دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 5
مشتری (Jupiter)
تهیه و تنظیم:فاطمه ابراهیمی
مشتری ، برجیس، یا اورمزد پنجمین سیاره از سمت خورشید، بزرگترین و سنگینترین سیاره منظومه خورشیدی ماست. مشتری 1300برابر زمین و جرم آن بیش از 300 برابر جرم زمین و 2.5مرتبه سنگینتر از مجموع جرم سیاره های دیگر منظومه خورشیدی است. قطر این سیاره بیش از 142000 کیلومتر یا یازده برابر قطر 12700 کیلومتری زمین است. مدار مشتری 770 ملیون کیلومتری خورشید قرار دارد و این سیاره تقریبا هر 12 سال یک بار این مدار را دور میزند.
مشتری با داشتن تعداد قمرهای زیاد شناخته شده، خود منظومه ی کوچکی به حساب می آ ید. این سیاره بعد از خورشید ، ماه و زهره ، معمولا درخشانترین جسم در آسمان است. به علت نامعلومی ،نوری که از آن بازتاب میشود دو برابر نوری است که از خورشید به آن میتابد.
از زمانی که گالیله تلسکوپ خود را متوجه سیاره مشتری کرد و منظومه ی آن را با 4 قمر بزرگ کشف کرد، آدمی شیفته ی سیمای این سیاره شد. هر کس با تلسکوپ معمولی میتواند ابرهای نوار گونه ( مناطق روشن و کمربندهای تاریک متناوب) آن ، لکه سرخ بزرگ را که با چرخش این سیاره در هر دوره ی زمانی تقریبا 10 ساعته حرکت می کند و همچنین 4 قمر بزرگ آن را ببیند.
یافته های ویجر 1و2
در سال 1979 ویجر 1و2 از نزدیکی مشتری عبور کردند تا آشکارترین عکسی را که تا آن زمان از این سیاره گرفته شده بود بگیرند 4 قمر آن را با جزئیات دقیق بررسی کنند . حرکات جو مشتری با چنان وضوحی آشکار شد که فراتر از هر گونه انتظار دانشمندان بود . آشکارترین خصوصیت این این جو وجود نوارهایی است از مناطق روشن که گفته میشود مربوط به ارتفاعات بالاتر و کمربندهای متناوب تاریکتری که گفته میشود مربوط به سطوح پایینتر رئوس ابرهاست. مناطق روشن احتمالا مرکب از طبقات سرد بلور های آمونیاک ، و کمربندهای تاریکتر قهوه ای مایل به سرخ ممکن است ترکیباتی از آمونیوم هیدروسولفید و پلیمرهای گوناگون باشد. با تلسکوپ ، مشتری به صورت کره ای با نوار های مواج و رنگارنگ به نظر میرسد . این نوارهای افقی عمدتا نتیجه چرخش سریع سیاره یا به جهت اختلاف در سرعت چرخش در عرضهای جغرافیایی گوناگون این سیاره ایجاد میشود. یک روز مشتری کمتر از 10 ساعت روز زمینی طول میکشد اما این نکته در اینجا قابل ذکر است که یک نقطه بر روی استوای مشتری در کمتر از هر 10 ساعت یک دور میچرخد و با سرعتی در حدود 33000km/hr حرکت میکند ولی حرکت نقاط واقع در شمال و جنوب استوا ، برای سیر به دور این سیاره زمان بیشتری لازم دارند، از این رو هر مشخصه ای که از جهاتی عمودی باشد در استوا، به جلو کشیده میشود تا اکثر مشخصه ها ظاهرا افقی شوند. ابرها حرکت بسیار متلاطم عمودی نیز دارند که ناشی از تابشهای گرمایی این سیاره است. حاصل کلی این حرکتها ، گردباد عظیمیست که همه ی این سیاره را احاطه میکند. به این ترتیب، نواحی منطقه ای فوقانی دائما موادشان را در کمربندها تخلیه میکنند. بر فراز این الگوی نوارها جریان های فورانی و چرخشهای "گردابی" متعددی قرار گرفته است که سرعت متوسط آنها ، بسته به عرض جغرافیایی ، به چند کیلومتر در ساعت میرسد.
ویجر 1 به مرور زمان عکسهایی از لکه ی سرخ بزرگ گرفته است . بارزترین مشخصه مشتری، لکه سرخ بزرگ آن است. این لکه در واقع توفان مواجی است که درازای آن 25700 کیلومتر و پهنایش 14000 کیلومتر است و مساحت آن به قدری زیاد است که دو کره مثل زمین را در بر میگیرد و دمای آن در حدود 3 درجه سانتیگراد میباشد. رنگ سرخ لکه، ممکن است مربوط به گوگرد یا فسفر باشد. اما هیچ کس در این مورد اطمینان ندارد. در پایین لکه ، سه منطقه بیضی شکل وجود دارد که هر یک توفانی به بزرگی مریخ است .
کشف حلقه ی بسیار رقیق در اطراف مشتری بسیار غیر منتظره بود . لبه ی خارجی مشخص این تقریبا در 57000 کیلو متری بالای سطح مرئی این سیاره قرار دارد . ظاهرا ، این مرز با وجود دو ماهواره ( قمر ) کوچک که در مدار آن دقیقا در همان فاصله است، حفظ میشود. ویجر 2 برای عکسبرداری این حلقه را روبیده و معلوم شده است که وقتی از عقب روشن شود، درخشانتر از وقتی است که از جلو روشن میشود .
منشاء سیاره مشتری
یک نظریه درباره مشتری این است که سیاره از همان گرد و غبار ابتدایی به وجود آمده است که خورشید و سیاره ها را تشکیل داده اند. چون سیاره تا به این حد از خورشید دور است، ممکن است اجزای آن تغییر چندانی نکرده باشد، اما نظریه ی جدید تری حاکی از این است که مشتری از یخ و سنگ دنباله دارها تشکیل شده است وبا جذب سایر مواد اطراف خود رشد کرده است.
تلسکوپ گالیله چهار قمر بزرگتر آن با نامهای آیو ، اروپا ، گانیمید و کالیستو ( این 4 قمر ، به اقمار گالیله ای معروفند) شناخته است. در رابطه با قمرهای مشتری باید اضافه کرد که تعداد آنها به طور دقیق قابل ذکر نیست زیرا تعداد آنها در هر برهه ی زمانی به نسبت پیشرفت اپتیک ها و ابزار نجومی تغیر میکند، با گذشت زمان این ابزار دقیق تر شده و قمرهای بیشتری را کشف میکنند . به علت گرانش بسیار زیاد این سیاره اجرام آسمانی زیادی را به دام خود می اندازد و به تعداد قمرهای خود میافزاید .
اقمار گالیله ای
گالیله نخستین کسی بود که با تلسکوپ ابتدایی خود این قمرها را مشاهده کرد. این قمرها را هر شخص غیر حرفه ای میتواند با یک تلسکوپ معمولی مشاهده کند. چرا قمرهای گالیله ای برای دانشمندانی که میکوشند تا رمز منشا و تاریخچه ی منظومه ی شمسی را بگشایند، بسیار مورد توجه است؟ اقمار گالیله ای بسیار بزرگند. قطر کوچکترین آنها نزدیک به قطر ماه و قطر بزرگترین آنها از قطر عطارد بیشتر است. کشف این قمرها تقریبا شبیه به یافتن 4 سیاره ی زمینی دیگر است که در قسمت سرد سحابی خورشیدی تشکیل شده است .
عجیب ترین واقعیت درباره ی قمرهای گالیله ای این است که هیچ یک از آنها به هم شبیه نیستند. نزدیکترین آنها به سیاره مشتری ، قمر آیو(Io) است. آیو بی اغراق در تابش حاصل از مشتری غوطه ور است . این امر تا حدی سیمای لکه لکه ای آن را که شامل قسمتهای سفید، زرد، نارنجی و سرخ است، توجیه میکند. این لکه ها عوارض سطحی این قمر را شبیه به یک پیتزای مرغوب میکند که در تابه ای داغ در حال پختن و قل قل کردن است. سطح این قمر که دائما در حال تغییر است ، بی شباهت به چنین مثالی نیست. سطح آیو از سطح همه ی قمرها و سیارات منظومه ی شمسی جوانتر است.
اروپا دومین قمر از 4 قمر بزرگ گالیله ای نیز احتمالا ترکیب سنگی با چگالی 3.09 گرم بر سانتیمتر مکعب دارد . تفاوت اروپا با آیو در این است که به نظر میرسد با لایه ای از یخ ، احتمالا به عمق 100km پوشیده شده است .گمان ما این است که سطح این قمر در اوایل تشکیلش ، ضربات فراوانی از خرده پاره هایی که سبب بزرگتر شدن سیاره میشود ، دریافت کرده است. در این صورت ممکن است سطح آن بر اثر گرمای حاصل از واپاشی عناصر رادیو اکتیو گرم شده و دهانه های اولیه را حفظ کرده باشد، یا ممکن است لایه ی یخی که سطح آن را پوشانده امروز چنین آثاری را مخفی میکند .
به ترتیب قمرهای گالیله ای ، گانیمد قمر بعدی و بزرگترین آنهاست. چگالی این قمر 1.9 وترکیب آن نیمی آب (یخ) و نیمی ماده سنگی است. گانیمید سیمای ماه زمین را دارد ، بعضی از نواحی آن تاریک و نواحی دیگر روشن به نظر میرسد . نواحی تاریکتر پر دهانه اند و گمان میرود بسیار قدیمی باشند ، نواحی روشن تر تراکمهای دهانه ای گوناگونی نشان میدهد و با یک سیستم خاکی شیار دار شده مشخص میشود که به هیچ چیزی که در ماه خودمان دیده میشود شباهتی ندارد .
کالیستو ، آخرین قمر گالیله ای و چگالی آن کمتر از 3 قمر دیگر است(1.8). بنابراین ممکن است آب (یخ) موجود در آن اندکی بیشتر از گانیمید باشد. در تمام سطح کالیستو دهانه وجود دارد . در واقع بمباران اولیه آن در سطحش منجمد شده است . چشمگیرترین عارضه ی سطحی این قمر حلقه های متحدالمرکزی است به پهنای 2600km که به نظر میرسد نشانه ای از بر خورد یک جرم بزرگ با این قمر باشد . بسیاری از این دهانه ها روی این ساختار به صورت حلقوی صورت گرفته است ، از این رو واقعه ای که سبب این ساختار شده است باید در اعصار اولیه ی تشکیل این قمر صورت گرفته باشد. عمر آثاری که بر روی سطح کالیستو میبینیم احتمالا به 4 میلیارد سال میرسد ، یعنی تقریبا همان عمر نواحی تاریک پر دهانه گانیمد را دارد .
یافته های کاوشگر گالیله
در سال 1989 کاوشگر فضایی 2.3 تنی گالیله از عرشه ی شاتل فضایی آتلانتیس راهی فضا شد. در دسامبر سال 1995، کاونده ی کوچکی به اندازه یک کباب پز از گالیله رها شد و با سرعت 170500km/s وارد جو مشتری شد. این کاونده بی درنگ با آزاد کردن چتر نجاتی به آرامی روانه سطح داغ سیاره شد. ضمن سقوط ، باد شدیدی آن را 480km به صورت افقی با خود برد . کاونده که تنها 508 دقیقه دوام کرد ، عکسهای بسیار تفضیلی از مشتری گرفت تا اینکه دوربین آن در 160;m پایین تر از لایه ی ابرهای فوقانی سیاره از کار افتاد. 8 ساعت بعد ، کاونده به طور کلی بخار شده بود زیرا دما به 1870 درجه سلسیوس رسید.
نخستین چیزی که این کاوشگر کشف کرد کمربندی از تابش بود که 49900km بالاتر از ابرهای مشتری قرار داشت و دارای قویترین امواج رادیویی در منظومه خورشیدی بود ، بعد از آن کاونده با ابرهای مواج مشتری رو به رو شد و پی برد این ابرها حاوی آب ، هلیم ، هیدروژن ،کربن ، گوگرد و نئون هستند. اما مقدار این عناصر خیلی کمتر از چیزی بود که انتظار میرفت.11 درصد هلیم موجود در جو این سیاره ، هم به مقدار هلیم موجود در مراحل اولیه تکوین عالم و هم به محتوی موجود در ستارگان جوان، نسبتا نزدیک است. در واقع مشتری را میتوان یک ستاره کوتوله ی نارس دانست، زیرا تقریبا سه برابر مقدار انرژی گرمایی را که از خورشید جذب میکند ، به بیرون میتاباند. منبع این انرژی اضافی چیست؟ آیا ممکن است یک فرایند شبه ستاره ای در هسته مشتری در حال وقوع باشد؟ پاسخ منفی است زیرا این سیاره با وجود جرم زیادی که دارد(318 برابر جرم زمین) نمی تواند فشار و دمای لازم را برای به راه انداختن فرایند گرما هسته ای یک ستاره را ایجاد کند . اما میتواند انرژی گرمایی را از طریق انقباض دائمی به وجود آورد . هر گاه جرمی منقبض شود، مقداری از انرژی گرانشی آن به گرما تبدیل میشود . در مورد مشتری ، فقط انقباض یک سانتیمتر در سال ، انرژی کافی ایجاد میکند که میتواند پاسخگوی تابش گرمایی اضافی آن باشد .
کاونده آنقدر تاب نیاورد تا بتواند اطلاعاتی از هسته ی مشتری جمع آوری کند. اختر شناسان می پندارند که این سیاره ، هسته ی سنگینی دارد که از موادی شبیه به مواد هسته ی زمین ساخته شده است. دمای هسته ممکن است به 9820درجه سلسیوس و فشار آن به دو میلیون برابر فشار جو در سطح زمین برسد. دانشمندان معتقدند که لایه ای از هیدروژن متراکم، سطح هسته ی مشتری را در بر
گرفته است. هیدروژن در این لایه همانند فلز عمل میکند . این امر شاید به علت وجود میدان مغناطیسی شدید مشتری باشد(که 5 بار از میدان مغناطیسی خورشید عظیم تر است)
وقتی سفینه ها از میان کمربندهای الکترونی و پروتونی پر انرژی به دام در آن میدان مغناطیسی میگذشتند ، تجهیزات و وسایلشان تقریبا تا آخرین درجه از این تابش اشباع میشد . الکترونهای پر انرژی ، امواج رادیویی گسیل میکند. ترکیبی از داده های به دست آمده نشان داد که انرژی مغناطیسی مشتری 400 میلیون برابر میدان مغناطیسی زمین است . این میدان نسبت به محور چرخش این سیاره 10 درجه انحراف دارد ، در عین حال بسیار پهن است و به طرف قطبها فرو رفتگی دارد . به نظر میرسد که این میدان مغناطیسی یا چرخش سیاره به بالا و پایین میلرزد .
![](http://s4.picofile.com/file/8285685876/Desc2.jpg)