بررسی رابطه بین سبک های مدیران و رضایت شغلی کارکنان مدرسه
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه:71
فهرست مطالب :
فصل اول (معرفی تحقیق)
چکیده ..................................................................... 1
مقدمه ............................................................................... 2
بیان مسئله .................................................................. 3
اهمیت و ضرورت تحقیق .......................................................... 5
اهداف ........................................................................... 6
فرضیه های تحقیق ...................................................... 6
تعریف عملیاتی .................................................................. 7
فصل دوم (ادبیات و پیشینه تحقیق)
مقدمه .................................................................. 8
الف) مبانی نظری پژوهش ............................................... 9
مکاتب و نظریات مدیریت ......................................................... 10
نظریات سازمانی ........................................................ 10
آدام اسمیت ................................................................ 10
مدیریت علمی .................................................................... 11
مدیریت اداری نظریه کلاسیک سازمان .................................... 12
کاربرد تئوری کلاسیک در مدارس ...................................... 14
انگیزش ........................................................................ 14
ادراک ................................................................... 15
ارتباط .......................................................................... 15
ساختار قدرت ........................................................... 15
اختیار ...................................................................... 15
روحیه ............................................................................. 15
پویایی گروه ................................................................... 16
رهبری ................................................................... 16
نظریه های رهبری ................................................................... 16
نظریه پیوستگی رفتار رهبری ........................................... 19
سبک مدیریت ................................................................. 21
انواع سبکهای مدیریت ............................................................. 23
سبک آمرانه .......................................................................... 23
سبک مشورتی ......................................................................... 23
سبک مشارکتی ........................................................................... 24
سبک انتقال قدرت ................................................................ 24
سبکهای مدیریت لیکرت ............................................................. 25
ب) نظریات مدیریت ................................................... 26
ج) مروری بر رضایت شغلی و نظریات و تحقیقات مرتبط با آن ................ 31
انواع رضایت شغلی ....................................................... 33
عوامل موثر بر رضایت شغلی ............................................. 33
عوامل سازمانی .................................................. 34
عوامل محیطی ........................................................... 36
ماهیت کار ........................................................ 38
عوامل فردی .......................................................... 39
ابعاد رضایت از شغل ........................................... 41
تحقیقات خارجی ........................................................... 43
مطالعات تحقیقی میشیگان ................................................. 43
تحقیقات رابینسون .................................................... 44
تحقیقات یانگ وریکی ................................................... 45
تحقیقات اینینگ وهیسانگ ............................................... 46
فصل سوم (روش اجرای تحقیق)
روش پژوهش ................................................................... 48
جامعه آماری ..................................................... 48
نمونه آماری ................................................................... 48
روش نمونه گیری ........................................................... 48
ابزار گردآوری اطلاعات ........................................................ 48
پایایی ابزار گردآوری اطلاعات ....................................................... 50
روایی ابزار گردآوری اطلاعات ........................................... 50
روش تجزیه و تحلیل داده ها ............................................................. 50
فصل چهارم (تجزیه و تحلیل داده ها)
مقدمه ..................................................... 51
جدول شماره 1-4 ................................................... 51
توزیع فراوانی کارکنان برحسب مدرک تحصیلی ................................ 51
جدول شماره 2-4 .............................................................. 52
جدول شماره 3-4 ........................................................ 52
جدول شماره 4-4 ...................................................... 52
جدول شماره 5-4 ..................................................... 53
جدول شماره 6-4 ............................................................. 53
جدول شماره 7-4 ................................................................. 53
فصل پنجم (خلاصه، نتیجه گیری و پیشنهاد)
مقدمه .................................................................... 55
خلاصه پژوهش................................................ 55
بحث و نتیجه گیری .......................................................... 56
محدودیت های پژوهش ....................................................... 57
پیشنهادها ....................................................................... 58
پیشنهادات حاصل از بررسی نتایج پژوهش ................................. 60
پیشنهاد به محققان و سایر پژوهشگران ...................................... 60
منابع و ماخذ ................................................. 61
ضمائم ................................................................ 64
چکیده :
این پژوهش به منظور بررسی سبک های مدیریتی مدیران و رضایت شغلی کارکنان انجام گرفت برای انجام این پژوهش مدیران و کارکنان مدارس منطقه 7 بعنوان نمونه آماری انتخاب شدند برای جمع آوری اطلاعات از دو پرسشنامه، پرسشنامه سبک سنج لوتانزکه پایایی آن را با روش آلفای کرانباخ 89/0 و پرسشنامه رضایت شغلی اسپکتور با آلفای کرانباخ 90/0 استفاده شد این پرسشنامه ها بین 252 نفر از کارکنان و مدیران منطقه 7 توزیع شد حاصل تجزیه و تحلیل سوالات با استفاده از نرم افزار SPSS نشان می دهد که بین سبکهای مدیریتی رابطه مداری( 042/3= t با سطح معنی داری 001/0)، ضابطه مداری (226/35= t با سطح معنی داری 001/0) رابطه معنی دار وجود دارد.
مقدمه
با توجه به اینکه در عصر حاضر مدیریت به شدت زیادتری مورد تاکید است این حقیقت روز به روز نمایانتر می گردد که موفقیت سازمانها بستگی کامل به استفاده صحیح و کاربرد موثر نیروی انسانی بر پایه علوم رفتاری دارد (علاقه بند ، 1365- ص 81)
در جامعه ایران نیز مانند سایر نقاط جهان هر مدیر برای اداره سازمان خود از روش یا روشهای خاص استفاده می کند که اگر به صورت کلی به این روشها نگاه کنیم از آنها با اصطلاح سبکهای مدیریت نام می برند. برای مثال مدیریت سنتی، مدیریت روابط انسانی، مدیریت سیستمی سه نمونه از سبکهای شناخت شده مدیریت در دنیا محسوب می شود. هنگامی که مشکلات چالش برانگیز مدیریت را در سازمانهای مختلف در نظر می گیریم در می یابیم که آزمون واقعی ویژگیهای مدیران و رهبران تاچه اندازه اهمیت دارد. ازجمله این ویژگیها که بیش ازهمه موارد مطالعه پژوهشگران قرار گرفته، سبک مدیریت است. این مفهوم یکی از مهمترین عناصر موفقیت رهبری و تعیین کننده جو، فرهنگ و راهبردهای حاکم بر سازمان است.
تقریبا بیشتر متخصصان علم مدیریت بر این نکته توافق دارند که سبک رهبری مجموعه ای از نگرشها، صفات و مهارتهای مدیران است که بر پایه چهار عامل نظام ارزش ها، اعتماد به کارمندان، تمایلات رهبری و احساس امنیت در موقعیتهای مبهم شکل می گیرد (همان منبع ص 56)
سبک مدیر می تواند زمنیه های بلوغ کارکنان را فراهم سازد در واقع او می تواند با اتخاذ سبکی مناسب، زمینه های تشویق آنان به قبول مسئولیتهای بیشتر و سنگین تر را فراهم آورد در این صورت میزان تعلق آنان به سازمان بیشتر و افزون تر شده سازمان را در رسیدن به اهدافش یاری خواهد کرد. واضح است یکی از مسائل مهم سازمانهای اجتماعی و آموزشی کاستن اثرات مختلف فشار روانی است محیط کار و فعالیتهای آدمی از جمله مواردی است که احساسهای متفاوتی را در انسانهای مختلف به وجود می آورد که یکی از مهمترین آنها احساس رضایت یا عدم رضایت است بنابراین رضایت شغلی یکی از عوامل بسیار مهم در موفقیت شغلی است و یکی از عوامل مهم افزایش کارایی و احساس رضایت فردی نیز محسوب می شود. زیرا این عامل عبارت است از نوعی احساس مثبت فرد نسبت به شغل و روابط حاکم بر محیط کاری اش که البته از عوامل متعدد از جمله فرهنگی یا فرهنگ سازمانی متاثر است حال با توجه به اهمیت رضایت شغلی و تاثیر آن بر کارایی و عملکرد افراد می توان به این نتیجه رسید که این فاکتور اساسی نقش مهمی در زندگی افراد شاغل دارد. با عنایت به موارد فوق در پژوهش حاضر سعی بر این است که رابطه بین سبکهای مدیران و رضایت شغلی کارکنان مشخص گردد.
بیان مسئله:
رضایت شغلی یکی از عوامل بسیار مهم در موفقیت شغلی است که باعث افزایش کارایی ونیز احساس رضایت فردی می گردد.اغلب گفته می شود که کارمند خوشحال یک کارمند کارا است و یک کارمند خوشحال بایستی با شغلش ارضا شود. اهمیت رضایت شغلی ازآن جاناشی می شود که بیشتر افراد تقریبا نیمی از ساعات بیسوادی خود را در محیط کاری می گذرانند. از نظر سازمانی، سطح بالای رضایت شغلی منعکس کننده جو سازمانی بسیار مطلوب است که منجر به جذب و بقاء کارکنان
می شود (مقیمی، 1373: 1383)
مدیریت براساس تحقیقاتی که بعمل آورده معتقد است که رابطه مستقیم و نزدیکی بین «بازدهی» و رضایت وجود دارد به همان اندازه که رضایت شغلی کارکنان و روحیه کاری آنها بالا می رود بازدهی و میزان تولید آنان نیز افزایش می یابد (اقتداری ، 1374: 269)
نتایج مطالعات دانشگاه میشیگان تحت رهبری «لیکرت» و همچنین نتایج تحقیقات «وروم یتون» نشان می دهد که سبکهای رهبری مبتنی بر تفویض اختیار و مسئولیت به کارکنان و مشارکت دادن آنها در تصمیم گیری های سازمانی منجر به عملکرد بهتر و رضایت شغلی بالای آنان می شود (مورهد گریفن، 1376: 278)
«بلیک» و «موتن» نیز می گویند: بهترین و موثرترین سبک رهبری آن است که کارکنان احساس استقلال شغلی در کار، احساس اشتراک در اهداف سازمانی و اعتماد متقابل بکنند. نتیجه اش عملکرد اصلاح شده، غیبت و ترک خدمت، روحیه کاری بالا و رضایت شغلی بالایی می شود (برومند، 1374: 64)
با توجه به مواردیکه گفته شد رضایت شغلی همیشه مساله مهمی در سازمان ها بوده است پژوهشگر با داشتن این پیش فرض که بین سبکهای مختلف مدیریت و رضایت شغلی کارکنان همبستگی وجود دارد این تحقیق سعی می کند تا ارتباط این دو را مشخص نماید.
سوال کلی: آیا سبک مدیریتی بر رضایت شغلی کارکنان مدارس تاثیر دارد؟
سوالات جزئی:
اهمیت و ضرورت تحقیق:
دو منبع همیشه برای سازمانها در جهت پویایی و رشد و افزایش میزان بهره وری حائز اهمیت بوده است این دو منبع عبارتنداز منابع مالی و منابع انسانی. در سالهای اخیر توجه زیادی به منابع انسانی شده است هر مدیری با سه عامل اساسی در محل کارش مواجه است این عوامل عبارتنداز:
پژوهش نشان می دهد که نیروی انسانی مهمترین عامل توفیق هر سازمان است مدیریکه با مفاهیم کاربرد روان شناسی در کار آشنا نباشد اهمیت روحیه ی کارکنان و رضایت آنها را از محیط کارشان و شغل شان نمی شناسد و از شیوه هایی استفاده می کند که نتیجه آن تولید کمتر و ایجاد فضای روانی نامناسب در سازمان است (ساعتچی، 1378 ص 35)
با توجه به اهمیتی که اخیرا علم مدیریت رفتار سازمانی به منابع انسانی داده است ضرورت و اهمیت پژوهش در این حیطه از علم روشن تر می گردد بدیهی است با انجام چنین پژوهشهایی مدیران و افرادی که در راس هرم مدیریتی یک سازمان حضور دارند می توانند از نقاط قوت و ضعف سازمان خود مطلع شده و برحسب مشکل پیش آمده نسبت به رفع موانع و مسائل موجود در سازمان اقدام نمایند.
اهداف:
بررسی رابطه بین سبک های مدیریتی و رضایت شغلی کارکنان است. تا بدین وسیله تاثیر سبک های مختلف را در رضایت شغلی کارکنان بسنجیم.
فرضیه های تحقیق:
فرضیه های پژوهش عبارتنداز:
تعاریف عملیاتی:
الف) تعاریف نظری:
ترکیبی از صفت ها، مهارتها و رفتارهایی است که مدیر برای تعامل با کارکنان خود از آن استفاده می کند سبک، الگوهای رفتاری پایدار است که مدیران هنگام کار کردن با دیگران آن را به کار می برند (طوسی، 1373 ص 52)
مجموعه ای از احساسات سازگار و ناسازگار در ارتباط با شغل (علاقه بند 1365 ص 12)
ب) تعاریف عملیاتی:
مقدمه:
از زمانهای بسیار دور بحث اداره امور در جوامع مطرح بوده و هست و در هر عصر و زمانی به مقتضیات و شرایط زمان جوامع و مسائل و مشکلات و مباحث دامنگیر آن جامعه، حاکمان و برنامه ریزان تصمیماتی و اقداماتی معمول می نموده اند و برای اعمال این حاکمیت از سبک ها و روشهای مختلف بهره می گرفته اند. اما از زمانی که ساختار تشکیلاتی سازمانها با سلسله مراتب عمودی و افقی شکل گرفتند و قواعد و مقررات برای ایجاد و بسط آن تشکیلات و تعیین مرزهای کاری رخ نشان دادند سبکهای مدیریت و فراهم ساختن رضایت اعضاء مجموعه با تمایلات و خواسته های گوناگون با منابع محدود کار را مشکل تر ساخت و مدیران را مجبور کرد تا با تحقیق و بررسی و استفاده از تجارب دیگران و آزمونهای کار آمدتر، شیوه های معقول و مناسبی را بیابند و براساس آنها اقدام نمایند که در این راستا قدمهای ارزشمندتری برداشته شد و دانشمندان و دانش پژوهان زیادی تلاش کردند تا بهترین سبک و راه را انتخاب نمایند تا با اعمال آنها مدیران قادر گردند از تمامی تلاش و توان افراد یک مجموعه بهره گیرند و با صرف کمترین هزینه و اتلاف کمترین زمان بهترین بازده را نصیب خویش و تشکیلات مربوط بنمایند (محمد علی طوسی 1370 ص 103)
از این رو ابتدا سراغ شناختن انسان و خصوصیات روحی و نیازهای مادی و معنوی او رفتند که نتایج نسبتا مطلوبی نیز کسب شد و پس از آن نحوه ارتباط با یکدیگر و استفاده از زبان مشترک کاری مطرح گردید و در واقع ایجاد تفاهم و رضایت شغلی و محیط سالم توام با علاقه و انگیزه مورد توجه قرار گرفت در ارتباط با سبکهای مدیریت تاکنون تحقیقات متعددی صورت گرفته است که به تعدادی از آنها اشاره
می گردد (همان منبع ص 104).
الف) مبانی نظری پژوهش:
براساس گفته یکی از اساتید مدیریت، علم مدیریت بعد از رنسانس تاکنون مراحل زیر را طی کرده است:
مکاتب و نظریات مدیریت:
به علت تنوع در نظریات مدیریت پس از بررسی و مطالعه نظریات مختلف مدیریت از آغاز قرن بیستم تاکنون، سه مفهوم «سازمانی»، «انسانی» و «ادغامی» برای دسته بندی آنها انتخاب شد (بهرنگی، 1380 ص 66).
نظریات سازمانی:
منظور نظراتی است که بر اهداف سازمان: سازمان، تقسیم کار، تخصصی کردن وظایف، برنامه ریزی، سازماندهی، فرماندهی بر کارکنان، هماهنگی وظایف و کنترل عملکردها، وحدت دستور، سلسله مراتب فرماندهی، عقلانی و منطقی کردن امور و همشکلی ومداومت کارها، رعایت ضوابط به جای روابط تاکید دارد.بعضی از نظریات و نظریه پردازان موثر در پیدایش این مفهوم به شرح زیر معرفی می شود (صافی 1379 ص 4 و 5).
آدام اسمیت:
پیشرفت مدیریت تا انقلاب صنعتی هماهنگ و محسوس نبود در سال 1776، آدام اسمیت با اطلاعاتی که از کارخانه سنجاق سازی به دست آورد محسنات تقسیم کار را اعلام کرد که خود گاهی در جهت سازماندهی و مدیریت بود (بهرنگی، 1380 ص 66).
او بخشی از کتاب معروف خود به نام «بررسی علت و ماهیت ثروت ملل» را به تقسیم وظایف اختصاص داده است. مثلا در یک کارخانه که به تجربه وی انجام گرفت برای تولید سوزن 18 وظیفه مشخص گردید و برای هر یک از وظایف مذکور فرد مناسبی بکار گمارده شد. این عمل منجر به افزایش چشمگیر کمیت تولید در یک روز گردید یعنی تولید به علت تمرکز حرکات و دقت کارگر به انجام کار محدود به وظیفه ای خاص افزایش یافت (بهرنگی 1380 ص 66).
مدیریت علمی:
اما آنچه به صورت مدون در زمینه مدیریت تهیه و ارائه شد توسط فردریک تیلور (1909) انجام گرفت او در کتاب معروف خود بنام «اصول مدیریت علمی» مسئولیت مدیران را به چهار دسته زیر معرفی می کند:
تیلور طراحی دقیق شغل و وظیفه را تنها راه افزایش کارایی دانسته، پیشنهاد می کند که وظایف و فعالیتهای سازمانی به شیوه ای منظم طراحی شوند به انگیزش کارکنان و شیوه پیشینه سازی آن در قلمرو کار توجه کرده انگیزه کار را عمدتا ناشی از شوق به درآمد مالی می داند بنابراین، افزایش تولید را به پاداشها و مشوقهای پولی وابسته دانسته سیستمی برای پرداخت دستمزدپیشنهاد می کند که درآن فرد مستقیما با کمیت تولید پیوند دارد. بالاخره مدیریت علمی با اعمال اصل تخصص در حوزه مدیریت، مدیریت مبتنی بر وظیفه را بوجود آورد (علاقه بند، 1378 ص 74 و 75).
تیلور به تفکیک وظایف قویا عقیده دارد و نظام خود را در مدیریت بر مبنای وظیفه تلقی می کند (عباس زاده، 1375 ص 35).
مدیریت اداری نظریه کلاسیک سازمان:
از میان مدیران صنعتی و صاحب منصبان دولتی و اداری که سعی کرده اند
تجربه های خود را کمابیش با بینش و آگاهی توصیف کنند، هنری فایول فرانسوی شهرت یافته و تحلیل و فعالیت سازمانی و فراگرد مدیریت تاثیری پایدار در قلمرو فکری مدیریت برجا گذاشته است.
فایول تقریبا همزمان با تیلور به نگارش در زمینه مدیریت پرداخت ولی اثر او، مدیریت صنعتی و عمومی (1916) تا زمان ترجمه آن به زبان انگلیسی در سال 1949، بازتاب چندان وسیعی پیدا نکرد. فایول معتقد بود ساختار همه سازمانها دارای دو بعد عمودی و افقی است بعد عمودی یا ساختار سلسله مراتبی، با تفویض مسئولیت و اختیار از بالا به پایین مشخص می شود و بعد افقی، تفکیک کارکردها یا وظایف سازمانی است، نظیر امور مالی، بازاریابی، تولید و غیره.
این نگارش، آشکارا جوانب رسمی ساختار سازمانی را مورد تاکید قرار داد. تاثیر عامل انسانی در سازمانها را به حداقل کاهش می دهد. از این دیدگاه، مشکل اصلی مدیریت آن است که کارکردها یا وظایف لازم برای تحقق هدفهای سازمانی را تشخیص داده. آنها را به صورتی گروه بندی کند که حداکثر تولید و کارایی با کمترین هزینه، حاصل گردد.
فایول در تحقیقات تجربی خود در سازمانهای صنعتی چهارده اصل و پنج وظیفه اداری مدیران را بیان می کند. پنج وظیفه اداری وی عبارتنداز: طراحی، برنامه ریزی، سازماندهی و فرماندهی کارکنان، هماهنگی فعالیتها و کنترل عملکرد می باشد برای دسته بندی اصول چهارده گانه مدیریت وی (تقسیم کار، اختیار مسئولیت، استنباط، وحدت فرماندهی، وحدت هدف یا جهت، تقدم منافع سازمان بر منافع فردی حقوق و مزایای کارکنان، تمرکز، سلسله مراتب، استقرار مناسب (نظم)، عدالت و مساوات، امنیت شغلی کارکنان،ترغیب وجلب مشارکت روح اتحاد وفضای کار گروهی) می توان از چهار مفهوم اساسی زیر استفاده کرد:
کاربرد تئوری کلاسیک در مدارس:
هرچند که تئوری کلاسیک سازمان، از لحاظ ایدئولوژیک تا حد زیادی درخشش خود را از دست داد اما تاثیرات آن را حتی در حال حاضر در کنش و ظواهر سازمانها
می توان به وضوح مشاهده کرد.
مفاهیم و اصول نظریه روابط انسانی شاید بیش از هر سازمانی در محیطهای آموزشی زمینه پذیرش داشت زیرا اهمیت کار آموزش و پرورش ایجاب می کرد که جوانب انسانی کار مورد توجه قرار گیرد. با وجود اینکه روابط انسانی وجود اجتماعی محیط کار، همواره تحت تاثیر ارزشها و خلقیات فرهنگی بوده است.
در نظامهای آموزش و پرورش نیز که عمدتا براساس اصول نظریه های کلاسیک اداره می شوند به تدریج، ضرورت توجه به کیفیت روابط انسانی محسوس گردید و بسته به میزان توسعه یافتگی فرهنگی و آموزش کشورها، اصول روابط انسانی جایگاهی در آموزش مدیران و کاربردی در عملکرد آنان پیدا کرد. جوانب مهم روابط انسانی، در ارتباط با وظایف مدیران آموزشی و محتوی آن، عبارتنداز:
انگیزش:
عوامل روان شناختی، جامعه شناختی، فرهنگی و اقتصادی موثر در شکل گیری رفتار فردی و گروهی در محیط آموزشی.
ادراک:
تلقی و برداشت معلم یا مدیر از نقش خود و دیگران و روابط متقابل در محیط کار و مسائل و مشکلات ناشی از تضاد میان ادراکات.
ارتباط:
کار آموزشی مستلزم برقراری ارتباط و مبادله معانی و اطلاعات است. ارتباط موثر مستلزم توانایی در استفاده از مهارتهای ارتباطی است.
ساختار قدرت:
همه سازمانهای اجتماعی را نوعی قدرت، یکپارچه و فعال نگه می دارد. دانش در این زمینه به مدیران کمک می کند که مکانیسمهای تنظیم کننده رفتار سازمانی را به درستی درک کرده از آنها استفاده نمایند.
اختیار:
تجلی قانون قدرت، اختیار است. با وجود سادگی این مفهوم در قلمرو مدیریت، درک پیچیدگیهای ناشی از ترکیب انواع آن و اثرات رفتاری آنها مشکلاتی برای مدیران فراهم می سازد.
روحیه:
روحیه معیار موفقیت مدیر در ایجاد روابط انسانی خوب در محیط کار است روحیه صرفا به یک حالت روحی زنده و با نشاط اشاره نمی کند بلکه در عین حال حاکی از تعهد وابستگی به یک هدف مشترک گروهی و جدیت و تلاش برای تحقق آن است.
پویایی گروهی:
گرچه مدیر، آموزشی همیشه با افراد کار می کنند ولی افراد، بسیاری از کارها را به صورت گروهی انجام می دهند. شورای معلمان، انجمن اولیاء مربیان، دو نمونه از شرایطی است که مدیران با آن آشنا هستند. دانش و معلومات درباره تشکیل گروهی، پویائیهای عمل گروهی، و مهارتهای کارکردن با گروهها، چیزهایی هستند که برای موفقیت مدیر ضرورت دارند.
رهبری:
مدیر آموزشی، نقش رهبری برعهده دارد و بنابراین باید به معنای ضمنی و پیامدهای آن واقف باشد. رهبری یک فراگرد گروهی است و رهبری کارامد و موثر در گروه، خواست هر مدیری است. عناوین فوق که به اختصار توضیح داده شدند هسته اصلی مجموعه دانش و معلوماتی را تشکیل می دهند که براساس آن مدیران آموزشی می توانند به فهم روابط انسانی محیط کار خود نائل شوند (علاقه بند، 1378 ص 85).
نظریه های رهبری:
افراد زیادی مثل ارسطو هنوز معتقد هستند که بعضی ها از بدو تولد رهبر و بعضیها پیرو می باشند. این اصطلاح تئوری رهبران مردان بزرگ (یا ابر مرد) با روی کرد خصوصیات در مطالعه رهبری تا سالهای 1950 مسلط بوده. این رویکرد نوعا بر آن است که هر گونه خصوصیات بارز فیزیکی روانی را مشخص کند که به رفتار رهبران مربوط بوده و یا آن را توضیح می دهد.
محققان روانشناس با استفاده از این رویکرد درصدد بیرون کشیدن خصوصیات مشخصی هستند که به موجب تواناییهای منحصر به فرد رهبران شده. آنها را از پیروان خود متمایز سازد. نظریه دیگری که مشابه نظریه ابرمرد است سایت گیست است. سایت گیست یک لغت آلمانی به معنی روح زمانها و منظور این است که رهبر محصول زمان خود است و آنهایی به عنوان رهبر ظاهر می شوند که مشخصات و خصوصیات مورد نیاز برای برآوردن نیازهای زمان خود را دارند.
رویکرد خصوصیات با انتشار چند نوشته مبنی بر مرور نوشته های مربوط در بین سالهای 1940 و 1950 به کنار گذاشته شد بعنوان مثال «رالف ام استاگریل» در حدود 120 مطالعه خصوصیات رفتاری رهبری را که در خلال سالهای 1904 و 1947 تکمیل شده بود مرور کرد. مرور بعدی به وسیله «مان» که از 125 مطالعه رهبری 75 یافته در مورد خصوصیات شخصی رهبران بدست داد. نتیجه گیریها نشان داد که رویکرد خصوصیات رفتاری ذاتا موجب نتایج ناچیز و گمراه کننده بوده است.
در این نظریه، آن چه که رهبر و سرپرست انجام می دهد باعث اثر بخش بودن و موفقیت می گردد ونه خصوصیات شخصی او،بنابراین موفقیت یک رهبر یا سرپرست در آن است که چگونه با دیگران ارتباط برقرار کند، چطور در دیگران انگیزه ایجاد کند، چطور کارهای خود را طرح ریزی کند، چطور و چه مقدار اختیارات خود را تفویض کند، چطور با زیر دستان برخورد کند و خلاصه اینکه موفقیت رهبر به میزان نفوذ او که ناشی از رفتار و کردارش می باشد بستگی دارد. (اقتداری، 1378 ص 22 و 23).
و...
بررسی رابطه بین عشق ورزی و رضایت مندی زناشویی
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه:69
فهرست مطالب :
فصل اول : کلیات پژوهش
مقدمه 1
بیان مسئله 2
اهمیت و ضرورت پژوهش 4
اهداف پژوهش 5
سؤالات و فرضیات تحقیق 5
سؤالات تحقیق 5
فرضیه های تحقیق 5
تعاریف نظری و عملیاتی متغییرها 6
الف) تعریف نظری 6
ب)تعریف عملیاتی 6
فصل دوم: ادبیات و پیشینه پژوهش
پیشینه 7
رضایتمندی زناشوئی 7
تعریف رضایت مندی زناشوئی و پیامدهای آن 7
عوامل موثر بر رضایتمندی زناشوئی 9
نظریه فروید 13
تعریف عشق ازدیدگاه فروید 14
تجلی غریزه زندگی در عشق 15
نظریه یونگ 17
تعریف عشق از دیدگاه یونگ 19
تئوری جبران در دیدگاه یونگ به چه معناست 19
عشق رومانتیک 19
عشق انسانی 20
عشق و من 20
نظریه فروم 21
تعریف عشق از دیدگاه فروم 22
عناصر عشق دردیدگاه فروم 23
انواع عشق: فروم عشق را چهار نوع می داند 24
انواع عشق دروغین دردیدگاه فروم 26
عشق واقعی یا زایا و مولد دردیدگاه فروم به چه معناست 27
نظریه مزلو 27
تعریف عشق ازدیدگاه مزلو 28
تفاوت میان دو عشق دردیدگاه مزلو 28
مشخصات عشق بین دو جنس دردیدگاه مزلو 29
قابلیت دوست داشتن و دوست داشته شدن 30
جنسیت در عشق خود شکوفا 30
پرستاری، مسئولیت،اشتراک نیازها 30
صفا، نشاط در رابطه عشق سالم 31
فردیت عشقی در افراد سالم 31
حسن سلیقه در عشق افراد سالم 31
نظریه آیزنگ 32
تعریف عشق ازدیدگاه آیزنگ 32
نظریه شوستروم 34
انواع عشق: شوستروم (1362) معتقد است که عشق صور متعدد دارد 34
عشق در انسان خویشتن ساز دردیدگاه شوستروم 36
نظریه سالیوان 36
تعریف عشق ازدیدگاه سالیوان 36
نظریه استنبرگ 37
تعریف عشق از دیدگاه استنبرگ 37
تئوری های عشق دردیدگاه استنبرگ 38
دیدگاه سه بعدی عشق 38
مراحل حصول عشق 39
سبک عشق 40
یافته های پژوهشی در خصوص موضوع 41
الف- یافته های پژوهشی داخلی 41
ب- پژوهش های خارجی در رابطه با موضوع 51
فصل سوم: روش پژوهش
روش پژوهش 55
جامعه آماری پژوهش 55
حجم نمونه 55
روش نمونه گیری 55
ابزار پژوهش 55
روایی و اعتبار ابزارها 55
روش اجرا 56
روش های تجزیه و تحلیل داده ها 56
فصل چهارم : یافته های پژوهش
یافته ها 57
آمار توصیفی 57
آماراستنباطی 63
فصل پنجم : نتیجه گیری
بحث و نتیجه گیری 67
بحث بر اساس فرضیات پژوهش 67
محدودیت های پژوهش 69
پیشنهادات 70
منابع 71
چکیده :
ازدواج را می توان یکی از مهم ترین تصمیم گیری ها در زندگی هر فرد دانست و رضایت مندی از ازدواج یکی از اصلی ترین عوامل تعیین کننده ی کیفیت زندگی و سلامت روانی هر فرد می باشد. از این رو پژوهشگران بسیاری به این موضوع پرداخته اند(به نقل از میترا حفاظی طرقبه و همکاران؛1385).
رضایت پشتوانه قوی و نیرومندی برای مقابله با مشکلات است توانایی و کسب رضایت به انسان استقامت می دهد و موجب خشنودی درونی می شود. خشنودی واقعی به این بستگی دارد که انسان نیازمندی های درونی و پنهانی خود را به شکلی که جامعه می پسندد درآورد.
برای سلامت روانی، آدمی باید یاد بگیرد که از کارهایش رضایت کسب کند.رضایت با اتکا به نفس، کاردانی، آزادی، استقلال و تدبیر همبستگی تنگاتنگی دارد(نجاتی 1367).
اما درمورد رضایت مندی زناشویی می توان گفت که به طور کلی رضایت زن و شوهر به عنوان حالت خوشایندی مبتنی به ادراک آگاهانه تعریف می شود که در صورت حصول پاداش های ناشی از موازنه ایده آلها واقعیت بدست می آید و معمولا با ارضای نیازها همراه است (مهدوی 1375).
یکی از مهمترین عوامل تعیین کننده رضایت مندی زناشویی، عشق و کیفیت آن است. عشق بین زوجین و کیفیت آن در پژوهش های بسیاری مورد مطالعه قرار گرفته است و صاحبنظران متعددی به آن پرداخته اند.
یکی از مهم ترین و مورد توجه ترین نظریه ها نظریه ی مثلثی عشق[1] است که توسط یکی از روان شناسان معاصر به نام اشتر نبرگ ابداع شده است و بنام خود او مشهور شده است. وی مفهوم عشق را در سه جزء که می توانند اضلاع یک مثلث باشند، شرح داده است. جزء صمیمیت[2] که شامل احساس نزدیکی، برقراری ارتباط متقابل و دلبستگی در رابطه است. جزء شور و اشتیاق[3] که مبتنی بر انگیزش های جسمی و جذابیت های جسمانی است و جزء تعهد و تصمیم[4] که در کوتاه مدت به شکل تصمیم برای برقراری رابطه در طولانی مدت به شکل تعهد و احساس مسئولیت برای حفظ و تداوم آن رابطه تظاهر می یابد(به نقل از میترا حفاظی طرقبه و همکاران؛1385).
بیان مسئله:
استواری و استحکام خانواده به ازدواج و رابطه ی زناشویی پایدار و بنیادین بستگی دارد، یعنی هرگونه تزلزل و سستی در رضایت زناشویی و یا عدم وجود یک ازدواج موفق افزون برآن که آرامش روانی زوج ها را مختل می کند، بقاء و دوام خانواده را نیز در معرض خطر قرار می دهد. ازدواج یک پدیده ی چند بعدی است (نجاتی، 1383) .
در ازدواج مسئله ی مهم رضایت زناشویی است که در تعریف آن کارشناسان توافق نظر دارند که رضایت مندی زناشویی به ارزیابی ذهنی دو طرف از کیفیت رابطه اشاره کرد (تیلور[5]،1994). وینچ[6] (200) و دیگران (به نقل از سلیمانیان، 1373) بر این باوراند که رضایت زناشویی انطباق میان وضعیتی که وجود دارد و وضعیتی که موردانتظار است، می باشد. براساس این تعریف رضایت زناشویی وقتی وجودداردکه وضعیت موجود فرد در روابط زناشویی با آنچه که وی انتظار داشته، مطابق باشد.
عامل های زیادی می توانند در رضایت زناشویی مؤثر باشند و هرکس با توجه به نگرش ویژه ی خود و یا نتایج پژوهش هایش، عامل هایی را برای رضایت زناشویی بیان می کند.
که مهم ترین این عوامل عبارتند از:
1- ابراز محبت و عشق زوجین نسبت به یکدیگر
2- احترام به همسر
3- برقراری روابط اجتماعی
4- روابط جنسی
5- مسایل اقتصادی و اجتماعی
پس همانطور که گفتیم یکی از عوامل مهم رضایت مندی زناشویی عشق بین زوجین است یعنی همان روابط جذابی که در میان زن و مرد ایجاد و در نهایت در زندگی مشترک همسران تداوم می یابد که آن را
می توان در مراحل زیر خلاصه نمود:
1)توجه
2) علاقه
3) دوست داشتن
4) عشق
به عبارتی ساده تر عشق همان دوست داشتن است. منتهی دوست داشتنی که افزایش و شدت یافته، به نحوی که از نظر کمی و کیفی دارای ویژگی های خاص شده است که با مراحل گذشته آن متفاوت بوده و در عین حال از جذابیت و کیفیت ویژه ی دیگر برخوردار است(کاوه؛1337).
در نتیجه آیا هر چه عشق بین زوجین بیش تر باشد رضایت آنها از زندگی زناشویی بیش تر
می شود؟
همچنین می خواهیم به این موضوع بپردازیم که خانواده یک نظام اجتماعی کوچک است که همواره در حال تحول می باشدو دوره های مختلفی از تحول را طی میکند و در هر مرحله، روابط زوج ها با همدیگر، نقش ها و روابط والدین و فرزندان حالت خاصی به خود می گیرد. پژوهش های زیادی نشان داده اند که رضایت از زندگی زناشویی در آغاز ازدواج بالا و در زمان تولد فرزندان تا بلوغ آنها کاهش می یابد.
پژوهش های دیگر نشان می دهد میزان رضایت و لذت از زندگی زناشویی به طور کلی در مراحل مختلف از نظر کمیت و کیفیت متفاوت است.
و حال می خواهیم به این موضوع بپردازیم که آیا مدت ازدواج با رضایت مندی زناشویی در ارتباط است؟
اهمیت و ضرورت پژوهش:
در جهان امروزی افراد زیادی هستند که عاشق می شوند، اغلب دختران و پسران در سن جوانی عشق را تجربه می کنند امّا تعداد کمی از این عاشق ها، عاشق باقی می مانند و عشق برای آنها زندگی بهتری را فراهم
می کند.
در حالیکه تعداد زیادی از آنها به خاطر همین عاشق شدن های خام دردسرهای زیادی را تحمل
می کنند و مرافعه ها و طلاق های بعد از اینگونه روابط، شاهدی بر این مدعاست. عده ای برای نرسیدن به معشوق دست به خودکشی می زنند و عده ای دیگر وقتی جواب رد می شنوند از او متنفر شده و حتی گاهی معشوق خود را می کشند یا صدمه ای شدید به او می رسانند. با توجه به اهمیت ساختار خانواده در سلامت فرد و جامعه همواره خانواده و سرنوشت آن به دلیل نقش کلیدی و سازندگی نسل آینده حساس و مورد توجه بوده است (تحقیق سازمان بهزیستی 1378).
دوست داشتن و مورد محبت قرار گرفتن مطمئنا از جمله غنی ترین تجربه های مردم هستند و به این کیفیت سایر امتیازات زندگی مشترک یعنی صمیمیت، با هم بودن، رسیذگی به یکدیگر، امنیت عاطفی و خیلی از چیزهای دیگر را می توان افزود( آرون تی بک،1369، ص 252، ترجمه سرمد، غلامعلی، عشق هرگز کافی نیست).
نیاز به عشق و صمیمیت، با نیاز به مصاحبت و همراهی رابطه دارد. محبت اصیل و حقیقی برای فرد فرد آدمیان هدیه ای فوق العاده است( پیام مشاور،1384).
عشق با آنکه محرک قدرتمندی برای زوج ها است که یار و یاور هم باشند، خوشبخت شوند و تشکیل خانواده دهند، برای ادامه و حفظ زندگی زناشویی کافی نیست و نقشی در ایجاد خصوصیات شخصی و مهارت هایی که لازمه زندگی مشترک موفق است، ندارد( آرون تی بک، عشق هرگز کافی نیست، 1269، ترجمه علی سعادت).
ازدواج موفق و پایدار و رابطه زناشویی سالم، پایه اصلی پی ریزی خانواده استوار را تشکیل می دهد و ثبات و سلامت جامعه نیز مستلزم سلامت خانواده است . با این توضیح آشنایی با مسائلی که به ثبات زندگی زناشویی می انجامد برای همه اقشاری که به بهداشت روانی و جسمانی خود و جامعه بها می دهد اقدامی ضروری است.
و...
بررسی رابطه بین نقاشی و شخصیت کودکان
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه:129
فهرست مطالب :
چکیده فصل اول
بیان مسئله
اهداف پژوهش
اهمیت پژوهش
فرضیه
تعاریف عملیاتی
الف: تعریف رشد شناختی
ب: تست آدمک رنگی
سایر فرضیهها
فصل اول
مقدمه
بیان مسئله
اهداف پژوهش
اهمیت پژوهش
فرضیه
دلایل ارائه فرضیه
متغیرهای تحقیق
سایر فرضیهها
تعریف واژهها
الف- تعریف نظری
ب- تعریف عملی
1- تحول شناختی (رشدشناختی)
زمینه تحول شناختی
2- تست آدمک رنگی
چکیده فصل دوم
سوابق تحقیق
بررسی نقاشی از دیدگاههای مختلف
الف- دیدگاه تکاملی
ب- دیدگاه پیاژه از نقاشی
ج- دیدگاه روانکاوی
د- دیدگاه هنرمندانه
4-دیدگاه هنرمندانه
تفاوتهای پسران و دختران
بکارگیری رنگ در نقاشی
فصل دوم
اولین وسیله آموزش
نقاشی چیست؟
بررسی دیدگاههای مختلف راجع به نقاشی
1- دیدگاه تکاملی: (نقاشی به مثابه بازی)
2- دیدگاه پیاژه
مراحل رشد از نظر پیاژه
الف - مرحله حسی - حرکتی
ب- مرحله پیش عملیاتی
ج- مرحله عملیاتی عینی
د- مرحله عملیات صوری
3- دیدگاه روانکاوی
سوابق تحقیق
پژوهش در مورد نقاشی
نقاشیهای فرافکنی
نقاشی سالم
الف- امنیت و اعتماد به نفس
ب- باز بودن
ج- ثبات و نظم
عوامل مؤثر در بیان نقاشی کودکان
تفاوتهای خلقی در کودکان
میزان فعال بودن
تحریکپذیری
بازداری و ترس
تفاوتهای پسران و دختران
تکامل چهرهنگاری
مراحل تحول شناختی
شکل آدم
بکارگیری رنگ در نقاشی
منشاء اهمیت رنگ
چکیده فصل سوم
طرح مسأله
ابزار پزوهش
تست آدمک رنگی
جامعه آماری
روش نمونهگیری
روش اجراء
فصل سوم
طرح مسأله
ابزار پژوهش
تست آدمک رنگی
جامعه آماری
نمونه آماری
روش نمونهگیری
روش آماری
فرمول آزمون t برای گروههای مستقل
روش اجرا
قابلیت اعتماد و اعتبار آزمون ترسیم آدمک
فصل چهارم
توصیف اطلاعات
جدول (1-2) - توزیع فراوانی نمرات سر دختران 6 ساله
نمودار (2-2) – هیستوگرام نمرات سر دختران 6 ساله
جدول (3-2) – توزیع فراوانی نمرات سر پسران 6 ساله
نمودار (4-2) – هیستوگرام نمرات سر پسران 6 ساله
جدول (5-2) – توزیع فراوانی نمرات طرح بدن دختران 6 ساله
نمودار (6-2) – هیستوگرام نمرات طرح بدن دختران 6 ساله
آزمون معنیدار بودن میانگین نمرات سر دختران و پسران 6 ساله
جدول (7-2) – توزیع فراوانی نمرات طرح بدن پسران 6 ساله
نمودار (8-2) – هیستوگرام نمرات طرح بدن پسران 6 ساله
جدول (9-2) – توزیع فراوانی نمرات لباس دختران 6 ساله
نمودار (10-2) – هیستوگرام نمرات لباس دختران 6 ساله
جدول (1-3) – توزیع فراوانی نمرات لباس پسران 6 ساله
نمودار (10-2) – هیستوگرام نمرات لباس پسران 6 ساله
جدول (3-3) – توزیع فراوانی سر پسران 6 ساله
نمودار (4-3) – هیستوگرام نمرات کلی دختران 6 ساله
جدول (5-3) – توزیع فراوانی نمرات پسران 6 ساله
نمودار (6-3) – هیستوگرام نمرات کلی پسران 6 ساله
جدول (7-3) – توزیع فراوانی سر دختران 7 ساله
نمودار (8-3) – هیستوگرام مربوط به نمرات سر دختران 7 ساله
جدول (9-3) – توزیع فراوانی نمرات سر پسران 7 ساله
نمودار (10-3) – هیستوگرام مربوط به نمرات سر پسران 7 ساله
جدول (1-4) – توزیع فراوانی نمرات طرح بدن دختران 7 ساله
نمودار (2-4) – هیستوگرام مربوط به نمرات طرح بدن دختران 7 ساله
جدول (3-4) – توزیع فراوانی نمرات طرح بدن پسران 7 ساله
نمودار (4-4) – هیستوگرام نمرات طرح بدن پسران 7 ساله
جدول (5-4) – توزیع فراوانی نمرات لباس دختران 7 ساله
نمودار (6-4) – هیستوگرام مربوط به نمرات لباس دختران 7 ساله
جدول (7-4) – توزیع فراوانی در نمرات لباس پسران 7 ساله
نمودار (6-4) – هیستوگرام مربوط به نمرات لباس پسران 7 ساله
جدول (9-4) – توزیع فراوانی نمرات کلی دختران 7 ساله
نمودار (10-4) – هیستوگرام نمرات کلی دختران 7 ساله
جدول (1-5) – توزیع فراوانی نمرات کلی پسران 7 ساله
نمودار (2-5) – هیستوگرام مربوط به نمرات کلی پسران 7 ساله
جدول (3-5) – توزیع فراوانی نمرات سر دختران 8 ساله
نمودار (4-5) – هیستوگرام مربوط به نمرات سر دختران 8 ساله
جدول (5-5) – توزیع فراوانی نمرات سر پسران 8 ساله
نمودار (6-5) – هیستوگرام مربوط به نمرات سر پسران 8 ساله
جدول (7-5) – توزیع فراوانی نمرات طرح بدن دختران 8 ساله
نمودار (8-5) – هیستوگرام مربوط به نمرات طرح بدن دختران 8 ساله
جدول (9-5) – توزیع فراوانی نمرات طرح بدن پسران 8 ساله
نمودار (10-5) – هیستوگرام مربوط به نمرات طرح بدن پسران 8 ساله
جدول (1-6) – توزیع فراوانی نمرات لباس دختران 8 ساله
نمودار (2-6) – هیستوگرام مربوط به نمرات لباس دختران 8 ساله
جدول (3-6) – توزیع فراوانی لباس پسران 8 ساله
نمودار (4-6) – هیستوگرام مربوط به نمرات لباس پسران 8 ساله
جدول (5-6) – توزیع فراوانی نمرات کلی دختران 8 ساله
نمودار (6-6) – هیستوگرام مربوط به نمرات کلی دختران 8 ساله
جدول (7-6) – توزیع فراوانی نمرات کلی پسران 8 ساله
نمودار (8-6) – هیستوگرام مربوط به نمرات کلی پسران 8 ساله
جدول (9-6) – توزیع فراوانی به نمرات سر دختران 9 ساله
نمودار (10-6) – هیستوگرام مربوط به نمرات سر دختران 9 ساله
جدول (1-7) – توزیع فراوانی نمرات سر پسران 9 ساله
نمودار (2-7) – هیستوگرام مربوط به نمرات سر پسران 9 ساله
جدول (3-7) – توزیع فراوانی نمرات طرح بدن دختران 9 ساله
نمودار (4-7) – هیستوگرام مربوط به نمرات طرح بدن دختران 9 ساله
جدول (5-7) – توزیع فراوانی نمرات طرح بدن پسران 9 ساله
نمودار (6-7) – هیستوگرام مربوط به طرح بدن پسران 9 ساله
جدول (7-7) – توزیع فراوانی نمرات لباس دختران 9 ساله
نمودار (8-7) – هیستوگرام مربوط به نمرات لباس دختران 9 ساله
جدول (9-7) – توزیع فراوانی لباس پسران 9 ساله
نمودار (10-7) – هیستوگرام مربوط به نمرات لباس پسران 9 ساله
جدول (1-8) – توزیع فراوانی نمرات کلی دختران 9 ساله
نمودار (2-8) – هیستوگرام مربوط به نمرات کلی دختران 9 ساله
جدول (3-8) – توزیع فراوانی نمرات کلی پسران 9 ساله
نمودار (4-8) – هیستوگرام مربوط به نمرات کلی پسران 9 ساله
مقایسه سنی نمرات کلی دختران با یکدیگر
الف- مقایسه نمرات کلی دختران 7 ساله با نمرات کلی دختران 6 ساله
ب- مقایسه نمرات کلی دختران 7 ساله با نمرات کلی دختران 8 ساله
ج- مقایسه نمرات کلی دختران 8 ساله با نمرات کلی دختران 9 ساله
نمودار (9-8) - چندضلعی مقایسه سنی نمرات کلی دختران
مقایسه سنی نمرات کلی پسران با یکدیگر
الف- مقایسه نمرات کلی پسران 7 ساله با نمرات کلی پسران 6 ساله
ب- مقایسه نمرات کلی پسران 7 ساله با نمرات کلی پسران 8 ساله
ج.مقایسه نمرات کلی پسران 8 ساله با نمرات کلی پسران 9ساله
نمودار (10-8) - چندضلعی مقایسه سنی نمرات کلی پسران
جدول (1-9) – میانگین مقیاسهای دختران
جدول (2-9) – میانگین مقیاسهای پسران
جدول (1-9) – میانگین مقیاسهای دختران
نمودار (3-9) - چندضلعی مقایسه نمرات کلی دختران و پسران
نمودار (4-9) - چندضلعی مقایسه سنی نمرات کلی دختران و پسران
شیوة اجرا نمرهگذاری و نتایج آماری آزمون آدمک رنگی
جدول شماره 1- هنجارگزینی چارکی «مقیاس سر» در پسران براساس سن تقویمی
جدول شماره 2- هنجارگزینی چارکی «مقیاس طرح بدنی» در پسران براساس سن تقویمی
جدول شماره 3- هنجارگزینی چارکی «مقیاس لباس» در پسران براساس سن تقویمی
جدول شماره 4- هنجارگزینی چارکی «مقیاس کلی در پسران» (براساس سن تقویمی)
جدول شماره 5- هنجارگزینی چارکی «مقیاس سر» در دختران براساس سن تقویمی
جدول شماره 6- هنجارگزینی چارکی «مقیاس طرح بدنی» در دختران براساس سن تقویمی
جدول شماره 7- هنجارگزینی چارکی «مقیاس لباس» در دختران براساس سن تقویمی
جدول شماره 8- هنجارگزینی چارکی «مقیاس کلی» در دختران براساس سن تقویمی
ورقه نمرهگذاری تست آدمک رنگی
الف) جدول شماره 1- مقیاس تحولیافتگی
فصل پنجم
بحث و نتیجهگیری
مزایای ابزارهای گردآوری اطلاعات
محدودیتهای خارج از کنترل پژوهشگر
الف- یادگیری نقاشی
ب- میزان علائق و انگیزش آزمودنی
ج- ترتیب تولد
د- میزان هوش
و- وضیت تحصیلی والدین
م- تفاوتهای بین فردی
پیشنهادات
منابع
ضمیمه
چکیده :
نقاشی کودک یک پیام است، آنچه را که او نمیتواند به لفظ درآورد به ما انتقال میدهد. بررسی و درک زبان نقاشی اطلاعات ارزندهایی را در اختیار والدین و مربیان و روانشناسان و همه کسانی میگذارد که خواهان درک و دریافت راز و رمز جهان کودک هستند، اکتشاف نظامدار این قلمرو به آخرین دهههای قرن گذشته بازمیگردد و بر قوانینی متکی است که خطشناسی نیز از آن سود جسته است. بیان مسئله: با توجه به گسترش پژوهشهای تجربی در زمینه روانشناسی کودک به ویژه به کمک دانش رفتاری و دادههای اساسی که روانشناسی سنجشی در مورد پرورش سیستم عصبی و مرکزی ارائه دادهاند، نگرش بزرگسالان در جهات گوناگون رفتاری کودکان دستخوش تغییرات مختلفی شده است. بنا به تحقیق (ورپیلو) دو روند اساسی در توسعه و پیشرفت درک کودک مؤثر واقع میشود که یکی تشخیص شناخت اشیاء و دیگری تمایز بین آنهاست. اهداف پژوهش الف: استفاده از نقاشی به عنوان وسیلهای ساده برای سنجش رشد شناختی.
ب: به دست آوردن ارتباط بین جنسیت و رشد شناختی.
ج: به دست آوردن ارتباط بین سن و رشد شناختی.
اهمیت پژوهش:
در عصر حاضر هر روز که میگذرد هنر کودکان اهمیت بیشتری مییابد و به خاطر تأثیری که روانشناسی و علوم تربیتی از آن به عمل میآورد همپای دیگر هنرهای مختلف رو به تکامل و پیشرفت است، هنر و نقاشی کودکان گواه راستینی بر حقایق اجتماعی و روانشناسی است.
فرضیه:
سطح تحولیافتگی (رشد شناختی) در دختران بالاتر از پسران است.
تعاریف عملیاتی:
الف: تعریف رشد شناختی: رشد شناختی به تغییراتی مربوط میشود که در حوزه فعالیت ذهنی روی میدهد و احساس، ادراک، حافظه، تفکر، استدلال و زبان را شامل میشود.
ب: تست آدمک رنگی: این آزمون در سال 1977 توسط ژاکلین روآیه روانشناس فرانسوی ابداع و هنجارگزینی شده است.
سایر فرضیهها:
1- بین نمرات مقیاس سر دختران 6 ساله با نمرات سر پسران 6 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
2- بین نمرات مقیاس سر دختران 7 ساله با نمرات سر پسران 7 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
3- بین نمرات مقیاس سر دختران 8 ساله با نمرات سر پسران 8 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
4- بین نمرات مقیاس سر دختران 9 ساله با نمرات سر پسران 9 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
5- بین نمرات مقیاس طرح بدن دختران 6 ساله با نمرات طرح بدن پسران 6 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
6- بین نمرات مقیاس طرح بدن دختران 7 ساله با نمرات طرح بدن پسران 7 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
7- بین نمرات مقیاس طرح بدن دختران 8 ساله با نمرات طرح بدن پسران 8 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
8- بین نمرات مقیاس طرح بدن دختران 9 ساله با نمرات طرح بدن پسران 9 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
9- بین نمرات مقیاس طرح لباس دختران 6 ساله با نمرات طرح لباس پسران 6 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
10- بین نمرات مقیاس طرح لباس دختران 7 ساله با نمرات طرح لباس پسران 7 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
11-بین نمرات مقیاس طرح لباس دختران 8 ساله با نمرات طرح لباس پسران 8 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
12- بین نمرات مقیاس طرح لباس دختران 9 ساله با نمرات طرح لباس پسران 9 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
13- بین نمرات کلی دختران 6 ساله با نمرات کلی پسران 6 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
14- بین نمرات کلی دختران 7 ساله با نمرات کلی پسران 7 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
15- بین نمرات کلی دختران 8 ساله با نمرات کلی پسران 8 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
16- بین نمرات کلی دختران 9 ساله با نمرات کلی پسران 9 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
17- بین نمرات کلی دختران 6 ساله با نمرات کلی دختران 7 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
18- بین نمرات کلی دختران 7 ساله با نمرات کلی دختران 8 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
19- بین نمرات کلی دختران 8 ساله با نمرات کلی دختران 9 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
20- بین نمرات کلی پسران 6 ساله با نمرات کلی پسران 7 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
21- بین نمرات کلی پسران 7 ساله با نمرات کلی پسران 8 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
22- بین نمرات کلی پسران 8 ساله با نمرات کلی پسران 9 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
23- بین نمرات کلی دختران با نمرات کلی پسران تفاوت معناداری وجود دارد.
24- بین نمرات کلی دختران با افزایش سن تفاوت معناداری وجود دارد.
25- بین نمرات کلی پسران با افزایش سن تفاوت معناداری وجود دارد.
نتایج به دست آمده براساس فرمول t تفاوت معنیدار رشد شناختی در دو گروه پسران و دختران را نشان میدهد یعنی دختران در این تست برتری خود را نسبت به پسران نشان دادند و از فرضیات مطرح شده به جز فرضیات 22-21-19-17-9-6-5-2-1، فرضیات دیگر تأیید شدند.
مقدمه:
نقاشی کودک یک پیام است آنچه را که او نمیتواند به لفظ درآورد و به ما انتقال دهد. بررسی و درک زبان نقاشی، اطلاعات ارزندهایی را در اختیار والدین، مربیان، روانشناسان و همه کسانی میگذارد که خواهان درک و دریافت راز و رمز جهان کودک هستند اکتشاف نظامدار این قلمرو به آخرین دهههای قرن گذشته بازمیگردد و بر قوانینی متکی است که خطشناسی نیز از آنها سود جسته است. همچنین دیدگاه روان تحلیلگری براساس بررسی گستره معانی نمادهائی که در خوابدیدهها و اسطورهها، افسانهها و در زندگی بازیافت میشوند به غنای آن در قرن حاضر کمک کرده است. کودک همه مسائل خود را به واسطه نقاشی به تجربه درمیآورد و خود را میآزماید و من خویشتن را بنا میکند.
خطوط ترسیمی، انعکاسی از دنیای هیجانی او هستند و نقاشی به تنهایی به منزلة جهانی است که به موازات افزایش هشیاری و دگرگونیهای کودک متحول میگردد. (دادستان، پریرخ، 1374، ص 1)
بیان مسئله:
با توجه به گسترش پژوهشهای تجربی در زمینه روانشناسی کودک به ویژه به کمک دانش رفتاری و دادههای اساسی که روانشناسی سنجشی در مورد پرورش سیستم عصبی مرکزی ارائه دادهاند، نگرش بزرگسالان در جهات گوناگون رفتار کودکان دستخوش تغییرات مختلفی شده است. (فراری، 1371، ص 7)
نقاشی کودک نیز در مراحلی که حوادث را دستهبندی و عرضه میکند و روند تجدیدی و تکامل یافتهای را از زمان خط خطی کردن، تا زمانی که خطوطی معنادار و بالاخره مبتنی بر قوانین پرسکتیو و شالوده منطقی رسم میکند میتوان چیزی شبیه خواب و رویا معنی کرد. نقاشی نیز مثل خواب و رویا به کودک امکان میدهند تا اطلاعات و اعمالی را که از دنیای بیرون کسب میکند از هم جدا سازد و سپس آنها را دوباره تنظیم کند. در نقاشی همانند خواب و رویا کودک خود را از ممنوعیتها رها میسازد و با ما در حالتی ناخودآگاه دربارة مسائل کشفیات و دلهرههایش صحبت میکند به همین دلیل اگر آموزش نقاشی را در پایه صحیح نقاشی قرار دهیم و در آن به کودکان از سنین پایین تمرین کپی و تقلید کردن را بیاموزیم اشتباه بزرگی مرتکب شدهایم. «فراری، 1371، ص3)
پرورش قدرت بیان نقاشی، فقط وابسته به تکامل جسمی کودک نیست. بلکه با درک و شعور او نیز در ارتباط است. این ادراک در بدو تولد بسیار جزئی است. ولی با پیشرفت سن، مطبوع و ظریف میشود. در حقیقت چون میتوان گفت: که چون کودک هنوز مهارت کافی ندارد بنابراین نمیتواند خوب نقاشی کند. حتی یک فرد بالغ هم اگر بخواهد با پاهایش خانهای را رسم کند، خواه ناخواه، اثری درهم و برهم به دست خواهد آمد ولی این اثر بسیار کاملتر از نقاشی کودک خواهد بود. با وجود این کودک از همان آغاز خطنگاری از اینکه سه وجه چشم، مغز و دست خود را به کار میاندازد لذت میبرد. بنا به تحقیق (دورپیلو) دو روند اساسی در توسعه و پیشرفت درک کودک مؤثر واقع میشود که یکی تشخیص شناخت اشیاء و دیگری تشخیص تمایز آنهاست. «دادستان، پریرخ، 1374، ص 31)
اهداف پژوهش:
رشد شناختی به تغییراتی مربوط میشود که در حوزه فعالیت ذهنی روی میدهد و احساس و ادراک، حافظه، تفکر، استدلال و زبان را شامل میشود ما بتدریج تعداد زیادی مهارتهای ذهنی مهم کسب میکنیم. مثلاً در مقایسه با کودکان به راحتی میتوانیم درباره مفاهیم انتزاعی مثل دموکراسی عدالت و اخلاق فکر کنیم، علاوه برآن میتوانیم موقعیتهای فرضی در نظر بگیریم و برای یک مسئله معین به طور ذهنی راهحلهای بسیاری پیدا کنیم و تجربههای ذهنی خاص خود را پیش ببریم و به شیوههای تکرار خود جهت دهیم. (جیمز دبلیو و وند رزندن، 1376، ص 30) و نقاشی در حقیقت شکلی از کنش نشانهیی است که در حد فاصل بین بازی کنایهایی و تصویر ذهنی قرار دارد و از طرفی مثل بازی کنایهایی موجود همان لذت کنشی و همان خودمختاری در تعیین سرنوشت افعال خویش و از طرف دیگر مثل تصویر ذهنی در واقع یک قسم کوشش است برای تقلید از واقعیت. لوکه نقاشی را یک نوع بازی تلقی میکند اما این را هم باید گفت که نقاشی حتی در اشکال ابتدایی خود هر چیزی را با هر چیز دیگر وفق نمیدهد و شبیه نمیسازد بلکه مثل تصویر ذهنی بیشتر با سازگاری تقلیدی وفق دادن من با واقعیت قابل مقایسه است. (ژان، پیاژه، مترجم دکتر پورباقر، 1355، ص 90) و پژوهشگر در این تحقیق قصد دارد نقاشی را به عنوان وسیلهای برای سنجش رشد شناختی به کار برد و اهداف دیگری که پژوهشگر در این تحقیق در نظر دارد به شرح زیر میباشد:
1- استفاده از نقاشی به عنوان وسیلهای ساده برای سنجش رشدشناختی
2- به دست آوردن یک رابطه بین جنسیت و رشدشناختی
3- به دست آوردن یک رابطه بین سن و رشدشناختی
اهمیت پژوهش:
در عصر حاضر هر روز که میگذرد هنر کودکان اهمیت بیشتری مییابد و به خاطر تأثیری که روانشناسی و علوم تربیتی از آن به عمل آورده همپایی دیگر هنرهای مختلف رو به تکامل و پیشرفت است و هنر نقاشی کودکان گواه راستینی بر حقایق اجتماعی و روانشناسی است.
نقاشی کودک به ما کمک میکند تا به درک و فهم کودک و ارزیابی او از مسائل و محیط اطرافش آگاه شویم. (سیف نراقی، 1368، ص 83) کودکان با هنر نقاشی و داستانهای مرتبط با آن جزئی از وجود یا ویژگیهای خویش را نمایان میسازند به این دلیل است که این ابزار وسیله مناسبی برای راه یافتن به دنیای پر رمز و راز آن تلقی میشود. (سیف نراقی، 1368، ص 261)
هنگامی که کودکان عادت به نقاشی میکنند موفق میشوند شخصیت خود را نیز بیان کنند در آن زمان است که غالباً احساسات و الهاماتی را بیان میکنند که انسان به سختی میتواند باور کند که آنها با چنین شیوهایی قادر به انجام آن باشند نقاشی کودکان به ما امکان میدهد تا روند پرورش فکری آنها را بشناسیم و ببینیم آنها راجع به دنیا و اشخاصی که با آنها زندگی میکنند چگونه میاندیشند و بالاخره متوجه میشویم که چه آموختهاند و اثر محیط به پرورش آنها چه بوده و نگرش و مشکلات عاطفی آنها چیست؟ ولی روشنترین نکتهای که از نقاشی خود به خودی کودکان تراوش میکند کشف ملموسی عالم است که بزرگسالان آن را فراموش کردهاند. نمونههای منطق و مشکلات این عالم فقط مربوط به دوران کودکی است که هنوز با الگوهای فرهنگی جامعه آشنا نشده است. این موضوع برای کودکان عقبمانده نیز صادق است و آنچه نیز به آهستگی موفق به بیان دنیای خودش میشوند. (فراری، 1371، ص 95-94)
فرضیه:
سطح تحول یافتگی (رشد شناختی) در دختران بالاتر از پسران است.
دلایل ارائه فرضیه:
الف: سطح تحولیافتگی با بلوغ جنسی در ارتباط است و چون بلوغ جنسی در دختران زودتر از پسران اتفاق میافتد، بنابراین انتظار میرود سطوح تحولیافتگی در دختران بالاتر باشد.
ب: بعد از بلوغ جنسی توجه دختران به فضای شخصی و جسمانی خود معطوف است ولی پسران به فضای بیرونی بیشتر اهمیت میدهند و این مسأله احتمالاً در ترسیم آدمک تأثیر دارد.
متغیرهای تحقیق:
الف: رشد شناختی ب: جنسیت ج: سن
سایر فرضیهها:
1- بین نمرات مقیاس سر دختران 6 ساله با نمرات سر پسران 6 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
2- بین نمرات مقیاس سر دختران 7 ساله با نمرات سر پسران 7 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
3- بین نمرات مقیاس سر دختران 8 ساله با نمرات سر پسران 8 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
4- بین نمرات مقیاس سر دختران 9 ساله با نمرات سر پسران 9 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
5- بین نمرات مقیاس طرح بدن دختران 6 ساله با نمرات طرح بدن پسران 6 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
6- بین نمرات مقیاس طرح بدن دختران 7 ساله با نمرات طرح بدن پسران 7 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
7- بین نمرات مقیاس طرح بدن دختران 8 ساله با نمرات طرح بدن پسران 8 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
8- بین نمرات مقیاس طرح بدن دختران 9 ساله با نمرات طرح بدن پسران 8 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
9- بین نمرات مقیاس طرح لباس دختران 6 ساله با نمرات طرح لباس پسران 6 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
10- بین نمرات مقیاس طرح لباس دختران 7 ساله با نمرات طرح لباس پسران 7 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
11-بین نمرات مقیاس طرح لباس دختران 8 ساله با نمرات طرح لباس پسران 8 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
12- بین نمرات مقیاس طرح لباس دختران 9 ساله با نمرات طرح لباس پسران 9 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
13- بین نمرات کلی دختران 6 ساله با نمرات کلی پسران 6 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
14- بین نمرات کلی دختران 7 ساله با نمرات کلی پسران 7 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
15- بین نمرات کلی دختران 8 ساله با نمرات کلی پسران 8 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
16- بین نمرات کلی دختران 9 ساله با نمرات کلی پسران 9 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
17- بین نمرات کلی دختران 6 ساله با نمرات کلی دختران 7 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
18- بین نمرات کلی دختران 7 ساله با نمرات کلی دختران 9 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
19- بین نمرات کلی دختران 8 ساله با نمرات کلی دختران 9 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
20- بین نمرات کلی پسران 6 ساله با نمرات کلی پسران 7 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
21- بین نمرات کلی پسران 7 ساله با نمرات کلی پسران 8 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
22- بین نمرات کلی پسران 8 ساله با نمرات کلی پسران 9 ساله تفاوت معناداری وجود دارد.
23- بین نمرات کلی دختران با نمرات کلی پسران تفاوت معناداری وجود دارد.
24- بین نمرات کلی دختران با افزایش سن تفاوت معناداری وجود دارد.
25- بین نمرات کلی پسران با افزایش سن تفاوت معناداری وجود دارد.
تعریف واژهها:
واژهها و اصطلاحات مورد نظر هم از لحاظ نظری و هم از لحاظ عملی تعریف میشوند.
و...
بررسی رابطه دینداری و میزان طلاق بین زنان شهر تهران
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه:145
پایان نامه جهت اخذ درجه کارشناسی رشته روان شناسی عمومی
فهرست مطالب :
چکیده.................................................. 1
فصل اول:........................................................................... 2
مقدمه.................................................................. 3
بیان مسئله............................................................. 5
اهمیت و ضرورت پژوهش.................................................. 7
متغیرها و تعاریف عملیاتی آنها.................................................. 10
فصل دوم:........................................................... 12
دین و تعاریف آن.............................................................. 13
دو معنی برای دین در تاریخ ادیان........................................... 14
مشکلات مربوط به ارائه تعریف جامع از دین........................... 17
خاستگاه و نقش دین...................................... 17
تاریخچه دینداری....................................................... 22
ضرورت دینداری و خدا پرستی............................... 24
ارزش زندگی دینی................................................................. 24
آثار دین در زندگی.......................................................... 25
فواید دینداری در حیطه روان شناختی......................................... 26
نقش روانی دین............................................................... 29
دین و جامعه........................................................................ 32
نقش اجتماعی دین.............................................................. 33
علل رویگردانی از دین................................................................. 35
روشهای اندازه گیری دینداری...................................................... 36
حوزههای مطالعه روابط روان شناسی و دین..................................... 39
دیدگاههای نظری در مورد دین............................................. 43
طلاق و تعریف آن........................................................... 62
تاریخچه طلاق در جوامع قدیم...................................... 64
طلاق در ادیان.................................................................. 71
طلاق در کشورهای مختلف................................................. 75
نظر اسلام پیرامون طلاق.................................................. 79
مشکلات ناشی از طلاق........................................................... 84
علل و عوامل طلاق...................................................................... 86
دیدگاههای نظری پیرامون طلاق........................................... 95
تحقیقات پیشین در زمینه دینداری و طلاق...................................... 100
فصل سوم:...................................................................... 113
طرح پژوهشی............................................................. 114
جامعه آماری............................................................. 115
روش تحقیق........................................................ 115
ابزار پژوهش.......................................... 116
روش جمع آوری اطلاعات.................................. 116
فصل چهارم:...................................................... 120
تجزیه و تحلیل دادههای آماری................................................. 121
توصیف دادهها..................................................... 122
تحلیل دادهها................................................... 129
فصل پنجم:............................................................... 131
خلاصه نتایج پژوهش............................................... 132
محدودیتهای پژوهش........................................... 133
پیشنهادات............................................................... 134
منابع.................................................................... 135
پیوست................................................................ 140
چکیده :
پژوهش حاضر با عنوان «بررسی رابطه دینداری با طلاق بین زنان شهر تهران» با هدف بررسی تأثیر برخی عوامل بر طلاق صورت گرفت.
طرح پژوهش در این تحقیق توصیفی نمیباشد. جامعه آماری متشکل از 60 زن شهر تهران میباشد و به روش تصادفی، با در نظر گرفتن تمایل آزمودنیها برای شرکت در آزمون انتخاب گردیدهاند.
ابزار پژوهش شامل پرسشنامه معبد میباشد.
جهت تجزیه و تحلیل دادهها از تحلیل واریانس چند راهه (Anova) استفاده شد، تحلیل نتایج نشان داد:
بین عمل به باورهای دینی و میزان طلاق بین زنان متاهل و مطلقه رابطه معنا داری وجود دارد.
کلید واژه:
جهت گیری دینی: Religious orientation
طلاق: Pivorce
مقدمه
نقش دین در رابطه با بهداشت و شفا از قرون بسیار دور شناخته شده است. در طول هزاران سال دین و پزشکی در مداوا و کاهش رنجهای انسان شریک یکدیگر بودهاند (ساچمن و ماتیوز، 1998) متخصصان بهداشت روانی نیاز دارند که از اثرات مثبت دین آگاه شوند. تئوریهای آسیب شناختی و روان درمانی سکولار هستند و به دین به عنوان عاملی برای سلامت نپرداختهاند. در حقیقت در سالهای ابتدایی دین را به عنوان یک عامل ضدبهداشتی معرفی کردند. در حالیکه فقط دین بیرونی است که با جنبههای ناسالم زندگی ارتباط دارد ولی دین درونی شده و اعتقادات قلبی و واقعی به طور مؤثر و مثبتی بر بهداشت روان اثر میگذارد (نیکویی، 1383)
طلاق را از مهمترین پدیدههای حیات انسانی تلقی میکنند. این پدیده دارای اضلاعی به تعداد تمامی جوانب و اضلاع جامعه انسانی است. نخست یک پدیده روانی است زیرا بر تعادل نهتنها انسانها- بلکه فرزندان، بستگان، دوستانو نزدیکان آنان اثر میگذارد. درثانی پدیدهای است اقتصادی «چه» به گسست خانواده به عنوان یک واحد اقتصادی میانجامد و ایجاد تعادل روانی انسانها، موجبات بروز اثراتی سهمگین در حیات اقتصادی آنان نیز فراهم میسازد. گذشته از این، طلاق پدیدهایست مؤثر بر تمامی جوانب جمیعت در یک جامعه، زیرا از طرفی بر کمیت جمعیت اثر مینهد. چون تنها واحد مشروع و اساسی تولید مثل یعنی خانواده را از هم میپاشد، از طرف دیگر بر کیفیت جمعیت اثر دارد، چون موجب میشود فرزندانی محروم از نعمتهای خانواده تحویلجامعه گردند، که به احتمال زیاد فاقد شرایط لازم در راه احراز مقام شهروندی یک جامعهاند. (ساروخانی، 1372).
طلاق همان گونه که یک پدیده اجتماعی است و در راه شناخت آن به علل و عوامل اجتماعی باید پرداخت یک پدیده روانشناختی یا بهتر (روانشناختی- جامعه شناختی) نیزهست. باید از طریق آموزش، حساسسازی انسانها، آگاه سازی آنان و در نهایت ایجاد همدلی چنان کرد که حتی نام طلاق، زشت باشد انسان را ناخوش آید و دل را آزار دهد.
حراست از میثاق مقدس زوجیت، هدفی پاک و بزرگ است، چه برای سعادت انسانها، چه برای جامعه، در کشاکش گردونه زندگی، آنانی باقی میمانند که رشتههای پیوند خانوادگی آنان مستحکمتر است. در سختیهای زندگی تنها خانواده پیام آور جاودان محبت و حمایت است و آنان که به دیگر نهادها دل خوش کنند، با شکست روبرو میشوند (ساروخانی، 1374).
بیان مسئله
در بین تمام نهادها، سازمانها و مؤسسات اجتماعی خانواده نقش و اهمیتی خاص دارد، تمامی آنان که در باب سازمان جامعه اندیشیدهاند، همه مصلحین و اندیشمندان بر خانواده و اهمیت حیاتی آن بر جامعه، تاکید ورزیدهاند. بدرستی هیچ جامعهای نمیتواند ادعای سلامت کند چنانچه از خانوادههای سالم برخوردار نباشد، باز بی هیچ شبهه هیچ یک از آسیبهای اجتماعی نیست که فارغ از تأثیر خانواده پدید آمده باشد (ساروخانی، 1370) با توجه به اهمیتی که جوامع امروزی برای تداوم و بقاء خانواده و سلامت بهداشت روانی افراد جامعه قائل است بررسی مشکلات و عواملی که منجر به زوال خانواده و سرانجام ریشه دار شدن این مشکلات که منجر به جدایی میگردد ضروری بنظر میرسد.
تحقیقات انجام شده در خصوص خانواده تا سال 1970 حول محور طلاق و اثرات روانی و اجتماعی آن بر روی اعضای خانواده بوده است و در این میان نقش دین به عنوان یک عامل مهم قابل توجه است. تا سالهای اخیر معمولاً نقش دین در بررسیهای مربوط به خانواده و رضایتمندی زناشویی نادیده گرفته شده است. (غباری بناب، 1380) (به نقل از نیکویی). گلین[1] و پوز (1988) هم چنان اسپروسگی[2] و هاگستون[3] (1978) نشان دادهاند افرادی که برای مدّت طولانی با هم زندگی میکنند دین را به عنوان مهمترین عامل رضایت مندی در زندگیتلقی میکنند. جریگان[4] وناک بعد ازبررسی تحقیقات خود به این نتیجه رسیدند که دین مهمترین عامل ثابت و پایداری در ازدواج است .
کیم و دیگران (2004) به این نتیجه رسیدند دین با هیجانات مثبت مثل خوش خلقی، مهربانی، اعتماد به نفس، توجه و آرامش رابطه مثبت دارد.
شرکات (2004) بعد از بررسی تحقیقات خود به این نتیجه رسید که اختلاف دینی در خانوادهها موجب بروز مشکلات برای ازدواج میشود که منجر به کاهش رضایت مندی و افزایش تعارضات زناشویی و طلاق میشود. (همان منبع).
اهمیت و ضرورت پژوهش
اهمیت باورها و نهادهای دینی بر انسان و زندگی فردی و اجتماعی او کاملا آشکار است. این به شکلهای مختلف در هر فرهنگ شناخت شدهای وجود دارد معمولاً نقش اصلی واغلب محوری را در زندگی افراد آنبازی میکند. بسیاری از مردم دنیا امروزه خود رادیندار میدانند وانگیزههای دینی، در شکل گیری حرکتهای اجتماعی و سیاسی معاصر مشهود است. (آرین، 1378).
اخیرا پژوهشهای متعددی در مورد اثر دین بر سلامت روان انجام شده است، نتایج تحقیقات نشان دهنده اثر مثبت بر سازگاری و بهداشت روانی و اثر کاهنده دین بر علائم بیماری بوده است (گری و همکاران، 1990) آلن برگین (1992) یکی دیگر از محققین است که طی پژوهشهای ده ساله (1991- 1980) با عنوان کردن نقش ارزشها در رواندرمانی وارتباط آنبا بهداشتروانی شخصاًبه ضرورتبکارگیری موضوعات ارزشی و دینی در آموزشهای بالینی و آموزش بیماران مشخصاً تاکید میکند. او در سال 1980 چنین ادعا کرد که به عنوان یک روان شناس نمیخواهد از مذاهب متعارف و سازمان یافته بعنوان فرآیند کلی حمایت کند ولی از تئوریهایی که بخشی از زندگی دینی هستند و دارای بیشترین منابع بهداشتی میباشند حمایت مینماید. او همچنین میگوید: اعتقاد دینی که مبنیبر علوم روان شناختی هستند دارای تأثیراتی بر ساختار اجتماعی میباشند. (برمر، آبریگو، شوسترم، 1993) خانواده اساساً کانون کمک، تسکین، التیام و شفا بخشی است، کانونی است که باید فشارهای روانی وارد شده بر اعضاء خود را تخفیفدهد و راه رشد و شکوفایی آنها را هموار کند، اگر خانواده محیط سالم وسازندهای برای اعضاء خود باشد و نیازهای جسمانی و روانی آنها را برآورده کند کمتر ممکن است به نهادهای درمانی خارج از خانواده احتیاج پیدا کند. (ثنایی، 1375)
معمولاً خانواده سالم افراد سالم را تحویل اجتماعی میدهد و خانواده ناسالم موجب بروز مسائل فراوانی در سطح جامعه خواهد شد و اگر سعی در بهبود و پیشرفت خانواده نشود، مشکلات اجتماعی روز به روز بیشتر خواهد شد. (ستیر، 1373)
نگاهی به آمار فزاینده طلاق در جوامع مختلف و بویژه در کشور ما در سالها اخیر لزوم توجه بیش از حد به عوامل زمینه ساز طلاق و نحوه مقابله مؤثر با پدیده شوم طلاق را آشکارتر میسازد.
طلاق، آفتی اجتماعی است و هیچ جامعهای نمیتواند نسبت به آن بی توجه بماند: هیچ جامعهای نمیتواند ادعای سلامت کند. اگر از خانوادههایی استوار برخوردار نباشد. هرگز هدف این نیست که قوانین در حذف طلاق وضع شود، طلاق هست همانگونه که جامعه هست و ارتباطات انسانی هست. هرگز نمیتوان تصور کرد که تمامی ارتباطات انسانیبرجا میماند وهرگز هیچارتباطی آسیب نبیند، اما جامعه باید در اندیشه کاستن از تعداد طلاق باشد. بیان زیبای پیامبر اکرم (ص) را به یاد آوریم: «ابغض الاشیاء عندی الطلاق» «بدترین امور برای من طلاق است.»
اگر جامعهای به سوی افزایش طلاق رود، بی هیچ شبهه، در آستانه بحران قرار دارد. بدین سان به درستی میتوان گفت: میزان طلاق، نشانه دقیق سلامت یا بیماری جامعه است. (ساروخانی، 1374).
فرضیه پژوهش
در این پژوهش فرض بر این است که بین دینداری و میزان طلاق زنان رابطه وجود دارد.
متغیر مستقل
متغیری است که توسط پژوهشگر دستکاری یا انتخاب میشود تا تایید و رابطه آن با متغیر دیگری اندازه گیری شود. (دلاور، 1376)
در پژوهش حاضر متغیر مستقل دینداری میباشد.
متغیر وابسته
متغیری که مشاهده یا اندازه گیری میشود تا تأثیر متغیر مستقل بر آن معلوم گردد. (دلاور، 1376)
در پژوهش حاضر میزان طلاق متغیر وابسته میباشد.
متغیر کنترل
گاهی اوقات در یک پژوهش آزمایشی متغیرهایی دریافت میشود که تأثیر برخی از آنها در تعیین رابطه بین متغیرهای مستقل و وابسته باید خنثی یا ثابت نگه داشته شوند. این متغیرها که تأثیر آنها باید خنثی یا حذف شود متغیر کنترل نامیده میشود. (دلاور، 1376)
در این پژوهش متغیر کنترل عبارتند از:
سن: کلیه آزمودنیها در مقطع سنی 20 الی 35 سال قرار دارند.
تحصیلات: کلیه آزمودنیها دارای تحصیلات سیکل تا فوق لیسانس میباشند.
تعریف عملیاتی دینداری
میزان شدت یا ضعف ارتباط معنوی انسان با قدرت ماوراء الطبیعه (در عمل) که در این پژوهش از طریق پرسشنامه معبد گلزاری سنجیده شده است.
تعریف عملیاتی طلاق
تعریف عملیاتی طلاق در این پژوهش به این صورت می باشد: کسانی که طلاق گرفته اند نمره 1 و کسانی که طلاق نگرفته اند نمره 0 می گیرند.
دین و تعاریف آن
دینعقاید و دستورهای عملی و اخلاقی است که پیغمبران از طرف خدا برای راهنمایی و هدایت بشر آوردهاند. (طباطبایی، 1370)
دانستن این عقاید و انجام این دستورها سبب خوشبختی انسان در دو جهان است. (طباطبایی، 1370) اگر ما دیندار باشیم و از دستورهای خدا و پیغمبر اطاعت کنیم در این دنیای گذرا خوشبخت و در زندگی جاوید و بی پایان جهان دیگر هم سعادتمند خواهیم بود. (طباطبایی، 1370)
«اِنَّ الَّذینَ آمَنوا والَّذینَ هادُّوالصَائِبیِنَ وَ النَصَاَری مَن آمَنَ بِالله و الیومِ الاخِرِ و عَمِلَ صَالحاً فَلَهُم اَجرُهُم عِندَ رَبِهِم.» (سوره بقره، آیه 62)
از میان کسانی که مسلمان یا یهودی یا نصرانی نامیده میشوند، آنان که براستی به خدا و روز حیات ایمان آوردهاند و عمل شایسته دارند پیش خدا دارای پاداش نیک خواهند بود.
تعریف واژه دین در فرهنگ آکسفورد یک دید کلی میدهد و بیشتر تعریف دقیقی از دینخود کامه است در فرهنگ یاد شده دین عبارت است از شناسایی یک قدرت نامرئی برتر که برسرنوشت انسان تسلط داشته و واجب الاحترام و اطاعت میباشد. (جمالی، 1381 به نقل از فروم).
سید قطب میگوید: دین به معنای راه است راهی که به سوی سعادت و هدف نهایی انسان که همان رسیدن به سعادت است. (جمالی، 1381 به نقل از طباطبایی)
ویلیام جیمز در کتاب دین و روان، دین را عبارت از نظم نامرئی موجود در جهان میداند که وظیفهی انسان هماهنگی با این نظم است. او در بررسیهای خود چیزی مشترک رادر ادیانمختلف یافت که آن رهایی از ناراحتی و دست یابی به آرامش بود.
به نظر یونگ دین به میزان قابل ملاحظهای جنبهی روان شناختی دارد. یونگ دین را با توجه ریشهی لاتینی آن عبارت از تفکر از روی وجدان میداند (جمالی، 1381)
کلمه دین در زبان عربی اشاره دارد به علاقه و ارتباط میان دو طرف که یکی از دو طرف، طرف مقابل را بزرگ میدارد و طرف دیگر در برابر طرف مقابل خاضع است. اگر طرف اول به کلمه «دین» وصف گردد: «دین» عبارت از خضوع و انقیاد میباشد و اگر طرف دوم به کلمه دین وصف شود، دین به مفهوم فرمان و سلطه و حکم و الزام خواهد بود و چنانچه رشته ارتباط، یعنی وجه جامع میان هر دو طرف بوسیله کلمه دین در نظر باشد، دین عبارت است از قانونی که این علاقه و ارتباط را سازمان میدهد و یا عبارت از مظهر و نموداری است که بیانگر علاقه و ارتباط باشد. (محمد دراز، 1376)
واژهدین درلغت به معناهای گوناگوناز جمله: اجزاء اطاعت، قهرو غلبه، انقیاد، خضوع، پیروی و مانند آنها آمده است. در قرآن کریم نیز آیاتی وجود دارد که از آنها معنای جزا، شریعت، قانون و طاعت و بندگی استنباط میشود. (علیزاده، 1371)
دو معنی برای دین در تاریخ ادیان
کلمه دین که در تاریخ ادیان به کار میرود فقط دارای دو معنا است:
این معنی بیش از معنای نخست در مفهوم دین دارای کاربرد میباشد. (محمد دراز، 1376).
در هر صورت در مورد دین دامنهای از تعاریف متفاوت داریم:
مرحوم علامه طباطبایی دین را اینگونه تعریف میکند: دین مجموعه از معارف مربوط به حقیقت انسان و جهان و مقدرات متناسب با آن است که در سیر زندگی مورد عمل قرار میگیرد. در این مجموعه بایدهای فقهی و اخلاقی قرار دارد که انسان متدین و تسلیم در برابر آنها، که این تسلیم زاییدهی اعتقاد پاک و شناخت حقیقت انسان و جهان است، الزامها و بایدهای یاد شده را در میان خود و افعال اختیاریش واسطه قرار میدهد تا با این وسیله به کمال شایسته خود راه یابد (طباطبایی، تفسیر المیزان).
هیوم دین را عبارت از آن جنبه تجربیات، افکار، احساسات و فعالیتهای فرد میداند که بوسیله آن تلاش دارد در ارتباط با آنچه که خود مقدس و الهی میشمارد یعنی قدرت بسیار متعالی و با ارزشی که جهان را کنترل کند. (ابراهیمی، 1386)
استاد مطهریدر غالب ایماندینی، دینرا پیوندی دوستانه میان انسان و جهان میداند که در واقع نوعی هماهنگی میان انسان و آرمانهای کلی جهان است. (مطهری، 1366).
حضرت آیت الله جوادی آملی لغت دین را انقیاد، خضوع، پیروی، اطاعت، تسلیم، و جزا دانسته، معنای اصطلاحی آن را مجموعه عقاید، اخلاق، قوانین و مقرراتی میداند که برای اداره امور جامعه انسانی و پرورش انسانها باشد (جوادی آملی، 1369)
دوناهو معتقد بود که تحقیقات بعدی در این زمینه باید به بررسی ساخت شناختی و پیامدهای باور دینی بپردازد. (کرک پاتریک و هود،[4] 1990)
آلپورت 1950 به جای اینکه یک تعریف جامع از فرد دیندار و غیر دیندار ارائه کند معتقد است که ما باید خود آگاهی دینی را به آنهایی که توانایی و قدرت درک آن را دارند نسبت بدهیم که تنها شامل افرادی میشود که دین را تجربه میکنند. او معتقد است که ریشههای مذهب آنقدر متعدد است و اثر آن در زندگی افراد آنقدر متفاوت است و اشکال تفسیر منطقی آن آنقدر بی نهایت است که رسیدن به یک تعریف واحد را غیر ممکن میسازد. گاه دین را دین فردی تعریف میکند و گاهی دین را یک نهاد اجتماعی. (جمالی، 1381، به نقل از آلپورت)
بدون شک امروزه تعداد بیشتری از این نوع تعاریف را میتوان بدان اضافه نمود در واقعهر تعریفی که از دین ارائه شود به نظر میرسد که فقط برای نویسنده آن راضی کننده است و به عبارت دیگر نمیتوان تعریفی از دین ارائه کرد که همگان را راضی نماید:
مشکلات مربوط به ارائه تعریف جامع از دین
در باب تعریف دین دو دسته مشکل عمده وجود دارد:
مشکل اول:
در این تعاریف، حب و بغضهای افراد نسبت به دین به طور اعم و یا یک دین خاص به طور اخص، موجب شده است که بعضی از این تعاریف کاملا دوستانه و برخی کاملا خصمانه باشد.
مشکل دوم:
هویت دین به گونهای است که میتوان سه قسم تعریف از آن داشت:
خاستگاه و نقش دین
در سالهای اخیر، توجه به «روان شناسی دین»[5] و «روانشناسی دینی»[6] در غرب از طریق انجام پژوهشهای تجربی، نشر مقالهها و کتابها و تاسیس انجمنها، برگزاری نشستهای علمی و عضویت در مجامع تخصصی آن چنان زیاد شده است که تازه آشنایان این وادی در حیرت و شگفتی فرو رفتهاند!
کافیست یادآور شویم که اعضاء «انجمن آمریکایی مشاوران مسیحی»[7] دیگر از انجمنهای تخصصی (مانندانجمن مطالعات روانشناختی،[8] جامعه بررسی علمی دین،[9] انجمن پژوهشهای دینی،[10] جامعه مسیحی پزشکان و دندان پزشکان[11] و.....) دست کم سه برابر شدهاند و تقاضا برای شرکت در کنفرانسها و کارگاههای آموزشی روان شناسی دین، رشد چشمگیری داشته است. (گلزاری، 1380 به نقل از ورتنیگتون،[12] کرورسو،[13] مک کولو[14] و سان ویچ).
علاقه شدید روان شناسی معاصر به پژوهش و کار عملی دربارهی دین از این رو شگفت انگیز است که در گذشتهای نه چندان دور، از بین همهی دانشمندان علوم، چه علوم پایه و چه علوم انسانی و اجتماعی، این روانشناسان بودهاند که برخوردهای منفی و قهرآمیز با دین داشتهاند و به صراحت از پرداختن به کار در این زمینه اعلان برائت کردهاند!
برای روشن کردن موضوع، به اختصار سیر برخورد روان شناسی و دین را از نظر میگذرانیم: پیروان همهی ادیان، به ویژه مسلمانان عقیده دارند که علّت برپایی و ماندگاری دین، این است که هم جزو خواستههای فطری و عاطفی بشر است (قرآن کریم، روم، 30/ نهج البلاغه خطبه اول) و هم بعضی نیازهای اساسی انسان را به صورت منحصر به فرد تأمین میکند. (گلزاری، 1380 به نقل از مطهری)
دینحوادث عادی زندگی را، از تولد و زناشویی و مرگ، تا حد شعائر دینی بالا میبرد و این امور معمولی را به وقایع مقدسی بدل میسازد و آن را از راه احساس، عمیق کرده به صورت هنر درمیآورد. این نمایش غم انگیز و نحیف زندگی را به سفر مقدس شاعرانهای که به سویی شریف است بدل کرده است، زندگی بدون دین ملال انگیز وپست مانند جسدی بی روح است (دورانت، 1992) ویل دورانت از قول «موفونیگ» میگوید: دین، حفظ ارزشهاست بدون ضمانت دینی اخلاق فقط حسابگری است.
ویل دورانت در لذات فلسفه مینویسد: «دین را یک قرن زیر فشار بگذار و بعد فشار را کم کن و ببین که چگونه دوباره در طی سال سر بر میزند!»
و تصریح میکند: دین از میان نمیرود ما باید به دنبال چیزی برویم که از ما بزرگتر است تا بتوانیم او را پرستش کنیم. مردم جستجوی خود را بر روی تفسیر و تعبیر بهتر و استوارتری از این عالم دنبال خواهند کرد که این تأویل و تفسیر را با احساس و عاطفه و حیات نشاط بخشد که همان دین است. (نیکویی، 1383)
میسیاک (به نقل از الستون و همکاران، 1376) در مورد ارزش دین اظهار میدارد:
اینجا پرسشهای جدیدی پیش میآید که اگر دین پدیدهای فطری است و این همه آثار مفید وسازنده دارد، چرا متفکران بزرگی در غرب علیه دین قیام میکنند و گاه با لحنی آرام ومستدل وگاه با کلامی گزنده و تند، پایهها و مایههای آن را به مسخره میگیرند و منکر میشوند؟
فیلسوفهای روشنگر قرنهجدهم ودر عصر روشنگری، از جمله ولتر، دین را ساخته و پرداخته روحانیون زیرک، برای حفظ اقتدار بر تودههای بیسواد و نادان، به مدد دستکاری و هراسها و خرافات آنان میدانستند. (خرمشاهی، 1372)
«آگوست کنت» فیلسوف فرانسوی که پدر جامعه شناسی نام گرفته است، دین را مربوط بهمرحله کودکی اجتماع میداند و فریدریش نیچه، در پایان قرن نوزدهم اعلام داشت که «خدا مرده است!»
زندگی در دنیای بدون خدا، به معنای آن است که ارزشهای خودمان را، خود خلق کنیم و بر آنچه (نیچه) تنهایی وجود مینامید عادت نماییم. (گلزاری، 1380 به نقل از گیدنز).
در روانشناسی، فروید اظهار کرد: دین فریب یا پنداری است که تسلیبخشی فریبندهاش در مرحله کمال کنونی سیر و سلوک بشری فراموش شده است و اعمال و عقاید دینی علائم فرضی روان پریشانهای است که از تثبیتهای روانی لاینحل کودکانه نشات میگیرد. (خرمشاهی، 1372) «واستون» دین را یک اسطوره، «مزلو» آن را به عنوان یک نکته منفی تاریخ بشر، «الیس» مصداقی از تفکر غیر منطقی و «آلبی» آن را دارای ماهیتی تبعیض آمیز و پدرسالارانه که دشمن پیشرفت بشر است معرفی کردند. (قربانی، 1377)
در جامعه شناسی «کارل مارکس» دین را نشان دهندهی از خود بیگانگی انسان و افیون تودهها دانست و «دورکهایم» بیان کرد که با توسعه جوامع امروز دین، نفوذ دین رو به زوال میگذارد، تفکر علمی بیش از پیش جایگزین تبیین دینی میشود و اعمال تشریفاتی و شعائر تنها بخش کوچکی از زندگی افراد را اشغال میکند و «ماکس وبر» بر مطالعه وسیعی درباره ادیان سراسر جهان پرداخت و با آن که به ظاهر نظرات مثبت درباره دین دانست، بر تأثیر مختل کننده و اغلب انقلابی آرمانهای دینی بر نظامهای اجتماعی مستقر تاکید کرد. (ابراهیمی، 1386)
تاریخچه دینداری
امروز ما در وضعیت بحرانی بی سابقهای به سر میبریم. مردم اعصار دیگر به یقین همانقدر دچارقحطی گسترده، آشفتگیاجتماعی و جنگ ویرانگر بودهاند که ما هستیم. لیکن تنها در روزگار ماست که بقای آدمی و نیز جانداران دیگر جدا در معرض تهدید قرار گرفته است.
بحران در جهان بیرون با بحران دیگری در جهان درون همراه شده است ویرانگری عظیم و خانمان سوز جنگ جهانی اول چنان میراثی از سرخوردگی و بی اعتمادی به خود برای نشان قرن 20 بر جای نهاد که در تاریخ بی سابقه است. آمریکاییها شاهد موجیاز افسردگی معنوی و شکاکیت مذهبی بودهاند که بسی گسترده و ویرانگر بود. در نیمه قرن بیستم این امر بدیهی شمرده میشد که دنیای نوین در میانهی (عصری از اضطراب) در روزگار آشفتگی معیارها و اندیشه ها و در ناامنی دردناک به سر میبرد. (ام، وولف، 1386).
در فاصلهی میان این دو پیمایش ملی ملاحظهی دیگری هم نمودار شد. برای نخستین بار در ظرف مدّت ی بالغ بر 200 سال اغلب کلیساهای اصلی پروتستان در آمریکا اعضاء خود را رفته رفته از دست دادند.
و...
بررسی رابطه منبع کنترل (درونی- برونی) با عزت نفس
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه:95
فهرست مطالب :
چکیده تحقیق 1
مقدمه 3
1- فصل اول 11-8
1-1- بیان مسئله 9
1-2- اهمیت پژوهش 9
1-3- هدف پژوهش 9
1-4-سوالات پژوهش 10
1-5-متغیرهاو تعاریف نظری و عملیاتی آنها 10
1-5-1- منبع کنترل 10
1-5-1-2-تعریف عملیاتی 11
1-5-2-عزت نفس 11
2- فصل دوم 13-12
پیشینه نظری 13
2-1- نظریه ی روانشناسان و جامعه شناسان در باره ی عزت نفس 13
2-1-1- نظریه جیمز 13
2-1-2- نظریه مید 14
2-1-3- نظریه کولی 15
2-1-4- نظریه روزنبرگ 17
2-1-5- نظریه سالیوان 18
2-1-6- نظریه هورنای 19
2-1-7- نظریه آدلر 20
2-1-8- نظریه راجرز 23
2-1-9- نظریه مزلو 26
2-1-10-نظریه ی آلپورت 27
2-1-11-نظریه ی دیگر روانشناسان 28
2-1-12-عزت نفس و غرور 30
2-1-13-نقش خانواده در شکل گیری عزت نفس 38
2-1-14-نقش پدر خانواده بر عزت نفس فرزندان 41
2-1-15-کمک تخصصی برای افزایش عزت نفس 42
2-2-منبع کنترل 44
2-2-1-رویکردها و نظریه های متفاوت درباره منبع کنترل 45
2-2-2-مفاهیم اساسی نظریه یادگیرِی اجتماعی 48
2-2-3-تفاوت های فردی 53
2-2-4-کنترل 53
2-2-5-واکنش در برابر از دست دادن کنترل 54
2-2-6-منبع کنترل 56
2-2-6-1-منبع کنترل درونی 57
2-2-6-2-منبع کنترل بیرونی 58
2-2-6-3-ویژگی های افراد با منبع کنترل درونی 60
2-2-6-4-ویژگی های افراد با منبع کنترل بیرونی 62
2-2-7- تصور راتر در باره انسان 63
3- فصل سوم 73-66
3-1 – طرح پژوهش 67
3-2- جامعه ی مورد پژوهش 67
3-3- نمونه روش نمونه گیری 67
3-4-ابزارتحقیق 67
3-4-1-آزمون منبع کنترل 67
3-4-2-آزمون عزت نفس 69
3-5-روش اجرای پژوهش 72
3-5-1-اجرای اصلی 72
3-6-1-روش آمار 72
4- فصل چهارم 78-73
تجزیه و تحلیل آمارِِِی 74
4-1-یافته های مربوط به سوال پژوهش 74
فصل پنجم 81-79
5-1-بحث و نتیجه گیری 81
5-2-پیشنهادات 82
منابع 83
ضمائم 100-86
چکیده :
پژوهش حاضر٬ با نام « بررسی رابطه منبع کنترل ( درونی- برونی) با عزت نفس » که با هدف یافتن رابطه بین عزت نفس و منبع کنترل در پسران و دختران دانشجو وهمچنین یافتن تفاوت منبع کنترل و عزت نفس بین دانشجویان دختر و پسر , انجام شد.
منبع کنترل که دارای دو بعد درونی و بیرونی است و بنابر فرضیات راتر ,افرادی که دارای منبع کنترل درونی هستند معتقدند که اعمالشان نقش عمدهای در به حد اکثر رساندن برون دادهای بد یا خوب دارد و افراد دارای دارای منبع کنترل بیرونی٬ فکر میکنند برون دادهای بد یا خوب ارتباطی با رفتار انها ندارد.
عزت نفس به مقدار ارزشی گفته میشود که فرد به خود نسبت میدهد و فکر میکند دیگران برای او به عنوان یک شخص قائل هستند.
جامعه آماری مورد نظر در این پژوهش دانشجویان دختر و پسر دانشگاه اصفهان بوده و نمونه انتخاب شده نیز 60 نفر از دانشجویان که شامل 30 دختر و 30 پسر بوده که در کتابخانه ادبیات مشغول به درس خواندن بو دند و روش نمونه گیری نیز نمونه گیری در دسترس است.
روش آماری که در این پژوهش مورد استفاده قرار گرفت ٬با توجه به این که پژوهش دارای دو متغییر بوده که هر کدام نیز دارای دو بعد بودند روش خی دو بود.
نتایج بدست آمده از پژوهش حاضر از قرار زیر است:
1-بین عزت نفس ومنبع کنترل دختران دانشجوی دانشگاه اصفهان٬ رابطه معناداری وجود ندارد.
2-بین عزت نفس ومنبع کنترل پسران دانشجوی دانشگاه اصفهان٬ رابطه معناداری وجود ندارد.
3-بین عزت نفس دختران و پسران دانشجوی دانشگاه اصفهان٬ تفاوت معناداری وجود ندارد.
4-بین منبع کنترل دختران و پسران دانشجوی دانشگاه اصفهان٬ تفاوت معناداری وجود ندارد.
مقدمه
در جوامع کنونی و بویژه با ورود به قرن بیست و یکم اکثریت قریب اتفاق افراد به اصول بهداشتی مربوط به ابعاد مختلف جسمانی خویش آگاهی دارند به والدین از طریق رسانه های گروهی و به فرزاندان از طریق آموزشگاهها این مهم توصیه و سفارش می شود.
ولی اکثریت جامعه متاسفانه به امر بسیار مهم بهداشت روانی خود و فرزندان اهمیت نمی دهند و بهتر آنکه بیان نمائیم آگاهی ندارند. در حالی که بر حسب آمارهای کشورهای مختلف تعداد افراد مبنی بر مشکلات و معضلات روانی رو به فزونی است.
در این میان یکی از مباحث مهم در امر بهداشت روانی عزت نفس یا همان خود بزرگواری می باشد. که یکی از خصوصیات مهم و اساسی شخصیت هر فردی را تشکیل می دهد و به طور حتم روی سایر جنبه های شخصی انسان اثر می گذارد. و کمبود یا فقدان آن باعث عدم رشد سایر جنبه های شخصیت یا ناموزونی آنها خواهد شد و حتی ممکن است پایه گذار بیماریهای روانی گوناگون مانند افسردگی، کمرویی، پرخاشگری، ترس و ... شود (بیابان گرد، 1373،ص 10) عزت نفس عبارت است از ارزشی که اطلاعات و اعتقادات خود فرد در مورد تمام یا چیزهایی که از او ناشی می شود به دست می دهد (شاملو، سعید، ص 70).
عزت نفس و منبع کنترل از جمله مفاهیمی هستند که در چند دهه اخیر مورد توجه بسیاری از روانشناسان و پژوهشگران قرار گرفته اند، اما قدمت تاریخی این موضوع در مباحثی که علماء و فلاسفه تعلیم و تربیت در گذشته داشته اند نیز به چشم می خورد در طول صد سال گذشته نیز بسیاری از روان شناسان این نظر را پذیرفته اند که انسان دارای یک نیاز به عزت نفس می باشد (مانند آدلر[1] 1930، آلپورت[2] 1937، راجرز[3] 1959، سالیوان [4] 1953، طارن هورنی [5] 1937، جیمز [6] 1890 ، مازلو[7]، 1970) از میان افراد طارن هورنی 1937 روشی را که افراد تلاش می کنند بواسطه آن یک خود پنداره مطلوب از خود بدست آورده و از آن محافظت و دفاع نمایند را مورد بحث قرار داده است.
فرنچ[8] (1968) و ارگو[9] (1972) از عزت نفس به عنوان یک سپر فرهنگی در مقابل اضطراب نام می برند. کوپراسمیت(1967) در تحقیق خود به این نتیجه رسید که کودکان با عزت نفس بالا افرادی هستند که احساس اعتماد به نفس، استعداد، خلاقیت و ابراز وجود می کنند و به راحتی تحت تاثیر عوامل محیطی قرار نمی گیرند.
افزایش پیشرفت تحصیلی، افزایش تلاش فرد در کسب موفقیت، داشتن اعتماد به نفس، متکبر و پرخاشگر بودن، تمایل به داشتن سلامتی بهتر، افزایش پیشرفت تحصیلی، افزایش تلاش فرد در کسب موفقیت، داشتن اعتماد به نفس، متکبر و پرخاشگر بودن، تمایل به داشتن سلامتی بهتر، لذت بردن از روابط با دیگران، پیش بینی مثبت نسبت به موفقیتهای بعدی، ارتباط تنگاتنگ در بین عزت نفس و ابراز وجود، از نشانه های بارز سطوح عزت نفس بالا در افراد است.
جورج کلی[10] 1955 در کتاب روانشناسی ساخت های شخص این نظریه را مطرح کرده است، انسان در پی آن است که محیط خود را پیش بینی و کنترل کند. کلی پیشنهادی کرده است که هر فرد بشر ساخت ها برای خود تدوین کرده که از طریق آنها رویدادهای جهان را ملاحظه و تفسیر می کند و از این راه می تواند رویدادها را پیش بینی و کنترل کند. وی خاطر نشان کرد «ساخت ها تجاربی هستند که پویش های ذهنی در آن جریان دارند. این ساخت ها انتظار توام با پیش بینی تغییر در رویدادها را ممکن می سازند». کلی خاطر نشان می سازد که وقتی ساخت های شخص در ایفای نقش شکست می خورند، فرد احساس تهدید، گناه، خصومت و پرخاشگری می نماید (جورج کلی، کتاب روانشناسی ساخت های شخصیت، 1955، ص 3-2)
در بین نظریه پردازان یادگیری اجتماعی جولیان راتر (1954) پایه فرضیات و منطق علمی خود را تحت تاثیر نظریات طانتور قرار داده و کاربرد نظریات وی در زمینه یادگیری اجتماعی متاثر از نظریات آدلر است.
فرض راتر بر این است که: وقوع فردی نه تنها ناشی از ماهیت و اهمیت هدف ها برای فرد بدنبال دارد. در نظریه ی یادگیری راتر (1954) نیروی بالقوه رفتاری که در یک موقعیت خاص روی می دهند تابعی است از انتظاری که فرد از رفتار خو در مقابل پاداش مناسب دارد و همچنین ارزش آن پاداش برای فرد.
یکی از مفاهیم ویژه و پر اهمیت در نظریه یادگیری اجماعی راتر منبع یا مکان کنترل است. این مفهوم دارای دو بعد کنترل درونی و بیرونی است. بنابر فرضیات راتر، افرادی که دارای کنترل بیرونی هستند دارای ادراک مثبت یا منفی از حوادث و رویدادهایی هستند که ارتباطی با رفتار فرد ندارد و قوای کنترل فردی است. راتر این افراد را معتقد به شانس یا برونی فرض می کند در بعد دیگر کنترل درونی قرار دارند. این کنترل فردی است راتر این افراد را معتقد به مهارت یا درونی فرض می کند (راتر، 1972، ص 28).
ایستین و کوموریت (1971) با انجام تحقیقی دریافتند که آزمودنیهایی که عزت نفس پایین و متوسط داشتند هر دو بطور معنی داری دارای منبع بیرونی کنترل، و آنهایی که دارای عزت نفس بالا بودند دارای منبع درونی کنترل هستند .
آنچه در ادامه می آید پژوهشی است که پیرامون ارتباط منبع کنترل با عزت نفس در بین دانشجویان یکی از دانشگاه ها انجام شده است.
مقدمه
در جوامع کنونی و بویژه با ورود به قرن بیست و یکم اکثریت قریب اتفاق افراد به اصول بهداشتی مربوط به ابعاد مختلف جسمانی خویش آگاهی دارند به والدین از طریق رسانه های گروهی و به فرزاندان از طریق آموزشگاهها این مهم توصیه و سفارش می شود.
ولی اکثریت جامعه متاسفانه به امر بسیار مهم بهداشت روانی خود و فرزندان اهمیت نمی دهند و بهتر آنکه بیان نمائیم آگاهی ندارند. در حالی که بر حسب آمارهای کشورهای مختلف تعداد افراد مبنی بر مشکلات و معضلات روانی رو به فزونی است.
در این میان یکی از مباحث مهم در امر بهداشت روانی عزت نفس یا همان خود بزرگواری می باشد. که یکی از خصوصیات مهم و اساسی شخصیت هر فردی را تشکیل می دهد و به طور حتم روی سایر جنبه های شخصی انسان اثر می گذارد. و کمبود یا فقدان آن باعث عدم رشد سایر جنبه های شخصیت یا ناموزونی آنها خواهد شد و حتی ممکن است پایه گذار بیماریهای روانی گوناگون مانند افسردگی، کمرویی، پرخاشگری، ترس و ... شود (بیابان گرد، 1373،ص 10) عزت نفس عبارت است از ارزشی که اطلاعات و اعتقادات خود فرد در مورد تمام یا چیزهایی که از او ناشی می شود به دست می دهد (شاملو، سعید، ص 70).
عزت نفس و منبع کنترل از جمله مفاهیمی هستند که در چند دهه اخیر مورد توجه بسیاری از روانشناسان و پژوهشگران قرار گرفته اند، اما قدمت تاریخی این موضوع در مباحثی که علماء و فلاسفه تعلیم و تربیت در گذشته داشته اند نیز به چشم می خورد در طول صد سال گذشته نیز بسیاری از روان شناسان این نظر را پذیرفته اند که انسان دارای یک نیاز به عزت نفس می باشد (مانند آدلر[1] 1930، آلپورت[2] 1937، راجرز[3] 1959، سالیوان [4] 1953، طارن هورنی [5] 1937، جیمز [6] 1890 ، مازلو[7]، 1970) از میان افراد طارن هورنی 1937 روشی را که افراد تلاش می کنند بواسطه آن یک خود پنداره مطلوب از خود بدست آورده و از آن محافظت و دفاع نمایند را مورد بحث قرار داده است.
فرنچ[8] (1968) و ارگو[9] (1972) از عزت نفس به عنوان یک سپر فرهنگی در مقابل اضطراب نام می برند. کوپراسمیت(1967) در تحقیق خود به این نتیجه رسید که کودکان با عزت نفس بالا افرادی هستند که احساس اعتماد به نفس، استعداد، خلاقیت و ابراز وجود می کنند و به راحتی تحت تاثیر عوامل محیطی قرار نمی گیرند.
افزایش پیشرفت تحصیلی، افزایش تلاش فرد در کسب موفقیت، داشتن اعتماد به نفس، متکبر و پرخاشگر بودن، تمایل به داشتن سلامتی بهتر، افزایش پیشرفت تحصیلی، افزایش تلاش فرد در کسب موفقیت، داشتن اعتماد به نفس، متکبر و پرخاشگر بودن، تمایل به داشتن سلامتی بهتر، لذت بردن از روابط با دیگران، پیش بینی مثبت نسبت به موفقیتهای بعدی، ارتباط تنگاتنگ در بین عزت نفس و ابراز وجود، از نشانه های بارز سطوح عزت نفس بالا در افراد است.
جورج کلی[10] 1955 در کتاب روانشناسی ساخت های شخص این نظریه را مطرح کرده است، انسان در پی آن است که محیط خود را پیش بینی و کنترل کند. کلی پیشنهادی کرده است که هر فرد بشر ساخت ها برای خود تدوین کرده که از طریق آنها رویدادهای جهان را ملاحظه و تفسیر می کند و از این راه می تواند رویدادها را پیش بینی و کنترل کند. وی خاطر نشان کرد «ساخت ها تجاربی هستند که پویش های ذهنی در آن جریان دارند. این ساخت ها انتظار توام با پیش بینی تغییر در رویدادها را ممکن می سازند». کلی خاطر نشان می سازد که وقتی ساخت های شخص در ایفای نقش شکست می خورند، فرد احساس تهدید، گناه، خصومت و پرخاشگری می نماید (جورج کلی، کتاب روانشناسی ساخت های شخصیت، 1955، ص 3-2)
در بین نظریه پردازان یادگیری اجتماعی جولیان راتر (1954) پایه فرضیات و منطق علمی خود را تحت تاثیر نظریات طانتور قرار داده و کاربرد نظریات وی در زمینه یادگیری اجتماعی متاثر از نظریات آدلر است.
فرض راتر بر این است که: وقوع فردی نه تنها ناشی از ماهیت و اهمیت هدف ها برای فرد بدنبال دارد. در نظریه ی یادگیری راتر (1954) نیروی بالقوه رفتاری که در یک موقعیت خاص روی می دهند تابعی است از انتظاری که فرد از رفتار خو در مقابل پاداش مناسب دارد و همچنین ارزش آن پاداش برای فرد.
یکی از مفاهیم ویژه و پر اهمیت در نظریه یادگیری اجماعی راتر منبع یا مکان کنترل است. این مفهوم دارای دو بعد کنترل درونی و بیرونی است. بنابر فرضیات راتر، افرادی که دارای کنترل بیرونی هستند دارای ادراک مثبت یا منفی از حوادث و رویدادهایی هستند که ارتباطی با رفتار فرد ندارد و قوای کنترل فردی است. راتر این افراد را معتقد به شانس یا برونی فرض می کند در بعد دیگر کنترل درونی قرار دارند. این کنترل فردی است راتر این افراد را معتقد به مهارت یا درونی فرض می کند (راتر، 1972، ص 28).
ایستین و کوموریت (1971) با انجام تحقیقی دریافتند که آزمودنیهایی که عزت نفس پایین و متوسط داشتند هر دو بطور معنی داری دارای منبع بیرونی کنترل، و آنهایی که دارای عزت نفس بالا بودند دارای منبع درونی کنترل هستند .
آنچه در ادامه می آید پژوهشی است که پیرامون ارتباط منبع کنترل با عزت نفس در بین دانشجویان یکی از دانشگاه ها انجام شده است.
و...