بی شک یکی از مهمترین مسائلی که در تاریخ بشریت مهم بوده هست راستگویی و لزوم وفای به عهد است و به همین سبب دین مبین اسلام توصیه اکیداً بر وفای به عهد نموده است که خود نوعی راستگویی است تا جائیکه یکی از قواعد مشهور فقه اسلامی قاعدة مشهور «اوفوبالهود» است . هر مسئله مهم ضمانت اجراهای سختی را برای عدم رعایت آنها در پی دارد و لذا در اسلام برای عهد شکنی ضمانت اجراهای دنیوی و اخروی در نظر گرفته شده است.
به شیوههای گوناگون ممکن است تعهدی بوجود آید و شخصی را متعهد ساخت. تعهد قراردادی که در نتیجه توافق بین دو یا چند اراده بوجود میآید یکی از انواع آن میباشد. متعهد هم به سبب قرارداد ملزم میگردد یکسری کارهایی را انجام دهد یا مبلغی را بپردازد یا . . . عدم ایفای وظایف قراردادی سبب نقض تعهد شده و ضمانت اجراهایی را در پی دارد که جبران خسارت ناشی از این نقض یکی از انواع آن میباشد. در این تحقیق که تا سر حد امکان سعی در کامل بودن آن بوده ولی بیشک کامل نیست، جبران خسارات ناشی از نقض قراردادها بررسی میگردد و بطور کلی در چهار بخش آمده است، بخش اول کلیات میباشد که در فصل اول آن قواعد عمومی راجع به موضوع گفته و بررسی میشود و در فصل دوم آن ماهیت مسوولیت و مبانی و منابع آن مورد بررسی قرار می گیرد. در بخش دوم که راجع به مسوولیت قراردادی و ضمانت اجرای آن است بحثهایی چون محدوده الزامات قراردادی طرفین عقد (فصل اول) شرایط تحقق مسوولیت قراردادی (فصل دوم) و دعوی جبران خسارت مورد بررسی قرار میگیرد.
اینکه در صورت نقض قرارداد توسط متعهد و ورود خسارت به متعهد له باید متعهد جبران کند همیشه لایتغیر نیست به عبارت دیگر گاهی اوقات وجود بعضی عوامل و شرایط باعث میشود متعهد علیرغم نقض تعهد و ورد خسارت به متعهد له از پرداخت خسارت معاف گردد به همین جهت اسباب معافیت از پرداخت خسارت در بخش سوم این تحقیق بررسی شده است.
با توجه به اصل آزادی اراده ها طرفین قرارداد میتوانند در هر موردی توافق کنند به شرط اینکه خلاف نظم عمومی و قواعد آمره نباشد ولی آیا دربارة عدم مسوولیت طرفین در صورت نقض قرارداد می توانند توافق کنند یا خیر؟ اگر میتوانند تا چه حدی مجاز میباشند؟ به این سئوالات در بخش چهارم پاسخ داده شده است.
در پایان برخورد واجب میدانم از کلیه معلمین و اساتیدی که مرا در راه کسب دانش و معرفت یاری نمودهاند مخصوصاً دکتر اسدالله رنجبر که زحمت راهنمایی و مشاوره بنده را در این تحقق تقبل فرمودند و دکتر مرادی که داوری نهایی این پروژه را پذیرفتند و نیز خواهر عزیز و بزرگوارم فاطمه رضایی امین که در تصحیح و نگارش این پروژه زحمت زیادی را متحمل شدند تشکر و قدر دانی نمایم.
مقدمه1
بخش اول) کلیات3
فصل اول) قواعد عمومی 4
گفتار اول) تعریف خسارت 4
گفتار دوم) مفهوم و ماهیت نقض قرارداد5
فصل دوم) ماهیت مسوولیت 6
گفتار اول) مفهوم مسوولیت 6
مبحث اول) مفهوم لغوی و اصطلاحی مسوولیت 6
مبحث دوم) اقسام مسوولیت 7
بند اول) مسوولیت اخلاقی 7
بند دوم) مسوولیت حقوقی 7
گفتار دوم) منابع مسوولیت قهری و قراردادی 13
مبحث اول) منابع فقهی 13
بند اول) قاعدة اتلاف 14
بند دوم) قاعدة تسبیب14
بند سوم) قاعدة ضمان ید 15
مبحث دوم) مبانی نظری 16
بند اول) نظریه تقصیر 16
بند دوم)نظریه خطر 17
بخش دوم) مسوولیت قراردادی و ضمنانت اجرای آن 19
فصل اول) محدوده الزامات قراردادی طرفین عقد 20
گفتار اول) وجود قرارداد صحیح و الزام آور بین طرفین 20
گفتار دوم) تعهدات اصلی طرفین 21
گفتار سوم) لوازم قانونی یا عرفی قرارداد23
فصل دوم) شرایط تحقق مسئولیت قراردادی 24
گفتار اول) عهد شکنی و مفهوم آن 25
مبحث اول) تأثیر مطالبه در تحقق عهد شکنی27
مبحث دوم) اقسام عهد شکنی 29
گفتار دوم) تقصیر قراردادی 36
مبحث اول) مفهوم و تعریف تقصیر 36
مبحث دوم) لزوم تقصیر و اقسام آن39
بند اول) لزوم تقصیر39
بند دوم) اقسام تقصیر 40
مبحث سوم) اثبات تقصیر 42
گفتار سوم) ضرر 43
مبحث اول) لزوم ورود ضرر و مفهوم آن 43
مبحث دوم) اقسام ضرر 45
مبحث سوم) شرایط ضرر قابل مطالبه 50
بند اول) مسلم و قطعی بودن ضرر50
بند دوم) مستقیم بودن ضرر 52
بند سوم) خسارت قبلاً جبران شده باشد. 54
فصل سوم) دعوی جبران خسارت55
بخش سوم) اسباب معافیت از پرداخت خسارت 58
فصل اول) قوة قاهره 60
گفتار اول) تعریف قوة قاهره60
گفتار دوم) اوصاف قوة قاهره 61
مبحث اول) وصف خارجی بودن62
مبحث دوم) وصف مقاومت ناپذیری 63
مبحث سوم) ممکن نبودن پیشبینی 64
فصل دوم) اقدام متعهد له 66
فصل سوم) دخالت شخص ثالث 67
فصل چهارم) تأثیر قوة قاهره بر قرارداد 68
بخش چهارم) قراردادهای راجع به مسوولیت72
فصل اول) قراردادهایی که راجع به اصل مسئوولیت و حدود آن است75
گفتار اول) قرار دادهای راجع به فزونی مسوولیت 75
گفتار دوم) قرار دادهای راجع به کاهش مسوولیت 76
گفتار سوم) نفوذ حقوقی این قراردادها 78
فصل دوم) قراردادهایی که ناظر به ارزیابی و تعیین میزان خسارت است 79
گفتار اول) مفهوم وجه التزام 79
گفتار دوم) احکام وجه التزام 81
نتیجه گیری85
فهرست منابع و مأخذ87
شامل 95 صفحه فایل word