فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:49
چکیده:
آینده هر جامعه به سلامت کودکان آن وابسته است و جامعه ای پایدار خواهد ماند که در حفظ ونگهداری و تربیت کودکانش موفق باشد . 6 ساله شهر سراوان در سال 1378 انجام شده است . در این مطالعه - این مطالعه به منظور بررسی وضعیت سلامت جسمی دانش آموزان پسر 12بودند ، به صورت نمونه گیری تصادفی - تعداد 400 نفر دانش آموز پسر کلاس های اول تا پنجم دبستان شهر سراوان که در گروه سنی 12چند مرحل ه ای انتخاب و از نظر رشد جسمی ) قد ووزن ( بینا ئی ، شنوائی ، دهان ودندان مورد بررسی قرار گرفت ند. جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه و برگه ثبت مشاهدات بوده است که جهت معاینه دانش آموزان از ابزارهائی شامل متر ، ترازو، چارت اسنلن ، دیاپازون ، چراغ قوه و آبسلانگ استفاده گردیده است . برای تجزیه وتحلیل یافته ها از آزمونهای آنالیز واریانس وآزمون تی استفاده شد . یافته ها نشان دادند که میانه قرار گرفته ( N.C.H.S) قد و وزن واحدهای مورد پژوهش در تمام گروههای سنی پائین تر از صدک بیست وپنجم منحنی استاندارد رشد22 % واحدهای مورد پژوهش به / 28 % و وزن 28 % کودکان مورد پژوهش زیر صدک پنجم منحنی استاندارد رشد قرار داشت . 7 / بود و قد 5
5% آنها با استفاده از آزمون نجوا دچار کاهش / 0 ) دچار کاهش حدت بینائی در یک یا هر دو چشم بودند و 5 / 0 تا 4 / درجات متفاوتی ( 9شنوائی دریک یا هر دو گوش بودند. 84 % واحدهای مورد پژوهش دچار پوسیدگی در دندا نهای شیری یا دائمی بودند . در مقایسه میانگین قد و وزن واحدهای مورد پژوهش با مشخصات دموگرافیکی ، در گروههای سنی 8،6 و 9ساله بین میانگین وزن وقد با تحصیلات وشغل والدین (بخصوص مادران ( ارتباط معنی داری وجود داشت.
یافته ها نشان داد که وضعیت سلامت جسمی وا حدهای مورد پژوهش مطلوب نبوده و با توجه به اهمیت تشخیص زودرس و درمان به موقع بیماریها انجام چنین غربالگریهائی در کودکان سنین مدرسه احساس می شد.(مجله طبیب شرق ،سال چهارم، شماره 2، تابستان 1381 ، ص61 تا 69).
مقدمه:
در طی سالهای گذشته با جنبش تازه ای که بوجودآمد، سلامت به عنوان یک حق بشری و یک هدف اجتماعی در جهان شناخته شده است .( 1) برای سلامتی تعاریف متعددی وجود دارد که مقبول ترین آنها تعریف سازمان جهانی بهداشت می باشد که سلامت ی را یک رفاه کامل جسمی ، روانی واجتماعی ونه تنها فقدان بیماری ویا ناتوانی تعریف کرده است .( 2و 1) سلامتی دارای ابعاد مختلف جسم ی ، روانی، روحی، عاطفی و اجتماعی می باشد که بعد بدنی و جسمی سلامتی را از همه آسانتر می توان درک کرد . سلامت جسمی دال بر عمل کردن کامل بدن است و اینکه همه اعضای بدن به اندازه عادی و با عملکرد معمولی باشند .( 1) عوامل بسیار زیادی برسلامتی تاثیر می گذارند که مهمترین آنها وراثت ، محیط زیست ، سبک زندگی ، وضعیت اقتصادی - اجتماعی ، خدمات بهداشتی درمانی و ... می باشند .( 2) گروه سنی هفت تا پانزده سا ل بخصوص در کشورهای جهان سوم رقم بزرگی را تشکیل می دهند و به علت آسیب پذیری این توده عظیم، توجه به بهداشت وبرقراری سلامت آنها تاثیر انکارناپذیری در ارتقاء سطح بهداشت کشور خواهد داشت.( 3) بررسی مسائل بهداشت ودرمان دانش آموزان وتدوین برنامه هائی جهت این مسائل و ارتقاء سطح سلامت وبهداشت دانش آموزان از این نظر حائز اهمیت 5 سالگی قسمت مهمی از - است که اطفال پس از 6 سالهای زندگی خود را که مصادف با رشد جسمی و روانی آنهاست در مدرسه می گذرانند . تامین سلامت کودکان سنین مدرسه در واقع مکمل خدمات بهداشت مادران وکودکان است. ( 4) کودکان سنین مدرسه با مشکلات بهداشتی قابل توجهی مواجه هستند که عمده ترین آنها سوء تغذیه ، بیماریهای دهان و دندان ، مشکلات بینائی وشنوائی هستند.
( که بر سلامتی آنها تاثیر می گذارد.( 5 در بررسی های آماری میزان شیوع بیماریها در دانش آموزان پسر 22/ مقطع ابتدائی در استانهای سراسر کشور 6 درصد مبتلا به بیماریهای واگیر، 6 درصد مبتلا به0/ 9 درصد به اختلالات بینائی و 8 / بیماریهای غیر واگیر، 1 درصد مبتلا به اختلالات شنوائی بوده اند که تاخیر در تشخیص مشکلات بینائی وشنوائی می تواند بطور جدی برفرایند یادگیری تاثیر گذاشته وموفقیت درمان را به (6- مخاطره اندازد.( 8 بدین ترتیب ملاحظه می شود در سنین دبستان که مثل سالهای اولیه زندگی از مراحل حساس وپر مخاطره حیات است، به کارگیری خدمات مناسب بهداشتی بوسیله کاردانان یا کارشناسان این فن می تواند در جهات مختلف از میزان آسیب پذیری و یا بروز عوارض بعدی در کودکان پیشگیری کرده، راه را برای آموزش و پرورش مطلوب تر آنها هموار کند. بطور کلی اهمیت کودکان وسلامت آنها بعنوان دریچه ای بسوی فردای روشن ایران ، نیروی بالقوه وزیادآنان با توجه به بافت جمعیتی و جوان کشور ، جایگاه انحصاری مدرسه بعنوان پایگاهی برای داشتن کودکان و نهایتا جامعه ای سالم ، کمبود در تعداد مربیان بهداشت وتوجه به زبان گویای ارقام موجود در مورد مشکلات و بیماریهای کودکان سنین مدرسه ، اولویت بهداشت مدارس درایران و انگیزه و علاقه به موضوع از اهم دلائل انتخاب این پژو هش در جهت رفع مشکلات اولیه بهداشتی کودکان و جامعه می باشد .
بیان مساله
این پژوهش به صورت مقطعی است که به منظورتعیین 6 ساله - وضعیت سلامت جسمی دانش آموزان پسر 12
شهر سراوان وتعیین ارتباط بین رشد جسمی ( قد و وزن ) دانش آموزان با مشخصات دموگرافیک آنها انجام
گردیده است .
جامعه پژوهش ، کلیه دانش آموزان پسر دوره ابتدائی 77 در مدارس ابتدائی شهر - که در سال تحصیلی 78 سراوان مشغول به تحصیل بوده اند، هستند . نمونه پژوهش ، شامل 400 نفر از دانش آموزان مقاطع 6 سال بودند تحصیلی اول تا پنجم در گروههای سنی 12 که به روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای از کل مدارس ابتدائی شهر سراوان( 15 مدرسه) انتخاب گردیدند. برای تعیین تعداد نمونه های مورد پژوهش از فرمول آماری برآورد تعداد نمونه پس از انجام یک مطالعه مقدماتی بر روی 20 نفر از دانش آموزان که مشخصات واحدهای مورد پژوهش را د اشتند و به صورت نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب شده بودند استفاده گردید .
در تجزیه و تحلیل حاصل از نمونه آزمایشی مشخص گردید که میزان مشکلات از 5 تا 50 درصد متغیر بود .
بنابراین با توجه به فرمول تعداد نمونه برای صفات کیفی، d = 0/ با حدود اطمینان 95 درصد و 05 p = 0/ میزان 50 اندازه نمونه برابر 400 نفر محاسبه گردید.
محیط پژوهش، کلیه مدارس ابتدائی پسرانه شهرسراوان وابسته به آموزش و پرورش شهر ستان سراوان بوده اند و دلیل انتخاب این محیط پژوهش مستقر بودن واحدهای مورد مطالعه در مدارس و سهولت دسترسی به آنها بوده است .
ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه وبرگه ثبت مشاهدات بوده است که داده ها توسط پژوهشگر در مدت 40 روز در فروردین و اردیبهشت ماه 1378 جمع آوری گردیده است . پرسشنامه شامل دو بخش است که در بخش اول اطلاعات فردی و در بخش دوم اطلاعات اختصاصی در رابطه با بهداشت بین ائی ، شنوائی ، دهان
ودندان ومشکلات هر کدام از این سیستم ها منظور شده است. یکی دیگر از ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش، برگه ثبت مشاهدات می باشد که جهت ثبت اطلاعات در این برگه ازابزارهائی مانند متر، ترازو ، چارت اسنلن ، دیاپازون ، آبسلانگ و چراغ قوه استف اده گردیده است.
برای کسب اعتبار علمی ابزار گردآوری داد ه ها از روش اعتبار محتوا استفاده گردیده است و به منظور دستیابی به اعتماد علمی یا پایائی پرسشنامه از روش آزمون مجدد استفاده گردیده است بدین ترتیب که طی مصاحبه با 20 دانش آموز در دو مرحله به فاصله 10 روز پرسشنامه تکمیل ونتایج حاصل با همدیگر مقایسه گردید وچنانچه
0/ ضریب همبستگی هر سؤال در دو آزمون بعمل آمده 80 سؤال قابل اعتماد تلقی شده ودر ( r > 0/ یا بیشتر بود ( 80 غیر این صورت حذف گردید. جهت پایائی برگه ثبت مشاهدات از روش مشاهده همزمان استفاده شده است ، بدی ن ترتیب که پژوهشگر و یکی از همکاران که از نظر اطلاعات و دانش یکسان بودند، بطور همزمان 10 نفر از واحدهای مورد پژوهش را مورد مشاهده و معاینه قرار داد ( بجز در رابطه با وضعیت دندانها که برای صحت مشاهده پوسیدگی دندانها، پژوهشگر زیر نظر یکی از متخصصین دندانپزشک ی به تشخیص پوسیدگی دندانها مبادرت نمود ) و ضریب بین نمرات داده شده (r =0/ همبستگی مشاهده شده ( 95 توسط دو مشاهده کننده ، نشانگر اعتماد علمی برگه ثبت مشاهدات بود. برای تعیین اعتماد علمی ابزار مورد استفاده (ترازو ، متر، چارت اسنلن و دیاپازون )، چند نفر از واحدها ی مورد پژوهش به فاصله نیم ساعت با ابزارهای مورد نظر ، تحت ( r = بررسی قرارگرفتند وض ریب همبستگی بین آنها ( 1 نشانگر اعتماد علمی ابزار مورد استفاده بود .
جهت تجزیه وتحلیل داده ها از روش های آماری توصیفی(میانگین، درصد وانحراف معیار ) و تحلیلی ( آزمون تی ، وآنالیز واریانس ) استفاده شده است .
یافته ها
28 درصد آنان / وزن 28 درصد کودکان و قد 5 قرار (NCHC) پائین تر از صدک پنجم استاندارد رشد15 درصد / 7 درصد کودکان و قد 2 / دارد. همچنین وزن 5 ( آنان بالاتر از صدک پنجاهم بوده است.(جدول 1 نتایج حاصل از معاینه بینائی وشنوائی واحدهای مورد22 درصد آنها به درجات / پژوهش نشان داد که 7/22 دچار کاهش حدت بینائی در یک متفاوتی (9/0 تا 4/0) بوده اند ودر معاینه / 8 %) یا هر دو چشم ( 2/ 5چشم درصددچار کاهش شنوائی در یک گوش / گوشها ، 50% ) بودند که بر اساس / %5/25 ) یا هردو گوش (25) 95 درصد کاهش شنوائی ها از نوع / آزمونهای دیاپازونی 54درصد آنها از نوع حسی عصبی بوده / کاهش انتقالی و 5است.
مقدمه
یکی از محورهای ارزیابی سلامتی جوامع مختلف ،بهداشت روانی آن جامعه است . بی شک سلامت روانی ،نقش مهمی در تضمین پویایی و کارآمدی هر جامعه ایفامی کند از آنجا که دانشجویان از اقشار مستعد ،برگزیده جامعه و سازندگان فرد ای هر کشور می باشند، بنابراین سلامت روانی آنان از اهمیت ویژه ای در یادگیری و اف زایش آگاهی علمی برخور دار است . از ضروریات اساسی زندگی دانشجویی که توجه به آن در رشد و توسعة جامعه اثر مستقیمی دارد و پرداختن به آن شرط اساسی در بهره وری بهینه از نیروهای کارآمد و تحصیل کرده می باشد، بهداشت روانی دانشجویان است . دوران دانشجویی به دلایلی از جمله دوری از خانواده، مشارکت در مسئولیت پذیری اجتماعی، ارتباط زمانی این دوره با شرایط نوجوانی و
جوانی و فشارهای درسی و تحصیلی دوره خاص تلقی می شود. ورود به دانشگاه با بروز تغییرات زیادی در روابط اجتماعی و انسانی همراه است . در کنار این تغییرات به انتظارات و نقش های جدید نیز باید اشاره کرد که همزمان با ورود به دانشگاه در دانشجویان شکل می گیرد. قرار گرفتن در چنین شرایطی اغلب با فشار و نگرانی توام است و عملکرد و بازدهی افراد را تحت تاثیر قرار می دهد از طرفی داشتن مشکلات روانی منجر به اختلال در انجام تکالیف درسی،کاهش انگیزه، اضطراب، ترس و نگرانی شده و سبب می شود که دانشجویان بخش قابل توجهی از نیروی فکری خود را صرف چنین مشکلا تی کنند در نتیجه، مسلماً توان و علاقه کافی را برای فعالیت در امور درسی و آموزشی نخواهند داشت .آشنا نبودن بسیاری از دانشجویان با محیط دانشگاه در بدو ورود، جدایی و دوری از خانواده، عدم علاقه به رشته قبولی، ناسازگاری با سایر افراد در محیط زندگی ، کافی نبودن امکانات رفاهی ، اقتصادی و مشکلات نظیر آنها از جمله شرایطی هستند که می تواند مشکلات و ناراحتی های روانی را بوجود آورده و موجب افت تحصیلی آنان گردد. تحقیقی که توسط پروین دیباج نیا در زمینه وضعیت سلامت روانی دانشجویان دانشکده توانبخشی دانشگاه شهید بهشتی انجام گرفت کل دانشجویان GHQ نشان داد، میانگین نمرات31 % دانشجویان دارای / 21/96 می باشد و 6 ±8/76مشکوک به وجوداختلال (بالاتر از 23 ) می GHQ باشنددر ایران شی وع اختلال روانی در جامعه بالغین6% گزارش شده / 15 سال 17 - %21 و در گروه سنی 24است مطالعات مختلف دیگر در شهرهای مختلف نیز-30/ شیوع اختلالات روانی را در دانشجویان بین 12/75 درصد گزارش کرده اند افزایش مراجعه دانشجویان به مرکز مشاوره دانشجویی در سال های اخیر موید وجود مشکلات روانی، اجتماعی و تحصیلی روز افزون در آنان بوده و نیاز به مداخله و ارایه خدمات مشاوره ای بیشتر را طلب می کند ، بنابراین مطالعه حاضر به منظور درک و شناخت مشکلات دانشجویان، شناسایی افراد آسیب پذیر و مشکوک به اختلال روانی انجام گرفت تا با استفاده از نتایج آن بتوان ضمن ار ایه خدمات بهداشت روانی همچون مشاوره روان درمانی و درمان دارویی موجب ات ارتقا ی سطح بهداشت روان دانشجویان را فراهم نمود و از عوارض ، پیامدهای افت تحصیلی و هدر رفتن نیروی انسانی و اقتصادی قشر جوان و فعال جامعه جلوگیری کرد.
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:20
پیشگفتار
بیعلاقگی به مسایل اجتماعی و سیاسی پیرامون خود و بیتفاوتی نسبت به مسایل عمومی جامعه از جمله مباحث مهمی است که در تحلیلهای سیاسی- اجتماعی جوامع مختلف مورد توجه دانشمندان علوم اجتماعی قرار گرفته است. ابراهیم مسعودنیا در مقاله "تبیین جامعه شناختی بیتفاوتی شهروندان در حیات اجتماعی و سیاسی" مینویسد: دانشمندان با استناد به نتایج بدست آمده از تحقیقات مختلف و با کاوش در باره مسائل مطرح جامعه، بی تفاوتی و بدبینی افراد را نسبت به این مسائل را مهم تلقی کرده و در نهایت به این نتیجه رسیده اند که هر چقدر بی تفاوتی بیشتر باشد، به همان اندازه بی نظمی ، فقدان مشروعیت نظام اجتماعی و ......بیشتر خواهد بود که در نتیجه این امر مانعی در جهت مشارکت سیاسی اجتماعی و رادعی در راه توسعه ملی است.
"بیتفاوتی را میتوان با رویکردهای متفاوتی تبیین کرد. جامعه شناسان غالبا" به عوامل اجتماعی اثرگذار در بیتفاوتی اشاره دارند. آنها عواملی نظیر ارزشها، هنجارها، نهادها، نقشها، یا بطور کلی ساخت اجتماعی، قشربندی، پایگاه اجتماعی اقتصادی، قومیت و.... را در بروز این پدیده مهم میدانند. روانشناسان به عوامل فردی نظیر انگیزه ها، قابلیتهای فردی، عزت نفس، علاقهمندی، احساس اعتماد، احساس اثرگذاری، احساس کارایی و...... نظر دارند. اقتصاد دانان به شرایط و بسترها و ظرفیتهای اقتصادی جامعه و فرد (درسطوح کلان و خرد) و رفتارهای اقتصادی افراد توجه نشان میدهند. علمای سیاسی معمولا به شکل حکومت، چگونگی توزیع قدرت، ساخت قدرت، وجود یا نبود مشخصههای دموکراسی، اپوزیسیونها، احزاب، گروههای سیاسی و....... توجه دارند"[1].
تعریف بیتفاوتی اجتماعی با توجه به این که با چه رویکردی به آن نگاه کنیم متفاوت خواهد بود، هارولد کاپلان و بنیامین سادوک آن را حالتی از نبود احساس درونی و عاطفه، عدم علاقه و درگیری هیجانی نسبت به محیط خود تعریف کرده اند.[2]
همچنین بیتفاوتی را نوعی تصور، طرز تلقی یا احساس تعریف کردهاند که از انتظار عدم تاثیرگذاری و تعیین کنندگی رفتار فرد در ایجاد نتایج ناشی میشود.
البته بهتر است برای تعریف این مفهوم، از مفاهیم مقابل آن یعنی مشارکت و درگیری بهره گیریم. که در این صورت، بی تفاوتی را میتوان به عزلت گزیدن و فقدان مشارکت در حد انتظار معنی کرد.
طرح مسئله:
بی اعتنایی افراد یا گروههای جامعه به مشکلات یکدیگر وهمچنین به مسائل و مشکلات جامعه، که معمولا از بیگانگی اجتماعی، احساس عدم اثربخشی، نارضایتی و عدم اعتماد نسبت به دیگران ناشی میشود، باعث ایجاد نا هنجاریهایی در ساختار اجتماع خواهد شد. این عوامل رفته رفته، افراد اجتماع را که به عنوان عناصر تشکیل دهنده همان اجتماع به شمار می آیند نسبت به موضوعات و مسائل اجتماعی بدبین و نسبت به آینده ناامید و انزوا طلب خواهد کرد. فردی که نسبت به جامعه احساس بیتفاوتی کند، احتمال دارد که از همه انواع مشارکت کناره گیری کرده و به صف افرادی که کاملاً بی تفاوت هستند بپیوندد و یا اینکه در سطوح مختلف جامعه مشارکت فعال نداشته باشد.
این تحقیق در پی دانستن این مسئله است که چند درصد از مردم تهران دارای چنین روحیهای هستند. و در حقیقت مهمترین سوال پژوهش این است: میزان رواج بی تفاوتی اجتماعی درمیان مردم تهران تاچه حد است؟
پرسش های تحقیق:
میزان رواج بی تفاوتی اجتماعی درمیان مردم تهران تاچه حد است؟
آیا پاسخگویان نسبت به سرنوشت خود حساس هستند؟
پاسخگویان چقدر خود را نسبت به سرنوشت دیگران مسئول میدانند؟
پرسش فرعی تحقیق:
میزان مشارکت مردم در مسائل اجتماعی چقدر است؟
هدف تحقیق:
بررسی میزان بی تفاوتی اجتماعی در بین مردم تهران
ضرورت و اهمیت موضوع:
بی تفاوتی ممکن است ابعاد مختلفی داشته باشد، که در اینجا بیتفاوتی اجتماعی مدنظر است. وجود روحیه بیتفاوتی اجتماعی در بین اعضای جامعه موجب کناره گیری افراد از مشارکتهای سیاسی، فرهنگی هم خواهد بود که این مسئله خود پیامدهای غیر قابل جبرانی از جمله کاهش مشارکت اجتماعی را در شبکه های مختلف به دنبال دارد، لذا تحقیق در این زمینه به دلایل پاسخگویی به سوالات زیر ضروری به نظر میرسد.
1-آیا بیتفاوتی اجتماعی موجب کاهش در نهادهای مدنی و خیریه ای می شود؟
2- آیابی تفاوتی اجتماعی بر روی همدلی و کمک به سایر انسان ها اثرگذار است؟
3- -آیا بیتفاوتی اجتماعی موجب فردیت سازی شدن انسانها در ارتباطات اجتماعی خواهد شد؟
4-آیا بی تفاوتی اجتماعی موجب کاهش همبستگی اجتماعی در ارتباطات اجتماعی خواهد شد؟
5-آیا بی تفاوتی اجتماعی موجب کاهش شرکت در محافل خویشاوندی، دوستان و همسایگان خواهد شد؟
6-آیا بیتفاوتی موجب کاهش به امید زندگی در آینده خواهد شد؟
7-آیا بی تفاوتی اجتماعی موجب بی انگیزگی در تلاش برای آینده ای بهتر در جهت کسب مادیات و معنویات در زندگی خواهد شد؟
8-آیا بی تفاوتی اجتماعی باعث پوچی گرایی در زندگی می شود؟
همچنین نتایج این تحقیق می تواند دستمایه مفیدی برای سیاستگزاران و مصلحین اجتماعی باشد.
پیشینه تحقیق:
مدارک موجود در کتابخانه ملی حکایت از آن دارد که در این زمینه مقالاتی در روزنامههای کشور به چاپ رسیده است، لیکن تا کنون هیچگونه تالیف یا تحقیق خاصی در باره بیتفاوتی اجتماعی موجود نیست. لذا به دو مقاله موجود در این زمینه اشاره می کنیم.
1- آسیب شناسی احساس بیتفاوتی در رفتارهای اجتماعی، خاکپور، بیژن، روزنامه خرداد، 26مهر 78 ص 6
2- تبیین جامعه شناسی بیتفاوتی شهروندان در حیات اجتماعی و سیاسی، ابراهیم نیا، مسعود، مجله اطلاعات سیاسی- اقتصادی شماره 167،168 مرداد و شهریور 1380 ص 152 تا 165
روش جمع آوری اطلاعات: نظر سنجی تلفنی بصورت پیمایشی و نمونه گیری تصادفی.
جامعه آماری: شهروندان مناطق 22 گانه تهران که دارای خط تلفن هستند
نحوه نمونه گیری: بر اساس فرمول کوکران
کلیات تحقیق
در این گزارش با به کارگیری نظرسنجی تلفنی و بدست آوردن آمارها، پردازش و تحلیل علمی آنها، سعی شده است تا به نظر مردم تهران درباره بی تفاوتی اجتماعی دست یافت. این گزارش حاصل جمع آوری پاسخ 600 نفر از مردم تهران به پرسشنامه تهیه شده توسط واحد نظرسنجی تلفنی مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ای موسسه همشهری است. این افراد به صورت تصادفی و بر اساس مراجعه به فهرست شماره تلفن ها (از 22000000 الی 88999999) انتخاب شدند. در این گزارش نظر کسانی که تمایل به پاسخگویی به تمام پرسش های تحقیق را داشته اند، منعکس شده است.
روش نظرسنجی
در این پژوهش، از نظرات عامه مردم به صورت تلفنی (نظرسنجی تلفنی) به روش پیمایشی و نمونه گیری تصادفی استفاده شده است. عددهای داخل جدول گرد شده است. در گزارش نتایج نظرسنجی ها ارتباط بین متغیرهای مستقل از قبیل جنس و سن و تحصیلات با متغیر وابسته مهم سنجیده و از کا اسکوار (chi-square) برای محاسبه سطح معنی داری آن استفاده می شود. نتایج قابل اعتماد (در سطح معناداری 95 درصد به بالا) گزارش خواهد شد.
جامعه نمونه
در این تحقیق نمونه آماری شامل 600 نفر از مردم تهران است، لازم به ذکر است که از این تعداد 50 درصد مرد و50 درصد زن هستند.
زمان اجرای نظرسنجی
این نظرسنجی از تاریخ 13 تا 17 تیر ماه 1387 توسط گروه نظرسنجی مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ای روزنامه همشهری انجام شده است.
پرسشنامه نظرسنجی
چکیده:
طرح نظرسنجی حاضر، به منظور دست یافتن به نظر مردم تهران درباره بی تفاوتی اجتماعی به اجرا درآمده است. یافته های این طرح به قرار زیر است:
- 50درصد از پاسخگویان زن و 50درصد مرد هستند.
- 32 درصد پاسخگویان در گروه سنی 30-21 سال قرار دارند.
- 44درصد از پاسخگویان دارای مدرک تحصیلی دیپلم هستند.
- 77 درصد از پاسخگو یان خود را در حد زیادی موظف به کمک به افراد ناتوان می دانند.
- 43 درصد از پاسخگویان در کارهای عام المنفعه تا حدی شرکت می کنند.
- 53 درصد از پاسخگویان معمولا منافع جمع را در نظر می گیرند.
- 37 درصد از پاسخ گویان در حد زیادی به همسایه های خود کمک می کنند.
- 49 درصد از پاسخ گویان شرکت در مهمانیهای فامیلی برایشان اهمیت دارد.
- 45 درصد از پاسخ گویان بی تفاوتی اجتماعی را بی اهمیتی به مسائل اجتماع میدانند.
- 85 درصد از پاسخگویان به مصدومین تصادفات احتمالی کمک میکنند.
- 59 درصد از پاسخگویانی که در تصادفات به مصدومین کمک نمیکنند علت آن را ترس از گرفتاری خود بیان کردهاند.
-98 درصد از پاسخگویان در مشکلات، با دردمندان همدلی می کنند.
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
چکیده:
مفهوم عامه پراکسی:
ابتدا یک نگاه بندازیم به اینکه این سرورها چه کاربردی دارند و در حقیقت اصلا می خواهیم چکار کنیم. زمانیکه شما به اینترنت متصل می شوید، یک شخص با یک IP یعنی آدرس شما هستید در یک دنیای بزرگ. این شخص برای گرفتن اطلاعات مورد نظرش می تواند خودش بوسیله مرورگر خود یک درخواست بفرستد برای اطلاعات مورد نظرش و آنرا دریافت کرده و به نمایش بگذارد.
حال برای آنکه واضح تر روشن شود اینطور فرض کنیم که شما (شخصی که خواهان اطلاعات است) قصد دارید یک نفر را بکُشید (فقط مثال است) برای این کار، اگر طبق روش قبل باشد، تفنگ خود (مرورگر اینترنتی) خود را گرفته و به قصد کشتن طرف مقابل (دریافت اطلاعات درخواستی) از آن استفاده می کنید. حال بهتر نیست که یک مامور (پلیس و یا کسی که حرفه ای باشد توی این کار) را اجیر کنید تا این کار را برای شما انجام دهد؟ آیا این ماموری که شما می فرستید، حرفه ای تر نیست، و کار را بهتر انجام نمی دهد؟
اینجاست که نقش پراکسی مشخص می شود. سرور پراکسی در حقیقت درخواست را از شما می گیرد - بازیابی اطلاعات درخواستی- (یا همان سفارش کشتن شخص مورد نظر) و آنرا خود بصورت حرفه ای انجام داده و از نتایج آن شما را مطلع می سازد.
پراکسی از کجا بوجود آمد؟
در روزهای اول وِب، کاربرای خانگی بسیار معدود بودند و اکثر کاربران اینترنتی، دانشمندان و محققانی بودند که از طریق ارگان خود، دانشگاه و یا موسسه خود به اینترنت متصل بودند. پهنای باند در آن زمان بسیار محدود بود و زمینه اطلاعات نیز بسیار نبود. زمانیکه یکی از این سایتهای تحقیقاتی که اکثرا حاوی اطلاعات استاتیک و ثابت بودند، به روز می شدند اکثر کاربران این شبکه ها این صفحات را می آوردند. مدیران این شبکه ها برای به اشتراک گذاشتن اینترنت در کل گروه و همچنین صرفه جویی در پهنای باند محدود موجود از سرورهای پراکسی سود می بردند. این سرورها خود، یک بار درخواست برای صفحه مورد نظر را ارسال کرده و نسخه ای از آن را ذخیره می کردند و در دفعات بعد آن را در پاسخ به درخواست کاربران داخلی ارسال می کردند.
با گذشت زمان و افزایش چشمگیر پهنای باند و همچنین نیاز کاربران خانگی از استفاده از سایر متد ها و پروتوکولها استفاده از پراکسی کم رنگ تر شده است. پراکسی های وب که ما در بالا بررسی کردیم عمده ترین کاربرد پراکسی ها می باشند.
مخفی کردن مشخصات کاربر:
یکی از بیشترین کاربردهای سرورهای پراکسی این است که افرادی که در شبکه داخلی قرار دارند، یعنی کاربران پشت سرور از دید افرادی که در اینترنت قرار دارند محفوظ می مانند. همانند Network Address Translation یا NAT این قابلیت سرورهای پراکسی موجبات بوجود آمدن لایه ای امن و بین شبکه ای می شود. این قابلیت سرور های پراکسی بر اساس مبنای کار این سرورهاست. با وجود این سرورها، تمامی دخواستهای کاربران داخلی طوری به سرور مقصد در اینترنت فرستاده می شود که گویی خود این سرور این اطلاعات را برای خود می خواهد.
این خصوصیات سرورهای پراکسی از آنجا ناشی می شود که لایه انتقال داده ها transport layer بین کاربران داخلی و سرورهای اینترنتی وجود ندارد. این خود موجب آن می شود که از طرف سرورهای اینترنتی و یا کاربران بر روی اینترنت نتوان ردگیری و یا حتی حمله به کاربران داخلی واقع در پشت سرورهای پراکسی کرد. این لایه انتقال یعنی اینکه هیچ پل ارتباطی بین کاربر درخواست کننده و سرور بیرون نیست کاربر سرور پراکسی را به عنوان همان سرور بیرونی قبول می کند و درست با آن همانطور برخورد می کند که انگار سرور بیرونی است. در همین حال سرور بیرون هم سرور پراکسی را یک کاربر می بیند و با آن به همان روال کار می کند که یک کاربر کار می کند.
حال اگر کاربر مستقیما اطلاعات را از سرور بیرونی دریافت کند، سرور بیرونی باید بداند که به کی دارد اطلاعات می دهد و به همین دلیل مشخصات کاربر را کامل دریافت می کند. برای ارسال اطلاعات و پاسخ به درخواست هم راه ارتباطی مستقیمی بین این دو برقرار می شود. پس اگر این سرور می تواند با کاربر ارتباط داشته باشد، هکر ها و عوامل موزی هم می توانند این کار را انجام دهند. اما در صورتیکه از سرور پراکسی استفاده شود تمام مسیر افراد بیرونی برای ردیابی و اذیت به خود سرور پراکسی ختم می شود.
خوب ممکن است پیش خود سوال کنید که این همه سرور توی ISP و یا ICP وجود دارند، کار آنها چیست؟ این سرورها و روترها و یا حتی فایرولها کارشان دوباره نویسی پاکتها می باشد. این سرورها با توجه به مقصد و مبدا پاکتها را طوری می نویسند که به مقصد برسند ولی خود، عامل مستقیم برای شما نمی شوند. البته راههایی نیز ابداع شده است که سرورهای پراکسی را بطور مخفی به کار گیرند این شرکتهای سرویس دهنده، اما بعنوان سرور پراکسی کاربرد نخواهند داشت.
یک جلوه دیگر مخفی کردن کاربران، ویژگی استفاده چند کاربره از پراکسی ها در محلهایی می باشد که محدودیتهای ارتباطی وجود دارد. مثلا زمانیکه می خواهید از یک IP و یا یک خط ارتباطی چند دستگاه بطور همزمان ارتباط داشته باشند. در اینجاست که سرور پراکسی آن یک میزبان است که دنیای بیرون به رسمیت می شناسد و تمام کاربران داخلی با عنوان این پراکسی شناخته می شوند. از این جهت هم می باشد که سرورهای پراکسی کوچک خانگی هم از مشهوریت خاصی برخوردارند.
آزمون ماهیت اطلاعات:
منظور از این آزمون، تطبیق محتویات درخواست و پاسخ آن با استانداردهای تبیین شده برای پروتوکول مورد نظر می باشد. این بحث دو مزیت دارد اما اصلی ترین و مهمترین آن آزمونهایی می باشد که جلوگیری از exploit و یا هک شدن هم کاربر و هم سرور را فراهم سازد. تطبیق اطلاعات دریافتی و ارسالی، به این معنی می باشد که موارد و یا دستوراتی که در بسیاری موارد از طریق درخواستهای غیر استاندارد به کاربران تحمیل می شود، را دریافت و آنها را در چارچوبی که طبق استاندارد های تعریف شده برای هر پروتوکول قرار می دهد، و در صورتیکه در این چارچوب قرار نگیرد، پاسخی مبتنی بر آن به درخواست کننده می فرستد.
برای روشن تر شدن مطلب به بحثی پیرامون یک سرور می پردازیم. اکثر می دانیم sendmail – سندمیل – یک سرور پست الکترونیکی تحت سیستم عامل *NIX می باشد. این سرور در نسخه های اول توسط کاربران هک می شد. سندمیل زمانی که پیامی را دریافت می کند، به مقدار سایزی که در ابتدای پیام (header) نوشته شده است از حافظه برای ذخیره آن جدا می کند. در صورتیکه سایز حقیقی پیام از سایزی که در پیام گفته شده بیشتر باشد، مابقی پیام به صورت برنامه ای اجرایی درون برنامه سندمیل اجرا شده و به هکر این اختیار را می دهد که از طریق آن دسترسی کامل به سرور داشته باشد.
حال به مثالی ساده تر برای طرف کاربر می پردازیم. در مرورگرهای ابتدایی اینترنتی، در صورتیکه در سایتی، لینک®0; با تعداد کاراکتر بیشتر از 255 کاراکتر در سایت وجود داشته باشد و بر آن کلیک شود، مرورگر لینک را به 255 کاراکتر تقلیل داده، سپس اجرا می کند. این بدان معنی است که آنچه از این تعداد کاراکتر فراتر باشد را مرورگر به عنوان یک دستور اجرا می کند. از این روش بسیاری از هکر ها برای دستیابی به کامپیوتر طرف و خرابکاری در آن زمان استفاده می کردند. این مثال و مثال قبل به روشنی خطر اجرای دستورات پنهانی و دستیابی به رایانه ها را چه در سمت سرور و چه برای کاربران روشن می کند.
آنچه تا بحال خواندیم برای روشن شدن چگونگی عمل این نوع روش نفوذ بود اما در اینجا اشاره ای به حجم و میزان خسارتی که از طریق این روش می تواند بر یک شبکه داشته باشد بپردازیم. مایکروسافت با بلوغ سرور IIS (Internet Information Server) خود در نسخه های 4 و 5 خود را در سرویس دهی اینترنتی مطرح کرد. این سرورها که صفحات اینترنتی را نمایش می دادند، در طول زمان بیشتر مضر برای مایکروسافت جلوه دادند تا سودمند. حتما سایتهای بسیاری را که توسط روش ابلاغ درخواستهای غیر استاندارد هک شده اند به گوشتان رسیده است. مهمترین نقاط ضعف IIS هم همین روش بود. یک هکر می توانست با ارسال متد پست (post) به این سرور با تعداد کاراکتری بیش از آنچه که می تواند پردازش کند دسترسی کامل به سرور مذکور پیدا کند و یا با ارسال درخواستهایی نا مفهوم به ماجولهای IIS با DLL های مختلف که مهمترین آنها Search و Legacy Database بود. این روشهای هک چنان مرسوم شده بود که هکرها با نوشتن اسکریپتهای خودکار بر روی کامپیوترهای هک شده، هزاران سرور را در طول چند ساعت هک کنند. مایکروسافت هم که بسیاری از سرویسهای قابل ارائه خود را مبتنی بر این سرور طراحی کرده بود، مانند پلتفرم .NET بدلیل از دست دادن اعتبار IIS از دست داد و کمتر شرکتی مایل به استفاده از هیچیک از آنها می شد.
برای مبارزه با این پدیده، مایکروسافت تعداد کثیری (صدها) update و بروزرسانی های آنی برای IIS در اختیار کاربران آن و شرکتها قرار داد. اما با وجود اسکریپتها و آگاهی از وجود ایرادات در نرم افزار زمانی که هزاران سرور بدان آلوده می شدند، روشی مناسب برای جلوگیری از اآن نبود. سرورهای پراکسی در این زمان موثر ترین راه حل جلوگیری و حل و فسخ این مشکل شناخته شده و بکار گرفته شدند. از این باب است که تمام سایتهای شرکت مایکروسافت پشت نوعی از این سرورها قرار دارند. حتی می بینیم که در مورد نرم افزار های امن از جمله آپاچی، خود این سرور ماجول پراکسی برای سایر وب سرورها دارد. روشی که در این مبحث بدان پرداختیم روشی، پیشگیرانه می باشد که در تمام دنیا از آن استفاده می شود و تطبیق متدها و درخواستها با استانداردها قبل از ارسال به سرور مقصد در حال حاضر استانداردی در راه اندازی سرورهای میزبانی امن می باشد.
آشنایی با DHCP
تمامی پروتکل های شبکه به هر یک از کامپیوترهای موجود در شبکه، یک مشخصه (آدرس ) منحصر بفرد را نسبت می دهند پروتکل IPX ، آدرس فوق را بصورت اتوماتیک و توسط ایستگاه کاری نسبت و منحصر بفرد بودن آن تضمین خواهد شد. پروتکل NetBEUI از یک نام NetBIOS شانزده بیتی استفاده می نماید . پروتکل TCP/IP از یک آدرس IP ، استفاده می نماید. در نسخه های اولیه پیاده سازی شده TCP/IP ، از پروتکل فوق بمنظور اتصال تعداد اندکی از کامپیوترها استفاده می گردید و ضرورتی به وجود یک مرکز متمرکز بمنظور اختصاص اطلاعات آدرس دهی IP ، احساس نمی گردید. بمنظور حل مشکل مدیریت صدها و یا هزاران آدرس IP در یک سازمان ، DHCP پیاده سازی گردید. هدف سرویس فوق ، اختصاص آدرس های IP بصورت پویا و در زمان اتصال یک کامپیوتربه شبکه است .
با وجود یک سرویس دهنده DHCP در شبکه ، کاربران شبکه قادر به اخذ اطلاعات مربوط به آدرس دهی IP می باشند . وضعیت فوق ، برای کاربرانی که دارای یک Laptop بوده و تمایل به اتصال به شبکه های متعدد را داشته باشند ، ملموس تر خواهد بود چراکه با برای ورود به هر یک از شبکه ها و استفاده از منابع موجود ، ضرورتی به انجام تنظیماتی خاص در رابطه با آدرس دهی IP وجود نخواهد داشت . سرویس دهنده DHCP ، علاوه براختصاص اطلاعات پایه IP نظیر : یک آدرس IP و Subnet mask ، قادر به ارائه سایر اطلاعات مربوط به پیکربندی پروتکل TCP/IP برای سرویس گیرندگان نیز می باشد . آدرس Gateway پیش فرض ، سرویس دهنده DNS ، نمونه هائی در این زمینه می باشند.
DHCP ویندوز 2000 ( نسخه های سرویس دهنده ) با سرویس دهنده DNS)Domain Name System) ، در ارتباط خواهد بود. ویژگی فوق ، به یک سرویس دهنده DHCP اجازه می دهد که با یک سرویس دهنده پویای DNS ویندوز 2000 ( DDNS ) ، مرتبط و اطلاعات ضروری را با وی مبادله نماید . سرویس دهنده DHCP ویندوز 2000 ، قادر به ارائه پویای آدرس IP و Host name بصورت مستقیم برای یک سرویس دهنده DDNS است .
DHCP ، مسئولیت ارائه اطلاعات آدرس های IP سرویس گیرندگان را برعهده دارد . بمنظور اخذ اطلاعات آدرس دهی IP ، سرویس گیرنده می بایست یک lease را از سرویس دهنده DHCP دریافت نماید.زمانیکه سرویس دهنده DHCP ، اطلاعات آدرسی دهی IP را به یک سرویس گیرنده DHCP نسبت ( اختصاص) می دهد ، سرویس گیرنده DHCP مالکیت آدرس IP را نخواهد داشت .در چنین حالتی ، سرویس دهنده DHCP همچنان مالکیت آدرس IP را بر عهده داشته و سرویس گیرنده اطلاعات فوق را اجاره و بصورت موقت و بر اساس یک بازه زمانی در اختیار خواهد داشت . می توان یک آدرس IP را بمنزله یک قطعه زمین در نظر گرفت که بصورت اجاره ای در اختیار سرویس گیرنده قرار گرفته و لازم است قبل از سررسید مدت قرارداد! نسبت به تمدید آن اقدام گردد.در صورت عدم تمدید ، سرویس گیرنده قادر به حضور درشبکه نخواهد بود. دراین مقاله قصد نداریم به بررسی فرآیند اختصاص IP توسط سرویس دهنده به سرویس گیرنده پرداخته و مراحل چهارگانه ( Discover, Offer, Request, Acknowledgement ) را تشریح نمائیم !
DHCP ، یکی از استانداردهای پروتکل TCP/IP بوده که باعث کاهش پیچیدگی و عملیات مدیریتی در ارتباط با آدرس های IP سرویس گیرندگان در شبکه می گردد . در این راستا سرویس دهنده DHCP ، بصورت اتوماتیک عملیات اختصاص آدرس های IP و سایر اطلاعات مرتبط با TCP/IP را در اختیار کاربرانی قرار می دهد که امکان DHCP-client آنان فعال شده باشد . بصورت پیش فرض ، کامپیوترهائی که بر روی آنان ویندوز 2000 اجراء می گردد ، سرویس گیرندگان DHCP-Enabled خواهند بود.
راهاندازی یک سرور DHCP
یکی از ابتداییترین کارها در یک شبکه، اختصاص دادن آدرس IP به کلاینتها است. البته انواع مختلفی از سرورهای DHCP این کار را انجام میدهند. با این حال شما میتوانید ویندوز 2003 سرور را به عنوان DHCP نیز تنظیم کنید. در این مقاله نحوه انجام این کار را آموزش خواهیم داد
سالها پیش برای شرکتی کار میکردم که سیاستهای عجیبی داشت. یکی از سیاستهای موجود در هنگام حضور من در آنجا این بود که همه کامپیوترها باید یک IP ثابت (Static) داشته باشند. استفاده از سرورهای DHCP نیز به دلایل امنیتی ممنوع بود. نتیجه همه این سیاستها، کابوس نگهداری و تعمیر بود.
واضح است که تعدادی از سرورها باید از IP ثابت استفاده نمایند. اما بسیار معمول است که در یک شبکه، کلاینتها از IP های دینامیک استفاده کنند. در یک نگاه کلی، استفاده از IP ثابت برای کلاینتها فقط در شبکههای کوچک عملی است. متأسفانه، شبکهای که من از آن صحبت کردم، همهچیز بود؛ غیر از کوچک بودن! این شبکه 25هزار ایستگاه کاری داشت!
وضعیت شبکهای که گفتم، به چند دلیل وحشتناک بود. برای مبتدیها، هنگامی که یک هارددیسک دچار مشکل میشد، باید قبل از راهاندازی ویندوز، یک نفر، IP اختصاص یافته به آن کامپیوتر را تشخیص میداد. به راحتی میتوانید تصور کنید که پیدا کردن IP مذکور بین 25 هزار IP موجود، چه کار دشواری بود. هیچ فهرست جامعی از IP های اختصاص یافته وجود نداشت.
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:53
مقدمه :
بحران اقتصادی در نظر اول عبارت است از پیدا شدن "اضافه تولید" یعنی پرشدن بازار از کالاهائی که مشتریِ قادر به پرداخت ندارد. وقتی در بازار مشتری نباشد و کالاها فروش نرود طبعاً تولید کالاها نیز کاهش یافته و متوقف میشود و به دنبال آن تعطیل کارخانهها و بیکاری وسیع و میلیونی کارگران بیش میآید که به نوبه خویش فروش کالاها را باز هم دشوارتر کرده و بر عمق بحران میافزاید. سیستم اعتباری سرمایه داری از کار باز میماند، بدهکاران توان پرداخت بدهی خود را در سر موعد از دست میدهند. بهای سهام شرکتها در بازار تنزل میکند، موسسات سرمایه داری یکی پس از دیگری ورشکست میشوند. به این ترتیب آنچه در نظر اول و گام نخست به صورت وجود کالای "زیادی" در بازار تظاهر کرده بود در سیر تکاملی خویش مجموعاً اقتصاد را درهم میریزد و فاجعهای پدید میآورد که به مراتب از شدیدترین سوانح طبیعی ویرانگرتر است.
در بحران بزرگی که در سالهای ۱۹۳۳ - ۱۹۲۹ در گرفت، حجم تولید در جهان به ۴۴% رسید (کمتر از نصف میزان قبل از بحران شد) و بزرگترین کشورهای سرمایه داری از نظر حجم تولید به سطح ۲۰ یا ۳۰ سال پیش از بحران برگشتند. چهل میلیون نفر کارگر از کار بیکار شده به خیابانها ریخته شدند، هزاران مؤسسه ورشکست گردید. زیانی که از این بحران به اقتصاد جهانی وارد شد بیش از خسارات ناشی از جنگ اول جهانی بود. لبهٔ تیز بحران و نیروی ویرانگر آن علیه کارگران و تولیدکنندگان و سرمایه داران کوچک متوجه است.
تاریخچه بحران اقتصادی در جهان
ریشه اصلی بحران مالی اخیر آمریکا و کشورهای اروپایی به اقدامات انجام شده پس از واقعه 11 سپتامبر 2001 بازمیگردد. به دنبال وقوع آن حادثه فدرال رزرو برای کاهش بدبینی فعالان اقتصادی اقدام به کاهش نرخ بهره نمود تا سرمایهگذاری تشویق شده و از حرکت به سمت رکود اجتناب شود. با کاهش قابل توجه نرخ بهره بازار املاک و مستغلات مورد توجه بانکها، موسسات مالی و سرمایهگذاران آمریکایی قرار گرفت. ایجاد بحران در بازارهای مالی آمریکا از اواسط آگوست سال 2007 با انتشار گزارشاتی مبنی بر وجود مشکلاتی در برخی از مؤسسات اعتباری فعال در بخش مسکن آغاز شد و در ماههای بعدی بخشهای مالی ایالات متحده و شمار دیگری از کشورهای غربی را در برگرفت. بحران مذکور ابتدا در بازار مسکن مشاهده گردید و ریشه آن در وامهای رهنی با ریسک بالای پرداخت شده در این بازار بود. افزایش روز به روز قیمت مسکن در آمریکا از یک سو منجر به افزایش اعطای تسهیلات مسکن از طرف مؤسسات مالی و اعتباری به این بخش شد و از سوی دیگر با تبدیل وامها به اوراق بهادار و فروش آنها از طریق نهادهای واسط مستقل، ریسک قراردادها توسط موسسه مالی را افزایش داد. این مدل بانکداری موجب کاهش انگیزه وامدهندگان برای بررسی و ارزیابی دقیق اعتبار وامگیرندگان شد و به نوعی استانداردها و سختگیریهای معمول بانکهای تجاری برای اعطای وام را نادیده گرفت. همچنین، ساختار جبران خدمات تعریف شده برای این مدل که براساس حقالزحمه و کارمزد بود، موسسات مالی واسط در فرآیند تبدیل به اوراق بهادار کردن داراییها را به حداکثر کردن منافع کوتاهمدت بدون توجه به ریسکهای بلندمدت تشویق میکرد و از این رو این موسسات با کاهش سطح استانداردهای نظارتی، در تلاش برای کسب درآمد بیشتر از محل ایجاد و فروش اوراق بهادار که پشتوانه این وامها بودند. اما عرضه بیش از حد مسکن، زمزمههایی را مبنی بر کاهش قیمت آن در آینده به راه انداخت و در نتیجه خریداران در انتظار کاهش قیمت از خرید سر باز زدند. همچنین عدهای نیز از ترس کاهش قیمت مسکن، خانههای خود را به فروش گذاشتند که این به معنای افزودن بر عرضه فراوان مسکن بود. با شدت یافتن این روند، ناگهان حباب بازار مسکن ترکید و قیمت آن در سراشیبی سقوط قرار گرفت و در نتیجه بسیاری از موسسات مالی را درگیر بحران کرد. اما کاهش قیمت مسکن، قیمت اوراق رهنی که به عنوان اسناد بهادار به پشتوانه قیمت مسکن صادر شده بودند را نیز کاهش داد و بدین ترتیب بحران بازار مسکن وارد بازار سرمایه شد. لیکن با توجه به اینکه بسیاری از شرکتها و مؤسسات بزرگ آمریکایی در سطح بینالمللی فعالیت دارند لذا بحران مالی در آن کشور ناگزیر باعث ایجاد چالش و مشکلاتی در مبادلات تجاری در سایر کشورها شد. از آنجا که کشورها در دهکده جهانی، علاوه بر ارتباطات فرهنگی، سیاسی با یکدیگر داد و ستد و ارتباط تجاری و اقتصادی نیز دارند لذا اثرگذاری و اثرپذیری در مورد کشورها با توجه به نوع اقتصاد و همچنین روابط تجاری متفاوت است. کانون بحران مالی برای تحلیل هر پدیدهای و ارایه چشماندازی از آن، لازم است ابتدا تصویر روشنی از مجموعه عللی که منجر به بروز آن پدیده شده است را بدست آورد. کانون بحران مالی و اقتصادی غرب که از آمریکا شروع شده است و سپس سایر کشورها را تحت تاثیر خود قرار داده است، بحران مسکن بوده است که این بحران مسبوق به سابقه است. اما یک مجموعه متغیرها و عوامل در شرایط جاری وجود داشته است که منجر به عمیق شدن بحران و جهانی شدن آن شده است. این مجموعه عوامل و شرایط به شرح زیر میباشد: 1- بررسی تحولات بحران مسکن در آمریکا در یک دوره زمانی 14-10 ساله بروز مینماید و این بحران در دورههای گذشته نیز بروز نموده است. 2- حضور نظامی آمریکا در عراق و افغانستان فشار آن بر بودجه آمریکا از یک سو و کسری بودجه آمریکا از سوی دیگر و نتیجه تعامل این دو و بروز اثر مضاعف و تشدیدکننده بر بودجه آمریکا 3- تغییر نظام مالی و بانکی آمریکا و همبسته شدن آنها به یکدیگر، به گونهای که مراکز مالی از قبیل HSPC و city group برخلاف دورههای گذشته نه تنها فعالیت تجاری بلکه به فعالیتهای بیمهای و سرمایهگذاری نیز مشغول شدند و همچنین بانکها و موسسات مالی ارتباط نزدیکی با یکدیگر داشتند. 4- سرعت پخش و گسترش بحران به دلیل همبسته بودن موسسات مالی به یکدیگر و همچنین فعالیت در حوزههای مختلف از یک سو و وجود نظام فنآوری اطلاعات و مبادلات مالی به صورت الکترونیکی، بسیار سریع و وسیع بوده است. 5 - تعلل در تصمیمگیری مسئولین سیاستی و نظارتی بویژه توسط بانک مرکزی سبب عمیقتر شدن بحران گردید. 6 - پیچیده بودن و همبسته بودن نظامهای مالی و تجاری قسمت اعظم کشورهای جهان به یکدیگر سبب جهانی شدن این بحران شد. 7- سهم 25 درصدی آمریکا از تولید ناخالص داخلی جهان و وجود تقاضای موثر برای مواد اولیه و کالاهای تولیدی کشورهای مختلف جهان و تاثیرگذاری آن بر مولفههای اقتصادی کشورهای مختلف مجموعه شرایط مذکور در کنار یکدیگر و تعامل با هم سبب گسترش بحران مالی و اقتصادی به همه جهان شده و همه کشورها را به صورت مستقیم و غیرمستقیم تحت تاثیر خود قرار داده است. بحران ابتدا خود را در بخش مالی نمایان ساخت و سپس به بخش واقعی اقتصاد سرایت کرد. بررسی پیآمدهای بحران قابل مطالعه و رویت در شاخصهای مختلف اقتصادی است. از جمله این شاخصها، رشد اقتصادی جهانی، قیمت نفت، شاخص بورس، قیمت فلزات اساسی و حجم تجارت جهانی در سطح جهان هستند که از بحران مالی متاثر و با چالشهای جدیدی مواجه شدهاند. در گزارش زیر به تغییرات این شاخصها اشاره خواهد شد. 1- نفت: مقایسه بهای هر بشکه نفتخام صادراتی ایران به مناطق مختلف جهان: میانگین بهای هر بشکه نفتخام ایران در روز 18 فوریه 2009 به بشکهای 37 دلار و 73 سنت رسید(4 دلار و 29 سنت کاهش نسبت به هفته قبل از آن). بر اساس گزارشهای امور بینالملل شرکت ملی نفت ایران، میانگین وزنی هر بشکه نفتخام سبک ایران به مقصدهای مختلف در روز 18 فوریه 2009 به 38 دلار و 65 سنت رسید. همچنین قیمت نفتخام برنت دریای شمال نیز در بازار بورس لندن( (ICE برای تحویل در ماه مارس، ابتدا از 81/44 دلار در هر بشکه در تاریخ 13 فوریه 2009 به کمتر از 55/39 دلار در هر بشکه در تاریخ 18 فوریه کاهش یافت ولی مجدداً تا سطح 99/41 دلار در هر بشکه در تاریخ 19 فوریه افزایش یافت. روند تغییرات سطح ذخایر نفت خام آمریکا بر حسب میلیون بشکه: براساس آمار اداره اطلاعات انرژی آمریکا میزان ذخایر نفتخام این کشور در هفته منتهی به 13 فوریه 2009 معادل 6/350 میلیون بشکه بوده است که در مقایسه با هفته قبل از آن به میزان 200 هزار بشکه کاهش یافته است ولی معادل 3/45 میلیون بشکه از میزان مشابه سال قبل در تاریخ 15 فوریه 2008 بیشتر میباشد. میزان این ذخایر بر حسب روز در سطح 7/24 روز ثابت باقی مانده ولی به میزان 7/3 روز بیشتر از میزان مشابه سال قبل میباشد. میانگین قیمت نفت خام سبد اوپک و سایر نفت خامها (دلار در بشکه): به نظر میرسد بازار نفت منتظر اقدام اوپک میباشد، هرچقدر پایبندی اعضای اوپک به تعهدات کاهش تولید نفت بیشتر باشد احتمال کاهش قیمت کمتر خواهد بود. که این امر منتظر اجلاس آتی اوپک برای کاهش تولید خواهد بود. به هر حال به نظر نمیرسد در روزهای آینده قیمت نفت از محدوده 40 دلار بیشتر باشد. پیشبینی ظرفیت مازاد تولید اوپک براساس گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا آخرین آمار پیشبینی ظرفیت مازاد تولیدی اوپک برای سال 2009 نسبت به گزارش ماه قبل (99/3) کمی کاهش یافته و 95/3 میلیون بشکه برآورد شده است. پیشبینی مذکور برای سال 2010 برابر با 56/4میلیون بشکه میباشد. سطح ذخیرهسازی تجاری نفت خام منطقه آمریکا: سطح ذخیرهسازی نفت خام در آمریکا به حداکثر میزان خود نسبت به پنج سال گذشته رسیده و همچنان رو به افزایش است و پیشبینی میشود که طی ماههای آینده نیز در همین سطح باقی بماند. که نشاندهنده این است که تصمیمات اوپک در زمینه کاهش تولید هنوز نتوانسته است بر روند مذکور اثرگذار باشد. متوسط قیمت نفت خامهای شاخص (سپتامبر تا دسامبر 2008): تقاضاینفت در ماه دسامبر 2008 به دلیل ضعف شاخصهای اقتصادی و نگرانی از ادامه بحران اقتصادی کاهش یافته است بنابراین ضعف تقاضای جهانی و تقویت ارزش دلار در مقابل ارزهای عمده باعث تداوم روند نزولی قیمتها شده است که نتیجه آن بهای سبد نفت خام اوپک در اولین هفته دسامبر با 4/11 درصد کاهش به 77/40 دلار در هر بشکه رسید. سهم اوپک از ذخیره نفت جهان: بیش از سه چهارم ذخایر جهانی نفت در کشورهای اوپک قرار دارد. بخش عمدهای از ذخایر نفتی اوپک در خاورمیانه در عربستان سعودی، ایران و عراق میباشد که 55 درصد از حجم اوپک را شامل میشود. تغییرات یکساله شاخص سهام : ارزش شاخص سهام بورس همه کشورهای اقتصادی مهم طی ماههای اخیر تنزل یافته است. شاخص داوجونز که نشاندهنده میانگین وزنی ارزش سهام 30 شرکت برتر صنعتی و ممتاز آمریکا است در اکتبر سال 2007 که 14164 واحد بود در سال 2008 بطور متوسط به کمتر از 8071 واحد کاهش یافت که این کاهش طی 5 سال گذشته بیسابقه بوده است. سایر شاخص بورسهای جهان از جمله شاخص ترکیبی نزدک آمریکا، نیکی ژاپن، فوتسی، انگلیس، کک فرانسه و اکس آلمان نیز با کاهش مواجه شدند. فلزات اساسی بحران مالی بر روند کاهش قیمت فلزات اساسی نیز تأثیر گذاشته است. در سال 2008 قیمت محصولات فولادی بین 20 تا 40 درصد کاهش داشته است. قیمت مس 44 درصد، آلومینیم 19 درصد و روی 54 درصد از ابتدای سال 2008 دسامبر کاهش داشته است. به عنوان مثال قیمت هر تن فولاد در ژانویه 2008 بطور متوسط معادل 730 دلار بوده که در پایان سال 2008 بطور متوسط 410 دلار به فروش رفته است. قیمت هر تن مس نیز در همین دوره از 7058 دلار در هر تن به 3720 دلار در هر تن کاهش یافته است. با توجه به افزایش موجودی و ذخایر فلزات اساسی در جهان و ظرفیت اضافی تولید فولاد در چین، روند کاهش قیمت این فلزات در سال 2009 ادامه دارد. سرمایهگذاری مستقیم خارجی: بحران مالی و اقتصادی جهان بر روند سرمایهگذاری خارجی جهانی نیز اثر گذاشته است. از سال 2003 میلادی تا 2007 میلادی دوران شکوفایی و رشد سرمایهگذاری مستقیم خارجی در جهان بود. جریانهای ورودی سرمایهگذاری مستقیم خارجی در سال 2007 به 1833 میلیارد دلار رسید اما در سال 2008 تنزل یافته و به 1450 میلیارد رسید که سهم کشورهای توسعه یافته از این کاهش بیشتر بوده است. با در نظر گرفتن بحران اقتصاد جهانی که هنوز تبعات آن به بخشهای اقتصادی کشورهای مختلف ادامه دارد و همچنین کاهش دسترسی به منابع مالی و دورنمای مبهم اقتصادی پیش در جدیدترین برآوردها مجدداً نرخ رشد اقتصادی جهان در سالهای 2008 و 2009 مورد تجدیدنظر قرار گرفته و بر این اساس نرخ رشد اقتصادی جهان با 1/0 درصد کاهش (در مقایسه با برآوردهای قبلی) به 3/1 درصد تنزل داشته که نشان میدهد بحران اقتصادی در حال عمیقتر شدن و سرایت آن به سایر نقاط جهان است. برآوردها نشان میدهد که نرخ رشد اقتصادی آمریکا در سال 2009 به 5/1- درصد خواهد رسید که در مقایسه با سال 2008 در حدود 7/2 درصد کمتر است. همچنین نرخ بیکاری در آمریکا به 2/7 درصد رسیده است که طی 15 سال گذشته بیسابقه بوده است. نرخ رشد اقتصادی چین به 7 درصد خواهد رسید که 5/2 درصد از نرخ رشد سال 2008 کمتر خواهد بود. حجم تجارت و نرخ تورم درصد رشدGDP در مقابل درصد تورم در کشورهای توسعهیافته و درحال توسعه 2009-2008: در سال 2008 قیمت کالاها بهویژه در بخشهای نفت و غذا موجب افزایش تورم جهانی شد که تورم قیمت مصرفکننده را در بالاترین سطح در دهه حاضر قرار داد. بهطور آشکار تورم در اقتصادهای کشورهای درحال توسعه و اقتصادهای درحال گذر بیشتر از کشورهای توسعهیافته بود. درصد تغییرات سالیانه رشد حجم تجارت جهانی 2008-2005: رشد تجارت جهانی در سال 2008 به مقدار 4/4 درصد کاهش پیدا کرد که پایینتر از سال 2007 یعنی مقدار 3/6 درصد بود، رسیده است. که به دلیل کاهش واردات از آمریکا میباشد. واردات آمریکا که 15 درصد از واردات کل دنیا را شامل میشود در هر 3ماه روند کاهشی داشته که تا سه ماهه چهارم سال 2007 ادامه داشته است و در سه ماه دوم 2008 به مقدار 7درصد رسیده بود. رشد حجم تجارت جهانی به 2درصد در سپتامبر 2008 رسید که در مقایسه با سال گذشته آن، تنها یکسوم نرخ رشد میباشد. در این چشمانداز انتظار میرود تقاضا برای واردات، کاهش بیشتری داشته باشد که به تضعیف بیشتر رشد در تجارت جهانی در سال 2009 خواهد انجامید. جمعبندی گزارش * بحران ایجادشده در آمریکا یکی از شدیدترین بحرانهای بیست سال گذشته است و پیشبینی میشود در سال 2009 نیز اقتصاد این کشور بهبود نیابد. * بحران اقتصادی کنونی در اروپا از اوائل دهه 1990 تاکنون بیسابقه بوده است و برای ژاپن نیز چنان وضعیت نامناسبی ایجاد شده که آخرین بار در بحران آسیای جنوب شرقی در 1998 توسط این کشور تجربه شد و تا پایان 2009 نیز وضعیت آنها بهتر نخواهد شد. * کشورهای نوظهور و درحال توسعه که تاکنون کمتر آسیب دیدهاند نیز در سال 2009 رشد اقتصادی کمتری خواهند داشت که از جمله دلایل آن، کاهش قیمت کالاها و مواد اولیه از جمله نفت، کاهش جریان سرمایه و همچنین کاهش مبادلات تجاری خواهد بود. * در سال 2009 همچنان نرخ بهرههای بانکی روندی نزولی خواهند داشت. * در سال 2009 قیمت کالاها در سطوح پایین باقی خواهد ماند و ترس از تورم جای خود را به برنامهریزی برای مبارزه با رکود خواهد داد. * روسیه در صدد افزایش همکاری با اوپک خواهد بود. * قیمتهای پایین نفت باعث کاهش سرمایهگذاری، حتی در انرژیهای تجدیدپذیر شده است. * در چشمانداز 2009 انتظار میرود که تورم جهانی به طور قابلملاحظهای کاهش مییابد و انضباط مالی در بسیاری از اقتصادها در حال افزایش میباشد. * عدمتوازن تجاری در سال 2009 در جهان افزوده میگردد به نحوی که کاهش قیمت کالاهای مصرفی در واقع به نفع کشورهای واردکننده خواهد بود. * با توجه به ادامه بحران بازارهای مالی در 2009، به نظر میرسد که ارزش دلار در این سال نسبتاً بالا باقی بماند. اینکه بحران تا چه زمانی ادامه خواهد داشت بستگی به این دارد که آیا بحران در بازار مالی به سرعت برطرف خواهد شد یا نه. لذا بطور کلی ارتباط بازارهای مالی با سایر بازارها و همچنین عملکرد سیاستگذاریها در پیشبینیهای مختلف، زمان بهبود را مشخص خواهد نمود. در این راستا افزایش بیکاری و کاهش مصرف و انتظار ادامه این روند، زمینه انتظار عدمبهبود تا پایان 2009 و اواسط 2010 را برای مراجع پیشبینیکننده فراهم کرده است.
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:35
مقدمه:
علوم اسلامی را که اکنون موضوع بحث است چند گونه می توان تعریف کرد و بنا به هر تعریف ,موضوع فرق می کند.
1- علومی که موضوع و مسائل آن علوم اصول یا فروع اسلام است و یا چیزهایی است که اصول و فروع اسلام به استناد آنها اثبات می شود , یهنی قرآن و سنت , مانند علم قرائت , علم تفسیر , علم حدیث , علم کلام نقـلی , علم فقه , علم اخلاق نقلی.
2- علوم مذکور در فوق به علاوه علومی که مقدمه آن علوم است , علوم مقدمه مانند:ادبیات عرب از صرف و نحو و لغت ومعانی و بیان و بدیع و غیره مانند کلام عقلی , اخلاق عقلی , حکمت الهی , منطق , اصول فقه , رجال و درایه .
3- علومی که به نحوی جزء و اجبات اسلامی است , یعنی علومی که تحصیل آن علوم و لو به نحو واجب کفایی بر مسلمین واجب است و مشمول حدیث نبوی معروف می گردد : طلب العلم فرضیه علی کل مسلم یعنی دانش طلبی بر هر مسلمانی واجب است . می دانیم علومی که موضوع و مسائل آنها اصول و یا فرئع اسلامی است و یا چیزهایی است که به استناد آنها آن اصول و فروع اثبات میشود , واجب است تحصیل و تحقیق شود , زیرا دانستن و شناختن اصئل دین اسلام براى هر مسلمانى واجب عینى است و شناختن فروع آن واجب کفایى است. شناختن قرآن و سنت هم واجب است زیرا بدون شناخت قرآن و سنت شناخت اصئل و فروع اسلام غیر میسر است و هم چنین علومى که مقدمه تحصیل و تحقیق این علوم است نیز از باب مقدمه واجب واجب است .
4- علومی که در حوزه هاى فرهنگى اسلامى رشد و نما یافته است اعم از آنکه از نظر اسلام , آن علوم واجب و لازم بوده, یا نه و اعم از آنکه آن علوم از نظر اسلام ممنوع بوده است یا نه , ولی بهر حال در جامعه اسلامى و در میان مسلمانان راه خود را طى کرده است , مانند نجوم احکامى ( نه نجوم ریاضى ) و بعضى علوم دیگر
علم منطق
علم منطق :
یکى از علومى که از جهان خارج وارد فرهنگ اسلامى شد و پذیرش عمومى یافت , و حتى به عنوان مقدمه اى بر علوم دینى جزء علوم دینى قرار گرفت , علم منطق است .
علم منطق از متون یونانى ترجمه شد , واضح و مدون این علم ارسطاطالیس یونانى است.این علم در میان مسلمین نفوذ و گسترش فوق العاده یافت , اضافاتى بر آن شد و به سر حد کمال رسید . بزرگترین منطقهاى ارسطویى که در میان مسلمین تدوین شد منطق الشفاى بو على سینا است , منطق الشفا چندین برابر منطق خود ارسطو است.
تعریف منطق :
منطق < قانون صحیح فکر کردن > است . یعنى قواعد و قوانین منطقى به منزله یک مقیاس و معیار و آلت سنجش است که هر گاه بخواهیم درباره برخى از موضوعات علمى یا فلسفى تفکر و استدلال کنیم باید استدلال خود را این مقیاسعا و معیارها بسنجیم و ارزیابى کنیم که بطور غلط نتیجه گیرى نکنیم , منطق براى یک عالم و فیلسوف که از آن استفاده مى کند نظیر شاقول یا طراز است که بنا از وجود آنها براى ساختمان استفاده مى کند و مىسنجد که آیا دیئارى که بالا برده است عمودى است یا نه ؟ و یا آیا سطحی که چیده است افقى است یا نه؟
فائده منطق :
از تهریفى که برای منطق ذکر کردیم فایده منطق نیز روشن مى شود معلوم شئ فایده منطق جلوگیرى ذهن است از خطاى در تفکر ؛ تفکر عبارت است از مربوط کردن چند معلوم به یکدیگر براى بدست آوردن معلوم جدید و تبدیل کردن یک مجهول به معلوم . در حقیقت تفکر عبارت است از سیر و حرکت ذهن از یک مطلوب مجهول به سوى یک سلسله مقدمات معلوم و سپس حرکت از آن مقدمات معلوم به سوى آن مطلوب براى تبدیل آن به معلوم.
ذهن آنکاه که فکر مىکند و می خواهد از ترکیب و مزدوج کردن معلومات خویش مجهولى را تبدیل به معلوم کند , باید به آن معلومات شکل نظم و صورت خاص بدهد . یعنى معلومات قبلى ذهن تنها در صئرتى مولد و منتج مىشوند که شکل و صورت خاصى به آنها داده شود منطق قواعد و قوانین این نظم و شکل را بیان مى کند .
خطاى ذهن :
ذهن آنگاه که تفکر مى کند و امورى را براى امرى دیگر قرار میدهد ممکن است صحیح عمل کند و ممکن است دچار خطا گردد. منشاء خطا یکى از دو امر ذیل ممکن است باشد :
1- آن مقدماتى که آنها را پایه قرار داده و معلوم فرض کرده خطا و اشتباه باشد . یعنى مقدماتى که مصالح استدلال ما را تشکیل مىدهد فاسد باشد.
2- نظم و شکل و صورتى که به مقدمات داده شده غلط باشد یعنى هر چند مصالح استدلال ما صحیح و درست است ولى شکل استدلال ما غلط است.
خطا سنجى منطق ارسطویى منحصراً مربوط به شکل و صورت استدلال , اما سنجش خطاى ماده استدلال از عهده منطق ارسطویى خارج است , لهذا منطق ارسطویى را منطق صورت مى نامند .
موضوع منطق :
موضوع علم عبارت است از آن چیزى که آن علم در اطراف آن بحث مىکند و هر یک از مسائل آن علم را در نظر بگیریم خواهیم دید بیانى است از یکى از احوال و خواص و آثار آن . عبارتى که منطقیین و فلاسفه در تعریف موضوع علم بکار برده اند اینست : موضوع کل علم هو ما یبحث فیه عن عوارضه الذاتیه یعنى موضوع هر علم آن چیزىاست که آن علم درباره عوارض ذاتى آن بحث مىکند.
در اینجا دو نظریه است :
1- علت این امر اینست که مسائل هر علمی بالاخره در اطراف یک حقیقت معینى بحث میکند . مثلا علت هم خانواده بودن مسائل حساب اینست که همه آنها در اطراف عدد و خواص و آثار اعداد است و علت هم خانوادگی و قرابت مسائل هندسى اینست که همه آنها در اطراف مقدار مى باشند.
2- نظریه دوم اینست که پیوند مسائل علوم با یکدیگر ناشى از آثار و فوایدى است که بر آنها مرتب میشود. فرضا یک عده مسائل در اطراف یک موضوع معین نباشد , هر مسئله ای مربوط به موضوع جداگانه ای باشد اگر آن مسائل از لحاظ اثر و فایده و غرضىکه به دانستن آنها تعلق میگیرد وحدت و اشتراک داشته باشند کافى است که قرابت و هم خانوادگى میان آنها برقرار گردد و ضمناا آنها را از مسائل دیگرى که علم دیگر بشمار میرود متمایز کند. ولى این نظریه صحیح نیست اینکه یک عده مسائل از لحاظ اثر و فایده و غرضى که به دانستن آنها تعلق میگیرد وحدت و سنخیت پیدا مى کند ناشى از شباهت ذاتى لأن مسائل بیکدیگر استو شباهت ذاتى آن مسائل بیکدیگر ناشى از اینست که همه أن مسائل از حالات و عوارض موضوع واحدی می باشند.
کلی و جزیى :
یکی دیگر از بحثهای مقدماتى منطق بحث کلى و جزیى است .تصورات کلى و تصورات جزیى :
تصورات جزیی یک سلسله صورتها است که جز بر شخص واحد قابل انطباق نیست , در مورد مصداق این تصورات کلماتى از قبیل " چندتا" کدامیک " معنى ندارد.
ادراک کلى , علامت رشد و تکامل انسان در میان جانداران است . راز موفقیت انسان – بر خلاف حیوانات-
به درک قوانین جهان و استخدام آن قوانین و ایجاد صنایع و تشکیل فرهنگ و تمدن ، همه در ادراک کلیات نهفته است .منطق که ایزار صحیح فکر کردن است هم با سروکار دارد هم با کلى ، ولى بیشتر سرو کارش با کلیات است .
نسب اربعه :
از جمله مسا ئلی که لازم است دانسته شود ، انواع رابطه و نسبتی است که دو کلی با یکد یگر ممکن است داشته باشند . هر کلی را نظر با ینکه شامل افراد بسیاری است ، اگر آن را با یک کلی دیگر که آن نیز شامل یک سلسله افراد است مقاسیه کنیم یکی از چهار نسبت ذیل را با یکدیگر خواهند داشت:
تبا ین تساوی عموم و خصوص مطلق عموم و خصوص من وجه
زیرا یا اینست که هیچیک از این دو کلی بر هیچیک از افراد آن کلی دیگر صدق نمی کند و قـلمرو هـر کدام ازاینهـا ازقـلمرو دیگری جدا است،در این صورت نسبت میان این دو کلی نسبت تباین است و آن دو کلی را « متباینین » می خوانند.
هـر یک از این دو بر تمام افراد دیگری صدق می کند ، یعنی قـلمرو هـر دو کلی یکی است ، در این صورت نسبت میان این دو کلی نسبت « تساوی » است و آن دو کلی را« متسا ویین » می خوانند.
اینست که یکی بر تمام افراد دیگری صدق می کند و تمام قـلمرو آنرا در بر می گیرد اما دیگری تمام اولی را در بر نمی گیرد بلکه بعضی از آنرا در رب می گیرد ، در این صورت نسبت میان آن دو کلی ، نسبت « عموم و خصوص مطلق » است و آن دو کلی را « عام و خاص مطلق » می خوانند .
اینست که هـر کدام از آنها بر بعضی از افراد دیگری صدق می کند و در بعضی از قـلمرو های خود بر یکدیگر اشتراک دارند و اما هـر کدام بر افرادی صدق می کند که دیگری صدق نمی کند یعنی هـر کدام قـلمرو جداگانه نیز دارند ، در این صورت نسبت میان آن دو کلی « عموم و خصوص من وجه » است و آن کلی را« عام و خاص من وجه » می خوانند.
قضایا :
اول باید قضیه را تعریف کنیم و سپس به تقسیم قـضایا بپردازیم و آنگاه احکام قضایا را ذکر کنیم . پس سه مرحله باید کار کنیم : تعریف . تقسیم . احکام
برای اینکه قـضیه را تعریف کنیم مقدمه ای باید ذکر کنیم که مربوط به الفاظ است. گرچه منطق سر وکارش با معانی و ادراک ذهـنیه است و مستقیماً کاری با الفاظ ندارد ( بر حلاف نحو صرف که سر کارشان مستقیماً با الفاظ است ) و هـر گونه تعریف یا تقسیم یا بیان حکمی که می کند مربوط به معانی و ادراکات است ، در عین حال گاهی منطق ناچار است به پاره ای تعریف و تقسیمها درباره الفلظ بپردازد.
البته تعریف و تقسیماهائی که منطق در الفاظ بکار می برد به اعتبار معانی آن الفاظ است ، یعنی آن الفاظ به اعتبار معانی خودشان به گونه ای تعریف می شوند و تقسیمهائی بر آنها وارد می شود . در قدیم معمول بود که به نو آموزان منطق این بیت : منطقی در بند بحث لفـظ نیست لیک بحث لفظ او را عارضی است
در اصطلاح منطقـیین هـر لفظی که برای یک مهنی وضع شده باشد و مفید معنی باشد « قول » خوانده می شود .
علیهذا تمام الفاظی که ما در محاورات خود بکار می بریم و مقاصد خود را به یکدیگر تفهیم میکنیم « اقوال» می باشد و اگر لفظی فاقد معنی باشد آن را مهمل می گویند و قول خوانده نمی شود . مثلاً لفظ « اسب » در فارسی ، قول است زیرا نام یک حیوان خاص است ،اما لفظ « ساب » قول نیست زیرا مفید معنی نمی باشد .
قول بر دو قسم است یا مفرد است یا مرکب . اگر دارای دو جزء باشد و هـر جزء آن بر جزء معینی دلالت کند آن را مرکب خوانند و اگر نه ، مفرد.
علیهذا لفظ « آب» مفرد است اما « آب هـندوانه » مرکب است. مرکب بر دو قسم است یا تام است یا ناقص . مرکب تام آنستکه یک جمله تمام باشد ، یعنی بیان کننده یک مقصود کامل باشد بطوریکه اگر به دیگری گفته شود ، او مطلبی را درک کند و به اصطلاح صجت سکوت داشته باشد و حالت انتظار باقی نماند . اما مرکب ناقص برخلاف این است ، کلامی نیمه تمام است ، مخاطب از آن معنی و مقصودی درک نمی کند .
مرکب تام نیز بر دو قسم است یا خبر است یا انشاء . مرکب تام خبری آن است که از واقـعـیتی حکایت می کند . یعنی از امری که واقع شده است یا واقع خواهـد شد یا در حال واقع شدن اشت و یا هـمواره بوده و هـست و خواهد بود خبر می دهـد . مثل آنکه می گوییم : من سال گذشته به مکه رفتم . من سال آ ینده در فوق لیسانس شرکت می کنم. اما مرکب انشائی عبارت است از جمله ای که از چیزی خبر نمی دهـد بلکه خودبخود آورنده یک معنی است. مثل آنکه می گوییم : برو ، بیا ، حرف نزن ، آیا با من می آیی؟
مرکب تام خبری چون از چیزی حکایت می کند و خبر می دهـد ممکن است با آنچه از آن خبر می دهـد مطابقت داشته باشد و ممکن است مطابقت نداشته باشد . اما مرکب انشایی چون از چیزی حکایت نمیکند و خبر نمی دهـد بلکه به وجود آورنده یک معنی است ، چیزی در خارج ندارد که با آن مطابقت داشته باشد یا مطابقت نداشته باشد ، از این رو در مرکب انشایی صادق بودن یا کاذب بودن بی معنی است .