دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .
لینک پرداخت و دانلود پایین مطالب:
فرمت فایل:word(قابل ویرایش)
تعداد صفحه:62
تقدیم به پدر و مادر عزیزم به خاطر زحمات و راهنمایشان در تمام مراحل زندگیم و با شکر فراوان از استاد عزیزم آقای کامران سیلا خوری که مرا در تهیه ی این مجموعه یاری نمودند .
فهرست مطالب
مقدمه ............................................................................................................................................ 1
فصل اول : تاریخچه پوستر
- تاریخچه پوستر در جهان ................................................................................................... 4
- تاریخچه ی پوستر در ایران .............................................................................................. 7
فصل دوم :مفاهیم پوستر
- شکل گیری پوستر ............................................................................................................. 10
- پوستر و قطع آن ................................................................................................................ 12
- رنگ در پوستر .................................................................................................................... 13
فصل سوم : پوستر از نظر موضوعی
- پوستر فرهنگی .................................................................................................................... 15
- پوستر تجاری ....................................................................................................................... 16
- پوستر اجتماعی .................................................................................................................... 17
فصل چهارم : اعلان از اول تا آخر ( از نظر فنی )
- فضا و سطح اعلان ............................................................................................................. 19
- طرز نصب و محل اعلان ................................................................................................. 21
- عناصر تصویری اعلان ...................................................................................................... 22
- کلیات در مورد پوستر ................................................................................................... 23
- تکنیک در پوستر .............................................................................................................. 26
فصل پنجم : کاربرد پوستر در پیام رسانی اجتماعی
کاربرد پوستر در پبام رسانی اجتماعی .................................................................................. 30
نتیجه گیری ................................................................................................................................ 34
تجزیه و تحلیل چند پوستر ...................................................................................................... 35
مصاحبه با استاد مصطفی حسین زاده ................................................................................. 56
کارهای عملی ............................................................................................................................. 59
منابع ومأخذ ............................................................................................................................... 65
مقدمه :
با گسترش روز افزون وسایل ارتباط جمعی اهمیت تصویر بعنوان یک وسیلة ارتباط جهانی افزایش یافته است. تصویر چون دو پهلو و مبهم نیست همیشه بر کلام امتیاز دارد. پوستر مولود کلمه و تصویر است. صراحت تصویر و ابهام کلام میتواند تاثیر تبلیغی ویژهای بیافریند. پوستر به همان اندازه که در خدمت یک اعتقاد درمیآید، میتواند بر ضد آن عمل کند. و بنابراین خطرناکترین و برّاترین حربة تبلیغاتی است که دست به هر کاری میزند. میتواند سیاه را سفید، شب را روز و زشت را زیبا جلوه دهد. پوستر گرچه زادة نقاشی است، اما در روند تکامل، خود را از قید همه چیز از جمله سبک رهانیده است. ترکیبی از یک نقاشی سوررئال کاریکاتور، عکس مینیاتور،کلاژ و هر چیز دیگر میتواند در ساخت یک پوستر وجود داشته باشد.
مشروط بر اینکه بتواند به آنچه مقصود است کمک کند. مهمترین امتیار پوستر قابلیت انتشار نامحدود آن است. مستقیماً با بیننده طرف میشود و بدین وسیله تأثیری گسترش یابنده دارد و این تاثیر در مقایسه با هر اثر هنری دیگر که هنرمند در واقع برای دل خود میآفریند به تنهایی به نمایش میگذارد، شدید و غیرقابل انکار است. پوسترساز، پوستر را سفارش میپذیرد و بنابراین باید به خواستهای بیننده و ذهنیات و فرهنگ او توجه داشته باشد و او را برانگیزد بیآنکه سعی کند در مقابل خواست سفارش دهنده وی را بفریبد.
از یکسو آینده خواستها و روحیات یک جامعه است و از سوی دیگر در شکل گرفتن این خواستها و روحیات نقشی سازنده دارد که در مجموع کاری است خطیر و پرمسئولیت. پوستر خوب و بد، پوستر تجاری و فرهنگی، اینها تقسیمبندیهایی است که مرزهایی کاملاً نامشخص و مبهم دارد.
پوستر فرهنگی خبر از یک رویداد فرهنگی میدهد. گشایش یک نمایشگاه ، نمایش یک تئاتر برپایی یک کنفرانس و غیره. در اینجا پوستر کمتر دروغ میگوید. آنچه نوشته میشود اطلاعاتی است دربارة زمان، مکان و موضوع رویداد، تصویر یا صرفاً جنبة تزئینی دارد و یا به نحوی با موضوع مرتبط است. مثلاً تابلویی از آن نمایشگاه صحنهای از تئاتر و چهرهای از سخنران ... و حال آنکه پوستر تجاری در صدد جلب مشتری است. میتواند دروغ بگوید، بفریبد کسی هم معترض آن نباشد و در ساخت هر کدام از انواع پوسترها، پوسترساز باید با آگاهی بر روی تکنیک ، کار خود را ارائه کند. این آگاهی تکتیک نکته پراهمیتی است چرا که در ساخته شدن یک پوستر نقش اساسی ایفا میکند. و ضوابط دیگری هم در ساخته شدن یک پوستر تأثیر میگذارد و آن هم جامعه قانون. سیاست و به طور کلی فرهنگ و تمدن در آن تأثیر میگذارند.
پوستر در کشوری همچون لهستان هنوز به گویندة دروغگوی تولید کننده تبدیل نشده است. چرا که هنوز جامعه چنین توقعی از او ندارد و پوستر فیلم در این کشور در خدمت آگاهی دادن از یک رویداد فرهنگی و هنری است و جز آنکه نمایش فیلمی را اعلام کند و اطلاعاتی درباره نوع و حال و هوای آن دهد کاری نمیکند. پوستر علامت اختصاری فیلم است و باید راستگو باشد. هیچکس انتظار آن را ندارد که یک پوستر به او دروغ بگوید یا قول چیزی را بدهد که در فیلم از آن خبری نیست.
فصل اول : تاریخچه پوستر
ـ تاریخچه پوستر در جهان
ـ تاریخچه پوستر در ایران
تاریخ پوستر در جهان
دایرهالمعارف کوله ای معتقد است که یکی از معروفترین پوسترهای شناخته شده تاریخ قوانینها مودای پادشاه بابل است که بر تخته سنگی به طول 264 سانتیمتر حکاکی شده است ورودی این لوح سنگی 21 طرح حکاکی شده است و در بالای آن نقش برجسته علامت سلطنتی هامورابی دیده میشود و خدای خورشید در حالی که قوانین پادشاهی را به هامورابی میدهد وجود دارد که تاریخ حکاکی آن بین (2025 تا 2065 ق.م است و بعد از آن دایرهالمعارف امریکا تا از یک پوستر مصور یاد میکند که در سال 1046 ق.م با استفاده از پاپیروس تهیه شده و در آن اعلان مربوطه به فرار رو برده از اسکندریه و جایز تحویل آنها ذکر شده است.
در سال 1454 میلادی درکلیسای سن فلوریک یک آفیش رنگی نصب شده بود که پیام آن بخشایش کلیسا بود که به کاتولیکهایی که صدقه میدهند. این پوستر که خطی است و متنآن با تصاویر حضرت مریم تزیین شده است جزا و جمعآوری صدقهای را میدهد که اسقف محل اجازه داده است برای گرفتن آن همه به کلیسای منطقه سن فلور بروند اما رواج واقعی پوستر از نیمه دوم قرن نوزدهم بود و انگیزه آن شکوفائی و رونقی بود که در وضع اقتصادی کشور کاپیتالیست به وجود آمد و این پیش آمد به کشورهائی مزبور فرصت آنرا داد که بر توسعه صنایع خویش و فراهم ساختن رفاه بیشتر عمومی از راه ایجاد مراکز تفریحی گوناگون و تولید فرآوردههای تجملی بپردازند.
آشنا ساختن مردمان در سراسر کشور و دنیا بر اینگونه وسایل نیاز به وسیله مؤثری داشت که بتواند آنها را به تحویل دلپذیر و جالب به همگان عرضه کند و این وسیله چیزی جز پوستر نبود به منظور اینکه پوستر بتواند نقش رابطی بین بیننده و عرضهکننده ایفا کند از دو عامل حروف و تصویر استفاده شده و پیشرفت سریع و کامل چاپ انجام این منظور را بسیار سادهتر و آسانتر نمود.
برای درک بهتر از پیدایش پوستر لازم است که به عقب به ربع اول قرن نوزدهم برگردیم تا حروف ریخته ابتدائی و ارتباط آنها را با چاپ بررسی کنیم پیش از این علائم پیدایش صنف جدیدی از چاپچیها را نوید میداد اینها به چاپخانهدار معروف و مشهور بودند. و سفارات مورد نیاز عمومی و دولتی را برآورده میکردند چاپ برگههای تجاری، سررسیدها (billbeads) بار نامهها و اعلانهای کشتیرانی و آگهیهای مسابقات اسبدوانی با بلیط و برنامه دلیجانها اعلانهای عمومی توسط این اشخاص صورت میگرفت. حرفه چاپ احتیاج به چنان صنعت ریختهگری داشت که طرحهای بینهایت متنوع و حروف، حاشیهها و کلیشههای تصویری گوناگون از کوچکترین اندازه تا تصاویر بزرگی برای پوستر مناسب بود را فراهم سازند.
در تحویل تاریخی پوستر میتوان بر سر مرحله استفاده تبلیغاتی مصرف، که از بدو شروع پوستر تا دهه اول قرن بیستم ادامه داشت سپس دوران استفاده تبلیغاتی سیاسی که با نزدیکی جنگ جهانی اول و توجه سیاست مداران به استفاده از وسیله چنین مؤثر در تبلیغ روش و نظریههای سیاسی خود به وجود آمد و آنگاه مهمترین دوران یعنی دوران استفاده تبلیغاتی، فرهنگی، جهانگردی و نظیر آن بود.
علاوه بر محصولات چاپی که هدف اصلی ایجاد آنها جنبه زیباشناسی دارد. محصولات دیگری نیز از همان آغاز چاپ وجود داشته که جنبه آموزنده دارند و ارزش زیبائیشناسی آنها در درجه دوم اهمیت قرار دارد. بارزترین نمونه از این نوع، برود سایه (brood side) است که یک اعلان یا آگهی عمومی با تصویر یا بدون تصویر میباشند و کاربرد سیاسی، اداری، دینی دارد این پدیده یکی از اصیلترین محصولات چاپی تودهگیر است.
پوسترهای سیاه و سفید در اوایل سال 1830 پدید آمدند. این پوسترها دارای طرحهائی از هنرمندان برجستهای چون گاورانی و دیگران بودند. لیتوگرافی رنگی برای بلیط تأتر و پوسترهای 1866 توسط «شیره» شروع شد و نقاشانی چون برنار و گیوم و گراسه و از همه مهمتر تولوز لوتوک از آن پیروی کردند پوسترهایی که این هنرمندان تهیه کردند، آینه زندگی آن دوره بوده است.
در دوران تحولات پوستر استفاده از تبلیغات سیاسی نیز نقش داشته است و هر چه بر جنگ جهانی اول نزدیک میشویم نیاز مردان سیاسی به این وسیله برای شناساندن خود و سیاستشان فزونتر میشود و سرانجام با فرارسیدن جنگ و تغییرات ناگهانی در کشورهای گوناگون به ویژه در آلمان و روسیه پوستر به صورت وسیله مؤثری در دست سیاست مداران درمیآید در همین اوان در کشور امریکا از طرف نمایندگیهای خصوصی و دولتی از طراحانی که در اوایل سده بیستم کارهای تصویری مجلات را به عهده داشتند دعوت میشود تا پوسترهایی در زمینه سیاسی و اجتماعی طراحی کنند. یکی از معروفترین این گونه پوسترها «آدی وانت یو» از فلوگ است و پوسترهایی نیز در انگلستان انتشار یافت که جامعه را بر میهنپرستی و شرکت در ارتش تشویق میکرد اما هیچ یک از این پوسترها از نظر رنگ و نقش و قدرت تصویر به پوسترهایی که بوسیله (بیفاردوهمان) در کشور آلمان طرحریزی شده است نمیرسد و در حقیقت باید اقرار کرد که در زمینه پوسترهای سیاسی آلمان سرآمد همه کشورها بوده است در پایان جنگ جهانی اول در تمام شئون زندگی آشفتگی و ویرانی پیش آمد که در نتیجه کشورها خاصه آلمان که در جنگ صدمات بیشتری متحمل شده بود دست به مرمت خرابیها و برگردان اوضاع مشوش خود به دوران پیش از جنگ زدند و از جمله مردودی نیز در تحولات هنری کردند.
پس از آنکه مکتب آرنود از رواج افتاد مکتبهای دیگر پا به عرصه وجود گذاشتند. مکتب کوبیسم یکی از مکاتب به شمار میرود که برای نخستین بار پایههای هنر سنتی را متزلزل ساخت به این معنی که دامنه دید را چنان وسعت داد که اشیاء از زوایای مختلف مورد توجه قرار میگرفتند اما رابطه آنها به طور کلی با شیی قطعی نمیشد. پس از این مرحله هنر آبستره بوجود آمد که وجود چنین رابطهای را مطلقاً ضروری نمیداند و به همین جهت آغاز جنبشی هنری شناخته شد که انشعاباتی در پی داشت این جنبش هر سنتی را از مسیر خود به کلی خارج کرد و لزوم انطباق اثر هنری را با تصویری خاص از میان برد و این پدیده در تمام زمینهها از جمله تیپوگرافی فن چاپ با حروف سربی اثر گذاشت.
تأثیر پوستر را میتوان در تمبرهایی که برای نشان دادن نمایشگاههای هنر نوگرا (مدرن) چاپ شدهاند. آشکارا دید. مثلاً تمبرهای مربوط به بینیال و نیز در سال 9949 وتری مینال میلان در سال 1951 ویا تمبرهای یادگاری های نمایشگاه هنرهای گرافیک در سوزان در سال 1957 که توسط و تیز یک طراحی شده و از جمله زیباترین نمونههای هنر گرافیک محسوب میشود.
از سال 1320 میلادی به بعد هنر عکاسی تدریجاً پا در زمینه پوسترسازی میگذارد و در بسیاری از موارد به جای نقشهای تصویری از عکس استفاده میشود و کمکم صحنههایی بزرگ و یا قطعاتی کوچک از آن به صورت مجزا و یا به صورت تلفیق با یکدیگردر پوسترها بکار میرود. در جنگ جهانی دوم پوستر بار دیگر در راه تبلیغات سیاسی و انقلابی رواج یافت. رژیم نازی از این وسیله برای بر روی کار آمدن هیتلر و تبلیغ روش و سیاست او استفاده شایان کرد. اما پس از پایان جنگ به ویژه در دهة پنجاه نه تنها پوسترهای سیاسی بلکه به طور کلی هرگونه پوستر از رونق افتاد و این رکود به درازا نکشید و از اوایل دهه شصت به بعد طراحی پوسترها مسیر عادی خود را در پیش گرفت و روز به روز اهمیتاش فزونتر شد تا به جایگاه جالب توجهی که امروز شاهد آن هستیم،رسید.
علت آن جنبش این بود که در طراحی پوستر در این دوره از مراحل تحول استفاده شد. در درجه اول در کشورها از یک سو به علت نوسازی پس از جنگ و به وجود آمدن جامعه مصرف کننده پوسترهای تبلیغاتی رواج یافت از سوی دیگر به علت ایجاد گرایشهای گوناگون و مهم سیاسی مانند انقلاب فرهنگی چین و اندکی دیرتر در سال 1968 اغتشاش و آشوبطلبی دانشجویان در فرانسه و درگیری آنان با دولت طراحی پوستر در مسیر تازهای افتاد و وسیله انتشار شعارها و تبلیغات سیاسی شد. جنبههای سیاسی پوسترها هنوز رونق خود را از دست نداده است و هماکنون شعارهایی به منظور اعتراض به جنگ و بمب اتمی اصول سرمایهداری، تبعیض نژادی، آلودگیهوا و مانند آنها در قالب پوستر و نیز پوسترهایی از تصویر رهبران مهم سیاسی منتشر میشود.
سومین مرحله شیوع پوسترهای تبلیغاتی درباره جهانگردی و پیشرفتهای فرهنگی است و در مورد جهانگردی باید گفته شود که هر چه دامنه این پدیده گسترش مییابد نیاز به شناساندن جاذبههای گوناگون آن اعم از مناظر زیبایی طبیعت آثار باستانی و شهرهای دیدنی و نظایر آن محسوستر میشود و این نقش را پوستر به بهترین وجهی به عهده دارد.
تاریخچه پوستر در ایران
در دهه 1269 تا 1305 نمایشهای اجرا شده ولی پوسترهای مربوطه به آن پیدا نشد که ممکن است پوسترهائی وجود نداشته و یا از بین رفته باشد. در تأیید نمایشهای اجراء شده باید گفت که اولین اکتورال در تبریز در سال 1291 شمسی توسط آقای مهدی شفیعزاده، فارغالتحصیل هنرهای دراماتیک بوجود آمده است این گروه با شرکت مرحوم حاجیخان چلبی، اسماعیل پیران وهابزاده و عظیمزاده تشکیل شد که اکثر اجراهای آن در تالار سینما سولی (کلمه فرانسوی به معنای آفتاب) یا در سالن آرامیان اجرا میشده است.
بعد از آن آکتورال آذربایجان و اکتورال تبریز در سال 1296 و آکتورال آذریاد به کارگردانی مرحوم رضاقلیزاده تشکیل شد.
در بررسی تاریخچه پوستر در ایران به نوعی آگهی دیواری را میتوان اشاره نمود که موضوعی مذهبی داشته و هنوز هم گاهی نمونههایی از آن دیده میشود اعلانهای مذهبی که در ایران قدیم رایج بوده است سابقهای بیش از صد سال دارد. این اعلانها عبارت از تصاویر و نوشتههائی بودند که نشاندهنده اسم پنج تن، فرمایش حضرت محمد (ص) یا ائمه (ع) و مشاهیری چون خواجه عبدالله انصاری و سعدی ... که غالباً با حاشیههای مختلف تزئین میشده است.
در اینگونه اعلانها با توجه به دو عنصر خط و تصویر تشابه بتوان آنها را در گروه پوسترهای امروزی قرار داد اما آنچه مسلم است در هنر گرافیک ایران که سابقه آن تا نیمه دوم قرن نوزدهم میلادی میرسد، پوستر پدیده جدیدی است زیرا مدتی عناصر اصلی و مهم هنر گرافیک عبارت بودند از خطاطی تصویرسازی داستانها (ایلوستراسیون)، نشانهها، علائم، کاریکاتور، تذهیب و مینیاتور. این عناصر سالیان دراز ابعاد هنر گرافیک را تشکیل میدادند. حدود پنجاه سال پیش شاید اولین پوسترهای ما برای فیلم و به ابعاد سردر در سینما توسط برادران «موشح و ناپولئون سروری» که تازه از ارمنستان به ایران مهاجرت کرده بودند طراحی و ساخته شد و بعد از این رولاخر در یک تالبوک که او نیز مهاجری سوئدی بود به کار تهیه و طراحی پوستر به خصوص در زمینههای تبلیغاتی پرداخت اما از این حال سالها بعد باز هم پوستر آن طور که باید نقش مهمی را نتوانسته در هنر گرافیک باز کند که علت مهمش شاید نبودن ماشینهای چاپی بود که بتواند پوسترهای در قطع نسبتاً بزرگ چاپ کند بعد از شهر یوربیست ابتدا تئاتر آذربایجان در تبریز و سپس تئاترهای تهران و سپس مؤسسات تبلیغاتی و سیاسی از پوستر به عنوان عامل مهم و مؤثری در تبلیغات استفاده کردند و از این زمان بود که پوستر کمکم در محیط ما مطرح گردید به ویژه که در همین ایام دانشکده هنرهای زیبا بوجود آمد ویکی از درسهای آن به نام کمپوزسیون تزئینی بود که در آن طراحی پوستر به عنوان یکی از موضوعات برای دانشجویان مطرح میگردید به دلیل آن که طراحان و مروجین اولیه این وسیله و روش تبلیغاتی اروپایی بودند از فن و کیفیت اجرائی آن آگاهی داشتند و طبیعتاً کارهایشان متأثر از روحیهای غربی بود. بعد از سالهای (1330) درگیری شیوههای قدیمی و جدید آغاز شد چرا که عدهای از دانشکده هنرهای زیبا فارغالتحصیل شده بودند و کوشیدند دید و تجربیات تازهای را در کار بازار مطرح کنند.
در این ایام میتوان سه نوع گرایش را در کار پوسترسازی دید و برشمرد
1- شیوه پوسترهای سینمایی که اکثراً تک اعلانهای بزرگی بودند که به قطع هشت در سه مترکه با رنگ روغنی بر بوم ساخته میشدند و بر بالای سر در سینماها نصب میگردیدند. آنچه به عنوان شیوه کار در پوسترهای سینمائی دیده میشد تأثیری بود که شیوه پوسترهای آمریکائی و به ویژه در این اواخر پوسترهای هندی بر طراحان ما گذاشته بود.
2- شیوه پوسترهای سیاسی که در آنها تأثیر پوسترهای سیاسی زمان جنگ جهانی دوم به ویژه نوع پوسترهای روس آن مشهور بود این شیوه نیز تا چندی پیش ادامه داشت سپس تحت تأثیر موج جدیدی که در گرافیک ما آغاز شد راه دیگری پیدا کرد.
3- شیوه پوسترهای تجارتی با آنکه در جهت سلیقه سفارشدهندگان عامهپسند پیش میرفت اما کموبیش دیدی اروپائی در لابهلای آن دیده میشد که این خود ناشی از تأثیر اعلانات تجاری روزنامهها بود که اکثراً از آگهیهای اروپائی تغذیه فکری میشدند از اواسط سالهای 1340 تا 1350 امکاناتی که بعضی از مؤسسات دولتی چون کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و سپس سازمان تلویزیون ملی ایران و بعد وزارت فرهنگ و هنر دو اختیار طراحان گذراندند شکل امروزی و جدید فوران کرد و به راحتی زمینههای فرهنگی و هنری را بر اختیار خود نمایی و تجربیاتی خود گرفت و حتی بر زمینه پوسترهای تجاری و سپس سیاسی و سینمائی تأثیر ژرفی نهاد.
فصل دوم: مفاهیم پوستر
1- شکلگیری پوستر
2- پوستر و قطع آن
3- رنگ در پوستر
شکلگیری پوستر
سرچشمه پوستر را در نقوش آشوری، بابلی و ایرانی میتوان یافت اما از آنچه که امروز پوستر نامیده میشود تا قبل از قرن یازدهم میلادی و ظهور صنعت چاپ در غرب سخنی نمیتوان گفت ظهور چاپ امکان آموزش وسیع توده مردم را فراهم آورد. اخبار خواندنی قرون وسطی بر روی کاغذ آورده میشد و بوسیلة باسمه تکثیر مییافت و به تعداد زیاد و شبیه هم بر در و دیوار نصب میشود و آنها را در واقع باید نیاکان راستین پوستر کنونی شمرد. بعنوان مثال کلیسا و دولت در غرب در استفاده از این وسیله اعلان حق و امکان تقدم داشتند و با این کار ارتباط توده بیدار مردم را با اصول دین و سنت را پایدار نگاه میداشتند. کلیسا که پیوسته برای تعمیم اصول دینی به تودههای بیسواد به تصویر (مجسمه، ویترای، نقاشی) متوسل میشد. پوستر را وسیلهای یافت برای درخواست اعانه و صدقه از مؤمنین.
قدیمیترین پوستر، یادگار 1454 میلادی است. این پوستر که خطی است و متن آن با تصاویر حضرت مریم تزئین شده، خبر از جمعآوری، صدقهای را میدهد که اسقف محل اجازه داده است برای گرفتن آن همه کلیساهای منطقه فلور بروند، در سال 1482 ژاندوپره jean Dupree برای کلیسای رحمت بزرگ «رنس» چیزی فراهم آورد که گمان میرود نخستین پوستر چاپی باشد. در این اعلان، حضرت مریم را میبینیم که بر تختی نشسته و عیسی را بر زانوان خود گرفته است در وسط تصویری از تاج پاپ و در سمت چپ نشان شاهی فرانسه، با آن سه گل زنبق خود نقش بسته است. اگرچه، نسخه دیگری از این سند در دست نداریم اما مسلم است که در آن زمانه به مقیاس وسیعی تکثیر یافته و پخش شده است و میتوان تأثیر آن را نسبت به اعلان سنفلور که به قرار معلوم سخنرانی منحصر به فرد بوده به تصور درآورد.
بدینگونه پیش از صنعت چاپ، این تکه نسخه بودن مردم را مجبور میکرد که به سوی پوستر و پس از صنعت چاپ و پوستر به سوی مردم رفت و این تفاوت ناچیزی است.
اکثر پوسترهایی که در رابطه با سبک هنر جدید بوجود آمدند دارای ترکیبی اروپایی ژاپنی گشتند همانطور که مشاهده شده است این هنر دارای عناصر جدیدی بود که تأثیر فراوانی در پیشرفت هنر آن زمان داشته، برگشت از سبک طبیعتگرایی یک صفت ویژه اکثر طراحان هنر جدید بود. یکی از مهمترین خصوصیات آمیختگی متداول در سبکها و رسانهها در پایان قرن تأثیر آنها در پیشرفت یکدیگر بوده است و پوستر بعد از پیدایشاش بزودی توانست در این تحولات سهم بسزایی داشته باشد.
در هلند کارهای براکن سبک شباهت بسیاری به آثارش داشت. روش دیگر از هنرمندان این دوره در آن کشور عبارت بودند از وانگاسپل ویلی سلونیز که برای نشریات هلندی طراحی میکردند.
در مجارستان هنرمندانی چون بنزور، ریپل روفای از معاصرین شره همچون فرانسویان از هنرهای سنتی برای تبلیغات سیرک و سایر وقایع دیگر استفاده میکردند که به قرن 17 و 18 باز میگردد.
در ایتالیا طراحی پوستر در زمینة تکنیک خود را مدیون شرکت چاپ ریکوردی میداند که اساس چاپ پوستر را فراهم کرد.
دهة 1890 سال های اوج پوستر بود. انواع متنوع پوستر برای علاقمندان چاپ میشد. گاهی اوقات پوسترها از روی دیوار محل نصبشان ربوده میشدند. در پاریس نمایشگاههای متنوع پوستر تشکیل میشد. در نیویورک که در سال 1890 نمایشگاهی از پوستر به معرض دید عموم گذاشته شد. اشتیاق جمعآوری پوستر برای علاقمندانش چنان بود که در مدتی کوتاه بعد از انتشار آن نایاب میشد. اگرچه متخصصین سعی در گردآوری آن مینمودند. عمدتاً پوستر ترکیبی از جمیع هنر سال 1900 به شمار میرفت. انعکاس شور و ذوق استثنایی بود که ظهور پوستر را حاصل کرد.
و اما بزرگترین سهم در ارائه پوستر به سبک هنر جدید متعلق به شخصی بنام ابری بیردسلی که آثارش باندازةکافی منسجم و گویا و تأثیر زیادی در طرح پوستر باقی گذاشت که در تاریخ بجا خواهد ماند. کار او رابطة نزدیکی با عناصر جدید بوجود آورد و خدمات شایانی به نقاشی مخصوصاً به پوستر انجام داد.
در سال 1933 کاساندر نظر خود را دربارة نقش طراحان پوستر بشرح ذیل بیان کرد. بسیار مشکل است که وضعیت پوستر را در میان هنرهای تصویری بیان نمود. بعضیها پوستر را بعنوان قسمتی از نقاشی میدانند که البته در اشتباه میباشند اشخاص دیگری پوستر را در ردیف هنرهای تزئین قرار میدهند که آنها نیز در اشتباهند.
پوستر نه تنها یک نقاشی نیست و صحنه نمایش تئاتر نیز نمیباشد. بلکه چیزی متفاوت است. هنرمند که پوستر خلق میکند نباید شخصیت و افکار خود را در پوستر بگنجاند. اگر او چنین کاری انجام دهد مقررات را نقض کرده است. نقاشی به خودی خود یک پایان میباشد. پوستر فقط وسیله پایان است. وسیله مکاتبهای بین فروشنده و مردم چیزی مانند تلگراف، طراح پوستر نقش کارگر تلگراف خانه را بازی میکند. او اخبار را بوجود نمیآورد بلکه فقط آن را انتشار میدهد. هیچکس دربارة عقیده او پرسشی نمیکند. از او فقط انتظار میرود که یک ارتباط خوب و دقیق و واضح بوجود آورد با اظهار چنین بیاناتی کاساندر راهی را برای پیدایش افراد حرفهای در ارتباطات آماده نمود.
پوستر و قطع آن
پوستر، آفیش و پلاکات نامهای انگلیسی، آلمانی نوعی اعلان هستند بر دیوار و یا جاهای دیگر و نصب میشود این نوع اعلان را میتوان در فارسی اعلان دیواری نامید ودارای مشخصات که از سایر انواع اعلانها متمایز میکند.
صفحهای چاپ شده یا دست نوشته است که برای هدف مشخصی طراحی شده و روی دیوار یا جاهای مخصوصی که در محل عبور و مرور مردم برای آنها تهیه شده نصب میشود.
پوستر صفحهای است حاوی تصاویر و نقوش و کلمات که برای آگاهی دادن یا پیامرسانی و یا تبلیغ ایده یا کالا مورد استفاده قرار میگیرد. پوستر وسیلهای است برای ارتباط بین پیامدهنده و پیام گیرنده، اهمیت این وسیله بیشتر از این جهت است که در کوتاهترین زمان و در عین اختصار کلام، بیشترین پیام و تأثیر را روی کلام را روی تعداد زیادی بیننده بر جای میگذارد برای رسیدن به هدفی که پوستر به آن منظور طراحی میشود طراح باید چهارچوب امکانات این وسیله را بشناسد. قطع پوستر، انتخاب رنگ، عناصر تصویری یا شیوه طراحی و عکاسی برای موضوع مشخص پوستر مواردی است که طراح باید مد نظر قرار دهد تا بتواند به بهترین وجه پیام مورد نظر را بر مخاطبانش انتقال دهد.
هر یک از این مباحث خودداری ویژگیهای خاصی است که میبایست در پوستر پیوندی منطقی و هدفدار را دنبال کند. در ابتدا قبل از هرچیز لازم است که برای برقراری ارتباطی صحیحتر و کاملتر با مخاطبین روحیهها، مشکلها و گرایشهای آن را بشناسیم.
رنگ در پوستر
بعد از اندازه یا همزمان با آن رنگ پوستر، مهمترین عامل جلب نظر تماشاچی در برخورد اول است امروزه برای همه افراد غیرممکن است که جهان را بدون رنگ تصویر نمایند چرا که پدیدهای که در همه جا حضور دارد و نقش بازی میکنند. تمام ارتباطات به کمک رنگها انجام میگردد و تمام دریافتهای عینی بوسیله رنگها حاصل میشود.
رنگ زندگی است زیبا بدون رنگ مانند مرده به نظر میرسد، رنگها قدیمیترین و بدویترین ایدههاست.
عوامل محیطی محال نصب پوستر و هنگام انتخاب رنگ ضمن در نظر داشتن پیام رنگ باید مورد توجه قرار داد. مثلاً با پوستری با زمینه سبز در شهری مانند شمال ایران توجه را دیرتر به خود جلب میکند تا همان پوستر یا فرضا رنگ زمینه نارنجی یا قرمز، همان پوستر با زمینه سبز در شهرهای کویری ایران توجه را بیشتر جلب میکند، پوستری یا زمینه سفید در میان پوسترهای شلوغ دیگر در روی دیوار تماشاچی بشیری دارد. رنگ در واقع حاوی اخبار و اطلاعات زیادی نیز هست. و از این جهت برای طراحان پوستر واجد اهمیت است. همدما به تأثیر و معنای خاصی که از رنگ سبزهزار، گلها، آسمان و زمین، دریا و غیره حاصل میشود و اقلیم انتخاب رنگ پوستر و تعدادی رنگها بستگی به خلاقیت طرح و نوع پیام از یک طرف و هزینه چاپ آن از طرف دیگر ارتباط دارد. مثلاً ممکن است که بودجه سفارشدهنده محدود باشد و با کیفیت فنی کار گمراه سازد و چاپچی و جنس مرکب و کاغذ مناسب نباشد در نتیجه طراح مجبور است وسعت میزان عمل خود را تابع شرایط موجود کند و سعی نماید از امکاناتی که در دسترس دارد حداکثر نتیجه مثبت را بگیرد و پوستری را با رنگها و محدودیتهای فنی طوری طراحی کند تا به کیفیت طرح و اثرش لطمه نخورد و بتواند دیدگاههای هنرمندانه خود را در پوستر با هر شرایطی مطرح کند. تسلط فنی طراح پشتوانه اساسی در کار اوست.
فصل سوم : پوستر از نظر موضوعی
- پوستر فرهنگی
- پوستر تجاری
- پوستر اجتماعی
پوسترها از نظر موضوعی مطرح شده و آنرا میتوان به سه دسته تقسیم کرد
پوسترهای فرهنگی، پوسترهای تجاری، پوسترهای اجتماعی
طراح باید با شناخت کافی موضوع مطرح در پوستر سفارش داده شده و آن را بپروراند و با تصاویری مناسب و هماهنگ برای چاپ آماده سازد یعنی پس از پیدا کردن ایدة مناسب آن را با تکنیک و شیوه هماهنگ با لحن و محتوی موضوع طراحی کند. استفاده درست از تکنیکهای مختلف و انتخاب رنگ مناسب برای هر موضوع، کاربرد پوستر را چند برابر میکند و برعکس آن میتواند حتی نتایج معکوس مورد نظر ما را برساند.
پوسترهای فرهنگی
پوسترهای فرهنگی را برای معرفی نمایشگاههای هنری، فرهنگی، موزهها، تحلیل و یاد بود، مطالب مذهبی ، مسابقات ورزشی، فروش فیلم، تئاتر، آثار هنری، کتب و نشریات، بازدید از ابنیه تاریخی و جلب مردم به کلاسهای آموزشی خرید پوسترهای مستقل تزئینی و هنری و غیره طراحی کند.
بنابراین پوستر فرهنگی، پوستری برگ مصرف ایام فراغت مردم است. طراح در طراحی این گونه پوسترها امکان و میدان بیشتری برای نمایشهای فانتزی خود دارد. زیرا محتوای موضوع به طراح اجازه میدهد تا تغییرات زیبائی هنرمندانه خود را از موضوع مطرح کند با ذهن و تصور تماشاچی رابطه معنویتری برقرار نماید و تماشاچی نیز به دلیل فراغت و علاقه معنوی وقت زیادتری را برای دیدن آنها مصرف میکند، لذا پوستر میتواند مملو از ریزهکاریها و نکتهگوییهای تصویری باشد. رنگهای دقیقتر و ترکیبی در آن به کار گرفته شود تا چیزهای روانی موضوع با حساسیت کاملتری نشان داده شود. طراح میتواند پوسترهای فرهنگی راحتی مانند یک تابلوی نقاشی و یا ایلوستراسیون یک موضوع کاملاً آزاد و بدون قیدهای معمولی طراحی نماید. پوسترهای فرهنگی را میتوان از جهت محتوی و داشتن اهداف به دو دسته تقسیم کرد، پوسترهایی که حمل فروش و جلب خریدار در آنها از اهمیت خاصی برخوردار است. مانند پوستر فیلم و تئاتر، مسابقات ورزشی، کتب، نشریات و غیره که طرز کار در آنها به هر حال باید مقیدتر از دسته دیگری باشد که چشم داشت عمدهای به منافع مساوی از مصرفکننده موضوع ندارد مانند پوسترهای یادبود و تحلیل و مطالب مذهبی این نمونهها پوسترها ارزش هنری و ماندگاری بیشتری دارند و بعد از زمان مصرف مورد نظر در محل کار یا خانه نصب میشوند و یا حتی در موزهها نگهداری میشوند.
پوسترهای تجاری
عمدهترین بخش پوسترهای چاپ شده در جهان را پوسترهای تجاری تشکیل میدهند. در پوسترهای تجاری شکل کار کاملاً تغییر میکند و طراحی پوستر به صورتی سهل و ممتنع درمیآید و در این محدوده که از هر جهات تنگ و کنترل شده است. طرح باید مانند یک جواهرتراش اثری در چهارچوب حساب شده فن، روانشناسی، تجارت و بالاخره هنر خلق کند. زمان بیشترین نقش را در طراحی این نوع پوستر دارد زیرا پوستر باید فوراً دیده و به سرعت فهمیده شود. هر چه زودتر پوستر تجارتی درک شود و موضوع آن بر ذهن تماشاچی نقش بندد پوستر موفقتر خواهد بود. زیرا مسئله مطرح کردن یک موضوع معرفی است که باید در شرایط فشرده رقابت، سریعاً مطرح و مصرف شود و فرصتی به رقبا مقابله در عرصه و فروش ندهد، بنابراین پوستر باید بسیار ساده و شکیل و دقیق و بااستفاده از تمام فوت و فن و نکته سنجیهای روانشناسی، رنگ وزیباییهای تکنیکی طراحی میشود. ظریفترین و مؤثرترین جملات یا شعار برای آن انتخاب گردد و این مجموعه در سادهترین وحساب شدهترین کمپوزسیون در کنار هم قرار گیرند و یک پوستر تجارتی را به وجود آورند.
در پوسترهای تجاری بیشتر از عکس محصول ایلوستراسیون دقیق استفاده میشود. این پوسترها باید توجه عابر و تماشاچی را دقیقا جلب کند و او را وادار و هدایت به انجام به اهداف و پیام خود کند. این پوسترها باید در تماشاچی مسئله نیاز به آن محصول را بوجود آورند.
پوسترهای اجتماعی
این نوع پوسترها بیشترین کاربردها را در زندگی اجتماعی مردم دارد. پوسترهای اجتماعی برای هشدار دادن و راهنمایی اخلاق و رفتار عمومی مانند رعایت قوانین و مقررات مختلف، حفظ محیط زیست و بهداشت روانی، همبستگیهای گوناگون، مسائل اجتماعی و سیاسی و غیره طراحی میشوند به همین جهت مسئله عمده آنها جلب اعتماد عمومی برای پذیرش نظریات، گوشزدها، هشدارها و پیامدهایی است که مطرح میکنند.
بنابراین کوششهای طراح باید در زمینههای روانشناسی جامعه و موضوعگیریهایی دقیق برای ایجاد رابطهای مؤثر باشد. باید از کلام تصویری استفاده کنند که بسیار ساده ، سهل و آشنا و مطبوع باشد و به راحتی روی عاطفه و صمیمیت اثر بگذارد.
لذا طرح باید از پختگی و بصیرت کاملی برخوردار باشد تا بتواند لحنی را به تصویر درآورد که نمایشگر اهداف فوق باشد در این پوسترها نوشته اهمیت ویژه دارد و انتخاب کلمات باید با دقت همه جانبه و در نهایت سادگی و صمیمیت انجام شود تا بر تماشاچی تأثیری مقبول و حادی بگذارد و بیننده را دچار کسالتهای ناشی از لحن پند و اندرز گوشزد نکند. گاه در پوسترهای اجتماعی نوشته اهمیت و نقش درجه اول را پیدا میکند. زیرا ممکن است جمله شعار و مطلب آنقدر مؤثر و صمیمی و آشنا باشد که نقش و رنگ را تحت تأثیر خود قرار دهد. بنابراین رابطه رنگ و عزم و نوشته باید بسیار هماهنگ و دقیق باشد تا باعث مزاحمتها و ممانعتهای بصری در راه ایجاد رابطه بین پیام و تماشاچی نشود و بیننده و حتی احساس «دیدن» پوستر را نکند بلکه احساس کند که گویی پوستر با او حرف میزند.
فصل چهارم : اعلان از اول تا آخر (از نظر فنی )
- فضا و سطح اعلان
- طرز نصب و محل اعلان
- عناصر تصویری اعلان
- کلیات در مورد پوستر
- تکنیک در پوستر
شرح و سابقه و تاریخچه اعلان در ایران به طور مختصر در فصل دیگری در همین رسانه آمده است و آنچه در این نوشته مطرح میشود درباره چگونگی اعلان دیواری از جهت فنی و هنریست.
در اولین برخورد اندازه و قطع اعلان دیواری جلب نظر تماشاچی را میکند. اندازه اعلان اهمیت ویژهای در دیده شدن آن دارد زیرا در جاهائی نصب میشود که ابعاد بزرگی دارند مانند دیوارهای عمومی تابلوها و پانلهای بزرگ مخصوص نصب اعلان و غیره و لذا باید اندازه آن طوری باشد که در بقیه اندازهها کاملاً دیده میشود. اندازه اعلان تابع قواره ما استاندارد کاغذ و ماشین چاپ نیز هست. ماشینهای چاپ در ایران اندازههای معینی را میتواند چاپ کند این اندازهها در سه قطع کلی کاغذ هستند که عبارتند از قطع 70 ×100 سانتیمتر که به قطع چهار و نیم برگی و قطع 70 × 90 سانتیمتر که به قطع چهاربرگی و قطع 60 × 90 سانتیمتر که به قطع سه و نیم برگی معروفند که هر کدام به قطعهای کوچکتری نیز منقسم میشوند که اندازههای گوناگون نشریات مختلف چون مجلات و روزنامهها، کتابها، کاتولوگها، بروشورها، کارتها و غیره را به وجود آورند.
تعداد رنگها در اعلان نکته دیگریست که با میزان هزینه از یک طرف خلاقیت طراح از طرف دیگر ارتباط دارد. امروزه با امکانات فنی گراور و چاپ میتوان انواع رنگها را فقط با چهار رنگ زرد، آبی، قرمز و سیاه به وجود آورد که در اصطلاح این طریقه را در گراورسازی چهار رنگ مینامند. استفاده از این شیوه همیشه امکان ندارد مثلاً ممکن است که بودجه سفارش دهنده محدود باشد و یا کیفیت فنی کارگراور ساز و چاپچی و جنس مرکب و کاغذ مناسب نباشد در نتیجه طراح مجبور است وسعت میزان عمل خود را تابع شرایط موجود کند و سعی نماید از امکاناتی که در دسترس دارد حداکثر نتیجه مثبت را بگیرد و اعلانی را با رنگها و محدودیتهای فنی طوری طراحی کند تا به کیفیت طراح و اثرش لطمه نخورد و بتواند دیدگاههای هنرمندانه خود را در اعلان با هر شرایطی مطرح کند. تسلط فنی طراح پشتوانه اساسی در کار او است.
- اعلان دیواری یکی از وسایل ارتباط جمعی است که محدودهای خاص برای عرضه خود دارد. این محدوده عبارتند از فضا و سطح اعلان، محل نصب و تماشاچی آن ابراز و بیان ارتباطی آن که شامل تصویر و نوشته میشود.
فضا و سطح اعلان
کاغذ آسانترین و دارای امکانات چاپی و عرضه فراوان است جنس کاغذ از نقطهنظر ضخامت و نازکی، وزن و براقی و ماتی، تنوع بیشمار دارد و هر یک از انواع آن کیفیت خاصی را عرضه میدارد عموماً کاغذهای مات برای اعلان مناسبتر هستند زیرا انعکاس رنگ بر چشم تماشاچی کاملاً و درست است. در کاغذهای براق رنگها انعکاسهای ویژهای پیدا میکند و چشم در فواصل مختلف آنها را آنطور که باید نمیبینند. بازتاب نور و لیز خوردن آن بر سطح رنگ باعث میشود که چشم به خوبی جنس و پرتو رنگ را نبیند و در نتیجه به عملکرد آن در اعلان صدمه بزند. اما برای نمایش نوعی از موضوعها مانند جواهر، مد و غیره، براقی کاغذ به نمایش بیشتر جنبههای لوکس آنها کمک میکند.
ریزی و درشتی نقطههای ترام در گراوور نیز باید با کاغذ ارتباط فنی درستی داشته باشد و کاغذ مناسب، عملکرد توامهای تصویر را بهتر و بیشتر خواهد کرد. از طرف دیگر رنگ کاغذ و یا جنس مرکب چاپ و یا شیوه چاپ با نوع کاغذ و خیلی نکات فنی دیگر در طرح اعلان دخالت مؤثری دارند و طراح باید با امکانات فنی مراحل مختلف تهیه اعلان کاملاً آشنا باشد و در چهارچوب این آشناییها طرح خود را آماده نماید اندازه سطح اعلان با میزان انعکاس پیام و عملکرد آن نیز رابطهای مستقیم دارد. از اعلانی با سطح کوچک نمیتوان توقع زیادی داشت تا در بینندگان تأثیر بگذارد و یا میزان و تعداد رنگها و فرمها در سطح یک اعلان کوچک با یک اعلان بزرگ باید تفاوت داشته باشد.
طرز نصب و محل اعلان
جای مناسب و دائمی برای نصب اعلان میزان تأثیر آن را بر ذهن بیننده بسیار زیادتر از وضع فعلی میکند زیرا محدوده محل نصب، مقادیر مؤثری از انعکاسهای جنبی شکلها و رنگهای محیط بر اعلان جلوگیری میکند و اعلان مستقل تردید میشود و در نتیجه عملکرد مستقیمتری پیدا مینماید محدوده نصب علاوه بر محدود کردن هرج و مرج تصاویری روی دیوارهای شهر، اعلانها را از گزندها و آسیب عمومی چون پاره شدن، تاریکی، بیتوجهی بیننده، آفتاب، باران ، غیره ... نجات میدهد و باعث مؤثرتر شدن این وسیله ارتباطی میگردد. بنابراین با وجود چنین نقائصی ـ چون اعلان با عناصر تصویری ساخته میشود باید در عرصه ونصب آن دقت کرد. زیرا سایر رنگها و فرمهای اطراف بر آن تأثیر گذاشته و حضور او را تحت شعاع خود قرار میدهند. بنابراین طراح باید به این موضوع توجه کند و برای اعلان همیشه حاشیه سفیدی در نظر بگیرد تا حداقل مانند قابی شکل اعلان را از بقیه رنگها و فرمها جدا کند و در داخل این کادر تا حدودی استقلال شکل اعلان حفظ شود.
محل نصب اعلان باید در جاهائی باشد که در گذرندگان و تماشاچیان زیادی داشته باشند علاوه بر آن ارتفاع آن نسبت به زمین و دید تماشاچی در حد معینی تا اعلان به راحتی در مقابل چشم و دید تماشاچی قرار گیرد. باید در جائی نصب شود که چه تماشاچیان نزدیک آن و چه آنهائی که از فاصله دورتری اعلان را نگاه میکنند بتوانند به خوبی آن را در کادر نگاه خود کنترل کنند.
عناصر تصویری اعلان
تصویر و نوشته دو عنصر اصلی اعلان هستند و شخصیت وجودی آن را مطرح میکنند عنصر تصویر نقش اول و اساسی را دارد و زبان اصلی اعلان را دارد. به طور کلی اعلان با تصویر ساخته و شناخته میشود. موفقیت اعلان بستگی به چگونگی طرز بیان تصویری آن دارد و طرز بیان تصویری اعلان به توانائی هنرمندانه طراح بستگی پیدا میکند. نقش همکاران طراح چون مدیر هنری، کلاس، نقاش، مجری و رسام نویسنده و شاعر، خوشنویس، گراورساز و چاپچی فقط در حد رساترکردن خلاقیت طراح است.
نقش نوشته در اعلان در نهایت دقیقتر کردن هدف تصویر و پیام آن است و طراح به نوشته به عنوان یکی از عناصر تصویری کمپوزسیون اثر خود نگاه میکند و جای آن را طوری تعیین میکند که به طور دائم نوشته اشاره به تصویر و تصویر اشاره به نوشته نماید. شیوه و ویژگی خوشنویسی نوشته بوسیله طراح تعیین میشود و باید هماهنگ با فضای تصویر باشد طراح این مهم را باید با پختگی و تجربه انجام دهد تا ضمن آن که استقلال