این فایل در قالب ورد و قابل ویرایش در 130 صفحه می باشد.
مقدمه
خاک یکی از مهمترین منابع طبیعی و عوامل تولید است . روز به روز که بر تعداد جمعیت کره زمین افزوده می شود و قدرت خرید مردم بالا می رود و بشر مترقی می گردد , توقعات انسان از این منبع بزرگ طبیعی و عامل مهم تولید بیشتر می شود .
شواهد نشان می دهد , زمین از موقعی که مورد بهره برداری انسان قرار گرفته است , حاصلخیزی آن بر اثر عدم توجه و اقدامات نامناسب کاهش یافته است . انسان در بسیاری از مناطق جهان بر اثر آبیاری زیاد با آب نامناسب و شور , باعث شور شدن سطح وسیعی از زمینهای غیر شوره شده است . منابع زیادی در دست است که در بسیاری از کشورها منجمله هندوستان , پاکستان , مصر و ایران به ویژه از نیمه دوم قرن نوزدهم که آبیاری شیاری معمول شد , سطحهای وسیعی از زمینهائی که روزی از حاصلخیزترین خاکها بوده , بر اثر آبیاری بی رویه با آبهای نامناسب , حاصلخیزی خود را از دست داده و به کلی ویران و متروک شده است . همچنین زمینهای بایر و شوری که پشتیبان با هزاران زحمت و صرف هزینه زیاد آنها را آباد و قابل استفاده کرده بودند , بر اثر عدم اطمینان عاملین بعدی از اصول صحیح کشاورزی , مجددا شور و ویران شده است .
یکی از ویژگیهای مناطق خشک و نیمه خشک , که تقریبا اکثر نقاط ایران را شامل می شود , شوری و سدیمی بودن اراضی و منابع آبهایی است که برای آبیاری مصرف می شود . به عبارت دیگر وضعیت آب و هوایی در این مناطق باعث شده است که دو عامل مهم در زراعات , یعنی آب و خاک , از کیفیت چندان خوبی برخوردار نباشند . هنگامی که زارع با صرف هزینه نسبتا سنگین , چاهی را حفر می کند و به آب نسبتا شور برخورد می کند , همواره این سوال برای وی مطرح است که آیا می تواند این آب را برای کشاورزی مصرف کند یا نه ؟ جواب این است که اگر با آب شور به نحو صحیحی برخورد نشود سرانجام چیزی جز ناکامی به دنبال نخواهد داشت . بهره برداری از آب شور مستلزم اعمال روشهای خاصی است .
اما برای این روشها بدوا لازم است ماهیت مساله روشن گردد . هدف از تهیه این مجموعه آشنایی و شناخت نسبی کیفیت آب آبیاری در ارتباط با خصوصیات فیزیکی خاک به ویژه شور بودن خاک می باشد .
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول
مقدمه
فصل دوم:
شناسایی مسائل شوری در ایران
نمک و مبنای آن
نقل و انتقال نمک در طبیعت
1- فاکتور ژئولوژی
2- ژئوشیمی
3- اثر ژئومورفورلوژی
4- رودخانه ها و سایر آبهای سطحی
5- اثر باد
6- عوامل بیولوژیکی
7- شرایط آب و هوایی
پراکندگی انواع نمک از لحاظ آب وهوایی
1- حوزه کلرید
2- حوزه سولفات – کلریدی
3- حوزه کلرید سولفاتی
4- حوزه سولفات کربناتی
دینامیک نمک در آب تحت الارض
کلیاتی راجع به خاکهای شور و خاکهای قلیایی (خاکهای سدیمی)
شکلهای نمک در خاک
تزویع نمک در خاک
خواص عصاره یا محلول خاکهای شور
1- عصاره گل اشباع خاک
2- عصاره خاک
3- هدایت الکتریکی
طبقه بندی خاکهای شور
فصل سوم
شور شدن خاک در اثر آبیاری
1- شور شدن خاک در اثر آبیاری
2- شور شدن مستقیم خاک از طریق آبیاری
2-1 عمق بحرانی سطح ایستابی
2-2 عوامل موثر در شور شدن خاک از طریق صعود موئینه ای
الف – تاثیر میزان تبخیر
ب – تاثیر پوشش گیاهی
ج – تاثیر تغذیه آب زیر زمینی
3- قلیایی شدن خاک
4- توازن نمک در ارضی تحت آبیاری
4-1 محاسبه شستشوی مورد نیاز
4-2 محاسبات بیلان نمک
4-3 توازن نمک
فصل چهارم
کیفیت آب در آبیاری
مسائل مربوط به شوری
مسائل مربوط به سدیم
زیانهای ناشی از سمیت عناصر
فصل پنجم
راههای کنترل شوری خاک
زهکشی
انواع زهکش ها
زهکش جویی
زهکش های چاهی
کنترل نمک به وسیله آبیاری
روش های آبیاری در ارتباط با کنترل شوری
1- آبیاری سطحی
2- آبیاری بارانی
3- آبیاری قطره ای
آبشویی خاک
ارزیابی مقاومت گیاه به شوری
بکار بردن مواد معدنی اصلاح کننده خاکهای شور قلیائی (سدیمی)
استفاده از گچ و مسائل آن
تسطیح اراضی
تعویض یا مخلوط کردن منابع آب
کاشت بذر در نقاط مناسب
فهرست منابع