لکه قهوه ای باریک برنج

اختصاصی از کوشا فایل لکه قهوه ای باریک برنج دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مقاله با عنوان لکه قهوه ای باریک برنج در فرمت ورد در 2 صفحه و شامل توضیحات جامعی پیرامون این موضوع می باشد.

بررسی روشهای مختلف آبیاری بر روی برخی صفات مرفولوژیک و فیزیولوژیک برنج ‎Oryza satival

اختصاصی از کوشا فایل بررسی روشهای مختلف آبیاری بر روی برخی صفات مرفولوژیک و فیزیولوژیک برنج ‎Oryza satival دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مقدمه :

برنج به عنوان غذای اصلی حدود نیمی از جمعیت جهان به شمار می‎آید و به همین دلیل این محصول یکی از مهمترین منابع اصلی تأمین کننده نیاز غذایی جهان است  . طبق آمار فائو مصرف سرانه برنج در کشورهای مختلف بین 2/4 تا 1/102 کیلوگرم متغیر است و معمولاً کشورهای عمده تولید کننده برنج مصرف کنندگان عمده نیز هستند و تا حدی بین تولید و مصرف آنها موازنه وجود دارد. ولی در کشور ما متأسفانه این توازن برقرار نیست و ایران به عنوان یازدهمین کشور تولید کننده برنج، سومین وارد کننده در جهان است . برنج در کشور ما بعد از گندم دومین کالای مصرفی از نظر مقدار و تنها غله‎ای است که منحصراً برای تغذیه انسان کشت می‎شود و در حدود نصف جیره غذائی 1/6 میلیارد نفری از جمعیت دنیا را تشکیل می‎دهد و در بخش عظیمی از قارة آسیا تأمین کننده بیش از 80% کالری و 75% پروتئین مصرفی مردم است. در کشور ما نیز به طور متوسط، روزانه 14% نیاز به انرژی از طریق برنج تأمین می‎شود. این گیاه در بین گیاهان عمده زراعی دارای خصوصیات منحصر به فردی از نظر مصرف آب است (رشد در شرایط غرقابی، غیرغرقابی و دیم). آب اولین و اساسی‎ترین عامل محدود کننده تولید محصولات کشاورزی است. کمبود آب که به بحران قرن حاضر موسوم شده است باعث گردید دانشمندان و محققان تلاش‎های وسیعی را در جهت یافتن راه حل‎های مناسب برای افزایش توان تولید واحد آب مصرفی آغاز نمایند.

با توجه به محدودیت منابع آبی در کشورمان، افزایش جمعیت، نیاز روزان کشور به امنیت غذایی و پایین بودن راندمان آبیاری در مزارع، ضروری است که برنامه‎ریزی دقیقی برای استفاده بهینه از منابع موجود صورت گیرد. در این راستا هرگونه تلاش در بخش کشاورزی به عنوان بزرگترین مصرف کننده آب و بخصوص برنج به عنوان پرمصرف‎ترین گیاه و رایج‎ترین کشت در شمال کشور که 80 تا 85% سطح زیر کشت برنج کشور را تشکیل می‎دهد قابل توجه و تقدیر است.

فهرست مطالب :

مقدمه

 فصل اول – کلیات

 1-1- سطح زیر کشت و میزان تولید در دنیا و ایران

 1-2- سابقه کشت برنج در ایران

 1-3- گیاه‎شناسی برنج

 1-3-1- نوع ژاپونیکا

 1-3-2- نوع ایندیکا

 1-3-3- نوع جاوائیکا

 1-4- سیستم‎های کشت برنج

 1-5- فیزیولوژی و مراحل رشد برنج

 1-6- فنولوژی و مراحل رشد برنج

 1-6-1- مرحلة رویشی

 1-6-2- مرحلة‌ زایشی

 1-6-3- مرحلة رسیدگی

 1-7- آب در گیاه

 1-8- آبیاری در برنج

 1-8-1- روش آبیاری غرقاب دائم

 1-8-2- روش آبیاری متناوب

 1-8-3- آبیاری برنج براساس مراحل مختلف رشد

 1-9- اثر کمبود آب 

فصل دوم – بررسی منابع

 2-1- عملکرد 2-2- اجزای عملکرد

 2-3- عملکرد بیولوژیکی

 2-4- راندمان مصرف آب

 2-5- شاخص برداشت

 2-6- فتوسنتز

 2-7- ماده خشک

 2-8- سرعت رشد محصول و سرعت رشد نسبی

 2-9- فواصل آبیاری و مقدار آب مصرفی

 2-10- مقاومت به خشکی

 2-11- کیفیت و پروتئین دانه

 2-12- شاخص سطح برگ  منابع

دانلود پایانامه مرکز تحقیقات برنج کشور

اختصاصی از کوشا فایل دانلود پایانامه مرکز تحقیقات برنج کشور دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه:105

فهرست مطالب

چکیده

موضوع پروژه ای که در پیش رو دارید،طراحی مرکز تحقیقات برنج کشور می باشد.هدف این مجموعه این است که علاوه بر تامین عملکرد مورد نیاز،پا را از قالب مراکز تحقیقاتی رایج در کشور فراتر گذاشته و ساختمان آن را تبدیل به یک اثر معماری نماید.

در کشورهای پیشرفته ی دنیا،ساختمان های مراکز تحقیقاتی نمایانگر تکنولوژی روز و نمادی برای معماری مدرن محسوب می شوند ولی در ایران معماری این مراکز هنوز حرفی برای گفتن ندارند.

از مهمترین اهداف عملکردی این پروژه می توان افزایش بهره وری صنعت برنج کاری،تامین سلامت غذایی برنج،آموزش برنج کاران،حفظ میراث گذشتگان و ارتقای جایگاه ایران در صنعت تهیه و تولید و عرضه ی برنج در تجارت جهانی این محصول را نام برد.

روش هایی که برای جمع آوری اطلاعات این پروژه استفاده شد عبارتند از روش کتابخانه ای،اینترنتی و میدانی.

به دلیل تازگی این مبحث در عرصه ی معماری ایران و کمبود اطلاعات کتابخانه ای،اطلاعات میدانی نقش قابل توجهی را در این پروژه ایفا کردند.پس از انجام مطالعات مورد نیاز و به دسا آوردن اصول ثابت نظری و مساحت فضاها،طراحی این مرکز آغاز گشت

در پایان امیدواریم این گام،راهگشای گام های بعدی در عرصه ی طراحی مراکز تحقیقاتی باشد.

فهرست مطالب

 

فصل اول: کلیات ............................................................................................................................................1

مقدمه ..................................................................................................................................................................2

1-1) تبیین موضوع پروژه ..............................................................................................................................2

1-1-1)معرفی موضوع پروژه .........................................................................................................................2

2-1-1)معرفی برنج .........................................................................................................................................4

1-2-1-1)گیاهشناسی برنج .........................................................................................................................4

2-2-1-1) شرایط مناسب کشت برنج .......................................................................................................5

2-1)ضرورت طرح موضوع ............................................................................................................................6 

3-1) معرفی سایت پروژه ..............................................................................................................................7            

1-3-1) مکان یابی سایت پروژه ..................................................................................................................7    

2-3-1) برخی از دلایل انتخاب سایت .......................................................................................................8

4-1) روش جمع آوری اطلاعات پروژه ......................................................................................................8

5-1) معرفی روش و فرایند طراحی ...........................................................................................................9

نتیجه گیری .................................................................................................................................................. 9

فصل دوم: مبانی نظری طرح .........................................................................................................11

مقدمه ...............................................................................................................................................................12   

1-2) تئوری های مرتبط با مراکز تحقیقاتی ...........................................................................................12 

1-1-2) تعاریف اولیه ی تحقیق ................................................................................................................12

1-1-1-2)مفهوم تحقیق و محقق .............................................................................................................12 

2-1-1-2) عوامل تعیین کننده در زمینه ی یک کار تحقیقاتی ........................................................13 

3-1-1-2) دسته بندی تحقیقات و مراکز تحقیقاتی ............................................................................14  

4-1-1-2) اساسنامه ی مرکز ملی تحقیقات کشور ..............................................................................15

2-1-2) شرح وظایف سازمان ترویج ، آموزش و تحقیقات کشاورزی ...............................................19  

2-2) معرفی نمونه هایی از مراکز تحقیقاتی ..........................................................................................20

1-2-2) معرفی و تحلیل نمونه های داخلی مراکز تحقیقاتی ............................................................20

1-1-2-2)مرکز تحقیقات برنج آمل ........................................................................................................21

2-1-2-2) مرکز تحقیقات برنج گیلان .................................................................................................. 28

2-2-2) معرفی و تحلیل نمونه های خارجی مراکز تحقیقاتی ..........................................................30    

1-2-2-2)مرکز ملی تحقیقات هواشناسی ...........................................................................................30

2-2-2-2): مرکز تحقیقات بالینی لیبسون ..........................................................................................34

3-2) معیارهای نظری برای طراحی مراکز تحقیقاتی ............................................................................39 

نتیجه گیری .................................................................................................................................................. 40

فصل سوم : بستر طراحی ................................................................................................................42 

مقدمه ...............................................................................................................................................................43

1-3) مطالعات اقلیمی سایت پروژه ...........................................................................................................43

1-1-3) سیمای اقلیمی مازندران ..............................................................................................................43

1-1-1-3) دما ...............................................................................................................................................44

2-1-1-3) رطوبت ........................................................................................................................................44 

3-1-1-3) میزان بارندگی ..........................................................................................................................45

4-1-1-3) تابش آفتاب ..............................................................................................................................46

2-1-3)سیمای اقلیمی شهر بابلسر ..........................................................................................................47

1-2-1-3) توزیع زمانی و مکانی بارش .................................................................................................. 47

2-2-1-3)نم نسبی .....................................................................................................................................47

3-2-1-3) یخبندان ....................................................................................................................................48

4-2-1-3) درجه حرارت ............................................................................................................................48

5-2-1-3) باد ..............................................................................................................................................48

3-1-3) پوشش گیاهی ................................................................................................................................49

4-1-3) زمین شناسی ..................................................................................................................................49

5-1-3) سوانح طبیعی...................................................................................................................................50

2-3) مطالعات کالبدی فضایی شهر ..........................................................................................................50

1-2-3) روند و جهت توسعه ی کالبدی شهر .........................................................................................50

1-1-2-3)روند شکل گیری و مراحل توسعه ی شهر ...........................................................................50

2-1-2-3)عوامل طبیعی محدود کننده ی توسعه ی شهری ...........................................................  50

3-1-2-3)عوامل مصنوعی محدود کننده ی توسعه ی شهری .......................................................... 51

2-2-3)ساختار فضایی کالبدی شهر .........................................................................................................51

1-2-2-3) عناصر خطی ..............................................................................................................................51

2-2-2-3) عناصر پهنه ای ..........................................................................................................................52

3-2-2-3) نظام حمل و نقل و شبکه ی ارتباطی ..................................................................................52

3-3) معرفی و تحلیل شاخصه های معماری شهر .................................................................................52

1-3-3) معماری بومی مازندران ................................................................................................................52

1-1-3-3)شرایط محیطی حاکم بر معماری سنتی مازندران .............................................................53

2-1-3-3)روش های عمده ساخت بناهای مسکونی سنتی ................................................................53

2-3-3) مفاهیم سنتی معماری منطقه ...................................................................................................54

1-2-3-3) خانه ............................................................................................................................................54

2-2-3-3) ایوان و تالار ................................................................................................................................54

3-2-3-3) بام ..............................................................................................................................55  

4-2-3-3) حصار ...........................................................................................................................................55

3-3-3) معماری خانه های شهری ............................................................................................................55

4-3) معرفی سایت با نقشه و تصویر .........................................................................................................56

1-4-3) معرفی سایت با نقشه ....................................................................................................................57

3-4-2) معرفی سایت با تصاویری از داخل و خارج آن ........................................................................58

5-3)احکام حاصل از قوانین شهری و اقلیم .............................................................................................62

نتیجه گیری ....................................................................................................................................................63

فصل چهارم : برنامه ریزی فیزیکی ..............................................................................................65

مقدمه ...............................................................................................................................................................66

1-4) لیست فضاهای مورد نیاز مرکز تحقیقات برنج .............................................................................66

2-4)مساحت فضاهای خرد و کلان ...........................................................................................................71

3-4)دیاگرام روایط فضایی مرکز تحقیقات برنج .....................................................................................76

نتیجه گیری ....................................................................................................................................................76

فصل پنجم : فرایند طراحی ...........................................................................................................78

مقدمه ...............................................................................................................................................................79

1-5) تحلیل سایت ........................................................................................................................................79

2-5) مکان یابی بنا در سایت .....................................................................................................................80

3-5) ایده های اولیه .....................................................................................................................................81

4-5) تحلیل گزینه ی برتر ..........................................................................................................................88

5-5) ملاحظات سازه ای مجموعه .............................................................................................................89

6-5) سناریوی حرکت در فضا...... .............................................................................................................90

فهرست الفبایی منابع و مآخذ...... ..............................................................................................................93

فهرست تصاویر

فصل اول: کلیات ..................................................................................................................................1

1-1)  موقعیت مازندران در کشور ................................................................................................................7

2-1) موقعیت بابلسر در مازندران .................................................................................................................7

فصل دوم: مبانی نظری طرح ........................................................................................................ 11

1-2)  نمایی از ساختمان در حال ساخت مرکز تحقیقات برنج آمل ..................................................21

2-2)  نمایی از ساختمان قدیمی مرکز تحقیقات برنج آمل .................................................................24

3-2)  مزرعه ی آزمایشی مرکز تحقیقات برنج آمل ..............................................................................25

4-2)  گلخانه ی مرکز تحقیقات برنج آمل ..............................................................................................25

5-2)  گلخانه ی مرکز تحقیقات برنج آمل ..............................................................................................26

6-2) پلان ساختمان در دست احداث مرکز تحقیقات برنج آمل ........................................................27

7-2) مقطع  ساختمان در دست احداث مرکز تحقیقات برنج آمل ....................................................27

8-2) نمای ساختمان مرکز تحقیقات برنج گیلان ..................................................................................28

9-2) نشاء برنج در حال آزمایش ................................................................................................................30

10-2) محقق در حال کاشت نشاء برنج ...................................................................................................30

11-2) مرکز ملی تحقیقات هواشناسی .....................................................................................................31

12-2) مرکز ملی تحقیقات هواشناسی .....................................................................................................32

13-2) مرکز ملی تحقیقات هواشناسی .....................................................................................................32

14-2) مرکز ملی تحقیقات هواشناسی .....................................................................................................33

15-2) مرکز ملی تحقیقات هواشناسی .....................................................................................................33

16-2) مرکز ملی تحقیقات هواشناسی .....................................................................................................34

17-2) سایت پلان مرکز تحقیقات بالینی لیپسون ................................................................................36

18-2) نمای مرکز تحقیقات بالینی لیپسون ...........................................................................................36

19-2) پرسپکتیوی از مرکز تحقیقات بالینی لیپسون ...........................................................................37

20-2) پرسپکتیوی از مرکز تحقیقات بالینی لیپسون ...........................................................................37

21-2) پرسپکتیوی از مرکز تحقیقات بالینی لیپسون ...........................................................................38

22-2) پنجره ی امید مرکز تحقیقات بالینی لیپسون ...........................................................................39

فصل سوم : بستر طراحی ........................................................................................................................42 

1-3) سایت منتخب برای طراحی مرکز تحقیقات برنج کشور .............................................................57

2-3) دید کلی به سایت پروژه ....................................................................................................................58

3-3) مسیر سواره ی اصلی به سایت .........................................................................................................58

4-3) مسیر سواره ی فرعی به سایت ........................................................................................................59

5-3) کوچه ی 11 متری پشت سایت ......................................................................................................59

6-3) دید از غرب ( بلوار دانشگاه ) به سایت ...........................................................................................60

7-3) دید از شمال به سایت ........................................................................................................................60

8-3) دید از داخل سایت به بیرون ............................................................................................................61

9-3) دید از داخل سایت به بلوار دانشگاه ................................................................................................61

10-3) پوشش گیاهی سمت غرب سایت .................................................................................................62

فصل پنجم : فرایند طراحی ............................................................................................................78

1-5) تحلیل سایت ........................................................................................................................................79

2-5) مکان یابی بنا در سایت .....................................................................................................................80

3-5) ماکت اتودی اول .................................................................................................................................84

4-5) ماکت اتودی اول .................................................................................................................................84

5-5) ماکت اتودی دوم .................................................................................................................................85

6-5) ماکت اتودی دوم .................................................................................................................................85

7-5)ماکت اتودی سوم .................................................................................................................................86

8-5) ماکت اتودی سوم ...............................................................................................................................87

9-5) ماکت اتودی سوم ...............................................................................................................................87

10-5) ماکت نهایی........................................................................................................................................91

11-5) ماکت نهایی ......................................................................................................................................92

12-5) ماکت نهایی .....................................................................................................................................92

فهرست نمودارها و جداول

فصل سوم : بستر طراحی .......................................................................................................................42

1-3) نمودار روند تغییرات بارش ماهانه درایستگاه بابلسر.............................................................................47

2-3) نموداردرصد نم نسبی روزانه و روند  تغییرات آن درایستگاه بابلسر.................................................47

فصل چهارم : برنامه ریزی فیزیکی ...................................................................................................65

1-4) جدول مساحت فضاهای اصلی ...............................................................................................................74

2-4) جدول مساحت فضاهای فرعی ..............................................................................................................75

3-4) نمودار دیاگرام روابط فضایی ..................................................................................................................76

 

دانلود پایان نامه مرکز تحقیقات برنج کشور

اختصاصی از کوشا فایل دانلود پایان نامه مرکز تحقیقات برنج کشور دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

موضوع پروژه ای که در پیش رو دارید،طراحی مرکز تحقیقات برنج کشور می باشد.هدف این مجموعه این است که علاوه بر تامین عملکرد مورد نیاز،پا را از قالب مراکز تحقیقاتی رایج در کشور فراتر گذاشته و ساختمان آن را تبدیل به یک اثر معماری نماید.
در کشورهای پیشرفته ی دنیا،ساختمان های مراکز تحقیقاتی نمایانگر تکنولوژی روز و نمادی برای معماری مدرن محسوب می شوند ولی در ایران معماری این مراکز هنوز حرفی برای گفتن ندارند.
از مهمترین اهداف عملکردی این پروژه می توان افزایش بهره وری صنعت برنج کاری،تامین سلامت غذایی برنج،آموزش برنج کاران،حفظ میراث گذشتگان و ارتقای جایگاه ایران در صنعت تهیه و تولید و عرضه ی برنج در تجارت جهانی این محصول را نام برد.
روش هایی که برای جمع آوری اطلاعات این پروژه استفاده شد عبارتند از روش کتابخانه ای،اینترنتی و میدانی.
به دلیل تازگی این مبحث در عرصه ی معماری ایران و کمبود اطلاعات کتابخانه ای،اطلاعات میدانی نقش قابل توجهی را در این پروژه ایفا کردند.پس از انجام مطالعات مورد نیاز و به دسا آوردن اصول ثابت نظری و مساحت فضاها،طراحی این مرکز آغاز گشت

در پایان امیدواریم این گام،راهگشای گام های بعدی در عرصه ی طراحی مراکز تحقیقاتی باشد

فصل اول: کلیات 1
مقدمه 2
1-1) تبیین موضوع پروژه 2
1-1-1)معرفی موضوع پروژه 2
2-1-1)معرفی برنج 4
1-2-1-1)گیاهشناسی برنج 4
2-2-1-1) شرایط مناسب کشت برنج 5
2-1)ضرورت طرح موضوع 6  
3-1) معرفی سایت پروژه 7             
1-3-1) مکان یابی سایت پروژه 7     
2-3-1) برخی از دلایل انتخاب سایت 8
4-1) روش جمع آوری اطلاعات پروژه 8
5-1) معرفی روش و فرایند طراحی 9
نتیجه گیری  9
فصل دوم: مبانی نظری طرح 11
مقدمه 12    
1-2) تئوری های مرتبط با مراکز تحقیقاتی 12  
1-1-2) تعاریف اولیه ی تحقیق 12
1-1-1-2)مفهوم تحقیق و محقق 12  
2-1-1-2) عوامل تعیین کننده در زمینه ی یک کار تحقیقاتی 13  
3-1-1-2) دسته بندی تحقیقات و مراکز تحقیقاتی 14   
4-1-1-2) اساسنامه ی مرکز ملی تحقیقات کشور 15
2-1-2) شرح وظایف سازمان ترویج ، آموزش و تحقیقات کشاورزی 19   
2-2) معرفی نمونه هایی از مراکز تحقیقاتی 20
1-2-2) معرفی و تحلیل نمونه های داخلی مراکز تحقیقاتی 20
1-1-2-2)مرکز تحقیقات برنج آمل 21
2-1-2-2) مرکز تحقیقات برنج گیلان  28
2-2-2) معرفی و تحلیل نمونه های خارجی مراکز تحقیقاتی 30     
1-2-2-2)مرکز ملی تحقیقات هواشناسی 30
2-2-2-2): مرکز تحقیقات بالینی لیبسون 34
3-2) معیارهای نظری برای طراحی مراکز تحقیقاتی 39  
نتیجه گیری  40
فصل سوم : بستر طراحی 42  
مقدمه 43
1-3) مطالعات اقلیمی سایت پروژه 43
1-1-3) سیمای اقلیمی مازندران 43
1-1-1-3) دما 44
2-1-1-3) رطوبت 44  
3-1-1-3) میزان بارندگی 45
4-1-1-3) تابش آفتاب 46
2-1-3)سیمای اقلیمی شهر بابلسر 47
1-2-1-3) توزیع زمانی و مکانی بارش  47
2-2-1-3)نم نسبی 47
3-2-1-3) یخبندان 48
4-2-1-3) درجه حرارت 48
5-2-1-3) باد 48
3-1-3) پوشش گیاهی 49
4-1-3) زمین شناسی 49
5-1-3) سوانح طبیعی50
2-3) مطالعات کالبدی فضایی شهر 50
1-2-3) روند و جهت توسعه ی کالبدی شهر 50
1-1-2-3)روند شکل گیری و مراحل توسعه ی شهر 50
2-1-2-3)عوامل طبیعی محدود کننده ی توسعه ی شهری   50
3-1-2-3)عوامل مصنوعی محدود کننده ی توسعه ی شهری  51
2-2-3)ساختار فضایی کالبدی شهر 51
1-2-2-3) عناصر خطی 51
2-2-2-3) عناصر پهنه ای 52
3-2-2-3) نظام حمل و نقل و شبکه ی ارتباطی 52
3-3) معرفی و تحلیل شاخصه های معماری شهر 52
1-3-3) معماری بومی مازندران 52
1-1-3-3)شرایط محیطی حاکم بر معماری سنتی مازندران 53
2-1-3-3)روش های عمده ساخت بناهای مسکونی سنتی 53
2-3-3) مفاهیم سنتی معماری منطقه 54
1-2-3-3) خانه 54
2-2-3-3) ایوان و تالار 54
3-2-3-3) بام 55   
4-2-3-3) حصار 55
3-3-3) معماری خانه های شهری 55
4-3) معرفی سایت با نقشه و تصویر 56
1-4-3) معرفی سایت با نقشه 57
3-4-2) معرفی سایت با تصاویری از داخل و خارج آن 58
5-3)احکام حاصل از قوانین شهری و اقلیم 62
نتیجه گیری 63
فصل چهارم : برنامه ریزی فیزیکی 65
مقدمه 66
1-4) لیست فضاهای مورد نیاز مرکز تحقیقات برنج 66
2-4)مساحت فضاهای خرد و کلان 71
3-4)دیاگرام روایط فضایی مرکز تحقیقات برنج 76
نتیجه گیری 76
فصل پنجم : فرایند طراحی 78
مقدمه 79
1-5) تحلیل سایت 79
2-5) مکان یابی بنا در سایت 80
3-5) ایده های اولیه 81
4-5) تحلیل گزینه ی برتر 88
5-5) ملاحظات سازه ای مجموعه 89
6-5) سناریوی حرکت در فضا 90
فهرست الفبایی منابع و مآخذ 93

شامل 100 صفحه فایل word

به همراه فایل های مربوطه مستندات فایل ها یاجرایی و ...

 پایان نامه بررسی زراعت برنج

اختصاصی از کوشا فایل  پایان نامه بررسی زراعت برنج دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت:word(قابل ویرایش)

مقدمه:

برنج از گیاهان زراعی مهم قاره آسیاست . دانه برنج و فراورده های حاصل از آن نزدیک به 40 درصد غذای مورد نیاز نصف مردم جهان را تشکیل می دهد و از لحاظ تولید جهانی نیز می تواند با گندم برابری کند (1).

برنج شامل دو گروه زراعی آسیایی و افریقایی است . در برنجهای گروه آسیایی برنج معمولی یا اوریزا ساتیوا[1] وجود دارد که بومی آسیاست (تصویر 1-1) . در گروه برنج آفریقایی اوریزا گلابریما[2] را می توان نام برد که بومی آفریقاست (تصویر 2-1) . حدس زده می‌شود که زراعت برنج تقریبا 3000 سال قبل از میلاد مسیح در کشورهای هندوستان و چین متداول بوده است . گونه ساتیوا از لحاظ سطح زیر کشت، تولید ، و تغذیه اهمیت جهانی دارد . ولی زراعت و مصرف برنج گونه گلابریما بسیار کم است. و عمدتا به نقاط پراکنده ای در آفریقا محدود می شود (1).

سطح زیر کشت برنج پس از گندم از سایر غلات بیشتر است . نزدیک به 90 درصد سطح زیر کشت و تولید برنج به کشورهای خاور دور اختصاص دارد . بیش از نصف محصول سالانه برنج در جهان نیز در دو کشور هندوستان و چین تولید می شود . سطح زیر کشت و تولید منطقه آن به شرح جدول (1-1) است .

کشورهای گرمسیری و نیمه گرمسیری برمه ، تایلند ، ویتنام ، لائوس ، اندونزی ، فیلیپین ، پاکستان ، هندوستان ، ایالات متحده آمریکا ، ژاپن ، ایتالیا ، مصر ، اسپانیا ، چین ، برزیل ، کوبا ، مکزیک و استرالیا از جمله کشورهای تولید کننده برنج به شمار می رود . میزان تولید برنج در تایلند ، برمه ، ویتنام و لائوس بیش از مصرف داخلی است . نزدیک به 90 درصد برنج موجود در بازارهای بین المللی مربوط به این چهار کشور است . ایالات متحده امریکا ، برزیل ، ایتالیا و مصر از دیگر کشورهای صادر کننده برنج هستند.

زراعت برنج در شمال ایران به ویژه در شهر رودسر ، و استان خوزستان تاریخچه طولانی دارد ; بنا به بعضی از روایات کشت این محصول قرن ها پیش از میلاد مسیح در زمان هخامنشیان رواج داشته است (1).

سطح زیر کشت ، تولید و عملکرد برنج در استانهای مختلف ایران برابر آمار منتشر شده از طریق وزارت کشاورزی در جدول (2-1) درج شده است. این جدول نشان می دهد که نزدیک به 80 درصد محصول برنج ایران در دو استان گیلان و مازندران تولید می شود . زراعت برنج در استانهای فارس ، خوزستان ، اصفهان ، آذربایجان شرقی ، و نیز گرگان و گنبد متداول است . در سطوح کوچکی از مناطق بسیار خشک کشور مثل بلوچستان نیز برنجکاری دیده می شود (1).

مهمترین مناطق تولید کننده برنج در استان گیلان عبارت انداز : آستارا، بندر انزلی، فومن، زیبا کنار، رضوان شهر،خمام، لشت نشاء، هشت پر طوالش، لولمان، کوچصفهان، صومعه سرا ، آستانه اشرفیه، رودبار، رودسر، رشت ، سیاهکل ، لاهیجان و لنگرود .

مهمترین مناطق تولید کننده برنج در استان مازندران عبارت انداز : چالوس ،تنکابن،قائم شهر،نوشهر،ساری،آمل،بابل،نور،محمود آباد،علمده (رویان) گرگان گنبد (3) .

تولید برنج ایران تا اوایل دهه 1340 می توانست نیازهای داخلی کشور را تا حدی تامین کند اما در حال حاضر با توجه به افزایش سریع جمعیت و بهبود قدرت خرید مردم محصول داخلی کفاف نیازها را نمی دهند و مقادیر قابل توجهی برنج همه ساله به ناچار از خارج وارد کشور می شود.

واژه برنج

   نام عمومی :Rice نام عملی :Oryaza sativa.l

نام برنج از زبان هندی گرفته شده است که به آن اریس(Arisi ) می گویند . در زبان انگلیسی به برنج Rice گفته می شود که همان نام عمومی برنج است و در زبان فرانسه Riz ، ایتالیا Rizo ، روسی Ris و در زبان آلمانی به برنج Rise می گویند . در استان گیلان به برنج( بج) به خوشه آن ورزه (Vorze) و به شلتوک آن جو می گویند . کلمه شلتوک از کلمه هندی چلتو (Chalto) گرفته شده است . در زبان انگلیسی به شلتوک (دانه برنج همراه با پوست آن) Rice paddy گفته می شود (3).

کشت برنج در ایران از 2000 سال پیش متداول بوده است . در زمان هخامنشیان ، اشکانیان و ساسانیان نیز در ایران برنج کشت می شده است . هم اکنون استانهای گیلان و مازندران از مناطق مهم تولید برنج در کشور هستند . در این دو استان برنج به عنوان یکی از عمده ترین اقلام منابع محسوب می شود و در حدود 13 نوع غذای محلی از آن درست می شود . در استان گیلان از آرد برنج نوعی نان پخته می شود که تحت عنوان برنجی نامیده می شود. در ایران غذایی که از برنج درست می شود (پلو( نام دارد ، که این واژه در زمانهای قدیم از جمله عهد صفویه نیز استفاده می شود (3).

در زبان گیلکی به پلو پلا (Pala ) گفته می شود ، بسیار محتمل است که واژه از همین واژه گیلکی پلا گرفته شده است . در استان گیلان به برنج بج(Bajge) یا بنج گفته می شود و همچنین به مزرعه برنج بیجار (Bijar) به نشاء برنج تم (Tome) و به خزانه برنج تمبیجار (Tomebijar) گفته می شود . در این استان به شلتوک برنج جو گفته می شود و به مقداری از این شلتوک که برای تهیه خزانه سال بعد در نظر گرفته می شود تخم جو(Tochmejoo) گفته می شود . برنج در استان گیلان مصارف زیادی از جمله تهیه آش برنج ، انواع نان و همچینین غذاهای محلی دیگر دارد . در برخی از روستاهای گیلان برای صبحانه نیز از برنج استفاده می شود . در صنعت از برنج برای تهیه الکل ، تهیه کاغذ و در منابع پارچه بافی استفاده می گردد همچنین چون دانه برنج حاوی مقدار زیادی نشاسته است لذا از آن برای تهیه نشاسته نیز استفاده می گردد. کاه برنج که در استان گیلان و مازندران به آن کلش (Colash) گفته می شود دارای مصارف زیادی از قبیل مصارف تغذیه دام ، ساخت کندونج (انبار نگهداری برنج) ساخت دیوارها و سقف خانه های گلی روستایی و غیره است . در مناطق شمالی کشور ساقه برنج نیز مصارف زیادی از قبیل تهیه حصیر ، زنبیل ، کلاه حصیری ، انواع سبد و نظایر آن را دارد . همچنین در این استان هر ساله از کاه و کلش برنج برای آماده کردن محل نگهداری کرم ابریشم یا تلمبار (Telambar)استفاده می گردد . در استانهای گیلان ساقه برنج که اشکل (Ashkal) نام دارد سوزانده می شود و در سطح خزانه به عنوان یک ماده تقویت کننده خاک ریخته می شود از پوست دانه برنج که در مناطق شمال کشور آن را سپوس (Sopos) می نامند برای تقویت مزارع ، باغات و خوراک دام وطیور استفاده می شود . در صنعت نیز از ساقه برنج برای تهیه کاغذ استفاده می گردد.