنج عظیمی از ظرفیتها به بهره برداری می رسد.
در این مبارزه شناخت دقیق ، علمی مسائل موجود ، نخستین ضرورتی است که باید به آن دست یافت. آن گاه با تفکیک مسائل ومشکلات به مهمترین محورهای تخصصی وجستجوی راه حل های مناسب ، سیاستهای تحقیقاتی وبرنامه های پژوهشی را به گونه ای متناسب با شرایط منطقه و منطبق با یک سیستم پایدار تدوین نمود، در این بخش در راستای شناخت موقعیت جغرافیایی منطقه سبزوار ، مهمترین محورها در شرایط محیطی این شهرستان که زمینه های ایجاد نمایشگاه بین المللی سبزوار را فراهم می سازد، به نوعی مورد توجه قرار می گیرد که نشان دهد چگونه ظرفیتها در حصار محدودیتهای محیطی بلااستفاده مانده اند.
الف – موقعیت استراتژیک جغرافیایی :
۱- قرار گرفتن در کریدور شمال – جنوب وعبور کلیه راههای مهم غرب خراسان از این شهرستان ، سبزوار را به عنوان دهلیز شرق کشور ودومین مرکز انشعاب راههای خراسان بزرگ پس از مشهد تبدیل نموده است.
۲- قرار گرفتن در مسی ر جاده تهران – مشهد وعبور سالانه ۱۵ میلیون مسافر از این مسیر.
۳- وجود فرودگاه بین المللی که یکی از مهمترین امتیازات نمایشگاه در این شهرستان می باشد.
۴- وجود مجهزترین و منظمترین ناوگان مسافربری وحمل ونقل وخدمات شهری بعد از مشهد.
این فایل در برگیرنده ضوابط اجرایی نما و سیمای شهری محدوده امامزاده شعیب (ع) سبزوار می باشد
فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:290
فهرست مطالب:
عنوان صفحه
پیشگفتار
فصل اول : طرح تحقیق 1
1-1- بیان مسئله و تشریح ابعاد آن 2
1-2- محدوده و مقطع زمانی تحقیق 3
1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق 4
1-4- اهداف تحقیق 5
1-5- سابقه و پیشینة تحقیق 6
1-6- سؤالات و فرضیههای تحقیق 13
1-7- روش تحقیق 13
1-8- واژهها و مفاهیم کلیدی تحقیق 15
1-9- مشکلات و محدودیتهای تحقیق 20
فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 21
2-1- مکاتب و دیدگاههای موجود در ارتباط با بافت قدیم شهری 22
2-1- 1- مکاتب بهسازی و نوسازی بافت قدیم 22
2-1-2- دیدگاههای نظری پیرامون بهسازی و نوسازی بافت قدیم 27
جمع بندی 35
2-2- منشورها و قطعنامههای جهانی 37
2-2-1- کنگرة آتن (1931) 37
2-2-2- معاهدة لاهه (1954) 38
عنوان صفحه
2-2-3- کنگرة رم (1972) 38
2-2-4- کنفرانس ونیز (1964 ) 39
2-2-5- بیانیة مکزیکوسیتی (2000 میلادی) 40
2-2-6- بیانیة استکهلم (1998) 41
2-2-7- کنگرة آمستردام (1975) 42
2-3- تجارب بهسازی و بازسازی بافتهای قدیم شهری در کشورهای مختلف جهان 43
2-3-1- تجارب مرمت و بازسازی بافتهای قدیم در فرانسه 43
2-3-2- تجارب مرمت و بازسازی بافتهای قدیم در انگلستان 46
2-3-4- تجارب مرمت و بازسازی بافتهای قدیم در ایتالیا 50
2-3-5- تجارب مرمت و بازسازی بافتهای قدیم در استکهلم 54
2-3-6- تجارب مرمت و بازسازی بافتهای قدیم در چکسلواکی سابق 55
2-4- تجارب کشورهای جهان سوم (آسیا – آفریقا) 57
2-4-1- تجارب کشور مصر؛ شهر قاهره 57
2-4-2- تجارب کشور سوریه ؛ شهر دمشق 57
2-4-3- تجارب کشور لبنان ؛ شهر بیروت 58
2-4-4- تجارب کشور ژاپن 61
2-5- تجربیات بهسازی و نوسازی بافتهای قدیم شهری در ایران 62
2-5-1- کرمان 62
2-5-2- شهر شوشتر 63
2-5-3- قزوین 64
2-5-4- شهرکرد 66
جمع بندی و نتیجه گیری 69
عنوان صفحه
فصل سوم : روند تحولات سیاستها و برنامههای بهسازی و نوسازی شهری در ایران 71
3-1- سیاستها و برنامههای بهسازی و نوسازی بافتهای شهری در ایران 72
3-1-1- سیاستها و برنامههای اجرایی بهسازی و نوسازی بافتهای شهری در قبل از انقلاب اسلامی (قبل از سال 1300 خورشیدی) 72
3-1-1-1- سیاستها و برنامههای دورة پهلوی اول (1320-1300) 73
3-1-1-2- سیاستها و برنامههای دورة پهلوی دوم (1357 – 1320) 74
3-1-1-2-1- برنامه اول عمرانی (1334 -1327) 74
3-1-1-2-2- برنامه دوم عمرانی (1341-1334) 75
3-1-1-2-3- برنامه سوم عمرانی (1346-1341) 75
3-1-1-2-4- برنامة چهارم عمرانی (1351-1347) 76
3-1-1-2-5- برنامة پنجم عمرانی (1356 -1352) 76
3-1-2- سیاستها و برنامههای بهسازی و نوسازی بافتهای شهری در دورة پس از انقلاب اسلامی (1357) 77
3-1-2-1- برنامة اول توسعه اقتصادی – اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران
(1366-1362) 78
3-1-2-2- برنامه دوم توسعه اقتصادی – اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران
(77-73) 79
3-1-2-3- برنامة سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران
(1383-1379) 83
3-2- طرحهای بهسازی بافت قدیم 84
عنوان صفحه
فصل چهارم : مطالعات طبیعی، اجتماعی ـ فرهنگی و اقتصادی شهر سبزوار با تاکید بر
بافت قدیم آن 88
مقدمه 89
4-1- موقع جغرافیایی، حدود و وسعت شهرستان سبزوار 90
4-2- موقع سیاسی شهرسبزوار درتقسیمات سیاسی شهرستان سبزوار 90
4-3- خلاصهای بر شرایط طبیعی شهر سبزوار 95
4-3- 1- تقسیم بندی منطقه به بخشهای طبیعی 95
4-3-2- زمین شناسی و خصوصیات تکتونیکی منطقه 96
4-3-3- منابع آب 98
4-3-4- خاک شناسی 100
4-3-5- آب و هوا و مشخصات آن 101
4-3-5-1- شاخصهای اقلیمی منطقه 103
4-3-5-1-1- درجه حرارت 103
4-3-5-1-2- میزان بارندگی 104
4-3-5-1-3- رطوبت نسبی 104
4-3-5-1-4- وزش باد 105
4-3-5-1-5- موقعیت خورشید 105
4-3-5-2- نمودارهای اقلیمی 106
4-4- وضعیت اقلیمی سبزوار و آسایش انسان (روش اولگی) 108
4-5- تأثیر اقلیم در ساخت و بافت شهر 109
جمع بندی و نتیجه گیری 110
مقدمه 112
عنوان صفحه
4-6- میزان جمعیت و پراکندگی آن در شهرستان سبزوار 113
4-6-1- پیش بینی جمعیت شهر سبزوار برای سالهای 1390 و 1395 با استفاده از مدل رشد نهایی 114
4-6-2- جمعیت، تراکم و نحوه توزیع آن در شهر سبزوار 115
4-6-3- ساختار سنی و جنسی جمعیت سبزوار 119
4-6-4- ویژگی مهاجرت در شهر سبزوار 123
4-6-5- وضعیت سواد و آموزش در شهر سبزوار 125
4-7- مشخصات جمعیتی بافت قدیم 127
4-7-1- سهم جمعیتی بافت قدیم از جمعیت کل شهر 127
4-7-2- چگونگی پراکنش جمعیت در بافت قدیم سبزوار 127
4-7-3- ساختار سنی و جنسی جمعیت بافت قدیم سبزوار 128
4-7-4- وضعیت مهاجرت در بافت قدیم 131
4-7-5- تحولات جمعیتی بافت قدیم 132
4-7-6- توزیع و تراکم جمعیت در بافت قدیم 133
4-7-7- تراکم خالص و ناخالص شهری در بافت قدیم 135
4-7-8- وضعیت سواد و آموزش در بافت قدیم 138
4-7-8-1- بررسی درصد باسوادی در محلات بافت قدیم 139
4-8- سابقه سکونت 140
جمع بندی 140
4-9- ساختار اقتصادی و کارکردهای شهر سبزوار 142
4-9-1- تعیین پایه اقتصادی شهر سبزوار 142
4-10- ویژگیهای اقتصادی جمعیت بافت قدیم 145
عنوان صفحه
4-10-1- وضعیت اشتغال در سطح محلههای بافت 145
4-10-2- جمعیت فعال و غیر فعال بافت قدیم 147
فصل پنجم : خلاصهای بر جغرافیای شهری و شهرشناسی سبزوار 149
مقدمه 150
5-1- تاریخ مختصر سبزوار 151
5-2- وجه تسمیه 153
5-3- موقع سبزوار در سلسله مراتب شهری خراسان و کشور 154
5-4- روند رشد فیزیکی شهر سبزوار 155
5-4-1- توسعه فیزیکی و تغییرات ساخت کالبدی در دورة اول (1345 – 1300) 156
5-4-2- توسعه فیزیکی و تغییرات ساخت کالبدی شهر در دورة دوم (1365 – 1345) 158
5-4-3- توسعه فیزیکی و تغییرات ساخت کالبدی شهر در دورة سوم (1375 – 1365) 159
5-5- اثرات توسعه فیزیکی بر بافت قدیم شهر سبزوار 162
5-6- نقش عمومی شهر سبزوار 164
جمع بندی و نتیجه گیری 166
فصل ششم : مشخصات، ویژگیها، محدودیتها و امکانات فیزیکی کالبدی بافت قدیم سبزوار 168
مقدمه 169
6-1- مشخصات جغرافیایی بافت قدیم سبزوار 170
6-2- بررسی بافت قدیم، ویژگیها و مشخصات آن 175
6-2-1- تراکم و دانه بندی بافت قدیم 181
6-2-2- جمع بندی ویژگیهای بافت قدیمی شهر سبزوار 182
6-3- آثار و بناهای باارزش تاریخی در بافت قدیم سبزوار 186
عنوان صفحه
6-4- کاربریهای موجود در بافت قدیم سبزوار 193
6-5- شبکههای ارتباطی 201
6-5-1- راههای درون منطقهای 201
6-5-2- راههای درون شهری 201
6-5-3- بررسی وضعیت خیابانهای محصور کنندة بافت قدیم به لحاظ ساختار ارتباطی و شریانی آن 204
6-5-4- طبقه بندی معابر بافت قدیم از نظر سلسله مراتبی بر حسب نقش و عملکرد 205
6-5-5- گذرهای قدیمی بافت قدیم سبزوار 206
6-6- مسائل و مشکلات فیزیکی ـ کالبدی بافت قدیم سبزوار 210
6-6-1-مشکلات مربوط به شبکة معابر بافت 210
6-6-2-کمبود عناصر خدماتی، تأسیساتی و تسهیلات شهری و زیر بنایی 212
6-6-3- فرسودگی و فشرده بودن بناهای موجود در بافت قدیمی 215
6-6-3-1- خصوصیات کالبدی مساکن بافت قدیم سبزوار 217
6-6-3-1-1- کیفیت ابنیه 217
6-6-3-1-2- عمر ساختمان 218
6-6-3-1-3- نوع مصالح ساختمانی 218
6-6-3-1-4- تعداد طبقات 218
6-6-3-1-5- نحوة تصرف مسکن 219
6-6-3-1-6- مساحت زیر بنا و تعداد اتاقهای واحدهای مسکونی موجود در بافت قدیم 220
6-6-4- تعارض بخشهای بافت قدیم با ساختار کلی شهر 220
6-6-5- تراکم و تمرکز فعالیتها 220
6-6-6- کاهش ارزشهای محلهای و سکونتی 221
عنوان صفحه
6-6-7- انحطاط کیفیت فرهنگی و بصری 221
6-7- امکانات فیزیکی ـ کالبدی بافت قدیم سبزوار 222
6-7-1- فرسودگی و وجود سطوح مخروبه در بافت 222
6-7-2- امکانات شبکة حمل و نقل 222
6-7-3- امکانات، تاسیسات و تجهیزات زیرساختی 223
6-8- اهداف بهسازی بافت قدیم ناشی از مسائل، مشکلات و پتانسیلهای موجود 223
فصل هفتم : آزمون فرضیات و نتایج 229
7-1- بررسی فرضیهها 230
7-1-1- فرضیه اول 230
7-1-2- فرضیه دوم 235
7-1-3- فرضیه سوم 241
7-1-4- فرضیه چهارم 248
1-3-5-بافت قدیم، عامل تبادل فرهنگ 252
2-3-5-طراحی شهری : تجلی و تبلور فرهنگی 253
فصل هشتم : ارائه راهکارها و پیشنهادات 258
ارائه راهکارها و پیشنهادات 259
منابع و مأخذ 264
منابع انگلیسی : 272
منابع الکترونیکی : 273
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول (4-1 ) بخش ها، مراکز و دهستانهای شهرستان سبزوار 91
جدول (4-2) : جمعیت و مشخصات آن در شهرستان سبزوار (85-1345) 113
جدول ( 4-3 ) تحولات تراکم نسبی جمعیت شهرستان سبزوار طی دهة 1385-1375 114
جدول ( 4-4 ) مشخصات نواحی شهری سبزوار بر حسب تقسیمات شش گانه سال 1373 116
جدول ( 4-5) درصد گروههای سنی عمده نسبت به کل جمعیت شهر سبزوار در سالهای
35 تا 85 119
جدول ( 4-6 ) توزیع و ترکیب سنی و جنسی جمعیت سبزوار به تفکیک مرد و زن در سال 1385 121
جدول (4-7) نسبت جنسی جمعیت شهر سبزوار طی سالهای35 تا 85 122
جدول (4-8 ) حجم و جمعیت غیربومی در شهر سبزوار 123
جدول ( 4-9) جمعیت 6 ساله و بیشتر بر حسب جنس، سن، وضع سکونت به تفکیک استان و شهرستان در سال 1385 126
جدول ( 4-10 ) درصد گروههای سنی عمده در بافت قدیم شهر سبزوار در سالهای 65 و 75 129
جدول (4-11 ) مقایسه نسبت جنسی در بافت قدیم در مقایسه با کل شهر در سالهای
65 و 75 130
جدول ( 4-12 ) منشأ استانی مهاجران وارد شده به بافت قدیم سبزوار در سال 1382 131
جدول ( 4-13 ) توزیع فضایی جمعیت در بافت قدیم در سالهای 65 و 75 و 85 134
جدول (4-14) مقایسه درصد باسوادی شهر سبزوار و بافت قدیم سال 65 و 75 و 85. 138
عنوان صفحه
جدول (4-15) درصد باسوادی در قطعات (محلات) بافت قدیم سبزوار در سالهای 65 و 75. 139
جدول (4-16 ) تعداد و درصد شاغلین در زیربخشهای خدمات و بازرگانی سبزوار در
سال 1375 144
جدول (4-17) تعداد و درصد شاغلین در بخشهای صنعت و معدن و ساختمان سبزوار
در سال 1375 145
جدول (4-18) مقایسه وضعیت اشتغال در بافت قدیم سبزوار به تفکیک قطعات در
سالهای 65 و 75 146
جدول (4-19) مقایسه جمعیت فعال و نسبت فعالیت در بافت قدیم و شهر سبزوار در
سالهای 65 و 75 148
جدول (6-1) توزیع کاربریها در بافت قدیم سبزوار 198
جدول(6-2) نتایج حاصل از نمونهگیریهای پرسشنامة الف در خصوص مشکلات ناشی از ضعف دسترسیها در بافت قدیم سبزوار 211
جدول (6-3) نتایج حاصل از نمونهگیریهای پرسشنامة ج در خصوص مشکلات زیست محیطی بافت قدیم سبزوار 214
جدول ( 6-4 ) طبقه بندی بناهای مسکونی موجود در بافت قدیم سبزوار بر اساس کیفیت 217
جدول ( 6-5) تعداد طبقات واحدهای مسکونی بافت قدیم سبزوار 219
جدول(6-6) محدودیتها و امکانات فیزیکی ـ کالبدی بافت قدیم سبزوار 227
جدول (7-1) نتایج حاصل از نمونهگیریهای پرسشنامة الف در خصوص پیشنهادات ساکنین بافت قدیم جهت بهبود وضعیت دسترسی به خارج از بافت 232
عنوان صفحه
جدول(7-2) نتایج حاصل از نمونهگیریهای پرسشنامة ب در خصوص مشکلات و محدودیتهای مربوط به عناصر خدماتی در داخل بافت قدیم 237
جدول (7-3) نتایج حاصل از نمونهگیریهای پرسشنامة ب در خصوص پیشنهادات ساکنین بافت قدیم جهت بهرهمندی بهتر از عناصر خدماتی موجود 239
جدول (7-4) نتایج حاصل از نمونهگیریهای پرسشنامة ج در خصوص مشکلات ناشی از کیفیت و نوع معماری واحدهای مسکونی موجود در بافت قدیم 242
جدول (7-5) نتایج حاصل از نمونهگیریهای پرسشنامة ج در خصوص مهمترین دلایل نوسازی سکونتگاههای قدیمی موجود در بافت قدیم از دیدگاه ساکنین بافت 244
جدول(7-6) نتایج حاصل از نمونهگیریهای پرسشنامة ج در خصوص مشکلات ناشی از فشردگی مساکن موجود در بافت قدیم 246
جدول(7-7) نتایج حاصل از نمونهگیریهای پرسشنامه ج در خصوص پیشنهادات ساکنین بافت جهت حفظ و احیای بافت قدیم سبزوار 257
فهرست نمودارها
عنوان صفحه
نمودار (4-1) منحنی آمبروترمیک شهرستان سبزوار (2003-1954) 107
نمودار (4-2) بیوکلیماتیک اولگی شهر سبزوار- دوره زمانی (2003-1954) 109
نمودار (4-3) هرم سنی جمعیت شهر سبزوار -1385 120
نمودار (6-1) توزیع کاربریها در بافت قدیم سبزوار 199
نمودار (6-2) : مشکلات ناشی از ضعف دسترسیها در بافت قدیم سبزوار 211
نمودار (6-3) : مشکلات زیست محیطی بافت قدیم سبزوار 215
نمودار (7-1) وضعیت دستیابی به شبکه معابر بافت قدیم در مقایسه با بافت جدید 230
نمودار (7-2) وضعیت دسترسی به شبکه ارتباطی بافت قدیم در مقایسه با بافت جدید 231
نمودار (7-3) پیشنهادات ساکنین بافت قدیم جهت بهبود وضعیت دسترسی به خارج از بافت 232
نمودار (7-4) میزان علاقمندی ساکنین بافت جهت سکونت در بافت قدیم با توجه به سئوالات پرسشنامه (الف) 234
نمودار (7-5) مشکلات و محدودیتهای مربوط به عناصر خدماتی در داخل بافت قدیم 237
نمودار (7-6) پیشنهادات ساکنین بافت قدیم جهت بهره مندی بهتر از عناصر خدماتی موجود 239
نمودار (7-7) میزان علاقمندی ساکنین بافت جهت سکونت در بافت قدیم با توجه به سئوالات پرسشنامه (ب) 240
نمودار (7-8) مشکلات ناشی از کیفیت و نوع معماری واحدهای مسکونی موجود در
بافت قدیم 242
نمودار (7-9) مهمترین دلایل نوسازی سکونت گاه قدیمی موجود در بافت قدیم از دیدگاه
ساکنین بافت 244
عنوان صفحه
نمودار (7-10) : مشکلات ناشی از فشردگی مساکن موجود در بافت قدیم 246
نمودار (7-11) میزان علاقمندی ساکنین بافت جهت سکونت در بافت قدیم با توجه به سئوالات پرسشنامه (ج) 247
نمودار (7-12) پیشنهادات ساکنین بافت جهت حفظ و احیای بافت قدیم سبزوار 257
فهرست نقشهها
عنوان صفحه
نقشة (4-1) تقسیمات سیاسی استان خراسان رضوی به تفکیک شهرستان، بخش و دهستان 92
نقشة (4-2) بخشها، مراکز و دهستانهای شهرستان سبزوار 93
نقشة (4-3) سازمان فضایی شهرستان سبزوار 94
نقشة (4-4) منطقهبندی کالبدی شهر سبزوار 118
نقشة (4-5) تراکم خالص مسکونی در بافت قدیم سبزوار به تفکیک قطعات(1375) 136
نقشة (4-6) تراکم ناخالص شهری در بافت قدیم سبزوار به تفکیک قطعات(1375) 137
نقشة (5-1) مراحل توسعه فیزیکی شهر سبزوار 161
نقشة (6-1) موقعیت بافت قدیم شهر سبزوار 172
نقشة( 6-2) قطعه بندی بافت قدیم سبزوار(براساس محلات) 173
تصویر(6-1) عکس هوایی بافت قدیم سبزوار سال 1358 174
نقشة (6-3) محلهبندی بافت قدیم سبزوار 185
نقشة (6-4) موقعیت عناصر و فضاهای تاریخی در بافت قدیم سبزوار 192
نقشة (6-5) کاربریهای موجود در بافت قدیم سبزوار 200
نقشة (6-6) محورهای ارتباطی شهر سبزوار با شهرستانهای اطراف 203
نقشة (6-7) سلسله مراتب راههای ارتباطی در بافت قدیم سبزوار 209
پیشگفتار
ایران با تاریخ بلند شهر نشینی دارای کهن شهرها و سکونتگاههای باستانی متعدد و متنوع در زیست بومهای گوناگون سرزمینی است. چشم اندازی گذرا بر سیمای شهرنشینی ایران بافتهای قدیمی پرارزشی را به نمایش میگذارد که میراثهای فرهنگی این جامعه کهن در آنها نهفته است اما در چند دهه اخیر بافتهای مزبور تحرک و نشاط گذشته خود را از دست داده و در آستانه ویرانی و تخریب قرار گرفته و محیطی نامناسب و بسیار کم رونق را برای زندگی ساکنین خود به وجود آورده است ولی با وجود همة این مسائل در ارزش وجودی آنها جای هیچ گونه شک و تردیدی نیست و تصور ما بر این است که پژوهش و مطالعات بنیادی و شناخت جغرافیایی از این بافتهای شهری نخستین گامی است که برای هر گونه حرکت عمرانی با هدف بهسازی و باز زندهسازی آنها ضرورت کامل دارد.
بطور کلی بافتهای قدیم به عنوان بخشهای مهمی از شهرها که نشان دهندة گذشته و هویت آنها بوده در بیشتر کشورهای دنیا مورد توجه ویژه قرار دارند. در کشور ما نیز که سابقة شهرنشینی کهن و دیرینهای دارد و به عنوان هسته اولیه شهر و قسمتی که نحوه اندیشیدن و نگرش نیاکان ما را در جنبههای مختلف زندگی نشان میدهد مورد توجه معماران و برنامهریزان شهری قرار داشته و عموماً از زاویه و دید فرهنگ، هنر و زیبایی شناسی آن را بررسی میکنند و با هدف اصلاح کالبدی و سامان دهی آنها برنامهها و راهکارهایی را ارائه میکنند. بافت قدیم سبزوار نیز به مانند بافت قدیمی سایر شهرها با توجه به دارا بودن ارزشهای تاریخی و فرهنگی و داشتن مشکلاتی نظیر افول کیفیت کالبدی، وضعیت وخیم زیست محیطی، دشواری دسترسی و مشکلات ترافیکی، کمبود عناصر خدماتی و انحطاط کیفیت فرهنگی و بصری نیازمند ارائه برنامهها و راهکارهایی جهت ساماندهی و احیاء میباشد. بدین ترتیب تحقیق حاضر در هشت فصل به شرح زیر تدوین یافته است.
فصل اول شامل طرح تحقیق میباشد. در این فصل با طرح مسأله، ضرورت و اهمیت آن و با توجه به اهداف آن فرضیات تحقیق مشخص گردیده است و با توجه به محدوده مورد مطالعه جامعه آماری و حجم نمونه، روش تحقیق و چگونگی تجزیه و تحلیل اطلاعات مشخص شده است.
در فصل دوم چهارچوب نظریه تحقیق اعم از نظریهها و راهبردهای ارائه شده در رابطه با بهسازی بافت قدیم تبیین گردیده است بررسی دیدگاههای نظری در این رابطه و آشنایی با چگونگی برخورد با بافتهای قدیمی در کشورهای مختلف جهت استفاده در تجزیه و تحلیل و ارائه راهکارهای پیشنهادی میباشد.
در فصل سوم به بررسی سیاستها و قوانین مداخله در بافت قدیم و بهسازی و نوسازی آن در شهرهای ایران در مقاطع زمانی مختلف پرداخته شده است.
در فصل چهارم به بررسی ویژگیهای طبیعی، جمعیتی و اقتصادی سبزوار با تأکید بر بافت قدیم پرداخته شده است.
در فصل پنجم به بررسی جغرافیایی شهری و شهرشناسی سبزوار و روند توسعة فیزیکی شهر از آغاز تا اوایل قرن حاضر پرداخته شده است زیرا بهسازی بافت قدیم باید با توجه به پیشینه تاریخی و سیر و روند شکل گیری و تحول بافت شهر در ادوار مختلف تاریخی صورت بگیرد.
در فصل ششم به شناخت دقیق بافت قدیم سبزوار، ویژگیها، مشخصات شبکه معابر، نحوه توزیع کاربریها در بافت قدیم، خصوصیات کالبدی مساکن ، محدودیتها و امکانات فیزیکی ـ کالبدی بافت قدیم و اهداف برنامههای بهسازی بافت پرداخته شده است
و سرانجام در فصل هفتم با استفاده از نتایج پرسشنامهها به بررسی آزمون فرضیات و نتایج پرداخته شده است.
و سرانجام در فصل هشتم به ارائه راهکارها و پیشنهادات پرداخته شده است.
شهرستان سبزوار ، با بارش اندک و تبخیر زیاد، مسئله تأمین آب و نگهداری و حفاظت از آن خیلی مهم است، لذا نکاتی طرح و پیشنهاد میگردد. 1- طرح آبخوانداری در سطح دشتهای – سبزوا، جوین و داورزن 2- طرحهای تغذیه مصنوعی توسط رودخانههای فصلی و موقتی، اگر در سطح شهرستان سبزوار انجام پذیرد کمک بسیار فراوانی به سفرههای آب زیرزمینی خواهد شد. شهرستان سبزوار بویژه دشت جوین فاقد امکانات تفریحی و ورزشی است با ساختن سد بر روی رودخانه های جنوبی دشت جوین. به مواد مثبت زیر خواهیم رسید. 1- تغذیه و تقویت سفرههای زیرزمینی دشت جوین 2- جلوگیری از به هدر رفتن آبهای اضافی در فصلهای بارانی که به آب نیاز کمتری میباشد. 3- ذخیره آب و استفاده برای کشاورزی در فصول کم آب بویژه تابستان 4- خود سد بعنوان یک مرکز تفریحی و ورزشی میتوان مورد استفاده قرار گیرد. 5- مخزن سد همیشه دارای آب است و لذا میتوان به پرورش و تکثیر آبزیان بویژه ماهی پرداخت، که یکی از مقرون به صرفهترین تأمین پروتئین میباشد. در پایان به نظر نگارنده منطقه جوین بر اثر آفت زیاد آبهای زیرزمینی (به دلیل استفاده بیرویه از منابع آب زیرزمینی به جهت بالا بردن آبدهی غیرمجاز چاههای عمیق) تمدید ممنوعیت حفر چاههای عمیق الزامیاست.
4-1- مطالب مورد مطالعه:
مطالبی که در این مدت مورد مطالعه قرار گرفت، اکثراً رابطه تنگاتنگ با مسائل آب شهرستان سبزوار وارد، و در بحثهای ژئومرفولوژی و زمین شناسی منطقه و تأثیر آب و هوا بر روی این عوامل، موضوع آب هیچگاه فراموش نشد. چون خود این مسائل تأثیر مستقیم بر منابع آب سطحی و زر زمینی خواهند داشت. بدون مطالعه ژئومرفولوژی و زمین شناسی یک منطقه نمیتوان به لایههای آبدار و نفوذ پذیر و غیر قابل نفوذ پی برد، و نتایجی بدست آورد. حوضههای آبریز دشت سبزوار- جوین، داروزن از نظر آبهای زیرزمینی کاملاً مورد مطالعه قرار گرفت، مطالعه در زمینه سرچشمه رودها آبدهی و آبریز آنها، تعداد چاههای عمیق و علت افزایش آنها ، تعداد قناتها و چشمهها و علت کاهش آنها و دلیل افت آب در سطح شهرستان مورد عنایت خاص قرار گرفت، و از سوئی مطالعه، کیفت آب (آب شرب، کشاورزی، صنعتی ) در دشتها فوق بررسی گردید. حداکثر ظرفیت مجاز بهرهبرداری از منابع آب زیرزمینی در سطح شهرستان سبزوار، علل شوری آب مسئله تهاجم آبهای شور زیرزمینی به سفره آب شیرین و ارزیابی منابع آب در سطح سه دشت مذکور مورد مداقه قرار گرفت، طرحهای عمرانی، تغذیه مصنوعی، و ساختن سدها از جمله موارد دیگری است که مورد توجه نگارنده بود. در نهایت نتایج قابل قبول از آنها اخذ در پایان هر فصل قید گردید.
5-1- روش تحقیق:
در این مقوله تحقیق به سه صورت انجام گرفت 1- روش تحقیق کتابخانهای و با استفاده از نقشه و تفسیر آن 2- مطالعه و تحقیق میدانی 3- روش تحقیق به صورت پرسش و پاسخ مستقیم از اهالی اهل فن که این خود نیز یک نوع مطالعه میدانی محسوب میشود.
1-5-1- در روش تحقیق کتابخانهای مراجعه مستقیم به کتابخانههای وزارت برنامه و بودجه، کتابخانه وزارت نیرو که مرجعهای بزرگی در تهران محسوب میشوند، سروآب، سازمان هواشناسی و گیتاشناسی و سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، ادارة منابع طبیعی استان، جهاد سازندگی ادارة آبیاری و هواشناسی سبزوار داشتم، مطالبی فیش برداری شد و به اضافه یکسری تب و نقشههای که در کتابخانه شخصی خودم موجود بود و یا کتبی که از دیگر ان به امانت گرفتم به جمعبندی مطالب و تفسیر آنها پرداختم.
2-5-1- در روش تحقیق و مطالعه میدانی، شخصاً بطور مستقیم وارد عمل شده و مطالب و مواردی که نیاز داشتم و در منابع از آنها ذکری نشده بود به تحقیق و تفحص پرداختم . نکات مهم را یادداشت و در پایان نام گنجاندیم. در این روش خیلی چیزها که برایم زلال و شفاف نبود حل شد و به نتایج خوبی رسیدم، که یک آنها قید شده است.
3-5-1- و در روش تحقیق به صورت پرسش و پاسخ از اهالی محل و اهل فن و سازمانها و ارگانهای وابسته به آب مراجعه و اطلاعات خواسته شده را اخذ و فیش برداری کرده و در پایان نامه از آنها استفاده نمودم.
پیشگفتار1
فصل اول: نکاتی چند راجع به تحقیق
1-1- انگیزه و انتخاب موضوع 5
2-1- طرح مسئله6
3-1- فرضیه ها7
4-1- مطالب مورد مطالعه8
5-1- روش تحقیق 9
فصل دوم: تشریح خصوصیات منطقة مورد مطالعه
1-2- موقعیت و وسعت 14
2-2- آب و هوا 17
3-2- هیدرولوژی19
4-2- زمینشناسی 22
5-2- منابع اراضی و خاک24
1-5-2- تیپ کوهستان ها28
2-5-2- تیپتپهها28
3-5-2- تیپ فلاتها و تراسهای فوقانی 28
4-5-2- تیپ دشتهای دامنه29
5-5-2- تیپ دشتهای روخانهای 29
6-5-2- تیپ دشتهای سیلابی 30
8-5-2- تیپ واریزههای بادبرنی سنگریزهدار30
9-5-2- تیپ آبروفتهای بادبزنی شکل سنگریزهدار31
10-5-2- تیپ اراضی متفرقه31
6-2- کشاورزی 33
7-2- تیپ گیاهی 34
فصل سوم: موقعیت و زمین شناسی سبزوار و دشتهای آن
1-3- موقعیت سبزوار41
1-1-3- موقع ریاضی 41
2-1-3- موقع نسبی41
2-3- موقعیت دشت جوین42
1-2-3- موقع ریاضی 42
2-2-3- موقع نسبی 42
3-2-3- ائوسن 43
4-2-3- اتولیکوسن44
5-2- میوسن 44
فصل چهارم: آب و هوا
1-4- تودههای هوا مؤثر در منطقه: 47
1-1-4- توده هوای مدیترانه47
2-1-4- توده هوای پر فشار سیبری 47
3-1-4- تودههای شمالی و غربی 48
4-1-4- توده های خزری 48
2-4- تیپ اقلیم مو رد مطالعه49
1-2-4- روش دمارتن49
3-4- عناصر اقلیمی52
1-3-4- شمار روزهای یخبندان53
2-3-4- تعداد ساعات آفتابی 53
3-3-4- رطوبت نسبی 54
4-3-4- باد55
5-3-4- بارندگی 55
فصل پنجم: ژومرفولوژی شهرستان
1-5- تأثیر فرایندهای درونی و بیرونی در مرفولوژی منطقه 66
1-1-5- فرایندهای دروزنی (تکتونیک و ساخمان زمین) 66
2-1-5- فرایندهای بیرونی 67
2-5- واحدهای ژئومرفولوژی منطقه 68
1-2-5- واحد کوهستان 68
1-1-2-5- قلل فرسایش یافته 71
2-1-2-5- واحد تپه ماهوری 71
2-2-5- واحدهای مخروطه افکنهای 72
3-2-5- واحد دشت 72
فصل ششم: هیدرولوژی آبهای سطحی شهرستان
مقدمه: 74
1-6- حوضة آبریز دشت سبزوار 81
1-1- 6- کال انجمنه81
2-1-6- کال ششتمد 82
3-1-6- رودخانه کیذور 83
4-1-6- رودخانه رودآب سبزوار84
5-1-6- رودخانه سلیمانیه85
6-1-6- رودخانه شمس آباد87
7-1-6- رودخانه گزوا86
8-1-6- رودخانه بالش آباد87
9-1-6- رودخانه دلبر88
10-1-6 رودخانه ریوند89
11-1-6- رودخانه کراب 90
12-1-6- رودخانه بفره 90
13-1-6- روخانه مهر 91
14-1-6- رودخانه استر بدر 92
15-1-6- رودخانه کال شور سبزوار 93
16-1-6- رودخانه سنگرد94
2-6- حوضة آبریز دشت جوین و سلطان آباد 95
مقدمه96
1-2-6- رودخانه جوین (کالشور جوین) 99
2-2-6- رودخانه مشکان99
3-2-6- رودخانه سرولایت (نشیب) 101
4-2-6- رودخانه کایستان 103
5-2-6- رودخانه ترسک 107
6-2-6- رودخانه ارگ 108
فصل هفتم: هیدرولوژی آبهای زیرزمین شهرستان
مقدمه: 110
1-7- دشت سبزوار 112
1-1-7- چاهها (عمیق و نیم عمیق) 115
2-1-7- قنوات 116
3-1-7- چشمهها 118
4-1-7- نتیجه 119
2-7- دشت جوین121
1-2-7- چاهها- (عمیق – نیم عمیق) 122
فصل هشتم: چگونگی بهرهبرداری و کیفیت منابع آن شهرستان
1-8- تأثیر سازندهها در منابع آب دشت جوین- داورزن- سبزوار124
2-8- خصوصیات لایههای آبدار در سه دشت125
3-8- مطالعات ژئوفیزیک و چاههای اکتشافی 127
4-8- ضرائب هیدرودینامیکی 128
5-8- بررسی نقشههای کم عمق و تراز آب زیر زمینی 129
6-8- بهرهبرداری از منابع آب زیر زمینی 133
7-8- حداکثر ظرفیت مجاز بهرهبرداری از منابع آب زیرزمینی در دشت سبزوار 137
8-8- کیفیت آب در سطح شهرستان 138
1-8-8- طبقه بندی آب از نظر کشاورزی 139
2-8-8- طبقهبندی آبهای منطقهای از نظر شرب 140
1-2-8-8- دشت جوین140
1-1-2-8-8- آبهای شرب حد فاصل ایستگاه سبزوار تا ایستگاه راه آهن بیهق 140
2-1-2-8-8- آبهای شرب حد فاصل ایستگاه بیهق تا نقاب 141
3-1-2-8-8- آبهای شرب حد فاصل ایستگاه نقاب تا سنخواست 141
4-1-2-8-8- دشت سبزوار 142
1-2-2-8-8- آبهای نواحی جنوب سبزوار 142
2-2-2-8-8- آبهای نواحی شمالی غرب سبزوار 142
3-2-2-8-8- آبهای سبزوار و شرق سبزوار 143
3-2-8-8- دشت داورزن 143
9-8- علل شوری آب شهرستان سبزوار 144
10-8- مسئلة تهاجم آبهای شور زیرزمینی به سفره آب شیرین 145
11-8 تغییرات سطح آب در شهرستان سبزوار 146
12-8- نتیجهگیری 150
فصل نهم: ارزیابی منابع و مسائل آب شهرستان
1-9- ارزیابی منابع آب زیرزمینی دشت سبزوار 151
1-1-9- جریان آب زیرزمینی ورودی از سفره 155
2-1-9- جریان آب زیرزمینی خروجی از سفره155
3-1-9- برداشت از سفرة آب زیرزمینی 156
4-1-9- تبخیر از سطح سفره 156
5-1-9- تغذیة سفره ناشی از سیلابهای ورودی 156
6-1-9- تغذیه از آب برگشتی کشاورزی 156
7-1-9- زهکشی از سفره آب زیرزمینی 157
2-9- ارزیابی منابع آب زیرزمینی دشت جوین159
1-2-9- نفوذ در ارتفاعات 167
2-2-9- نفوذ در دشت توسط باران 168
3-2-9- نفوذ جریانهای سطحی و سیلابی 168
4-2-9- نفوذ آب آبیاری 168
5-2-9- نفوذ فاضلاب169
6-2-9- تخلیةاز منابع آب زیرزمینی 169
3-9- ارزیابی منابع آب زیرزمینی دشت داورزن169
1-3-9- نفوذ آب در ارتفاعات 169
2-3-9- نفوذ باران در دشت 170
3-3-9- نفوذ جریانهای سطحی 170
4-3-9- مقداری آب نفوذی از طریق آبیاری 170
5-3-9- نفوذ فاضلاب 170
6-3-9- وضعیت جریان خروجی دشت 172
7-3-9- نتیجه و پیشنهاد170
فصل دهم: طرحهای عمرانی (طرحهای تغذیه مصنوعی و سدها)
1-10- کاربرد تغذیة مصنوعی 172
2-10- روشهای تغذیة مصنوعی برای منطقه 172
1-2-10- روش مستقیم یا تزریق 4172
2-2-10- روش غیرمستقیم یا نفوذ و اداری173
3-2-10- پخش سیلاب 173
2-3-2-10- روش تغذیه حوضچهای173
3-3-2-10- بهسازی و اصلاح بستر رودخانهای 173
4-3-2-10- گودالهای طبیعی و مصنوعی174
5-3-2-10- سدهای تغذیه: 174
6-3-2-10- خاکریزهای هلالی 174
7-3-2-10- ایجاد بانکت (چالههای کوچک)174
3-10- ویژگیهای تغذیه مصنوعی در مناطق خشک و نیمه خشک174
4-10- خصوصیات طرحهای پیشنهادی تغذیة مصنوعی 176
5-10- طرحهای تغذیة مصنوعی 177
1-5-10- محل تغذیه179
2-5-10- روش تغذیه179
6-10- طرح تغذیه مسیل خسروجرد180
7-10- طرحهای عمرانی کوچک تغذیه در شمال دشت181
8-10- طرح عمرانی مسیل رودخانة سنگرد183
9-10- طرح تغذیه رودخانة جوین183
1-9-10- ظرفیت طرح185
2-9-10- روش تغذیه185
3-9-10- محل تغذیه185
فصل یازدهم: نتیجهگیری و پیشنهادات 187
1-11- نتیجهگیری مطالعات 190
1-1-11- دشت سبزوار 190
2-1-11- دشت جوین190
2-11- پیشنهادات192
1-2-11- دشت سبزوار 192
2-2-11- دشت جوین192
3-2-11- دشت داورزن192
فصل دوازدهم: پیوستها
1-12- منابع مورد استفاده 195
2-12- جداول و نمودارها200
3-12- نقشه 199
شامل 215 صفحه فایل word
افزایش روزافزون استفاده از صنعت برق به عنوان عامل اصلی محرکهای صنعتی و پیشرفت شهرها و بالا رفتن تقاضا برای استفاده از برق به عنوان مهمترین منبع انرژی این وظیفه را بر دوش متخصصان و دست اندرکاران تولید،انتقال و توزیع برق نهاده است تا با تلاش و بهره گیری از تخصص خود یک انرژی مطمئن و پایدار را به مصرف کننده تحویل دهند.
نقش شبکه توزیع یک مجتمع یا یک شهر را چه از نظر حجم و چه از نظر وسعت و چه از نظر ارزش و اهمیت می توان به مویرگهای بدن انسان تشبیه نمود که آخرین و مهمترین وظیفه یعنی تغذیه مصرف کننده را بر عهده دار می باشد.لذا به منظور تامین انرژی مورد نیاز مصرف کننده ها شبکه های توزیع فشار متوسط و ضعیف در بخشهای مختلف صنعتی ، کشاورزی ، مسکونی و عمومی (تجاری) دارای شرایط و خصوصیات معینی می باشد.
شهرستان سبزوار به مساحت 18672 کیلومتر مربع در غرب استان خراسان رضوی، در شمال شرق ایران و در فاصله ۲۰۰ کیلومتری غرب مشهد قرار گرفتهاست و از شمال با شهرستان های جاجرم و اسفراین از خراسان شمالی و از مشرق با نیشابور ، از جنوب با شهرستان های کاشمر و بردسکن و از مغرب به شهرستان شاهرود از استان سمنان محدود است . براساس آخرین تقسیمات کشوری این شهرستان دارای پنج بخش به نام های مرکزی، روداب، خوشاب، داورزن و ششتمد است و بافت اقلیمی شهرستان کوهستان ، دشت و بیابان است.
در سال 1311 هجری شمسی اولین دیزل ژنراتور تولید برق توسط حاج محمد حسین دولت آبادی با قدرت 160 اسب بخار از نوع آلمانی در محل خیابان 14 متری رضایی در سبزوار راه اندازی و به بهره برداری رسید. اما در آن زمان به دلیل هزینه سنگین آن تنها افرادی که وضعیت مالی مناسبی داشتند قادر به استفاده از برق بودند.
هم اکنون برق سبزوار تفکیک شده است به مدیریت امور برق سبزوار ، مدیریت برق شهرستان جغتای و مدیریت برق شهرستان جوین . که اطلاعات شبکه برق زمینی و هوایی آنها به صورت زیر است :
شرح :
مدیریت برق سبزوار تفکیک شده است به مدیریت امور برق سبزوار ، مدیریت برق شهرستان جغتای و مدیریت برق شهرستان جوین . که مدیریت برق سبزوار تشکیل شده است از اداره برق داورزن ، اداره برق خوشاب ، دایره برق ششتمد، دایره برق شامکان و دایره برق روداب. و همچنین امور برق سبزوار دارای زیرمجموعه های زیر می باشد :
شامل 122 صفحه فایل word