•قارچ‌های محیطی یا گندروی (Saprophytic fungi) به گروهی از قارچ‌ها گفته می‌شود که عمدتاً منشا اصلی آنها خاک بوده و اکثراین عوامل با رشد و تکثیر بر روی گیاهان در حال فساد موجود در خاک به حیات خود ادامه می‌دهند.کونیدی‌های این قارچ‌ها از راه جریان هوا موجب آلودگی مواد غذایی، محیط‌های کشت، نمونه‌های بالینی، داروها وغیره می‌گردند. نوع قارچ‌های ساپروفیت شایع در هر منطقه جغرافیایی متفاوت میباشد . علاوه بر انتشار جغرافیایی، فصول مختلف سال نیز نقش تعیین کننده ای در این زمینه دارد.
• گرچه این گروه از قارچ‌ها معمولاً در افراد دارای سیستم ایمنی سالم عفونت جدی ایجاد نمی‌کنند ولی قادرند در افرادی که دچار اختلال عملکرد سیستم ایمنی می‌باشند و یا گرفتاریهای مستعد کننده اولیه دارند موجب ایجاد بیماری‌های قارچی فرصت طلب و پیشرونده شده که در نهایت منجر به مرگ بیمار گردد. سابقاً این عفونت‌ها نادر بوده ولی در سالهای اخیر به علت مصرف طولانی مدت آنتی بیوتیک‌ها و کورتیکوستروئید ها، سایتوتوکسین ها، داروهای ایمنوساپرسیو جهت درمان انواع سرطان ها، شیمی درمانی، پیوند عضو و غیره شیوع یافته و از نظر پزشکی اهمیت زیادی یافته اند. همچنین برخی از گونه‌های قارچ آسپرژیلوس مانند آسپرژیلوس فلاووس (Aspergillus flavus)و آسپرژیلوس پارازیتیکوس(Aspergillus parasiticus) قادر به تولید متابولیت‌های سمی به نام آفلاتوکسین می‌باشند که در بروز بیماری‌های مختلف چون سرطان کبد حائز اهمیت میباشد. بعضی از گونه‌های جنس فوزاریوم مانند فوزاریوم مونیلیفرم (Fusarium moniliform) قادر به ترشح سم فومونیزین بوده که گزارشاتی مبنی بر ایجاد سرطان مری در کشور هایی که از ذرت‌های آلوده به این قارچ در رژیم غذایی خود استفاده می‌نمایند ثبت گردیده است.
•علاوه بر اینها از برخی از قارچ‌های ساپروفیت در تهیه آنتی بیوتیک‌های ضد میکروبی و ترکیبات ضد قارچی استفاده می‌گردد. مانند پنی سیلین از (Penicillum notatum) و گریزئوفولوین از(Penicillium griseofulvum) و از برخی گونه‌های قارچ پنی سیلیوم به عنوان طعم دهنده‌های خوراکی در تهیه پنیر و سایر مواد غذایی استفاده می‌شود.
•
مشخصات ماکروسکوپی (کلنی) قارچ:
کلنی به صورت مخملی، پنبه ای و پودری به رنگ‌های سفید، زرد، سبز، صورتی، آبی، خاکستری، کرم، خرمایی و سیاه دیده می‌شود. پشت کلنی اغلب بی رنگ میباشد.
- جنس کلادوسپوریوم (Cladosporium):
•یکی از قارچ‌های سیاه و شایع محیطی بوده و قابلیت تحمل سرما (° C8-) را دارد لذا جزء آلوده کننده‌های گوشت یخ زده و کنسرو ماهی و کالباس بشمار می‌رود. برخی گونه‌ها نیز قابلیت تحمل گرما را (تا C °45) دارا می‌باشند از این رو از نظر بیماریزایی در انسان حائز اهمیت می‌باشند.
•مشخصات ماکروسکوپی (کلنی) قارچ: رشد این قارچ از آهسته تا متوسط میباشد. کلنی قارچ پودری و یا مخملی بوده ممکن است با یا بدون شیارهای شعاعی باشد. رنگ کلنی، زیتونی تیره ، قهوه ای تا سیاه رنگ است. پشت کلنی نیز تیره میباشد.
•
- جنس رودوترولا (Rhodotorula):
دانلود پاورپوینت قارچ‌های ساپروفیت شایع- 57 اسلاید
