(Central Nervous System (CNS : قسمتهایی از سیستم عصبی که در داخل جمجمه و ستون مهره ها قرار دارند دستگاه عصبی مرکزی نامیده می شود.
(Peripheral Nervous System (PNS : قسمتی از سیستم عصبی که در خارج از جمجمه و ستون مهره ها قرار دارد سیستم عصبی محیطی نامیده می شود.
سیستم اعصاب محیطی شامل:
12 جفت عصب مغزی که از طریق سوراخهای کف جمجمه خارج می شود و به اندامهای واقع در سر (چشم و گوش و...) و بسیاری از اندامهای داخلی (سینه و شکم) می رود.
31 جفت عصب نخاعی که ریشه های خلفی و قدامی در هر سطح از یک طرف نخاع بیرون می آیند به یکدیگر متصل شده، یک عصب نخاعی بوجود می آورد. هرعصب از سوراخ بین مهره ای خارج می
شود و به اندامهای مربوط به خود می رود.
هرعصب نخاعی دارای هر دو نوع تارهای حسی وحرکتی است. درهر کدام از ریشه های خلفی در مجاورت نخاع یک برجستگی به نام عقده شوکی وجود دارد که محل تجمع جسم سلولی نورونهای حسی است.
12 زوج عصبی مغزی می توانند یکی از حالتهای زیر را داشته باشند:
فقط حسی
فقط حرکتی
حسی و حرکتی
حرکتی و پاراسمپاتیک
حسی و حرکتی و پاراسمپاتیک
زوج اول: عصب بویایی .(Olfactory Nerve) تمام حسی است و حس بویایی را به مغز می برد.
زوج دوم: عصب بینایی .(Optic Nerve) تمام حسی است و مربوط به دیدن است
زوج سوم: عصب محرکه چشم .(Oculo Motor Nerve) حسی و حرکتی و پاراسمپاتیک است.
به 6 عضله که حرکات کره چشم را کنترل میکند وبه عضله بالابرنده پلک عصب می دهد. تارهای پاراسمپاتیکی آن به عضلات حلقوی جدارعنبیه عصب داده، باعث تنگ شدن مردمک چشم در روشنایی زیاد می شود
زوج چهارم: عصب قرقره ای .(Trochlear Nerve) تمام حرکتی است وعضلات چشم راعصب می دهد.
زوج پنجم: عصب سه شاخه.(Trigeminal Nerve) حسی و حرکتی است و دارای سه شاخه می باشد:
شاخه فک فوقانی: حسی است و پوست ناحیه فک بالا و دندانهای فک فوقانی را حس می دهد.
شاخه فک تحتانی: حسی و حرکتی است و پوست ناحیه فک بالا و دندانهای فک فوقانی را حس داده، باعث حرکت فک و عمل جویدن و سخن گفتن می شود.
شاخه چشمی: حس کره چشم و پیشانی را موجب میشود.
زوج ششم: عصب دور کننده.(Abducent Nerve) تمام حرکتی است و چشمها را از خط میانی بدن دور می کند.
زوج هفتم: عصب صورتی.(Facial Nerve) حسی و حرکتی و پاراسمپاتیکی است.
شاخه حسی قسمتی از پوست مجرای شنوایی و حس چشایی 2/3 قدامی زبان را در بر می گیرد.
شاخه حرکتی عضلات صورت را عصب می دهد (حالات گریه و اخم و خنده و...).
قسمت پاراسمپاتیک ترشح غده اشک و مخاط حفره بینی وغده بزاقی زیرزبانی را عصب می دهد
زوج هشتم:عصب شنوایی تعادلی.(Vestibulo Cochlear Nerve) تمام حسی است و مرکز تعادل و شنوایی را در گوش حس می دهد.
زوج نهم:عصب زبانی حلق.(Glosso Pharygeal Nerve) حسی وحرکتی و پاراسمپاتیکی است.
شاخه حسی آن حس چشایی و حس عمومی 1/3 خلفی زبان و حلق را تامین می کند.
شاخه حرکتی آن عضلات حلق را عصب می دهد.
شاخه پاراسمپاتیکی آن به غدد بناگوشی عصب می دهد و نیز باعث ترشح غده بزاقی دهان می گردد.
زوج دهم:عصب واگ .(Vagus Nerve) حسی و حرکتی و پاراسمپاتیکی است.
شاخه حرکتی عضلات حنجره راعصب می دهد.
شاخه حسی حنجره و سطح خارجی گوش و مجرای گوش داخلی و قسمت حلقی زبان را حس می دهد.
شاخه پاراسمپاتیکی از جمجمه به گردن وسپس به حفره شکمی رفته، احشاء درون شکم را عصب می دهد.
زوج یازدهم:عصب شوکی .(Accessory Nerve)حرکتی است وعضلات شانه را عصب می دهد.
زوج دوازدهم:عصب زیرزبانی .(Hypogloss Nerve)حرکتی است و حرکت زبان را سبب می شود.
31 جفت عصب نخاعی :
8 زوج عصب گردنی (Cervical)
12 زوج عصب سینه ای (Thoracic)
5 زوج عصب کمری (Lumbar)
5 زوج عصب خاجی (Sacral)
1 زوج عصب دنبالچه ای (Coccygeal)
شبکه های عصبی محیطی:
31 جفت ریشه نخاعی پس از خروج از سوراخهای بین مهره ای در قسمتهای مختلف بدن تشکیل شبکه های عصبی را می دهند که این شبکه ها به عضلات وپوست نواحی مختلف بدن شاخه های حرکتی و حسی فرستاده
می شود.
مهمترین شبکه های عصبی محیطی عبارتند از:
شبکه گردنی (Cervical Plexus): از پیوند شاخه های قدامی 4 عصب اول C1, C2, C3, C4 گردن تشکیل شده، اکثر عضلات گردن راعصب می دهد.
شبکه بازویی (Brachial Plexus): از ریشه های C5, C6, C7, C8, T1 تشکیل شده است و عضلات و اندام فوقانی و کتف را عصب می دهد. اعصاب مدین، اگزیلاری، رادیال و اولنار همگی از این شبکه بازویی منشعب می شود.
شبکه کمری (Brachial Plexus): از ریشه های عصبی L1, L2, L3, L4, T12 تشکیل می گردد و اندام تحتانی شکم و مناطق فوقانی ران را عصب دهی می کند.
شبکه خاجی (Sacral Plexus): از L4, L5, S1, S2, S3 تشکیل شده است وعمدتا عضلات لگن و قسمت اعظم اندام تحتانی را عصب می دهد. مثلا عصب سیاتیک از این شبکه جدا می شود.
شبکه دنبالچه ای (Coccygeal Plexus): از S4, S5 وعصب دنبالچه ای تشکیل شده است و پوست منطقه دنبالچه ای را عصب می دهد
نخاع سینه ای 12 سگمان دارد که از هر سگمان یک جفت عصب بین دنده ای منشا می گیرد. حس حرکت نواحی دنده ها، کمر، پوست و عضلات ناحیه شکم وظیفه این قسمت از اعصاب محیطی است. هر عصب بین
دنده ای با یک گانگلیون سمپاتیک سینه ای مرتبط است.
شامل 31 اسلاید POWERPOINT
دانلود پاورپوینت آناتومی اعصاب محیطی
