معماری دوره سامانی
مقدمه
در تاریخ هر کشوری، با گذشت زمان و برخوردار با آداب و رسوم، فرهنگها و هنرهای گوناگون همواره سبکهای خاصی از هنر و بخصوص معماری بوجود می آیند که مطالعه هر کدام از این طریق، خود نشانگر ذوق، سلیقه، استعداد و امکانات آن عصر می باشد.
طبیعی است این آثار در ابنیه در طی قرون متمادی، همواره مورد اسیب و لطمات گوناگون قرار گرفته و شکل اصلی خود را از دست می دهند. اما در این بین، همواره آثاری نیز وجود دارند که از استحکام خوبی برخوردار بوده و تا زمالن حاضر، بر جای مانده اند.
آنچه حائز اهمیت است، دسترسی به این اثار می باشد که متاسفانه در مورد ایران، با توجه به تغییر حدود و ثغور، در طی سالیان متمادی، برخی از این آثار به سایر کشورهای همسایه تعلق یافته است.
از جمله می توان از معماری و هنر دورة سامانی، متعلق به اواخر سدة سوم هجری – نیمه دوم قرن نهم میلادی – نام برد که از جمله ادوار قابل توجه در تاریخ ایران بوده و موجبات شکوفایی هنر و معماری ایرانی – اسلامی را فراهم آورده است.
اما همانگونه که بعداً ذکر خواهد شد، از این زمان، آثار چندانی در دست نبوده و آنچه در دست است، بنای بقعة اسماعیل سامانی است که امروز در بخارا، در جمهوری ازبکستان شوری قرار دارد.
این بنا، به علت استحکام، طراح و نمای زیبای آن و همچنین از نظر به رفد بودن، همواره مورد توجه بوده و از مشخصات بارز دوره سامانی بشمار می رود.با روی کار آمدن سامانیان دراواخر قرن سوم هجری، نوزایشی اصیل در خراسان – گه بعدها ماوراءالنهر و افغانستان نامیده شد – پدیدار گشت.
در خصوص تکامل تدریجی معماری در اوایل این دوره سامانیان نتیجه گیری کلی مشکل است. از سه قرن اول هجری، بناهای زیاید موجود نیست، در صورتیکه از منابع چنین مستفاد می شود که در این دوره، صدها بنای زیبا و مساجد عالی ساخته می شود.
معماری و بطور کلی هنر، در دوره سامانیان، آمیزه ای بود از سنن پیشین هنری، همراه با ذوق جدید اسلامی که در نتیجه، هنری ایرانی – اسلامی، مهذب و دارای کیفیت عالی، بوجود آورده بود.
اما لازم به تذکر است که بعلت اشیاء هنری و اینکه برخی از آنها را بطور قطع نمی توان به اصل ئ مکان مشخصی متعلق دانست، تشخیص طرحهای هنری، آسیای مرکزی از طرحها ادوار اسلامی ایران، کمی دشوار است.
با توجه به کاوشهای باستان شناسی در اسیای مرکزی شوروی، می توان به این نکته اشاره نمود که آثار هنری دوره سامانیان، ترکیبی از سنن هنری محلی، سنن ایران دوره سامانی و بیشتر هنر دروه اولیه اسلامی و هنر اسلامی جدیدی که در دوره عباسیان توسعه یافت.
نمونه بارز این مکتب جدید اسلامی، آثار مکشوف در شهر ساوه، پایتخت موقت خلفای عباسی است که از این رو، به مکتب ساوه معروف است. مقبره اسماعیل سامانی در بخارا از نمونه های متأثر از این مکتب در ایران دوره سامالنی بشمار می رود.
تعداد صفحات: 10
پاورپوینت معماری اسلامی بررسی شیوه آذری شامل 68 اسلاید می باشد و می توانید آنرا از لینک زیر دریافت کنید
معماری قاجار پهلوی
معماری ایران از اواخر دوره قاجار و شروع دوره پهلوی دچار هرج و مرج و آشفتگی شد در این دوران ما شاهد احداث همزمان ساختمانهایی هستیم که هر کدام بیانگر یکی از مکاتب فکری دوره هایی مشخص از تاریخ ایران هستند :
کاخ مرمر به تقلید از معماری سنتی و عمارت شهربانی کل کشور به تقلید از تخت جمشید و ساختمانهای بلدیه ( شهرداری ) و پستخانه به شمال و جنوب میدان امام ( سپه ) به تقلید از معماری نئوکلاسیک فرانسه ساخته شدند .
در این دوره تلاش می شد که پیوندی بین سه طیف فکری به وجود آید :
ساختماهای وزارت امور خارجه ، اداره پست ، صندوق پس انداز بانک ملی را در واقع می توان به عنوان نمونه این گونه ساختمانهای التقاطی نام برد . این گرایشهای متفاوت و بعضا متضاد در معماری این دوره ناشی از اختلاف در گرایشهای سیاسی و ایدوئولوژیک این عصر از تاریخ ایران است که ریشه در جریانهای عقیدتی - سیاسی اواخر دوره قاجار و اوایل دوران پهلوی دارد .
جریانهای مذکور را می توان به سه دسته تقسیم کرد :
گروه اول ، سنت گرایان ، که اساس تفکر سیاسی و بینش دینی آنها هماهنگی دین با سیاست و احیاء و توسعه سنتهای هزار ساله جامعه ایرانی بود . پرچمداران این نهضت در آن برهه از زمان شیخ فضل الله نوری بود و بعد از ایشان سید حین مدرس ادامه دهنده راه وی گشت .
گروه دوم ، غرب گرایان ، که اساس ذهنیت آنها ، به گفته تقی زاده ، بر تقلید از فرق سر تا انگشت پا از غرب در همه شئون اقتصادی ، اجتماعی ، سیاسی بود . هسته اصلی این گروه را تحصیل کردگان ایرانی تشکیل می دادند که تازه از اروپا به ایران برگشته بودند .
گروه سوم ، ملی گرایان ، که بنیاد فکری آنها بازگشت به عظمت امپراتوری هخامنشی و ساسانی بود . این گروه فرهنگ اسلامی و فرهنگ اروپایی را غیر ایرانی می دانستند و بعنوان جایگزین آنها بازگشت به فرهنگ آریایی دوهزار و پانصد ساله با دین و مذهب بود.
که این امر ناشی از جریانهای به اصطلاح روشنفکرانه مادی گرایی و توسعه و ترویج نظریات سوسیالیسم و مارکسیسم در بین طبقه تحصیل کرده اروپا بود .
این دو جری فکری اثبات خود را در تخریب آثار گذشته می دید و سعی داشت هر چه را بوی گذشته می داد از بین ببرد .
در سایر شئون اجتماعی کشور نیز ما شاهد تقابل این بینشهای متفاوت هستیم . بعنوان مثال در ادبیات ، گروه غرب گرا ، تغییر خط فارسی به لاتین را - به سبک آتاتورک در ترکیه - علم کرد و گروه ملی گرا نیز عرب زدایی از خط و ادبیات فارسی را مطرح نمود و گروه سنت گرا برخود واجب دید که از سنت سعدی و حافظ و دیگر بلند پایگان آسمان ادب ایرانی پاسداری نماید.
در ادبیات به زعم مردان بزرگی چون استاد دهخدا ، استاد همایی و استاد فروزانفر و دیگر عزیزان اقدامات غرب گرایان و ملی گرایان بی نتیجه ماند و تحول جدیدی در ادبیات از بطن شعر و ادبیات سنتی تراوش کرده و رشد نمود .
لیکن در معماری به دلیل انتصاب غرب گرایان و تحصیل کردگان بوزار پاریس و بعدا مکتب فلورانس و رم در شهرسازی انگلستان و امریکا شد .
گرچه گودار و ماکسیم سیرو ازنظر تفکر ، ارزش زیادی برای معماری سنتی و تاریخ تحول آن قایل بودند و در این رهگذر خدمات ارزشمندی به ثبت تاریخ معماری ایرانی نمودند ولی خود شخصا از پیروان مکتب نئوکلاسیک و یا به عبارتی ملی گرایان نوین بودند . شاهد این واقعیت ، ساختمان موزه ایران باستان که تقلیدی از طاق کسری است .
غلبه مکتب غرب گرایان در مدارس معماری کشور ، کار را بدانجا کشید که توصیف مسجد جامع اصفهان ، میدان نقش جهان ، گنبد سلطانیه ، طاق کسری و تخت جمشید را باید از اروپاییان و ترجمه کتابهای آنها دریافت میکردیم .
دانشجویان و مهندسان معمار این مرز و بوم اقدامات هوسمان در پاریس و هوارد در انگلستان و کارهای میکل آنژ در فلورانس و رم را بهتر از کاخ گلستان ، مسجد شیخ لطف الله و کاخ سروستان می شناختند و اطلاعات مربوط به طاق کسری که از عجایب روزگار خود بوده برای متخصصین محدود به این بود که بنا در خاک عراق است .
نتیجه این انفعال فرهنگی ، بخصوص در زمینه معماری ، عرضه و تکمیل سبکهای مختلف معماری اروپا و امریکا در دهه های اخیر به کشور بوده است .
با تسلط فکری غرب گرایانه بر معماری کشور و فاصله گرفتن از معماری سنتی کار بدانجا کشید که تخریب بنا های گذشته در توسعه های جدید شهری و تخریب کاروانسراهای قدیمی در احداث جاده های بین شهری عملی پسندیده و تجدد گرایانه تلقی شد .
این وضع باعث گردید که بسیاری از بناهای باارزش متروک و یا مخروبه گردد
تعداد صفحات: 23
دانلود پاورپوینت معماری بافت قدیم شهر یزد 33 اسلاید
فهرست مطالب:
موقعیت شهر
مختصات جغرافیایی شهر
خصوصیات اقلیمی
خصوصیات معماری بافت قدیم
شناخت مصالح بکار برده در بافت قدیم یزد
بادگیرها
حیاط بزرگ
ساباط
دربند
فهرست مطالب:
عنوان صفحه
فصل اول- درباره فرهنگ و هویت
مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2
ویژگیهای طرح………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 4
فرهنگ و هویت………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 5
فرهنگ و طبیعت……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 6
نتایج…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 7
فصل دوم- درباره تهران و منطقه 22
مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 10
مختصات جغرافیایی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 10
سابقه تاریخی شهر تهران…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 11
بررسی های جمعیتی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 12
بررسی وضعیت اقتصادی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 12
شبکه و تاسیسات حمل و نقل و دسترسی های شهری……………………………………………………………………………………………………………………………………. 13
بررسی آلودگی های زیست محیطی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 14
بررسی وضعیت فرهنگی تهران……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 14
بررسی منطقه 22 در تهران…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 16
موقعیت قرار گیری منطقه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 16
وضعیت شبکه های دسترسی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 16
موقعیت جغرافیایی ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 17
شیب و توپوگرافی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 18
وضعیت زلزله……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 19
پوشش گیاهی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 20
بررسی های اجتماعی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 21
بررسی کاربردی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 23
فصل سوم- سایت، تحلیل سایت و روند طراحی
پانورامای سایت…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 25
نقشه های مختلف تهران و منطقه 22…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 26
روند طراحی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 29
تحلیل سیرکرلاسیون سایت………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 30
فصل چهارم- بررسی شرایط اقلیمی
شرایط اقلیمی تهران…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 33
نمودارهای اقلیمی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 34
تابش آفتاب………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 39
دما…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 40
رطوبت……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 41
باد…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 42
بارندگی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 43
عوامل فرعی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 43
معماری و اقلیم………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 43
گیاهان و معماری……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 45
نتیجه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 46
فصل پنجم- فضایابی، استانداردها و بررسی رابطه عملکردها
فضاهای موجود در سایت……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 50
آمفی تئاتر و سالن نمایش…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 50
مهمانسرا……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 52
فضاهای آموزشی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 56
رستورانها…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 58
مجموعه ورزشی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 60
کتابخانه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 61
موزه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 63
باغ ایرانی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 67
پارکینک…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 73
فصل ششم- مبانی نظری طرح
مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 86
مبانی نظری معماری در عرصه صور مثالی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 88
فضا در معماری ایرانی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 90
ملاکهای قضاوت در مورد یک اثر معماری………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 92
روند طراحی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 93
نور……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 97
صدا………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 100
مرور اهداف و سنجش آنها…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 103
زیبایی و هنر………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 104
حقوق بازدید کنندگان و آزادی حرکت در فضا…………………………………………………………………………………………………………………………………………… 107
خوانایی و معنادار بدون فضا………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 110
انسجام معمارانه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 112
هویت ملی مجموعه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 113
وقار مدنی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 114
سنخیت عملکرد با مناسبتهای بصری…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 114
رعایت سلسله مراتب………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 115
ارائه یک نمونه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 116
فصل هفتم- تاسیسات
منابع و ماخذ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 124
مقدمه :
پیشرفتهای اجتماعی و سیاستهای علمی تکنولوژی بشر ارتباطات فرهنگی مردمان گوناگون را در سراسر دنیا آسان نموده است.
پیشرفت سیستمهای ماهوارهای – مخابراتی آرمانها، اندیشهها و سنتهای اجتماعی را بر بال امواج سوار کرده و از این سوی جهان به آن سوی جهان در آن واحد انتقال میدهد.
امروزه برخوردهای فرهنگی تا حدی افزایش یافته که باورهای فرهنگی، هویتهای فرهنگی، ملی به آسانی قابل تغییر و تردید میشود.
باورهای فرهنگی که جامعهای در طول سالیان دراز به آنها خوی کرده و با آنها زندگی کرده بسرعت رنگ میبازد و این خبر در سایه تقابل های گسترده اندیشهها و سیر و انتقال اصول فرهنگی از طریق شیوههای صحیح تکنیکی صورت نمیگیرد.
در پس این انتقالها و برخوردهای فرهنگی همیشه روشهای انسانی و دوستانه بکار میرود به باد یغما رفتن وتاراج اصول فرهنگی جامعه و بر باد رفتن اخلاق و فضیلتهای اجتماعی آن اهداف سلطهگری در زمینههای اجتماعی – اقتصادی را در بر گرفته و شیوههای اعمال دشمنیهای گسترده نیز در حد گستردهای امروزه رواج یافه و این چیزی جز تهاجم فرهنگی نیست زیرا هنگامی که مبانی فرهنگی یک جامعه حتی به زیر سوال رفت و جامعه دچار سستی شد با تسلط و اعمال شیوههای جدید زندگی بیگانگان هموار میگردد بنابراین برخوردهای مقابله گرایانه با این تهاجم فرهنگی امروزه علاوه بر داشتن ابزارهای علمی و فنی لازم هوشیاری اجتماعی خاصی را احتیاج دارد.
متاسفانه مهمترین قشری که مورد تهاجم فرهنگی قرار میگیرند نسل جوان هستند. زیرا نسل جوان در هر مملکتی در واقع پایه گذار نحوه پیشرفت و زندگی و آرمانهای آن جامعه در آینده است.
بنابراین تربیت و آموزش جوانان هر کشور تضمین کننده راه پیشرفتهای اجتماعی – اقتصادی و فنی آن کشور است.
امروز از سالیان دراز تجارب آموزش فرهنگی ممالک پیشرفته تقریباً این نتیجه حاصل شده است که مراکز تربیتی سنتی مانند معمول هر جامعه نظیر مراکز دانشگاهی و کانونهای خاص تربیتی امروز نمیتوانند هم بار آموزشی فرزندان یک جامعه را بر دوش بکشند. و یا اینکه از اصول فرهنگی آن دفاع لازم را به عمل آورند و اینکه در تهاجمات فرهنگی مختلف و اجتماعی آسیب پذیر نباشند.
بنابراین نیاز به بازگشایی و احداث مراکز جدید آموزشی – فرهنگی – تربیتی، با شیوههای نوین مدیریتی میباشد یکی از این مراکز علاوه بر احداث مرکز علمی و آموزشی فعال ایجاد هستهها و مراکز فرهنگی که تماماً زمینههای آموزشی – تربیتی را داشته در بر دارد.
مجموعه حاضر اگر چه بعنوان یک مجموعه فرهنگی خدماتی میتواند بطور مستقل عمل نماید اما در واقع برای تکمیل سایت شهرداری منطقه 22 طراحی شده است و همین عامل سبب میشود که در تمام مراحل طراحی، طراح نیم نگاهی هم به مجموعه شهرداری داشته باشد و تلاش کند تا نیازهای آنرا برآورده کند.
نیاز به وجود چنین مجموعهای در کنار شهردای منطقه 22 هنگامی محسوس میشود که بدانیم روزانه 4 نفر برای انجام کارهای خود به شهرداری مراجعه میکنند و این مجموعه در سر راه این افراد قرار دارد و مردم باید برای رسیدن به ساختمان شهرداری از یک مجتمع فرهنگی عبور کنند و این باعث میشود که یکی از نیازهای مهم جامعه ما یعنی بالا بردن توسعه فرهنگی عموم مردم از این طریق میسر گردد زیرا هنگام عبور از این مجموعه هنرجویان کارگاهها و آتلیههای هنری را در رفت و آمد میبینند. هنرمندان آمفی تئاترها در حال اجرای برنامههای خود هستند و ..
تمام این عوامل بطور ناخود آگاه باعث تاثیر پذیری مراجعه کنندگان به شهرداری میشود. علاوه بر این در هنگام مراجعه به ساختمانهای اداری بارها پیش میآید که شخص باید ساعاتی را در انتظار بگذراند که این عامل خود باعث خستگی، اتلاف وقت و حتی گاهی عصبی شدن مراجعین ساختمانهای اداری میشود.
این مجتمع میتواند بعنوان وسیلهای مناسب برای جلوگیری از اتلاف وقت مراجعین به ساختمان شهرداری هم باشد با این توضیحات نیاز وجود چنین مجموعهای در کنار شهرداری منطقه 22 کاملاً احساس میشود.
ویژگیهای طرح:
بعد از مشخص شدن لزوم وجود چنین مجموعهای این سئوال پیش میآید که طرح باید چگونه باشد تا تمام نیازهای مخاطبین را پاسخ گوید و به یک طرح تمام عیار و معمارانه تبدیل گردد.
– هر یک از ساختمانها باید شخصیت خود را داشته باشد شخصیت ساختمانی شهرداری باید با یک هتل یا یک بیمارستان متفاوت باشد و هریک از بناها بتوانند با شخصیتی که از خود ارائه میدهند نوعی خوانایی ایجاد کنند تا مخاطبین بتوانند ساختمان مورد نظر خود را حتی بدون علائم راهنما شناسایی کنند.
این ارتباط حتماً نباید با مصالح بنایی انجام شود بلکه میتواند مانند دانههای تسبیح با نخی نامرئی بهم متصل شده باشند.
فرهنگ مرکب است از فر + هنگ
فر به معنی نیروی معنوی شکوه عظمت و جلال و بخشندگی
هنگ از ریشه ثنگ اوستایی به معنی کشیدن و تعلیم و تربیت
نخستین کسی که فرهنگ را تعریف کرد سر ادوارد برنت تایلر مردم شناس انگلیسی بود وی حدود 120 سال قبل فرهنگ را مجموعه پیچیدهای از دین دانش اخلاق و قانون کسب شده معرفی کرد از میان تعریف گرد آمد. آن مفاهیمی که به فرهنگ نزدیکترند عبارتند از:
فرهنگ دارای دو بخش مادی و غیر مادی (معنوی) است. که بخش مادی آن عبارت است از اشیای قابل درک مثل وسایل منزل و البسه و ابزار و غیره …
بخش معنوی آن عبارت است از ابزارت معنوی انسان مانند علوم قوانین و ادیان، افکار و آرای مربوط به مادیات.
فرهنگ از چهار عنصر تشکیل شده است:
1 – عنصر فرد
2 – عنصر خانواده
3 – عنصر اجتماع
4– عنصر جامعه
فرهنگ از قالبهای متفاوتی تشکیل شده است.
1 – قالب رفتاری، 2- قالب گفتاری، 3 – قالب کرداری، 4 – قالب هنری، 5 – قالب اقتصادی، 6 – قالب اجتماعی، 7 – قالب صنعتی