مقدمه
گویند ققنوس هزارسال عمر کند و چون هزار سال بگذرد و عمرش به آخر آید هیزم بسیار جمع سازد و بر بالای آن نشیند و سرودن آغاز کند و مست گردد و بال بر هم زند چنانکه آتشی از بال او بجهد و در هیزم افتد و خود با هیزم بسوزد و از خاکسترش بیضه ای پدید آید و او را جفت نمی باشد و موسیقی را از آواز او دریافته اند. (برهان)
آی آدمها که بر ساحل نشسته شاد و خندانید!
یکنفر در آب دارد می سپارد جان.
یک نفر دارد که دست و پای دائم میزند
روی این دریای تند و تیره و سنگین که میدانید.
آن زمان که مست هستید از خیال دست یابیدن به دشمن،
آن زمان که پیش خود بیهوده پندارید
که گرفتستید دست ناتوانی را
تا توانایی بهتر را پدید آرید،
آن زمان که تنگ می بندید
برکمرهاتان کمربند،
در چه هنگامی بگویم من؟
یک نفر در آب دارد میکند بیهوده جان قربان!
آی آدمها که بر ساحل بساط دلگشا دارید!
نان به سفره،جامه تان بر تن؛
یک نفر در آب میخواند شما را.
موج سنگین را به دست خسته میکوبد
باز میدارد دهان با چشم از وحشت دریده
سایههاتان را ز راه دور دیده
آب را بلعیده در گود کبود و هر زمان بیتابش افزون
میکند زین آبها بیرون
گاه سر، گه پا.
زندگینامه ی نیما یوشیج در ستایش رنج
یوش؛ روستای کوچکی در دامنههای سرسبز البرز. سال 1276 است و قاجارها دو دستی سلطنت را چسبیدهاند. اگر چه تکانههای شدیدی در جریان است و عنقریب است که از دور خارج شوند. انقلاب مشروطیت در راه است.
مقدمه :
سالهاست که نام رودکی پیوسته با عنوان «پدر شعر فارسی» و نام نیما یوشیج (علی اسفندیاری) با عنوان «پدر شعر نو فارسی» همراه بوده است و گاه خواننده بدون آنکه علت واقعی این وجه تسمیه را بداند آن را به خاطر سپره و بارها ذکر نموده است.
شاعران بزرگواری که هر کدام در اعتلای فرهنگ و ادب غنی ایرانی بسیار کوشیدهاند و تأثیرگذار بودهاند و هرکدام تحولات بسیار عظیمی را در زمانه و عصر خویش حاصل کردهاند.
افراد بسیاری نیز در معرفی آنان و توضیح و گزارش آثارشان گام نهادهاند.
در این تحقیق کوشیده شده است تا بین مبانی فکری و سنت شعری این دو شاعر، مقایسهای انجام دهم و در ضمن به علل و دلایلی که باعث شده است از میان خیل عظیم شاعران و گویندگان فارسی از دیرباز تاکنون این دو را به عنوان پدران شعر فارسی برگزیدهاند، اشاره نمایم.
به نظر محقق برای یک مقایسهی اصولی و صحیح، نخست باید به بررسی و شناخت جزئیات مطالب مورد قیاس پرداخت و سپس نتیجهگیری نمود. البته قابل ذکر است که اگر بخواهیم یک مقایسهی نسبتاً اصولی انجام دهیم؛ باید با توجه به آنکه تعداد ابیات بر جای مانده از این دو شاعر بسیار از لحاظ کمیت با هم اختلاف دارند و چون تعداد ابیات بر جای مانده از رودکی کمتر از هزار بیت است ولی در مورد نیما یوشیج این تعداد چندین برابر میباشد؛ لذا به ذکر پارهای از آنها میپردازیم تا بدین وسیله یک توازن تقریباً منطقی بین شمار ابیات این دو شاعر از لحاظ ارزیابی برقرار گردد.
لازم به ذکر است که در تذکرهها و کتب تاریخ ادبیات دربارهی شمار اشعار رودکی سخن بسیار گرفتهاند: برخی آن را متجاوز از یک میلیون بیت میدانند و برخی دیگر بر آناند که 700 هزار بیت بوده، و نیز آوردهاند که شعر رودکی در صد دفتر گردآوری شده بوده که بیگمان این ارقام مبالغهآمیز است. آنچه مسلم است آن است که رودکی پر شعر بوده و اکنون همانطور که ذکر شد مقدار اندکی از سرودههای او در دست است.
در این مجموعه تلاش شده است که با بررسی و تفحص بر روی اکثر آثار و تحقیقاتی که در باب این دو شاعر شده است و در کنار هم قرار دادن آن مطالب به نتیجهای که مورد نظر است، دست یافته شود. در باب رودکی و نیما یوشیج تحقیقات و کتب فراوانی به انجام رسیده و تألیف شده است؛ اما آنچه اکنون پس از سالها میتواند انگیزهای برای تأمل و تألیفی دوباره در شعر و زندگی این دو شاعر باشد، یکی همان مقایسهی مبانی فکری و سنت شعری این دو است و نیز شاید با این روش پارهای از ابهامات با این روش از میان برداشته شود و دیگر آن که شاید در کنار هم قرار دادن مطالب به صورت مقایسهای راه تازهای را در نقد و تحلیل اشعار این دو گویندهی شهیر ایرانی به همراه داشته باشد.
مجموعهی حاضر به هر حال کوششی است برای آشنایی و باز آشنایی که از منابعی بسیار با ارزش در این زمینه مدد جسته است.
فهرست مطالب :
مقدمه و پیشگفتار
نخستین شناسندگان رودکی
نخستین شناسندگان نیما یوشیج
عقاید و افکار رودکی
عقاید و افکار نیما یوشیج
معلومات رودکی و بازتاب آن در اشعارش
معلومات نیما یوشیج و بازتاب آن در اشعار وی
1- آشنایی و تسلط بر زبان فرانسه
2- یادگیری زبان عربی
3- تسلط بر سبک و اوزان اشعار قدما
4- آشنایی با هنر موسیقی
5- تدریس زبان فارسی و عربی
6- توانایی بر نویسندگی و داستان نویسی و نمایشنامه نویسی
7- آشنایی با نقد ادبی
8- تسلط بر سبک رمانتیسم و سمبلیسم
9- آشنایی نیما با فقه و اصول و حکمت
رودکی پدر شعر فارسی و علل و دلایل آن
نیما پدر شعر فارسی و علل و دلایل آن
نکات دستوری و صنایع ادبی در اشعار رودکی
1-1) افعال
2-1) اسمها
3-1) حروف
– استعمال حروف ربط یا اضافه مرکب
4-1) پیشوندها
استعمال و حذف به قرینة پیشوند « بـ » تاکیدی
استعمال پیشوندهای کهن
استعمال پسوند (ومند) به جای مند
استعمال فراوان کاف تحبیب، تصغیر، تلطیف
ابدال حروف
2) ساختار نحوی
2-1) جمله
2-2) ضمایر
3-2) تکرار کلمه
نکات دستوری
اضافه تشبیهی
کاربرد دو حرف اضافه برای یک متمم
صفت جانشین موصوف
صفت فاعلی
صفت بیانی
صفت مفعولی
بدل
قید شک و تردید
قید تنبیه
صوت (شبه جمله تأسف)
ضمیر ملکی
پسوند دارندگی و اتصاف
انواع الف
الف ندا
الف زاید
الف تاکید
الف اطلاق
اسم مصدر
ی مصدری
فعل دعایی
جمله معترضه
اضافه استعاری
واو حالیه
که حالیه
قید حالت
کاربرد می برای تاکید
استفهام تقریری
حرف ربط برای تسویه
نمونههایی از صنایع ادبی در اشعار رودکی
تشبیه
استعاره
استعاره کنائی (از نوع تشخیص)
کنایه
ایهام
تضاد، طباق
غلو
مجاز
ردالمطلع
جناس زاید
طرد و عکس
تمثیل
هجویه
ذو وزنین
حشو
نکات دستوری و صنایع ادبی در شعر نیما
استعاره
کنایه
مجاز
تشبیه
سمبل
صفت مفعولی مرکب
کنایه
صفت فاعلی مرخم
تاثیر گذاری رودکی و کلام وی بر گویندگان پس از خود
1- سعدی
2- مسعود سعد- قطران تبریزی- ابوالمظفر مکی پنجدهی- سنایی- سعدی- ادیبالممالک
3- سنایی
4- کسایی مروزی- رشید و طواط
5- دقیقی
6- سعدی
7- وزیر ابیطیب مصعبی
8- عنصری بلخی
9- ابوشکور بلخی- فردوسی
10- ابوطاهر خسروانی
11- ابوشکور بلخی
12- فردوسی
13- ازرقی هروی
14- رابعه- عنصری- سنایی غزنوی- قطران تبریزی- امیر معزی نیشابوری- رشید و طواط- ظهیرالدین فاریابی- فریدالدین عطار نیشابوری- خواجوی کرمانی- اوحدی مراغهای
15- سنایی- ابنیمین
تأثیرگذاری نیما و کلام وی بر گویندگان پس از خود
1- شهریار
دو مرغ بهشتی
2- ضیاء هشترودی
3- میرزاده عشقی
4- اسماعیل شاهرودی
5- شین پرتو
6- فروغ فرخ زاد
7- نصرت رحمانی
گستردگی انواع قالبهای شعری در شعر رودکی
گستردگی انواع قالبهای شعری در اشعار نیما یوشیج
رودکی و مدیحهسرایی در اشعار او
نیما یوشیج و مدیحهسرایی
ویژگیهای اشعار رودکی
ویژگیهای اشعار نیما
مضامین اشعار رودکی
مدح
تغزل
توصیف
خمریات
مرثیه
هجو
زهد و پند
مضامین اشعار نیما یوشیج
طبیعت گرایی
شب
انسان دوستی
نمادگرایی (سمبولیسم)
راز و رمز جانوران در شعر نیما
1- آواز قفس
2- پرنده منزوی
3- توکا
4- خریت
5- خروس
6- داروگ
7- روباه
8- سیولیشه
9- شبپره ساحل نزدیک
10- غراب
11- ققنوس
12- قو
13- کاکلی
14- کبک
15- کرم ابریشم
16- کک کی (گاو نر)
17- گاو
18- گرگ
19- لاشخورها
20- مرغ شکستهپر
سبک اشعار رودکی
بررسی سبکی نمونههایی از اشعار رودکی
شعر زندگانی و مرگ
شعر عصا بیار که وقت عصا و انبان بود
نتیجهگیری
سبک اشعار نیما
نمونهای از شعر آزاد نیما «شعر مهتاب
نتیجهگیری
فهرست منابع و مآخذ
بن ما یه های محلی ریشه نژادی ، قومی قبیله ای دارند و بسته به شرایط زمانی و مکانی تغییر پذیرند. زیرا قدرت انتقال معانی و مفاهیم تجربی ـ زیستی (برای بیان فکری خاص) که از عادات و رسوم، نام ها و گویش ها، و فرهنگ عامه اخذ و استخراج شده، را دارند.
مقیاس های محلی فکر ی احتمال دارد در ابعاد وسیع تر گسترش بیابد و مفهوم تازه ای بگیرد، همچنین امکان دارد در سطح یک واژه و یا عنصر تشخص یافته محلی در اثر باقی بماند؛ و تنها نشاندهنده ی وابستگی فرهنگی شاعر به زادگاه و پدیده های پیرامونی باشد.
بی تردید، همذات پنداری در یک فرآیند نوستالوژیک عادی تر و طبیعی تر می نماید، و باعث مانایی و حیات بن مایه های محلی می گردد. قبل از پرداختن به بن مایه های محلی در نیما که موضوع این مقاله است، شاید لازم باشد تفاوت های درونی و ماهوی آن با موتیو یا موتیف را بررسی و بیان نماییم.
بخشی از متن اصلی :
1- مقدمه:
اگر زبان را وسیله و ماده اولیه ادبیات بدانیم، پس از مطالعه زبان یک اثر ادبی می تواند در تحلیل و شناخت بهتر آن کمک کند. به عنوان مثال برسی جنبه های مختلف زبان می تواند درک بهتری از بافت محیطی یک اثر در اختیار پژوهشگر قرار دهد، زیرا کاربرد زبان، طبق پژوهشهای جامعه شناختی زبان تا حد زیادی منعکس کننده بافت محیطی یک جامعه است. در این مقاله سعی نویسنده بر این است که تأثیر و بازتاب طبیعت، فرهنگ و زبان طبرستان را در اشعار نیما موردارزیابی قرار دهد. اما ابتدا بهتر است مرور کوتاهی بر سابقه مطالعه در این زمینه داشته باشیم.
2-زندگینامه
نیما یوشیج که نام اصلی اش علی اسفندیاری بود در سال 1276 شمسی در روستای یوش مازندران چشم به جهان گشود. پدرش ابراهیم خان نوری از راه کشاورزی و گله داری روزگار می گذرانید. ایام کودکی اش را در روستای خود به تحصیل پرداخت و از آنجا به تهران آمد تا در دبیرستان سن لویی که یک مؤسسه متعلق به هیات کاتولیک رمی بود به تحصیل ادامه دهد. در این مدرسه یکی از معلمین وی نظام وفا بود که در اثر تشویقهای او به سرودن شعر روی آورد. او زبان فرانسه را به خوبی فرا گرفت و با ادبیات اروپا آشنا شد. محمدرضا عشقی در روزنامه قرن بیستم بخشی از شعر افسانه نیما را منتشر کرد. نیما در سال 1317 شمسی جزو گروه کارکنان مجله موسیقی، مجله ماهانه وزارت فرهنگ در آمد. وی یک سلسله مقاله در این مجله نوشت و در آنها نظرات فیلسوفان را در خصوص هنر و تأثیر آثار اروپایی را در ادبیات بعضی از ممالک شرقی مورد بررسی قرار داد. او در سال 1328 ه.ش. در روابط عمومی و اداره تبلیغات وزارت فرهنگ مشغول به کار شد و بالاخره در سال 1338 شمسی در تجریش تهران دار فانی را وداع گفت.
این فایل به همراه چکیده ، فهرست مطالب ، متن اصلی و منابع تحقیق با فرمت word در اختیار شما قرار میگیرد
تعداد صفحات : 26
سالهاست که نام رودکی پیوسته با عنوان «پدر شعر فارسی» و نام نیما یوشیج (علی اسفندیاری) با عنوان «پدر شعر نو فارسی» همراه بوده است و گاه خواننده بدون آنکه علت واقعی این وجه تسمیه را بداند آن را به خاطر سپره و بارها ذکر نموده است.
شاعران بزرگواری که هر کدام در اعتلای فرهنگ و ادب غنی ایرانی بسیار کوشیدهاند و تأثیرگذار بودهاند و هرکدام تحولات بسیار عظیمی را در زمانه و عصر خویش حاصل کردهاند.
افراد بسیاری نیز در معرفی آنان و توضیح و گزارش آثارشان گام نهادهاند.
در این تحقیق کوشیده شده است تا بین مبانی فکری و سنت شعری این دو شاعر، مقایسهای انجام دهم و در ضمن به علل و دلایلی که باعث شده است از میان خیل عظیم شاعران و گویندگان فارسی از دیرباز تاکنون این دو را به عنوان پدران شعر فارسی برگزیدهاند، اشاره نمایم.
به نظر محقق برای یک مقایسهی اصولی و صحیح، نخست باید به بررسی و شناخت جزئیات مطالب مورد قیاس پرداخت و سپس نتیجهگیری نمود. البته قابل ذکر است که اگر بخواهیم یک مقایسهی نسبتاً اصولی انجام دهیم؛ باید با توجه به آنکه تعداد ابیات بر جای مانده از این دو شاعر بسیار از لحاظ کمیت با هم اختلاف دارند و چون تعداد ابیات بر جای مانده از رودکی کمتر از هزار بیت است ولی در مورد نیما یوشیج این تعداد چندین برابر میباشد؛ لذا به ذکر پارهای از آنها میپردازیم تا بدین وسیله یک توازن تقریباً منطقی بین شمار ابیات این دو شاعر از لحاظ ارزیابی برقرار گردد.
لازم به ذکر است که در تذکرهها و کتب تاریخ ادبیات دربارهی شمار اشعار رودکی سخن بسیار گرفتهاند: برخی آن را متجاوز از یک میلیون بیت میدانند و برخی دیگر بر آناند که 700 هزار بیت بوده، و نیز آوردهاند که شعر رودکی در صد دفتر گردآوری شده بوده که بیگمان این ارقام مبالغهآمیز است. آنچه مسلم است آن است که رودکی پر شعر بوده و اکنون همانطور که ذکر شد مقدار اندکی از سرودههای او در دست است.
در این مجموعه تلاش شده است که با بررسی و تفحص بر روی اکثر آثار و تحقیقاتی که در باب این دو شاعر شده است و در کنار هم قرار دادن آن مطالب به نتیجهای که مورد نظر است، دست یافته شود. در باب رودکی و نیما یوشیج تحقیقات و کتب فراوانی به انجام رسیده و تألیف شده است؛ اما آنچه اکنون پس از سالها میتواند انگیزهای برای تأمل و تألیفی دوباره در شعر و زندگی این دو شاعر باشد، یکی همان مقایسهی مبانی فکری و سنت شعری این دو است و نیز شاید با این روش پارهای از ابهامات با این روش از میان برداشته شود و دیگر آن که شاید در کنار هم قرار دادن مطالب به صورت مقایسهای راه تازهای را در نقد و تحلیل اشعار این دو گویندهی شهیر ایرانی به همراه داشته باشد.
مجموعهی حاضر به هر حال کوششی است برای آشنایی و باز آشنایی که از منابعی بسیار با ارزش در این زمینه مدد جسته است.
*** لازم به ذکر است فایل مذکور 250 صفحه می باشد***