لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 8
مالیات باورها، عملکردها و
چشم انداز آینده -- رونق مالیات درکسادی بازار
نمی دانم از کدامین زمان، چهره مالیات کشور چروک یافته است. اما هر قدر کهنسال تر شده، پنداری عنصری دل نچسب تر شده است. به زبان دیگر، سال هاست که مردم مقوله مالیات را مخل آرامش خود پنداشتند و رابطه ای دلخواهانه با آن برقرار نکردند، چرا که مالیات، در زمره خنثی های اجتماعی تعبیر شده. اینها- اگر بوده- به سبب رویه خشک و غیر متغیر مالیات بوده است. دلیل دیگر به لحاظ کوتاهی در نمایاندن هویت مالیات بوده است، و این که مالیات تنها به عنوان یک ابزار خشک وصول در اذهان خطور و نفوذ کرده بود...... سالیان سال است که شاهدیم متولیان و برنامه ر یزان دولتی اهداف تغییر و تحولات و اصلاح ساختارهای اقتصادی و اجتماعی را عموماً به نفع توده های فراوان کم بضاعت یاد می کنند، مثل تعدیل حقوق مواجب بگیران، حمایت از خیل مردم زیر و روی خط فقر، عدالتخواهی و... اما باز همه شاهدند اتفاقات، به شکل مانع و جامع نمی افتند. قایق های کهنه انتظار در وضعیت التهاب آور و بی ثبات، بسر می برند. سبب چیست که به رغم تمامی اقدامات سیستم های دولتی که شامل پروژه های خرد و کلان بوده و کم هم نیستند، همیشه گسل هایی، آوارهایی از کاستی ها یا در برخی زمینه ها، وارونگی اهداف، وجود دارد؟ با چنین واقعیت ها، نمی توان قبول کرد که یک جا، نه، چند جای کارهای قانونی- اجرایی از جمله مقررات، نو نشده و رویه و اسلوب ها جوابگوی زمان نیست.سیستم مالیاتی از ریشه نارساست«دکتر فرهاد خرمی» استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی معتقد است که باید سیستم مالیاتی کشورمان را کاملاً تغییر دهیم. وی می گوید یک سیستم مالیاتی در هر کشور می بایست این پنج هدف را در نظر بگیرد:1- کمک به اشتغال کامل2- ثبات قیمت ها3- رشد اقتصادی4- کارآمدی اقتصادی5- عدالت اجتماعی به گفته او در هر کشور یک سیستم مالیاتی باید طوری مهندسی شود که به شکل پایه ای، اهداف مذکور را بپوشاند. چرا که این اهداف، یک اصل کلی است. آیا ما به این پنج هدف رسیده ایم؟ اگر نرسیده ایم، یک علت آن می تواند در سیستم مالیاتی باشد. سیستم مالیاتی ما درست نیست.وی در این خصوص بیشتر توضیح خواهد داد اما پیرامون همین مبحث می افزاید: «الان همه، دغدغه اشتغال و بیکاری دارند. تورم بالاست. الان رشد اقتصادی موجود، منوط به درآمد نفت است. در کارآمدی اقتصادی همه داد می زنند که کاری نمی شود، دولت محور شده است. بنابراین شرایط و اهداف سیستم مالیاتی ما اشکال دارد. اشکال بنیادی است. در این نیست که میزان مالیات بردرآمد را زیاد کنیم.اینگونه رفع اشکال ها، یک ترمیم مویرگی است. چرا که بنیاد مالیات ما از ریشه نارساست.» به گفته این استاد اقتصاد دانشگاه اینکه الان همه می گویند ما در ایران مالیات کم می گیریم، یک اشتباه است.«در حال حاضر اگر کل مالیات های مستقیم و غیرمستقیم را تقسیم بر تولید ناخالص داخلی کنیم، حاصل مالیاتی آن، چیزی بین 5 تا 7درصد است. به زبان ساده، مثلا از یکصد تومان، تنها حدود 5 تومان مالیات اخذ می شود. لیکن کشورهای پیشرفته سهم مالیاتی بسیار بالاتری دارند، مثل سوئد، آمریکا، کشورهای اسکاندیناوی و... که حدود چهل درصد از تولید ناخالص داخلی مالیات می گیرند.» وی مقایسه آنکه ما مالیات کم می گیریم و کشورهای دیگر زیاد را یک اشتباه قلمداد می کند. چرا؟- فرضا در انگلیس، بلژیک و آمریکا، نفت در اختیار بخش خصوصی است. دولت از بخش خصوصی نفت، مالیات می گیرد. اما در اینجا نفت ما در مالکیت دولت است. لذا نمی شود این دو موضوع را با هم مقایسه و میزان مالیات ما را نیز با آنها مقایسه کرد. اگر بخواهیم استاندارد حسابداری آنها را در خودمان اعمال کنیم، استاندارد ما باید درآمدهای نفت و گاز و... باشد لیکن در حالی که ادعا می کنند پنج درصد تولید ناخالص مان مالیات است، باید پرسید پس بقیه چیست؟».مشکل پایه مالیاتیمالیات گرفتن از موردهای کوچک به عنوان «پایه مالیاتی» یک معضل و نقص بنیادی در پروسه مالیاتی کشور است.ادامه صحبت های «دکتر خرمی» محور این موضوع است. وی می گوید: «یک مشکل اساسی ما در گرفتن مالیات، ناشی از ضربدر دو عدد «پایه مالیاتی و نرخ مالیات» است که معدل آنها، درآمد مالیاتی دولت است. در این محاسبه اما پایه مالیاتی ما کوچک است. یعنی از چیزهای کم که تعدادشان کم است مالیات می گیریم. در کشورهای پیشرفته، پایه مالیاتی شان زیاد است. در کشورهای اروپایی و آمریکا حتی به یک لیوان بستنی هم مالیات می بندند. در نتیجه نرخ مالیاتی کم است. در این بستر نیز همکاری مودی با سیستم مالیاتی، بیشتر و همچنین درآمد برای دولت زیادتر می شود.»مالیات روی سود، نه فروشاستاد اقتصاد دانشگاه، در ادامه این بخش از صحبت های خود، درباره پایه مالیاتی، توضیح بیشتری می دهد و از مالیات کارمندان شروع می کند، موردی که همه کارمندان و حقوق بگیران همیشه در مرور فیش حقوقی شان، با لحن دلخورانه از آن یاد می کنند. «خرمی» می گوید: «کارمند دولت قبل از آنکه وجه حقوقش را دریافت کند، مبلغ مالیات آن کسر شده است. یا صاحب مغازه لباس فروشی باید فلان مبلغ مالیات پرداخت کند. مامور مالیاتی هم کاری ندارد که شاید همین مودی (صاحب مغازه) شش ماه مغازه اش بسته بوده است. این شیوه، یعنی بستن مالیات بر فروش. در حالی که مالیات بر سود بسته می شود نه به فروش. سیستم درآمدهای مالیاتی در آمریکا، طبقه بندی شده است. تخلف مالیاتی جرم محسوب می شود. در آن کشور اگر کسی مالیات ندهد، حداقل، تقلب محسوب می شود و یا شخص با درآمد بالا باشد و سهم مالیات خود را نداده باشد، حتی به عنوان جنایتکار متهم می شود.»سیاست پولی و نقش مالیات در تورم«یکی از ابزارهای مورد استفاده دولت که تورم را مهار می کند آن است که مالیات ها افزایش داده شود. با این حرکت، قدرت خرید اقتصادی مردم کم می شود و تا حدی تورم محدود می شود.اما مهمترین ابزار هدفمند تورم در درجه اول، سیاست پولی است. در کشور ما، سیاست پولی و مالی درهم تنیده است یعنی وقتی سیاست پولی را اجرا می کنیم (چاپ پول توسط بانک مرکزی) که دولت با کسر بودجه مواجه است. این یعنی درآمد مالیاتی، کمتر از هزینه ها است. به زبان دیگر، مابه التفاوت کسری بودجه دولت است که از طریق افزایش حجم پول، جبران می شود. این گردش پولی و مالی خود منجر به تورم می شود. اما در کشورهای پیشرفته، دولت ها سعی می کنند کسری بودجه نداشته باشند و یا اگر دارند، خیلی کوچک باشد. در این حالت، اولین ابزار آن است که سیستم مالیاتی را تعدیل می کنند. بنابر توضیحات قبلی، یک علت بروز تورم، همانا ناکارآمدی سیستم مالیاتی است.کسبه از هر صنف عموما از پرداخت مالیات استقبال می کنند. آنان جایگاه و کارکرد مالیات را مفید به جامعه می دانند، لیکن از رویه های تشخیص ممیزی و برخی ملاک ها به صورت بخشنامه مضاف بر قانون مالیات گلایه دارند. وارد یک مغازه لوازم بهداشتی می شوم. صاحب مغازه، تنها، پشت میز کارش نشسته است. می پرسم نظرتان درباره کم و کیف مالیات چیست؟ ظاهراً تمایل نشان نمی دهد پاسخ دهد. می گویم: شیوه و میزان دریافت چطور است؟ با دلخوری می گوید: «هیچ کس از دادن مالیات راضی نیست... چون بعضی وقت ها مبلغ مالیات ها بیش از درآمدهاست... انواع مالیات از مردم گرفته می شود...» بعد از روی صندلی با ناراحتی بلند می شود، می رود ته مغازه.واجب مشروط!«مسعود اصلاحی» مغازه فروش ماشین های سر و صورت تراشی دارد. وی با خوش رویی و تأمل پاسخ می دهد: «مالیات را باید داد به شرطی که مالیات برطبق عرف و عادلانه باشد، نه این که خودشان می گویند خوداظهاری کنیم و با شیوه خوداظهاری همکاری کنیم، ما هم قبول می کنیم اما از طرف دیگر می گویند مطابق قانون جدید، هر آنچه سال قبل (82) اظهار کرده ایم، بیست درصد اضافه می کنند. در حالی که درآمد اصناف در سال 83 نسبت به سال 82،
مالیات ایران
