پیشگفتار. ۱
مقدمه. ۴
۲-۱ بیان مسئله : ۵
۳-۱ اهداف تحقیق : ۷
۴-۱ اهمیت تحقیق : ۸
۵-۱ سئوالات با فرضیات تحقیق : ۹
۶-۱ تعریف واژگان اساسی تحقیق : ۱۰
الف) معنای کلمه شهید. ۱۰
ارزش و اهمیت ایثار. ۱۲
تاریخچه ی ایثار و شهادت.. ۱۳
۱-۲ مقدمه. ۱۴
پیشینه تحقیق : ۱۴
پیشینه نظری.. ۱۵
۱-۳ مقدمه. ۱۷
۱-۴ مقدمه. ۱۷
زهد و ایثار. ۲۲
فرضیه ۲ : رابطه بین جهاد و شهادت.. ۲۲
جهاد و تعریف آن.. ۲۴
جهاد از نظر قرآن.. ۲۴
اقسام جهاد : ۲۵
شرایط جهاد ابتدایی : ۲۶
جهاد دفاعی : ۲۶
مقدمه ای بر رسالت تکامل انسانی.. ۲۷
اصل اول – ایمان به مبدا و معاد. ۲۷
اصل سوم – حرکت مستمر. ۲۸
مفهوم شهادت و شهید. ۳۱
فرضیه ۳ : مفهوم شهادت و مقام شهید. ۳۱
شهید و شهادت.. ۳۴
فرازی از سخنان و پیامهای حضرت امام خمینی (س). ۳۵
اشاره : ۳۵
شهادت.. ۳۶
ارزش شهادت.. ۳۶
شهادت.. ۴۳
شهید. ۵۱
شاهد. ۵۳
اقسام شهادت.. ۵۴
مقام و منزلت شهید. ۵۶
آیات و روایات در مقام شهید. ۵۸
روایات.. ۶۰
جایگاه شهید و شهادت در نهج البلاغه و قرآن.. ۶۳
سخنان و پیام های حضرت امام خمینی (س). ۶۵
مقام شهدا ۶۵
تعظیم از شهید در احادیث.. ۸۳
قداست شهید. ۸۷
شهید در معانی مقدس… ۸۷
منشا قداست.. ۸۹
شهادت قداست خود را از ناحیه چه امری دارد؟. ۸۹
حق شهید. ۹۲
بدن شهید. ۹۴
منطق شهید. ۹۵
خطبه ۱۸۲۱٫ ۹۶
۷- یاد یاران شهید. ۹۶
شوق شهادت در کلام علی (ع). ۹۷
چرا شهادت؟. ۹۹
مصادیق ایثار و شهادت در جامعه. ۱۰۱
ایثار در طبیعت.. ۱۰۱
فرضیه ۴ : ایثار و رابطه اخلاقی و اجتماعی و سیاسی آن در جامعه. ۱۰۱
آغاز نگرش شیعه به مسئله ایثار و شهادت.. ۱۰۲
بررسی مختصر علمی ایثار و گذشت.. ۱۰۳
آثار عبادی ایثارگری و شهادت طلبی در جامعه. ۱۰۴
۱- اثر روحیه ایثار و شهادت در تقویت ایمان.. ۱۰۴
۲- تاثیر ایثارگری و شهادت طلبی بر عبودیت و سازندگی انسان.. ۱۰۵
۳- احیاء فرضیه امر به معروف و نهی از منکر. ۱۰۵
۴- تقویت روح ایثار در جامعه. ۱۰۶
آثار اخلاقی فرهنگ ایثار و شهادت در جامعه. ۱۰۷
۱- ایثار محور مسائل اخلاقی.. ۱۰۷
۲- تقویت روحیه صبر و استقامت در مومنین.. ۱۰۷
بررسی فلسفی فرهنگ ایثار در اجتماع کنونی و کاربرد آن.. ۱۰۸
آثار سیاسی ایثار در جامعه. ۱۰۹
آثار اجتماعی ایثار در جامعه. ۱۱۰
راهکارها و نتایج کاربردی.. ۱۱۱
تفاوت منطق مصلحین با شهیدان.. ۱۱۳
فرضیه ۵ : آثار فرهنگی ایثار و شهادت در جامعه. ۱۱۳
رابطه ی جهانی شدن و فرهنگ شهادت.. ۱۲۱
مقدمه ۱-۵ : ۱۲۲
۲- ۵ نتیجه گیری : ۱۲۳
مشکلات تحقیق ۳-۵ : ۱۲۵
پیشنهادهای تحقیق ۴-۵ : ۱۲۶
الف- پیشنهادات به محققین.. ۱۲۷
منـابـع و مـاخـذ. ۱۲۸
دانشگاه و فرهنگ ایثار و شهادت ( جلد اول و دوم) معاونت تحقیق و پژوهش کنگره سرداران شهید
جهاد و شهادت در اسلام نویسنده : علی عرب سرخی اردستانی
مقام شهید در پیشگاه پروردگار تالیف: سید مجتبی ذاکری
فرهنگ فارسی الفبایی- قیاسی (جلد اول) دکتر مهشید مشیری
حماسه و عرفان ایه الله جوادی آملی
شهادت دکتر علی شریعتی
حماسه حسینی ( جلد اول : سخنرانیها) استاد مرتضی مطهری
قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ استاد مرتضی مطهری
فروغ شهادت آیه الله حاج شیخ علی سعادت پرور
پیامبر اکرم (ص) فرمودند :
من اراد علما و لم یزدد هدی لم یزدد من الله الا بعدا ( مجموعه ورام جلد ۱٫ص.۲۲)
آنکس که علم و دانش بیاموزد ولی دانشش توام با هدایت و انسانیت نباشد چیزی جز دوری از خدا بر معلومات خویش نیفزوده است.
شهدای گرانقدر … علمداران سرمست باده و ولایت
وقتی که شما رفتید یاسهای زرد و گلهای سرح دریا در باغچه خاهایمان روییدند.
شما کن به دوشان حماسه ساز، با هق هق گریه های شبانگجاهتان ، با زمزمه های نیایش جاری بر لبهایتان خیال محبوب را در بر می کشید و در گریه ماگرم کارزار بوسه های داغ سرب را ، بر پیشانی و قلب مهربانتان می نشاندید. شما خوبان چپیه بر گردن و پیشانی بند (( یا فاطمه زهرا)) بر سر بسته و شیشه عمر را در دست و دل در کمند نگاه و ولایت داشتید … و … ما !
به شک جمهوری اسلامی ایران بزرگترین دستاورد انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی (س) است و یگانه حکومت بر حقی است که بر اساس مکتب وحی و حاکمیت خدا پایه گذاری شده است.
وزیر پرچم امام زمان (عج) و به رهبری نایب بر حقش به راه استوار خود ادامه می دهد در این چهارچوب بنیاد شهید نیز به عنوان افضل نهادهای این نظام مقدس و بازوی توانمنمد انقلاب اسلامی به دست با کفایت امام خمینی (س) تاسیس گردید. خلف صالح امام، مقام معظم رهبری ( مدظله) این بنیاد را با عنوانی مانند (( یکی از برکات و نشانه های حقانیت و نشانه های حقانیت انقلاب و امام …)) یکی از حسنات و صدقات جاریه امام…)) (( جزو افتخارات امام عزیز و نظام جمهوری اسلامی )) و … توصیف نمودند، و فرض بنیاد شهید را فرض حمایت انقلاب دانسته و بر ضرورت عصمت و طهارت آن تاکید فرمودند.
یکی از فلسفه های زهد ایثار است. اثره و ایثار هر دو از یک ریشه اند.
اثره یعنی خود را و منافع خود را بر دیگران مقدم داشتن و به عبارت دیگر همه چیز را به خود اختصاص دادن و دیگران را محروم ساختن. اما ایثار یعنی دیگران را بر خویش مقدم داشتن و خود را برای آسایش دیگران به رنج افکندن .
زاهد از آن جهت ساده و بی تکلف و در کمال قناعت زندگی می کند و بر خود تنگ می گیرد، تا دیگران را به آسایش برساند، او آنچه دارد به نیازمندان می بخشد زیرا قلب حساس و دل درد آشنای او آنگاه به نعمتهای جهان دست می یازد که انسان نیازمندی نباشد، او از اینکه نیازمندان را بخوراند و بپوشاند و به آنان آسایش برساند بیش از آن لذت می برد که خود بخورد و بپوشد و استراحت کند. او محرومیت و گرسنگی و رنج و درد را از آن جهت تحمل می کند که دیگران برخوردار و سیر و بی دردسر زندگی کنند.
ایثار از پرشکوهترین مظاهر جمال و جلال انسانیت است و تنها انسانهای بسیار بزرگ به این قله شامخ صعود می کنند.
قرآن کریم داستان ایثار علی (ع) و خاندان گرامیش را در آیات پر شکوه خود در سوره هل اتی منعکس کرده است علی و زهراء و فرزندانشان آنچه در میسور داشتند که جز چند قرص نان نبود با کمال نیازی که بدان داشتند تنها و تنها به خاطر رضای حق به مسکین و یتیم و اسیر بخشیدند ، این بود که این داستان در ملاء اعلی بازگو شد و آیه قرآن در باره اش نازل گشت. رسول اکرم وارد خانه دختر عزیزش حضرت زهرا شد، دستبندی از نقره در دست زهرا و پرده بر در اتاق زهرا دید، چهره کراهت نشان داد، زهرای مرضیه بلافاصله پرده و دستبند را توسط قاصدی خدمت رسول اکرم (ص) ارسال داشت که به مصرف نیازمندان برساند، چهره رسول اکرم (ص) از اینکه دخترش نکته را درک کرده و دیگران را بر خود مقدم داشته شکفته گشت و فرمود : پدرش به فدای او باد.
شعار (( الجار ثم الدار)) رسم جاری خاندان علی و زهرا بود.
علی (ع) در خطبه ” المتقین ” می گوید :
نفسه منه فی عناء و الناس منه فی راحه
یعنی متقی کسی است که خودش از ناحیه سختگیریهای خودش در رنج است. اما مردم از ناحیه او در آسایشند.
قرآن کریم انصار مدینه را که حتی در حال فقر برادران مهاجر خود را پذیرائی کردند و آنان را بر خودشان مقدم داشتند چنین توصیف می کند:
و یوثرون علی انفسهم و لو کان بهم خصاصه.
یعنی دیگران را بر خود مقدم می دارند هر چند فقیر و نیازمند باشند.
بدیهی است که زهد بر مبنای ایثار در شرائط مختلف اجتماعی فرق می کند، در یک اجتماع مرفه کمتر نیاز به ایثار پیدا می شود، و در یک اجتماع محروم مانند اجتماع آنروز مدینه بیشتر، و یکی از رازهای تفاوت سیره رسول اکرم (ص) و علی (ع) در این جهت با سائر ائمه اطهار همین است و به هر حال، زهد بر اساس فلسفه ایثار هیچگونه ربطی با رهبانیت و گریز از اجتماع ندارد بلکه زائیده علائق و عواطف اجتماعی است و جلوه عالیترین احساسات انسان دوستانه و موجب استحکام بیشتر پیوندهای اجتماعی است.
کلمه ی جهاد از ماده جهده مشتق شده و به معنای کوشش و تلاش می باشد و دارای مشتقاتی از قبیل مجاهد، مجتهد اجتهاد است که به همان معنا می باشد و در اصطلاح منتهی شیعه، مجاهد به تلاشگر جانبازی گفته می شود که به امر نبی و یا امام معصوم در جهاد شرکت نماید و در زمان غیبت به امر نایب امام معصوم به منظور دفاع در میدان نبرد شرکت کند. جهاد در مکتب ما از کوچکترین حرکت هدفدار که بدون چشم داشت مادی واقع شود تا کشته شدن در راه خدا را شامل می شود سیر تکامل انسان به سوی خدا با جهاد تحقق می یابد و به همین جهت هر عملی که در جهت تحقی این هدف انجام پذیرد، نوعی جهاد است اگر چه کشته شدن در میدان نبرد هم نبوده است.
در آیات متعددی از قرآن ، در باره جهاد بحث شده و از جهات گوناگونی به بحث جهاد پرداخته و مسائل مهمی در این زمینه مطرح شده است که ما را در این جا بعضی از آن مسائل را مورد بررسی قرار می دهیم.
انسان از قتال می ترسد و از رفتن به میدان جنگ هراسان است و زیرا در میدان قتال چیزی جز زخم و جراحت و تشنگی و گرسنگی و کشته شدن یافت نمی شود و به طور طبیعی انسان از این گونه امور که لذت وی را به الم و حیاتش را به مرگ و آرامشش را به ناآرامی مبدل می سازد گریزان است . اگر می بینیم انسان الهی را که عاشقانه به استقبال شهادت می شتابد انگیزه اش اعیان قلبی به مبدا آفرینش و یقین به آخرت می باشد ولی اگر چنین ایمانی به الله و عشق و لقاء او در انسان نباشد طبیعتا از جنگ و قتال خوشش نمی آید و به همین معنی قرآن کریم اشاره نموده :
کتب علیکم القتال و هو کره کلم
قتال و جهاد بر شما مقرر شد و حال آنکه مکروه شماست.
انگیزه ترس از قتال، نداشتن ایمان به خدا و باور به قیامت است که منجر به فریفته شدن وی ، به امور مادی و اسارت در دام غرائز نفسانی می شود و چنین فریفتگی ، انسان را از میدان قتال باز می دارد و از کشته شدن در راه خدا بیمناکش می سازد. اگر انسان بخواهد، در پرتوی ایمان به مبدا و معاد ، فریفته امور مادی نشود به اسارت نفس اماره گرفتار نگردد چه باید بکند؟ قرآن فرمان به تقوا می دهد که انسان با تقوا می تواند خود را از این امور، که عامل لغزش وی می شوند، خود را حفظ نماید زیرا تقوا یک نوع خود نگهداری است که انسان را از انحرافات نگه می دارد. در حقیقت با تقوا آدمی می تواند خود را برای رفتن به میدان جهاد و شهادت در راه خدا آماده سازد.
این فایل در قالب ورد و قابل ویرایش در 140 صفحه می باشد.
فصل اول: کلیات
۱- مقدمه
۲- بیان مسئله
۲-۱ اهمیت و ضرورت مسئله
۳-۱ اهداف پژوهش
۴-۱ جامعه آماری
۵-۱ نمونه و روش نمونه گیری
۶-۱ روش تحقیق
۷-۱ مراحل اجرای تحقیق
۸-۱ مشکلات تحقیق
۹-۱ ارائه پیشنهادات
فصل دوم: ایثار در منابع اسلامی
۲-تعریف ایثار
۱-۲ نمونه ای از آیات قرآن کریم درباره ایثار و شهادت
۳-انواع ایثار
۱-۳ جهاد
۲-۳ شهادت
۳-۳ فنای عاشق در معشوق
۴-۳ دهش و بخشش
۵-۳ انفاق
۶-۳ جامعه پزشکی
۴-ایثار پیامبر (ص) و اهل بیت(ع)
۱-۴ ایثار پیامبر در راه ترویج اسلام
۱-۱-۴ ایثار در آئین محمدی (ص) و ائمه اطهار (ع)
۲-۱-۴ ایثار انصار نسبت به مهاجران
۲-۴ ایثار حضرت علی
۳-۴ حماسه حسینی
۵ شهادت
۱-۵ فلسفه وجودی فرهنگ ایثار و شهادت در مکتب اسلام
۱-۱-۵ ایثار و شهادت در تاریخ اسلام
۲-۵ شهادت طلبی و انتفاضه
۳-۵ انگیزه های شهادت طلبی
۴-۵ شهادت در دین یهود
۵-۵ شهادت در مسیحیت
۶-۵ ایثار و شهادت طلبی در تاریخ پر بار انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی
۱-۶-۵ شهید و شهادت از دیدگاه امام خمینی (ره)
۲-۶-۵ شهادت در بسته تاریخ از دیدگاه امام خمینی (ره)
۳-۶-۵ مفهوم و ارزش شهادت از دیدگاه امام خمینی (ره)
۴-۶-۵ مقام و منزلت شهدا از دیدگاه امام خمینی (ره)
فصل سوم: تأثیر ایثار در تکامل فرد و اجتماع
۶-تأثیر ایثار در تکامل فرد
۱-۶ ایثار و خدا محوری
۲-۶ نقش ایثار در رشد و تعالی انسان
۳-۶ ایثار و عزت نفس
۴-۶ ایثار و توجه به آخرت
۵-۶ ایثار و صبوری در برابر ناملایمات
۷- تأثیر ایثار در تکامل اجتماع
۸-ترویج فرهنگ ایثار در حوزه اجتماعی
۱-۸ سطح نخست (خانواده)
۲-۸ سطح دوم (محیط جغرافیایی)
۳-۸-سطح سوم (جامعه)
۹-ترویج ایثار در حوزه فرهنگی
۱۰-ترویج ایثار در حوزه سیاسی
۱۱- ترویج ایثار در حوزه اقتصادی
فصل چهارم: بررسی دیدگاه دانش آموزان در خصوص مفهوم ایثار و تأثیر در تکامل فرد
و اجتماع
۱۲-جداول و نتایج
۱۳-نتیجه گیری
۱۴-فهرست منابع و مآخذ
۱۵-ضمائم
۱-۱۵ نمونه پرسشنامه
۲-۱۵ نمونه مصاحبه
۱-بابازاده، علی اکبر، سیمای حکومتی امام علی (ع). قم، انتشارات انصاریان، ۱۳۷۸
۲-انصاریان، حسین، دیار عاشقان، جلد هفتم، انتشارات سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۳
۳-عمید زنجانی، عباسعلی، انقلاب اسلامی و ریشه های آن، فرهنگ ارشاد اسلامی، ۱۳۷۵
۴-دکتر علی شریعتی، هبوط در کویر، چاپ هفتم، انتشارات سبز، ۱۳۶۹
۵-استاد شهید مرتضی مطهری، سیری در نهج البلاغه، چاپ دوم، ۱۳۵۴
۶-عاملی، جواد، حماسه و عرفان، مرکز نشر اسراء، چاپ دوم، ۱۳۷۷
۷-منصوری لاریجانی، اسماعیل، زمزم عشق، مؤسسه فرهنگی انتشاراتی آیه، چاپ دوم، ۱۳۸۱
۸-علیخانی، علی اکبر، بحرانی مرتضی، شهید و شهادت در ادعیه و زیارت، نشر شاهد، چاپ اول، ۱۳۸۰
۹-عباسعلی عمید زنجانی، جهاد از دیدگاه امام علی(ع) در نهج البلاغه، انتشارات سهامی چاپخانه ای وزارت ارشاد اسلامی، بهار ۱۳۶۵
۱۰-جبران خلیل جبران، پیامبر، ترجمه دکتر الهی قمشه ای، انتشارات روزنه، پاییز ۱۳۷۸
۱۱-الاصفهانی الراغب، المفردات فی غریب القرآن، دفتر نشر کتاب، ۱۴۰۴
۱۲-جمال الدین الافریقی المصدری، ابولفضل، لسان العرب (بیروت: دارالصادر)ج ۳
۱۳-دبیرخانه شورای هماهنگی و نظارت بر امر ترویج فرهنگ ایثار و شهادت هم اندیشی فرهنگ ایثار و شهادت چاپ اول، تابستان ۱۳۸۳
منصوری لاریجانی، اسماعیل- عاشقان بی ادعا- انتشارات خادم الرضا (ع)- چاپ اول، تابستان ۸۲
۱۴-شهود، فصل نامة فرهنگی پژوهشی بنیاد شهید انقلاب اسلامی، شماره ۳، تابستان ۱۳۷۹
۱۵-شهود، فصل نامة فرهنگی پژوهشی بنیاد شهید انقلاب اسلامی، شمارة ۶ و ۷، بهار و تابستان ۱۳۷۹
۱۶-شهود، فصل نامة فرهنگی پژوهشی بنیاد شهید انقلاب اسلامی، شمارة ۴، پاییز ۱۳۷۹
۱۷-پیشگامان، ماهنامة فرهنگی-آموزشی سازمان بسیج دانش آموزی، بهمن ماه ۱۳۸۳
چشمه سهرابی، مظفر، زیر نظر علی شکویی، تهران نشر شاهد، ۱۳۷۸
۱۸-لغت نامة خدا
۱۹-صحیفة نور، ج ۲۰
۲۰-صحیفة نور، ج ۱۸
۲۱-جلوه های حکمت، واژة صبر
۲۲-صافی
مسئله مورد نظر در پژوهش حاضر بررسی جایگاه ایثار در منابع اسلامی، انواع ایثار، تذثیر ایثار فرهنگ فرد و اجتماع و عوامل گسترش دهنده و باز دارنده ایثار میباشد.
۱-تعریف مفهومی ایثار و جایگاه آن در اسلام؟
۲-بررسی انواع ایثار
۳-تأثیر ایثار بر فرد و اجتماع
۴-بررسی عوامل گسترش دهنده و بازدارنده ایثار
۵-بررسی ایثار و شهادت در دین های مسیح و یهود
تاریخ نهضت های اسلامی آکنده از حضور مردان و زنانی است که در عرصة جهاد، خالصانه به میدان عمل آمدند و با جان فشانی و ایثار، بی نام و نشان از خویش، حق را بر اریکة عدالت نشاندند در این نوشتار تلاش شده است تا در دو بخش مجزا پس از مقدمه، تعاریف و مفاهیم فرهنگ ایثار و مصادیق عینی و عملی آن به شکل مشروح بیان شود.
فرهنگ شهادت و ایثار، تجلی بخش هویت دینی و احیای ارزش هایی است که حیات اندیشه یک جامعة انسانی را ضمانت میکند و بهداشت روانی انسان را در عرصه های اجتماعی و سیاسی و اقتصادی شکل میدهد. به دیگر سخن، شهیدان، در یک انتخاب آگاهانه، با نفی خویش به نفع جامعه و یک اندیشه همت می گمارند، و فضای رخوت و غفلت عصر خود را به فضای تلاش و بینش فرا می خوانند. آنان به کابلد بی رمق یک جامعه، روح خودباوری می دهند و حیات و حرکت ارزش هایی که در طوفان حوادث به فراموشی سپرده شده است به منصة ظهور می رسانند.
طو دو دهة اخیر انقلاب اسلامی، ملت ایران، حوادث زیادی را تجربه کرده است. انقلاب اسلامی یک پدیدة منحصر به فرد در تاریخ معاصر بود و هشت سال دفاع مقدس نیز متمایزترین جدال قرن در این عرصه، ظهور و حضور مردان بزرگ و اندیشه های ناب و پاک، مفاهیم عمیق ارزش های انسانی را در جهان بشریت متجلی ساخت و مبانی فرهنگ نوین الهی و دینی را به عنوان یک هویت زنده و جاوید به صحنه کشاند. گرچه این فرهنگ ریشه در تعالیم عالیة اسلام داشت. اما در قالب جدید با مفاهیم و مصادیق نوین خود، پا به میدان گذاردند و در حوزه های گوناگون اجتماع و خانواده اثر گذارده است.
اینک پس از گذشت سال ها از حماسة به یادماندنی و به میدان آمدن نسل نوخاستة انقلاب، شاهد بروز نگرش ها، نیازها و ارزش های جدیدی در گسترة سیاست، فرهنگ و اقتصاد جامعه هستیم که تأمل و تدبر متولیان فرهنگی را جلب نموده است. بی گمان راه پیشرفت جامعة اسلامی درک صحیح و روشن از فرهنگ ایثار و شهادت است و زنده نگه داشتن یاد و خاطره آنها وظیفة اقشار مختلف اجتماع است.
اگر بتوانیم در کنار نیازهای روزمرگی شهروندان امروز، نیاز پاسداشت این حریم را به آنان تعلیم دهیم، امنیت روانی- اجتماعی آنان را تضمین کرده ایم.
۱)بررسی ارتباط ایثار با عقاید و باورهای دینی
۲)بررسی ایثار به عنوان یکی از آموزه های ناب اسلامی
۳)بررسی و تحلیل نقش ایثار در تکامل بشر و جوامع بشری
۴)بررسی تأثیر ایثار در حوزه های گوناگون اجتماعی
الف)منابع کتابخانه ای شامل: کتابها، جزوات، مجلات و منابع چاپی دیگر و مراجعه به سایت های اینترنتی معتبر و مرتبط
ب)دانش آموزان شاغل به تحصیل دبیرستان شاهد عصمت
در تحقیق کتابخانه ای نمونه آماری شامل کتابهای مرتبط با موضوع ایثار میباشد.
در تحقیق میدانی نمونه مورد بررسی پس از حذف پرسش نامه های ناقص ۵۰ نفر است که همگی از بین دانش آموزان دختر مشغول تحصیل در دبیرستان شاهد عصمت میباشد که همگی به طور تصادفی انتخاب شده اند.
در تحقیق حاضر مطابق با اهداف تحقیق از دو روش تحقیق تاریخی (برای جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای) و روش پیمایشی برای جمع آوری نظرات دانش آموزان استفاده شده است.
ابزارجمع آوری اطلاعات: در زمینه ی تئوری و نظری خصوصاً ایثار در منابع اسلام و مباحث اسلامی و همین طور ایثار در ادیان دیگر نیز تأثیر آن در حوزه های گوناگون اجتماع از طریق مطالعات کتابخانه ای و بخشی از مطالب نیز از طریق مصاحبه با چند تن از ایثارگران در زمینه های گوناگون و نیز محیط خارج از مدرسه صورت گرفته و قسمتی دیگر که پرسش نامه میباشد و در درون مدرسه توسط پرسش گران پرسش شده است.
مطالعات کتابخانه ای توسط اعضای گروه و با بهره گیری از منابع موجود نیز سایتهای گوناگون اینترنتی انجام شده است. مصاحبه نیز در داخل مدرسه و خارج مدرسه توسط مصاحبه کنندگان صورت گرفته و به پرسش نامه و بعد از تهیه و تنظیم و بررسی در اختیار دانش آموزان دختر دبیرستان شاهد عصمت قرار گرفت و پس از پر شدن پرسش نامه کدگذاری شده و اطلاعات آن استخراج شد و سپس از طریق کامپیوتر نمودار بشکل نرم افزاری درآمد و درصد فراوانی ترسیم گردید.
از جمله مشکلات این تحقیق، عدم وجود کتب و تحقیقات و منابع کافی و جدید در زمینة ایثار و تأثیر قرآن در حوزه های گوناگون اجتماع بود. کتب موجود بیشتر در رابطه با ایثار و نقش آن در ۸ سال دفاع مقدس ایران و نیز ایثار و شهادت طلبی بود. مشکل دیگر نیز، کمبود وقت و تعداد نمونه آماری ۵۰ پرسشنامه (بعد از حذف پرسش نامه های ناقص) میباشد.
برای کسب اطلاعات جدید و نیز برای بررسی ایثار در جوامع دیگر، شناخت زیادی از سایت های اینترنتی نبود، و فقط تعداد محدودی از سایتهای موجود استفاده شده است.
یکی از ارزش های اخلاقی که در همه جوامع از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار است و آن یعنی منافع جامعه را بر منافع خود ترجیخ دادن و تجلی آن در عمل شهید در بالاتری حد است، چرا که با فدا کردن جان خویش بزرگترین فداکاری و ایثار را برای مردم انجام داده است.
ایثار، برگزیدن و فرض دیگران را به غرض خویش مقدم داشتن منفعت غیر را بر مصلحت خود مقدم داشتن و این کمال سخاوت است …دیگری را در رساندن به منفعت و دفع مضرت بر خود مقدم داشتن و آن نهایت برادری است.[۱]
هم چنین تعاریف را هم برای ایثار بر شمرده اند.
۱- خدا محوری در مقابل خود محوری
۲- ایثار، ترجیح دادن منافع دیگران بر منافع خود (شهادت طلبی عالی ترین درجة ایثار است)
۳- آخرت را بر دنیا ترجیح دادن
۴- اطاعت بی چون و چرا از مقام والای ولایت تا پای جان
۵- رجحان ارزش های انسانی بر منافع شخصی
۶- در مسیر کمال حرکت دادن تا آنجا که (شهید نظر میکند به وجه الله)
۷- صبر و استقامت در مقابل مشکلات برای نیل به اهداف عالیه
۸- سازش ناپذیری در مقابل دشمنان
۹- عزت نفس و زیر بار ذلت نرفتن
۱۰- نترسیدن از مرگ
و مواردی دیگری را که می توان به این مجموعه افزود:
۱۱-ابلاغ فرامین الهی در ترویج و احیای امر به معروف و نهی از منکر
۱۲-تذهیب نفس و کسب فضایل اخلاقی در جهت اشاعة رشد معنوی انسان
۱۳-مقدم داشتن دیگری بر خویشتن[۲]
۱۴-از خودگذشتگی که از خودگذشتگی صفات مردان شریف و کریم است و تمرین بندگی لازم داشته از ریسمان و اعتقاد ریشه دار صاحبش حکایت دارد. [۳][۴]
ایثار تجلی عاطفه انسانی است نقطه اوج سلامت روان است و اعتبار دهندة صفات عالیه آدمی نسبت به بارزترین شخصیتی که به این مفهوم عمیق و انسانی، حیات و حرکت بخشیده است، ائمه معصومین (ع) هستند که برابر نص صریح آیات نورانی قرآن کریم از ابتدایی ترین نیازهای خود به نفع دیگری چشم پوشی نمودند.
دربارة ایثار و شهادت می توان به آیات ذیل اشاره کرد:
۱-(انا لله و انا الیه راجعون) (بقره- آیه ۱۵۶)
۲-(و لا تحسبن الذین قتلوا فی سبیل الله الیه امواتاً بل احیاء عند ربهم برزقون) (آل عمران- ۱۹۶)
۳-(ارجعی الی ربک) (فجر-۲۸)
۴-(انما اعظکم بواحده) (سبأ-۴۶)
۵-(ما عندکم ینفذو ما عندالله باق) (نحل-۹۶)
۶-(یا لیتنی کنت معکم فافوز فوزاً عظیما) (زیارت وارث و مفتیح الجنان)
قرآن کریم در ستایش انصار می فرماید:(والذین تبوأ ولدار والایمان من قبلهم یجنون من هاجر الیهم و لا یجدون فی صدرهم حاجه مما اوتوا و یؤثرون علی انفسهم و لو کانت بهم خصاصه)
و آنان که از پیش مدینه را خانه ایمان گردانیدند و مهاجران را که به سوی آنها آمدند دوست می دارند و از این که پیغمبر (ص) اموال بنی نضیر را به آنها اختصاص داد و از آن غنایم چیزی به انصار اعطا ننمود در دل خویش هیچ کینه و حسدی دربارة مهاجران نمی یابند و همه چیز به چیزی نیازمند باشند مهاجران را در آن چیز به خود مقدم میدارند و آن را در اختیار آنها می دهند.[۵] (حشر:۹)۳
[۱]- لغت نامة دهخدا
۱ و ۲ علی اکبر بابازاده، سیمای حکومتی امام علی(ع). قم: انتشارات انصاریان؛ ۱۳۷۸، ص ۳۳۳
[۳]-شهود، فصل نامه فرهنگی پژوهشی بنیاد شهید انقلاب اسلامی، شماره ۶ و ۷، بهار و تابستان ۱۳۸۰، ص ۹۰
[۵] -شهود، فصل نامة فرهنگی بنیاد شهید انقلاب اسلامی، شمارة ۶ و ۷، بهار و تابستان ص ۹۸
دانلود پروژه آمار شما بیشتر از چه طریقی با ایثار و اثرات آن در اجتماع و افراد آشنا شده اید؟ با فرمت ورد و قابل ویرایش تعدادصفحات 33
این پروژه آمار به صورت کامل و دقیق طراحی شده و کلیه جداول و نمودار های لازم را جهت ارائه دارد و قادر به کسب نمره کامل می باشد. قیمت این محصول نسبت به نمونه های مشابه سراسر اینترنت بسیار مناسب تر می باشد و بر خلاف بسیاری از نمونه ها که فقط عنوان پروژه را کپی می کنند نمونه کاملی است.
1)ایثار، گذشت، شهادت طلبی جزء لاینفک حیات بشری، به ویژه ادیان توحیدی و آسمانی بوده و امر دین و دین ورزی با این عمل عجین شده است. در دین های یهود و مسیح نیز با همان معانی و کاربردهای دینی یا به اعتباری به عنوان امری مقدس و دینی بدان پرداخته شده است.
2)درست است که اوج و عمق ایثار همان شهادت طلبی می باشد که جایگاه وسیعی در فرهنگ و معارف اسلامی باز کرده و در کتب فقهی، حدیثی و تاریخی به کرات این واژه به کار رفته است، با این حال بخشش اموال در راه خدا، انفاق، جز اینها در این مقوله قابل قبول است.
3)ایثار انبیاء(ع) در راه اعتلای کلمة توحید و پیامبر (ص) در تبلیغ دین مبین اسلام و یاران صحابه (به ویژة انصار و مهاجران) ایشان مثال زدنی است اما با این حال مذهب تشیع با ایثار و شهادت طلبی به هم پیوسته است. شیعیان این فرهنگ والا و ارجمند را از امامان عظیم الشأن خویش قرار گرفته اند. حادثه جانگداز کربلا و عاشورای حسینی که منجر به شهادت آن بزرگوار و خاندان و یارانش و اسارت دیگر بازماندگان وی گردید، مثل اعلا و منحصر به فرد ایثار و از جان گذشتگی است که در همارة تاریخ سرمشقی برای نقصها و قیامهای شیعیان بر ضد حکام جور بوده است و از نمونه های بارزش، یکی نهضت مشروطیت ایران و دیگری انقلاب مردم ایران و پیروزی ایشان علیه حکومت شاهنشاهی وابسته به استعمار در بهمن ماه 1357 می باشد.
4)پس از پیروزی ملت شریف ایران و سرنگونی حکومت طاغوت، استعمارگران که از استقلال و آزادی مردم به رهبری حضرت اما (ره) به هراس افتاده بودند و از صدور انقلاب به مستضعفان جهان و کشورهای تحت سلطة آنان نگران بودند، انواع کارشکنیها را برای شکست این انقلاب به کار بستند و از جمله تحریک رژیم بعث عراق برای تجاوز به خاک ایران و جنگ هشت سالة تحمیلی بود. در واقع یکبار دیگر فرهنگ ایثار و شهادت به صورت بسیار بارزتری در ملت ایران نمایان شد و رزمندگان (ارتش، سپاه) جان بر کف و شجاع در این راه از تمام امکانات خویش استفاده کرده و با دادن جان خویش نه تنها انقلاب اسلامی را، بل اسلام را برای قرن بیستم یکبار دیگر ترجمه و تفسیر و زنده کرده اند. نهایت اینکه هزارات شهید، جانباز، آزاده همراه با پیروزی بدست آمده، نتایج پر بار آن می باشد.
5)انقلاب اسلامی ایران الهامبخش روحیه و فرهنگ ایثار طلبی ملت ستمدیدة فلسطین این بوده و انتفاضة تحت تأثیر این آموزه ها، مبارزة جدی تری را علیه صهیونیسم برای آزادسازی قدس اغاز کرد.
6)برغم همة این موارد موضوعی که جای پژوهش گسترده ای را می طلبد و صاحب نظران و اندیشمندان باید درباره اش قلم فرسایی و تلاش ویژه ای را ارائه نمایند، این است که پس ازاتمام هشت سال جنگ تحمیلی روحیه ایثار، شهادت و از خود گذشتگی، و نیز کسانی که پرچمدار این عرصه بوده اند نظیر شهداء، جانبازان و آزادگان، رنگ باخته و به سردی گراییده است. علت این امر از سویی تبلیغات ذشمنان داخلی و خارجی بوده که برای ریشه کن کردن ارزشها، باورها و اعتقادات ملت مسلمان از هیچ کوششی فروگذار نکرده اند از جمله در دسترس قرار دادن برنامه مبتذل ویدئویی، ماهواره ای و اینترنتی و نیز استفاده از شعارهای عوام فریب و کم ارزش و بی ارزش در مقابل شعارهای اسلامی و ملی مردم و از سویی نبودن یک برنامه جامع، اصولی، و منسجم از سوی دولتمردان و نهادهای آموزشی و تربیتی و نیز نهادینه نشدن این ارزشها از دوران کودکی و نوجوانی در بسیاری از خانواده می باشد.
7)ایثار باید ابتدا در تک تک افراد خانواده به یک اندازه پایه گذاری شود تا در تمام جامعه نهادی شود یعنی اگر فقط بعضی از افراد به ایثار و ایثارگری ایمان قلبی بیاورند ولی افراد دیگر حتی از آن آگاهی نداشته باشند هیچ وقت به یک جامعة یک دست و هماهنگ نمی رسیم در این صورت اگر ایثار در جامعه اصلاً مطرح نشود وضع نا به سامان جامعه است. پس ایثار را باید مانند بارانی ببارد در همه جا به یک اندازه می بارد و همة قسمت ها به یک اندازه سود می برند و تأثیر می گیرند، به یک اندازه در تمام جامعه نهادی گردد.
فرمت فایل : WORD ( قابل ویرایش ) تعداد صفحات:148
انسان تا وقتی که در خانه و کاشانه خود زندگی می کند، و در کوچه بازار برای تهیه امرار معاش زندگی با مردم سر و کار پیدا می کند، با افکار مختلفی روبرو می شود، که این افکار غالبا در محور مادیات دور می زند. گرچه جامعه ی اسلامی ما ایرانیان از یک رشد عقلی و انسانی و اسلامی خاصی برخوردار است که نظریش را در تمام ملتهای جهان کمتر می توان یافت . با وجود این چون بر اثر نیاز به کالاهای روزمره ی زندگی تا حدودی مادیات بر افکار مردم اثر گذاشته و هر کسی را به نحوی به خود مشغول ساخته، لذا هر کسی در شعاع محدوده ی زندگی خود فکر می کند و سخن می گوید. در مقابل این افکار مختلفی که در کوچه و بازار با آن برخورد می کنیم به قدمی فراتر می نهیم، و سری به جبهه های جنگ حق علیه باطل می زنیم و رزمندگان اسلام را که در مرزهای مملکت اسلامی مان ایران بر علیه لشکر کافر کمونیستی عراق جنگیدند ، آن ها را از نزدیک زیارت می کنیم و به روحیه و افکارشان برخورد می کنیم ، می بینیم در آن میدان نبرد، در آن صحرای پرآتش و خون، در زیر سلاح های درون مخرب دشمن ، روح وحدت و انسجام و صفا و صمیمیت در بین حکمفرما بود، و یار و یاور هم بودند برای اسلام و مملکتشان به امر رهبر عزیزمان امام خمینی مدظله ( که به حق فرمان رهبرمان، فرمان ولی عصر امام زمان ارواحنافداه است) عشق می ورزیدند و جان خویش را نثار می کردند و برای شهادت در راه خدا از یکدیگر سبقت می گرفتند. به راستی می توان گفت زندگی اگر هست همان است که آن ها داشتند و دارند. نه ما زیر وقتی که روح صفا و ایمان در جامعه ای زنده باشد و هر کس دیگری را از دیدگاه محبت و ایمان بنگرد و ذهن خود را از تمام مفاسد اخلاقی و عیوب نفسانی پاک گرداند، آن وقت است که هر چه را می بیند به آن عشق می ورزد و با هر که سخن می گوید از آن لذت می برد . رزمندگان ما که در جبهه های جنگ می جنگیدند ، چنین حالتی داشتند، آن ها همه نسبت به هم عشق می ورزیدند و همدیگر را دوست می داشتند. دلهایشان از تمام کینه ها و خود پسندیها پاک بود و دنیا در نظرشان کوچک و آخرت بزرگ... اما چرا اینگونه بودند؟
برای اینکه وقتی در میدان جنگ هدف فقط خدا باشد و نابودی حکومت طاغوت و استقرار حکومت قرآن، آن زمان است که میدان جنگ آنچنان روحانیت و معنویت خاصی پیدا می کند که نور را نسبت و عظمت خدا در آن جا مشاهده می شود آن وقت است که سرباز اسلام در جبهه های جنگ تصفیه می شود، خالص می شود، ساخته می شود، بنده خاص خدا می شود، دنیا در نظرش کوچک و آخرت بزرگ جلوه می کند. دلش از خانه و کاشانه اش کنده می شود، از زن و فرزندش فراموش می کند. او چیز دیگری را می بیند که همه چیز در مقابل او هیچ است ، و او خداست. او جلوه ی خدا را در جبهه های جنگ می بیند نه در خانه و کاشانه ی خویش لذا مجنون وارمی جنگد تاشربت شهادت را بنوشد و به لقای محبوبش واصل شود. به خاطر همین است که جبهه رفته ها دل از جبهه نمی کنند، وقتی که از جبهه برمیگردند و به شهر و دیارشان باز می آیند و چند روزی می مانند، خسته می شوند، کسل می شوند، دلشان می خواهد زود به جبهه برگردند. چرا چنین است؟ برای آنکه آن ها در جبهه عاشق خدا شده اند و جلوه ی خدا را در آن جا دیده اند. مانند پروانه ای می مانند که باید خود را به شمع بزند و بسوزاند و به حق واصل شود. سخن از عشق است و عاشقی پرواز به سوی ملکوت ، پرواز از این متن خاکی ، پرواز از این بند و قفس است و پاکی زندگی، پرداز از همه ی وابستگیهای مادی، زمینی ،پرواز به سوی تنها معشوق و تنها معبود، یگانه مقصد و مقصود، که اگر نبود اجل معین روح الهی انسان حتی چشم بر هم زدنی آرام نمی گرفت و پر می کشید و به سوی معشوقش پرواز می کرد.
چنین قفس زنرای من خوش الحان است .
روم به روضه ی رضوان که مرغ آن چمنیم.
و تحقیقی جامع با این موضوع به عمل نیامده است
بر آن شدیم که قدمی کوچک در این راه بزرگ بر داریم شاید که محققین آینده را یاری رساند. در این بین از سرکار خانم افخمی و اساتید گرامیمان که بسیار همراهیان نمودند تشکر می کنیم.
مقدمه
ایثار و شهادت در شمار عالی ترین مفاهیم الهی و حاصل متعالی ترین ارزش هایی هستند که یک انسان می تواندکسب کند. این مفاهیم اثر گذار و تعالی بخش می توانند فرهنگ یک جامعه را به غایت تحت تاثیر قرار دهندو والاترین برکات را به ان ببخشند. پیام و ارمان شهدا به دلیل عظمت مرتبه ای که شهدا بدان دست یافته اندعالی ترین پیام هایی است که به انسان می رسد و چون از نهاد پاک ترین و بلند مرتبه ترین انسان ها برخواسته اند پیامی از جنس پیام انبیاء الهی است. شهدا فرزانگان و برگزیدگان نسل خود بوده اند و اصلی ترین پیام انها برای نسل امروز پیمودن همان طریقی است که خود طی کرده اند که طریق الی الله است. معنای این مسیر تبلور همه ی ارمان ها و اندیشه هایی است که انسان خدا جو جستجو می کند و شهدا از این منظر رسولانی هستند که پیام خدایی شدن و خدایی زندگی کردن را ابلاغ می کنند.
1-1 مقدمه
این تحقیق توسط دانش آموزانی نوشته شده که در اول راه هیئت و پشتکار را سرلوحه کار خود قرار دادند. در این فصل شما را از هدف و اهمیت و ضرورت تحقیقمان آگاه خواهیم کرد و در آخر این، که ارکان اساسی تحقیقمان را توضیح خواهیم داد تا ابهامات برطرف شود و با دیدی بازتر تحقیق را دنبال کنیم.
درخت دانش زیر شما را در دنبال کردن این فصل کمک خواهد کرد.
2-1 بیان مسئله :
ما در این تحقیق تلاش کردیم تا به مفهوم ایثار و شهادت از دیدگاه قرآن و سیره نبوی پی ببریم و سپس تاثیر و مصادیق آن را در جامعه کنونی را مورد مطالعه قرار دادیم که در فصل های آتی به آن اشاره می شود.
3-1 اهداف تحقیق :
ما در این تحقیق در صددیم که به اهدافی نظیر
1) شناساندن دقیق ایثار و شهادت
2) تفکیک ایثار خوب از بد، فردی از اجتماعی
3) آگاهی جامعه و افراد از ایثارهای انجام شده در تاریخ
4) بررسی مقام شهید در دنیا و آخرت
5) فراگرفتن راه و روش و متون گردآوری در اطلاعات
6) میزان توجه مردم در جامعه فعلی به ایثار و شهادت
برسیم و به جوانان و کسانیکه این تحقیق را مورد مطالعه قرار می دهند از طریق آیات و روایات و نوشته ها ، انس گرفتن آن با شهدا و دنبال کردن راه آنها و آثار ایثار یادآور شویم.
4-1 اهمیت تحقیق :
با توجه به اینکه در جامعه ای زندگی می کنیم که دین اسلام رواج دارد، دینی که فطر و زهد و ایثار و شهادت است پس نباید ایثار و شهادت کم رنگ شده باشد. از این رو ما نیز به دلیل اثر اصلاحی که در جامعه ، خانواده ها، جوانان دارد مثلا اگر در خانواده ایثار وجود داشته باشد، که خانواده از هم نمی پاشد و همچنین چون مطلبی است که در آیات و روایات بر آن تاکید زیادی شده است ما را به قسمت آن تشویق می کنند پس باید آن را بشناسیم و بر مفاهیم آن تسلط پیدا کنیم و نیز ممکن است ایثار در جامعه کنونی کم رنگ شده باشد، باید از آن دفاع شود تا در نسل های بعدی نیز ادامه پیدا کند. مطلب شهادت در ذهن اکثریت مردم ما تمام شده محسوب می شود پس ما در این تحقیق نقش به سزای شهادت را بیان می کنیم.
5-1 سئوالات با فرضیات تحقیق :
فرضیه 1 : نگرش جامعه معلمین و دانش آموزان در رابطه با ایثار و شهادت
فرضیه 2 : رابطه جهاد و. شهادت
فرضیه 3 : مفهوم شهادت و مقام شهید
فرضیه 4 : ایثار و رابطه اخلاقی ، اجتماعی و سیاسی آن در جامعه
فرضیه 5 : آثار فرهنگی ایثار و شهادت در جامعه
6-1 تعریف واژگان اساسی تحقیق :
الف) معنای کلمه شهید
در کتب لغت برای کلمه شهید چه معنا ثبت شده است؛ مانند امین در ارائه شهادت، گواه، کشته در راه خدا و کسی که چیزی از او پوشیده نیست چنان که شهادت را به جز دادن به آنچه دیده شود و مجموع آنچه با حس درک کردنی است) دانسته اند چرا که کشته راه خدا را (شهید) می خوانند؟ در این باره وجوه مختلفی ذکر شده است؛ مانند :
- شهید ، شهادت حق را در راه خدا بر پا کرده، عملا به حق شهادت می دهد.
- فرشتگان او را می بینند، پس او شهید به معنای شهود است.
- خداوند و فرشتگانی، بهشت را برای شهید گواهی می دهند.
- زنده و نزد پروردگارش زنده است.
- ملکوت و ملک خداوند را مشاهده می کند.
- روز قیامت گواه بر امت های دیگر است.
- در مجموع البحرین آمده است: (( شهید از اسامی خداوند است ، یعنی آنکه چیزی از او پنهان و غایب نمی ماند.
در حقیقت شهید دانستن خدا بدان معناست که خداوند همه چیز را می بیند و شاهد هر چیزی است. از این رو، شهید در انسان، معنایی خاص دارد . واژه های شهید در شاهد، شهادت، شهود، در انسان بیانگر نوعی خاص از دیدن ، روئیت کردن، حضور یافتن و آگاهی یافتن است. در شهید همان شاهد است و شاهد مشاهده کننده چیزی است که در مورد اعتقاد علاقه قلبی اوست.
در دائره المعارف modem Islamic worlds واژه شهید این گونه معنا شده است:
شهید، در لغت به معنای گواه است ، معمول ترین معنای این لغت که بیش از پناه و شش بار به صورت مفرد جمع و قید در قرآن به کار رفته، در شاهد عینی یا شاهد در مفهوم است.
در اصطلاح ، این واژه برای افرادی اطلاق می شود که در راه خدمت به دین و دفاع از آن جان خود را فدا می کنند...
دین اسلام بر پایه (( شهادت دادن)) به حقانیت واپسین وحی خداوند از طریق واپسین پیامبرش محمد (ص) بنیاد شده است و تا جایی که پرشورترین یا معنادارترین شکل شهادت دادن، به نفس انسان، روح مرتبط می شود. بنابراین پایه اسلام، شهادت است. اما همان گونه که دیدیم ، عمل شهادت دادن در اسلام به روش های متعددی انجام می پذیرد . از بیان لا اله الا الله ، محمد رسول الله، نهایی ترین وجه شهادت ، یعنی فدا کردن زندگی خود برای استقرار آرمان های اسلامی یا دفاع از آن آرمان ها.
بنا بر آنچه گفته می شود ، می توان نتیجه گرفت معنای واژه شهید، از کشته شدن در راه خدا فراتر می رود هر کس که به مقام شهود حقیقت رسد و با عمل خود به یگانگی و حقانیت خداوند شهادت دهد، شهید است، اگر چه در جهاد کشته نشود و با برگ طبیعی از دنیا رود. از سوی دیگر تقدیم جان در راه حق بالاترین مرتبه شهادت دادن به ربوبیت خداوند و محبوبترین عمل نزد خداوند است.
ب- معنا و مفهوم ایثار
ایثار در لغت به معنی برگزیدن، غرض دیگران را بر غرض خویش مقدم داشتن ، برگزیدن منفعت غیر را بر مصلحت خود مقدم داشتن و این کمال درجه سخاوت است دیگری را در رساندن به منفعت و دفع مضرت بر خود مقدم داشتن و آن نهایت برداری است. ( دهخدا ، علی اکبر، لغتنامه، ذیل کلمه ایثار)
ارزش و اهمیت ایثار
در اسلام ایثار فی نفسه دارای ارزش نیست بلکه آنچه به آن ارزش می دهد جهت و هدف ایثار است که در کدام جهت برای چه هدفی می باشد در همه فرهنگ ها ایثار وجود دارد مهم ماهیت و محتوای عمل است نه صورت عمل.
امام خمینی (ره) می فرمایند :
شما جان خودتان را فدا می کنید و بسیار اشخاص مهم هستند که در راههای انحرافی باز هم این کار را می کنند.
صورت عمل یک صورت است که این معنی دو تا و محتوا دو تا می باشد میزان محتوای عمل است نه صورت عمل . ( صحیفه ی نور ، ج 20، ص 92)
تاریخچه ی ایثار و شهادت
فداکاری، ایثار و گذشت موضوعی است که خارج از حوزه ی زمان و مکان در وجود سرنوشت پاک الهی نهفته بوده است. لذا با تولد انسان ابوالبشر روح فداکاری ، ایثار و گذشت در او دیده شده به همین جهت می توان مصادیق فراوانی از ایثار و گذشت در طول تاریخ در نظر گرفت اگر تاریخ ادبیات ملل مختلف دنیا را مطالعه نماییم مملو از وجود مصادیق و رویکردهای انسانی ، اعتقادی و ملی است.
در این رهگذر اولین ایثارگر، اولین بخشنده همه چیز به ما و اولین آفریدگار بی منت و مزد، خداوند قهار و منان می باشد. روح ایثارگری، فداکاری و گذشت بیش از همه متعلق به خداوند است. همان گونه که رافت و مهربانی خداوند در مقابل جور ظلم ستم بندگان ( قدر ناشناسی بندگان) بی منتهاست، فرستادگان و برگزیدگان او نیز صاحبان این صفات والا نیز لذا در امر دعوت مردم غافل به سوی پروردگارشان از جانب هر کدام از پیامبران ، رنج ، و زحمت، گرفتاری شدید، شکنجه و مصیبت ، زخم جسم و روان و نهایتا شهادت مزد ظاهری پیامبران به جای تقدیر و تشکر بود.
پایان نامه نقش ایثار در تحقق وحدت ملی و انسجام اسلامی 114 ص