کتابچه ی زیر، شامل اطلاعات دقیق و کامل کلیه ی پتروشیمی های کشور به همراه
کد پستی،
اسامی مدیر عامل ها
شماره های تلفن
شماره ی تلفکس
آدرس های پستی
و وبسایت و ایمیل های این شرکت ها می باشد.
تصفیه فاضلاب صنایع غذایی
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه:72
فهرست مطالب :
بخش اول : آب و خواص آن
1-1- موجودیت آب....................................................1
1-2- منابع آب.......................................................1
1-2-1- آبهای سطحی.............................................2
1-2-2- آبهای زیر زمینی.......................................2
1-3- خواص آبهای آشامیدنی.................................................2
1-3-1- خواص فیزیکی آب.......................................2
1-3-2- خواص شیمیایی آب...............................3
1-4- سختی آب.....................................................................3
بخش دوم: آب در صنایع غذایی...................................................4
2-1- مصرف آب در صنایع غذایی ................................4
2-1-1- آلودگیهای ناشی از مصرف آب در فرآیندهای صنعتی ...........4
2-3- جنبه های تاریخی مصرف صنعتی آب ..........................................5
2-3-1- میزان مصرف صنعتی آب در ایران ...........................6
2-4- مزایای حاصل از کاهش مصرف آب ..............................6
2-4-1- استفاده مجدد آب .........................................................6
2-4-2- بازچرخش یا ریسایکلینگ ...................................................6
2-5- انواع مصارف آب در صنایع غذایی ..........................................7
2-5-1- آب خنک سازی ...............................................8
2-5-1-1- انواع سیستم های خنک سازی .........................................8
بخش سوم: انواع فاضلاب صنایع غذایی .............................10
3-1- ویژگیهای فاضلاب صنایع غذایی ............................10
3-1-1- صنایع تولید قند وشکر .......................................11
3-1-2- صنایع تولید کمپوت وکنسرو ..................12
3-1-3- صنایع نوشابه سازی ............................12
3-1-4 صنایع لبنیاتی ...........................................12
3-1-5- صنعت تولید روغن نباتی ...........................................13
3-1-6- کشتازگاهها ومجتمعهای تولید گوشت ......................14
3-2- لزوم تصفیه فاضلاب صنایع غذایی ................................15
3-2-1- اثرات دفع فاضلاب صنایع غذایی به آبهای پذیرنده ..................15
3-2-1-1- مواد معلق ..................................16
3-2-1-2- املاح معدنی محلول .................................16
3-2-1-3- مواد آلی محلول ....................................................16
3-2-1-4- اسیدها وقلیاها ..................................................16
3-2-1-5- مواد تولید کننده کف ..................................17
3-2-1-6- رنگ .........................................................17
3-2-1-7- آلودگیهای حرارتی .................................................17
3-2-1-8- میکروارگانیسم ها ...........................................17
3-2-1-9- مواد شناور ...............................................18
3-3- استراتژی تصفیه ودفع فضولات صنعتی .........................18
3-3-1- تخلیه فاضلاب صنعتی به فاضلابروی شهری .............................18
3-3-1-1- ملاحظات اختصاصی فاضلاب جهت تخلیه به فاضلاب شهری .........19
3-3-2- تصفیه اختصاصی فاضلاب صنعتی .....................................20
3-3-3- تصفیه مشترک با صنایع دیگر ...........................................20
3-3-4- تغییرواصلاح فرآیندهاجهت کاستن از حجم فاضلاب غلظت آلاینده... 20
3-4- فاضلاب بهداشتی صنایع ................................................21
بخش چهارم: روشهای تصفیه فاضلاب صنایع غذایی ...........................................22
4-1- تصفیه فیزیکی ....................................................23
4-1-1- آشغالگیری ........................................................23
4-1-2- دانه گیری ....................................................................23
4-1-4- شناورسازی ..................................................24
4-1-5- حوضهای متعادل کننده یا یکنواخت ساز ..............................24
4-2- تصفیه شیمیایی ...............................................26
......................26. ph4-2-1- تنظیم
4-2-2- اکسیداسیون مواد آلی مقاوم .................................26
4-2-3- گند زدایی ..............................................................26
4-2-4- انعقاد و لخته سازی .................................................27
4-2- جذب سطحی مواد آلی محلول و مقاوم ..........................27
4-3- تصفیه بیولوژیکی ..........................27
4-3-1- اصلاحات رایج در تصفیه فاضلاب .....................28
...............28BOD 4-3-1-1-
...................28COD4-3-1-2-
.................29TSS4-3-1-3-
....................29TDS4-3-1-4-
4-3-2- اصلاحات رایج در راهبری تصفیه خانه...............................29
4-3-2-1- زمان ماند هیدرولیکی...........................................29
4-3-2-2- زمان ماند میکروبی...........................................29
..................................................30MLSS4-3-2-3-
..............................................30F\M4-3-2-4-
4-3-3- تصفیه هوازی فاضلاب............................................30
4-3-3-1- تخلیه به آبهای طبیعی...........................................31
4-3-3-2- کاربرد فاضلاب در زمین..............................................32
4-3-3-3- برکه های تثبیت.............................................33
4-3-3-3-1- برکه های بی هوازی............................................34
4-3-3-3-2- برکه های اختیاری......................................35
4-3-3-3-3- برکه های هوازی......................................35
4-3-3-3-4- برکه های تکمیلی...................................................35
4-3-3-3-5- برکه های هوادهی..............35
4-3-3-4- صافی چکنده............................................................36
4-3-3-5- تماس دهنده های بیولوژیکی چرخان.................................37
4-3-3-6- سیستم لجن فعال............................................37
4-3-4- روشهای بی هوازی تصفیه فاضلاب صنایع غذایی............................39
4-3-5- انواع سیستم های بی هوازی تصفیه فاضلاب.....................................39
4-3-5-1- سپتیک تانک.......................................................42
4-3-5-2- راکتور بی هوازی با بستر لجن رو به بالا.......................................44
4-3-5-3- صافی بی هوازی...................................................44
بخش پنجم: راهبری تصفیه خانه های فاضلاب صنایع غذایی..............................46
5-1- علل عدم موفقیت تصفیه خانه های فاضلاب صنایع غذایی...................46
5-2- فاکتورهای موثر در راهبری تصفیه خانه های فاضلاب صنایع غذایی 47
5-2-1- شدت آلودگی فاضلاب خام.........................................47
5-2-2- مواد مغذی یا نوترینت ها................................... 48
5-2-2-1- بالکینگ..................................... 48
...............................49 5-2-3- اکسیژن محلول
5-2-4- زمان ماند................................50
....................................................51ph5-2-5-
5-2-6- سمیت................................................................51
5-2-7- دما................................................52
5-2-8- اختلاط.................................................53
5-2-9- میزان جریان ورودی.............................................54
5-3- پایستن فرآیند..................................................54
5-3-1- شاخصهای بصری....................................................54
5-4- شاخصهای آزمایشی .........................................58
5-5- مشکلات سیستم های لجن فعال و رفع آنها............................59
5-5-1- روشهای کلی تشخیص مشکلات..............................59
...........................................60 BOD 5-5-2- حذف کم
5-5-2-1- حذف بارهای آلی ........................................61
5-5-2-2- مواد سمی یا بازدارنده..............................................62
5-5-2-3- دماهای پایین...............................................62
افزایش زمان ماند هیدرولیکی.................................................63
..................................................63MLVSS افزایش
.........................................63 نامناسب PH 5-5-2-4-
5-5-2-5- زمان هوادهی ناکافی...........................................64
.......................................64 ناکافیMLVSS5-5-2-6-
منابع................................................... 66
چکیده :
آب وخواص آن
1-1- موجودیت آب
بعد از انسان آب شاید یکی از اجزاء بی نظیرجهان هستی باشد. آب ازدوعنصراکسیژن و هیدروژن تشکیل شده است که این دو عنصر در شرایط معمولی بصورت گاز می باشند. عنصر هیدروژن قابل اشتغال می باشد د رحالی که اکسیژن برای سوختن ضروری می باشد با این وجود آب آتش را خاموش می کند انسان وسایرحیوانات وهچنین گیاهان بدون آب نمی توانند به حیات خود ادامه دهند صنایع بدون آب نمی توانند به موجودیت خود ادامه دهند درعین حال آب باعث مشکلات زیادی در صنایع می شود.
در بررسی دقیق خصوصیات آب همواره سئولاتی مطرح می شود از جمله اینکه آب چیست؟ از کجا می آید؟ چگونه و در چه شرایطی باید آب را مصرف کرد؟ چگونه باید با مشکلات ناشی از آب در صنعت مواجه شد؟ سرنوشت آب مصرف شده به کجا می انجامد وبا جریان فاضلاب چه باید کرد؟
آب ماده ای حیاتی است که حدود 60 تا 70 درصد وزن انسان رشد یافته را تشکیل می دهد و بعد از اکسیژن مهمترین ماده برای زیستن می باشد. دو سوم سطح زمین را آب گرفته است و بطور کلی می توان گفت که منابع موجود آب دو نوع است :
1- آبهای زیرزمینی
2- آبهای سطحی
بر حسب نوع منبع نوع آب و مواد موجود در آن متفاوت می باشد.
1-2-1- آبهای سطحی
1- آبهای جوی
آب باران در پاره ای نقاط برای مصارف عمومی مورد استفاده قرار می گیرد مناطقی که پوشیده از زمینهای آذرین ویادریاچه هایی که دراین نوع زمینها می باشند وسفره های آب دارزیرزمینی وجود نداشته باشد از آبهای جوی استفاده می شود.
2- آب رودخانه ها
رودخانه ها و نهرها بوسیله چشمه ها و آبهای جاری تغذیه می شوندآبدهی آنها معمولا زیاد ودر فصول مختلف دارای درجه حرارت متفاوت می باشند.
3- آب دریاچه ها و مخازن
آب دریاچه ها می تواند برای مصارف شرب مورد استفاده قرا رگیرد دریاچه های مصنوعی یا مخازن آب برای مصارف شهرهای بزرگ ویا تنظیم آب مصرفی نیز بکار می روند.
4- آب دریاها
عظمت دریاها بشر را از گذشته دور به فکر استفاده از این منابع به منظور مصارف صنعتی وشرب کشانده است ولی می دانیم که این عمل به سادگی انجام پذیر نیست. آب دریاها 98 % کل آب آزاد موجود در سطح زمین است.
1-2-2- آبهای زیرزمینی
چشمه های رگه های آبهای زیرزمینی می توانند آب خالص طبیعی را با ترکیبی مناسب برای شرب در اختیار انسان قرار دهند ترکیب این آبها به صورت مختلف چون چشمه جریان آبهای زیرزمینی سفره آبهای آبرفتی و منابع عمیق می باشند. آلودگیها بسیار متنوعند واز منابع مختلف و به راههای گوناگون وارد آب می شوند.
علت آلودگی هر چه باشد آب را هنگامی آلوده می نامیم که میزان مواد خارجی موجود در آن به اندازه ای باشد که استفاده از آن سبب بروز اثرات زیان آور به راههای مختلف گردد.
خواص آب به دو دسته فیزیکی وشیمیایی تقسیم می گردد:
1-3- خواص آبهای آشامیدنی
1- خواص فیزیکی آب
2- خواص شیمیایی آب
1-3-1- خواص فیزیکی آب
خوش طعم وخوش بو بودن آب دلیل برخوبی آن نمی باشد.چنانچه آبی ممکن است خوش طعم وخوش بو باشد منتهی قابل نوشیدن نباشد به طورکلی چهار حس انسان در مورد خواص فیزیکی آب قضاوت می کنند:
1- حس بینایی (برای تشخیص رنگ وکدری )
2- حس چشایی ( برای تشخیص مزه )
3- حس بویایی ( برای تشخیص بو )
4- حس لامسه ( برای تشخیص حرارت آب )
1-3-2- خواص شیمیایی آب
خواص شمیایی آب با آزمایشهایی که روی آن انجام می گیرد مشخص می گردد. مهمترین خواص شیمیایی آب عبارتند از:
1- خاصیت اسیدی و بازی
2- قدرت اسیدی
3- قدرت قلیایی
4- کربناتها
5- بی کربناتها
6- هیروکسیدها مثل سود و آهک
1-5- سختی آب
سختی آب مربوط به املاح خاصی است که در آب وجود دارد مانند بیکربنات کربنات کلرید سیلیکات ونیترات که بصورت محلول در آب وجود دارند.
سختی کل شامل سختی موقت یا سختی کربناتی به اضافه سختی دائم یا سختی غیر کربناتی است. سختی آب در اثر جوشاندن آب ته نشین می شود وجرم داخل ظرف را تشکیل می دهد.
بخش دوم
آب در صنایع غذایی
2-1- مصرف آب در صنایع غذایی
استفاده از آب در تمام صنایع وبه ویژه صنعت غذایی امری رایج بوده وبدون حضور این ماده حیاتی انجام فعالیتهای صنعتی غیر ممکن خواهد بود.مثالهای ارائه شده در زیر نمونه هایی ازاهمیت آب درعملیات کارخانه های صنعتی است.
1- تولید کاغذ منسوجات و همچنین مواد غذایی
2- انتقال مواد اولیه (چغندر شستشوی خاکستر و رسوبات زائد کوره های بلند ذوب آهن)
3- آبکشی وشستشو در صنایع (لبنیات نوشابه سازی داروسازی وآبکاری)
4- سرد کردن محصولات (صنایع آبکاری)
5- تهویه مطبوع ودهها مصرف دیگر
مقدارمصرف آب با توجه به فرآیند تولید وسطح فن آوریهای مورداستفاده درهرواحد صنعتی متفاوت می باشد.
موارد اصلی استفاده های آب در صنعت را می توان به صورت ذیل خلاصه کرد
- تولید انرژی از طریق تهیه بخار
- انتقال حرارت
- انتقال وجا به جا کردن مواد خام یا محصولات زائد
- فعالیتهای مکانیکی
- تولید محصول
2-2-1- آلوذگیهای ناشی از مصرف آب در فرایندهای صنعتی
از آنجا که آب حلال خوبی در طی تماس با مواد آنها را در خود حل کرده و همچنین قادر است مواد معلق ریز ونامحلول را نیز با خود نماید به همین دلیل درآب مصرف شده هرفرآیند صنعتی تغییراتی حاصل می شود که ممکن است فیزیکی شیمیایی ویا بیولوژیکی باشد . نمونه های زیر مواردی از این تغییرات می باشند :
الف- افزایش دما
ب- انحلال گازها گردوغبار یا محصولات شیمیایی ویا بلعکس حذف گازها
ج- سوسپانسیون شدن انواع ذرات
د- انحلال ترکیبات آلی و معدنی مختلف
ه- ورود روغن گریس ومواذ نرم کننذه مورد استفاده در صنعت
1-3- جنبه های تاریخی مصرف صنعتی آب
طی قرن گذشته رشد عظیمی درمصرف آب فرآیندهای صنعتی روی داده است. بر اساس بررسیهای
انجام شده علت اصلی افزایش مصرف آب صنعتی آب تا سال 1349 افزایش تولید بود بعدازسال 49 این روند شروع به تنزل نموده وحتی دربرخی موارد مصرف آب کاهش یافت دلایل کاهش مصرف می تواند به صورت زیر خلاصه شود:
1- محدودیت منابع آب وافزایش میزان آلودگی در اثر ورود فاضلابهای صنعتی
2- افزایش هزینه تولید آب از جمله هزینه پمپاژ وتصفیه به دلیل آلودگی بالاتر
3- افزایش هزینه تصفیه فاضلاب تولید شده در صنایع به دلیل فشارهای سازمانهای دولتی
4- تغییر و به کار گیری فن آوریهای نوین و پیشرفته تولیدی در صنعت
در زمینه کاهش مصرف آب در صنعت باید به این مساله توجه داشت که مصرف ویژه آب در واحد تولید برای هرصنعت به طورچشمگیری از یک کشور به کشور دیگر واز یک ناحیه به ناحیه دیگردر در همان کشور متفاوت است . به عنوان مثال میزان مصرف آب به ازای هر تن محصول تولید شده روغن نباتی درکارخانه ای واقع در تهران وکارخانه ای دیگردر یکی ازاستانهای کشورمتفاوت است این تفاوتها به انتخاب فناوری نوع آب وهوا در دسترس بودن آب و بسیاری ازعوامل دیگربستگی دارد .
و...
سردخانه
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه:54
چکیده :
یخ زدن و نگهداری محصولات و مواد غذایی فاسد شدنی (با استفاده از سرما) یکی از روشهای بسیار قدیمی است که از گذشتههای دور انسان با استفاده از برف و یخ طبیعی که در غارها و گودالها وجود داشت جهت نگهداری محصولات استفاده مینمود اما از آنجایی که برف و یخ طبیعی هم از لحاظ مقدار و هم از لحاظ کیفیت ( از لحاظ بهداشتی) مناسب نبود دانشمندان به فکر ساختن یخ مصنوعی افتادند و به علت اینکه هنوز حرارتسنج یا دماسنج تا آن زمان وجود نداشت بیشتر از کلمات سرد، منجمد و یخزده استفاده میکردند در سال 1595 اولین دماسنج دقیق توسط گالیله ساخته شد و در سال 1622 به وسیله بُویل (Boyle) رابطه بین فشار و حجم برای گازها تعریف شد:
در سال 1823 فارادی (Faraday) دریافت که میتواند گاز آمونیاک را با استفاده از فشار به مایع تبدیل کند. کارنوت (Karnot) در سال 1824 تئوری سیکل حرارتی خود را که در برگیرنده انقباض و انبساط گازها است به دنیا ارائه نمود در نتیجه این پیشرفتها پرکینز (Perkins) در سال 1834 روش تولید سرما را به طور صنعتی به نحوی که ما امروزه از آن در صنعت استفاده میکنیم، اختراع کرد و در سال 1875 لینده (Linde) با استفاده از آمونیاک به عنوان مبرد (ماده سرمازا) سیکل تولید سرما در مدار بسته را به جهانیان معرفی نمود نخستین سعی و تلاش برای تهیه نخ مصنوعی به مقدار زیاد در فاصله سالهای 1860 تا 1850 انجام گرفت به طوری که در سال 1851 دکتر جان گوری (John Gorrie) تولید اولین ماشین تهیه یخ را به ثبت رساند و در نیمة دوم قرن 19 در آمریکا مقداری ماهی، گوشت و مرغ به شکل منجمد عرضه و به فروش رسید ولی مقدار آن قابل توجه نبود. برای این منظور مواد غذایی را در ماههای زمستان منجمد و به مسافتهای نزدیک حمل میکردند و در همان زمان نیز مخلوط یخ و نمک جهت ایجاد حرارت پایینتر از یخ خالص رایج گردید. در سال 1920 بردسی (Birdseye) تحقیقات گستردهای را در زمینه فرآیند انجماد سریع، تجهیزات و فرآوردههای یخزده و بستهبندی مواد غذایی منجمد انجام داد و در دورة 20 ساله بعد از آن تحقیقات وسیع دیگری در زمینه ایجاد واحدهای فریزر خانگی به انجام رسید به طوری که در سال 1927 یخچال الکترولوکس به بازار آمریکا عرضه شد. امروزه یکی از معیارهای خوب جهت تعیین میزان پیشرفت تکنولوژی یک جامعه تعیین حجم، قدرت تولید غذاهای منجمد، انتقال، ذخیره و امکانات توزیع و فروش آن است، به طوری که صنایع برودتی تأثیر فراوانی بر نحوة کشاورزی و بازاریابی محصولات میگذارد و از طرف دیگر وضعیت اقتصادی صنایع غذایی فاسد شدنی را تعیین میکند. مثلا وجود صنایع برودتی به مقدار کافی در یک کشور باعث تثبیت قیمت مواد غذایی و ارائه مستمر و منظم آنها به ویژه مواد پروتئینی نظیر گوشت و ماهی خواهد شد. در نتیجه به استمرار فعالیت های کشاورزی و دامپروری کمک می نماید.
تاریخچه و وضعیت سردخانه در ایران:
ایران از جمله کشورهای پیشکسوت در امر استفاده از سرما به منظور نگهداری مواد غذایی است. مواد غذایی از دیرباز به کمک روشهایی نظیر چال کردن در زمین و قرار دادن محصولات در زیرزمینهای خنک و دور از نور رایج بوده است. شواهد نشان میدهد که استفاده از زیرزمینها در ذخیره مواد غذایی در زمان هخامنشیان در ایران رواج داشته است. از جمله مدارک موجود میتوان به زاغه های نگهداری پنیر در آذربایجان اشاره نمود. اولین سردخانه صنعتی با اعتبار وزارت صنایع و معادن به وسیله دولت روسیه در بندر انزلی برای شیلات شمال ساخته شد. تأسیس آن به حدود سال 1290 هجری شمسی نسبت داده میشود. نوع مبرد (ماده سرمازا) در سیستم سرماسازی این واحد مخلوطی از آب و نمک بود. تا تاریخ آبان ماه سال 1354 شرکت سهامی گسترش خدمات بازرگانی از نظر مالی و وزارت صنایع از نظر فنی صنعت سردخانهای را در کشور ترویج و پشتیبانی مینمودند. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1361 احداث سردخانه موکول به کسب اجازه از وزارت بازرگانی (از نظر ضرورت ایجاد و سرمایه گذاری) و تأیید وزارت صنایع (از جنبه مشخصات فنی) شد.
آشنایی با مفاهیم مورد استفاده در سرما
سرما در واقع گرفتن حرارت از محیط و کاهش دمای محیط است به بیان دیگر وقتی از سرما نام میبریم در حقیقت عدم گرما یا حرارت را بازگو میکنیم. دما در واقع نشان دهنده میزان حرکت ملکولهای یک جسم است و گرما نه تنها بیان کننده سرعت حرکت ملکولها در جسم میباشد بلکه تعیین کننده تعداد ملکولها (جرم) که تحت تأثیر آن قرار گرفتهاند نیز میباشد.
برای درک مکانیسم نگهداری مواد غذایی به وسیله سرما لازم است با چند مفهوم حرارتی از جمله درجه حرارت، گرمای ویژه، گرمای نهان و گرمای محسوس، درجه حرارت بحرانی و ... آشنا شویم.
1) درجه حرارت:
بنا به تعریف درجه گرما یا سرمای یک جسم بر اساس درجه فارنهایت یا سانتیگراد بیان می شود که هر 2 سیستم براساس نقطه ذوب یخ و نقطه جوش آب خالص در فشار 1 اتمسفر مشخص میگردند.
درجه گرمی یا سردی یک جسم بستگی به شدت حرکت مولکول های تشکیل دهنده آن جسم در حول محور تقارنشان دارد. نرخ این حرکت مولکولی را درجه حرارت می نامند. از آنجاییکه حرارت یک نوع انرژی است لذا قابل انتقال است. انتقال حرارت به 3 طریق صورت میگیرد:
1) هدایت ملکولی (Conduction): در واقع انتقال حرارت در یک جسم از نقطه گرمتر به نقطه سردتر میباشد که توسط مولکول های یک جسم صورت می گیرد مانند انتقال حرارت در اجسام جامد
2) جا به جایی (Convection): عبارت است از انتقال حرارت در یک محیط مایع یا فضا به وسیلة جا به جایی ملکولها که به علت اختلاف دانسیته ای که به علت بالا رفتن انرژی حرارتی در آنها بوجود آمده است مانند گرم شدن هوای اتاق
3) تشعشع (Radiation): عبارت است از انتقال حرارت توسط امواج. در این روش نیازی به تماس بین جسم گرم و سرد وجود ندارد. مانند گرم شدن زمین توسط نور خورشید
2) گرمای ویژة مادة غذایی:
گرمای ویژه برای اجسام بنا بر تعریف عبارت است از مقدار حرارتی که بتواند درجه حرارت یک واحد از وزن یک جسم را یک درجه سانتیگراد بالا ببرد.
یا (درصد آب ماده غذایی)= گرمای ویژه
درصد آب ماده غذایی =
3) گرمای نهان (Latent heat):
مقدار حرارتی است که اگر به یک جسم داده شود و یا از آن گرفته شود آن جسم تغییر درجه حرارت نمیدهد بلکه حالت فیزیکی آن تغییر میکند. زمانی که یک جسم جامد به مایع تبدیل میشود این گرما را گرمای نهان ذوب (Latent heat of Fusion) و زمانیکه یک جسم از مایع به بخار تبدیل می شود آن را گرمای نهان تبخیر (Latent heat of evaporation) میگویند.
4) گرمای محسوس (sensible heat):
عبارت است از مقدار حرارتی که بدون تغییر حالت یک جسم باعث افزایش یا کاهش دمای آن میشود. سرد کردن یک جسم در واقع گرفتن گرمای محسوس آن جسم است.
5) درجه حرارت بحرانی (Critical Temprature):
درجه حرارتی است که بالاتر از نتوان گاز را به مایع تبدیل کرد.
6) ذوب:
تبدیل حالت یک جسم جامد در اثر حرارت به مایع را ذوب گویند.
7) انجماد:
عبارت است از گرفتن حرارت از یک جسم مایع و تبدیل آن به جامد.
8) تبخیر:
تغییر حالت یک جسم مایع به حالت گاز را تبخیر گویند.
9) میعان:
تغییر حالت یک جسم از حالت گاز به مایع را گویند که به سه روش امکان پذیر است:
- افزایش فشار
- کاهش دما
- افزایش فشار و کاهش دما به صورت توام
10) تصعید:
عبارت است از تغییر حالت یک جسم جامد به حالت بخار بدون اینکه به حالت مایع در بیاید.
واحدهای حرارتی:
1- ترمی (Termie): عبارت است از مقدار گرمایی که حرارت یک تن آب را یک درجه بالا ببرد.
2- کالری (Calorie): مقدار حرارتی است که یک واحد وزن از آب میگیرد تا حرارت آن یک درجه بالا برود.
3- بی تی یو (B.T.U یا British Thermal Unit): عبارت است از مقدار حرارتی که به یک پوند آب داده میشود تا حرارت آن یک درجه فارنهایت بالا برود.
یک پوند (lb)
4-تن سردخانهای: واحد سرما به صورت تن سردخانهای بیان میشود و عبارت است از جذب گرمای نهان ذوب توسط 2000 پوند یخ با دمای 32 درجه فارنهایت یا صفر درجه سانتیگراد در مدت 24 ساعت تا به 2000 پوند آب 32 درجه فارنهایت یا صفر درجه سانتیگراد تبدیل شود. از آنجایی که گرمای نهان ذوب یخ 144 میباشد لذا مقدار کل گرمای ذوب شده 288000 خواهد شد که معادل 200 است.
تجهیزات، ساختمان و تأسیسات سردخانه
برای احداث سردخانه باید به نکاتی توجه داشت که عبارتند از:
1- موقعیت محل سردخانه: محل سردخانه باید در مرکز منطقه تولید و مجاور راههای اصلی بوده و راههایی که مورد استفاده قرار میگیرند باید مناسب باشند به طوری که رفت و آمد وسایل سنگین در فصلهای مختلف سال در آنها امکانپذیر باشد. زمین سردخانه باید مستحکم باشد، آب در سطح آن جمع نشود، زهکش خوبی داشته باشد و بتواند به راحتی سنگینی ساختمان و تجهیزات را تحمل کند. دسترسی به منابع آب و برق هم در آن آسان باشد.
2- طرح ساختمان: ساختمان سردخانه باید طوری طراحی شود که کلیه انبارها به یک راهروی اصلی منتهی شوند. انبارهایی که به وسیله یک در به انبار دیگر باز میشوند مناسب نیستند. چرا که ورود و خروج محصولات با مشکل مواجه میشود. در داخل ساختمان انبار نباید ستونهای زیادی وجود داشته باشد. همچنین قرار دادن پله در جلوی درها مناسب نیست. کف سردخانه باید هم سطح با راهروهای اصلی باشد. جنس دیوارها باید از مواد مقاوم، قابل شستشو و قابل ضدعفونی کردن باشد. موتورخانه باید در مرکز ساختمان قرار گیرد تا لولهکشیهای موردنیاز به حداقل برسد.
3- اندازه انبار: اندازة انبارها بستگی دارد به اینکه انبار به چه منظور مورد استفاده قرار میگیرد باید توجه کنیم که محصولات و فراوردههای مختلف را نمیتوان و نباید با یکدیگر انبار نمود حتی گاهی ممکن است ارقام یا واریتههای مختلف یک میوه و یا یک محصول را در انبارهای جداگانه نگهداری کرد.
4- ظرفیت سردخانه: ظرفیت سردخانه در یک منطقه معمولاً با توجه به متوسط تولید در آن ناحیه و همچنین با توجه به آیندهنگری و ملاحظات زیر محاسبه میشود:
1- محصولاتی که از نظر طبقهبندی خیلی بزرگتر یا خیلی کوچکتر از حد معمول میباشند برای نگهداری در سردخانه مناسب نیستند.
2- مقدار محصولی که پیشبینی میشود در سالهای آینده در اثر کاشت درختان جدید و یا عوامل دیگر بر تولید منطقه افزوده میشود باید در محاسبات منظور شود.
3- مقدار محصولی که بعد از برداشت بلافاصله به فروش میرسد در محاسبات منظور نمیگردد.
4- نگهداری محصولات زودرس و همچنین محصولاتی که دارای کیفیت خوب و مرغوب نیستند در سردخانه مقرون به صرفه نیست.
5- اسکلت سردخانه: اسکلت سردخانه ممکن است به صورت اسکلت با مصالحی مانند بتون، اسکلت فلزی، بتون آرمه (مخلوط فلز و بتون) و یا به صورت پیش ساخته، ساخته شود.
6- کف سردخانه: کف سردخانه بایستی دارای زهکشی خوب و مناسب باشد و تا عمق 30 سانتیمتری از ریگ و شن پوشیده شده باشد. بر روی شن به ترتیب طبقات زیر قرار میگیرند:
1) یک لایه بتون به ضخامت 5 تا 10 سانتیمتر
2) عایق رطوبتی مانند مواد قیر اندود
3) عایق حرارتی در دو لایه: انواع متداول عایق حرارتی شامل چوب پنبه، پشم شیشه و پلیمرهایی نظیر (پلی استایرن و پلی اورتان و ...
4) حدود 10 سانتیمتر لایة بتون: سطح این لایه باید لغزنده نباشد.
نحوة قرارگیری لولهها در داخل سردخانه باید به گونهای باشد که از یخزدگی و ورود جانوران موذی به داخل سردخانه جلوگیری شود. باید حدالامکان از نصب کف شوی در اطاقهای سرد اجتناب شود و در صورت ضرورت، دهانة خروجی آن در کف سردخانه باید درپوش داشته باشد.
7- دیوارها: دیوارهای سردخانه با توجه به مسائل فنی طرحریزی میشود. دیوار سردخانه از قسمت بیرون به سمت داخل از قسمتهای زیر تشکیل میشود:
1) سیمان در صورتی که دیوار مسطح نباشد مورد نیاز است.
2) عایق رطوبتی مثل قیر و گونی، مواد پلاستیکی، کاغذ بیتومِن.
3) عایق حرارتی در دو لایه که معمولاً به صورتی چسبانده میشوند که درزها بر روی همدیگر قرار نگیرند. در صورتی که عایق حرارتی از نوع پاششی باشد میتوان از یک لایه بر روی دیواره سردخانه استفاده کرد.
4) لایه نهایی: ممکن است از نوع سیمانی و یا گاهی ممکن است از جنس صفحات گالوانیزه، ورقههای آلومینیومی، فولاد ضد زنگ و ... باشد.
8- سقف: پوشش سقف ممکن است به صورت تخت یا شیبدار باشد. به طور کلی پوشش سقف از قسمت بیرونی به داخل سردخانه به صورت زیر است:
1) سطح صاف که برای زیرسازی عایق مورد استفاده قرار میگیرد (سیمانی یا بتونی)
2) عایق رطوبتی
3) دو یا چند لایه عایق حرارتی
4) لایة نهایی (در صورت لزوم)
در صورتی که سردخانه دارای سقف کاذب باشد، برای جلوگیری از تقطیر آب و کاهش درجه حرارت تهویه فضای بالای سقف کاذب (فضای بین سقف کاذب و سقف اصلی) ضروری است.
9- در ورود و خروج سردخانه: در سردخانه باید با حجم کالای موجود در داخل سردخانه، نوع کالایی که در سردخانه نگهداری میشود و روش حمل و نقل کالا متناسب باشد. معمولاً برای رفت و آمد لیفت تراکها اندازهای حدود 5/2×6/1 متر تعیین شده است. به طور کلی در سردخانه باید دارای خصوصیات زیر باشد:
- از موادی که محل مناسبی برای رشد و نمو باکتریها، حشرات و جانوران موذی میباشند نباید برای ساختن در به کار برده شوند.
- چهارچوب و در باید کاملاً هوا بندی شده باشند.
- بدنة در باید عایق بوده و دارای روکش محافظ رطوبت باشد.
- بهتر است در سردخانه به طور اتوماتیک باز و بسته شود.
- در مورد سردخانههای تجاری در ورودی نباید مستقیماً با محیط خارج تماس پیدا کند. لازم است فضای بستهای در جلوی آن تعبیه شود.
- در سردخانههایی که برای مدت زمان زیادی باز میمانند بهتر است دارای پردة هوا باشند.
فناوری استفاده از سرما
امروزه فرآیند سرد کردن با استفاده از سیستم مکانیکی سرما حاصل میشود. سیستمهای سرمازا باعث انتقال حرارت از یک اتاقک مولد سرما به جایی که حرارت بتواند به راحتی حذف شود، میشوند. انتقال حرارت با استفاده از یک ماده سرمازا انجام میگیرد که مانند آب میتواند از حالت مایع به حالت بخار تبدیل شود.
در شکل 4 سیستم بسیار ساده سرد کننده که از ماده مولد سرما استفاده می کند، نشان داده شده است. تنها مشکل این سیستم ساده، یکبار مصرف بودن مادة مولد سرمای آن میباشد. مادة مولد سرما اصولاً گران قیمت است و باید مجدداً مورد استفاده قرار گیرد بنابراین این سیستم ساده باید به صورتی اصلاح شود که با جمعآوری بخار حاصل از مادة سرمازا و تبدیل آن به مایع از آن مجدداً استفاده شود قبل از بحث در مورد سیستم مکانیکی بخار تحت فشار (سیستم اصلاح شده) لازم است ویژگی های ماده سرمازا را مورد مطالعه قرار داد.
ویژگیهای ماده مولد سرما:
ماده مولد سرما باید دارای ویژگیهایی به صورت زیر باشد:
1) گرمای نهان تبخیر بالا
2) فشار لازم برای مایع کردن بخار به طوری که در صورت بالا بودن مقدار فشار موردنیاز برای میعان گاز باید هزینه بیشتری برای ساختن کندانسورها و لولههای قوی صرف شود.
3) نقطه انجماد: درجه حرارت انجماد مادة سرمازا باید کمتر از دمای تبخیر کننده باشد.
4) درجه حرارت بحرانی: درجه حرارت بحرانی باید بالا باشد
5) غیر سمی بودن
6) نداشتن قابلیت اشتغال
7) نباید نسبت به مواد به کار رفته در ساختمان سیستم سرمازا، خورندگی داشته باشد.
8) داشتن ترکیب شیمیایی پایدار
9) در صورت نشت به آسانی قابل تشخیص باشد.
10) قیمت: باید ارزان باشد.
11) مسائل محیط زیست: اگر وارد فضای بیرون شود، باید قابل بازیافت باشد اگر به بیرون نشت کرد باعث از بین رفتن موجودات نشود.
متداولترین ماده مبرد مورد استفاده در سردخانه آمونیاک میباشد که نسبت به سایر مواد مولد سرما گرمای نهان تبخیر بالایی دارد. به علاوه این ماده نسبت به آهن و استیل خورندگی نداشته ولی در برابر مس و برنج خورندگی ایجاد می کند. آمونیاک تحریککنندة چشم و پردههای مخاطی میباشد و وجود 5/0% حجمی آن در هوا سبب ایجاد مسمومیت میگردد.
هر گونه نشتی در سیستم سرمایشی که در آن از آمونیاک استفاده میشود به آسانی قابل تشخیص است. این کار به کمک تشخیص بوی آمونیاک و با استفاده از شعلة گوگرد و تولید دود سفید از بخار آمونیاک انجام میگیرد.
مادة دیگر، مولد سرمای 12 یا فرئون 12 (دی کلرودی فلوئورومتان CCl2F2) می باشد. معمولاً در سیستمهای سرمایشی رفاهی مورد استفاده قرار میگیرد. در مقایسه با آمونیاک گرمای نهان تبخیر فرئون 12 پایینتر است و برای بدست آوردن مقدار سرمای مساوی باید حجم بیشتر از فرئون 12 مورد استفاده قرار گیرد.
مادة مولد سرمای 22 یا فرئون 22 (CHClF2) (مونوکلرودی فلوئورو متان) اختصاصاً برای درجه حرارتهای بسیار پایین (40- تا 87- درجه سانتیگراد) به کار برده میشود. مادة سرمازای 22 دارای حجم مخصوص کمتری از فرئون 12 میباشد. بنایراین در یک کمپرسور با اندازه پیستون یکسان، فرئون 22 می تواند حجم بیشتری از گرما را میتواند منتقل کند.
و...
کارخانه رب جام چین (سهامی خاص)
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه:89
پایان نامه کارشناسی
رشته صنایع غذایی
چکیده :
تغذیه به عنوان مهمترین انگیزه تحرک و فعالیت انسان در رویارویی با عوامل طبیعی ، در طول قرون همواره مطرح بوده است . در حقیقت ابتدایی ترین نیاز های انسان ، نیاز های مادی و معیشتی اوست . حتی در کتاب اسمانی قرآن کریم در بحث از نیاز های انسان برای سیر ، این حقیقت را بیان کرده است در سوره مبارکه قریش آیه 4 می فرماید : اوست خدایی که آنان ( انسان ) را از نظر معیشت تامین کرد و از ترش امانشان داد . معیشت انسان ، تدارک نخستین گام ها در مسیر حرکت است که بدون آنها و فارغ از اندیشه و تلاش در جهت عدالت اجتماعی ، مقدمه لازم به منظور سیر او فراهم نمی شود ، در روند تکاملی انسان و دستیابی وی به عالیترین ابزار زندگی و بهبود شرایط عمومی زیست ف کاهش مرگ و میر و افزایش جمعیت کره خاکی ، مسئه تامین غذا و عدم تعادل توزیع و مصرف آن را به عنوان پر مخاطره ترین موضوعات جوامع بشری در آورده است ، امروزه استقلال سیاسی ، اجتماعی ، فرهنگی و اقتصادی جوامع انسانی منهای تامین امنیت غذایی مفهومی ندارد .
بدین لحاظ تلاش در جهت بهره وری کامل از منابع بالقوه ارتقای تکنولوژی ، جلوگیری از ضایعات و بر قراری امنیت غذایی به صورت یک نهضت عمومی در آمده است همانطوری که در خیلی از ممالک دنیا دیده می شود در مملکت ما هم تولید مودا غذایی ، موازی با ازدیاد جمعیت افزایش نمی یابد و همین ار ، یکی از نگرانی های جامعه را تشکیل می دهد ، حقیقت تکان دهنده این است که حداقل 000/000/730 نفر از جمعیت 6/5 نفری جهان از سوی تغذیه رنج می برند و از کالری و فاکتور های غذایی لازم برای یک زندگی فعال برخوردار نیستند . این رقم حدود یک پنجم افراد کشور های جهان سوم و یک هشتم کل جمعیت دنیا را تشکیل می دهد . دردناک ترین این که سالانه هزاران نفر از جمعیت جهان به علت گرسنگی از بین می روند که بیشتر آنها زیر 5 سال تشکیل می دهند . محدودیت منابع غذایی و مهمتر از آن انحصار و تولید غذای جهانی در نزد تعداد محدودی از کشور های بزرگ و توزیع نا متعادل آن تراژدی غم انگیز فقر و گرسنگی را در دنیا به وجو آورده است . به رقم افزایش 000/250 نفر به جمعیت دنیا در هر روز ، نه تنها به وسعت زمین های کشاورزی به عنوان منابع اصلی تولید اضافه نمی شود ، بلکه در اثر توسعه مناطق شهری و مراکز صنعتی و نهایتاً فرسایش خاک بخش عمده ای زمین های کشاورزی غیر قابل استفاده و از دسترس خارج می شوند . اما کاربردی تکنولوژیک بهره وری بهینه از منابع تولید ، کاهش ضایعات محصولات دامی و زراعی و بهبود روش های تبدیل و نگه داری تنها امید بشر برای رشد و توسعه قلمداد می گردد .
در چرخه تولیدات کشاورزی صنایع غذایی به عنوان محور اساسی تامین احتیاجات غذایی بشر از اهمیت فوق العاده برخوردار می باشد .
بسیاری از متخصصان مواد غذایی در صدد توسعه منابع پروتئینی ارزان قیمت و لذیذ برای تکمیل رژیم های غذایی افراد کم درآمد و به خصوص کودکانی که دارای کمبود های پروتئینی پیشرفته هستند بر آمده اند .
در هندوستان محصو لبنی غنی از پروتئین موسوم به میلتون ساخته شده است ، متخصصان بعضی از شرکت های نفتی از رشد و تکثیر میکروارگانیسم ها روی ضایعات نفتی ، مواد پروتئینی را تولید کرده اند .
دیگر زمینه های فعالیت صنایع غذایی تولید محصولات غذایی نیروهای نظامی و فضانوردان است . از ویژگی های چنین غذاهایی ، ایجاد کالری زیاد ، تراکم ، حلالیت در آب ، مقاومت در مقابل تغییرات درجه هوا ، قابلیت بسته بندی و سبک بودن را می توان برشمرد .
از فعالیت های دیگر این رشته می توان از تولید مواد غذایی مشابه گوشت از لوبیای سویا ( لوبیای روغنی ) نام برد . محصول فوق به هیچ وجه از گوشت طبیعی قابل تمیز نیست . امروزه محصولات مشابه گوشتی برای گیاه خواران ، بیماران با رژیم غذایی محصول که باید میزان چربی محدودی مصرف نمایند و نیز برای سایر مصارف غذایی به طور صنعتی تولید می شود . با افزودن کلرور کلسیم به شیره سویا می توان از آن دلمه تهیه نمود و بعد از برش آن را با روغن سوخاری کرده ، به صورت غذایی مقوی مورد استفاده قرار داد .
متخصصان صنایع غذایی در ایجاد توسعه غذاهای کارخانه ای و شبه غذاها تبحر زیادی به دست آورده اند . به طوری که اینگونه محصولان قابلیت رقابت با انواع طبیعی آن دارا هستند . از انواع دیگر شبه غذا ها ، تخم مرغ سنتیک را می توان نامبرد از دیگر فعالیت های این رشته ایجاد کارخانه های متحرک و شناور است . از دلایل عمده رونق اینگونه کارخانجات جلوگیری از فساد باکتریایی و به حداق رساندن ضایعات پروتئین و چربی فرآورده های دریایی است . در غیر این صورت از طول مدت صید و باقی ماندن کشتی در دریا کاسته خواهد شد،چنین کارخانه هایی به مدت 2 ماه یا بیشتر در دریا باقی می مانند.
انجماد سریع مواد غذایی با ازت مایع و سایر مایعات سرما زا از فعالیت های دیگر صنایع غذایی است . صنایع غذایی در جلوگیری از شیوع مسمومیت های غذایی با به کار گیری روش های نگهداری ، سهم به سزایی ایفا کرده است ، تولید میلیارد ها قوطی ، شیشه و بسته های مواد غذایی در سال بدون هیچ گونه عارضه مسمومیتی ، امروزه نقش مهم این صنعت را در دنیا به نمایش می گذارد . با استفاده از مواد ترد کننده آنزیمها ، فرآورده های گوشتی بافت مطبوع تری می یابند . این روش ، توسعه بیشتری یافته و با تزریق آنزیمهای پروتئولیک به داخ رگ حیوان قبل از کشتار ، عمل ترد کردن به طور یکنواخت انجام میگیرد . در بعی از کشور ها با تزریق هورمون ، رشد حیوان راتسریع کرده ، از هزینه های پروش دام کاسته اند . در حال حاضر در بسیاری از کشور ها برای کنترل اتوماتیک کارخانه های تولید نان بستنی سازی ، سوسیس و کالباس از کامپیوتر استفاده می شود .
ارزیابی آلودگی مواد غذایی به مواد شیمیایی و خطرات ناشی از آن از دیگر موارد مهم وظیفه متخصصان رشته صنایع غذایی است .
با بیان موراد فوق ، جهت یابی این علم و زمینه وسیع فعالیت آن به طور خلاصه مشخص شد. در این مرحله از حرکت جامعه که ملت انقابی ایران کمر به قطع وابستگی اقتصادی و پیمودن راه استقلال بسته اند با توجه به موقعیت جغرافیایی و اقلیمی کشورمان و تنوع محصولات کشاورزی ، بهترین روش ، برنامه ریزی صحیح در پیشبرد کشاورزی ، دامداری ، آبزیان و همگام آن بسط و توسعه روش های نوین نگهداری و فرآیند به منظور جلوگیری از ضایعات و قابلیت تبدیل آنها به فرآورده های با ارزش می باشد . در این راستا اشنایی با انواع فرآورده های دامی و دریایی خاص و ترکیبات ، تکنولوژی و نگهداری آنها برای هنرجویان رشته صنایع غذایی و کسانی که در این رشته مشغول فعالیت می باشند ، لازم و ضروری به نظر می رسد .
تاریخچه کارخانه
کارخانه رب جام چین(سهامی خاص) واقع در کیلومتر
پانزده جاده تربت جام- مشهد با نام تجاری داودی در سال 1379تاًسیس شده است. این کارخانه فقط دارای چند خط تولید رب گوجه فرنگی بوده وقوطی رب را درسایزهای یک ونیم کیلویی و75 گرمی تولیدمی کندو ظرفیت تولید سالانه آن 60 هزار تن می باشد..حمل گوجه فرنگی از زمین کشاورزی تا کارخانه توسط کشاورز انجام می گیردوخود آن شخص، گوجه را ازماشین داخل حوضچه تخلیه می نماید.ازهر5-4 تن گوجه ورودی به کارخانه 50 کیلوی آن ضایعات می باشد. تجهیزات ودستگاهها با نیروی الکترو موتور کار کرده وتعدادکارگران دائمی در این کارخانه 20 نفر ودر فصل کاربه 60 نفر بوده وسطح سواد80% آنها دیپلم میباشد.هزینه خرید هر کیلو گوجه فرنگی70 تا75 تومان بوده وقیمت تمام شده محصول )رب(یک کیلویی ونیم کیلویی برای کارخانه به ترتیب500 و300 تومان میباشد.برای خرید رب ازکارخانه مشتریهاوفروشنده های رب با کارخانه تماس گرفته وبا مراجعه به آنجا محصول را خریده، درون انبار قرار داده وبه فروش می رسانند.آب مصرفی ومورد نیاز کارخانه ازچاه تأمین می شود ومیزان مصرف آن 30 لیتردرثانیه و250متر مکعب درشبانه روزمیباشد وبرق موردنیاز آن ازبرق شهر ومیزان مصرف آن h/kw150 می باشدوهمچنین کارخانه گازکشی است. گلوگاهها ونقاط ایجاد وقفه درخط تولید خط سورتینگ ، شستشوی دستگاهها وخط قوطی (قسمت فیلرودربندی)که دارای بیشترین ضایعات میباشد، به این خاطرکه دستگاه فیلر قدیمی وازکیفیت پائینی برخوردار است وایجاد مشکلات دمایی می کند.
و...
فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:100
فهرست مطالب:
عنوان صفحه
مقدمه 1
فصل اول : کلیات موضوع
تعریف صنایع دستی 2
طبقه بندی صنایع دستی 3
شوق فراگیری به صنایع دستی 6
جنبش هنر و صنعت 12
هنرهای سنتی 13
طراحی پارچه و لباس 14
فصل دوم : صنایع دستی فارس
بخش اول : گلیم 15
گلیم بازمانده هنر کهن ایران 16
بخش دوم : قالیبافی 18
هنرها و دستبافتهای سیاه چادرهای عشایر قشقایی 19
بخش سوم : رنگ رزی 21
بخش چهارم : گبه 24
ریشه یابی نام گبه 25
شناخت گبه 26
گبه در چه منطقه ای و توسط چه کسانی بافته می شود 27
شناخت ایلات قشقایی که به گبه بافی مشغولند 28
گبه اثر هنری 30
شناخت طرح و نقوش گبه های عشایر وایلات فارس 31
اهمیت تاریخی طرح شیر 34
طرح خشتی یا قابی شکل 34
مواد اولیه مصرفی گبه 36
نحوه بافت گبه 38
چله کشی فارسی 38
زنجیره بافی: 40
گلیم بافی به روش فارسی 40
ملیله بافی 40
نحوه گره فارسی 41
نحوه پود زدن در گبه 41
نحوه سرکشی 41
عمل قیچی زدن 41
شیرازه بافی 41
پرز گبه 42
رج شمار گبه 43
استاندارد واندازه ها در گبه 43
تفاوت اصلی قالی وگبه 43
انواع گبه...........................................................................................................................................44
بخش پنجم : جاجیم 45
نواحی مهم بافت جاجیم در ایران....................................................................................................50
بخش ششم : منبت کاری 52
تاریخچه منبت کاری 53
منبت 54
ابزار کار 55
مواد اولیه 56
روش کار 56
نحوه اجرا 56
روشهای اجرا 56
فراورده های تولیدی 57
انواع منبت 58
طراحی 59
منبت کاری 59
مشبک کاری 59
معرق کاری و موزائیک 60
درودگری 60
رنگ کاری و رویه کوبی 61
کارگاه منبت کاری چگونه ایجاد شد 61
آثار قابل توجه اساتید 63
آثار جدید 65
مواد اولیه در منبت کاری 66
بخش هفتم : معرق کاری 73
مقدمه تاریخی 73
فصل سوم : رشته گرافیک و تاریخچه گرافیک در ایران
بخش اول : بررسی رشته گرافیک 79
گروه ادب و هنر 79
بخش دوم : تاریخچه گرافیک در ایران...................................................................................84
هنر ماقبل تاریخ 84
هنر بدوی 84
بخش سوم : گرافیک مدرن در ایران 87
بخش چهارم : طراحى گرافیک در ایران 91
خلاصه و نتیجه گیری 93
منابع 98
فهرست تصاویر
عنوان صفحه
تصویر 1-2- گلیم 15
تصویر 2-2- گلیم 17
تصویر 3-2- قالی 18
تصویر 4-2- قالیبافی 20
تصویر 5-2- رنگرزی 21
تصویر 6-2- صنعت رنگرزی 23
تصویر 7-2- گبه 24
تصویر 8-2- گبه 30
تصویر 9-2- جاجیم 45
تصویر10-2- جاجیم 47
صویر 11-2- منبت کاری 53
تصویر12-2- منبت کاری 54
تصویر 13-2- ابزار منبت کاری 55
تصویر 14-2- منبت کاری 59
تصویر 15-2- ساختن دستة یکی از مبلهای منبت 60
تصویر 16-2- رنگکاری روی منبت و معرق 60
تصویر 17- 2- پشت خارجی صندلی منبت که به صورت معرق تهیه شده 61
تصویر 18- 2- استاد علی امامی رئیس کارگاه منبت کاری هنرهای زیبای کشور 62
تصویر 19-2- هنرمندان کارگاه منبت کاری در حال کار 63
تصویر 20-2- نمونه ای از بوفه و صندلی معرق و منبت 64
تصویر21-2- یکی از قطعات بوفة معرق کاری 65
تصویر 22-2- بوفة زیبا و مجلل هفده کشوئی منبت و معرق و مشبک کاری 65
تصویر 23-2- قسمت های مختلف یک درخت 67
تصویر 1-23- 2- ریشه درخت 68
تصویر 2-23- 2- مقاطع سه گانه چوب 69
تصویر 3-23- 2- چوب های فشاری و کششی 70
تصویر 4-23- 2- برش عرضی درخت 70
تصویر 24- 2- معرق کاری 73
تصویر 25-2- معرق کاری استاد حسین طاهر زاده 74
تصویر 26- 2- معرق کاری 75
تصویر 27- 2- معرق کاری 76
تصویر 28- 2- معرق کاری و خاتم کاری 77
تصویر 1-3- پوستر تبلیغاتی 83
تصویر 2-3- آبرنگ 84
تصویر 3-3- طراح گرافیکی 91
مقدمه
در این تحقیق سعی بر این بوده است به جهت بررسی و شناخت صنایع دستی و صنایع دستی استان فارس مطالعاتی صورت گیرد که حاصل این بررسی در قالب 3 فصل ارائه میشود. در (فصل اول) کلیات صنایع دستی ودر فصل دوم به بررسی صنایع دستی استان فارس و در فصل سوم به رشته گرافیک و تاریخچه و طراحی گرافیک در ایران مورد بررسی قرار می گیرد .
تعریف صنایع دستی
از مجموعه تعاریف صنایع دستی، به نظر می رسد تعریف زیر که توسط گروهی از کارشناسان سازمان صنایع دستی ایران ارائه گردیده، دقیق تر و جامع تر باشد؛ چرا که با وضعیت فعلی این صنعت و هنر ارزنده انطباق بیشتری دارد: صنایع دستی به مجموعه ای از هنرها و صنایع اطلاق می شود که به طور عمده با استفاده از مواد اولیه ی بومی و انجام قسمتی از مراحل اساسی تولید به کمک دست و ابزار دستی محصولاتی ساخته می شود که در هر واحد آن ذوق هنری و خلاقیت فکری صنعتگر سازنده به نحوی تجلی یافته و همین عامل، وجه تمایز اصلی این گونه محصولات از مصنوعات مشابه ماشینی و کارخانه ای می باشد.
ویژگی ها
با توجه به تعریف فوق و سایر تعاریفی که برای صنایع دستی ارائه شد، می توان ویژگی های زیر را برای محصولات دست ساخته قایل شد:
1-انجام قسمتی از مراحل اساسی تولید، توسط دست و ابزار و وسایل دستی، برای تولید هر یک از فراورده های دستی مراحل متعددی طی می شود ولی انجام کلیه ی این مراحل به وسیله ی دست و ابزار و وسایل دستی الزامی نبوده و چنانچه تنها قسمتی از مراحل اساسی تولید به این طریق انجام شود، محصول تولید شده با توجه به مواردی که در تعریف ذکر شد، صنایع دستی محسوب می گردد.
2-حضور مؤثر و خلاق انسان در تولید و شکل بخشیدن به محصولات ساخته شده و امکان ایجاد تنوع و پیاده کردن طرح های مختلف در مرحله ی ساخت این گونه فراورده ها.
3- تأمین قسمت عمده ی مواد اولیه مصرفی از منابع داخلی.
4- داشتن بار فرهنگی (استفاده از طرح های اصیل، بومی و سنتی).
5-عدم همانندی و تشابه فراورده های تولیدی با یکدیگر.
6-عدم نیاز به سرمایه گذاری زیاد در مقایسه با سایر رشته های صنعت.
7-دارا بودن ارزش افزوده ی زیاد در مقایسه با صنایع دیگر.
8-قابلیت ایجاد و توسعه در مناطق مختلف (شهر، روستا و حتی در جوامع عشایری.
9-قابلیت انتقال تجربیات، رموز و فنون تولیدی، سینه به سینه و یا مطابق روش استاد و شاگردی
طبقه بندی صنایع دستی
در زمینه ی طبقه بندی صنایع دستی نیز باید گفت که این طبقه بندی به صورت های مختلف از جمله براساس مواد اولیه ی مصرفی یا شیوه و روش ساخت آن می تواند صورت پذیرد. در اینجا طبقه بندی انجام شده توسط کارشناسان سازمان صنایع دستی ایران که به طور عمده بر مبنای روش و تکنیک ساخت این گونه محصولات به عمل آمده است، ذکر می گردد:
1-بافته های داری :
محصولاتی که به کمک دارهای افقی یا عمودی مستقر در زمین در زمان بافت، تولید می شود، بافته های داری محسوب می گردند مثل قالی، گلیم، زیلو و نظایر آن.
2-دستباف : (نساجی سنتی)
فراورده هایی که به کمک دستگاه های ساده و سنتی بافندگی (دستگاه ویژه ی بافت جاجیم، دستگاه دووَردی، دستگاه چهاروردی و ژاکار دستی) تولید می گردد، دستبافی محسوب می شود، نظیرجاجیم، زری،ترمه، شال و ... از جمله خصوصیات این رشته از صنایع دستی، این است کهاولاًکلیه مراحل سه گانه بافندگی، ایجاد دهنه کار، پودگذاری و دفتین زدن (آلتی است فلزی، دارای دسته ای شبیه شانه که نساجان هنگام بافتن پارچه آن را در دست گیرند و لای تارها زنند تا آنچه بافته شده به هم پیوسته و محکم گردد.) با حرکات دست و پا انجام می شود، در ثانی، امکان استفاده از پودهای رنگی به میزان نامحدود و همچنین تنوع طرح بافت با دراختیار داشتن کنترل حرکات وَردها میسر می گردد که این امر نشانگر حضور مؤثر و خلاق انسان در تولید است.
3-بافتنی :
انواع مصنوعاتی که با کمک میل، قلاب و نظیر آن و با الیاف طبیعی تولید می شود، جزء بافتنی ها به حساب می آید نظیر دستکش، جوراب، کلاه، شال گردن و ...
4-روکاری: (رودوزی):
کلیه ی مصنوعاتی که از طریق دوختن نقوش سنتی بر روی پارچه های بدون نقش و یا کشیدن قسمتی از نخ های تار و پود به وجود می آید، در گروه « رودوزی» و یا «روکاری» جای دارد. نظیرسوزن دوزی،قلاب دوزی،ملیله دوزی،خوس دوزی،گلابتون دوزی،پته دوزیو ...
5- چاپ های سنتی:
کلیه پارچه هایی که به وسیله قلم مو، مهر و نظایر آن رنگ آمیزی شده و نقشمی پذیرد جزء چاپ های سنتی به حساب می آید مانند چاپقلمکار وچاپکلاقه ای (باتیک)
6-نمدمالی:
انواع مصنوعاتی که بر اثر درگیری و متراکم نمودن پشم و کرک در شرایط فنی مناسب از طریق ورز دادن تهیه می شوند، جزء گروهنمدمالی می باشند. نظیر کلاه نمدی، پالتوی نمدی، نمد زیرانداز و نمد پادری.
7- سفالگری و سرامیک سازی :
به محصولاتی که با استفاده از گِل رُس و همچنین گِل حاصله از سنگ کوارتز و خاک کائولن، به کمک دست و چرخ سفالگری ساخته و سپس پخته می شود، سفال و سرامیک اطلاق می شود. برای تکمیل اشیاء ساخته شده، برحسب سنت و رسوم، روی آنها نقاشی، کنده کاری و یا نقوش برجسته ایجاد می کنند و از لعاب مناسب برای پوشش سطح اشیاء استفاده می گردد. محصولات تولید شده ی این گروه شاملانواع پارچ و لیوان ظروف غذاخوری، گلدان و ...می باشد.