کلسیم

اختصاصی از کوشا فایل کلسیم دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مقالات  شیمی  با فرمت           DOC           صفحات  27

معرفی

کلسیم ، یکی از عناصر شیمیایی با نشانه Ca، دارای عدد اتمی 20 و در گروه دوم اصلی جدول تناوبی قرار گرفته است. کلسیم از نظر فراوانی ، در میان کلیه عناصر پوسته زمین دارای مقام پنجم و در میان فلزات دارای مقام سوم است ترکیبات کلسیم تشکیل دهنده 64/3 % از پوسته زمین می‌باشد. بلورهای سفید کلسیم ، در دمای C˚810 ذوب می‌شوند و فلز کلسیم در آب و اسید محلول بوده و هیدروکسید و نمک تولید می‌نماید.

 

منابع

منابع کلسیم در پهنه زمین گسترده بوده و در هر یک از سرزمینها بوفور یافت می‌شود. این عنصر در حیات گیاهی و جانوری دارای نقش حیاتی بوده و در استخوانها و دندانها و پوسته تخم مرغ ، انواع مرجانها و بسیاری از خاکها وجود دارد. همچنین کلرید کلسیم در حدی به گستردگی 15/0% در آب دریا وجود دارد. ذکر این نکته ضروری بنظر می رسد که آهک (اکسید کلسیم) ماده شناخته شده‌ای است که از قدیم الایام در مورد یونان باستان از آن بعنوان ملات در ساختمانها استفاده می شده است. کلسیم در ترکیب پوسته زمین به مقدار 36300 گرم در تن وجود دارد این عنصر به حالت آزاد یافت نمی‌شود، بلکه به شکل ترکیب های مختلف در کانی‌ها و به صورت محلول در ساختمان جانوران و گیاهان شرکت می کند. کانی‌های حائز اهمیت کلسیم عبارتند از: دولومیت ، گیبس و آپاتیت.

تحقیق درمورد کلسیم

اختصاصی از کوشا فایل تحقیق درمورد کلسیم دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 30

کلسیم

معرفی

کلسیم ، یکی از عناصر شیمیایی با نشانه Ca، دارای عدد اتمی 20 و در گروه دوم اصلی جدول تناوبی قرار گرفته است. کلسیم از نظر فراوانی ، در میان کلیه عناصر پوسته زمین دارای مقام پنجم و در میان فلزات دارای مقام سوم است ترکیبات کلسیم تشکیل دهنده 64/3 % از پوسته زمین می‌باشد. بلورهای سفید کلسیم ، در دمای C˚810 ذوب می‌شوند و فلز کلسیم در آب و اسید محلول بوده و هیدروکسید و نمک تولید می‌نماید.

منابع

منابع کلسیم در پهنه زمین گسترده بوده و در هر یک از سرزمینها بوفور یافت می‌شود. این عنصر در حیات گیاهی و جانوری دارای نقش حیاتی بوده و در استخوانها و دندانها و پوسته تخم مرغ ، انواع مرجانها و بسیاری از خاکها وجود دارد. همچنین کلرید کلسیم در حدی به گستردگی 15/0% در آب دریا وجود دارد. ذکر این نکته ضروری بنظر می رسد که آهک (اکسید کلسیم) ماده شناخته شده‌ای است که از قدیم الایام در مورد یونان باستان از آن بعنوان ملات در ساختمانها استفاده می شده است. کلسیم در ترکیب پوسته زمین به مقدار 36300 گرم در تن وجود دارد این عنصر به حالت آزاد یافت نمی‌شود، بلکه به شکل ترکیب های مختلف در کانی‌ها و به صورت محلول در ساختمان جانوران و گیاهان شرکت می کند. کانی‌های حائز اهمیت کلسیم عبارتند از: دولومیت ، گیبس و آپاتیت.

تهیه واستخراج

در صنعت ، فلز کلسیم را می‌توان از الکترولیز کلسیم کلرید و مخلوط فلوئورید و پتاسیم کلرید تهیه نمود. در این روش ، از صفحه های زغالی به عنوان آند و از میله های آهن به عنوان کاتد استفاده می‌شود. در مقیاسی کوچکتر می توان آهک را با فلز آلومینیوم در خلا احیا نموده و متعاقب آن ، عمل را بوسیله منظور بازیافت فلز کلسیم ادامه داد. بعلاوه کلسیم کلرید که عبارت از یک ماده اولیه است را می توان یا بوسیله اثر اسیدکلریدریک پر ماده معدنی کربناته و یا بعنوان ضایعات در فرآیند solvay تهیه کرد.

تجربه و شناسایی

از نظر کیفی ، وجود کلسیم را می توان یا بوسیله تشکیل کربنات نامحلول آن ، و یا بوسیله مشتعل نمودن آن شعله یک مشعل که ایجاد رنگ قرمز درخشان می‌نماید، تشخیص داد.

از نظر کمی ، کلسیم را بعد از جداکردن از سایر فلزهای قلیایی خاکی ، به روش های کرومات- سولفات و یا اتر- الکل ، از آمونیوم ، اگزالات استفاده می کنند که کلسیم به شکل کلسیم اگزالات رسوب نموده و سپس این رسوب را توزین می‌نمایند. اگزالات مورد نظر را نیز یا می توان بوسیله اشتعال به اکسید و یا با استفاده از محلولهای استاندارد شده پرمنگنات پتاسیم اکسیده نمود.

!خواص شیمیایی کلسیم عنصری است که نسبت به فلزات قلیایی و سایر فلزات قلیایی خاکی از قدرت فعالیت کمتری برخوردار است. مانند بریلیم و آلومینیوم ، و برخلاف فلزات قلیایی ، این عنصر بر حسب سوختگی در پوست نمی گردد. باید توجه داشت که در هوا لایه نازکی از اکسید و نیترید بر روی کلسیم تشکیل می شود که می تواند آن را از اثرات بعدی هوا مصون نگاه دارد، لکن در درجه حرارت بالا این عنصر در هوا سوخته و تشکیل مقدار زیادی نیترید می دهد. کلسیم تجارتی به آسانی با آب و اسیدها واکنش نموده تولید هیدروژنی می نماید که حاوی مقدار قابل ملاحظه ای از گاز آمونیاک وهیدروکربنها ، بعنوان ناخالصی می‌باشد. از حکیم ، می توان بعنوان یک عامل آلیاژ کننده برای فلزات حاوی آلومینیوم به منظور حذف بیسموت از سرب و بعنوان کنترل کننده کربن گرافیتی ، در چدن استفاده کرد. از طرف دیگر می توان از این فلز بعنوان عاملی برای حذف اکسیژن درکارخانجات فولاد و بعنوان عامل احیا کننده در تهیه فلزاتی مانند کروم ، زیرکونیم و اورانیم و بعنوان یک ماده جداکننده برای مخلوط گازهای نیتروژن و آرگون استفاده نمود. ضمنا زمانیکه کلسیم ، به آلیاژهای منیزیم افزوده شود (25/0%) ، ساختمان آنها را تصفیه وموجب کاهش تمایل آتش گیریهای آنها می شود.

ترکیبات کلسیم و کاربرد آنها

عموما می بایست که از ترکیبات سدیم نسبت به ترکیبات کلسیم ، بیشتر استفاده شود، لکن با مقایسه قیمت این دو ترکیب با یکدیگر ، در بسیاری از موارد از ترکیبات کلسیم استفاده می شود. در هر صورت باید توجه داشت که آهک قلیایی ارزان تری ، نسبت به هیدروکسیدسدیم محسوب می شود. از ترکیبات مهم کلسیم می توان به موارد زیر اشاره نمود:

هیدرید کلسیم: این ترکیب در اثر واکنش مستقیم با هیدروژن در C400˚ حاصل می گردد و با آن می توان بسیاری از اکسیدهای معدنی مانند رویتل و بدلیت را تا حد فلز مربوطه احیا کرد همچنین می توان با استفاده از این ترکیب ، کلریدکلسیم را به سدیم احیا و مونوکسید کربن را به فرم آلدهید تبدیل نمود هر بعنوان یک عامل متراکم کننده درتبدیل استون به اکسید مزیتلین و بعنوان کاتالیزور هیدروژناسیون در تبدیل اتیلن به اتان نفش دارد.

اکسید و هیدروکسید کلسیم: اکسید کلسیم ( آهک) را می‌توان بوسیله تجزیه حرارتی کربنات معدنی این عنصر در کوره های بلند در فرآیندی مداوم تولید نمود. برای تهیه هیدروکسید کلسیم نیز می‌توان از هیدرولیز اکسید آن استفاده نمود. از هیدروکسید کلسیم ، بعنوان قلیا در مواردی که نیاز باشد استفاده می‌گردد.

سیلید کلسیم: برای تهیه سیلید کلسیم می توان در یک کوره الکتریکی از اثر آهک برسیلیکا و یک زغال احیا کننده استفاده نمود. این ماده بعنوان عامل اکسیژن زدایی از فولاد ، بسیار مفید می‌باشد.

کربید کلسیم: برای تهیه این ترکیب می توان مخلوطی از آهک و کربن را در یک کوره الکتریکی تحت درجه حرارت C˚3000 قرار داد. کریبد کلسیم در اثر هیدرولیز استیلن تبدیل می گردد که استیلن یک ماده آغاز برای تهیه تعداد کثیری از مواد شیمیایی مهم در صنعت مواد شیمیایی آلی است.

کربنات کلسیم: در طبیعت ، کربنات کلسیم تحت عناوین مختلف و به وفور یافت می‌شود. سنگ آهک ایسلند و کلسیت اساسا کربنات خالص هستند، در حالیکه ماربل تا اندازه ای دارای ناخالصی می‌باشد. اگر چه کربنات کلسیم کاملا در آب نامحلول می باشد، لکن در آبهای حاوی دی اکسید کربن ، در حد قابل ملاحظه ای محلول است زیرا در اثر ترکیب با دی‌اکسید کربن به صورت بیکربنات درمی‌آید.

هالیدهای کلسیم: از جمله هالیدهای کلسیم ، فلوئورید فسفر سانس ، یکی از ترکیبات گسترده کلسیم می باشد، که با توجه به میزان شفافیت آن ، نسبت به اشعه ماورای بنفش و مادون قرمز از کاربردهای با اهمیتی ، در اسپکتروسکوپی برخوردار است. از دیگر هالیدهای کلسیم ، کلرید کلسیم است که بعنوان عامل خشک کننده و همچنین بدلیل قابلیت انحلال فوق العاده آن در آب سرد ، در سیستمهای خنک کننده استفاده می‌شود. مضافا از کلرید کلسیم و هیپوکلریت کلسیم بعنوان عامل سفید کننده نیز استفاده می‌کنند.

کلسیم در بیوسفر (زیست کره)

کلسیم جزء ساختمانی و ثابت کلیه گیاهان بوده و بصورتهای جزء ساختمانی و یون فیزیولوژیکی توامان یافت می‌شود. مضافا یون کلسیم قادر است اثرات سمی یونهای پتاسیم ، سدیم و منیزیم را بلا اثر نماید. کلسیم بدلیل وجود در خاک قادر است بر قلیائیت آن اثر ومتعاقب آن در رویش گیاهان تاثیر داشته باشد. این عنصر در ساختمان بدن حیوانات (در بافتهای نرم) ، مایعات میان بافتی و اسکت بندی یافت می شود. استخوانهای مهره داران حاوی کلسیم ، بصورت فلوئورید کلسیم ، کربنات کلسیم و فسفات کلسیم می باشد همچنین کلسیم ذاتا در بسیاری از وظائف بیولوژیکی مهره داران ، سهیم است.

شناخت محیط رشد:کلسیم

درون گیاه، کلسیم بیشتر به صورت پکتات کلسیم، در دیواره یاخته ها، یافت می شود. و کارش متصل ساختن یاخته ها به هم است. این ماده ، به علت غیر قابل انتقال بودنش درون بافت ها، باید پیوسته دردسترس گیاه قرار گیرد، کمبود کلسیم باعث کمبود رشد و همچنین لوله شدن برگها و قهوه ای رنگ شدن ریشه ها می گردد. در گوجه فرنگی، کمبود کلسیم باعث گندیدگی ته میوه می شود. در سیب، وجود آن مایه سختی بافت

تحقیق درمورد کربنات کلسیم جهت مصرف در خوراک دام و طیور و آبزیان

اختصاصی از کوشا فایل تحقیق درمورد کربنات کلسیم جهت مصرف در خوراک دام و طیور و آبزیان دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 11

موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران

موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران تنها سازمانی است در ایران که بر طبق قانون میتواند استاندارد رسمی فرآورده‏ها را تعیین و تدوین و اجرای آنها را با کسب موافقت شورایعالی استاندارد اجباری اعلام نماید. وظایف و هدفهای موسسه عبارتست از:

( تعیین، تدوین و نشر استانداردهای ملی – انجام تحقیقات بمنظور تدوین استاندارد بالا بردن کیفیت کالاهای داخلی، کمک به بهبود روشهای تولید و افزایش کارائی صنایع در جهت خودکفائی کشور- ترویج استانداردهای ملی – نظارت بر اجرای استانداردهای اجباری – کنترل کیفی کالاهای صادراتی مشمول استانداردهای اجباری و جلوگیری از صدور کالاهای نامرغوب به منظور فراهم نمودن امکانات رقابت با کالاهای مشابه خارجی و حفظ بازارهای بین المللی کنترل کیفی کالاهای وارداتی مشمول استاندارد اجباری به منظور حمایت از مصرف کنندگان و تولیدکنندگان داخلی و جلوگیری از ورود کالاهای نامرغوب خارجی راهنمائی علمی و فنی تولیدکنندگان، توزیع کنندگان و مصرف کنندگان – مطالعه و تحقیق درباره روشهای تولید، نگهداری، بسته بندی و ترابری کالاهای مختلف – ترویج سیستم متریک و کالیبراسیون وسایل سنجش – آزمایش و تطبیق نمونه کالاها با استانداردهای مربوط، اعلام مشخصات و اظهارنظر مقایسه‏ای و صدور گواهینامه‏های لازم ).

موسسه استاندارد از اعضاء سازمان بین المللی استاندارد می باشد و لذا در اجرای وظایف خود هم از آخرین پیشرفتهای علمی و فنی و صنعتی جهان استفاده می نماید و هم شرایط کلی و نیازمندیهای خاص کشور را مورد توجه قرار می دهد.

اجرای استانداردهای ملی ایران به نفع تمام مردم و اقتصاد کشور است و باعث افزایش صادرات و فروش داخلی و تأمین ایمنی و بهداشت مصرف کنندگان و صرفه جوئی در وقت و هزینه ها و در نتیجه موجب افزایش درآمد ملی و رفاه عمومی و کاهش قیمتها می شود.

کمیسیون استاندارد کربنات کلسیم جهت مصرف در خوراک دام و طیور و آبزیان

 رئیس

خالص- دکتر عباس

دکتر دامپزشک

مشاور موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران

اعضاء

بشاش -مصطفی

مهندس شیمی

شرکت بشاش

خلیق -بهمن

مهندس شیمی

شرکت باریت فلات ایران

شماع – محمود

متخصص علوم تغذیه دام

استاد دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران و کارشناس موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران

کشاورز محمدیان- باقر

مهندس کشاورزی

قسمت کنترل کیفی شرکت پشتیبانی امور دام

گلستانه نژاد -حسن

دکتر دامپزشک

اداره دامپزشکی و کنترل مواد غذائی نیروی زمین ارتش جمهوری اسلامی ایران

مزیتی - پرویز

دکتر دامپزشک

مرکز همکاری امور دام (مهاد)

نصیری - فریدون

دکتر دامپزشک

کارخانه خوراک دام پارس

نیکپور تهرانی -کریم

دامپزشک

شرکت سیمرغ

 دبیر

صیانتی - احمد

مهندس کشاورزی

مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران

فهرست مطالب

مقدمه

هدف

دامنه کاربرد

ویژگیها

بسته بندی و نشانه گذاری

نمونه برداری

روش های آزمون

شرایط نگهداری و انبار کربنات کلسیم

دانلود مقاله کامل درباره جذب کلسیم و فسفات از روده

اختصاصی از کوشا فایل دانلود مقاله کامل درباره جذب کلسیم و فسفات از روده دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 28

جذب کلسیم و فسفات از روده

کلسیم به مقدار ناچیزی از روده جذب می شود. زیرا بسیاری از ترکیبات آن نسبتاً نا محلول بوده و هم چنین کاتیونهای دو ظرفیتی بطور کلی از مخاط روده به خوبی جذب نمی شوند.

از طرف دیگر، فسفات در بیشتر اوقات به خوبی جذب نمی شوند به غیر از هنگامی که کلسیم به مقدار قابل توجهی در رژیم غذائی وجود داشته باشد.

کلسیم تمایل دارد که ترکیبات فسفات کلسیم تقریباً غیر محلول تشکیل دهد که نمی توانند جذب شوند بلکه از راه مدفوع دفع گردند.

دفع کلسیم در مدفوع و ادرار

میزان جذب خالص کلسیم:حدود نه دهم کلسیمی که روزانه خورده می شود از طرِق مدفوع و یک دهم باقیمانده از راه ادرار دفع می گردند.

1000 میلی گرم

مقدار ورودی

350 میلی گرم

جذب روده ای

250 میلی گرم

ترشح در شیره های گوارشی

100 میلی گرم

جذب خالص

900 میلی گرم

دفع در مدفوع

100 میلی گرم

دفع در ادرار

حدود دو سوم کلسیم موجود در فیلترای گلومری در توبولهای ابتدائی جذب می شود. جذب مجدد کلسیم بسیار انتخابی یوده و بستگی به غلظت کلسیم در خون دارد، در صورتیکه غلظت کلسیم خون پائین باشد این جذب مجدد بسیار زیاد است، بطوریکه تقریباً هیچگونه کلسیمی در ادرار دفع نمی شود. حتی یک افزایش ناچیز در غلظت کلسیم در ادرار را بطور بارزی افزایش می دهد.

یکی از مهمترین فاکتورهای کنترل کنندة‌ میزان دفع کلسیم هورمون پاراتیروئید است.

دفع روده ای و ادراری فسفات

به استثنای قسمتی از فسفات که بصورت ترکیب با کلسیم در مدفوع دفع می شود، تقریباً تمام فسفات موجود در رژیم غذائی از روده جذب خون شده و بعداً از طریق ادر ار دفع می شود.

هنگامیکه غلظت فسفات در پلاسما از رقم بحرانی حدود یک میلی مول در لیتر کمتر باشد هیچگونه فسفاتی در ادرار دفع نخواهد شد. اما در صورتیکه غلظت فسفات از این حد بحرانی بیشتر باشد میزان دفع فسفات نسبت مستقیم با افزایش آن خواهد داشت.

کلیه ها غلظت فسفات در مایع خارج سلولی را با تغییر دادن میزان دفع فسفات به تناسب غلظت پلاسمائی آن تنظیم می کنند.

دفع فسفات از کلیه ها بوسیلة هورمون پاراتیروئید شدیداً افزایش می یابد و بدین وسیله نقش مهمی در کنترل غلظت فسفات پلاسما بازی می کند.

ویتامین D و نقش آن در جذب کلسیم و فسفات

ویتامین D یک اثر قوی بر افزایش جذب کلسیم از روده و همچنین اثرات مهمی بر رسوب استخوان و جذب مجدد استخوان دارد.

خود ویتامین D مادة فعالی نیست که موجب بروز این اثرات می شود بلکه ویتامین D می بایستی ابتدا از طریق یک سری متوالی واکنشها در کبد و کلیه ها بصورت فرآوردة‌ فعال نهائی یعنی 1، 25 – دی هیدروکسی کوله کالسیفرول در آید که منجر به تشکیل این ماده از ویتامین D می شود.

ترکیبات ویتامین D

چندین ترکیب مختلف که از استرولها بدست می آیند به خانوادة ویتامین D تعلق دارند و کلیة این مواد اعمال کم و بیش مشابهی انجام می دهند. مهمترین این مواد کوله کالسیفرول موسوم به ویتامین D3 است.

قسمت اعظم این ماده در پوست بر اثر عمل اشعة ‌ماورای بنفش خورشید بر 7- دهیدروکلسترول تشکیل می شود. در نتیجه: قرار گرفتن در معرض نور خورشید از کمبود ویتامین D جلوگیری می کند . ترکیبات ویتامین D موجود در غذا با کالسیفرول مشابه هستند.

تبدیل کوله کالسیفرول به 25 – هیدروکسی کوله کالسیفرول در کبد و کنترل فید بکی آن

نخستین مرحله در فعال شدن کوله کالسیفرول و تبدیل آن به 25- هیدروکسی کوله کالسیفرول است که در کبد به انجام می رسد.

25- هیدروکسی کوله کالسیفرول یک اثر فید بکی مهاری بر واکنشهای تبدیلی دارد که به دو دلیل اهمیت فوق العاده ای دارد

◦این مکانیسم فید بکی غلظت 25- هیدروکسی کوله کالسیفرول در پلاسما را دقیقاً تنظیم می کند.

توجه کنید: میزان خوردن ویتامین D3 ممکن است چندین برابر تغییر کند و با این وجود غلظت 25- هیدروکسی کوله کالسیفرول کماکان در محدودة چند در صد مقدار میانگین طبیعی آن باقی می ماند.

آشکار است که این کنترل فیدبکی بسیار دقیق از اثر بیش از اندازة ویتامین (D3)هنگامیکه با غلظت زیاد در بدن وجود دارد جلوگیری می کند.

◦این تبدیل کنترل شدة‌ ویتامین D3 به 25- هیدروکسی کوله کالسیفرول،.یتامین D3 را برای مصرف آتی ذخیره می کند، زیرا ویتامین D3 پس از تبدیل فقط برای مدت کوتاهی در بدن باقی می ماند در حالیکه بصورت ویتامین D می تواند تا چند ماه در کبد ذخیره شود.

تشکیل 1،25 – دی هیدروکسی کوله کالسیفرول در کلیه ها و کنترل آن بوسیلة هورمون پاراتیروئید

تبدیل 25- هیدروکسی کوله کالسیفرول را در کلیه ها به 1،25- دی هیدروکسی کوله کالسیفرول صورت می گیرد.

این ماده فعالترین شکل ویتامین D3 است. چون فرآورده های قبل از آن کمتر از یک هزارم فعالیت ویتامین D را دارد. بنا بر این ویتامین D در غیاب کلیه ها تقریباً بی اثر است.

در غیاب این هورمون تقریباً هیچگونه 1،25- دی هیدروکسی کوله کالسیفرول تشکیل نمی شود. بنا بر این هورمون پاراتیروئید یک تاثیر قوی در تعیین اثرات عملی ویتامین D در بدن و بویژه اثرات آن بر جذب کلسیم در روده و اثرات آن بر استخوانها دارد.

اثر غلظت یون کلسیم بر روی کنترل تشکیل 1،25- دی هیدروکسی کوله کالسیفرول

تحقیق درباره شیر

اختصاصی از کوشا فایل تحقیق درباره شیر دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

فرمت فایل: word (قابل ویرایش) تعداد صفحه: 105صفحه

مقدمه :

بر اساس آمارهای معاونت امور دام  وزارت جهاد تولید شیر در سال 74 حدود 48/4 میلیون تن ، در سال 81 حدود 5/6 میلیون تن و در سال 82 حدود 10 میلیون تن اعلام گردید ، که حدود 80 درصد مربوط به شیر گاو است . در کشور ما  شیر از منابع مختلفی تهیه می گردد ، مثل گاو که شامل نژادهای« بومی ، دو رگه و اصیل خارجی»،گوسفند ، بز و گاومیش.در چند دهة گذشته با توسعة دامداریهای صنعتی در بخشهای خصوصی و دولتی از یک طرف و جایگزین شدن دامهای بومی توسط گاوهای دورگه و  اصیل در مناطق روستایی و دامداری های کوچک شیر گاو نسبت فزاینده ای را در مجموع تولید کل کشور داشته است . شیر گاو به دلیل در دسترس بودن در تمام فصول سال ، مادة اولیه مطمئنی برای کارخانجات و کارگاههای فرآوری شیر بوده و در کشور ما نظیر بسیاری از کشورهای دیگر مادة اولیه منحصر به فرد  صنعت است. میزان تولید شیر گوسفند و بز در سطح نازلی است و دورة شیردهی این دامها کوتاه است. امروزه شیر این دامها تقریباً بطور انحصاری در مناطق روستایی تبدیل به پنیر شده و چون میزان مادة خشک کل و بخصوص درصد چربی این شیرها مخصوصاً شیرگوسفند خیلی بالا است ، ضریب تبدیل این نوع شیر به پنیر به مراتب بهتر از شیر گاو است ، ضمناً ویژگیهای آب پنیر (whey) آنها نیز متفاوت می باشد. شیر گاومیش در حال حاضر رقم ناچیزی را در تولید کشور شامل شده و تنها در خوزستان بخشی از شیر دریافتی بعضی از کارخانجات و کارگاههای شیری از این دام تامین می شود ، در آذربایجان غربی و دزفول کارهای تحقیقاتی در این خصوص در حال انجام است و احتمالاً در آینده شاهد تحولاتی در این زمینه خواهیم بود. بایستی اضافه کرد که عمده ترین منابع شیر در کشورهای هندوستان و پاکستان، شیر گاومیش است . دورة شیردهی( lactation period) این دام طولانی است و این شیر مادة خشک بالایی دارد.