هپاتیت چیست ؟ و علل آن کدامند ؟
هپاتیت یعنی التهاب کبد و در میان عوام مردم به یرقان و زردی مشهور است . مهمترین عوامل ایجادکننده آن ویروسها هستند . ویروسها موجودات بسیار ریزی هستند که از فرد آلوده به فرد سالم منتقل می شوند و برای رشد و تکثیر خود به یک موجود زنده نیاز دارند. تاکنون 6 نوع ویروس هپاتیت شناخته شده است که شایعترین آنها ویروسهای هپاتیت آ (A) ، ب (B) و سی (C) هستند .عوامل دیگری مثل داروها ، بیماریهای توارثی و خود ایمنی و مصرف مشروبات الکلی نیز می توانند سبب هپاتیت شوند .
هپاتیت یک معضل جهانی.
امروزه هپاتیت یکی از مشکلات بهداشتی عمده جهان است و 300 میلیون نفر در سراسر جهان حامل ویروس هپاتیت ب هستند . هپاتیت ب پس از بیماریهای سل و مالاریا شایعترین بیماری عفونی و مسری است . سالانه حدود 50 میلیون نفر به تعداد افراد آلوده در دنیا افزوده می شود . بیشتر مبتلایان در کشور پهناور چین و تایوان بسر می برند . شیوع این بیماری در برخی از نواحی آسیا و آفریقا بسیار بالاست و حتی به 20 درصد نیز می رسد . در ایران طبق آمارهای موجود حدود 3% افراد جامعه یا قریب به دو میلیون نفر ناقل هپاتیت ب هستند .
مقدمه ای در باره ویروسها
در زمانهای قدیم دلیل بیشتر بیماری ها را نمی دانستند کسی فکر نمی کرد ممکن است جانداران بسیار کوچکی به نام میکروب وجود داتشه باشند که با چشم دیده نشوند اما بیماری ایجاد کننده آن در زمانها وقتی کسی بیمار می شد نمی دانست چه نکات بهداشتی را باید رعایت کند در نتیجه بیماری به سرعت در میان مردم پراکنده می شد و عده زیادی را می کشت البته باید بدانید که جاندار خاصی به نام میکروب وجود ندارد و باکتری ها قارچهای ذره بینی و موجوداتی به نام ویروس را به طور کلی میکروب می نامند. ویروسها از باکتری ها و قارچها هم بسیار کوچکترند به طوری که می توانند وارد بدن جانور یا گیاه شوند، به داخل سلولهای آن بروند و در آنجا زیاد شوند و سلول رابکشند ویروسها کوچکترین عوامل بیماریزا هستند که در محیط خارج سلولی به شکل خنثی و بی اثر هستند ویروسها تنها در سلولهای زنده تکثیر یافته و از لحاظ ژنتیکی به عنوان انگل تلقی می کردذند. هر نوع ویروس فقط در داخل سلولهای معینی از بذن گیاه یا جانور زندگی یا فعالیت می کنند. به عنوان مثال ویروس آنفولانزا به دستگاه تنفسی می رود و بروس فلج اطفال به دستگاه عصبی آسیب می رساند.
کبد
کبد عضوی است که مواد جذب شده از لوله ی گوارش در آن دچار تغییراتی می شوند و برای استفاده توسط قسمتهای دیگر بدن ذخیره می گردند. بنابراین به عنوان سدی بین دستگاه گوارش خون عمل می کند به استثنای پوست کبد هم بزرگترین غده ی بدن است که 5/1 کیلوگرم وزن دارد و در حفره ی شکمی زیر دیافراگم قرار گرفته است. قسمت اعظم خون کبد 80-70 درصد از رگ پوست می آید و مقدار کمتری از شریان کبدی مشروب می شود تمام موادی که توسط روده جذب شده اند به جز چربیها از راه ورید پوست به کبد می رسند ذرات ریز چربی توس طعروق لنفاوی حمل می شوند جایگاه کبد در سیستم گردش خون برای تجمع و تبدیل متابولیتها و برای خنقی کردن و حذف مواد سمی بسیار مناسب است حذف مواد سمی از طریق خطر که یک ترشح برون ریز کبد است و برای هضم چربی لازم می باشد صورت می گیرد.
«ساختمان»
کبد توسط همبندی نازک (کپسول گلیسون) پوشیده شده است این کپسول در ناف ضخیم تر می گردد یعنی در جایی که ورید پورت و شریان کبدی وارد مجرای کبدی راست و چپ لنفاتیک خارج می شوند سلولهای کبدی احتمالاً ماهرترین سلولهای بدن می باشند. اینها سلولهایی هستند که عملی درون ریز و برون ریز دارند. همچنین یاعث ساخت و ذخیره ی موادی می شوند و مواد سمی را خنثی می کنند و موادی را حمل می کنند.
الف- تاریخچه هپاتیت
ب- شیوع کلی هپاتیت حاد و مقایسه آن در ایران و سایر کشورها
الف- تماس فیزیکی
ب- روش غیرخوراکی-تزریقی
ج- روش جنسی
د- روش خوراکی
هـ – روش پرنیاتال
ی – راه های دیگر
اولین راه تشخیص استفاده از آزمایش خون است که آنتی بادیها که بوسیله دستگاه ایمنی در مقابل ویروس ساخته میشود را مشخص میکند. آزمایشهای ضروری برای تشخیص آلودگی ، تشخیص آنتی ژن HBSAg (آنتی ژن سطحی B) و دو آنتی بادی HBS ( آنتی بادی مربوط به آنتی ژن سطحی) و آنتی بادی HBC ( آنتی بادی مربوط به آنتی ژن مرکزیB) میباشد.
آزمایش با ویروس HBV
بوسیله آزمایش بار ویروسی میتوان تعداد ویروس را در خون مشخص کرد. اگر بار ویروسی بیشتر از صد هزار نمونه در میلیلیتر باشد نشان دهنده فعالیت ویروس در کبد میباشد. وقتی بار ویروس از این مقدار بالاتر رود و آنزیمهای کبدی نیز افزایش یابد درمان باید شروع شود. اگر تعداد کمتر از این مقدار باشد و HBe Anti مثبت و HBeAg منفی باشد باید دستگاه ایمنی را کنترل کرد. در این حال نیز ویروس میتواند منتقل شود.
آزمایش آنزیمی کبدی آزمایش آنزیم کبدی میزان آنزیمهای کبد مانند آلانین آمینو ترانسفراز (ALT) و آسپارتات آمینو ترانسفراز (AST) را مشخص میکند. افزایش این آنزیمها نشانه آسیب کبد است. در هپاتیت حاد این آنزیمها افزایش پیدا میکند ولی موقتی است و ندرتا مشکلات دراز مدت کبدی بوجود میآورد. در هپاتیت مزمن مقدار ALT کبد به شکل دورهای یا دائمی افزایش مییابد و خطر آسیبهای کبدی دراز مدت را افزایش میدهد.
هپاتیت A
هپاتیت A یک بیماری کبدی است. هپاتیت باعث ایجاد تورم در کبد می شود و آن را از کار صحیح باز می دارد. شما به کبد سالم نیاز دارید. کبد کارهای بسیاری انجام می دهد تا شما زنده بمانید. کبد با عفونت ها مبارزه می کند و جلوی خون ریزی را می گیرد.
عامل هپاتیت A ویروس HAV است که به وسیله مدفوع از بدن شخص آلوده دفع می شود و باعث آلودگی آب آشامیدنی و غذا می شود. این نوع هپاتیت توسط یک ویروس شدیدا آلوده کننده و مسری ایجاد می شود و از طریق تماس های نزدیک قابل انتقال است.