کتاب و کتابخانه در تمدن از درجه و جایگاه ویژه و والایی برخوردار بوده است. این جایگاه بیشتر ناشی از تعالیم مکتب اسلام اس0ت. اسلام؛ مکتب علم و دانش، و مسلمانان را به دانش اندوزی توصیه می کند. احادیث و روایات بیشماری از نبی اکرم و ائمه – علیهم السلام- درباره فضایل علم و دانش که از طریق کتاب و کتابخانه منتقل می شوند، وجود دارد.
با توجه به عنایت خاصی که مکتب اسلام به علم و دانش داشته است و راه بهروزی و سعادتمندی را از آن علما می داند، بدیهی است که توجه به کتاب به عنوان ابزاری با ارزش برای انتشار علوم در خور توجه و دقت است و نباید فراموش کرد که معجزه پیامبر اسلام خود، کتاب است و در دومین سوره قرآن کریم در ابتدا به کتاب اشاره دارد. " ذالک الکتاب لا ریب فیه هدی للمتقین" (بقره، 2).
اگر چه در روزگاران قدیم، کتاب همچون زمان حال گسترش پیدا نکرده بود، و افراد با سواد و کسانی که می توانستند بنویسند و بخوانند قشر وسیعی از جامعه نبودند، اما مسلمانان به ویژه در رابطه با اعتقادات دینی خود مبنی بر حفظ و نگهداری قرآن کریم از دستبرد حوادث روزگار و ثبت و ضبط آنچه از پیامبر اسلام می شنیدند، خود را موظف به نگارش می دانستند و بر حفظ و نگهداری آنها مراقبت می کردند.
مسلمانان هر چه از زمان پیامبر دورتر می شدند، خود را به نگارش و ثبت و ضبط وقایع نیازمند تر می دیدند و پا به پای تکامل خط و به همراه حفظ و ضبط قرآن کریم و آثار پیامبران و معصومین برای کسب اطلاع و آگاهی از اندوخته های اقوام دیگر نیز، تلاش وافر می نمودند.
ابزار و وسایل کتابت در دوران اسلام
مسلمانان در آغاز، تعالیم دینی خویش را از طریق به یاد سپاری به نسل های بعد و دیگران انتقال می دادند. هر چند مواردی موجود است که مسلمانان از پوست حیوانات و دیگر ابزار نوشتاری نیز استفاده می کرده اند.1
با پیدایش و ورود پاپیروس، مخصوصا، رونق صنعت کاغذ سازی در میان مسلمانان، در عرصه تعلیم و تعلم و کتابت دگرگونی عمده ای پدیدار شد و به آن سرعت بخشید. نباید فراموش کرد که ورود علوم و دانش یونانی و کشاکش فکری فرق و مذاهب اسلامی از دیگر عواملی بودند که بر رونق بازار کتاب و حرفه های وابسته به آن افزودند.
خلاصه 1
مقدمه 2
ابزار و وسایل کتابت در دوران اسلام 3
کتابخانه های تمدن اسلامی 3
الف: کتابخانه های شخصی 6
ب: کتابخانه های مساجد 6
ج:کتابخانه های عمومی 6
معرفی برخی از کتابخانه های عمومی دوران اسلامی 7
کتابخانه حلب 7
کتابخانه شاپور 7
کتابخانه سید رضی 8
کتابخانه سید مرتضی 8
د- کتابخانه های نیمه عمومی 9
کتابخانه فارس 9
کتابخانه رامهرمز 9
کتابخانه بصره 10
کتابخانه ابن شاه مردان 10
کتابخانه صاحب بن عباد 10
چگونگی اداره کتابخانه ها و نحوه در آمد و مخارج آنها 11
شیوه های تهیه کتاب 11
کتابخانه های ایران اسلامی 12
دلایل افول کتابخانه های اسلامی 15
عوامل برونی 16
عوامل درونی 16
نتیجه 17
یادداشتها : 18
Abstract 20
دکتر غلامحسین سعیدیان 22
چکیده 22
کلید واژهها 23
مقدمه 24
آذربایجان بزرگ و امیرخان ترکمان 25
پینوشتها و توضیحات 36
منابع و مأخذ 48
سیاستهای شاه عباس اول در رونق تجاری ایران 52
چکیده 52
واژههای کلیدی: 52
مقدمه 52
اقدامات شاه عباس اول در رشد و تجارت 57
الف- امینیت راهها ئ مبارزه با راهزنان 60
ب- احداث راه و کاروانسرا 60
ج- حمایت از اتباع خارجی ( بازرگانان و مبلغان مسیحی) 62
د: استفاده از ارمنه در تجارت ابریشم 66
نتیجه 68
پینوشتها و یادداشتها 69
فهرست منابع 73
عنوان مقاله: 77
چکیده: 77
کلید واژهها 78
مقدمه: 78
الف: شهرها 81
ب: رودها و رودخانهها 96
ج: دریاها و دریاچهها 97
د-کوهها 98
ه: دژها و قلاع 99
و: اماکن جغرافیایی دیگر 101
پی نوشتها 103
فهرست منابع و ماخذ 109
شامل 114 صفحه فایل word
سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران مؤسسهای آموزشی، پژوهشی، علمی و خدماتی است که اساسنامه آن به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است و ریاست عالیه آن با رئیس جمهوری است.
شکلگیری رسمی کتابخانه ملی به سال 1316 بازمیگردد. در سال 1358 مرکز خدمات کتابداری، و در سال 1378 سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی در کتابخانه ملی ادغام شدند و سرانجام در سال 1381 با تصویب شورای عالی اداری، کتابخانه ملی و سازمان اسناد ملی با هم ادغام شدند و سازمان فعلی شکل گرفت. اکنون این سازمان در دو ساختمان مستقل «کتابخانه ملی ایران» و «گنجینه اسناد ملی ایران» فعالیت دارد.
تاریخچه سازمان : 2
تاریخچه کتابخانه ملی ایران : 2
مقـدمـه 2
نخستین ساختمان کتابخانه ملّی 5
سیر تحولات کتابخانه ملّی 8
ادغـام سازمان اسناد ملی کشور با کتابخانه ملّی ایـران 14
ساختمان جدید کتابخانه ملّی 17
تاریخچه اسناد ملی ایران 18
لزوم و اهمیت آرشیو ملی 20
اهداف، وظایف و تشکیلات آرشیو ملی 20
اهداف و وظایف سازمان : 22
ساختار سازمانی سازمان : 24
شامل 30 صفحه فایل word
جرجی زیدان مورخ مصری که در باره ایرانیان دچار تعصب و تجاهل شدید است و به علت همین تعصبات خشک دچار گمراهی مسخره آمیز و شگفت انگیز شده است 1 در کتاب آداب اللغه2 که سخن از کتابخانه های جهان به میان آورده نامی از کتابخانه های معروف بیش از اسلام ایران نبرده است بدیهی است او، نه می خواسته و نه میتوانسته چنین شهامتی دور از تعصب داشته باشد که با توصیف و بیان کتابخانه های عظیم ایران در دوران باستان و انهدام و نابودی آن به دست عمر خلیفه اسلامی و سرداران او این ننگ وحشتناک تاریخی را به دست عرب صحه بگذارد.
غافل از این که حقایق تاریخی را هیچ گاه نمی توان مکتوم نگاهداشت و جهان را از آن بی خبر اگر از چشم ایشان مکتوم باشد اما از دید جهانیان پوشیده و پهنان نمی ماند.
فرید وجدی مصری مؤلف دائره المعارف اسلامی 3 با آنکه در دائره المعارف خود از کتاب های جهان یاد کرده و آنها را بر شمرده است لیکن متذکر هیچ یک از کتاب خانه های دوران بیش از اسلام ایران نشده است ، این تجاهل و تعصب نه تنها دامنگیر محققان معاصر عرب را کریده و با کمال تأسف و تأثر باید گفت که محققان و مورخان گذشته عرب نیز دستخوش این تعصب و تجاهل بوده اند مانند: ابن خلدون، ابن اثیر، بستانی.
محققان گذشته عرب همه معتقدند که تمدن اسلانی در علوم اعم از نقلی و عقلی به کمک فکری و قلمی ایرانیان نمو یافته و رونق گرفته است، لیکن با یک چنین اعتراف باز در باره کتابخانه های ایران که مرجع مراجعه دانشمندان و دانش پژوهان عرب هم بوده است خاموشی و سکونت را مرجح شمرده اند!
تاریخچه ی کتاب و کتابخانه در ایران
رکن الدین همایونفرخ
1ـ کتابخانه ابوالوفای همدانی
2ـ کتابخانه بهاءالدوله دیلمی
3ـ کتابخانه عضدالدوله دیلمی در شیراز
4ـ کتابخانه عباد الدوله دیلمی
5ـ کتابخانه نوح بن منصور سامانی
6ـ کتابخانه صاحب بن عباد ـ در ری
کتاب خانه های ایران در قرن اول اسلامی
شامل 43 صفحه فایل word