تحقیق و بررسی در مورد حقوق زنان در سیره و آموزه های نبوی (حقوق اجتماعی و سیاسی در سیره و آموزه های نبوی) 37 ص

اختصاصی از کوشا فایل تحقیق و بررسی در مورد حقوق زنان در سیره و آموزه های نبوی (حقوق اجتماعی و سیاسی در سیره و آموزه های نبوی) 37 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 35

به نام خدا

موضوع :

حقوق زنان در سیره و آموزه های نبوی (حقوق اجتماعی و سیاسی در سیره و آموزه های نبوی)

نام و نام خانوادگی : محمد حسن منتظر

نام دانشگاه : دانشگاه علمی کاربردی – خدمات قضایی

نام استاد : جناب آقای مومنی

بهار 87

فهرست مطالب

عنوان صفحه

مقدمه

حقوق و حیات اجتماعی زن در دنیای قدیم

وضعیت و حقوق زنان در جامعه ی عرب

تفاوت حقوق زن و مرد در اسلام (به طور مختصر)

جهاد

شهادت

زینت

ستر (پوشش) حجاب

دیه

نکاح با غیر مسلمان

نفقه

طلاق

حقوق زن در اسلام (حقوق عمومی)

همسانی زن و مرد از حیث ارزش وجودی

برابری دختر و پسر

اهلیت

مالکیت

ارث

تحصیل

اشتغال

قضاوت

شهادت

10- آزادی عقیده و بیان

11- مشارکت سیاسی

حقوق اختصاصی زن در اسلام (به طور مختصر)

آزادی زن در انتخاب همسر

مهریه

نفقه

حضانت و رضاع

حقوق معاشرت با زن

طلاق

حقوق زن در نظام جمهوری اسلامی

نتیجه گیری

مقدمه :

انسان از گذشته های دور تا به امروز در پی شناسایی حقوق خویش و در جهت تأمین و تضمین آن، همواره قربانی داده است انسان همان موجودی است که آفرینش وی در زیباترین شکل ممکن صورت پذیرفته و خداوند خود را نسبت به چنین آفرینش تحسین نموده و بر همین اساس جایگاه شایسته و اعمال امروز او مورد تأکید قرار گرفته است. و در قرآن آمده است که تنها انسان است که تاج کرامت بر سر او نهاده شده است و برای چنین انسانی برخورداری از حقوق ویژه امری طبیعی است و رابطة مستقیمی بین استعدادها و توانایی ها او با دامنة حقوقی وی دارد از نظر قرآن جنسیت مهم نیست آنچه که ملاک برتری است جنسیت نمی باشد بلکه در نزد خداوند تقوا است زن و مرد اگر چه از نظر جنسیت متفاوتند ولی از نظر انسانیت برابر هستند. علت تفاوت حقوق بین زن و مرد نظیر قضاوت، ارث، شهادت، تعده، زوجات، طلاق، ولایت و اموری از این قبیل را باید در تفاوت های وجودی میان زن و مرد جست و جو کرد. از نظر اسلام تفاوت های فراوانی میان زن و مرد از لحاظ جسمی، روانی، احساسی سبب گردیده است اسلام بر پایه فطرت انسانی، حقوق خویش را وضع نموده است با عنایت به این تفاوت های فراوانی میان زن و مرد از لحاظ جسمی، روانی، احساسی سبب گردیده است اسلام بر پایه فطرت انسانی، حقوق خویش را وضع نموده است با عنایت به این تفاوت های حقوقی برای زن و حقوقی برای مرد قائل شده است که سر جمع برابری و تساوی میان آنها و نفی تبعیض جنسی است.

در این مقاله سعی شده است در مورد حقوق زنان در اسلام و آموزه های نبوی و همچنین در جوامع گذشته وضع و احوال آنان مورد بررسی قرار گیرد نگاه بدبینانه و شیء گونه نسبت به زن در متون منثور و منظوم ما دیده می شود به طور نمونه:

زن از پهلوی چپ شد آفریده کسی از چپ، راستی هرگز ندیده

نظامی

چه خوش گفت شاه جهان کیقبا کـه نفریـن بـد بـر زن نیـک بــاد

سعدی

در سیاستنامه خواجه نظام الملک، ضمن توصیة مردان به بی توجهی نسبت به خواسته یا گفتة زنان می نویسد: «اول مردی که فرمان زن برد و او را زیان داشت و رنج و مشقت افتاد آدم (ع) بود که فرمان حوا کرده گندم بخورد تا از بهشتش بیرون کردند». و یا حکیم متأله «ملاصدرا» در کتاب «اسفار اربعه» زنان را در شمار حیوانات به حساب آورده و نمونه های دیگر نیز وجود دارد که با بیانات خود مقام زن را

حقوق زنان در سیره و آموزه های نبوی (حقوق اجتماعی و سیاسی در سیره و آموزه های نبوی)

اختصاصی از کوشا فایل حقوق زنان در سیره و آموزه های نبوی (حقوق اجتماعی و سیاسی در سیره و آموزه های نبوی) دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:37

فهرست مطالب:
مقدمه
حقوق و حیات اجتماعی زن در دنیای قدیم
وضعیت و حقوق زنان در جامعه ی عرب
تفاوت حقوق زن و مرد در اسلام (به طور مختصر)
۱- جهاد
۲- شهادت
۳- زینت
۴- ستر (پوشش) حجاب
۵- دیه
۶- نکاح با غیر مسلمان
۷- نفقه
۸- طلاق
حقوق زن در اسلام (حقوق عمومی)
۱- همسانی زن و مرد از حیث ارزش وجودی
۲- برابری دختر و پسر
۳-  اهلیت
۴- مالکیت
۵- ارث
۶- تحصیل
۷- اشتغال
۸- قضاوت
۹- شهادت
۱۰- آزادی عقیده و بیان
۱۱- مشارکت سیاسی
حقوق اختصاصی زن در اسلام (به طور مختصر)
۱- آزادی زن در انتخاب همسر
۲- مهریه
۳- نفقه
۴- حضانت و رضاع
۵- حقوق معاشرت با زن
۶- طلاق
حقوق زن در نظام جمهوری اسلامی
نتیجه گیری

مقدمه :

انسان از گذشته های دور تا به امروز در پی شناسایی حقوق خویش و در جهت تأمین و تضمین آن، همواره قربانی داده است انسان همان موجودی است که آفرینش وی در زیباترین شکل ممکن صورت پذیرفته و خداوند خود را نسبت به چنین آفرینش تحسین نموده و بر همین اساس جایگاه شایسته و اعمال امروز او مورد تأکید قرار گرفته است. و در قرآن آمده است که تنها انسان است که تاج کرامت بر سر او نهاده شده است و برای چنین انسانی برخورداری از حقوق ویژه امری طبیعی است و رابطه مستقیمی بین استعدادها و توانایی ها او با دامنه حقوقی وی دارد از نظر قرآن جنسیت مهم نیست آنچه که ملاک برتری است جنسیت نمی باشد بلکه در نزد خداوند تقوا است زن و مرد اگر چه از نظر جنسیت متفاوتند ولی از نظر انسانیت برابر هستند. علت تفاوت حقوق بین زن و مرد نظیر قضاوت، ارث، شهادت، تعده، زوجات، طلاق، ولایت و اموری از این قبیل را باید در تفاوت های وجودی میان زن و مرد جست و جو کرد. از نظر اسلام تفاوت های فراوانی میان زن و مرد از لحاظ جسمی، روانی، احساسی سبب گردیده است اسلام بر پایه فطرت انسانی، حقوق خویش را وضع نموده است با عنایت به این تفاوت های فراوانی میان زن و مرد از لحاظ جسمی، روانی، احساسی سبب گردیده است اسلام بر پایه فطرت انسانی، حقوق خویش را وضع نموده است با عنایت به این تفاوت های حقوقی برای زن و حقوقی برای مرد قائل شده است که سر جمع برابری و تساوی میان آنها و نفی تبعیض جنسی است.

در این مقاله سعی شده است در مورد حقوق زنان در اسلام و آموزه های نبوی و همچنین در جوامع گذشته وضع و احوال آنان مورد بررسی قرار گیرد نگاه بدبینانه و شیء گونه نسبت به زن در متون منثور و منظوم ما دیده می شود به طور نمونه:

زن از پهلوی چپ شد آفریده     کسی از چپ، راستی هرگز ندیده

نظامی

چه خوش گفت شاه جهان کیقبا      کـه نفریـن بـد بـر زن نیـک بــاد

سعدی

در سیاستنامه خواجه نظام الملک، ضمن توصیه مردان به بی توجهی نسبت به خواسته یا گفته زنان می نویسد: «اول مردی که فرمان زن برد و او را زیان داشت و رنج و مشقت افتاد آدم (ع) بود که فرمان حوا کرده گندم بخورد تا از بهشتش بیرون کردند». و یا حکیم متأله «ملاصدرا» در کتاب «اسفار اربعه» زنان را در شمار حیوانات به حساب آورده و نمونه های دیگر نیز وجود دارد که با بیانات خود مقام زن را تنزول داده اند و اهمیت آن را کم به حساب آورده اند و هنوز زنان از حیث برخورداری از بیشتر امکانات نظیر امکان تحصیل و اشتغال در بسیاری از کشورهای جهان در سطحی پایین تر از مردان قرار دارند البته از نظر محققانی نظیر «رابرت بلود» و «دونالدو ولف» سه عامل آموزش و اشتغال و میزان دستمزد تأثیری مستقیم در افزایش قدرت تصمیم گیری زنان دارد.

وضعیت زن در پیش از اسلام:

حقوق و حیات اجتماعی زن در دنیای قدیم

در ایران

زن به شهادت تاریخ، بدترین و شوم ترین و نکبت بارترین دوران حیات اجتماعی خود را در دوره پیش از اسلام گذرانده است و به ندرت به عنوان موجودی انسانی – که از حیث کرامت و ارزش انسانی با مرد همسنگ باشد مورد توجه قرار گرفته است بلکه غالباً به مثابه موجودی اهریمنی و شیطانی و نجس تلقی می شده است که پیوسته روح و روان مرد از او در آزار و اذیت بوده است.

 زنان در گذشته حتی در جوامع متمدنی چون ایران و روم از بسیاری از حقوق مادی و معنوی اعم از:

حق معامله، حق پیشه، حق مالکیت، حق انتخاب همسر، حق طلاق، حق تحصیل، حق رأی، حق ارث، حق وصیت، حق مهریه و … محروم بوده است. در درخشانترین دوره حیات اجتماعی زن در ایران پیش از اسلام یعنی عصر ساسانی – «زن مطلقاً فرمانبردار مرد بود و شخصیت حقوقی نداشت، پدر  و شوهر اختیارات وسیعی در دارایی های او داشتند؛ و آنچه که از هیاهوی جاهلانه که اخیراً اعلام کرده اند از بدیهیات تمدن ساسانی است نکاح با محارم و زناشویی در میان اقادب درجه اول حتماً معمول بوده است و احکام عجیب دیگری هم داشتند که وقتی پسری به سن رشد بلوغ می رسیده پدر یکی از زنان خود را به عقد زناشویی او در می آورده است».

مقاله ایمان و تولی در احادیث نبوی

اختصاصی از کوشا فایل مقاله ایمان و تولی در احادیث نبوی دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:36

فهرست مطالب:

 

تلفظ واژگان: 3

دوستی نوعی خویشاوندی است 5

عوامل دوستی زا 5

کسانی که شایسته دوستی نیستند قران: 6

دوست داشتن ناتوانان 7

محبت کردن و گرفتاری ها 8

نشانه محبت 8

محبت (متفرقه) 8

محبت شدید مومنان به خدا 9

ایمان: دوستی و دشمنی است. 11

آنچه دوستی خدا را به دنبال دارد 11

کسانی که خداوند دوستشان دارد 13

قران: 13

کسانی که خداوند دوستشان ندارد 14

محبوبترین مردم نزد خدا 15

کارهایی که خدا دوست دارد 17

محبوبترین کارها نزد خدا 17

پرستش عاشقان 18

خدا دوست کسی است که دوستش بدارد 19

آثار محبت خدا 19

ملاک منزلت داشنتن نزد خدا 21

نشانه خدا دوستی انسان 22

قران: 22

درجات خدا دوستان 23

بزرگترین منزلت 23

تشویق به ایجاد محبت خدا در دلهای مردم 25

خدا دوستی (متفرقه) 25

دوست داششتن برای خدا 26

شیوه اظهار دوستی برای خدا 28

دوست داشتن پیامبر 29

شرط محبت اهل بیت 31

برخورد امام علی با کسی که اظهار محبت به او می کند 31

بلا و سختی لازمه دوستی اهل بیت 32

انسان با کسی است که دوست دارد 34

منابع: 35

 

چکیده:

تلفظ واژگان:

تولی و تبرا دو مضدر عربی از باب تفصل و بروز تعدی می باشند اما در تعابیر زبان فارسی به صورت تولا و تبرا نیز کجا می روند. دهخدا ذیل واژه تولا ضمن اشاره به بوده/ آن چنین آورده است. «تولا» یعنی محبت وامید و دوست داشتن، گرچه برای این معنی تولی است، لیکن فارسیان به تصرف خود به الف خوانند چنان که تمنی را تمنا گویند، با توجه ره واژه تولی معانی زیر را ذکر می کند «ولی ساختن، ولایت، راندن، برگشتن و روی برگرداندن، دوست داشتن با کسی»

ریشه لغوی تولی و معنی آن واژه تولی مصدر باب تفصیل و از ریشۀ «ولی» مشتق شده است. این ریشه کاربردی دیرینه دارد به گونه ای که در زبانهای ساعی نیز، در معاینی نزدیک به همان زبان عربی، بکار رفته است. در زبان عبری بصورت «لاواه» در معنی پیوستن وپیوسته بدون بکار می رفته است. در عبری جدید به شکل «لواه» در آرامی «لوی» و در سریانی «لواه» آمده است که معنی همراهی را در برداشته است. برخی براین عقیده اند که که «تولی» اگر به صورت ظاهری یا تقدیری با «من» متحدی شود به معنی اعرافی و روی برگرداندن و اگر به خودی خود متعدی شود به معنی «ولایت» و پذیرش آن می باشد و حقیقت معنی تولی امرو برعهده گرفتن و سرپرستی آن می باشد البته هم در معنای فاعلی و هم معنای مفعولی بکار می رود [ر.ک، راغب/ 885 و 886 ، 1412 ق]. معنی اصلاحی تولی: بدیعی ترین مفهومی که از این اصطلاح به ذهن متبادر می شود آن است که تولی در اصطلاح تشیح یکی از فروع دین به شمار می رود و «تولی» به معنی دوستی با اهل حق، اعم از انبیاء و معصومان (ع) اولیا و سایر مومنان می باشد. ا ما باید به این نکته اذعان داشت که عناوینی که هم اکنون درحوزه«فروع دین» عنوان می شود از سویی شارع- بدین گونه که بر افواه جاری است- تعیین نشده است، اگر معنای تولی از صدر اسلام تاکنون تا حد مفهوم «حب دوستان خدا» تنزل یا فقه، ناشی از شرایط خاص تاریخی بوده که همواره اسلام اصیل و تشیح خالص در اقلیت و مظلومیت، و خفقان و فشار حکومت های وقت قرار داشته و زمینه ای برای بروز و ظهور ولایتی که قران معرفی می کند فراهم نبوده است.

بر این اساس «تولی» پذیرش ولایتی است که در پرتو آن همه مسلمانان در بهبه ای را در، منسجم و یکپارچه قرار می گیرند و همه عناصر درون آن به سوی یک جست و یک راه گام برمی دارند دژی محکم و نفوذ ناپذیر در مقابل بیگانگان فراهم می آورند. این مبحث را به مناسبت موضوع با روایتی که ابن عباس از رسول اکرم (ص) نقل می کند، به پایان می برم. ایشان به حضرت علی (ع) فرمودند:« ای علی! قسم به آن کسی که مرا به حق به نبوت برانگیخت که تمام زمینیان، تو را دوست بدارند چنان که آسمانیان دوستت می دارند هر آینه، خداوند از آنان را به آتش، عذاب نخواهد کرد»

دوستی نوعی خویشاوندی است

امام علی (ع): دوستی خویشاوندیی است اکتسابی.

امام حسن (ع): خویش کسی است که پیوند دوستی او را نزدیک کرده باشد هر چند نسبتش به دور است هر چند نسبتش نزدیک باشد. هیچ چیزی به بدن نزدیکتر از دست نیست اما همین دست وقتی بشکند (و معیوب شود) آن را ببرند و از بدن جدا کنند.

امام علی (ع): دوستی یکی از دو خویشاوندی است.

دوستی نزدیکترین خویشی است.

نزدیکترین خویشی دوستی دلهاست.

دوستی، خویشی است.

خویشاوندی به دوستی نیازمندتر است تا دوستی به خویشاوندی.

دوستی پدران با هم خویشاوندی

 عوامل دوستی زا

امام صادق (ع): سه چیز دوستی می آورد: دینداری، افتادگی و بخشندگی.

امام علی (ع): سه خصلت موجب جلب دوستی می شود: خوشخویی، مهربانی و فروتنی.

پیامبر خدا (ص): در پاسخ به این پرسش که چه چیز موجب محبت خدا و محبت مردم می شود؟ فرمود: به آنچه نزد خدای عز وجل است دل ببند تا خدایت دئوست بدارد و از آنچه مردم دارند دل برکن مردم دوستت خواهند داشت.

امام علی (ع): آن که چوب درختش نرم باشد شاخه هایش بسیار شود.

امام باقر (ع): چهره شاد و روی باز وسیلۀ جلب دوستی و مایه تقر ب به خداست و ترشرویی و گرفتگی چهره سبب جلب دشمنی و مایه دوری ازخداست.

امام جواد: سه خصلت است که به وسیله آنها جلب محبت می شود: رعایت انصاف در معاشرت با دیگران، کمک مالی به دیگران در سختی و خوشی و برخورداری از قلبی سلیم و مهربان.

 کسانی که شایسته دوستی نیستند قران:

«نمی یابد مردمی که به خدا و روز قیامت ایمان آورده باشند. ولی با کسانی که با خدا و پیامبرش مخالفت می ورزند دوستی کنند ه رچند آن مخالفان، پدران یا فرزندان یا برادران و یا قبیله آنها باشند. خدا بر دلهای چنین کسانی ایمان رقم زده است.»

«خدا شما را از … با کسانی که با شما نجنگیده اند بازنمی دارد…. بلکه خداود شما را دوستی ورزیدن با کسانی که با شما در این جنگیده اند واز سرزمینتان بیرونتان رانده اند یا در بیرون راندتان همدستی کرده اند باز می دارد».

امام علی (ع): دوستی عوام مانندابر از هم گسیخته می شود و همچون سراب تار و مار می گردد.

رشته دوستیهای بدکاران زودتر از هر دوستی دیگری از هم می گسلد.

دوستی نابخردان همچون سراب از بین می رود و همچون مه برطرف می شود.

دوستی نادانان تغییر می پذیرد و زود رخت برمی بندد.

دوستی احمق چون درخت آتش است که اجزای آن یکدیگر را می سوزاند.

با کافر دوستی مورزید و با نادان همنشینی مکنید.

مبادا دشمنان خدا را دوست بداری، یا دوستیت را نثار کسی که جز دوستان خدا منی، که هر کس مردمی را دوست بدارند با آنان محشور شود.

دوستی و محبت خود را بیجا مکن.

دوستی و محبت خود را ارزانی کسی مدار که وفا ندارد.

 دوست داشتن ناتوانان

پیامبر خدا (ص): خدایم مرا به دوست داشتن مسلمانان مستمند فرمان داده است.

حدیث معراج آمده است: ای احمد! دسوت داشتن من دوست داشتن تهیدستان است؛ پس به تهیدستان نزدیک شو و آنان را کنار خود بنشان و از توانگران دوری گزین و نزدیکانشان منشین، زیرا که فقیران دوستان منند.

پیامبر خدا (ص): ای علی! خدای عزو جل دوستی مستمندان مستضعفان زمین را ارزانی تو کرده است. پس، تو به برداری آنان خشنودی و آنان به امامت و پیشوایی تو.

محبت مانع شناخت است

قران:

زنان شهر گفتند: زن عزیز از غلام خود کام خواسته و شیفتۀ او گشته است. ماوی را درگمراهی آشکار می بینیم.

پیامبرخدا: عشق توبه چیزی، کور و کرت می کند.

امام علی(ع): چشم عاشق از دیدن عبیهای معشوق کور است و گوش او از شنیدن زشتیهایش کر.

امام باقر(ع): درباره آیه «وعشق به پرده دل او آویخت». فرمود: عشق یوسف او (زلیخا) را ازمردم در حجاب و بی خبر کرد چندان که جز به یوسف نمی اندیشید. حجاب به معنای شفاف است و شفاف حجاب و پرده دل است.

پایان نامه قدرت و اقتدار در حکومت نبوی

اختصاصی از کوشا فایل پایان نامه قدرت و اقتدار در حکومت نبوی دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:75

فهرست مطالب:
عنوان                                              صفحه
فصل اول : مفهوم قدرت     ۱
معنی لغوی قدرت     ۲
مفهوم قدرت از دیدگاه دانشمندان     ۲
فیودور بورلاتسکی     ۳
برتراندرامل    ۴
کارل مارکس     ۶
ماکس وبر    ۷
چایلد     ۱۲
مهدی مطهر نیا     ۱۲
فصل دوم : ریشه های قدرت     ۱۵
مقدمه ای بر بحث     ۱۶
نظریه خدایی     ۱۶
نظریه اجتماعی     ۲۰
نظریه اقتصادی     ۲۳
توارث     ۲۴
توانایی فردی     ۲۵
فهرست مطالب
عنوان                                              صفحه
ریشه های قدرت پیامبر     ۲۵
فصل سوم : مشروعیت قدرت یا اقتدار     ۳۰
مقدمه بحث     ۳۱
مشروعیت : معنای لغوی     ۳۲
معنای اصطلاحی     ۳۳
مشروعیت و قانونی بودن     ۳۴
مشروعیت و کارآمدی    ۳۶
تحول مفهوم مشروعیت     ۳۷
متعلق مشروعیت     ۴۰
منشاء مشروعیت     ۴۱
منشاء‌ الهی      ۴۳
زور و غلبه     ۴۳
منشاء مردمی اقتدار     ۴۵
نظر ماکس وبر    ۴۶
فصل چهارم : پایه های اقتدار در حکومت نبوی     ۴۸
مقدمه بحث     ۴۹
فهرست مطالب
عنوان                                              صفحه
مفهوم مشروعیت در فرهنگ اسلامی     ۵۰
پایه اقتدار حکومت پیامبر چه می باشد؟     ۵۱
دلایل عقلی و نقلی اقتدار پیامبر    ۶۰
منابع و ماخذ     ۶۹

چکیده:

فصل اول

مفهوم قدرت

معنی لغوی قدرت :

در لغت «قدرت» توانستن ، توانایی داشتن ، توانایی ، نیرو ، توانایی انجام دادن کاری یاترک آن معنی شده است . (فرهنگ لغت عمید جلد یک)

مفهوم قدرت از دیدگاه اندیشمندان

قدرت از مقوله های مهم و اساسی جامعه شناسی سیاسی و علم سیاست می‌باشد که بدون در نظر گرفتن آن مطالعات و پژوهشها در این رشته ها ناقص خواهد بود . اهمیت قدرت به حدی است که برخی صاحبنظران در تعریف علم سیاست آنرا علم مطالعه قدرت دانسته اند . بطوریکه هـ رولد لاسول می گوید :

«علم سیاست بصورت یک نظام تجربی عبارت است از مطالعه چگونگی شکل گفرتن قدرت و سهیم شدن در آن است و عمل سیاسی عملی است که بر اساس قدرت انجام می گیرد .» (اصول علم سیاست ، ابوالقاسم طاهری صفحه 32)

موریس دوورژه محور اصلی عرصه سیاست را قدرت می داند . بولاتسکی می گوید : مفهوم قدرت محور تئوری سیاسی و مطالعه پروسه های سیاسی مشخص و کلید درک نهادهای سیاسی ، جنبشهای سیاسی و خودسیاست .(اصول علم سیاست ، ابوالقاسم طاهری ، صفحه 33 ، 34 ، 37)

برتراند دوژوونل سیاست را بررسی و شناختن زیست هر گونه اعمال قدرت و نموذ قلمداد کرده است .

این اظهار نظرها از اهمیت قدرت در بررسیهای سیاسی و جامعه شناختی حکایت می کند . حال با توجه به این مهم مفهوم قدرت را از دیدگاه صاحبنظران بررسی می نماییم .

فیودوربورلاتسکی :

فیودوربورلاتسکی می گوید : قدرت ، توانایی واقعی اعمال اراده یکی بر دیگران در حیات اجتماعی ، و در صورت لزوم از راه تحمیل آن بر دیگران است . قدرت سیاسی یعنی یکی از مهمترین جلوه های توانایی و استعداد واقعی یک طبقه ، گروه یا فر معین برای اعمال اراده اش قدرت از سوی بسیاری از دانشمندان علوم سیاسی به عنوان مفهوم مرکزی سازمان یک نظام مورد توجه قرار گرفته است . شاید عینیترین حامی این وضع هانس . . . ج مور کنت در کتاب سیاست میان ملل اظهار می دارد که قدرت هدف فوری سیاست حتی در صحنه سیاست بین الملل است و هرچه که متضمن این نباشد سیاسی نبوده و نباید سیاسی در نظر گرفته شود . با وجود سادگی ظاهری از واژه قدرت درک یکسان و هماهنگی بین افراد وجود ندارد‌. برداشت یک سیاستمدار از قدرت با استنباط یک حقوقدان از این واژه متفاوت است‌. تلقی قدرت نزد مردم با تعبیر آن پیش عالم دانش استراتژی تفاوت بسیاری دارد . نقش و اثر قدرت نیز در سطح جامعه متفاوت از کاربرد آن در روابط بین الملل است‌. قدرت ، نفوذ و اقتدار واژه هایی هستند که در دنیای سیاست بسیار شنیده می‌شود . اما استفاده از آن منحصر به این قلمرو نیست . در تمام سطوح زندگی اجتماعی با عامل قدرت سروکار داریم . (اصول علم سیاست ، ابوالقاسم طاهری ، صفحه 163)

برتراندراسل :

برتراندراسل معتقد است که «قوانین علم حرکات جامعه قوانینی هستند که فقط بر حسب قدرت قابل تبیین هستند نه بر حسب این یا آن شکل از قدرت» راسل برخلاف نظریه مارکسیسم کمونیسم حرکت اصلی اجتماع را مسئله اقتصادی نمی‌داند بلکه معتقد است که هدف اساسی و مقصد اصلی در قاموس اجتماع کسب قدرت و سیادت است به همان ترتیب که در علم فیزیک «انرژی» عامل اصلی و مولد اساسی پدیده هاست ، قدرت خواهی و سیادت طلبی هم مانند انرژی دارای صور گوناگون است که تمول ارتش مهمات جنگی ، قدرتهای غیرنظامی ، قوه تحلیل بر اعتقاد است و بسیاری دیگر از این قبیل انواع مختلف آنرا تشکیل می دهند بدین ترتیب راسل «قدرت طلبی» را محرک ، زیربنا و اساس و محور هر حرکت اجتماعی می داند . که تنها می توان با تبیین «قدرت» نه این یا آن شکل از آن به قوانین علم حرکات جامعه دست یافت در همین راستا او می گوید : «برای کشف این قوانین لازم است که نخست اشکال مختلف قدرت را طبقه بندی کنیم و سپس به مطالعه نمونه های تاریخی مهمی بپردازیم که نشان می دهند چگونه سازمانها و افراد بر زندگی مردمان تسلط یافته اند . بدین ترتیب برتراندراسل به نوعی قدرت راه امکانات و توانمندی می داند اومی نویسد : «قدرت را می توان به معنای پدید آوردن آثار مطلوب تعریف کرد . به این ترتیب قدرت مفهومی است کمی .»

وی عطف به قیاس فیزیکی «قدرت» هم مانند انرژی دائماً در جریان تغییر شکلهای اجباری از حالتی به حالت دیگری دارند و می افزاید : تلاش در جهت شناخت «قدرت بنیادی» و اصرار در جهت توجیه اینگونه قدرت در مکاتب اجتماعی و فلسفی موجبات بروز انحراف در مطالعات تاریخی را فراهم آورده است .»

اینگونه به نظر می رسد که وی سعی دارد از یک سو با تأکید بر قدرت به عنوان پدید آورنده آثار مطلوب» و از سوی دیگر با تشبیه آن به مفهوم انرژی در فیزیک از «قدرت» به عنوان کمیت قابل سنجش نام برد و تبع آن از انگیزه قدرت طلبی نیز به عنوان یک کمیت قابل سنجش استفاده نماید . (تبیینی نوین از مفهوم قدرت (‌مطهرنیا صفحه 68)

کارل مارکس

از دیدگاه مارکس قدرت پدیده ای است که در ارتباطات میان طبقه ای تجلی پیدا می کند . به عبارت دیگر به ظاهر در فلسفه مارکس برعکس دیدگاه راسل قدرت یک پدیده کمیت پذیر نیست و همان مفهوم «ارتباطی» را داراست که در آن عناصر جبار و زور نیز وجود دارد . به نظر وی رابطه سلطه آمیز اجباری و زوری طبقه دارنده سرمایه ابزار و وسایل تولید ، منبع قدرت می باشند به عقیده مارکس عامل ثبات و دوام «نسبی» قدرت همانا دگرگونی همیشگی ابزار تولید و روابط مشخصه آن است «بورژوازی نمی تواند بدون آنکه ابزار تولید و بنابراین روابط تولیدی و در نتیجه مجموعه شرایط تولیدی را سراپا دگرگون کند به هستی خویش ادامه دهد .»

از طرفی دیگر وی افزایش دلایل تولید و در نتیجه افزایش تعداد کارگران و میزان فقر آنها را عامل فروپاشی) قدرت می داند پس به عقیده مارکس باید تعریف قدرت را کنترل طبقه زحمتکش توسط طبقه دارنده سرمایه دانست) و آنرا در رابطه میان طبقه دارنده عوامل تولید و طبقه فاقد این عوامل جستجو کرد. (تبیینی نوین از مفهوم قدرت ، مطهرنیا ، صفحه 73)

ماکس و بر

جامعه شناسی ماکس و بررا باید «جامعه شناسی سلطه» نامید و بر سیاست را اعم از دوست دانسته آنرا فعالیت عمومی انسان شمار می آورد . به عقیده وی تاریخ مشحون از رفتارهای سیاسی است که در مکانها و زمانهای گوناگون مبانی و اصول متفاوتی داشته و نهادهای بسیار متنوعی را بوجود آورده است . سیاست را نباید با دولت که یکی از تظاهرات تاریخی سیاست و دقیقاً مهمی از آن با جنبش عقلانی شدن تمدن جدید متناظر است اشتباه کرد . در طول تاریخ واحدهای سیاسی سوای دولت وجود داشته است . از دولت شهر تا امپراطوری بنابراین حتی اگر امروزه فعالیت سیاسی یا فعالیت نمونه ای از آن به فعالیت دولتی محدود گردد سیاست قدیم تر از دولت است به نظر و بر دولت عبارت از ساخت یا گروه بندی سیاسی است که به موفقیت انحصار فشارهای فیزیکی مشروع را در اختیار دارد این خصلت نوعی آن است و صفات دیگری نیز به آن اضافه می شود .

در جامعه شناسی و بر وجود سه مرحله را در روند «سیاست» یا «سیاسی شدن» می توان درک نمود .» در وهله نخست فعالیت سیاسی بوسیله جریان داشتن در درون یک سرزمین معین شناخته می شود ضرورتی نیست که مرزهای سرزمین دقیقاً مشخص بوده باشد ممکن است متغیر باشند اما بدون وجود سرزمین که به گروه هویت می دهد نمی توان از گروه سیاسی دم زد . نتیجه مترتب بر آن جدایی بارز میان درون و بیرون است این که صورت مراتب درونی با صورت روابط بیرونی چگونه باشد مهم نیست این جدایی ذاتی مفهوم سرزمین است . در وهله دوم کسانی که در درون مرزهای این گروه بندی سیاسی سکونت دارند رفتاری اختیار می کنند که به طرز معناداری به اقتضای این سرزمین و مردم آن جهت می گیرد . در این معنی رفتار هر یک از آنان بوسیله اقتداری که مأمور برقراری نظم است و احیاناً بوسیله امکان استفاده از فشار و ضرورت دفاع از موقعیت فردی شان مشروط شده است در عین حال اعضای گروه سیاسی در آن به موقعیتهای ویژه ای دست می یابد که امکانات نوینی برای فعالیتشان به طور کلی عرضه می کنند . در وهله سوم ابزار سیاست «زور» است و احتمالاً «خشونت» البته گروههای سیاسی برای آنکه وظایف خود را به نحوه مطلوبی انجام دهند از وسایل دیگری استفاده می کنند اما در صورت مؤثر واقع نشدن وسایل دیگر زور حربه نهایی است زور وسیله اختصاصی گروه سیاسی است . از این تبیینات نتیجه می شود که سلطه در مرکز سیاست» است و گروه بندی سیاسی قبل از هر چیز یک گروه بندی سلطه است . بنابراین می توان سیاست را چنین تعریف کرد فعالیتی که برای اقتدار مستقر در یک سرزمین خواهان تسلط با امکان استفاده در صورت نیاز از زور و خشونت است خواه برای حفظ نظم درونی و مواهبی که بر آن مترتب است خواه برای دفاع از جماعت در برابر تهدیدهای خارجی کوتاه سخن آنکه فعالیت سیاسی عبارت است از فعل و انفعال دائمی در تشکیل توسعه ایجاد تنگنا جابه جا کردن یا زیروروکردن روابط تسلط

بنابراین به عقیده ماکس و بر «قدرت شانس بر کرسی نشاندن اراده خود به رغم مقاومت در برابر آن و بدون توجه به مبنی و اساس این در چهارچوب یک رابطه متقابل اجتماعی است»

بدین ترتیب سلطه مظهر عینی و ملموس قدرت است و بر قدرت را چنان شانسی که یک فرد در بطن روابط اجتماعی بدست آورده و بوسیله آن موفق می‌شود خواست شخصی اش را در برابر مقاومت دیگران به کرسی بنشاند تعریف می کند و سلطه را چونان شانس روبرو شدن با اشخاص در درون روابط اجتماعی که آمادگی اطاعت از امری را که به آنان داده نمی شود داشته باشند .

نه قدرت و نه سلطه تنها ویژه سیاست نیستند زیرا موقعیت ها یا ضرورتهای دیگر (اقتصادی ـ تربیتی) هم وجود دارند که در آنجا نیز انسان لازم می بیند اراده‌اش را به کرسی بنشاند

آنها «قدرت و سلطه» وقتی خصلت سیاسی پیدا کردند که اراده به طرز معناداری به تبع یک گروه سرزمینی به منظور تحقق هدفی که تنها به سمت هستی این گروه با معنی است جهت گیری می کند .

وبر نیز مانند دیگر اندیشمندان علم اجتماع ، قدرت را زاییده جمع و اجتماع می داند که عناصر اجبار ، قهر و زور در آن وجود دارد . اما آنچه و بر بیشتر روی آن تأکید می ورزد عناصر جبر ، قهر یا به عبارت وسیع آن «سلطه» است . «قدرت»‌در دیدگاه وی عبارت می باشد از «تحمیل اراده یا سلطه فرد یا گروهی بر رفتار جمع دیگر» وی محور اساسی «قدرت» را سلطه دانسته نهایت آن «سلطه» را نیز همان تحمیل اراده یک فرد بر اجتماع می داند . نکته دیگری که در اندیشه ماکس و برمهم است عمومیت دادن قدرت و سلطه بر موضوع های دیگر مانند اقتصاد می باشد . بدین معنی وی مفهوم قدرت را تنها در سیاست محدود ندانست بلکه آنرا لازمه موقعیت ها یا ضرورتهای دیگری مانند (اقتصادی ـ تربیتی) نیز می داند که در آنها نیز انسان می خواهد اراده اش را بر کرسی بنشاند . جامعه شناسی وبر برای قدرت و سلطه در محدوده سیاست کارکرد وسیعتری نسبت به حوزه های دیگر قائل است و معتقد می باشد که قدرت و سلطه آنگه خصلت سیاسی پیدا می کند که اراده به طرز معنی داری به تبع یک گروه سرزمینی و به منظور تحقق هدفی که تنها به سبب هستی این گروه با معنی است جهت گیری کند به همین دلیل است که در تعریف سیاست می گوید : «فعالیتی که برای اقتدار مستقر در یک سرزمین خواهان حق تسلط با امکان استفاده در صورت نیاز از زور و خشونت است خواه برای حفظ نظم درونی و مواهبی که بر آن مترتب است خواه برای دفاع از جماعت در برابر تهدیدهای خارجی»‌. ماکس وبر معتقد است که در بطن هر سلطه سیاسی رابطه بنیادی فرماندهی و فرمانبری وجود دار تا وقتی که اوامر اطاعت می شود شخص صاحب سلطه دارای اقتدار است . دلایل اطاعت افراد در این پدیده اجماعی ـ سیاسی مهم نیست چه باشد (ترس ، احترام ، سنت و . . . ) زیرا هیچ فرقی را در حاصل امر بوجود نمی آورد در اینجا عقیده وی با نظر دوگی و پیرامون تز «رابطه ای بودن قدرت» کاملاً منطبق گردد . هرچند که وبر نیز به سان آرنت یا تاکلوت پارلنز مارکس و دیگران بر این موضوع تصریح ندارد اما بحث شانس به کرسی نشاندن اراده یا تحمیل آن در برآوردن خواسته ها و رابطه بنیادی فرماندهی و فرمانبری حاکی از این مطلب است . ماکس وبر معتقد بود که رابطه رهبری واطاعت موجب می شود که هر سلطه ای توسط یک شمار اندک اقلیتی که برخلاف یا بهمان شیوه نظرهایش را بر اکثریت تحمیل می کند اعمال گردد حکومت همه بر همه و حتی حکومت اکثریت ممکن است هیئت رهبری را تعویض کند . اما مانع از آن نمی شود که همیشه یک اقلیت تصمیم گیرنده باشند و به مقتضای نظرهایشان سیاست کلی گروه را هدایت کنند . (تبینی نوین از مفهوم قدرت ، مطهرنیا ، صفحه 74)

چایلد :

چیلد نیز با یک تقلیل مفهومی قدرت را کشف بزرگ بشر می داند و می‌گوید : بالاخره پدیده جنگ به کشف بزرگی نیز انجامید و آن این است که انسان را هم چون حیوان می تواند زیرفرمان آورد و دشمن مغلوب را به جای کشتن می‌توان اسیر کرد . در قبال بازپس گرداندن زندگی ، به کارش واداشت . پس از این کشف است که قدرت به عنوان یک پدیده اجتماعی و مستقل وارد فعل و انفعال اجتماعی گردید . (مقاله اقتدار در اسلام ، شجاعی زند)

مهدی مطهرنیا

مهدی مطهرنیا نویسنده کتاب تبیین نوین از قدرت در سیاست و روابط بین الملل ، پس از آوردن و بررسی تعاریف و نظریات گوناگون اندیشمندانی چون مارکس ـ راسل و ماکس وبر . در باب قدرت ، تعاریف آنان را از مفهوم قدرت جامع و مانع نداسته و خود به تعریف جدیدی از قدرت مبادرت می ورزد به نظر وی سلطه میان رهبران و رهروان ، زور ، انرژی ، توان ، امثالهم مواردی است که قدرت در برگیرنده اینهاست ولی در معنای دقیق ، هیچ کدام از اینها نیست . وی می‌گوید : زور ، انرژی ، توان و عوامل اقتصادی ، سیاسی ، نظامی ،‌جغرافیایی به همراه ایدئولوژی تجلی «قدرت» هستند نه به معنای اخص کلمه ، بلکه در معنای عام آن ، پیوسته بیرونی قدرت هستند که به جهت تجلی بارز و آشکاری که دارند «قدرت» نام یافته اند ، چنانچه مولکول پیوسته بیرونی اتم و اتم پوسته بیرونی نوترون ، پروتون و الکترون می باشد ، هسته مرکزی این پوسته باید در کنه تعاریف‌، نظریات و آنچه که به اصطلاح از آنها به عنوان عناصر یا عوامل قدرت یاد می شود جستجو کرد . و آن «حرکت آفرینی» یا «تولید حرکت»‌در ذات یا هسته مرکزی اینها می باشد .

ایثار و شهادت از دیدگاه قرآن و سیره نبوی به ویژه مصادیق آن در جامعه

اختصاصی از کوشا فایل ایثار و شهادت از دیدگاه قرآن و سیره نبوی به ویژه مصادیق آن در جامعه دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

این فایل در قالب ورد و قابل ویرایش در 140 صفحه می باشد. 

فهرست

پیشگفتار. ۱

مقدمه. ۴

۲-۱ بیان مسئله : ۵

۳-۱ اهداف تحقیق : ۷

۴-۱ اهمیت تحقیق : ۸

۵-۱ سئوالات با فرضیات تحقیق : ۹

۶-۱ تعریف واژگان اساسی تحقیق : ۱۰

الف) معنای کلمه شهید. ۱۰

ارزش و اهمیت ایثار. ۱۲

تاریخچه ی ایثار و شهادت.. ۱۳

۱-۲ مقدمه. ۱۴

پیشینه تحقیق : ۱۴

پیشینه نظری.. ۱۵

۱-۳  مقدمه. ۱۷

۱-۴ مقدمه. ۱۷

زهد و ایثار. ۲۲

فرضیه ۲ : رابطه بین جهاد و شهادت.. ۲۲

جهاد و تعریف آن.. ۲۴

جهاد از نظر قرآن.. ۲۴

اقسام جهاد : ۲۵

شرایط جهاد ابتدایی : ۲۶

جهاد دفاعی : ۲۶

مقدمه ای بر رسالت تکامل انسانی.. ۲۷

اصل اول – ایمان به مبدا و معاد. ۲۷

اصل سوم – حرکت مستمر. ۲۸

مفهوم شهادت و شهید. ۳۱

فرضیه ۳ : مفهوم شهادت و مقام شهید. ۳۱

شهید و شهادت.. ۳۴

فرازی از سخنان و پیامهای حضرت امام خمینی (س). ۳۵

اشاره : ۳۵

شهادت.. ۳۶

ارزش شهادت.. ۳۶

شهادت.. ۴۳

شهید. ۵۱

شاهد. ۵۳

اقسام شهادت.. ۵۴

مقام و منزلت شهید. ۵۶

آیات و روایات در مقام شهید. ۵۸

روایات.. ۶۰

جایگاه شهید و شهادت در نهج البلاغه و قرآن.. ۶۳

سخنان و پیام های حضرت امام خمینی (س). ۶۵

مقام شهدا ۶۵

تعظیم از شهید در احادیث.. ۸۳

قداست شهید. ۸۷

شهید در معانی مقدس… ۸۷

منشا قداست.. ۸۹

شهادت قداست خود را از ناحیه چه امری دارد؟. ۸۹

حق شهید. ۹۲

بدن شهید. ۹۴

منطق شهید. ۹۵

خطبه ۱۸۲۱٫ ۹۶

۷- یاد یاران شهید. ۹۶

شوق شهادت در کلام علی (ع). ۹۷

چرا شهادت؟. ۹۹

مصادیق ایثار و شهادت در جامعه. ۱۰۱

ایثار در طبیعت.. ۱۰۱

فرضیه ۴ : ایثار و رابطه اخلاقی و اجتماعی و سیاسی آن در جامعه. ۱۰۱

آغاز نگرش شیعه به مسئله ایثار و شهادت.. ۱۰۲

بررسی مختصر علمی ایثار و گذشت.. ۱۰۳

آثار عبادی ایثارگری و شهادت طلبی در جامعه. ۱۰۴

۱- اثر روحیه ایثار و شهادت در تقویت ایمان.. ۱۰۴

۲- تاثیر ایثارگری و شهادت طلبی بر عبودیت و سازندگی انسان.. ۱۰۵

۳- احیاء فرضیه امر به معروف و نهی از منکر. ۱۰۵

۴- تقویت روح ایثار در جامعه. ۱۰۶

آثار اخلاقی فرهنگ ایثار و شهادت در جامعه. ۱۰۷

۱- ایثار محور مسائل اخلاقی.. ۱۰۷

۲- تقویت روحیه صبر و استقامت در مومنین.. ۱۰۷

بررسی فلسفی فرهنگ ایثار در اجتماع کنونی و کاربرد آن.. ۱۰۸

آثار سیاسی ایثار در جامعه. ۱۰۹

آثار اجتماعی ایثار در جامعه. ۱۱۰

راهکارها و نتایج کاربردی.. ۱۱۱

تفاوت منطق مصلحین با شهیدان.. ۱۱۳

فرضیه ۵ : آثار فرهنگی ایثار و شهادت در جامعه. ۱۱۳

رابطه ی جهانی شدن و فرهنگ شهادت.. ۱۲۱

مقدمه ۱-۵ : ۱۲۲

۲- ۵ نتیجه گیری : ۱۲۳

مشکلات تحقیق ۳-۵ : ۱۲۵

پیشنهادهای تحقیق ۴-۵ : ۱۲۶

الف- پیشنهادات به محققین.. ۱۲۷

منـابـع و مـاخـذ. ۱۲۸

فهرست منابع

دانشگاه و فرهنگ ایثار و شهادت ( جلد اول و دوم)       معاونت تحقیق و پژوهش کنگره سرداران شهید

جهاد و شهادت در اسلام                                      نویسنده : علی عرب سرخی اردستانی

مقام شهید در پیشگاه پروردگار                                تالیف: سید مجتبی ذاکری

فرهنگ فارسی الفبایی- قیاسی (جلد اول)          دکتر مهشید مشیری

حماسه و عرفان                                                           ایه الله جوادی آملی

شهادت                                                                    دکتر علی شریعتی

حماسه حسینی ( جلد اول : سخنرانیها)                       استاد مرتضی مطهری

قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ                 استاد مرتضی مطهری

فروغ شهادت                                                    آیه الله حاج شیخ علی سعادت پرور

۱-۴ مقدمه

پیامبر اکرم (ص) فرمودند :

من اراد علما و لم یزدد هدی لم یزدد من الله الا بعدا ( مجموعه ورام جلد ۱٫ص.۲۲)

آنکس که علم و دانش بیاموزد ولی دانشش توام با هدایت و انسانیت نباشد چیزی جز دوری از خدا بر معلومات خویش نیفزوده است.

شهدای گرانقدر … علمداران سرمست باده و ولایت

وقتی که شما رفتید یاسهای زرد و گلهای سرح دریا در باغچه خاهایمان روییدند.

شما کن به دوشان حماسه ساز، با هق هق گریه های شبانگجاهتان ، با زمزمه های نیایش جاری بر لبهایتان خیال محبوب را در بر می کشید و در گریه ماگرم کارزار بوسه های داغ سرب را ، بر پیشانی و قلب مهربانتان می نشاندید. شما خوبان چپیه بر گردن و پیشانی بند (( یا فاطمه زهرا)) بر سر بسته و شیشه عمر را در دست و دل در کمند نگاه و ولایت داشتید … و … ما !

به شک جمهوری اسلامی ایران بزرگترین دستاورد انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی (س) است و یگانه حکومت بر حقی است که بر اساس مکتب وحی و حاکمیت خدا پایه گذاری شده است.

وزیر پرچم امام زمان (عج) و به رهبری نایب بر حقش به راه استوار خود ادامه می دهد در این چهارچوب بنیاد شهید نیز به عنوان افضل نهادهای این نظام مقدس و بازوی توانمنمد انقلاب اسلامی به دست با کفایت امام خمینی (س) تاسیس گردید. خلف صالح امام، مقام معظم رهبری ( مدظله) این بنیاد را با عنوانی مانند (( یکی از برکات و نشانه های حقانیت و نشانه های حقانیت انقلاب و امام …)) یکی از حسنات و صدقات جاریه امام…)) (( جزو افتخارات امام عزیز و نظام جمهوری اسلامی )) و … توصیف نمودند، و فرض بنیاد شهید را فرض حمایت انقلاب دانسته و بر ضرورت عصمت و طهارت آن تاکید فرمودند.

زهد و ایثار

فرضیه ۲ : رابطه بین جهاد و شهادت

        یکی از فلسفه های زهد ایثار است. اثره و ایثار هر دو از یک ریشه اند.

اثره یعنی خود را و منافع خود را بر دیگران مقدم داشتن و به عبارت دیگر همه چیز را به خود اختصاص دادن و دیگران را محروم ساختن. اما ایثار یعنی دیگران را بر خویش مقدم داشتن و خود را برای آسایش دیگران به رنج افکندن .

زاهد از آن جهت ساده و بی تکلف و در کمال قناعت زندگی می کند و بر خود تنگ می گیرد، تا دیگران را به آسایش برساند، او آنچه دارد به نیازمندان می بخشد زیرا قلب حساس و دل درد آشنای او آنگاه به نعمتهای جهان دست می یازد که انسان نیازمندی نباشد، او از اینکه نیازمندان را بخوراند و بپوشاند و به آنان آسایش برساند بیش از آن لذت می برد که خود بخورد و بپوشد و استراحت کند. او محرومیت و گرسنگی و رنج و درد را از آن جهت تحمل می کند که دیگران برخوردار و سیر و بی دردسر زندگی کنند.

ایثار از پرشکوهترین مظاهر جمال و جلال انسانیت است و تنها انسانهای بسیار بزرگ به این قله شامخ صعود می کنند.

قرآن کریم داستان ایثار علی (ع) و خاندان گرامیش را در آیات پر شکوه خود در سوره هل اتی منعکس کرده است علی و زهراء و فرزندانشان آنچه در میسور داشتند که جز چند قرص نان نبود با کمال نیازی که بدان داشتند تنها و تنها به خاطر رضای حق به مسکین و یتیم و اسیر بخشیدند ، این بود که این داستان در ملاء اعلی بازگو شد و آیه قرآن در باره اش نازل گشت. رسول اکرم وارد خانه دختر عزیزش حضرت زهرا شد، دستبندی از نقره در دست زهرا و پرده بر در اتاق زهرا دید، چهره کراهت نشان داد، زهرای مرضیه بلافاصله پرده و دستبند را توسط قاصدی خدمت رسول اکرم (ص) ارسال داشت که به مصرف نیازمندان برساند، چهره رسول اکرم (ص) از اینکه دخترش نکته را درک کرده و دیگران را بر خود مقدم داشته شکفته گشت و فرمود : پدرش به فدای او باد.

شعار (( الجار ثم الدار)) رسم جاری خاندان علی و زهرا بود.

علی (ع) در خطبه ” المتقین ” می گوید :

نفسه منه فی عناء و الناس منه فی راحه

یعنی متقی کسی است که خودش از ناحیه سختگیریهای خودش در رنج است. اما مردم از ناحیه او در آسایشند.

قرآن کریم انصار مدینه را که حتی در حال فقر برادران مهاجر خود را پذیرائی کردند و آنان را بر خودشان مقدم داشتند چنین توصیف می کند:

و یوثرون علی انفسهم و لو کان بهم خصاصه.

یعنی دیگران را بر خود مقدم می دارند هر چند فقیر و نیازمند باشند.

بدیهی است که زهد بر مبنای ایثار در شرائط مختلف اجتماعی فرق می کند، در یک اجتماع مرفه کمتر نیاز به ایثار پیدا می شود، و در یک اجتماع محروم مانند اجتماع آنروز مدینه بیشتر، و یکی از رازهای تفاوت سیره رسول اکرم (ص) و علی (ع) در این جهت با سائر ائمه اطهار همین است و به هر حال، زهد بر اساس فلسفه ایثار هیچگونه ربطی با رهبانیت و گریز از اجتماع ندارد بلکه زائیده علائق و عواطف اجتماعی است و جلوه عالیترین احساسات انسان دوستانه و موجب استحکام بیشتر پیوندهای اجتماعی است.

جهاد و تعریف آن

        کلمه ی جهاد از ماده جهده مشتق شده و به معنای کوشش و تلاش می باشد و دارای مشتقاتی از قبیل مجاهد، مجتهد اجتهاد است که به همان معنا می باشد و در اصطلاح منتهی شیعه، مجاهد به تلاشگر جانبازی گفته می شود که به امر نبی و یا امام معصوم در جهاد شرکت نماید و در زمان غیبت به امر نایب امام معصوم به منظور دفاع در میدان نبرد شرکت کند. جهاد در مکتب ما از کوچکترین حرکت هدفدار که بدون چشم داشت مادی واقع شود تا کشته شدن در راه خدا را شامل می شود سیر تکامل انسان به سوی خدا با جهاد تحقق می یابد و به همین جهت هر عملی که در جهت تحقی این هدف انجام پذیرد، نوعی جهاد است اگر چه کشته شدن در میدان نبرد هم نبوده است.

جهاد از نظر قرآن

        در آیات متعددی از قرآن ، در باره جهاد بحث شده و از جهات گوناگونی به بحث جهاد پرداخته و مسائل مهمی در این زمینه مطرح شده است که ما را در این جا بعضی از آن مسائل را مورد بررسی قرار می دهیم.

انسان از قتال می ترسد و از رفتن به میدان جنگ هراسان است و زیرا در میدان قتال چیزی جز زخم و جراحت و تشنگی و گرسنگی و کشته شدن یافت نمی شود و به طور طبیعی انسان از این گونه امور که لذت وی را به الم و حیاتش را به مرگ و آرامشش را به ناآرامی مبدل می سازد گریزان است . اگر می بینیم انسان الهی را که عاشقانه به استقبال شهادت می شتابد انگیزه اش اعیان قلبی به مبدا آفرینش و یقین به آخرت می باشد ولی اگر چنین ایمانی به الله و عشق و لقاء او در انسان نباشد طبیعتا از جنگ و قتال خوشش نمی آید و به همین معنی قرآن کریم اشاره نموده :

کتب علیکم القتال و هو کره کلم

قتال و جهاد بر شما مقرر شد و حال آنکه مکروه شماست.

انگیزه ترس از قتال، نداشتن ایمان به خدا و باور به قیامت است که منجر به فریفته شدن وی ، به امور مادی و اسارت در دام غرائز نفسانی می شود و چنین فریفتگی ، انسان را از میدان قتال باز می دارد و از کشته شدن در راه خدا بیمناکش می سازد. اگر انسان بخواهد، در پرتوی ایمان به مبدا و معاد ، فریفته امور مادی نشود به اسارت نفس اماره گرفتار نگردد چه باید بکند؟ قرآن فرمان به تقوا می دهد که انسان با تقوا می تواند خود را از این امور، که عامل لغزش وی می شوند، خود را حفظ نماید زیرا تقوا یک نوع خود نگهداری است که انسان را از انحرافات نگه می دارد. در حقیقت با تقوا آدمی می تواند خود را برای رفتن به میدان جهاد و شهادت در راه خدا آماده سازد.