لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 22
مقدمه :
پس از پایان جنگ جهانی دوم بسیاری از کشورهای جهان در برابر این پرسش قرار گرفتند که با وجود آنکه آنان در آغاز ، ادامه و پایان جنگ تمایل یا نقشی آگاهانه نداشته اند علت تحمل آن همه تلفات و خسارات سنگین بر آنها چه بوده است ؟
این کشورها پاسخ این پرسش را در وابستگی و انقیار نظامی خواسته یاناخواسته به سرممداران جنگ چه در جبهه و دول محور و چه در جبهة متفقین یافتند و آنانکه طعم تلخ دو جنگ جهانی را بیشتر چشیده بودند به منظور گریز از جنگی دیگر عدم وابستگی نظامی به قدرت های بزرگ و بی طرفی در مناقشات جهانی را بنای سیاست خود قرار داده و به شکوفایی اندیشه ای پرداختند که بعدها به عدم تعهدات شهرت یافت . جنبش عدم تعهد از ابتدا بر عدم وابستگی نظامی تأکید داشت هو اگر چه از سال 1973 (کنفرانس الجزایر ) مسائل اقتصادی بخش عمدة مباحثات و بیانیه ها را در بر گرفت . لیکن هیچ گاه عدم وابستگی اقتصادی ، سیاسی و فرهنگی به عنوان شرط عدم تعهد تلقی نگردید . اخیراً زمزمه هایی از گوشه و کنار جنبش شنیده میشود که حاکی از ناقص بودن تعریف سنتی و کلاسیک عدم تعهد است . با توجه به این که جنگ سرد سالهای 1960 دیری است که تغییر شکل داده و وابستگی نظامی دیگر خطر صرف نیست ، آیا می توان کشورهای دارای وابستگی های سیاسی ، اقتصادی و فرهنگی را غیر متعهد دانست ؟
جنبش عدم تعهد در حال حاضر اعتقاد دارد که کشورهای عضو می توانند بدون توجه به ایدئولوژی حاکم بر کشورها همزیستی کامل داشته باشند و شاید همین امر باعث شده که جنش عدم تعهد به سازمان ملل دیگری تبدیل شود که محل برخورد غیر مستقیم منافع و ایدئولوژیهای سیاسی کشورهای بزرگ باشد .
ظهور جنش عدم تعهد :
همزمان با پایان جنگ جهانی دوم و استقرر صلح اردوگاه فاتحان بتدریج به سوی یک همزیستی خصمانه گرایید ، دو ابرقدرت بعد از جنگ ، آمریکا و شوروی سابق تجسم همه جانبه این سیاست خصمانه بودند ه در اروپا ، آسیا ، آفریقا و حتی در سازمان ملل متحد رویاروی یکدیگر قرار گرفتند . از این رقابت دو بلوک شرق به رهبری شوروی و بلوک غرب به رهبری آمریکا در شکل سیاسی و نظامی پدید آمد . به این ترتیب جهان درگیر جنگ سردی شد و بحرانی را که ناشی از نابرابری های ژرف در پیشرفت اقتصادی و اجتماعی بین ملت ها بود و زائیده استعمار خارجی و نادیده انگاشتن منافع ملل محروم و رعایت نکردن حقوق کشورهای توسعه نیافته و یا در حال توسعه موجب ظهور نهضت های آزادیخواه رشد تشکیلات و سازمانهای استقلال طلبانه شد . جنبش عدم تعهد که به مفهوم عدم وابستگی به شرق و غرب است و گاهی از آن به عنوان بیطرفی مثبت یاد می شود ابتدا به صورت یک حرکت سیاسی ضد امپریالیستی و ضد تبعیض نژادی آغاز گردید و سپس ضمن حفظ مواضع قبلی خود به صورت یک جنبش اقتصادی دسته جمعی میان کشورهای جهان سوم توسعه پیدا کرد . بانیان عدم تعهد کوشیدند سنتزی از ناسیونالیسم و انترناسیونالیسم به وجود آوردند تا ضمن حفظ منافع ملی کشورها آن ها را در سرنوشت یکدیگر سهیم سازند بسیاری از انگاره های عدم تعهد از سنت های باستانی برخی از کشورهای جهان سوم سرچشمه می گرفت . مثلاً در هندوستان تفکرات مزبور از دو جریان اخلاقی بود او اشوکا سیراب شده بود . مزید بر این برخی از اصول همزیستی مسالمت آمیز میان دولت ها مانند پانچا شیلا الهام بخش نهضت مزبور شد . پانچشیل که به 5 اصل مسالمت آمیز توافق شده میان هندوستان وچین بر سر مسئله تبت در سال 1954 اشاره داشت شامل اصول زیر است :
1ـ احترام متقابل به تمامیت ارضی و حاکمیت یکدیگر
2 ـ برابری و منافع متقابل
3- عدم تجاوز به یکدیگر
4- همزیستی مسالمت آمیز
5- عدم دخالت در امور داخلی یکدیگر
ذکر این نکته ضروری است که در حدود 2200 سال قبل اصول یاد شده توسط یکی از رهبران هند (اشوکا ) مطرح شده بود و این اصول در عصر حاضر در گفته های گاندی و سایر رهبران این کشور تجلی یافته بود و برخی از آثار آن را می توان منشور ملل متحد و نیز سایر اصول حقوقی بین الملل معاصر مشاهده کرد . 1
رهایی از حلقة نفوذ شرق و غرب جنبش عدم تعهد نیز همچون جنبشهای دیگر از شخصیت افراد و رهبران برخی کشورها تأثیر پذیرفته است در رأس این شخصیت ها مارشال تیتو رهبر فقید یوگسلاوی ، جواهر لعل نهرو نخست وزیر فقید هند ، جمال عبدالناصر رهبر فقید مصر و احمد سوکارنو رئیس جمهور فقید اندونزی قرار دارند . کشورهای مزبور و رهبران آنها همگی در استقلال کشورهای خود و رهایی از نوع استعمار و نفوذ اجنبی نقشی تاریخی بر عهده داشتند .
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
قوام ، عبدالعلی ـ‌اصول سیاست خارجی و سیاست بین الملل ص 163، 162 .
هند و نهرو :
جواهر لعل نهرو ( 1889-1964 ) از یاران هم رزم مهاتماگاندی درمبارزات رهایی بخش از سلطة امپراتوری بریتانیا بود .
نهرو به دنبال کشتار آمرتسیار در همان سال به جنبش استقلال هند پیوست از رهبران جنبش شد و به عنوان اولین نخست وزیر هند و به عنوان سیاستمداری بین المللی قدرت را در دست گرفت سیاست خارجی وی بر اساس عدم وابستگی به بلوک غرب و شرق بود .
اندونزی و سوکارنو :
اندونزی طی سالیانی که زیر سلطه هلند قرار داشت به مجمع الجزایر هند شرقی معروف بود . این کشور از قرن هفدهم تا زمان استقلال ( 1945 ) مستقیماً زیر نظر دولتهای هلندی اداره می شد . رشد انگیزه های ناسیونالیست در اندونزی در سال 1927 منجر به ایجاد حزب ناسیونالیست اندونزی شد . هلندیها تمام سازمان های انقلابی را تخت فشار قراردادند و احمد سوکارنو رهبر حزب ناسیونالیست دستگیر و زندانی شد . اشغال اندونزی در جنگ جهانی دوم از طرف ژاپن به حکومت استعماری هلند خاتمه داد . ژاپنی ها سوکارنو و رهبران استقلال طلب این کشور را به امید جلب حمایت آنها آزاد کرد و امتیازات نسبی از جمله تشکیل دولت وارتنی اندونزیایی را به آنان دادند استقلال طلبان از این فرصت برای جلس حمایت مردم استفاده کردند روزی که ارتش ژاپن از خاک اندونزی عقب شینی کرد سوکارنو به عنوان رئیس جمهور اندونزی استقلال کشور را اعلام کرد ( اوت 1945 ).
مصر و ناصر :
سازمانهای بین المللی