فرمت:word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:100
فهرست مطالب:
فصل اول: (تعریف مونوگرافی)
مقدمه 2
تاریخچه مونوگرافی در جهان و ایران 4
موضوع تحقیق 6
روش تحقیق 6
هدف پژوهش 7
تعریف واژهها و مفاهیم 7
فصل دوم: جغرافیا
موقعیت جغرافیایی 10
آب و هوا 11
پوشش جانوری 12
پوشش گیاهی 12
وجه تسمیه 12
ناهمواری ها شامل کوه ها 13
تاریخچه 13
آثار باستانی 13
فصل سوم: موقعیت اجتماعی
اوقات فراغت 17
مهاجرت 17
جمعیت 18
راه های ارتباطی 18
امکانات شامل (تلفن- شرکت تعاونی- شوار بیمارستان، مدرسه، مهدکودک) 19
فصل چهارم: ساختار فرهنگی
مذهب
زبان 23
زیارت 23
شیوه حل اختلافات 14
خویشاوندی 25
محدودیت ها و اجبارها 26
فصل پنجم: سیمای روستا
محله ها 28
مسکن 29
فصل ششم: کشاورزی و دامداری
کشاورزی 32
گردوزنی- چیدن زردآلو (درست کردن لب لبو) 32
دامپروری 34
تهیه انواع لبنیات (ماست-کره-قره قورت-پنیر و ……) 35
واحدهای اندازه گیری 38
فصل هفتم: خوراک
انواع نانها و شیرینیهای محلی 40
انواع غذاهای محلی 41
انواع ترشی 43
انواع مربا و شربتها 44
وعدههای غذا 45
سفره آرایی 46
فصل هشتم: پوشاک
پوشاک 48
(مردان و زنان و کودکان)
فصل نهم: مراسم گذار
مراسم گذار 53
الف: تولد 54
چشم روشنی بردن برای طفل و نامگذاری 54
ختنه سوران 55
ب: ازدواج 56
خواستگاری 57
قول گیران (قند شکنی) 57
مراسم عقد کنان 58
دونه پاک کنی (پاک کردن برنج) 59
شب اول عروسی (حنابندان) 59
شب دوم عروسی 60
کله قند زنی 61
پاتختی 62
ج: مرگ و اعتقادات مربوط به آن 62
فصل دهم : مراسم در طول سال شمسی و قمری
شب یلدا 67
چهارشنبه سوری 68
عید نوروز 69
سال تحویل 71
سیزده بدر 71
عید فطر 72
عید قربان 72
عید غدیر 72
مراسم در ایام محرم
تاسوعا و عاشورای حسینی 73
فصل یازدهم: اعتقادات و باورها
سنت ها (اعتقادات و باورها) 77
صدای کلاغ 77
چشم زخم 77
طب سنتی 779
داروهای گیاهی 82
بازیهای محلی شامل: 85
بازی خم پل 85
آغوز بازی (گردو بازی) 86
توپ بازی 87
لی لی بازی 87
شمع و گل و پروانه 87
فصل دوازدهم: فرهنگ و فولکولور
ضرب المثل ها 90
آوازها 91
موسیقی 92
نتیجه گیری 93
منابع و ماخذ 94
فصل اول
تعریف مونوگرافی
مقدمه:
اصطلاح مردم شناسی Ethnologie همان کاربرد سنت فرانسوی آن است که در مکاتب آمریکایی و انگلیسی به «انسان شناسی اجتماعی و فرهنگی»
(Antropoloqiesocialeet Culturelle) تعبیر میشود.
«ماری- کلود شامها» انسان شناس فرانسوی می گوید. عبارت انسان شناسی یا در آنتروپولوژی» به معنای «علم انسان» آمده است. تا قرن نوزدهم انسان شناسی همان مطالعه خصوصیات و طبیعت انسان بوده که خطوط جسمانی – نشانه های فرهنگی، فکری و ذهنی را در برمیگیرد. بعدها با پیشرفت علوم و کاوشهای اصولی انسان شناسان علم انسان شناسی نیز توسعه بیشتری یافت و تنها به خصوصیات طبیعی انسانها محدود نشد بلکه به دو شاخه مشخص یعنی انسان شناسی فرهنگی یا مردم شناسی و انسان شناسی جسمانی تبدیل گشت که شاخه نخستین (مردم شناسی) این علم خطوط تمدن و فرهنگ یا خصیصههای فرهنگی گروههای انسانی را بررسی می کند و انسان شناسی جسمانی یعنی واژهای که بیش از همه در کشور فرانسه از آن صحبت شده است و امروز جای خود جای خود را به در انسان شناسی زیستی Antropoloqie Biologique داده است طبیعت، دنیای تغییرات و دلایل تحولات زیستی و تکامل گروههای انسانی را مورد مطالعه قرار می دهد. (عسگری خانقاه/1373 و ص 12و11)
شناخت محیط و حوادث پیرامون از آغاز زندگی مورد توجه انسان قرار می گیرد و نخستین انسانها هم از آن مستثنی نبوده اند. آنان در باب جهان می اندیشیدند و تا حوادث را تبیین نمیکردند آرام نمی گرفتند. آرام آرام بشر ازشناخت های مبتنی بر حجیت،پر رمز و راز و حتی منطقی راه به سوی شناخت علمی گشود و اینجا خود را در تجربه، تحقیق مشاهده به آزمایش و تعقل یافت (ساروخانی/ 1377 / ص 26)
تاریخچه مونوگرافی درجهان و ایران:
این نوع تحقیقات البته به صورتی تجربی برای اولین بار توسط جان هاروارد انگلیسی در سال 1774 در مورد یک گروه از زندانیان صورت گرفت که لازم به تذکر است که به این تحقیقات هیچ نوع اهمیتی داده نشده و مورد استقبال قرار نگرفت. (پورافکاری/-/صص 12و11/
بعد از آن دانشمندان فرانسوی به نام کوپله در قرن 19 میلادی یکسری تحقیقات را انجام داد و مونوگرافی را با محاسبات آماری تلفیق نمود. این تحقیقات در اواسط قرن 19 ریشه ای روستایی و دهقانی پیدا کرد که بنابر دلایلی نظیر حرکات سریع و تحولات گوناگون بود که متعاقب به بررسی بودجه اقتصادی خانوادههای کارگران پرداخت مونوگرافیهایش را جهت این تحقیقات بکارگرفت ودر سال 1855 میلادی آنها را به چاپ رسانید.
و در قرن 20 میلادی مطالعه و تحقیقات گروههایی اجتماعی و قشرهای اجتماعی به صورت دقیق تر و با کندو کاو بیشتر دراروپا بخصوص در فرانسه تحقیقات وسیعی به شکل مونوگرافی صورت گرفت در ایران مطالعه درباره ده و مناطق روستایی در دورههای اخیر در حدود 90 سال پیش در دوره قاجاریه توسط اعتقاد السلطنه انجام گرفت وی در کتابی به نام مطلع الشمس(3جلدی)
تعدادی از دهات شمالی ایران رامونوگرافی کرده است پس از بین مطالعاتی که درباره روستاها انجام شده جالب ترین آنها کتاب «فرهنگ روستایی»
دکتر بهرامی می باشد که هنوز اهمیت خود را دارد. و در بین جنگ جهانی دوم و پس از آن بخصوص در سالهای 32-21 پاره ای مطالعات روی زندگی دهقانان ایرانی توسط بعضی از گروهها انجام گرفت.
این تحقیقات از دیدگاه جامعه شناسی ضعیف بوده و تنها به جنبه های سیاسی آن توجه شده بود تحقیقات روستایی از دیدگاه جامعه شناسی با سایر تحقیقات اجتماعی از حدود سال 1337 در دانشگاه تهران، موسسه مطالعات وتحقیقات اجتماعی آغاز شده است و از همان سال. تدریس جامعه شناسی روستایی و تحقیق بخصوص مونوگرافی دهات آغاز شده است و به دنبال آن بخش تحقیقات روستایی موسسه تاسیس گردید.
در چند سال اخیر مطالعات و آموزش مسائل روستایی وتحقیقات در چند شهر و دانشگاههای دیگر ایران مانند شیرازان تبریز – دانشگاه ملی و اصفهان نیز شروع شده (فردی/1355/ صص2-1)
موضوع تحقیق:
روستاهای ایران دارای فرهنگی بسیار غنی می باشند زیرا نخستین تجمع انسانها تجمع در قدیم همین روستاها بوده است و برای اینکه به فرهنگ کلی جامعه پی ببریم باید فرهنگ و روابط اجتماعی و اقتصادی روستاها را بررسی کنیم.
هر روستا بویژه در ایران واحدی است مستقل و مجموعه ای است کامل از لحاظ جغرافیای علمی جدید. ده در ایران کوچکترین واحد جمعیت واقتصادی و جغرافیای است و در نهاد آن نوعی کولکتیوم اقتصادی و اجتماعی و عمرانی قابل تصدیق است.
از قدیمیترین زمانها دهکده یک واحد تشکیلاتی بوده که اساس حیات اجتماعی ایران را تشکیل می داده است و جایی بوده که در آن دستههایی ازمردم خود را برای همکاری اقتصادی و سیاسی متشکل می کرده اند واهمیت ده به خاطر اینکه یک واحد تشکیلاتی درزندگی روستایی است و در قرون وسطی و از ان پس تا امروز برقرار بوده است.
روش تحقیق
الف: مطالعات پهنانگر:
منظور تحقیقاتی است که بر روی جمعیتی وسیع صورت می گیرند. گاه کل جامعه آماری در نوع پژوهش مطالعه میشود. بنابراین در این تحقیق بیشتر مباحث عینی و با عمق کم مطرح می شوند.این نوع پژوهش از این رو ضروری است که قدرت تعمیم پذیری دادهها را فراهم می سازد. یعنی می توان در نهایت هنجارها رابازیافت.
ب: مطالعات ژرفانگر:
منظور تحقیقاتی است که پدیده های عمق بشکافند، از علل و عوامل سخن بگویند و بار کیفی ارزشی و ذهنی پدیده ها را باز نمایند.
این نوع پژوهشها نیز طیفی گسترده دارند برخی صرفاً در مقایسه با تحقیقات پهنانگر، عمیق به شمار می آیند، اما برخی دیگر بواقع از عمق زیادی برخوردارند نظیر مطالعات موردی، یا تک نگاریها که در آن یک مورد نظیر روستا، یک خانواده، یک واحد کار یا حتی یک فرد مورد مطالعه قرار گیرد (ساروخانی/1377/ص68)
هدف پژوهش:
هدف من از این تحقیق شناخت خصوصیات اجتماعی – فرهنگی اقتصادی – جغرافیای مردم این منطقه می باشد و در لابلای تحقیقات اشاره ای کوتاه به جنبههای مادی ومعنوی اقتصادی هم میشود.
در این تحقیق سعی بر این است تا از تمامی امکانات استفاده شود ومن نیزبا امکانات محدود توانستم به جمع آوری یک سری اطلاعات دست پیدا کنم تا قدمی در راه شناسایی یکی از مناطق میهنمان بردارم.
تعریف واژهها و مفاهیم:
مونوگرافی Monography
مونوگرافی که ترجمه آن تک نگاری است یکی از شیوه هایی است که در روش ژرفایی برای مطالعه جوامع محدود مورد استفاده قرار می گیرد در تک نگاری جوامع کوچک و محدود به طور همه جانبه مورد بررسی قرار می گیرد به عبارت دیگر تک نگاری توصیفی است ژرف و همه جانبه از یک ده یا یک خانوار یا طایفه به عنوان مثال در تک نگاری یک ده اوضاع اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی نهادها، هنجارها به طور کلی جزئیات زندگی مردم روستا مورد بررسی قرار می گیرد. (وثوقی، 1376 ص 107)
تعریف واژه روستا یا ده:
ده واحدی اقتصادی – اجتماعی، جغرافیایی و مرکز تجمعی از مردم یکجا نشین است که قسمت اعظم در آمد آنها از کشاورزی تامین میشود و شرایط بالقوه خودکفایی را نیز در خود دارد (وثوقی/ 1377، ص 20)
تعریف فرهنگ
فرهنگ عبارت است از کلیه یافته ها، آموختهها، ساختهها و پرداختههای یک جامعه در زمینههای مادی و معنوی از نسلی به نسل دیگر انتقال پیدا می کند.(گلشن فومنی، 1375، ص 55).
فصل دوم
جغرافیا
موقعیت جغرافیای:
روستای حصاربن جزء شهرستان فیروزکوه و استان تهران می باشد و یکی از روستاهای تهران محسوب میشود استان تهران با رشته کوههای البرز از استانهای شمالی ایران جدا میشود بخش مرتفع البرز در مرز شمال استان 1500 متر می رسد که به سمت شمال غربی کشیده شده است. در شمال شرقی استان تهران کوههای سواد کوه و فیروزکوه قراردارد و به ارتفاعات شهمیرزاد در شرق می پیوندد- از شهرستانهای وابسته به استان تهران می توان به ورامین – شمیرانات – شهرستان کرج – شهرستان فیروزکوه – شهرستان اسلامشهر اشاره کرد.
استان تهران را می توان به سه بخش اقلیمی زیر تقسیم کرد:
الف اقلیم ارتفاعات شمالی:
که بر دامنه های جنوبی بلندی های البرز مرکزی در ارتفاعی بالای 3000 متر قرارگرفته و آب و هوای مرطوب ونیمه مرطوب و سردسیر زمستانهای بسیار سرد و طولانی دارد و بارزترین نقاط این اقلیم، دماوند و توچال است.
ب: اقلیم کوهپایهها: این اقلیم در ارتفاع دو تا سه هزار متری از سطح دریا قرار گرفته و آب و هوای نیمه مرطوب و سرد سیر با زمستانهای به نسبت طولانی دارد. آب علی، فیروزکوه، دماوند، گلندوک، سد امیر کبیر و دره طالقان در این اقلیم قراردارد دمای متوسط سالانه درمناطق کوهپایهای استان میان 10 تا 15 و در دشت های مجاور آن 15 تا 20 درجه سانتی گراد است.
ج-اقلیم نیمه خشک و خشک که زمستانهای گرم دارد و در ارتفاعات کمتر از 2000 متر است وضعیت اقلیمی تهران در مناطق کوهستانی از نوع آب و هوای متعدل است و در دشتها از نوع نیمه بیابانی با ویژگیهایی است که بیشتر از موقعیت جغرافیای آن که بین دو ناحیه متفاوت قرار گرفته ناشی میشود تهران در مرز شرایط جوی بری و اقیانوس قرار گرفته و تمایل آن به موقعیت بری بیش از موقعیت اقیانوس است. وضعیت اقلیمی شهرستان فیروز کوه و دماوند در زمستان بسیار سرد و در تابستانها خنک است بطور کلی اقلیم شهرستان فیرزکوه کوهپایه ای است اقلیم در ارتفاع 2 تا 3 هزار متری از سطح دریا قرار گرفته نیمه مرطوب و سرد سیر با زمستانهای به نسبت طولانی.
آب و هوای روستا:
شهرستان فیروز کوه بدلیل همجوار بودن با کوههای البرز و نزدیکی به شمال ایران از آب و هوای معتدل و مرطوب برخوردار است و این شهرستان نسبت به شهرستانهای شمالی ایران از رطوبت کمتری برخوردار است. روستای فیروز کوه بدلیل محاصره شدن در میان کوهها و نزدیکی به کوههای البرز که درشمال این منطقه قرار دارد از آب و هوای سرد و کوهستانی برخوردار است در فصل پاییز بارندگی بسیار زیاد است و در فصل بهار از آب و هوای معتدل و مرطوب و در تابستان آب و هوای نسبتاُ گرم و مرطوب برخودار است. به طور کلی آب و هوای این روستا و روستا های همجور به دلیل نزدیکی به کوههای البرز و مناطق شمالی ایران و دریای مازندران دارای آب و هوای معتدل و مرطوب است و این رطوبت با توجه به فصول سال کم و زیاد میشود ((مصاحبه با آقای غندالی 63 ساله))
پوشش جانوری:
جانوران به دو دسته اهلی و وحشی تقسیم میشود.
جانوران وحشی عبارتند از:
1- گرگ. شغال. روباه. مار. قورباغه. عقرب. سوسک. هزارپا. خرگوش. کک. کلاغ. موش. ملخ. سنجاقک. عنکبوت.
جانوران اهلی عبارتند از:
گوسفند. گربه. مرغ. خروس. الاغ. سگ. اسب. گاو. گوسفند. اردک. غاز. بوقلمون. بز.
پوشش گیاهی به دو دسته تقسیم میشود:
1- باغداری و مرکبات که شامل درختان مختلف میوه مرکبات است مثل گردو- زردآلو- سیب- توت- آلبالو- گیلاس- آلو –گلابی و … است.
2- صیفی جات : که شامل خیار- کدو- لوبیا سبز- سیب زمینی- گندم- جو است.
((مصاحبه با آقای خدام 35 ساله))
وجه تسمیه:
حصار: درلغت به معنی دیوار، بارو، دژ، دیوار دور قلعه و جائی که از دشمن به آن پناه می برند
بن:
در لغت به معنی بیخ، بنیاد، پایان – بیخ چیزی، نسبت و بنه و بون هم گفته میشود(bun)
نام این روستا حصاربن است که در اصطلاح محلی به آن حصاربن می گویند و به این علت حصاربن نام دارد که توسط کوهها محاصره شده است و در کوهپایه کوهها قرارگرفته است.
ناهمواریها:
تپهها و کوههای متعددی روستای حصاربن را احاطه کرده است و این روستا میان کوههای شمال دره – انار کوه – سیاه کوه – کبود کوه- سرخ کوه قرارگرفته است.
((مصاحبه خانم رودافشانی 26 ساله))
تاریخچه:
از گذشته مردم این روستا اطلاعات دقیق و موثقی در دست نیست و نمی توان گفت ساکنین اولیه این روستا در چه زمانی وارد این منطقه شدند ولی این امر روشن است که ساکنین اولیه آن گروهی از کوچ نشینان بودند که از اطراف شمالی ایران وارد این روستا و روستاهای همجوارآن شدند و در اینجا سکنی گزیدند قدمت روستا چندان روشن و معلوم نیست البته به زمان قبل از سلطنت پهلوی بر می گردد و در زمان رضاخان خط راه آهن به این روستا کشیده شد و باعث شد مردم این منطقه با دیگرنقاط ایران بخصوص تهران و مناطق اطراف آن ارتباط داشته باشند.
((مصاحبه با آقای خدام 65 ساله))
جاذبه های تاریخی:
کشور ما ایران از لحاظ آثار تاریخی و جغرافیایی جاذبههای متنوع و فراوانی برای جهانگردی و ایرانگردی دارد این جاذبه ها را می توان به دو گروه 1- جاذبههای طبیعی 2-جاذبههای تاریخی و فرهنگی تقسیم کرد.
یکی ازجاذبههای جغرافیایی آب گرم است: آب گرم از نوع آبهای معدنی است و یکی از عوامل توسعه جهانگردی درهر ناحیه محسوب میشود و آبهای معدنی دارای املاح معدنی است و معمولاً از چشمه و نقاط حفر شده درطبقات زیر زمینی بدست می آید. برخی از این آبها دارای خواص بهداشتی و درمانی هستند در معالجه امراض پوستی و سایر بیماریها موثر می افتد از این رو به آنها آبهای درمانی می گویند چون آب برخی از چشمه ها گرم است عده ای به آنها آبهای گرم می گویند و برخی از چشمه ها نیز آب سرد دارد که به آنها آبهای سرد گویند.
خوشبختانه کشور پهناور ایران به میزان زیادی از این موهبت خدادادی برخوردار است و روستای حصاربن نیز دارای این جاذبه است.
آب چمن یا آب سرد:
آب چمن یا آب سرد یکی از مراکز تفریحی و درمانی امن روستا و روستاهای همجوار آن است. این آب که از چشمهای درونی زمین می جوشد در درمان بیماریها موثر است و همواره بیمارها و مردم نقاط مختلف تهران فیروز کوه و ورامین و … به این منطقه میآید آب این چشمه برای گرمی، زردی بخصوص زردی کودکان تازه متولد شده جوشهای صورت و ……موثر است.
آب گرم:
آب گرم از یکی از کوههای این منطقه می جوشد و این منطقه نیز هر ساله بخصوص در تابستانها مردم بسیاری را از اطراف به گرد خود جمع می کند.
آب گرم که در درمان بیماریهای مانند – پا درد، دردهای مفاصل، سردی و سرد فراجی و ….. موثر می افتد.
(مشاهدات ضمن تحقیق)
فصل سوم
موقعیت اجتماعی
اوقات فراغت:
گذراندن اوقات فراغت یک پدیده فرهنگی اجتماعی است چرا که از یک طرف چگونگی سپری کردن اوقات فراغت از آداب و رسوم یک جامعه تبعیت می کند و وضع فرهنگ یک جامعه را نمایان می سازد و از طرفی دیگری در متن جامعه غیبت پیدا می کند و به وجود آمدنش دلایل اجتماعی دارد و برنامه ریزی در مورد آن نیز در جامعه تحقق می یابد اوقات فراغت در میان اهالی این روستا در تابستان معنا و مفهوم ندارد زیرا افراد این روستا در تابستانها که مدارس تعطیل شد.
و می توان گفت اوقات فراغت دانش آموزان و نوجوانان و جوانان آغاز شود کار کشاورزی بسیارزیاد میشود و آنها در روی زمین به خانواده خود کمک کرده و یا برای دیگران کار می کنند.
ولی با توجه به شغل کشاورزی در زمستانها مردم این ناحیه اکثراً بیکار هستند و تنها به مغز کردن گردو می پردازند.
((مصاحبه با آقای خدام 35 ساله))
مهاجرت:
مهاجرت در میان مردم این روستا مانند سایر روستاهای ایران بسیار زیاد است. و این امر بخاطر نبودن امکانات تفریحی- ارتباطی- بهداشتی- آموزشی و …. مناسب می باشد. از طرفی به علت کمبود زمین کشاورزی و اینکه همه خانواده ها دارای زمین کشاورزی نیستند وتنها باید بر روی زمین دیگران کارکنند.
و این خود باعث میشود منبع درآمد کامل و مناسبی نداشته باشند و این عوامل خود باعث میشود که مهاجرت در میان این مردم به شهرهای اطراف بسیار زیاد باشد این مهاجرت ها بیشتر به شهرهای ورامین، گرمسار و یا فیروزکوه می باشند.
و مهاجرت در میان قشر جوان و نوجوانان بسیار چشمگیر است.
((مصاحبه با آقای خدام 35 ساله))
جمعیت:
تعداد خانوار ساکن در روستا 250 خانوار است و تعداد خانوارهای پیوسته به آبادی 45 خانوار است.
راههای ارتباطی:
راههای که این روستا از طریق آن به شهرهای فیروزکوه – ورامین – تهران و گرمسار متصل میشود عبارت است از 1-راه شوسه 2- راه آهن
1-راه آهن:
راه آهن از راههای ارتباطی بسیار مهم مردم این ناحیه است زیرا اکثر مردم برای رفت و آمد به شهرهای گرمسار- ورامین – تهران و فیروزکوه ازاین وسیله استفاده می کنند اهالی روستا برای استفاده از این وسیله باید به روستای سیمین دشت که در فاصله کیلومتری حصاربن قرار دارد بیایند قطار در طول روز به صورت رفت و برگشت وجود دارد که مردم تنها از این قطار می توانند استفاده کنند برای رفتن به ایستگاه ازمینی بوس استفاده می کنند با توجه به اینکه مسافران بسیار زیاد هستند مسافران 2 تا 3 بار انها را به طرف سیمین دشت می برد در مواقعی که مینی بوس خراب شده است مردم مجبور هستند پیاده به روستا بیایند.
2-راه شوسه
راه شوسه که تا سال 1375 از فیروزکوه به طرف روستای حصاربن و روستاهای اطراف آن به صورت خاکی و مالرو بوده است ولی با توجه به تلاش شوراهای روستاها و شهرداری فیروزکوه در این سال اقدام به آسفالت کردن راه نمودن ولی این تا روستای مشهد در نزدیکی روستای حصاربن متوقف شد و می توان اذعان کرد راههای این روستا و کوچهایش تماماً خاکی و مالرو است.
مصاحبه با آقای صدریان 52 ساله
امکانات روستا:
مخابرات:
در سال 1365 مخابرات عمومی در روستای حصاربن افتتاح شد این مخابرات در وسط روستا احداث گردید و در احداث آن شرکت مخابرات شهرستان دخیل بوده است و یک خط تلفن به این روستا متصل می باشد که این خط تلفن از طریق مخابرات به تمام کشورها و داخل کشور متصل می باشد. احداث این مخابرات در حل مشکلاتی که نیاز به وقت زیادی داشت.
بسیارموثر بوده است در ضمن در سال 1379 با کمک و پیشنهاد اکثر اهالی روستا توسط اداره مخابرات فیروزکوه به بیشتر خانه های روستا خط تلفن شخصی کشیده شده است که اکثر خانوارهای روستا دارای تلفن شخصی هستند.
شرکت تعاونی:
روستای حصاربن دارای شرکت تعاونی مستقل است و کشاورزان برای گرفتن وام، کود شیمیایی و ابزارآلات کشاورزی به شرکت تعاونی روستا می روند.
و این شرکت به کلیه مسائل کشاورزان و مردم روستا رسیدگی می کند.
شورا:
سابقاً در قدیم این روستا توسط کدخدا اداره می شده و مالک نفوذ زیادی بر روی آن داشت امروزه این شکل عوض شده و ساختار آن در سال 1361 به صورت شورا در آمده و شورا توسط 3 نفر به مسائل اجتماعی و اقتصادی عمومی مردم رسیدگی می کنند و کلیه کارهای آنان به دلیل نداشتن ساختمان درمسجد محل انجام میشود این روستا فاقد انجمن است و کلیه کارها توسط اعضای شورا انجام میشود.
بیمارستان:
بیمارستان روستا به صورت بسیار کوچک است که بیشتر می توان گفت یک کلینیک درمانی کوچک است تا بیمارستان و در آنجا کارهایی مانند پانسمان – تزریقات و … انجام میشود البته بیمارستان دارای یک دکتر می باشد. که به مریض ها رسیدگی میکند و دارای همچنین یک داروخانه کوچک و یک آمبولانس می باشد.
مدرسه: روستا دارای یک مدرسه ابتدایی است که به صورت مختلط می باشد و دو مدرسه راهنمایی پسرانه و دخترانه و برای ادامه تحصیل نوجوانان و جوانان به شهرهای اطراف می روند و این روستا دارای یک مهدکودک نیز می باشد که کودکان قبل از مدرسه در آنجا به یادگیری نقاشی و ….. می پردازند.
دارای حمام عمومی است و 4 مسجد در این روستا وجود داردمرکزفروش نفت یک عدد است دارای 2 مغازه عمده فروشی و همچنین2 قصابی می باشد.
((مصاحبه با آقای مشهدی 40 ساله))
فصل چهارم
ساختار فرهنگی
مذهب:
مذهب مردم این روستا شیعه است. و توسل به دوازده امام دارند.
زبان:
زبان اصلی مردم این روستا گیلکی بوده است که در اثر فرسایش و دگرگونی بصورت امروزی در آمده - البته زبانی که مردم این روستا امروزه به آن تکلم می کنند گیلکی است ولی با گیلکی شمالی و مازندرانی تفاوت بسیارزیادی دارد و می توان گفت از یک مصدر مشتق نمی شود.
((مصاحبه با آقای خدام 35 ساله))
زیارت:
زیارت مردم روستا در گذشته شامل زیارت مرقد مطهر امام رضا(ع) در مشهد حضرت معصومه (س) در قم و امامزادهها بود. تعداد کمی از آنها که تمکن مالی داشتند به مکه مکرمه ومرقد مطهر سید الشهداء(ع) در کربلا معلی مشرف می شدند.
در سالهای اخیر زیارت مرقد مطهر حضرت زینت (س) درد مشتق، شاه چراغ در شیراز و مرقد بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران امام خمینی (ره) نیز مرسوم شده است.
مردم این روستا اعتقاد داشتند در گذشته که حجاج واقعی بعد از رجعت از سفر مکه در فاصله ای کمتر از یکسال فوت خواهند کرد.
((مصاحبه با آقای حسن آبادی 60 ساله))
شیوه حل اختلافات:
قسم: مهمترین وجه پایبندی مردم این روستا به باورها و عقاید مذهبی است قسم علاوه بر اینکه نشان از باورها و اعتقادات مذهبی مردم است کارکرد ویژه ای در مناسبات فرهنگی و اجتماعی آنها دارد. قسم بیشتر در مواردی به کار می رود که طرفین دعوی بدون توسل به مقامات حاکمه و قضایی بخواهند در حضور یک نفر از ریش سفیدان و با قضاوت او به دعوا خاتمه ببخشند اهمیت قسم بخاطر اینکه اغلب معاملاتی شفاهی است و طبق قول و وعده انجام می گیرد بسیار می باشد.
اما امروز بیشتر اختلافات را برای حل به دادگاه فیروزکوه می برند و در آنجا به اختلاف آنها رسیدگی میشود.
((مصاحبه با آقای حسن آبادی 60 ساله))
خویشاوندی:
از نظر ازدواج و خویشاوندی بیشتر درون گروه بوده اند و در گذشته افراد سعی می کردند که با افراد فامیل ازدواج کنند و اعتقاد داشتند که فامیل ها اگر گوشت هم را بخورند استخوان هم را دور نمی اندازند و اینکه نان سفره خودشان را به دیگران نمی دهند.
ولی امروزه انتخاب همسر از گروههای غریبه بیشتر انجام می گیرد
((مصاحبه با خانم غندالی 49 ساله))
محدودیت ها واجبارها:
بایدها و نبایدها که در این محله وجود دارد اینکه در قدیم صحبت کردن پسر و دختر قبل از ازدواج ممنوع است و عروس و داماد نباید در کنار هم برای غذا خوردن می نشستند و همچنین آنها در مقابل پدر و مادرشان نباید هرگز با هم صحبت می کردند و اینکه مادران در حضور پدر و مادر همسر همچنین پدر و مادر خودشان به کودکان شیر نمی دادند. ولی امروزه این موانع برداشته شده و افراد آزادی بیشتری دارند ولی تا حدودی آن موانع گذشته را سعی می کنند رعایت کنند.
مقدمه:
اصطلاح مردم شناسی Ethnologie همان کاربرد سنت فرانسوی آن است که در مکاتب آمریکایی و انگلیسی به «انسان شناسی اجتماعی و فرهنگی»
(Antropoloqiesocialeet Culturelle) تعبیر میشود.
«ماری- کلود شامها» انسان شناس فرانسوی می گوید. عبارت انسان شناسی یا در آنتروپولوژی» به معنای «علم انسان» آمده است. تا قرن نوزدهم انسان شناسی همان مطالعه خصوصیات و طبیعت انسان بوده که خطوط جسمانی – نشانه های فرهنگی، فکری و ذهنی را در برمیگیرد. بعدها با پیشرفت علوم و کاوشهای اصولی انسان شناسان علم انسان شناسی نیز توسعه بیشتری یافت و تنها به خصوصیات طبیعی انسانها محدود نشد بلکه به دو شاخه مشخص یعنی انسان شناسی فرهنگی یا مردم شناسی و انسان شناسی جسمانی تبدیل گشت که شاخه نخستین (مردم شناسی) این علم خطوط تمدن و فرهنگ یا خصیصههای فرهنگی گروههای انسانی را بررسی می کند و انسان شناسی جسمانی یعنی واژهای که بیش از همه در کشور فرانسه از آن صحبت شده است و امروز جای خود جای خود را به در انسان شناسی زیستی Antropoloqie Biologique داده است طبیعت، دنیای تغییرات و دلایل تحولات زیستی و تکامل گروههای انسانی را مورد مطالعه قرار می دهد. (عسگری خانقاه/1373 و ص 12و11)
شناخت محیط و حوادث پیرامون از آغاز زندگی مورد توجه انسان قرار می گیرد و نخستین انسانها هم از آن مستثنی نبوده اند. آنان در باب جهان می اندیشیدند و تا حوادث را تبیین نمیکردند آرام نمی گرفتند. آرام آرام بشر ازشناخت های مبتنی بر حجیت،پر رمز و راز و حتی منطقی راه به سوی شناخت علمی گشود و اینجا خود را در تجربه، تحقیق مشاهده به آزمایش و تعقل یافت (ساروخانی/ 1377 / ص 26)
تعداد صفحات 95 word
صفحه
فصل اول: (تعریف مونوگرافی)
مقدمه
2
تاریخچه مونوگرافی در جهان و ایران
4
موضوع تحقیق
6
روش تحقیق
6
هدف پژوهش
7
تعریف واژهها و مفاهیم
7
فصل دوم: جغرافیا
موقعیت جغرافیایی
10
آب و هوا
11
پوشش جانوری
12
پوشش گیاهی
12
وجه تسمیه
12
ناهمواری ها شامل کوه ها
13
تاریخچه
13
آثار باستانی
13
فصل سوم: موقعیت اجتماعی
اوقات فراغت
17
مهاجرت
17
جمعیت
18
راه های ارتباطی
18
امکانات شامل (تلفن- شرکت تعاونی- شوار بیمارستان، مدرسه، مهدکودک)
19
فصل چهارم: ساختار فرهنگی
زبان
23
زیارت
23
شیوه حل اختلافات
14
خویشاوندی
25
محدودیت ها و اجبارها
26
فصل پنجم: سیمای روستا
محله ها
28
مسکن
29
فصل ششم: کشاورزی و دامداری
کشاورزی
32
گردوزنی- چیدن زردآلو (درست کردن لب لبو)
32
دامپروری
34
تهیه انواع لبنیات (ماست-کره-قره قورت-پنیر و ……)
35
واحدهای اندازه گیری
38
فصل هفتم: خوراک
انواع نانها و شیرینیهای محلی
40
انواع غذاهای محلی
41
انواع ترشی
43
انواع مربا و شربتها
44
وعدههای غذا
45
سفره آرایی
46
فصل هشتم: پوشاک
پوشاک
48
(مردان و زنان و کودکان)
فصل نهم: مراسم گذار
مراسم گذار
53
الف: تولد
54
چشم روشنی بردن برای طفل و نامگذاری
54
ختنه سوران
55
ب: ازدواج
56
خواستگاری
57
قول گیران (قند شکنی)
57
مراسم عقد کنان
58
دونه پاک کنی (پاک کردن برنج)
59
شب اول عروسی (حنابندان)
59
شب دوم عروسی
60
کله قند زنی
61
پاتختی
62
ج: مرگ و اعتقادات مربوط به آن
62
فصل دهم : مراسم در طول سال شمسی و قمری
شب یلدا
67
چهارشنبه سوری
68
عید نوروز
69
سال تحویل
71
سیزده بدر
71
عید فطر
72
عید قربان
72
عید غدیر
72
مراسم در ایام محرم
تاسوعا و عاشورای حسینی
73
فصل یازدهم: اعتقادات و باورهاسنت ها (اعتقادات و باورها)
77
صدای کلاغ77
چشم زخم77
طب سنتی779
داروهای گیاهی82
بازیهای محلی شامل:85
بازی خم پل85
آغوز بازی (گردو بازی)86
توپ بازی87
لی لی بازی87
شمع و گل و پروانه87
فصل دوازدهم: فرهنگ و فولکولورضرب المثل ها
90
آوازها91
موسیقی92
نتیجه گیری93
منابع و ماخذ94