پایان نامه بررسی اثر بخش آموزشی مهارت های اعتبارتی بر سلامت روان شناسی دانش

اختصاصی از کوشا فایل پایان نامه بررسی اثر بخش آموزشی مهارت های اعتبارتی بر سلامت روان شناسی دانش دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

این فایل در قالب ورد و قابل ویرایش در 200 صفحه می باشد.

 فهرست مطالب :
۱-۱- مقدمه ۵
فصل اول مسأله مورد بررسی ۵
۱-۲- بیان مسأله ۸
۱-۳- ضرورت و اهمیت پژوهش ۱۵
۱-۴- اهداف پژوهش ۱۹
۱-۴-۲- اهداف جزئی : هدف های جزئی این پژوهش عبارتند از : ۲۰
۱-۵- فرضیه های پژوهش ۲۰
۱-۶- تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها ۲۱
۱-۶-۱- سلامت روانشناختی ۲۱
۱-۶-۳- شیوه های حل  تعا رض بین فردی ۲۳
۱-۶-۳- مهارت جرأت ورزی ۲۴
فصل دومپیشینه تحقیق و پایه های ۲۵
نظری ۲۵
۲-۱- مفهوم سلامت ۲۶
۲-۲- ابعاد سلامت ۲۷
- سلامت روان شناختی ۲۸
بهداشت روان ۳۶
ب) ارتباطات ارتباطی ۳۷
۲-۳-۱-حل مساله ۳۹
ب) مهارت های خاص حل مساله : ۴۵
۲-۳-۱-۲- راهبردهای مقابله ای ۴۷
۲-۳-۱-۴- نقص در حل مسأله و بروز مشکلات روانشناختی در افراد ۵۰
۲-۳-۲- حل تعارض بین فردی ۵۵
۲-۳-۲-۱- تعریف و ماهیت تعارض ۵۶
تعارض و تضاد میان ارزش ها : ۶۳
۲-۳-۲-۴- سبک های حل تعارض ۶۷
۲-۳-۲-۵- روشهای پیشگیری و مهار تعارض ها ۷۱
۲-۳-۳- جرأت ورزی یا ابزار وجود ۷۵
۲-۳-۳-۱- تعریف جرأت ورزی ۷۶
۲-۳-۳-۲- اثر بخشی جرات آموزی در کنترل مشکلات روانشناختی ۷۷
۲-۳-۳-۴- سبک های پاسخدهی افراد ۸۰
۲-۳-۳-۶- مؤ لفه های جرأت ورزی ،افراد بایستی بر چهار مؤلفه ابراز وجود مسلط باشند که عبارتند از : ۸۴
فصل سوم روش شناسی تحقیق ۸۸
۳-۳- جامعه آماری ۹۰
-۴-۴نمونه و روش نمونه گیری ۹۰
۵- ابزارهای جمع آوری اطلاعات ۹۱
۳-۵-۱- مقیاس SCL-90-R 91
۳-۵-۳- مقیاس نسخه دوم شیوۀ مقابله با تعارض رحیم (راسی- II) 99
الف) معرفی مقیاس : ۹۹
۳-۵-۴- مقیاس جرأتمندی جرابک ۱۰۲
الف) معرفی مقیاس ۱۰۲
ج) شیوه نمره گذاری و تفسیر نمرات: ۱۰۳
فصل چهارم ۱۰۶
یافته های  تحقیق ۱۰۶
۴-۱- فراوانی گروه ها ۱۰۷
۴-۲-تحلیل نتایج بر اساس فرضیه های تحقیق ۱۰۸
جدول ۴-۵- نمرات آزمودنی ها در پس آزمون شیوۀ حل مسأله ۱۱۳
جدول ۴-۶ نمرات آزمودنی ها در پیش آزمون پرسشنامه جرأتمندی جرابک ۱۱۵
ب) آمار استنباطی ۱۱۹
جدول ۴-۱۰ نتایج تحلیل کوواریانس یکطرفه ؛ متغیر وابسته : سلامت روانی ۱۲۰
الف)شیوه حل تعارض سازنده ۱۲۱
الف)حل مسأله سازنده ۱۲۴
فصل پنجم ۱۳۱
۵-۲- محدودیت های پژوهش ۱۳۹
پرسشنامه ۱۴۱
آزمون SCL-90 141
۲-۱- مفهوم سلامت ۱۴۷
۲-۲- ابعاد سلامت ۱۴۸
- سلامت معنوی ۱۴۹
- سلامت روان شناختی: ۱۵۰
۲-۳-مهارتهای زندگی و مهارت های ارتباطی ۱۵۵
بهداشت روان ۱۵۸
ب) مهارت های ارتباطی ۱۵۸
۲-۳-۱-حل مساله ۱۶۰
۲-۳-۱-۱- مؤلفه های حل مسأله ۱۶۲
ب) مهارت های خاص حل مساله : ۱۶۶
۲-۳-۱-۲- راهبردهای مقابله ای ۱۶۹
۲-۳-۱-۳- سبکهای حل مساً له ۱۷۲
۲-۳-۱-۴- نقص در حل مسأله و بروز مشکلات روانشناختی در افراد ۱۷۳
۲-۳-۲- حل تعارض بین فردی ۱۷۹
۲-۳-۲-۲- انواع تعارض ۱۸۵
الف )تعارض فرد با خود ۱۸۵
ب ) تعارض های گروهی و سازمانی ۱۸۶
۲-۳-۲-۳- منابع تعارض ۱۸۸
۲-۳-۲-۴- سبک های حل تعارض ۱۹۲
۲-۳-۲-۵- روشهای پیشگیری و مهار تعارض ها ۱۹۶
منابع مورد استفاده ۱۹۹
الف)منابع فارسی ۱۹۹

مقدمه

    دورۀ نوجوانی دوره ای است که در مصادف با تغییر و انتقال در برگ[1]، 1990 ) . استقلال نسبی از والدین و وابستگی به گروه همسالان  و دوستان ، رشد و تحول مفهوم خود و هویت یابی اجتماعی و جنسی ، اتتخاب رشته تحصیلی ، برنامه ریزی برای دانشگاه و انتخاب شغل از جمله عواملی هستند که برای نوجوانان تنیدگی هایی را ایجاد می کنند (فورنت[2] و همکاران ،1998 ) این عوامل تنیدگی زا توأم با خواست ها و تقاضا های آموزشی در محیط مدرسه و انتظارات والدین از نوجوانان ، سلامت و بهداشت روانی آنها را به مخاطره می اندازد و بر عملکرد کلی و تحصیلی آنها تأثیر منفی می گذارد (نایمی[3] و واینیوماکی[4] ،1999 ) پژوهش ها حاکی است افرادی که در رویارویی با چنین مسائلی فاقد توانایی های لازم و اساسی هستند ، آسب پذیر بوده و مشکلاتی نظیر افسردگی ، اضطراب ، تنهایی و احساس طرد شدگی ، کمرویی ، خشم ، تعارض بین فردی و....را تجربه  می کنند. در عین  حال پژوهش های بیشماری حاکی است که بسیاری از مشکلات بهداشتی و اختلالات روانی – عاطفی ریشه های روانی – اجتماعی دارند و ارتقای مهارتهای مقابله ای و توانایی های روانی – اجتماعی در بهبود و سلامت روانشناختی افراد بسیار مؤثر است . این توانایی ها فرد را برای مقابله مؤثر باموقعیت های تعارض زا یاری می کند و شخص را قادر می سازد تا در رابطه با سایر افراد جامعه ، فرهنگ و محیط خود به گونه ای  مثبت و سازگارانه عمل کرده و سلامت به ویژه سلامت روانی خود را تامین کند . به همین دلیل در سالهای اخیر آموزش مهارتهای زندگی[5] برای آماده نمودن افراد هنگام مقابله با مشکلات و فشارهای زندگی و ایجاد رفتارهای مثبت و کاهش رفتارهای منفی و در نتیجه دستیابی به زندگی موفقیت آمیز مورد توجه روانشنا سان و دست اندر کاران نظام های آموزشی قرار گرفته است.

 برنامه ها ی آموزشی مهارت های زندگی به دامنه وسیعی از مهارتهای زندگی به دامنه وسیعی از مهارتها برمی گردد، اما مهارتهای اجتماعی[6] و ارتباطی از جمله مهارت هایی می باشد که آموزش این مهرت ها تأثیر قابل توجهی بر کاهش رفتارهای منفی و افزایش رفتارهای مثبت و سازگارانه داشته است .در حقیقت ، ارتباط بین فردی یکی از مهمترین توانایی های بشر است اما برخی افراد در برقراری ارتباط ،مهارت لازم را نداشته و یا پاسخ های آنها اغلب اثری منفی بر ارتباط دارند و همین سدهای ارتباطی ممکن است به تنهایی و کناره گیری اجتماعی و نیز عدم کارایی تحصیلی و شغلی فرد منجر شود . حتی برخی از صاحب نظران  معتقد ند که اختلالات روانی در اصل ناشی از مشکلات مربوط به ارتباط نا مناسب است و بیمار روانی از روابط انسانی محروم مانده است (بولتون[7] ترجمه سهرابی ،1381 ) . بنابراین با آگاهی از نقش مهارت های اجتماعی در تأمین سلامت روانشناختی افراد و با توجه به اهمیت یادگیری این مهارت ها برای مواجهه با مسائل و مشکلات روز مره و تأثیر آن بر بهبود زندگی فردی و اجتماعی این تحقیق در صدد است تا میزان اثر بخشی آموزش این مهرت ها در سلامت روانشناختی دانش آموزان مراجعه کننده به مراکز مشاوره را بررسی کند.

1-2- بیان مسأله

انسان امروزی به لحاظ پیچیدگی های زندگی ، وسعت و سرعت تغییرات ، با چالشهای فراوانی روبه روست که این چالش ها در قرن آینده بارزتر خواهد شد (دلور ؛ترجمه فقیهی و رئوف ، 1375) چالش ها و بحران هایی مانند چالش بین جهانی شدن و بومی ماندن ، بحران جمعیت ، بحران سلامتی و تغذیه ، دگرگونی های فناوری و شرایط حرفه ای ، آثار فناوری نوین ارتباطی برمهارتهای اجتماعی اجتماعی و خلق وخوی ، مشکلات خانوادگی و اشتغال والین در بیرون از منزل ، افزایش فشارهای روحی و روانی و.... ، که هر یک از این عوامل ، مشکلاتی را بر چگونگی زندگی افراد و رفتارهای اجتماعی و فردی آنان تحمیل می کند.

مطالعات اخیر حاکی است که این مسائل میتوانند تأثیرات زیانبخشی بر سلامت جسمانی و  روانشناختی افراد داشته باشند . در واقع ، بین تعداد مسائل روزمره ای که افراد تجربه می کنند و علائم مشکلات سلامت[8] و تنش های روانشناختی و فیزیولوژیکی  همبستگی وجود دارد (دلانگیس[9] و همکاران، 1982 ). کمپبل[10] و سونسون [11](1992) ، معتقدند زمانی که تنیدگی  ناشی از مسائل روزمره شدید  باشد و یا فرد به دلایل مختلفی هر تنیدگی را به صورت منفی درک کند ،سلامت و عملکرد وی (بویژه عملکرد تحصیلی ) تحت تأثیر قرار می گیرد ( کمپیل و سونسون؛ نقل از راس ،1999؛ میسرا[12] ،2000 ).

کنار آمدن با این فشارها و کسب مهارتهای فردی و اجتماعی ، هموار بخشی از واقعیت زندگی انسان بوده ودر ادوار متفاوت زندگی او ، به اشکال گوناگون تجلی یافته است . در دورۀ کودکی ، تعارض ها جلوه چندانی ندارند ،اما با افزایش سن و هنگام مواجهه با دشواری های ویژة  سنین نوجوانی ، کشمکشها و تعارضها بیشتر تظاهر پیدا می کنند. همزمان با رشد جسمانی و روانی ، انتظارات خانواده و جامعه بیز از فرد افزایش می یابد ، بطوری که نوجوان می پذیرد به سبب زندگی اجتماعی ، بخشی از تمایلات خود را محدود کند ودر چهار چوب هنجارهای اجتماعی و گروهی قرار دهد . در این میان ، هر چه جامعه پیچیده تر و ارتباطات بین فردی و اجتماعی وسیع تر گردد ، تعارض های درونی و محیطی نبزسیر صعودی طی میکند و همه این عوامل ، به سر گشتگی و آشفتگی بیشتر فرد می انجامد . اعتیاد ، پناه بردن به انواع داروهای اعصاب ، رفتارهای ضد اجتماعی و انواع اختلالات روانشناختی و عاطفی حاصل چنین فرایندی است . بنابراین محیط آموزشی یکی از اساسی ترین محیط هایی است که آموزش مهارت های زندگی از نظر بهداشت روانی ضروری است و به نظر میرسد در حوزه تعلیم و تربیت ، چگونگی رویارویی با مسائل مذکور و ایجاد زمینه مناسب برای رشد افراد و افزایش ظرفیت روانشناختی و توانایی های روانی – اجتماعی ،برنامه ریزی و الزامهای خاصی را می طلبد .

از طرفی نتایج بررسی های مختلف  نشان داده است که سبک های مقابله ای افراد در برابر مشکلات  و مسائل  زندگی  متفاوت است ، برخی هنگام  مواجهه  با  مشکلات ،  می کوشند با  ارزیابی درست و منطقی  موقعیت و با استفاده  از راهبرهای مؤثر با موقعیت  مقابله  کنند ، عده ای  در مواجهه    با  مشکلات   به  جای   مقابله  سازگارانه  با  مسائل  ، سعی  می کنند  به  روشهای  مختلف مانند : کناره گیری  ،  افسردگی  ،  پناه بردن به الکل و مواد و سایر راهبرهای نا کارآمد ، از رویارویی با مشکلات اجتناب کنند. بنابراین مقدار تنیدگی که فرد تجربه می کند ممکن است تحت تأثیر توانایی فرد در مقابله مؤثر با رویداد ها و موقعیتها ی تنیدگی زا باشد . پژو هشگران با بررسی راهبردهای مقابله ای افراد موفق و نا موفق نشان دادند ، افرادی که بطور موفقیت آمیز با مشکلات مقابله میکنند ، افرادی هستند که خود را به مجموعه ای از مهارت ها تحت عنوان مهارت های زندگی مجهز کرده اند (کلینکه[13] ، نقل از محمد خانی ، 1380 ). براین اساس ، می توان گفت مهارتهای زندگی تواناییها و مهارت های عملی هستند که موجب رفتارهای مثبت و سازگارانه گردیده و برای احساس موفقیت ، توانمندی و شادکامی در زندگی روزمره مورد نیاز می باشد ( سازمان جهانی بهداشت ، ترجمه نوری قاسم آبادی و محمد خانی ،1377 ). ویژگی برجسته این برنامه ها آموزش مهارت های شناختی – رفتاری است که در اصلاح مشکلات رفتاری یا روانشناختی مؤثر تشخیص داده شده اند (بوتوین ، 1983 ؛ نقل از ناصری و نیک پور ،1383 ). این مهارت ها توانایی هایی هستند که منجر به ایجاد روابط بین فردی مناسب و مؤثر ، انجام مسئولیت های اجتماعی ، انجام تصمیم گیری های صحیح ، حل تعارض ها و کشمکش ها بدون توسل به اعمالی که به خود و دیگران صدمه می زند ، می شود . برهمین اساس در سالهای اخیر   آموزش مهارتهای زندگی برای آماده نمودن افراد ، هنگام مقابله با  مشکلات و ایجاد رفتارهای مثبت و در نتیجه دستیابی  به  زندگی  موفقیت آمیز  مورد  توجه  روانشناسان  و       دست اندر کاران نظامهای آموزشی قرار گرفته است و امروز بخشی از برنامه های درسی سطوح گوناگون تحصیلی به آموزش زندگی اختصاص دارد (ادیب و فردانش،1382). در اهداف آرمانی آموزش و پرورش ایران نیز تحت مضامین گوناگون به آموزش مهارتهای زندگی تاکید شده است، که این موارد عبارتند از:

- پرورش روحیه ی اعتماد به نفس و استقلال شخصیت .

- پرورش متعادل عواطف انسانی و همزیستی مسالمت آمیز .

- پرورش روحیه ی مشارکت و همکاری در فعالیتهای گروهی .

- پرورش روحیه ی تحمل آرای دیگران و سعه ی صدر .

- پرورش روحیه ی مقاومت در برابر تبلیغات سوء و.... که در نهایت منجر به تأمین سلامت جسمی و بهداشت روانی می شود (صافی ، 1379 ).