عوامل اجتماعی - جمعیتی مؤثر بر تغییرات الگوی سنی ازدواج در ایران 85-1375

اختصاصی از کوشا فایل عوامل اجتماعی - جمعیتی مؤثر بر تغییرات الگوی سنی ازدواج در ایران 85-1375 دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

پایان نامه کارشناسی ارشد علوم اجتماعی

گرایش جمعیت شناسی

204 صفحه

چکیده

 پایان­ نامه ­ی حاضر، پژوهشی در زمینه­ی عوامل مؤثر بر تغییرات فاصله ­ی سنی زوجین است که با استفاده از نمونه­ ی 20 درصدی داده­ های خام سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1385 به روش تحلیل ثانویه ­ی داده­های موجود انجام شده است. جمعیت آماری این پژوهش را زنان ازدواج کرده ­ی کمتر از 50 سال و مردان ازدواج کرده ­ی کمتر از 55 سالِ ساکن در نقاط شهری و روستایی استان اردبیل تشکیل داده است.

هدف اصلی پژوهش، شناخت عوامل اجتماعی و جمعیتی مؤثر بر تغییرات فاصله ­ی سنی زوجین بود. به ­منظور نیل به این هدف، پرسش­هایی مطرح شد که مهم­ترین آن عبارت است از: آیا بین ویژگی­های افراد از لحاظ محل سکونت، وضع سواد، وضع اشتغال، وضع مهاجرت و نوع شغل و متغیر وابسته ­ی فاصله­ ی سنی زوجین تفاوت معنی­داری وجود دارد؟ همچنین، آیا بین متغیرهای سن، مدرک تحصیلی و دفعات ازدواج افراد و فاصله ­ی سنی زوجین رابطه­ ی معنی­داری وجود دارد؟

در این پژوهش، نظریه ­های مختلفی نظیر نظریه ­ی نوسازی، مبادله، برابری جنسیتی و گزینش مهاجرتی و دیدگاه فرهنگی مورد توجه واقع شد و در چارچوب نظری پژوهش نیز، تأکید اصلی بر نظریه­ ی نوسازی بود. براساس نظریه­ ی نوسازی، شهرنشینی، تحصیلات همگانی و صنعتی شدن از طریق تغییر الگوهای ازدواج، می­تواند فاصله­ ی سنی زوجین را تحت تأثیر قرار دهد. همچنین، از دیگر نظریه ­های مذکور نیز در داخل نظریه ­ی نوسازی استفاده گردید. نظریه ­ی مبادله از طریق قلمداد کردن سن افراد به عنوان سرمایه­ ی فرهنگی و قابلیت ارایه­ ی آن در مقابل سرمایه ­ی مادی افرادِ دارای موقعیت بهتر، می­تواند با تغییرات فاصله ­ی سنی زوجین در ارتباط باشد. نظریه­ ی برابری جنسیتی نیز همزمان با تغییر ساختار خانواده و بهبود موقعیت زنان، مطالبه ی زنان برای همسان­همسری در ازدواج (از جنبه­ هایی مانند سن و ...) را مورد تأکید قرار می­دهد. نظریه ­ی گزینش مهاجرتی نیز با تأکید بر گزینشی عمل کردن مهاجرت، در مورد تغییرات فاصله­ ی سنی زوجین در میان بومیان و مهاجران به­کار برده شد. دیدگاه فرهنگی نیز از طریق بررسی نگرش­ها و اعتقادات رایج در جامعه در ارتباط با فاصله ­ی سنی زوجین مورد استفاده قرار گرفت. بر این اساس، فرضیه ­های پژوهش چنین است: بین ویژگی­های افراد از لحاظ محل سکونت، وضع سواد، وضع اشتغال، وضع مهاجرت و نوع شغل و متغیر وابسته ­ی فاصله ­ی سنی زوجین تفاوت معنی­داری وجود دارد. همچنین، میان متغیرهای مستقلِ سن، مدرک تحصیلی و دفعات ازدواج و متغیر وابسته ­ی فاصله ­ی سنی زوجین رابطه ­ی معنی­داری وجود دارد.

با توجه به یافته ­های پژوهش، مهم­ترین نتایج تحقیق عبارت است از: میانگین فاصله­ ی سنی زوجین در استان اردبیل 47/4 سال بود. در بیش از 78 درصد از ازدواج­ها، شوهران از همسران، مسن­تر بودند. بیشترین فراوانی زوجین در فاصله­ ی سنی 1 تا 4 سال بود (3/33 درصد). بین فاصله­ ی سنی افراد باسواد و بی­سواد تفاوت معنی­داری وجود داشت، اما این تفاوت (در مورد هر دو جنس) در جهتی معکوس با فرضیه ­ی مورد بررسی تأیید شد. با افزایش مدرک تحصیلی مردان، فاصله ­ی سنی زوجین افزایش یافت و در میان زنان نیز، دارندگان مدرک تحصیلی متوسط، از فاصله­ ی سنی بیشتری نسبت به دارندگان سایر مدارک تحصیلی برخوردار بودند. فاصله ­ی سنی زوجین در میان مردان شاغل، بیشتر از مردان غیرشاغل بود و این فاصله در میان زنان شاغل، کمتر از زنان غیرشاغل بود که این تفاوت در مورد زنان شهری و تمامی مردان معنی دار بود، اما در مورد زنان روستایی معنی­دار نبود. در بین مردان شاغل، فاصله ­ی سنی مردان شاغل در بخش­های غیرکشاورزی با همسر، بیشتر از مردان شاغل در بخش کشاورزی بود. زنان شاغل در بخش­های غیرکشاورزی نسبت به زنان شاغل در بخش کشاورزی، فاصله­ ی سنی کمتری با شوهران داشتند که این تفاوت­های معنی­دار در مورد زنان، مطابق با فرضیه بود، ولی در مورد مردان در جهت معکوس با فرضیه قرار داشت. با افزایش سن مردان، فاصله ­ی سنی زوجین نیز افزایش یافت، ولی با افزایش سن زنان، فاصله­ ی سنی زوجین کاهش یافت که این کاهش در ابتدا (در مورد هر دو جنس) شدیدتر بود و سپس، از شدت آن کاسته شد. بین دفعات ازدواج هر دو جنس (زنان و مردان) و فاصله ­ی سنی زوجین، همبستگی مثبت بود. اختلاف بین میانگین فاصله ­ی سنی زوجین مهاجر و بومی، و شهری و روستایی معنی­دار نبود. در تحلیل رگرسیون چندمتغیری نیز در نمونه­ های مردان شهرنشین، مردان روستانشین، زنان شهرنشین و زنان روستانشین به ترتیب، 6/5 ، 3/4 ، 8/3 و 7/24 درصد از واریانس فاصله ­ی سنی زوجین تبیین گردید که این تعیین­ کنندگی ناچیز می­تواند نشانگر هنجار فرهنگی مسن­تر بودن شوهر از همسر باشد که در پژوهشی دیگر باید بررسی شود.

واژگان کلیدی: فاصله ­ی سنی زوجین، ازدواج، سن، ازدواج مجدد، تحصیلات، نوسازی، مبادله، برابری جنسیتی، اشتغال، مهاجرت، داده­ خام سرشماری 1385، اردبیل

بررسی الگوی سنی ازدواج در ایران

اختصاصی از کوشا فایل بررسی الگوی سنی ازدواج در ایران دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

  نوع فایل : Word

  تعداد صفحات : 43 صفحه

چکیده :

در گذشته سن ازدواج برای پسران 18 سال و برای دختران 15 سال بود. امروزه محدودیتی در سن ازدواج در ایران وجود ندارد و افراد در هر سنی می توانند ازدواج کنند. اما ازدواج دختران کمتر از 13 سال و پسران کمتر از 15 سال منوط به اذن ولی و به شرط مصلحت با تشخیص دادگاه صالح است. در این تحقیق آماده آمار، الگوی سنی ازدواج در ایران مورد بررسی قرار گرفته است. دانشجویان رشته آمار می توانند این تحقیق آماده در خصوص الگوی سنی ازدواج در ایران را به صورت رایگان دانلود نمایند.

بیان مسئله:

کنترل میزان رشد جمعیت یکی از مهمترین شاخصهای توسعه بحساب می آید. جمعیت دنیا در سال 1950 دو و نیم میلیارد نفر بوده و اکنون از مرز 6 ملیارد نفر گذشته است و پیش بینی می شود در سال 2025 میلادی به 5/8 میلیارد نفر برسد طی همین سالها در ایران روند رشد جمعیت از متوسط دنیا بالاتر بود و جمعیت 10 میلیونی 100 سال قبل اکنون به نزدیک به 7 برابر رسیده است .

کشور جمهوری اسلامی ایران که در دوران سالهای اولیه انقلاب دارای رشد جمعیت بالا و در حدود7/2 (که تا 4/3 نیز ذکر شده است)  و در سالهای اخیر این میزان رشد  تا حدود 7/1 (و مواردی تا 2/1 نیز ذکر شده) کاهش یافت این کاهش رشد جمعیت ناشی از اجرای طرحها و برنامه های کنترل جمعیت در سالهای اخیر بوده است.

هرم سنی جمعیت ایران در سالهای اول بعد از انقلاب شکلی مخروطی با قاعده پهن به خود گرفت که این شکل نشانگر رشد جمعیت بالا است و در سالهای بعد این رشد بسرعت کنترل و باعث تغییر در شکل نمودار فوق گردید بطوری که اکنون یک ناحیه فرو رفته در قاعده مخروط را می توان بوضوح مشاهده کرد مشابه این  تغییر را می توان در نمودار رشد جمعیت کشور های اروپایی و بخصوص در کشور آلمان پس از جنگ جهانی اول مشاهده نمود که البته این تغییر شکل نمودار در اروپا در بین گروه جوانان و افراد میانسال (بویژه مردان ) و بدلیل کشته شدن سربازان در جنگ بوده است در حالی که تغییر شکل مزبور در کشور ما ناشی از کنترل رشد جمعیت و تنظیم خانواده می باشد.

کشور ایران دارای جمعیت جوانی می باشد و برابر آمار (در زمان مطالعه) حدود 35% جمعیت کشور را افراد زیر 18 سال تشکیل می دهند این آمار اهمیت تحقیق در مسائل جوانان و از جمله مسئله ازدواج را روشن تر می نماید .

براساس مطالعات انجام شده در سال 1365 از سوی سازمان ثبت احوال نشان می دهد که 99 در صد از زنان کشور ما موفق به ازدواج می شوند و تنها یک درصد آنان تا پایان عمر خود موفق به ازدواج نمی شوند .

عوامل موثر برآن عبارتند از:

عوامل موثر بر سن ازدواج در زن و مرد

عوامل موثر بر اختلاف سن زن ومرد در هنگام ازدواج

عوامل موثر بر افزایش و کاهش میزان ازدواج

عوامل موثر بر ازدواج مجدد در زن ومرد

عوامل موثر بر نسبت جنسی در جامعه