مشخصات این فایل
عنوان: آنالیز روغن
فرمت فایل : word( قابل ویرایش)
تعداد صفحات: 29
این مقاله درمورد آنالیز روغن می باشد.
خلاصه آنچه در مقاله آنالیز روغن می خوانید :
فصل چهارم
نمونه گیری :
یکی از عوامل مؤثر در موفقیت برنامه آنالیز روغن انجام صحیح نمونه گیری است . تجربه نشان داده است که به علت سادگی کار اغلب به این امر بی توجهی می شود .لذا ضرورت آموزش نیروها و اجرای یک روش نمونه گیری صحیح از اهمیت و اولویت خاصی برخوردار است و توجیه نیروهای اجرایی به حساسیت و دقت مورد نیاز در فرآیند نمونه گیری در عین سادگی به توجه خاصی نیاز دارد .
ذرات فرسایشی حاوی اطلاعات و بازگو کننده نوع فرسایشی است که در سیستم اتفاق افتاده است ، لذا نمونه گیری بایستی بنحوی انجام شود تا میزان و درصد ذرات فرسایشی موجود در نمنه برداشته شده مشابه کل روغن موجود در سیستم باشد . بدین منظور نحوه نمونه گیری پیوسته ، بایستی یکسان باشد . بهترین زمان برای نمونه گیری درست پس از توقف دستگاه می باشد . نمونه نبایستی از کف یا سطح روغن کارتل یا مخزن هیدرولیک و غیره برداشته شود بلکه باید طول شلنگ نمونه گیری طوری انتخاب شود تا از وسط عمق روغن نمونه کشیده شود . ذرات موجود در سطح فوقانی روغن همواره کمتر و در سطح تحتانی آن بیشتر از مقدار واقعی است .زیرا در اثر ته نشین شدن ، ذرات در قسمت کف کارتل تجمع می کنند و در نتیجه نمونه برداشته شده از قسمت میانی واقعی تر شرایط را خواهد داشت . ظرف نمونه بایستی باندازه یک سوم خالی باشد تا بتوان قبل از آزمایش با تکان دادن آنرا کاملاً مخلوط نمود .
فاصله زمانی نمونه گیری به عوامل مختلفی بستگی دارد نظیر : شرایط کاری دستگاه نوع و وضعیت سلامت آن ، کیفیت مواد مصرفی نظیر فیلتر و روغن و غیره .
نکته مهم : شرایط نمونه گیری برای هر قسمت پیوسته یکسان باشد ، یعنی اگر در مرحله اول نمونه از طریق مجرا گیج گرفته شده ، لازم است که تا مراحل بعدی از همین مجرا نمونه گیری شود ، به تجربه ثابت شده که با تغییرات شرایط و نحوه نمونه گیری نتایج نیز دستخوش تغییر شده است .
وسایل و تجهیزات نمونه گیری :
بمنظور استاندارد بودن نمونه گیری ، اقلام زیر توسط آزمایشگاه تهیه و تحویل می گردد و لازم است کار نمونه گیری طبق دستورالعمل زیر نمونه گیری شود :
1- سرنگ cc 25-60 یک عدد
1- ظرف نمونه گیری 30cc به تعداد لازم
2- برچسب ، جهت درج شماره و مشخصات نمونه به تعداد ظرف نمونه گیری
3- فرم اطلاعاتی نمونه روغن شامل : مالک دستگاه ، کد دستگاه ، قسمت ، نام و مدل دستگاه ، پروژه/محل کار ، تاریخ نمونه گیری ،تاریخ تعویض روغن ، کارکرد روغن کیلومتر یا ساعت ، سرریز روغن به لیتر ، نام و نوع روغن ، تولید کننده روغن ، نام نمونه گیر ، شماره نمونه
4- شلنگ به طول 5/1 متر
5- جعبه حمل نمونه
دستورالعمل نمونه گیری :
معمولاً از سیستمهای زیر جهت اجرای برنامه مراقبت وضعیت از طریق آنالیز روغن نمونه برداری می شود :
1- موتور
2- هیدرولیک
3- سیستمهای انتقال قدرت نظیر :
- گیربکس
- دیفرانسیل
- فاینال درایو
نحوه نمونه گیری از موتور :
نمونه روغن موتور بایستی بلافاصله بعد از خاموش کردن دستگاه گرفته شود برای این منظور از طریق مجرای گیج (مجرای شمشیرک) یا دریچه ورودی روغن شلنگ مخصوص وارد روغن سیستم می شود .بمنظور سهولت در نمونه گیری دقیق ، معمولاً طول شیلنگ را قبلاً با در نظر گرفتن طول شمشیرک (گیج) روغن مشخص می نمایند تا هر بار آنرا تا عمق مورد نظر داخل موتور وارد نمود . تناوب زمانی پیشنهادی برای نمونه گیری از موتور ها هر یکبار در میان تعویض روغن می باشد . به هر حال حداکثر فاصله زمانی بین دو نمونه گیری از یک موتور دوماه پیشنهاد می شود .
نحوه نمونه گیری روغن هیدرولیک :
قبل از هر چیز نباید فراموش کرد که :سه بار نمونه روغنی که سیستم هیدرولیک برداشت می شود دور ریخته شود تا سرنگ و شلنگ از آغشته بودن به روغن قبلی پاک شود .
نمونه گیری قسمت هیدرولیک اغلب مربوط به دستگاههای سنگین می باشد . ذخیره روغن هیدرولیک (تانک هیدرولیک) محل مناسبی برای نمونه گیری است ، البته باید توجه داشت که فشار یک اتمسفر در هنگام بازکردن درب تانک سبب پاشیدن روغن به بیرون نشده و ایمنی لازم را مراعات نمود .
ذرات فلزی که در این روغن وجود دارد نسبت به سایر روغنها (گیربکس ، دیفرانسیل و… ) خیلی کمتر بوده و از طرفی این قسمت نسبت به سایر قسمتها حساستر می باشد. در صورتیکه روغن برای مدتی حالت سکون پیدا کرده باشد بهتر است دستگاه را روشن کرده و با حرکت دادن اهرمهای هیدرولیک روغن بطور کامل در سیستم جریان یابد و در این حالت روغن آماده نمونه گیری است .
تناوب نمونه گیری در سیستمهای هیدرولیک با توجه به شرایط آن متغییر می باشد و حداقل هر 500 ساعت یکبار می باشد . بمنظور تجزیه و تحلیل نتایج ، داشتن حداقل سه مرحله نمونه گیری لازم می باشد به این ترتیب چنانچه هر دستگاه بطور متوسط 1000 ساعت کارکرد در مدت شش ماهه داشته باشد، طی یکسال حداقل 4 بار از سیستم هیدرولیک نمونه گیری خواهد شد .
ضروری است زیرا مقادیر عناصر مختلف در قالب مواد افزودنی در این روغنها یکسان نبوده و فرمولهای شیمیایی ، خواص و مشخصات هر روغن براساس استانداردهای تعریف شده تولید کننده متفاوت است .
6- نام نمونه گیر :مهمترین عامل موفقیت در انجام آزمایش و حصول نتیجه مطلوب ، نمونه گیری صحیح می باشد .با توجه به تنوع و پراکندگی دستگاهها و انجام نمونه گیری توسط نمونه گیران مختلف ، ممکن است روش نمونه گیری و دقت هر یک با دیگری متفاوت باشد و در نتیجه این اختلافات موجب پدیدآمدن اختلال در نتایج شود ، لذا در صورت بروز شبهات در نتیجه آزمایش ، مورد را از شخص نمونه گیر سؤال نمود. همچنین مسئولیت کیفیت نمونه گیری قابل پیگیری خواهد بود .
آزمایشهائی که معمولاً بر روی نمونه های روغن انجام می شود عبارتند از :
1- آزمایشهای خواص فیزیکی شامل مواردی نظیر : غلظت (Viscosity) ، نقطه اشتعال (Flash Point) .
2- آزمایشهای خواص شیمیایی شامل مواردی نظیر : اکسیدها ، سولفاتها ، اسیدهای آللی و معدنی و غیره
3- آزمایش آلودگیها شامل موارد نظیر : آلودگی گرد و خاک (سیلیس) ، آب و سوخت و غیره
4- آزمایش ذرات فرسایشی شامل مواردی نظیر : ذرات فرسایشی نرمال ، خوردگی شیمیائی ، خستگی ذرات دوره آببندی و غیره
پس از دریافت نمونه روغن ، بر اساس درخواست ارسال کننده نمونه و یا بر اساس هماهنگیهائی که قبلاً بعمل آمده ، انواع آزمایشهای لازم روی نمونه روغن انجام می شود ، نتایج بدست آمده جهت ثبت و تفسیر به رایانه منتقل شده و در فایل خاص و مستقل ذخیره می گردد با توجه به درست بودن نتایج قبلی امکان مقایسه و بررسی شرایط دستگاه وجود خواهد داشت . از نتایج بدست آمده و تفسیر آنها گزارشی تهیه و از طریق نمابر ، پست و یا خط رایانه برای صاحب دستگاه ارسال می گردد .
سیلیس چیست ؟
آیا تا کنون از خود پرسیده اید چرا بر سر راه هوای ورودی به موتورها فیلتر نصب می گردد . مگر در هوای اطراف ما چه چیزی وجود دارد که ورودش به موتور را ممنوع می نمائیم . حتماً پاسخ خواهید داد : گرد و خاک .پاسخی که کاملاً صحیح می باشد ولی بسیاری مواقع نمی توانیم ذرات گرد و غبار معلق در هوا را ببینیم اما با باز کردن فیلتر هوا از تجمع خاک و غبار در پشت فیلتر متعجب می شویم .
اکنون سؤال دیگری از خود می پرسیم : مگر این ذرات چه تأثیری بر عملکرد روغن و یا دستگاه دارند که باید تا این حد جلوی آن گرفته شود ؟ سؤالی که در این مقاله سعی می شود تا جواب مناسبی برای آن ارائه شود .
جالب است بدانید بعد از اکسیژن ، سیلیس فراوان ترین عنصر موجود در روی پوسته زمین می باشد .سیلیس معمولاًدر شکل ترکیب شده خود با اکسیژن وجود دارد که به آن سیلیکا گفته می شود .(Sio2) .
سیلکا به نوبه خود یا به صورت آزاد (کوارتز، شنو غیره) و یا به صورت ترکیبی از اکسیدهای فلزی یافت می شود که در این حالت اخیر به آت سیلکات گفته می شود.
ساختمان سیلیکا کریستالی بوده و در شکل ها و ابعاد مختلف یافت می شود ، اندازه این ذرات در شکل گرد و غبار می تواند از زیر میکرن تا چندین 10 میکرون باشد .
سیلکا یکی از انواع مواد معدنی می باشد که دارای سختی نسبتاً بالایی است . در نمودار شماره 1 سختی چند ماده معدنی از جمله کوارتز نشان داده شده است .
همانطور که از نمودار پیداست کوارتز دارای سختی نسبی 7 بوده و سایر اشکال سیلکا نیز همچنین سختی را دارند. از طرفی با توجه به اینکه سختی نسبی اکثر فولادها 5/6 می باشد و سایر فلزات سختی نسبی کمتری دارند لذا ذرات سیلیس می تواند بر روی صفحات بر روی صفحات فولادی و فلزی خراش ایجاد نماید . حال چنانچه مکانیزم فرسایش از طریق این ذرات را دقیق تر مورد بررسی قرار دهیم به جواب سؤال خواهیم رسید.
2-2- آنالیز ذرات فرسایشی
اطلاعات مربوط به تولید ذرات فرسایشی در فرآیند استهلاک و فرسایش سیستمهای مکانیکی بعنوان یک ابزار توانمد در ارزیابی و شناسائی وضعیت کاری آنها از چند دهه قبل مورد توجه قرار گرفته است . بدیهی است که کم و کیف ذرات فرسایشی ایجاد شده در یک سیستم به عوامل بسیاری از جمله ؛ نوع دستگاه و شرایطکاری آن بستگی تام دارد .در یک موتور دیزل سنگین با دور کم بطور مثال در مقایسه با یک سیستم هیدرولیک با فشار بالا ،ذرات فرسایشی با ویژگیهای متفاوتی تولید خواهد شد .
بمنظور آنالیز و مطالعه ذرات فرسایشی می توان از طبقه بندیهای مختلفی بهره جست که ذیلاً به یکی از آنها اشاره شده است ؛
1- فرسایش نرمال (Normal Rubbing Wear)
2- فرسایش برشی (Cutting Wear)
3- فرسایش خستگی ناشی از غلطش (Rolling Fatigue)
4- فرسایش ترکیب غلطشی و لغزشی (Combined Rolling and Sliding)
5- فرسایش لغزشی شدید (Severe Sliding Wear)
6- فرسایش ناشی از خوردگی (Corrosive Wear)
ویژگیهای ذرات فرسایشی نظیر ؛ جنس ، رنگ ، شکل ، اندازه وتراکم ، می تواند توضیحات زیادی در مورد کم و کیف فرآیند فرسایش و عوامل مؤثر در تشدید وو یا کاهش فرسایش و نهایتاً نقص دستگاه بدست دهد .امروزه آنالیز ذرات فرسایشی بعنوان یک منبع غنی اطلاعات جهت مطلاعه در زمینه های مختلف طراحی ، کنترل و مراقبت و عیب یابی سیستمها بویژه انواع موتورها مورد استفاده قرار می گیرد .
به همین دلیل طراحیو ایجاد یک آزمایشگاه مراقبت وضعیت بایستی با توجه به انتظارات مهندسین مراقبت وضعیت (Monitoring Engineers) و حساسیتهای ماشین آلات و دستگاههای تحت پوشش صورت گیرد . محدودیت توانائی دستگاههای آزمایشگاهی در تشخیص دقیق ویژگیهای ذرات فرسایشی ضرورت تجهیز آزمایشگاههای مراقبت وضعیت به دستگاههای مختلف آزمایش ایجاب نموده است تا نقاط ضعف یک تکنیک بوسیله نقاط قوت دیگر تجهیزات جبران گردد . بطور مثال نمودار شماتیک (1) محدودیتها و توانائیهای تکنیکهای مختلف در تشخیص ذرات آهنی با اندازه های مختلف را نشان می دهد . همانطوریکه ملاحظه می شود ، بمنظور تشخیص و اندازه گیری مقدار ذرات بالنسبه ریز و درشت ، در یک گسترده ؛ کمتر از یک میکرون تا چند صد میکرون ، نیاز به چند تکنیک مختلف می باشد .
.....
بخشی از فهرست مطالب مقاله آنالیز روغن
فصل اول
روش آنالیز روغن :
آنالیز روغن یک راه حل
فصل دوم
اطلاعات استخراجی از نمونه
الف ) راجع به خود روغن :
مواد افزودنی :
زیانهای عدم وجود خاصیت قلیائی در روغن :
گرانروی (ویسکوزیته ) و زیانهای ناشی از عدم وجود گرانروی مناسب :
آلودگی :
زیانهای ناشی از وجود آب :
ب ) راجع به ماشین :
فصل سوم
د – تأئید محفوظ بودن آببندی ها (Seals) و هواکش ها از آلودگی ها
ه – تأیید سالم بودن روغنها
ه – تأئید مشکل ایجاد شده از راههای دیگر
و – استنتاج کلی و مشترک از سیستم برای تشخیص سریع ریشه های مشکل
فصل چهارم
نمونه گیری :
وسایل و تجهیزات نمونه گیری :
دستورالعمل نمونه گیری :
نحوه نمونه گیری از موتور :
نحوه نمونه گیری روغن هیدرولیک :
آزمایشهائی که معمولاً بر روی نمونه های روغن انجام می شود عبارتند از :
سیلیس چیست ؟
2-2- آنالیز ذرات فرسایشی
اسپکتروسکوپ تابشی (Emission Spectroscope)
تکنیک PQ (Particle Quantifier Technique)
فروگرافی
مشاهداتی (Analytical Ferroography)
دانلود مقاله آنالیز روغن