بررسی شاخص‌های فرهنگ و تفکر بسیج در اقشار بسیجی و مطالعه آسیب شناسی آن

اختصاصی از کوشا فایل بررسی شاخص‌های فرهنگ و تفکر بسیج در اقشار بسیجی و مطالعه آسیب شناسی آن دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

بررسی شاخص‌های فرهنگ و تفکر بسیج در اقشار بسیجی و مطالعه آسیب شناسی آن

183 صفحه در قالب word

فهرست مطالب:

فصل اول: کلیات‏‏،تعاریف و مفاهیم

مقدمه

موضوع پژوهش

دستاوردهای نظری و عملی  پژوهش

تعاریف و مفاهیم

      مفهوم فرهنگ

      تعریف لغوی

      تعریف اصطلاحی

عوامل فرهنگ

      جنبه های مادی

      جنبه های معنوی

اصول چهارگانه فرهنگ

      اصل اول :تعقل سلیم و احساسات تصعید شده

      اصل دوم:تکامل انسان

      اصل سوم:شایستگی و بایستگی

      اصل چهارم :فرهنگ حقیقتی است در دوبعد خاص و عام

مفهوم تفکر

      تعاریف لغوی

      تعاریف اصطلاحی 

مفهوم بسیج

      تعاریف لغوی

      تعاریف اصطلاحی

تعریف بسیج در انقلاب اسلامی

تعریف فرهنگ  و تفکر بسیج

فصل دوم: رویکردها و ویژگی ها

فرهنگ و تفکر بسیج در متون اسلامی

هدف و فلسفه بسیج

ویژگی ها

     تجهیز مادی و معنوی

     شهادت طلبی

     صبر و استقامت

     شجاعت

     انضباط و هماهنگی

     رضای حضرت حق تعالی

     عدم سازش با کفار

     اتکال به ذات حق تعالی

     تولی و تبری

     داشتن روحیه و جنگ روانی

     فرمانبرداری و جنگ طلبی

فرهنگ و تفکر بسیج در وصایای شهیدان

     ظهور تجلی ولایت و محبت به ائمه اطهار(ع)

     رشد فضایل و محو رذایل اخلاقی

     عشق و علاقه به امام امت (قدس سره)و اطاعت از ایشان

     عرفان و معنویت

     افتخار به امام حسین (ع)

     زهد،ایثار و از خود گذشتگی

     اتحاد و وحدت کلمه

     رشد اعتقادات اسلامی

     آگاهی و ایمان به حقانیت انقلاب و شهادت

فرهنگ و تفکر بسیج در جبهه ها

     آداب امر به معروف و نهی از منکر

حفظ شرایط وجوب

     اعزام انفرادی وم امر به معروف و نهی از منکر

     آداب برادری و تعاون

     طرز آشنایی

     آداب بیماری و مداوا

     حکمت های کتمان بیماری

     عیادت و پرستاری

آداب فرماندهی و فرمانبری

     اخلاق فرماندهی

     عشق و علاقه متقابل

آداب قرآن

آداب مهمانی و معاشرت

      دید و بازدید

      سر سفره نشستن

      شهرداری یا خادم الحسین

      ادعیه قبل و بعد از طعام

آداب دعا و مناجات

      جبهه به عشق دعا

آداب سخن سکوت

      راستی و درستی در سخن

      نسبت نیکو دادن به هم

      تکیه کلامها

      زبان سکوت

      قسم یاد نکردن

      ذکر خوش صلوات

      ماندن و مقاومت کردن

آداب عبادت

      آذان

      وضو

      نماز

شهادت طلبی

آداب رفتار با عراقی

     فرهنگ و تفکر بسیجی از نگاه جامعه شناسی

     فرهنگ و تفکر بسیج از دیدگاه حضرت امام (قدس سره)

     فرهنگ و تفکر بسیج از دیدگاه حضرت آیت ا…خامنه ای (ظله)

فصل سوم:خاستگاه و ریشه

خاستگاه فرهنگ وتفکر بسیج

خاستگاه جامعه شناسی

رویکرد جامعه شناسی  پزوتیویسمی از بسیج

   شرایط تشکیل بسیج

   شرایط اجتماعی بسیج

   شرایط اقتصادی

   شرایط سیاسی

نقد مبانی بسیج شناسی در جهان معاصر

   ملاک های از قبل تعریف شده

   محور قرار گرفتن انسان مادی در علوم اجتماعی غرب

   عدم توجه به اراده الهی در تحقق پدیده های اجتماعی

   خاستگاه فرهنگ و تفکر بسیج در معارف و متون اسلامی

   در بی در بهشت مخصوص مجاهدین راه خدا

   ارزش قطره ای از خون مجاهد

   فضیلت شمشیر مجاهد

   فضیلت جهاد

    سرزنش سهل انگاری در جنگ و جهاد

مفهوم رهبری

   مفهوم حکومت و حاکمیت

   مفهوم ولایت فقیه

   قانون اساسی

   شرایط و صفات رهبر

   وظایف و اختیارات رهبر

خاستگاه فرهنگ و تفکر بسیج از دیدگاه ولایت و رهبری

   خاستگاه بسیج در دنیای اسلام

   خاستگاه بسیج در انقلاب اسلامی ایران

    خاستگاه بسیج در اراده الهی

    خاستگاه بسیج در اراده مردمی

فصل چهارم : چشم اندازها و عرصه ها

عرصه های اجتماعی

عرصه سیاست

   آگاهی و شناخت

   احساس و مسئولیت کردن

   ایستادگی و مقاومت

عرصه فرهنگ

تهاجم فرهنگی

   تولید دانش

عرصه اقتصاد

   سطح توسعه

   سطح کلان

   سطح خرد

عرصه های فردی

  نظام گرایشی

  نظام بینشی

  نظام رفتاری

توازون در ابعاد درونی

فصل پنجم : مقیاس فرهنگ و تفکر بسیج

   کلیات مقیاس

   الف) مشاخص های ده گانه

• عمل صالح
• ایثار و استقامت
• نیایش و خود سازی
• محبت و احسان
• اعتقاد به حکومت اسلامی
• حریت و شهامت
• مردمی بودن
• علم و آگاهی
• تظم و آمادگی رزمی
• هویت ملی و فرهنگ پذیری

ب) آزمودنی

ج) ابزار پژوهش

• پرسشنامه
• مراحل تنظیم پرسشنامه
• نمره گذاری پرسشنامه
• نحوه نمره گذاری و تعیین شاخص هماهنگی پرسشنامه
• روایی پرسشنامه
• اعتبار پرسشنامه

د) اجرا و تفسیر نمرات

ه) میانگین و انحراف معیار شاخص های ده گانه در اقشار بسیج تهران

 پرسشنامه

مقدمه

   انقلاب اسلامی ایران به عنوان انعکاس جلوه های روشن اندیشه های الهی حضرت امام خمینی (ره) ، حصار اوهام و نظریه های رجعت به قرون جاهلیت را شکافت و باایجاد تحول عمیق در فرهنگ و اعتقادات جامعه اسلامی هویت و شخصیت مستقل سیاسی، فرهنگی و اعتقادی را به جهان اسلامی هدیه کرد . امروز ثمره این نهال برومند ، قامت برافراشته و پر افتخار بسیج است که درسایه پیروی از مقام معظم رهبری و جان فشانی های بسیجیان سلحشور بر تارک انقلاب می درخشید . درخششی که از شرکت مخلصانه و فراگیر در هشت سال دفاع مقدس تلالؤ آن جهانگیر شده و موجبات سرافرازی نظام جمهوری اسلامی ایران ، و ناامیدی و یاس دشمنان اسلامی را در سر تا سر جهان فراهم آورده است . فرهنگ و تفکر بسیج پدیده ای نوظهور است که ریشه در باورهای اسلامی ، انقلابی و ملی مسلمانان ایران دارد .

   فرهنگ و تفکر بسیج در سیر تحول و تکوین بسیج در دوران انقلاب ، جنگ تحمیلی و دوران سازندگی و بعد از آن در جامعه حضور داشته و همیشه در لحظات بحرانی ، گره های نظامی ، سیاسی ، فرهنگی و اقتصادی نظام را به نحو معجزه آسایی باز کرده است . از آنجا که بقای نظام جمهوری اسلامی در گروه توجه به این فرهنگ ناب اسلامی ، انقلابی وایرانی است ، باید شاخصه های این فرهنگ را شناخت . همان شاخصه هایی که از زمان پیدایش تا کنون از آن بهره مند بوده و همگان بر این اساس بسیج را می شناسند و تکریمش می کنند . بر اساس همین شاخصه ها نیز باید از آن وضعیت شناسی و آسیب شناسی کرد و زمینه های ضعف و قوت آن را در اقشار بسیج بررسی کرد و راه کارهایی را برای ارتقای ویژگی های  اسلامی ، انقلابی وملی آن به دست آورد .

موضوع پژوهش 

   بسیج انقلاب اسلامی ایران بیش از آنکه درای سازمان رزمی مشخص باشد ، دارای یک فرهنگ و تفکر است که شالوده اصلی سازمان بسیج را همین فرهنگ و تفکر تشکیل می دهد . در تبیین فرهنگ و  تفکر بسیج ویژگیهای آن نظریه های مختلفی ارائه شده است که رد رأس آن فرمایشات حضرت امام خمینی (قدس سره) و حضرت آیت ا… خامنهای (مد ظله) قرار دارد . ایشان بسیج را یک فرهنگ که د ربین مردم ایران قرار دارد معرفی نموده که ریشه در باورهای انقلابی ، اسلامی و ملی ایران دارد . معنویت ، شجاعت ، ولایت ، آگاهی و شناخت ، دشمن شناسی ، حریت و … از شاخصهای این فرهنگ و تفکر محسوب می شود .

   در مباحث جامعه شناسی نظرات مختلفی در خصوص فرهنگ و تفکر بسیج ارائه شده است که زاییده نگرش بسیج شناسی آنهاست . اصولا” برخی بسیج را یک پدیده صرفا” اجتماعی و گذرا می دانند و آن را تز کودتا و آشوب های داخلی می دانند و برخی آن تز بسیج توده ای مطرح کرده اند و برخی بسیج را مانع اصلاحات جامعه در روند حرکت بسوی غرب تلقی نموده اند و آن را به عنوان آسیب و مانع توسعه قلمداد کرده اند و برخی آن را نتیجه انقلاب و معادل با جریان انقلاب اسلامی تلقی کرده اند و بدین ترتیب آن را عنصر اصلی نظام اسلامی ایران میدانند . برخی نیز معتقدند که فرهنگ بسیج در جریان تحولات اجتماعی دچار ضعف شده و رو به نابودی است و برخی معتقدند که فرهنگ بسیج متناسب با شرایط و موقعیت ها اهداف ووظایف خاصی یافته است که این تحول را نمی توان ضعف نامید ، بلکه بیانگر توسعه و ارتقاء است .

   آنچه مد نظر این نگارش است ، بررسی شاخصه های فرهنگ و تفکر بسیج در اقشار بسیجی است که به آسیب شناسی از آن نیز می پردازند . برای آسیب شناسی یک مدل مطلوب از فرهنگ و تفکر بسیج ارایه می گردد . سپس بر اساس مدل مطلوب وضعیت موجود ارزیابی می شود . مقایسه وضع موجود با وضع مطلوب امکان این آسیب شناسی را فراهم می آورد .

دستاوردهای نظری و عملی پژوهش

   مهترین دستاورد این پژوهش ، در بعد نظری تبیین ویژگی های فرهنگ و تفکر بسیج است . در این تحقیق مبانی و جایگاه نظری وویژگی های فرهنگ و تفکر بسیج به لحاظ اسلامی ، انقلابی و ملی تبیین می شود و چهار چوب نظری بسیاری از تحقیقات میدانی را در دراز مدت فراهم می آورد .

   به لحاظ عملی ،، نتایج این تحقیق ، زمینه های ضعف یا قوت اقشار مختلف بسیج را به لحاظ میزان برخورداری از ویژگی های فرهنگ بسیجی بیان می نماید تا مسئولین در زمینه تقویت و یا رفع موانع ، اقدامات علمی و عملی لازم را اعمال نمایند .

معهذا موارد زیر نیز حایز اهمیت است :

• آشنایی هر چه بیشتر افکار عمومی (خصوصا” جوانان) با ویژگی های فرهنگ و تفکر بسیج .

جوانان ما هرگز جنین فرصتی را نداشته اند که شاخص های فرهنگ و تفکر بسیج را مستقیم و ملموس درک نمایند . جوانان ما آنچه را که امروز به عنوان فرهنگ و تفکر بسیج می بینند ، می شنوند و می خوانند برداشت هایی است که به آن ها منتقل می شود که بعضا هم خالی از اشکال و اغراض کینه جویانه نیست . لذا ضرورت دارد تا به انحای مختلف شمای کلی این فرهنگ و تفکر به جوانان منتقل شود .

• مقابله با تهاجم فرهنگی : یکی از شیوه های مؤثر در مقابله با تهاجم فرهنگی ، شناخت و اشاعه فرهنگ و تفکر بسیج است تا جوانان ما را از گرایش به فرهنگ مبتذل غرب و انحراف از فرهنگ ایرانی وو اسلامی مصون بدارد .
• تصحیح یک برداشت غلط : بعضا” از افراد نا آگاه و یا مغرض تعاریف و برداشت های غلطی از بسیج و فرهنگ بسیج منتشر می شود که یا ناشی از شناخت ناصحیح آنهاست یا این که مغرضانه می خواهند این فرهنگ را با یرداشت های کوته فکرانه خود مخدوش سازند . می توان با ارایه تعاریف روشن از فرهنگ و تفکر بسیج برداشت های غلطی که از فرهنگ و تفکر بسیج ، تبلیغ می شود را خنثی و اذهان را روشن کرد .
• تجلیل از بسیجیان حامل ارزش های والایی هستند که حاصل زحماتی است که در سال های بحرانی دفاع مقدس و پس از آن متحمل شده اند . باید به انحاء مختلف این ارزش ها را در فرهنگ بسیج نهفته است مورد تجلیل قرار داد و نگذاشت تا در زنگار روزمرگی به فراموشی بگرایند . مکتوب کردن چنین فرهنگ و تفکری ضمن تجلیل از آن به بقای آن نیز ککمک می نماید .
• راهی فراروی پژوهشگران و هنرمندان : بسیاری از هنرمندان و پژوهشگران در صددند تا به نحوی وظیفه شرعی و ملی خود را برای حفظ آثار جنگ ادا نمایند، اما به یک منبع موثق و علمی ، کمتر دسترسی دارند ، چنین پژوهشی در آمد ی است برای آن ها تا بیش از گذشته به این مقوله بپردازند و آن را برای نسل آینده با بهترین صورت ها و سیرت ها به یادگار بگذارند .

تعاریف و مفاهیم

    در این گفتار تعاریف مربوط به واژه ها ی فرهنگ ، تفکرو بسیج  ارائه می شود . هر چند این تعاریف تا بیش از انقلاب در ادبیات ایران مورد استفاده قرار می گرفته اند اما امروز این واژه ها در ادبیات ایران معانی خاصی پیدا کرده اند که متاسفانه هنوز در فرهنگ لغت یا دائره المعارف رسمی کشور ، تعریف مناسبی در خصوص آن نیامده است . مع الوصف تعاریف مربوط به واژگان فرهنگ و تفکر بسیج به شرح زیر ارائه می گردد .

مفهوم و فرهنگ

   فرهنگ از وسیع ترین مفاهیم علوم اجتماعی است . اولین تعریف علمی فرهنگ توسط (تایلور) در سال 1871 در کتاب (فرهنگ اولیه ) ارائه گردیده است . نظر تایلور این بود که ”فرهنگ مجموعه پیچیده ایست که دانش ، اعتقادات ، قوانین ، آداب و رسوم و هر آموخته دیگر انسان را شامل می شود ”.

به گفته تایلور فرهنگ عبارت است از مجموعه علوم ، دانش ها ، هنرها ، افکار و عقاید ، اخلاقیات ، مقررات و قوانین ، آداب و رسوم و سایر آموخته ها و عاداتی است که انسان به عنون یک عضو جامعه کسب می کند .

   برای مفهوم فرهنگ بیش از 250 تعریف آورده اند که نقل آن همه در حوصله این نوشتار نیست ، لیکن در ذیل برخی تعاریف را بازگو می کنیم :

ممکن است هنگام انتقال از فایل ورد به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است

متن کامل را می توانید در ادامه دانلود نمائید

چون فقط تکه هایی از متن برای نمونه در این صفحه درج شده است ولی در فایل دانلودی متن کامل همراه با تمام ضمائم (پیوست ها) با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند موجود است

دانلود مقاله توانمندسازی و اقشار آسیب پذیر

اختصاصی از کوشا فایل دانلود مقاله توانمندسازی و اقشار آسیب پذیر دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

براساس نتایج سرشماری سال ۹۰ و همچنین بنا به گفته مدیرکل دفتر آسیب‌های اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بیش از ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار خانوار از خانوارهای کشور توسط زنان، سرپرستی می‌شود که رقمی حدود ۱۲٫۱ درصد کل خانوارهای کشور است. این آمار نسبت به ۵ سال گذشته یعنی سال ۸۵بیشتر از ۹۰۰ هزار خانوار افزایش یافته و به عبارت بهتر طی ۵ سال تعداد زنان سرپرست خانوار از حدود یک میلیون و ۶۰۰ هزار نفر به حدود ۲میلیون و ۵۰۰ هزار نفر رسیده است. طلاق، فوت همسر و ازدواج نکردن دختران سه دلیل مهم افزایش تعداد زنان سرپرست خانوار است.

مدیرکل دفتر امور آسیب‌های اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تعداد زنان سرپرست خانوار تحت حمایت سازمان‌های حمایتی را کمتر از مجموع این زنان دانست و گفت: ۱۷۴ هزار نفر از این زنان تحت حمایت بهزیستی هستند و در حدود یک میلیون و ۵۰ هزار نفر نیز تحت پوشش حمایتی کمیته امداد امام خمینی قرار دارند. وی افزود: سازمان‌های حمایتی می‌بایست در کنار حمایتهای مستقیم از زنان سرپرست خانوار آموزش‌های لازم برای رویارویی بامشکلات و جلوگیری از ابتلا به آسیب‌های اجتماعی را به آن ها ارائه بدهند.

زنان سرپرست خانوار و راه دشوار توانمند شدن

برای حل مشکلات زنان سرپرست خانوار توانمندسازی آنان به جای فرهنگ اعانه گرفتن باید یکی از مهم‌ترین اولویت‌های ۲۲ نهادی باشد که هریک به نوعی با این زنان در ارتباط هستند. زنان سرپرست خانوار بیش از آنکه به کمک‌های مقعطی نیازمند باشند به راهکارهایی نیاز دارند که در بلند مدت بتواند استقلال مالی آنان و رسیدن به سطح مطلوبی از رفاه را برایشان به ارمغان بیاورد. آموزش کسب و کار و مشاغل خانگی، آموزش مهارت‌های زندگی مبتنی بر افزایش اعتماد به نفس، افزایش خلاقیت و در نظر گرفتن فضاهایی برای فروش کالا‌ها و بازار فروش برای آنان رویکردی مناسب جهت توانمندسازی این زنان به نظر می‌رسد.

امروزه اغلب کشورها برای دست یابی به توسعه پایدار، «توانمندسازی» را کارآمدترین روش یافته اند (Parsons, 2003)؛ که در برنامه چهارم توسعه جمهوری اسلامی ایران به خصوص در مورد اقشار آسیب پذیر، بدان اشاره شده است. از آن جا که زنان سرپرست خانوار جزو اقشار آسیب پذیر به حساب می آیند، پژوهش حاضر در پی بررسی شیوه های توانمندسازی زنان سرپرست خانوار تحت پوشش سازمان های حمایتی می باشد.

روش:

روش تحقیق پژوهش حاضر توصیفی است. جامعه آماری شامل کلیه زنان سرپرست خانواری هستند که طی سال های ۸۶ تا ۸۴ در دو سازمان بهزیستی و کمیته امداد امام خمینی (ره)، وارد طرح توانمندسازی شده که کل توانمند شده ها در کمیته امداد ۵۰ خانوار و در بهزیستی ۴۴ خانوار بودند و همگی به عنوان نمونه نهایی انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند.

یافته ها:

تحلیل توصیفی یافته ها همراه با نتایج حاصل از مصاحبه و مشاهده مددجویان توانمند شده، نشان داد که اجرای برنامه های توانمندسازی همان گونه که در سایر کشورها نتایج مثبتی به همراه داشته است، اجرای آن در مورد زنان سرپرست خانوار، نه تنها به اشتغال و افزایش سطح درآمد و ارتقا آن ها به سطوح طبقاتی بالاتر اجتماعی اقتصادی جامعه منجر می شود، بلکه به کمک آموزش شغلی از وابستگی آن ها به سازمان های حمایتی کاسته شده و به لحاظ اقتصادی اجتماعی خود را همچون سایر افراد جامعه می بیند. علاوه بر این، اجرای طرح توانمندسازی روانی سبب شده است تا زنان سرپرست خانوار در حوزه های مختلف روانشناختی هم چون؛ خود کارآمدی، خود ارزشمندی و عزت نفس، کنترل بر زندگی، قدرت تصمیم گیری، و حل مساله و افزایش سازگاری توانمند شوند، که خود سرمایه ای پایان ناپذیر است.

مقدمه  1
زنان سرپرست خانوار و راه دشوار توانمندشدن  2
روش 3
یافته ها  3
نتایج 3
چارچوب نظری تحقیق  5
تبیین مشکلات سرپرست خانوار  7
تبیین توانمندسازی زنان سرپرست خانوار  10
ابعاد توانمندسازی زنان سرپرست خانوار  11
نتیجه گیری  13
پیشنهادات  14
منابع و مآخذ  16

شامل 19 صفحه فایل word

مقاله بررسی شاخص‌های فرهنگ و تفکر بسیج در اقشار بسیجی و مطالعه آسیب شناسی آن

اختصاصی از کوشا فایل مقاله بررسی شاخص‌های فرهنگ و تفکر بسیج در اقشار بسیجی و مطالعه آسیب شناسی آن دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)

تعداد صفحات:178

فهرست مطالب:

فصل اول: کلیات‏‏،تعاریف و مفاهیم
مقدمه
موضوع پژوهش
دستاوردهای نظری و عملی  پژوهش
تعاریف و مفاهیم
      مفهوم فرهنگ
      تعریف لغوی
      تعریف اصطلاحی
عوامل فرهنگ
      جنبه های مادی
      جنبه های معنوی
اصول چهارگانه فرهنگ
      اصل اول :تعقل سلیم و احساسات تصعید شده
      اصل دوم:تکامل انسان
      اصل سوم:شایستگی و بایستگی
      اصل چهارم :فرهنگ حقیقتی است در دوبعد خاص و عام
مفهوم تفکر
      تعاریف لغوی
      تعاریف اصطلاحی  
مفهوم بسیج
      تعاریف لغوی
      تعاریف اصطلاحی
تعریف بسیج در انقلاب اسلامی
تعریف فرهنگ  و تفکر بسیج

فصل دوم: رویکردها و ویژگی ها
فرهنگ و تفکر بسیج در متون اسلامی
هدف و فلسفه بسیج
ویژگی ها
     تجهیز مادی و معنوی
     شهادت طلبی
     صبر و استقامت
     شجاعت
     انضباط و هماهنگی
     رضای حضرت حق تعالی
     عدم سازش با کفار
     اتکال به ذات حق تعالی
     تولی و تبری
     داشتن روحیه و جنگ روانی
     فرمانبرداری و جنگ طلبی
فرهنگ و تفکر بسیج در وصایای شهیدان
     ظهور تجلی ولایت و محبت به ائمه اطهار(ع)
     رشد فضایل و محو رذایل اخلاقی
     عشق و علاقه به امام امت (قدس سره)و اطاعت از ایشان
     عرفان و معنویت
     افتخار به امام حسین (ع)
     زهد،ایثار و از خود گذشتگی
     اتحاد و وحدت کلمه
     رشد اعتقادات اسلامی
     آگاهی و ایمان به حقانیت انقلاب و شهادت
فرهنگ و تفکر بسیج در جبهه ها
     آداب امر به معروف و نهی از منکر
حفظ شرایط وجوب
     اعزام انفرادی وم امر به معروف و نهی از منکر
     آداب برادری و تعاون
     طرز آشنایی
     آداب بیماری و مداوا
     حکمت های کتمان بیماری
     عیادت و پرستاری
آداب فرماندهی و فرمانبری
     اخلاق فرماندهی
     عشق و علاقه متقابل
آداب قرآن
آداب مهمانی و معاشرت
      دید و بازدید
      سر سفره نشستن
      شهرداری یا خادم الحسین
      ادعیه قبل و بعد از طعام
آداب دعا و مناجات
      جبهه به عشق دعا
آداب سخن سکوت
      راستی و درستی در سخن
      نسبت نیکو دادن به هم
      تکیه کلامها
      زبان سکوت
      قسم یاد نکردن
      ذکر خوش صلوات
      ماندن و مقاومت کردن
آداب عبادت
      آذان
      وضو
      نماز
شهادت طلبی
آداب رفتار با عراقی
     فرهنگ و تفکر بسیجی از نگاه جامعه شناسی
     فرهنگ و تفکر بسیج از دیدگاه حضرت امام (قدس سره)
     فرهنگ و تفکر بسیج از دیدگاه حضرت آیت ا…خامنه ای (ظله)
فصل سوم:خاستگاه و ریشه
خاستگاه فرهنگ وتفکر بسیج
خاستگاه جامعه شناسی
رویکرد جامعه شناسی  پزوتیویسمی از بسیج
   شرایط تشکیل بسیج
   شرایط اجتماعی بسیج
   شرایط اقتصادی
   شرایط سیاسی
نقد مبانی بسیج شناسی در جهان معاصر
   ملاک های از قبل تعریف شده
   محور قرار گرفتن انسان مادی در علوم اجتماعی غرب
   عدم توجه به اراده الهی در تحقق پدیده های اجتماعی
   خاستگاه فرهنگ و تفکر بسیج در معارف و متون اسلامی
   در بی در بهشت مخصوص مجاهدین راه خدا
   ارزش قطره ای از خون مجاهد
   فضیلت شمشیر مجاهد
   فضیلت جهاد
    سرزنش سهل انگاری در جنگ و جهاد
مفهوم رهبری
   مفهوم حکومت و حاکمیت
   مفهوم ولایت فقیه
   قانون اساسی
   شرایط و صفات رهبر
   وظایف و اختیارات رهبر
خاستگاه فرهنگ و تفکر بسیج از دیدگاه ولایت و رهبری
   خاستگاه بسیج در دنیای اسلام
   خاستگاه بسیج در انقلاب اسلامی ایران
    خاستگاه بسیج در اراده الهی
    خاستگاه بسیج در اراده مردمی
فصل چهارم : چشم اندازها و عرصه ها
عرصه های اجتماعی
عرصه سیاست
   آگاهی و شناخت
   احساس و مسئولیت کردن
   ایستادگی و مقاومت
عرصه فرهنگ
تهاجم فرهنگی
   تولید دانش
عرصه اقتصاد
   سطح توسعه
   سطح کلان
   سطح خرد
عرصه های فردی
  نظام گرایشی
  نظام بینشی
  نظام رفتاری
توازون در ابعاد درونی
فصل پنجم : مقیاس فرهنگ و تفکر بسیج
   کلیات مقیاس
   الف) مشاخص های ده گانه
1-    عمل صالح
2-    ایثار و استقامت
3-    نیایش و خود سازی
4-    محبت و احسان
5-    اعتقاد به حکومت اسلامی
6-    حریت و شهامت
7-    مردمی بودن
8-    علم و آگاهی
9-     تظم و آمادگی رزمی
10-    هویت ملی و فرهنگ پذیری
ب) آزمودنی
ج) ابزار پژوهش
1-    پرسشنامه
2-    مراحل تنظیم پرسشنامه
3-    نمره گذاری پرسشنامه
4-    نحوه نمره گذاری و تعیین شاخص هماهنگی پرسشنامه
5-    روایی پرسشنامه
6-     اعتبار پرسشنامه
د) اجرا و تفسیر نمرات
ه) میانگین و انحراف معیار شاخص های ده گانه در اقشار بسیج تهران
 پرسشنامه



 
فصل اول
کلیات ، تعاریف و مفاهیم

مقدمه
   انقلاب اسلامی ایران به عنوان انعکاس جلوه های روشن اندیشه های الهی حضرت امام خمینی (ره) ، حصار اوهام و نظریه های رجعت به قرون جاهلیت را شکافت و باایجاد تحول عمیق در فرهنگ و اعتقادات جامعه اسلامی هویت و شخصیت مستقل سیاسی، فرهنگی و اعتقادی را به جهان اسلامی هدیه کرد . امروز ثمره این نهال برومند ، قامت برافراشته و پر افتخار بسیج است که درسایه پیروی از مقام معظم رهبری و جان فشانی های بسیجیان سلحشور بر تارک انقلاب می درخشید . درخششی که از شرکت مخلصانه و فراگیر در هشت سال دفاع مقدس تلالؤ آن جهانگیر شده و موجبات سرافرازی نظام جمهوری اسلامی ایران ، و ناامیدی و یاس دشمنان اسلامی را در سر تا سر جهان فراهم آورده است . فرهنگ و تفکر بسیج پدیده ای نوظهور است که ریشه در باورهای اسلامی ، انقلابی و ملی مسلمانان ایران دارد .
   فرهنگ و تفکر بسیج در سیر تحول و تکوین بسیج در دوران انقلاب ، جنگ تحمیلی و دوران سازندگی و بعد از آن در جامعه حضور داشته و همیشه در لحظات بحرانی ، گره های نظامی ، سیاسی ، فرهنگی و اقتصادی نظام را به نحو معجزه آسایی باز کرده است . از آنجا که بقای نظام جمهوری اسلامی در گروه توجه به این فرهنگ ناب اسلامی ، انقلابی وایرانی است ، باید شاخصه های این فرهنگ را شناخت . همان شاخصه هایی که از زمان پیدایش تا کنون از آن بهره مند بوده و همگان بر این اساس بسیج را می شناسند و تکریمش می کنند . بر اساس همین شاخصه ها نیز باید از آن وضعیت شناسی و آسیب شناسی کرد و زمینه های ضعف و قوت آن را در اقشار بسیج بررسی کرد و راه کارهایی را برای ارتقای ویژگی های  اسلامی ، انقلابی وملی آن به دست آورد .
موضوع پژوهش  
   بسیج انقلاب اسلامی ایران بیش از آنکه درای سازمان رزمی مشخص باشد ، دارای یک فرهنگ و تفکر است که شالوده اصلی سازمان بسیج را همین فرهنگ و تفکر تشکیل می دهد . در تبیین فرهنگ و  تفکر بسیج ویژگیهای آن نظریه های مختلفی ارائه شده است که رد رأس آن فرمایشات حضرت امام خمینی (قدس سره) و حضرت آیت ا… خامنهای (مد ظله) قرار دارد . ایشان بسیج را یک فرهنگ که د ربین مردم ایران قرار دارد معرفی نموده که ریشه در باورهای انقلابی ، اسلامی و ملی ایران دارد . معنویت ، شجاعت ، ولایت ، آگاهی و شناخت ، دشمن شناسی ، حریت و … از شاخصهای این فرهنگ و تفکر محسوب می شود .
   در مباحث جامعه شناسی نظرات مختلفی در خصوص فرهنگ و تفکر بسیج ارائه شده است که زاییده نگرش بسیج شناسی آنهاست . اصولا” برخی بسیج را یک پدیده صرفا” اجتماعی و گذرا می دانند و آن را تز کودتا و آشوب های داخلی می دانند و برخی آن تز بسیج توده ای مطرح کرده اند و برخی بسیج را مانع اصلاحات جامعه در روند حرکت بسوی غرب تلقی نموده اند و آن را به عنوان آسیب و مانع توسعه قلمداد کرده اند و برخی آن را نتیجه انقلاب و معادل با جریان انقلاب اسلامی تلقی کرده اند و بدین ترتیب آن را عنصر اصلی نظام اسلامی ایران میدانند . برخی نیز معتقدند که فرهنگ بسیج در جریان تحولات اجتماعی دچار ضعف شده و رو به نابودی است و برخی معتقدند که فرهنگ بسیج متناسب با شرایط و موقعیت ها اهداف ووظایف خاصی یافته است که این تحول را نمی توان ضعف نامید ، بلکه بیانگر توسعه و ارتقاء است .
   آنچه مد نظر این نگارش است ، بررسی شاخصه های فرهنگ و تفکر بسیج در اقشار بسیجی است که به آسیب شناسی از آن نیز می پردازند . برای آسیب شناسی یک مدل مطلوب از فرهنگ و تفکر بسیج ارایه می گردد . سپس بر اساس مدل مطلوب وضعیت موجود ارزیابی می شود . مقایسه وضع موجود با وضع مطلوب امکان این آسیب شناسی را فراهم می آورد .
دستاوردهای نظری و عملی پژوهش
   مهترین دستاورد این پژوهش ، در بعد نظری تبیین ویژگی های فرهنگ و تفکر بسیج است . در این تحقیق مبانی و جایگاه نظری وویژگی های فرهنگ و تفکر بسیج به لحاظ اسلامی ، انقلابی و ملی تبیین می شود و چهار چوب نظری بسیاری از تحقیقات میدانی را در دراز مدت فراهم می آورد .
   به لحاظ عملی ،، نتایج این تحقیق ، زمینه های ضعف یا قوت اقشار مختلف بسیج را به لحاظ میزان برخورداری از ویژگی های فرهنگ بسیجی بیان می نماید تا مسئولین در زمینه تقویت و یا رفع موانع ، اقدامات علمی و عملی لازم را اعمال نمایند .
معهذا موارد زیر نیز حایز اهمیت است :
1-    آشنایی هر چه بیشتر افکار عمومی (خصوصا” جوانان) با ویژگی های فرهنگ و تفکر بسیج .
جوانان ما هرگز جنین فرصتی را نداشته اند که شاخص های فرهنگ و تفکر بسیج را مستقیم و ملموس درک نمایند . جوانان ما آنچه را که امروز به عنوان فرهنگ و تفکر بسیج می بینند ، می شنوند و می خوانند برداشت هایی است که به آن ها منتقل می شود که بعضا هم خالی از اشکال و اغراض کینه جویانه نیست . لذا ضرورت دارد تا به انحای مختلف شمای کلی این فرهنگ و تفکر به جوانان منتقل شود .
2-    مقابله با تهاجم فرهنگی : یکی از شیوه های مؤثر در مقابله با تهاجم فرهنگی ، شناخت و اشاعه فرهنگ و تفکر بسیج است تا جوانان ما را از گرایش به فرهنگ مبتذل غرب و انحراف از فرهنگ ایرانی وو اسلامی مصون بدارد .
3-    تصحیح یک برداشت غلط : بعضا” از افراد نا آگاه و یا مغرض تعاریف و برداشت های غلطی از بسیج و فرهنگ بسیج منتشر می شود که یا ناشی از شناخت ناصحیح آنهاست یا این که مغرضانه می خواهند این فرهنگ را با یرداشت های کوته فکرانه خود مخدوش سازند . می توان با ارایه تعاریف روشن از فرهنگ و تفکر بسیج برداشت های غلطی که از فرهنگ و تفکر بسیج ، تبلیغ می شود را خنثی و اذهان را روشن کرد .
4-    تجلیل از بسیجیان حامل ارزش های والایی هستند که حاصل زحماتی است که در سال های بحرانی دفاع مقدس و پس از آن متحمل شده اند . باید به انحاء مختلف این ارزش ها را در فرهنگ بسیج نهفته است مورد تجلیل قرار داد و نگذاشت تا در زنگار روزمرگی به فراموشی بگرایند . مکتوب کردن چنین فرهنگ و تفکری ضمن تجلیل از آن به بقای آن نیز ککمک می نماید .
5-    راهی فراروی پژوهشگران و هنرمندان : بسیاری از هنرمندان و پژوهشگران در صددند تا به نحوی وظیفه شرعی و ملی خود را برای حفظ آثار جنگ ادا نمایند، اما به یک منبع موثق و علمی ، کمتر دسترسی دارند ، چنین پژوهشی در آمد ی است برای آن ها تا بیش از گذشته به این مقوله بپردازند و آن را برای نسل آینده با بهترین صورت ها و سیرت ها به یادگار بگذارند .
تعاریف و مفاهیم
    در این گفتار تعاریف مربوط به واژه ها ی فرهنگ ، تفکرو بسیج  ارائه می شود . هر چند این تعاریف تا بیش از انقلاب در ادبیات ایران مورد استفاده قرار می گرفته اند اما امروز این واژه ها در ادبیات ایران معانی خاصی پیدا کرده اند که متاسفانه هنوز در فرهنگ لغت یا دائره المعارف رسمی کشور ، تعریف مناسبی در خصوص آن نیامده است . مع الوصف تعاریف مربوط به واژگان فرهنگ و تفکر بسیج به شرح زیر ارائه می گردد .
مفهوم و فرهنگ
   فرهنگ از وسیع ترین مفاهیم علوم اجتماعی است . اولین تعریف علمی فرهنگ توسط (تایلور) در سال 1871 در کتاب (فرهنگ اولیه ) ارائه گردیده است . نظر تایلور این بود که ”فرهنگ مجموعه پیچیده ایست که دانش ، اعتقادات ، قوانین ، آداب و رسوم و هر آموخته دیگر انسان را شامل می شود ”.
به گفته تایلور فرهنگ عبارت است از مجموعه علوم ، دانش ها ، هنرها ، افکار و عقاید ، اخلاقیات ، مقررات و قوانین ، آداب و رسوم و سایر آموخته ها و عاداتی است که انسان به عنون یک عضو جامعه کسب می کند .
   برای مفهوم فرهنگ بیش از 250 تعریف آورده اند که نقل آن همه در حوصله این نوشتار نیست ، لیکن در ذیل برخی تعاریف را بازگو می کنیم :
تعریف لغوی
   در فرهنگ نامه دهخدا ذیل (فرهنگ )آمده است :
   فرهنگ مرکب از ”فر” که پیشوند است و ”هنگ” از ریشه تنگ اوستایی به معنی کشیدن و فرهیختن هر دو مطابق است با ریشه ادوکا که به معنی کشیدن و نیز معنی تعلیم و تربیت به معنی فرهنگ است که دانش و ادب باشد .
   در فرهنگ معین : نیز به این شکل معنی شده : فرهنگ ، فرهنج :
1-    ادب (نفس) تربیت .
2-    دانش ،. علم ، معرفت ، وزارت فرهنگ : وزارتخانه ای که امور تعلیم و تربیت افراد مملکت را برعهده دارد .
3-    مجموعه آداب و رسوم
4-    مجموعه معارف و هنرهای یک قوم .
تعریف اصطلاحی
   در کتاب فرهنگ علوم اجتماعی دو معنی برای فرهنگ( h)Culture) آمده است .
  الف ) زمانی که این واژه بالخص در مورد انسان به کار می رود میزان آموزش و پرورش یا میزان توجه به پرورش  اندیشه و اشتغالات فکری را می رساند .
   ب) زمانی که این اصطلاح در انسان شناسی ، مردم شناسی و یا جامعه شناسی به کار می رود ، معنایی بالنسبه متفاوت می پذیرد که عبارت است از هر آنچه که در یک جامعه کسب می کنیم ، می آموزیم و می توانیم انتقال دهیم .