1) فناوری نانو چیست ؟
فناوری نانو با توجه به ماهیت و زمینه های گسترده فعالیت آن، در عین سادگی، بسیار دشوار است. شاید بتوان گفت هنوز تعریف کاملی که تمام خصوصیات این پدیده را بیان کند، وجود ندارد. با وجود این ، در اینجا به چند تعریف مفید و کاربردی اشاره می کنیم.
فناوری نانو یعنی بررسی مواد در ابعاد اتمی یا مولکولی و یا بررسی مواد در مقیاس یک میلیاردیوم آن. این ساده ترین و عامیانه ترین تعریفی است که می توان از فناوری نانو ارایه داد. می دانیم که یک نانومتر ده به توان منفی نه یا یک میلیاردیوم متر است. این عدد یک هشتاد هزارم قطر موی انسان و یا 10 برابر قطر یک اتم هیدروژن است.
آلبرت فرانکس یکی از پیشگامان توسعه کابردهای صنعتی فناوری نانو معتقد است: کوچکترین ارقام با معنی در محدوده 1/0 تا 100 نانومتر در آن نقش اساسی ایفاد می کنند.
با توجه به این تعریف، فناوری نانو توصیف همه جانبه فعالیت ها و تلاش هایی است که با دست بردن در اساسی ترین جزء ماده ( اتم ها) ، باعث می شود تا به خواص خارق العاده از آن دست یابیم؛ چرا که اگر مواد به کوچکترین ابعاد شان ( اتم ها یا مولکولها) شکسته شوند. می توانیم خصوصیات بنیادیشان را تغییر دهیم و آنها را به ماده ای تبدیل کنیم که در حالت عادی تهیه و تولید آنها به هیچ عنوان امکان پذیر نیست.
حال با این توضیح ، مفهوم تعریف اول نیز مشخص تر می شود؛ به این معنی که هر فعالیتی در مقیاس نانو را نمی توان نانو فناوری نامید؛ بلکه فناوری نانو به آن دسته از فعالیت هایی اطلاق می شود که با دست بردن در نحوه چینش اتم ها در مقیاس نانو مرتبط هستند.
شاید جالبترین تعریف از فناوری نانو، یک بسته پر از لوازم مورد نیاز بدون طبقه بندی خاص(catch – all) از فعالیت ها در اندازه های اتمی ، مولکولی که در زندگی واقعی کاربرد دارند، باشد.
با این توضیحات ، فناوری نانو دانشی است که به دنبال دستیابی به روش ها، فنون، مواد و ابزارهای مورد نیازی است تا بتواند چنین تحولاتی را در مواد مختلف ایجاد کند، به عبارت بهتر فناوری نانو نگرشی جدید به انواع رشته های علمی است و تمام عرصه های مختلف علم و فناوری را در بر می گیرد. فناوری نانو یکی از مدرن ترین فناوری های روز دنیاست که دارای خصوصیاتی منحصر به فرد با کاربردهایی در تمام زمینه های علم و فناروی است. همین کاربرد های وسیع فناوری نانو که از آن به عنوان ویژگی بین رشته ای بودن (cross science) فناوری نانو یاد می شود، عامل مهمی در فراگیر شدن این پدیده جدید است.
از طرفی توجه روز افزون بشر به این فناوری فقط ناشی از تازگی آن و کنجکاوی بشر برای دانستن آنچه نمی داند، نیست؛ بلکه به دلیل قابلیت های ویژه ای است که این فناوری پیش روی انسان قرار می دهد و دستیابی به آنها جز از این راه، ممکن نیست. از سوی دیگر، داشتن اطلاعات مختلف درباره زمینه های تحقیقاتی و عملی این فناوری در حیطه دانش هر فرد، باعث پویایی فکر و اندیشه وی می شود.
همانطور که می دانیم اختراع ماشین بخار، شروع اولین انقلاب صنعتی بود؛ دانشمندان ساخت ترانزیستور ها را انقلاب دوم صنعتی می دانند، هم اکنون باید بپذیریم که در انقلاب سوم صنعتی هستیم! چرا که بر خلاف گذشته، سه مولفه یعنی فناوری نانو، IT و پروژه ژنوم انسانی، همزمان شکل دهنده سومین انقلاب صنعتی هستند. ]1[
2) مروری بر نانو مواد و دسته بندی آنها :
مواد نانو ساختار در دهه گذشته به علت داشتن رفتار و ویژگی های برجسته، مورد توجه وسیع جامعه علمی و صنعتی جهان قرار گرفته است.
ماده نانوساختار ، به هر ماده ای که حداقل یکی از ابعاد آن در مقیاس نانو متری( زیر 100 نانو متر) باشد اطلاق می شود. این تعریف به وضوح انواع بسیار زیادی از ساختارها، اعم از ساخته دست بشر یا طبیعت را شامل می شود. به طور کلی در یک تقسیم بندی عمومی، محصولات نانو مواد را می توان به صورت های مختلف دسته بندی کرد خود از جمله 1) فیلم های نانویی لایه نازک، نشانده شده بر روی سطح یک زیر پایه برای کاربردهای عمدتاً الکترونیکی،2) نانو پوشش های حفاظتی برای افزایش مقاومت در مقابل خوردگی، افزایش سختی سطوح و حفاظت در مقابل عوامل مخرب محیطی،3) نانو ذرات به عنوان پیش سازنده و یا اصلاح ساز پدیده های فیزیکی و شیمیایی یا فرآیندهای بیولوژیکی با کاربردهای مختلف 4) نانو لوله ها با خواص مکانیکی ، الکتریکی، اپتیکی برجسته 5) نانو خوشه ها.
منظور از یک ماده نانو ساختاری، جامدی است که در سراسر بدنه آن انتظام اتمی، کریستال های تشکیل دهنده و ترکیب شیمیایی در مقیاس چند نانو متری گسترده شده باشند. در حقیقت این مواد متشکل از کریستال ها یا دانه های نانومتری هستند که هر کدام از آنها ممکن است از لحاظ ساختار اتمی، جهات کریستالوگرافیکی یا ترکیب شیمیایی با یکدیگر متفاوت باشند. به علاوه دانه های وابسته به ساختار اتمی و ترکیب شیمیایی دانه های همسایگان مجاور، می توانند همگن و یا غیر همگن باشند و یک ریز ساختار غیر همگن را از خود نمایش دهند که در این صورت آنها را از موادی نظیر شیشه ها که دارای ساختاری همگن هستند، مجزا می نماید. پارامترهایی که موجب پیدایش خواص بی نظیری در نانو ساختار ها می شود. عبارت است از:
پارامتر اول : اندازه کریستال های تشکیل دهنده
پارامتر دوم: تغییرات در ساختار اتمی از جمله اثر لایه مرزی سطوح آزاد، ترکیب شیمیایی فازها، عیوب موجود در ذارت.]1[
نوع فایل : word
نعداد صفحات : 15
مقدمه
اصلی ترین روش های ساخت مواد در مقیاس نانو به دو روش کلی بالا به پایین و روش پایین به بالاخلاصه می شوند. روش بالا به پایین اولین بار توسط فیمن به عنوان روشی برای ساخت ذرات در ابعاد نانومتری مطرح شد. در این روش با استفاده از دستگاه ها و روش های مکانیکی مانند: تراشیدن، آسیاب کردن وغیره نانوذرات از توده مواد با ابعاد بزرگتر تولید می شود.روش پایین به بالا درست در جهت مخالف روش قبلی است که در این روش مواد نانو با استفاده از به هم پیوستن واحدهای بنیادی سازنده و قرار دادن آنها کنار هم ایجاد می شوند.
فرآیند سل ژل یک روش سنتز پاین به بالا است.هدف روش سل ژل انجام فرایندهای شیمیایی در دمای پایین برای تولید اشیاء، فیلم ها، فیبرها، ذرات یا کامپوزیت هایی با شکل و سطح مناسب می باشد که می توانند بعد از یک مرحله فرایند تکمیلی به صورت تجاری مصرف شوند.
فناوری نانو واژه ای است کلی که به تمام فناوری های پیشرفته در عرصه کار با مقیاس نانو اطلاق می شود.معمولا منظور از مقیاس نانو ابعادی در حدود 1نانو تا 100 نانو می باشد.واژه فناوری نانو اولین بار توسط نوریوتاینگوچی استاد دانشگاه علوم توکیو در سال ١٩٧٤ برزبانها جاری شد.او این واژه را برای توصیف ساخت مواد (وسایل) دقیقی که تلورانس ابعادی آنها در حد نانومتر می باشد، به کار برد.
فرایند سل ژل اولین بار در اواخر قرن نوزدهم کشف شد واز اوایل دهه ی 40 به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفت. پس از آن برای ساخت ژل ها در دماهای پایین و تبدیل آنها به شیشه فرآیندهای توسعه یافتند.
روش سل- ژل دارای محبوبیت و کاربرد صنعتی بالاتری نسبت به سایر روش های موجود است و این امر بی علت نیست! سل – ژل هم اکنون می تواند نانو ذراتی با کیفیت بالا ( تولید ذرات با اندازه یکسان) را در حجمی بالا تولید کند .
فهرست
1-مقدمه
2-تعریف نانو ذرات
3-انواع نانوذرات
4-روش های ساخت نانو ذرات
5-تعریف فرایند سل-ژل
6-روش سل-ژل و محصولات آن
7-فرایند هیدرولیز
8-واکنش هیدرولیز
9-انواع ژل ها
10-شمای مراحل فرایند سل-ژل
11-مزیت و کاربرد روش سل-ژل
12-نتیجه گیری
13-منابع