کتاب- آموزش برق کشی ساختمان و اصول و قوانین حاکم بر آن- در 330 صفحه- در قالب وردword

اختصاصی از کوشا فایل کتاب- آموزش برق کشی ساختمان و اصول و قوانین حاکم بر آن- در 330 صفحه- در قالب وردword دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

نحوه سیم کشی ساختمان

برای اینکه بتوان در یک ساختمان عملیات سیم کشی را انجام داد ذکر مواردی ضروری است که برای دانشجویان برق از همین جا شروع می شود.

.

اولین قدم این که هیچوقت به خودتان ترس ،من نمیتونم،من بلد نیستم،من پیش کسی یاد نگرفته ام و… این گونه موارد را از خود دور کنید چون شما در دوره هنرستان هم مدارات سه فاز کار کردید هم مدار های روشنایی ساختمان هم با خطر کار آشنایی داشتید و هم خیلی موارد دیگر پس فقط باید یا علی گفته وآغاز کنید. وقتی به یک ساختمان نیمه کاره وارد میشوید به همه جای آن به خوبی نظارت کنید اگر کارفرما برایتان نقشه فنی داد که مشکل تا حدودی حل است ولی اگر نقشه نبود به صورت سلیقه ای البته با اصول و رعایت شرایط و استاندارد های مهندسی برق به پیش بروید. وسایل و ابزار کارمورد نیازدرابتدای کار: فعلا چون به صورت حرفه ای وارد کار نشده اید لذا برخی وسایل ضروری و مورد نیاز را که با آنها سرو کار دارید بیان می شود : ۱:اگر توان مالی داشتید یک عدد دژبور یا همان دریل چکش دار و اگر توان مالی نداشتید یک عدد چکش و قلم کافی است(این وسیله برای ایجاد شیار در دیوار برای جایگذاری لوله ها و سایر اقلام نصب به کار گرفته میشود) ۲:موکت بر: که این وسیله نیز برای بریدن لوله های پی وی سی یا لوله های خرطومی به کار میرود که در استفاده از این وسیله باید دقت کافی را داشته باشید چون تیز وبرنده است. ۳: تراز: این وسیله همانگونه که از نامش پیداست برای تراز کردن یک سطح یا تراز کردن ایستاده یک وسیله به کار میرود.که برای تراز کردن قوطی کلید و پریز و همچنین برای تراز کردن وطی فیوز و دیگر عناصر به کار میرود. ۴:ریسمان رنگی: اگر در جایی قرار است تعداد زیادی کلید و پریز هرکدام با هم نوع های خود به طور همسان وهم اندازه از کف ساختمان دیده شوند این وسیله به کار می رود همچنین این وسیله در لوله های کشی های فولادی برا اندازه کردن جعبه های فلزی به کار میرود. ۵:شیلنگ تراز: وقتی وارد ساختمانی میشوید که آماده برق کاری است آگر به کف آن محل دقت کرده باشید خواهید دید که سطح ناهمواری دارد و اصلا هم سطح نیست و جایی چاله و جایی دیگر بلند است در این گونه موارد و به طور کلی اولین مرحله در برث کاری شیلنگ تراز زنی است که اندازه پریز ها و کلید ها از کف معلوم شود و نیز در پر کردن شیلنگ تراز باید دقت کنید که در داخل آن هوا نباشد و کاملا پر آب باشد حتی کوچکترین ذره از حباب هوا نیز نباید در داخل آن دیده شود و بعضی موارد دیگر که در جای خود به آنها اشاره خواهم کرد. ۶: و برخی ابزار که دوستان در جای خود با آن آشنایی کامل دارند شروع به کار برق کاری: ابتدا توسط شیلنگ تراز اندازه پریز ها را از کف مشخص کنید که معمولا ۶۰ سانتی متر از کف که ۱۰ سانتی متر برای پر کردن کف و ۵۰ سانتیمتر دیگر برای پریز های برق و تلفن و … البته اندازه را کارفرما خود خواهد و طبق نقشه یا به طور سلیقه ای تعداد پریز های که در یک اتاق یا حال و پذیرایی قرار خواهید داد را مشخص کنید اگر در یک راستا بودن از ریسمان رنگی استفاده کنید و اگر در یک راستا نبودند از شیلنگ تراز جای آن را مشخص کنید تا در یک سطح قرار گیرند (برای روشنایی و دیگر موارد نیز به همین ترتیب) دقت داشته باشید که در شیلنگ تراز زنی باید دو نفر بوده که یکی اندازه اصلی را نگه داشته و دیگری به تعداد اندازه زنی را انجام دهد و در موق حرکت فقط یم نفر با انگشت دست بر سر شیلنگ گذاشته تا آب آن خارج نشود و در موقع اندازه زنی نباید هیچ کدام از دو نفر دست در سر آن نگه دارند چون اندازه آن تغییر خواهد کرد. بعد از انجام این کار محل قرار گیری پریز های تلفن و برق و روشنایی را کنده کاری کرده و قوطی های آنها را در جای خود قرار دهید و دقت کنید که لبه های قوطی باید با سطح گچ سیاه درست در یک راستا قرار گیرند و همچنین با قوطی بعدی فاصله مناسب داشته باشد تا در موقع نصب مشکلی ایجاد نشود و همچنین باید به وسیله ای تراز هم یه صورت افقی و هم به صورت عمودی تراز باشد سپس توسط گچ آنها را در جای خود محکم کنید.کار بعدی که باید انجام بدهید این است که لوله گذاری را انجام دهید بهتر است که برای پریزها از چند فاز متفاوت بسته به مساحت و بزرگی محل و طبق استاندارد برای هر ۵۰ یا ۷۰ متر مربع مساحت یک خط تغذیه روشنایی در نظر بگیرید برای لوله گذاری نیز از لوله های پی وی سی نمره ۱۳٫۵ استفاده کنید. جهت ارتباط پریز های تلفن و برق لوله گذاری را از کف عبور دهید و در آشپزخانه مجاز به این کار نیستید و برای لوله های روشنایی نیز محلی که قرار است چراغ در آن محل قرار گیرد را سوراخ کرده وتوسط زانو لوله ای از سقف آویزان کنید و امتداد لوله را به کلید یا به جعبه تقسیم وصل کنید (در داخل ساختمان دیگر کمتر از جعبه تقسیم استفاده میشود به خاطر زیبایی) و اگر مساحت زیاد بود روشنایی را طبق اصول پخش کنید به عبارتی مابین لامپ ها باید دو برابر لامپ و دیوار باشد.برای لوله های آنتن نیز لوله آنتن در مرکز باشد لوله ی آن باید در گوشه ساختمان قرار گیرد و با نوع سلیقه و قرار گیری لوازم تصویری هماهنگ باشد و بهتر است که قوطی های آن نیز در دو قسمت حال یا پذیرایی قرار گیرد. بعد از مراحل لوله گذاری نوبت به سیم انداختن داخل لوله ها خواهد بود که این کار توسط فنر سیم کشی صورت میگیرد و معمولا در برق کاری ساختمان های کوچک در صورت نبود ارت دو عدد سیم و در صورت وجود ارت سه عدد سیم موجود می باشد که سیم زرد رنگ همیشه بیانگر ارت و سیم آبی همیشه بیانگر نول و دیگر رنگ ها بیانگر فاز می باشد.(متاسفانه این تداخل رنگ در بسیاری موارد رعایت نمی شود).اگر سیم زرد رنگ یا ارت و سیستم ارت وجود نداشت از رنگ های آبی و رنگ دیگر مانند قرمز استفاده کنید به طوری که برای روشنایی از سیم های نمره ۱٫۵ و برای پریز از سیم های نمره ۲٫۵ استفاده کنید. سر فنر دار فنر سیم کشی را داخل لوله گذاشته و پس از عبو کامل از لوله و خارج شدن از طرف دیگر لوله (در صورت به سختی عبور کردن فنر از گریس استفاده کنید و کمی گریس به سر فنر بمالید تا نرم تر حرکت کند) سپس یک سر سیم های افشان را توسط سیم چین لخت کرده و به سر خاردار فنر با چسب لنت وصل و از طرف فنر دار بکشید تا سیم ها از داخل لوله عبور کنند و متناسب با اندازه سیم ها را قطع کرده و برای سایر لوله ها نیز همین امر را تکرار کنید. فقط در مورد روشنایی و کلید های دو پل سه رشته سیم عبور خواهد کرد سیم اول نول و دو سیم دیگر برای لامپ های اول و دوم و می توانید رنگ فاز ها را مثلا سبز و قرمز انتخاب کنید که لامپ اول قرمز و لامپ دوم سبزو یا برعکس ولی دقت داشته باشید که سیم های مربوط به لامپ ها نباید در مسیر دیگری قطع شوند. تذکر : هرگز از سیم های دو تیکه یا لخت در داخل لوله استفاده نکنید. برای سیم های تلفن نیز با توجه به نوع کار از ۲ زوجه و۴ و بیشتر نیز استفاده کنید اگر خط تلفن یک عدد بود همان ۲ زوجه کافیست. در مورد جعبه فیوز ذکر مواردی لازم است که برای کابل یا تغذیه ورودی از فیوز ۲۵ آمپر و برای روشنایی از فیوز ۱۰ آمپر و برای پریز ها از فیوز ۱۶ آمپر استفاده کنید.همیشه در داخل جعبه فیوز از فیوز ۱۰ و ۱۶ آمپری از هر کدام یک عدد به عنوان رزرو استفاده کنید.لوله های ورودی به جعبه فیوز را مرتب قرار داده و در جای خود محکم کنید این لوله ها را به انشعاب های خود متصل کرده و اقدامات مربوطه را انجام دهید.برای بار های پر مصرف مانند لباس شویی و یخچال یک تغذیه جداگانه (پریز) در نظر بگیرید. اما بعد از مراحل گفته شده نوبت به نصبیات می رسد که اتمام کار محسوب می شود و باید با دقت زیادی انجام گیرد. در مورد نصب پریزها مورد خاصی وجود ندارد فقط موقع نصب از اتصالات مطمئن شوید که محکم هستند. در مورد کلید ها برای کلید های تک پل پیچی که رنگ قرمز یا رنگی متفاوت از دیگر پیچ ها دارد به عنوان تغذیه یا فاز محسوب می شود که سیم دارای رنگ قرمز (دقت کنید رنگ های آبی و زرد نباید به این پیچ وصل شوند در تذکرات به این مورد اشاره شده است) کلید فقط واسط قطع و وصل فاز است یعنی سیم باید به همان رنگی باشد که است. در مورد کلیدهای دو پل می توانید برای پل اول قرمز و برای پل بعدی رنگ دیگری به جز آبی و زرد انتخاب کنید تا اشتباه نکنید.بعد از نصب کلید و پریزها و لامپ ها و سایر تجهیزات دیگر نوبت به اصلی ترین کار که سر بندی در داخل جعبه فیوز است. اگر از جعبه تقسیم نیز استفاده کرده اید اتصالات را به کمک ترمینال انجام دهید به طوری که فاز و نول را به ترمینال ها وصل کرده و انشعابات را از آن جدا کنید.با انجام این مراحل به جعبه فیوز خواهید رسید که در این موقع با انبوهی از سیم ها روبه رو خواهید شد در این موقع سیم های آبی رنگ را به صورتی که در آخر طولی باشد و فقط در انتها به یک رشته سیم تبدیل شود یعنی به عبارتی سیم اول را به طوری که سیم قطع نشود را الخت کرده و سر سیم دومی را به آن وصل کنیو و به همین ترتیب تا آخر و در نهایت یک رشته سیم حاصل می شود که آن را به نول شبکه وصل کنید. اما در مورد فاز قضیه فرق خواهد کرد به طوری که فاز ورودی شبکه را به ورودی فیوز ۲۵ آمپری وصل می کنید و از خروجی فیوز ۲۵ آمپری به هر کدام از فیوز ها یک انشعاب گرفته تا تغذیه آنها نیز تکمیل شود سپس سیم های افشانی که برای فاز انتخاب کرده اید را به خروجی هر کدام از فیوز ها وصل می کنید و سر بندی ها را محکم و تمیز انجام دهید تا عیبی از نظر فنی نداشته باشد.

تذکرات مهم:

۱: تا حد امکان از شلوغ کردن دیوارها و قوطی گذاری های اضافی خود داری کنید.

۲: در هنگام لوله گذاری از لوله های شکسته استفاده نکنید و در صورت بلند بودن مسیر از بوش برای اتصال لوله ها به یکدیگر استفاده کنید و توسط لنت محکم به هم ارتباط دهید.

۳: برای یک اتاق خواب یک روشنایی و یک شب خواب کافیست.

۴: سعی کنید لامپ ها را در مرکز اتاق ها و در حال وپذیرایی در امتداد یکدیگر باشند.

۵: اندازه ها را در هر مورد حتما رعایت کنید که موجب خرابی و ظاهر بد نشوند.

۶: رنگ پیچ کلیدها نباید اشتباهی متصل شود.

۷: در حمام از کلید و پریز ضد آب استفاده کنید و لامپ را داخل حباب شیشه ای قرار دهید.

۸: در موقع نصب کلید ها و پریز ها و جعبه فیوز از تراز استفاده کنید.

۹: هرگز سیم تلفن و برق را باهم از داخل یک لوله عبور ندهید.

۱۰: در ترمینال ها سیم های افشان را کامل در داخل ترمینال قرار دهید حتی یک رشته موجب اتصال خواهد شد.

۱۱: در موقع نصب جانب احتیاط را رعایت کنید.

نقشه تاسیسات الکتریکی اجرا شده مهترین بخش برای افزایش مهارت شما در سیم کشی ساختمان است برای دانلود نقشه سیم کشی ساختمان های بزرگ اینجا کلیک کنید.

همچنین جزوه ای فوق العاده موثر برای اجرای روشنایی های فوق العاده کاربردی توسط رله های الکترونیکی موجود است که می توانید از اینجا دانلود کنید.

همچنین برای افزایش مهارت در سیم کشی ساختمان با انواع سیستم های به روز می توانید به این بخش مراجعه کنید

51-  فاصله دتکتور از اسپرینکلر یا آب پاش سقف 60 سانتیمتر می باشد (معمولا در پارکینگ ها کاربرد دارد).

52- در ساختمان های 4طبقه و بیشتر، بالای هر اتومبیل باید یک آب پاش یا اسپرینکلر موجود باشد .

53- برای مهمانسراها دتکتور آژیر سرخود باید گذاشت .

54- ساختمان های از 23 متر به بالا نصب صاعقه گیر اجباریست ، 7 طبقه به بالا

55-   حداقل از کابل50 میلیمتر مربع جهت ارت صاعقه گیر استفاده شود و توصیه می شود که کابل 70 میلی متر مربع بکار برده شود  و 2 مسیر کشیده شود ( یکی برای بای پس )

56-  هر 45 متر ارتفاع یک رینگ دور ساختمان کشیده شود که اگر صاعقه به بدنه ساختمان زد به رینگ و هادی های نزولی متصل به رینگ هدایت شود.

57-  نصب چراغ آلارم برای ساختمانهای 8 طبقه و بالاتر الزامیست یا 28 متر ارتفاع و بیشتر.

58-  استفاده از چاه آسانسور جهت عبور تاسیسات برقی به استثناء کابل آسانسور ممنوع است .

59-  کابل تغذیه آسانسور پنج در ده 5*10میلی متر مربع یا پنج در شانزده 16*5 میلیمتر مربع باشد .

60-   درموارد خاص برق اضطراری پیش بینی گردد که مجهز به سیستم change over باشد .

61-  تابلو برق و آمپلی فایر سیستم آنتن مرکزی داخل خرپشته باشد ( در فضای آزاد بام نباشد )

62- سیم های سیار کارگاهی باید حتما کابل(با روکش مضاعف)باشد و با ارتفاع 2.5 متر از کف رد شوند و در محل رفت و آمد و آسیب قرار نگیرند و این نکته در مرحله ابتدای کار باید توسط صاحب کار یا ناظر مقیم یا سرپرست کارگاه به همه کاربران وسایل برقی مانند نجار و جوشکار و بالابر تذکر داده شود و سیم ارت ابزارشان را استفاده کنند.

63- برای ساختمان های 4 طبقه (5سقف)سیستم دتکتور سیم کشی شده با تابلو مرکزی الزامی است و در تمام ساختمان های دارای زیرزمین، حتی اگر یک طبقه بود هم باید سیستم دتکتور سیم کشی شده با تابلو مرکزی اجرا شود.

برای ساختمان های بیشتر از 1000 متر مربع همسیستم دتکتور سیم کشی شده با تابلو مرکزی الزامی است.(برای سایر ساختمان ها سیستم اعلام حریق اختیاری است، بر اساس ریسک محل و تعداد واحدها، مثلا برای 3طبقه 6 واحدی یا 12 واحدی هم توصیه می شودسیستم دتکتور سیم کشی شده با تابلو مرکزی اجرا شود)

64- لوله کشی سیستم های روشنایی و پریزهای برق با لوله های P.V.C سخت نمره 13.5 Pg برای عبور چهار سیم و با نمره ی pg 16 برای عبور شش سیم انجام شود .

65- لوله کشی سیستم های پریز برق و تلفن می تواند از کف انجام گیرد ولی باید سریعا به تایید دستگاه نظارتی رسانیده و روی آنرا با ملات ماسه سیمان ماهیچه کشی کرد.

66- لوله کشی هایی که در سقف کاذب انجام می شود ترجیحاً از مسیرهای مشخص و مشترک و با بست و ساپورت مناسب انجام گردد که هنگام پیچ کردن یا میخ کوبیدن در سقف مسیر مشخص باشد.

67- استفاده از لوله های خرطومی پلاستیکی از سال89 ممنوع شده چون بسیار کم استقامت هستند مخصوصا بعد از گذشت چند سال به شدت شکننده می شوند و عبور فنر از آن باعث شکسته شدن آن می شود و سر پیچ ها سیم از آنها عبور نمی کند و مهمتر از همه اینکه به شدت در حریق، شعله ور می شود و گاز سمی هم تولید می کند.

68- ارتفاع نصب پریزهای برق و تلفن در فضای اداری و اتاق ها 30 سانتیمتر از کف تمام شده و در فضاهای مرطوب (آبدارخانه – سرویس های بهداشتی – موتورخانه و . . . )   120-110 سانتیمتر از کف تمام شده می باشد .

69- بهتر است چراغ های دیواری 60  سانتیمتر پایین تر از سقف تمام شده نصب گردد .

70- سیم مصرفی برای کلیه سیستم ها باید از نوعNYAF و دارای علامت استاندارد و محصول کارخانجات معتبر باشد

71- برای جلوگیری از افت ولتاژ باید کنتور برق در نزدیکترین محل به تیر برق نصب شود .

72-تابلوهای برق ورودی و خروجی از پایین و بالا و از نوع دیواری و دسترسی از جلو می باشند و باید به   گونه ای ساخته شوند که حداقل درجه حفاظت IP44 را داشته باشد یعنی از آب باران و برف و پاشش مقطعی آب در امان باشد.

73- بدنه تابلوهای برق از ورق 1.5میلیمتر با رنگ کوره ای مناسب پخته شده بوده و به لولا و قفل و نوار پلاستیکی و پلاک مناسب مجهز شود .

74- کابل ورودی تابلوهای برق حداقل باید مقطع mm2 3*10 میلیمتر مربع را دارا باشند.

75- لوله های فلزی و پوشش های فلزی سیم های عایق دار ، نباید به عنوان سیم برگشت ، سیم نول یا سیم محافظ مورد استفاده قرار گیرد. 

76- داخل کلیدها و پریزها 15 سانتی متر سیم رزرو یا یدکی اضافه در نظر گرفته شود که در آینده اگر سر سیم خراب شد، سیم کافی برای بریدن و سرسیم جدید داشته باشیم.

77- حداکثر فاصله پریزها از یکدیگر 3 متر است یعنی در یک اتاق پذیرایی با طول 6 متر روی هر دیوار حداقل 2 عدد پریز نیاز داریم و در اتاق با 8 متر طول روی هر دیوار طولی 3 عدد پریز نیاز داریم. (این قانون برای جلوگیری از کشیدن سیم سیار در آینده است. سیم های سیار ممکن است دست و پاگیر باشند و باعث برق گرفتگی شوند)

78- فاصله سیم های تلفن و جریان ضعیف از لوله سیم برق باید حداقل 12 سانتی متر باشد. مگر آنکه سیم های جریان ضعیف شیلد شده باشند.

79- فاصله سیم های برق از لوله آب و گاز و تاسیسات این چنینی مثل لوله های تخلیه آب باید حداقل 15 سانتی متر باشد.

80- هنگام عبور لوله های برق از درز انبساط ساختمان(مثل دانشگاه و کتابخانه و تالار و مدرسه) باید از لوله فولادی خرطومی قابل انعطاف برای سیم کشی استفاده شود.

81- برای کابل ها در هر طبقه دریچه بازدید اجرا شود به این دلیل که ردگیری و تعویض مدارها در آینده بدون اشکال انجام پذیرد که این امر در مقررات ملی مبحث 13 بند 4-1-4 ذکر شده است.

82-  ارتفاع پریزها در آشپزخانه بررسی شود که برای لباسشویی 70 سانتی متر (30 سانتی متر دورتر از لوله تخلیه آب)و برای اجاق گاز 30 سانتی متر باشد که اگر پریز اجاق گاز بالاتر باشد حرارت برگشتی فر برای آن خطرساز است و اگر مشکل حرارت برگشتی فر را نداریم پریز اجاق گاز هم در 70 سانتی نصب شود. ارتفاع پریز برای هود 180 سانتی متر در نظر گرفته شود.

(البته در آشپزخانه نصب پریز در ارتفاع کمتر از 110 سانتی متر ممنوع است، ولی برای ظرفشویی و لباسشویی شاید خطرناک باشد که پریز آن بالای کابینت قرار گیرد به همین دلیل اگر به اندازه کافی مثلا30 سانتی متر از لوله تخلیه آب لباسشویی یا لوله آب سرد و گرم، پریز را بالاتر قرار دهیم می توانیم با مسئولیت خودمان این اجازه را بدهیم که پریز زیر110 سانت نصب شود)و همچنین در سرویس ها و  آشپزخانه بهتر است ارتفاع نصب کلید و پریز 120 سانتی متر از کف تمام شده باشد که در سرویس ها باید پریز، درپوش داشته باشد یعنی IP44 باشد.

83- ارتفاع نصب آیفون 150 سانتی متر است.(می تواند بیشتر هم باشد)

84- ارتفاع نصب کلید کولر 140 سانتی متر است.(می تواند بیشتر هم باشد)

85- ارتفاع نصب چراغ های دیواری حداقل 220 سانتی متر است.
86- حداقل ارتفاع نصب تابلوهای برق توکار یا روکار از محور افقی آن 160 سانتی متر است(می تواند بیشتر هم باشد)
87- حداقل ارتفاع نصب جعبه تقسیم های توکار یا روکار 220 سانتی متر است.

88- چراغ های فلورسنت می بایست حتما مجهز به خازن 9 میکرو فاراد باشد. برای جبران اثر سلف یا بالاست آنها(به اشتباه ترانس مهتابی گفته می شود).

89- برای مکان های زیر باید روشنایی ایمنی که شدت آن از 10 لوکس کمتر نباشد پیش بینی شود. راهروها و راه های خروجی- راه پله ها- آسانسورها و
سرسراهای آسانسور در طبقات محوطه هایی که در مسیر راه های خروج قرار دارند.(معمولا صاحب کاران چراغ باطری سرخود قابل شارژ در راه پله ها قرار می دهند که قابل قبول است) پریز شارژ این چراغ نزدیک آن و در ارتفاعی بیشتر از 2.5 متر قرار می گیرد که منعی ندارد.

90-  برای چراغ های استخر و سونا که در منازل کنونی زیاد استفاده می شود از ترانس12 ولت باید استفاده شود و برای جلوگیری از برق گرفتگی یک صفحه بریر barrier یا مانع و حائل در ترانس کاهنده باید موجود باشد تا احتمال اتصال سیم پیچ 220 به 12 ولت را از بین ببرد.

91- حداقل فاصله کنتور برق 60 سانتی متر تا تأسیسات آب و 130 سانتی متر تا تأسیسات گاز باشد(1.5 متر با هر یک از آنها توصیه می شود) و 1.5 متر هم جلوی کنتور باید فضای باز وجود داشته باشد.

92- فاصله کابل تغذیه کنتور تا تیر شرکت برق نباید بیشتر از 25 متر باشد.

93- برای مشترکین مجتمع که جمع قدرت قراردادی آنها بیش از 250 کیلو وات می باشد سیستم باسداکت BUSDUCTتوصیه جدی شده است. که باسداکت ها حداکثر هر 3 متر باید در نصب افقی پایه نگهدارنده داشته باشد و باسداکت با دیوار حداقل 10 سانتی متر فاصله داشته باشد که هوا اطراف آن متبادل شود و خنک شود. لبه های کناری باسداکت از شیار حفاظتی دیوار حداقل 2 سانتی متر فاصله داشته باشد. جعبه های انشعاب باسداکت در تمام طبقات باید 140 تا 180 سانت از کف تمام شده فاصله داشته باشد.

در مشهد 8 سقف و بالاتر سیستم باسداکت از طرف شرکت برق اجباری شده

94- فاصله قوطی کلیدها از یکدیگر حداقل باید4 سانتی متر باشد(قبل از نصب قاب رویی)

95- فاصله touch panel ها در برق هوشمند از کف تمام شده حداقل 130 سانتی متر می باشد که می تواند بالاتر هم قرار گیرد. اگر touch panel ها برای استفاده بچه ها و افراد معلول هم کاربرد دارد باید در ارتفاع 110 قرار گیرد. تابلوی برق هوشمند شامل switch actuator ها و رله ها و کنترلر مرکزی باید در ارتفاع 130 قرار گیرد مگر آنکه ابعاد تابلو خیلی بزرگ باشد که این ارتفاع می تواند کمتر شود.

96- سیم انتقال دیتا در برق هوشمندیا BMS حداکثر می تواند AWG20 باشد یعنی حداقل قطر آن 0.8 میلی متر مجاز است یا حداقل سطح مقطع مجاز آن 0.5 میلی متر مربع می باشد.

1. برای موتور جکوزی حمام نباید پریز گذاشت، بلکه باید نیم متر از کابل ضد رطوبت از دیوار بیرون آید و با مفصل آب بندی به کابل وان جکوزی متصل شود و کاملا آب بندی شود و یک محافظ جان جداگانه در جعبه فیوز برای مدار حمام نصب شود.

98. لوله های برق باید در دیوارها حداقل 1.5 سانت زیر سطح تمام شده قرار گیرد و لوله های برق نصب شده در کف

کتاب- چیلر و انواع آن- در 80 صفحه

اختصاصی از کوشا فایل کتاب- چیلر و انواع آن- در 80 صفحه دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

چیلر (به انگلیسی: Chiller) دستگاهی است که حرارت را از مایع (معمولاً آب) بر اساس سیکل تبرید تراکم بخار و یا جذبی می‌زداید. این مایع می‌تواند برای خنک کاری هوا و یا دستگاه‌هااستفاده شود که معمولاً به صورت سیکل و درون یک مبدل حرارتی جریان دارد. به عنوان یک محصول جانبی مهم، حرارتی که از مایع جذب شده یا باید به محیط خارج دفع شود یا برای کارایی‌های بالاتر برای مقاصد گرمایی استفاده شود. نگرانی‌هایی در مورد طراحی و انتخاب چیلرها وجود دارد. این نگرانی‌ها شامل، کارایی، بازده، تعمیر و نگهداری، آسیب پذیری‌های محیطی است.

انواع چیلرها

چیلرها به دو دسته چیلرهای تراکمی و چیلرهای جذبی تقسیم می‌شوند. شکل دیگر تقسیم بندی چیلرها بر اساس شکل خنک شدن ماده مبرد است که به سه دسته آب خنک، هوا خنک وتبخیری تقسیم بندی می‌شوند.

چیلرهای تراکمی با استفاده از انرژی الکتریکی و چیلرهای جذبی با استفاده از انرژی حرارتی باعث ایجاد برودت و سرما می‌شوند.

چیلر تراکمی

در چیلرهای تراکمی گاز ابتدا توسط کمپرسور، متراکم می‌گردد. این گاز سپس به کندانسور وارد شده توسط آب یا هوای محیط، خنک شده و به مایع تبدیل می‌گردد این مایع با عبور از شیر انبساط یالوله موئین وارد خنک‌کننده (اواپراتور) می‌شود که در فشار کمتری قرار دارداین کاهش فشار باعث تبخیر مایع گردیده و در نتیجه مایع سردکننده با گرفتن حرارت نهان تبخیر خود از محیط خنک‌کننده، باعث ایجاد برودت در موادی که با قسمت خنک‌کننده در ارتباطند می‌گردد. سپس گاز ناشی از تبخیر، به کمپرسور منتقل می‌شود.

با عبور بخار با سرعت در یک مسیر هوای کندانسور مکیده می‌شود. خلاء در کندانسور به علت تبدیل بخار به اب و اختلاف حجم بین بخار و اب ایجاد می‌گردد

انواع چیلر تراکمی

• چیلر تراکمی رفت و برگشتی
• چیلر تراکمی اسکرو
• چیلرهای تراکمی اسکرال Scroll
• سانتریفیوژ

کنترل کننده‌های فشار در چیلر تراکمی

کنترل فشار بالا و پایین

این وسیله جهت کنترل کردن فشار دستگاه می‌باشد، دو لوله موئین در این کنترل وجود دارد که لوله LP را به قسمت مکش کمپرسور متصل کرده و لوله HP را به قسمت فشار بالا.

در سیستم چیلر کمپرسور باید با فشار مکش و دهش معینی کار کند. هرگاه از این فشار کمتر یا بیشتر شود این کنترل عمل کرده و دستگاه را خاموش می‌کند. کنترل فشار بالا و پایین قابل تنظیم می‌باشد.

در چیلر تراکمی با کندانسور آبی معمولاً فشار پایین را روی ۳۰ psi و فشار بالا را روی psi ۲۲۰ و با کندانسور هوایی فشار پایین را روی ۴۰ و فشار بالا را روی ۲۵۰ psi می‌توان تنظیم کرد.

اگر کمپرسور بر اثر فشار بالا قطع شود باید از سیستم رفع عیب شده و کلید ریست را فشار دهیم ولی اگر بر اثر فشار پایین قطع شود دوباره بر اثر افزایش گاز دستگاه روشن می‌شود.

کنترل فشار روغن

این وسیله جهت کنترل کردن مداوم فشار روغن کمپرسور می‌باشد. اگر در کمپرسور فشار روغن نباشد باعث صدمه دیدن آن می‌شود. کنترل روغن دارای دو لوله موئین می‌باشد که یکی از آنها به قسمت ساکشن (مکش) کمپرسور و دیگری به قسمت فشار روغن کمپرسور متصل می‌شود. بین فشار مکش کمپرسور و فشار روغن باید حداقل ۱۰ psi فشار باشد در غیر این صورت کنترل روغن فرمان قطع می‌دهد. هنگامی که کنترل روغن احساس کند که فشار زیر ۱۰ psi است یک هیتر درداخل کنترل روغن شروع به گرم شدن می‌شود و پس از تقریباً ۹۰ ثانیه حرارت هیتر باعث قطع شدن جریان شده و کمپرسور خاموش می‌شود.

ساختمان چیلر تراکمی

1. الکتروموتور: میل لنگکمپرسور را به حرکت در می‌آورد حرکت دورانی میل لنگ باعث حرکت رفت وبرگشت پیستون در داخل سیلندر می‌گردد در نتیجه گاز مبرد در کمپرسور متراکم می‌شود.
2. کوپلینگ: جفت کننده محور الکترو موتور با محور میل لنگ کمپرسور است.
3. کمپرسور: گاز خروجیاز اواپراتور را متراکم کرده وارد کندانسور می‌کند.
4. لوله رانش: گاز خروجی از کمپرسور را به کندانسور هدایت می‌کند.
5. کندانسور: کندانسور این چیلر از نوع پوسته و لوله است در داخل پوسته گازمبرد و در داخل لوله‌ها آب خنک جریان دارد. گاز داغ و متراکم توسط لوله وارد پوسته کندانسور می‌شود. به علت تماس با لوله‌های مسی حاوی آب خنک، خنک شده به مایع تبدیل می‌شود و از پایین از طریق لوله خارج می‌شود. آب جریانی از طریق لوله وارد کندانسور شده واز طریق لوله خارج می‌شود. آب خروجی از کندانسور به برج خنک کنهدایت می‌شود تا پس از خنک شدن دوباره به کندانسور برگردد.
6. لوله خروج مایع مبرد از کندانسور
7. شیر سرویس کندانسور: برای بستن لولهخروج مبرد از کندانسور در مواقع سرویس و تعمیرات و توقف طولانی دستگاه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
8. شیر تغذیه ماده مبرد: برای شارژ سیستم استفاده می‌شود.
9. فیلتر درایر یا صافی رطوبت گیر: وجود مواد جامد و رطوبت در دستگاه تبرید موجب بروز اشکالاتی می‌گردد که برای جلوگیری آن از وسیله‌ای به نام فیلتر برای گرفتن مواد جامد و درایر برای گرفتن رطوبت موجود در سیستم استفاده می‌شود.
10. شیر برقی: که در صورت وصل بودن جریان الکتریکیمسیر عبور مایع مبرد را باز نگه می‌دارد این شیر برقی از ترموستات فرمان می‌گیرد.
11. شیشه رویت یا سایت گلاس: میزان تغذیه ماده مبرد در سیستم و همچنین وجود رطوبت بیش از حد را در سیستم مشخص می‌نماید.
12. اواپراتور: ماده مبرد پس از عبور از شیر انبساط وارد اواپراتور چیلر می‌شود ودر داخل لوله‌های مسی تبخیر شده و به صورت بخار از اواپراتور خارج می‌شود. تبخیر در اواپراتورباعث سرد شدن آب جریانی در پوسته می‌گردد. آب سرد شده از محل بطرف هواساز و فن کویلها جریان می‌یابد و در برگشت از هواسازیا فن کویلها از محل وارد اوپراتور چیلر می‌شود.
13. شیر انبساط ترموستاتیک: که از دمای گاز خروجی از اواپراتور تأثیر گرفته مقدار مادهمبرد ورودی به اواپراتور را تنظیم می‌نماید.
14. لوله مکش: که گاز خروجی از اواپراتور از طریق لوله وارد قسمت مکش کمپرسور می‌گردد.
15. تابلو وسایل اندازه‌گیری و کنترل فشار: که مانومترهای فشار زیاد و فشارکم کنترل فشار کم و زیاد و منترل فشار روغن روی آن نصب شده‌اند.[۱]

اصول کار چیلر تراکمی

اصول کار چیلر تراکمی بدین شکل می‌باشد که سیال مبرد وارد لوله‌ها یا به اصطلاح تبخیر کننده که در داخل اتاق یا محلی که می‌خواهیم سرد کنیم می‌شود گرما از هوای اتاق به سیال مبرد داده می‌شود و سیال در نتیجه گرفتن گرما تبخیر می‌شود و در عوض درجه حرارت اتاق پایین می‌آید و دارای شرایط زیر باشد:

• دمای آب رفتبرج خنک کن بایستی ۲۸ درجه سانتیگراد باشد.
• دمای آب برگشت برج خنک کن بایستی ۵ درجه سانتیگراد با رفت اختلاف داشته باشد.
• فشار گاز فریون در مکش چیلر تراکمی بایستی ۴۵ تا ۷۵ پیاسآی ورانش ۲۰۰ تا ۲۶۰ پیاسآی باشد با کندانسور آبی.
• هنگامی که می‌خواهیم گاز تزریق کنیم بایستی شیر سرویس آن را ببندیم.
• در حالت کارکرد چیلر تمامی شیرهای آن بایستی باز باشد. مکش - رانش - مایع.
• برای روشن کردن چیلر ابتدا فن برج سپس پمپ فن کوئل و بعد از آن پمپ برج را روشن می‌کنیم.
• برای وکیوم کردن چیلر بایستی چیلر خاموش باشد.
• برای روغن زدن هم بایستس دستگاه خاموش باشد.
• فشار روغن حداقل PSi 20 بیشتر از درجه فشار مکش باشد.
• سطح شیشه نشان دهنده مایع مبرد باید صاف و بدون حالت کف زدگی باشد.
• روغن داخل کمپرسور حدود ۱/۲ سطح شیشه روغن نما باشد و اگر از ۱/۴ سطح شیشه کمتر باشد روغن لازم را تأمین کنید.
• مقدار اسید برای هر ظرفیت چیلر معادل ۱/۵ کیلوگرم پیشنهاد می‌شود.
• از گیج قرمز برای فشار زیاد و تست ازت استفاده می‌شود.
• از گیج آبی (یا سبز) برای فشار کم و وکیوم کردن دستگاه چیلر استفاده می‌شود.
• در کنار دریا فشار وکیوم بایستس ۱٫۲۹ اینچ جیوه باشد و در تهران ۲۷ اینچ جیوه.

چیلر جذبی

در چیلرهای جذبی برخلاف چیلرهای تراکمی از جذب کننده (Absorber) و مولد حرارتی (ژنراتور) بجای کمپرسور استفاده می‌گردد. عمومی‌ترین خنک‌کننده در چیلرهای جذبی سیستم برمید لیتیم(لیتیوم برماید) است. در این سیستم، در قسمت جذب کننده، بخار آب توسط لیتیوم برماید غلیظ جذب شده و در قسمت مولد حرارتی، آب بر اثر حرارت تبدیل به بخار می‌شود. بخار آب در کندانسور که دارای فشار ۱/۰ اتمسفر است به حالت مایع در می‌آیدو سپس در خنک‌کننده که تحت فشار ۰۱/۰ اتمسفر دوباره به بخار تبدیل می‌گردد و آب برای اینکه تبخیر گردد گرمای نهان خود رااز محیط خنک‌کننده می‌گیرد و باعث ایجاد برودت می‌گردد سپس بخار آب ایجاد شده در خنک‌کننده به جذب کننده منتقل می‌گردد و دوباره این چرخه تکرار می‌شود.

انواع چیلر جذبی[ویرایش]

۱- گروه تک اثره (Single effect)

که خود به سه دسته چیلرهای تک اثره با تغذیه بخار، تک اثره با تغذیه آب داغ (دمای بالای ۱۰۰ درجه سانتیگراد) و تک اثره با تغذیه آب گرم (دمای زیر۱۰۰ درجه سانتیگراد) تقسیم می‌شوند که نحوه کار آنها مشابه بوده و همگی دارای حداقل یک مولد حرارتی می‌باشند.

۲- گروه دو اثره (Double effect)

که به دو دسته دو اثره با تغذیه بخار و دو اثره با شعله مستقیم طبقه‌بندی می‌شوند. این چیلرها، جز نسل جدید چیلرهای جذبی بوده و دارای سیکل تبرید کاملتری نسبت به چیلرهای جذبی تک اثره‌است.

انواع چیلر

چیلر : به دستگاه تولید برودت بر اساس عکس چرخه رانکین، چیلر گفته می شود. در این دستگاه مبرد چهار مرحله افزایش فشار (compress)، حرارت دهی و میعان (condense)، کاهش فشار (expansion) و حرارت گیری و تبخیر (evaporation) را در یک چرخه طی می نماید. به این صورت که مبرد مایع در فشار پایین حرارت را از محیط سرد در اواپراتور گرفته و بخار می شود، بخار تولید شده توسط مرحله افزایش فشار به فشار و دمای بالاتر می رسد، حرارت در این مرحله از بخار داغ گرفته شده و مبرد پس از طی نمودن مرحله اختناق به صورت مایع برای بازگشت به اواپراتور آماده می شود.

1- مرحله افزایش فشار (کمپرس):

این مرحله به دو صورت رخ می دهد که بر اساس آن چیلرها نیز به دو دسته کلی تراکمی یا جذبی طبقه بندی می شوند.

چیلرهای تراکمی:

در این نوع چیلرها وظیفه افزایش فشار مبرد بر عهده کمپرسور می باشد. کمپرسور مبرد بخار شده در مرحله حرارت گیری (اواپراتور) را متراکم کرده و وارد مرحله حرارت دهی (کندانسور) می نماید.

این چیلرها که منبع تغذیه آنها برق است، دارای بازده (COP) بالایی بوده و معمولا 4 تا 7 برابر انرژی الکتریکی وارد شده به دستگاه را از منبع سرد (اواپراتور) و به منبع گرم (کندانسور) تحویل می دهند. این چیلرها بر اساس نوع کمپرسور به انواع رفت و برگشتی، اسکرو، اسکرال و سانتریفیوژ تقسیم بندی می شوند که تفاوت آنها در یک مقاله مجزا قابل بحث است.

چیلرهای جذبی:

تفاوت این چیلرها با چیلرهای تراکمی در مرحله افزایش فشار می باشد. در این چیلرها مبرد پس از اواپراتور، در قسمتی به نام ابزربر (absorber)، جذب یک ماده دیگر در فاز مایع به عنوان جاذب می شوند و حرارت تولید می نماید. (البته این حرارت توسط یک سیکل دیگر از سیستم دفع شده و تاثیر بسزایی در کارکرد سیکل کلی ندارد.) در این حالت مایع به فشار بالاتر پمپ می شود و با گرفتن حرارت در فشار بالاتر از جاذب خود رها شده به کندانسور وارد می شود. چرخه جاذب نیز توسط یک شیر اختناق کامل شده جاذب رقیق شده برای جذب مجدد مبرد به ابزربر برگشت داده می شود. این چیلرها به دلیل افزایش فشار به وسیله پمپ برق زیادی مصرف نمی کنند (در مقابل کمپرسور در چیلرهای تراکمی) و مصرف انرژی اصلی آنها حرارتی است که باید به جاذب در ژنراتور (generator) داده شود تا مبرد را وارد کندانسور نماید. حرارت مورد نیاز این چیلرها به صورت های مختلف تامین می شود و بر اساس آن، این چیلرها به انواع شعله مستقیم، بخار آب یا آب گرم تقسیم بندی می شوند. که توضیح تفاوت های آنها از حوصله این رساله خارج است.

از مشخصه های این سیستم ها بازده پایین 0.8 تا  1.2 است و معمولا برای مصارفی به کار می روند که برق مورد نیاز چیلر تراکمی مشابه قابل تهیه نباشد. (ظرفیت های بالا) هزینه اولیه بالا و نیاز به تعمیرات و نگهداری از مشخصه های منفی این سیستم است. همچنین به دلیل تولید حرارت در بخش ابزربر این چیلرها نیاز به ظرفیت بالاتری در حرارت دهی که در بخش آینده توضیح داده می شود هستند.

تذکر: می بایست توجه داشت انواع چیلرهای تراکمی گازسوز نیز امروزه در بازار تاسیسات موجود می باشند. این چیلرها را نباید با چیلرهای جذبی اشتباه گرفت. این چیلرها تراکمی بوده و کمپرسور آنها با موتورهای احتراق داخلی یا توربین کار می کنند.   

2- مرحله حرارت دهی به محیط (کندانسور):

در این مرحله مبرد که در فشار بالا و به صورت گاز داغ می باشد توسط یک مبدل انتقال حرارتی گرمای خود را به محیط اطراف می دهد. چیلرها بر اساس این نوع مبدل حرارتی به دو نوع آب خنک و هواخنک طبقه بندی می شوند.

چیلر آب خنک:

در چیلرهای آب خنک در مرحله کندانس حرارت مبرد به یک واسط انتقال حرارت (آب) داده می شود. آب نیز در برج خنک کن حرارت گرفته را به وسیله تبخیر و انتقال جرم به محیط بیرون می دهد.

چیلر هوا خنک:

در چیلرهای هواخنک حرارت مرحله کندانس به صورت مستقیم به هوا داده میشود. از آنجایی که ارزش حرارتی آب بسیار بالاتر از هوا است، چیلرهای هواخنک نیاز به کندانسور بزرگتری دارند که این عامل گرانی این چیلرها را به همراد دارد. همچنین استفاده تمام وقت آنها از فن و بازده پایین تر مرحله کندانس موجب افزایش مصرف این دستگاه ها می باشد. (بازده پایین تر) از این رو این دستگاه ها تنها در مواردی که مشکل کمبود منابع آبی یا بی کیفیت بودن منابع آب وجود دار د و همچنین مناطق بسیار شرجی که تبخیر آب پایین است پیشنهاد می گردند.

3- مرحله کاهش فشار (اختناق):

در این مرحله مبرد میعان یافته در کندانسور از یک شیر انبساط قابل تنظیم عبود نموده برای تبخیر در فشار پایین تر در اواپراتور آماده میشود. شیر انبساط دستگاه ها یک طرفه یا دو طرفه می باشد از این رو سیستم های تبرید به دو دسته کلی تقسیم بندی می شوند.

چیلرهای سرد:

این دستگاه ها دارای شیر انبساط یک طرفه بوده و به این صورت می توانند فقط چرخه رانکین را در یک مسیر انجام دهند مورد استفاده آنها نیز تنها در فصل گرم و برای تولید برودت است.

چیلرهای سرد و گرم (مجهز به هیت پمپ):

این دستگاه ها دارای شیر انبساط دو طرفه بوده و با دارا بودن شیر های سه راه موتوری می توانند جهت سیکل را معکوس کرده به عبارتی جای اواپراتور و کندانسور را تغییر دهند به این صورت در فصل سرد نیز کندانسور دستگاه حرارت خود را به محیط داخل تحویل می دهد و اواپراتور دستگاه حرارت را از بیرون دریافت می نماید.

4- مرحله حرارت گیری (اوپراتور):

چیلرها بنا بر اینکه در اواپراتور آب را خنک می کنند یا هوا را به دو دسته تقسیم می شوند.

چیلر و فن کویل:

در این مرحله ممکن است مبرد گرما را از آب گرفته آن را خنک کند و این آب خنک شده در فن کویل ها موجب کاهش حرارت داخلی ساختمان شده و شرایط آسایش را ایجاد کند

پکیج سقفی:

البته مبرد می تواند حرارت را مستقیم از هوا گرفته و هوای تهویه شده وارد محیط شود که این حالت در پکیج های سقفی ملاحظه میشود.

چیلر جذبی چگونه کار میکند؟

تاریخچه

به جرات می توان گفت که سرمایش جذبی اولین بار با ماده جاذب جامد شناخته شد. مایکل فاراده در سال 1824 میلادی در حین انجام یک سلسله آزمایشات برای تبدیل و شناخت گازهای پایدار با پدیده سرمایش جذبی روبرو شد. او می دانست که پودر کلرید نقره درجذب آب و آمونیاک بسیار موثر عمل می کند. بنابراین برای تعیین پایداری آمونیاک، در یک لوله خمیده کلرید نقره را در مجاورت گاز خشک آمونیاک قرار داد و سر دیگر آن را با آب، سرد کرد. گرما آمونیاک را از مخلوط جدا کرد و آمونیاک جدا شده، در اثر سرمای آب در سر دیگر لوله به صورت مایع جمع آوری شد. فاراده به گرما دادن سر دیگر لوله ادامه داد تا مقدار کافی آمونیاک مایع بدست آورد.

کتاب- بازرسی جوش-pdf در150 صفحه

اختصاصی از کوشا فایل کتاب- بازرسی جوش-pdf در150 صفحه دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

بازرسی جوش چون علم جوشکاری همراه با گنج تخصصی بوده یعنی هر جوشکار ماهر در طی تاریخ درآمد زیادی داشت سبب شد که اسرار خود را از یکدیگر مخفی نمایند احتیاجات بشر به اتصالات مدرن سبک محکم و مقاوم در سالهای اخیر و مخصوصا بیست سال اخیر سبب توسعه سریع این فن گردید و سرمایه گذاری های عظیم چه از طرف دولتها و چه صنایع نظامی و تخصصی در این مورد اعمال گردید یکی دیگر از علل پیشرفت فوق سریع این فن در چند ده سال اخیر شد که به علم جوشکاری تبدیل گردید. فرآیند جوشکاری تابع پارامترهای بسیاریست که هر یک به تنهایی میتواند تاثیر اساسی بر کیفیت جوش ایجاد شده، بگذارد.  این پارامترها از فلز پایه، موا د مصرفی و پارامترهای فرآیند جوشکاری گرفته تا مهارت جوشکار و حتی شرایط آب و هوایی را دربر میگیرد.  از آنجایی که اتصالات جوشکاری در سازه ها و قطعات از نظر پایداری، اطمینان  و ایمنی از اهمیت بالایی  برخوردار است حصول اطمینان از کیفیت آنها بسیار مهم بوده و جزو دغدغه های اصلی سازندگان و مشتریان این نوع سازه ها و قطعات میباشد.

کتاب- موتورهای احتراقی و اجزاء آنها- در606صفحه- در قالب وردword

اختصاصی از کوشا فایل کتاب- موتورهای احتراقی و اجزاء آنها- در606صفحه- در قالب وردword دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

در این کتاب کلیه اجزاء موتورهای احتراقی بصورت جزء به جزء شرح داده می شود

این کتاب بسیار جامع و کامل می باشد.

موتورهای درون‌سوز یا موتورهای احتراق داخلی به موتور‌هایی گفته می‌شود که در آن‌ها مخلوطسوخت و اکسیدکننده (معمولاً هوا یا اکسیژن) در داخل محفظهٔ بسته‌ای واکنش داده و محترق می‌شوند. بر اثر احتراق گازهای داغ با دما و فشار بالا حاصل می‌شوند و بر اثر انبساط این گازها قطعات متحرک موتور به حرکت درآمده و کار انجام می‌دهند.[۱] هرچند غالباً منظور از به‌کار بردن اصطلاح موتورهای درون‌سوز، موتورهای معمول در خودروها می‌باشند، با این حال موتورهای موشک و انواع موتورهای جتنیز مشمول تعریف موتورهای درون‌سوز می‌شوند.

موتور درون‌سوز، یک وسیلهٔ گردنده‌ است که در خودروها، هواگردها، قایق موتوری، موتورسیکلتها و صنایع کاربرد دارد. بدون بهره‌گیری از موتورهای درون‌سوز، اختراع و ساخت هواپیماها ممکن نبود. تا پیش از پرواز نخستین هواپیمای جت در سال ۱۹۳۹، نیروی محرکه تمام هواپیماها در واقع توسط موتورهای درون‌سوز تأمین می‌شد..[۲]

نخستین موتور درون‌سوز چهارزمانه توسط نیکلاس اوگوست اوتو، مخترع آلمانی ویلیام وگنر و در سال ۱۸۷۶ ساخته‌شد

• ۱انواع
  • ۱.۱موتور درون سوز اتو
  • ۱.۲موتور درون سوز دیزل
  • ۱.۳موتور درون سوز وانکل
  • ۱.۴موتور دو زمانه
  • ۱.۵موتور چهار زمانه
  • ۱.۶موتور شش زمانه
  • ۱.۷چرخه اتکینسون
  • ۱.۸موتورهای دوار بدون پیستون
  • ۱.۹موتور شبه توربین
  • ۱.۱۰موتورهای احتراق پیوسته
  • ۱.۱۱موتورهای احتراق ناپیوسته
  • ۱.۱۲توربین گازی
  • ۱.۱۳موتور جت (شامل توربوجت, توربوفن, توربوشفت, توربوپراپ, رم‌جت, موشک, ...)
• ۲شیوهٔ کار
• ۳سامانه جرقه‌زنی موتور اتو
• ۴ویژگی‌ها
• ۵جستارهای وابسته
• ۶منابع

انواع

موتور درون سوز اتو

این موتورها را به دسته کلی موتور چهارزمانه و موتورهای دوزمانه می‌توان تقسیم کرد. اصول کاری این موتورها مشابه‌است. لیکن نحوه عمل آنها به علت تفاوت‌های ساختاری اندکی متفاوت است.البته ازنوع امروزی تر باید به چهار زمانه اشاره کرد که حتی تاثیر کمتری بر روی الودگی هوا دارد.

موتور چهارزمانه: این موتورها برای هر انفجار (مرحلهٔ تبدیل انرژی سوخت به انرژی مکانیکی) بایستی چهار مرحلهٔ مکش، تراکم، انفجار و تخلیه را انجام دهند.

موتورهای دوزمانه: این موتورها در هر دور چرخش دارای یک انفجار هستند. این کار با ترکیب کردن مراحل انفجار و دم و بازدم به‌عنوان یک مرحله و ترکیب تخلیه و تراکم به‌عنوان مرحلهٔ بعدی صورت می‌گیرد.[۴]

راندمان موتورهای دو زمانه به مراتب از موتورهای چهارزمانه بیشتر است.[نیازمند منبع]

موتور درون سوز دیزل

موتور دیزل گونه‌ای موتور درون‌سوز است که در آن از چرخه دیزل برای ایجاد حرکت استفاده می‌شود. فرق اصلی آن با موتور اتو ایجاد احتراق در اثر تراکم است.یعنی انفجار بر اثر تراکم سوخت و هوابدون نیاز به جرقه زنی میباشد(سیستم احتراق داخلی دیزل).

موتور درون سوز وانکل

موتور دورانی که مخترع آن دکتر فلیکس وانکل بود، گاهی موتور وانکل یا موتور دورانی وانکل نامیده می شود. اجزائ اصلی آن روتور، محفظه روتور، محور خروجی، شمع جرقه زنی، قطعات آبندی می باشد.در موتور وانکل مانند موتور های بنزینی چهار زمانه مخلوط هوا و بنزین وارد محفظه ی بزرگی از موتور می شود سپس با کو چک شدن حجم آن مخلوط هوا و بنزین تحت فشار قرار گرفته و با ایجاد جرقه به وسیله شمع انفجار حاصل می شود، مولکول های گاز دراثر احتراق منبسط می گردند و فشار محفظه ی تراکم به شدّت بالا می رودو نیروی حاصل از آن به رو تور اعمال شده وبه علّت اختلاف مرکز دوران بین روتورومیل لنگ نیروی چرخشی درروتور ایجاد می گردد.این نیروی چرخشی به بادامک محور لنگ که در داخل روتور قرار دارد، وارد شده و به فلایویل و سیستم انتقال قدرت می رسد.

موتور دو زمانه

موتور درون سوزی که 2 فرایند اصلی دارد . (1- مکش سوخت + انفجار یا احتراق سوخت) .(2- تراکم سوخت+خروج دود.)

موتور چهار زمانه

موتور درون سوزی با چهار فرایند اصلی 1-مکش سوخت 2- تراکم 3-احتراق 4- خروج دود است.

موتور شش زمانه

موتور درون سوزی بر اساس موتور چهار زمانه باافزایش فرایند و کارکرد نسبت به آن و با ۶ عمل در چرخه فرایند .

چرخه اتکینسون[

موتورهای دوار بدون پیستون

به موتورهایی که پیستون ندارند و بجای آن روتور دارند که بصورت دورانی حرکت می کند اطلاق می شود مانند موتور وانکل و موتور شبه توربین. این نوع موتور ها در پهپاد هایی استفاده میشود که در منطقه ای وسیع به شعاع 300km تا 500km مورد نیاز باشد استفاده میشود.

موتور شبه توربین

موتور شبه توربین خیلی شبیه موتور دورانی است، یک روتور درون بدنه ی تقریباً بیضی شکل می چرخد. موتور شبه توربین روتور چهار جزیی دارد. گوشه های روتور با بدنه به خوبی آب بندی شده اند و نیز گوشه های روتور نسبت به بخش داخلی آب بندی اند. در نتیجه چهار محفظه ی مجزا تشکیل می شود

موتورهای احتراق پیوسته

به موتور هایی که عمل احتراق به صورت منظم و پیوسته انجام میشود مانند موتور های راکت و انواع موتور جت و توربین گازی

موتورهای احتراق ناپیوسته

به موتور هایی گفته میشود که عمل احتراق به صورت متناوب انجام میشود مانند موتور های پیستونی و پالس جت و موتور وانکل

توربین گازی

موتور جت (شامل توربوجت, توربوفن, توربوشفت, توربوپراپ, رم‌جت, موشک, ...)[ویرایش]

شیوهٔ کار

موشک یک موتور درون‌سوز است که برای کارکردن، نیازی به هوای بیرون ندارد. موشک هم سوخت و هم مادهٔ اکسیدکننده را با خود حمل می‌کند. این دو ماده با هم در اتاقک احتراق می‌سوزند و گازهای داغی تولید می‌کنند که از طریق دهانهٔ خروجی تخلیه می‌شوند. درون اتاقک احتراق، گازهای داغ بر تمام جهات فشار می‌آورند.

اگر اتاقک کاملاً مسدود باشد، فشار در تمام جهت‌ها یکسان خواهدبود و موشک حرکت نخواهدکرد. اما اتاقک احتراق چنان ساخته می‌شود که این گازها با سرعت زیاد از دهانهٔ خروجی تخلیه شوند. این کار باعث می‌شود که فشار گاز در تمام جهت‌ها یکسان نباشد؛ چون فشار واردشده به طرف جلو بسیار بیشتر از طرف عقب است، موشک به سمت جلو حرکت می‌کند. این حرکت، از قانون سوم نیوتن پیروی می‌کند:«برای هر عمل، عکس‌العملی وجود دارد برابر و در جهت مخالف». در موشک، گازهای در حال فوران از دهانهٔ خروجی، عمل و فشار رو به جلو، یا پیشرانه، عکس‌العمل است. چون موشک سوخت و اکسیدکننده را با خود حمل می‌کند، و از آن‌جا که قانون سوم نیوتن در همه جا صدق می‌کند، پس موشک می‌تواند هم در جو زمین و هم در خلاء فضا حرکت کند.

سامانه جرقه‌زنی موتور اتو

سامانه جرقه‌زنی وظیفه دارد در زمان معین یک جرقه الکتریکی برای سوختن آمیزه‌ای از سوخت و هوا در موتورهای احتراقی ایجاد کند در موتور درون‌سوز نوع رفت و برگشتی یا همان پیستونی، جرقه در انتهای کورس تراکم کمی پیش از رسیدن پیستون به نقطه مرگ بالا زده می‌شود. اجزا این سامانه شامل شمع، وایر شمع، دلکو، کویل، باتری می‌باشد.[۵]

ویژگی‌ها

بر خلاف موتورهای خودروی برقی، موتور درون‌سوز دارای صدها قطعه متحرک است. مواد مصرفی موتورهای درون‌سوز نیز مانند روغن، روغن گیربکس و مایع خنک‌کننده برای طبیعت موادی آلاینده هستند

موتور برون سوز

موتور برون سوز یا احتراق خارجی نوعی ماشین گرمایی می‌باشد که در آن سیال عامل داخلی توسط انرژی حاصل از احتراق یک سیال عامل دیگر گرم شده و در طی یک چرخه ترمودینامیکی کار توسط سیال عامل داخلی انجام می‌گردد[۱]. انرژی حاصل از احتراق توسط مبدل حرارتی از سیال خارجی به سیال عامل داخلی منتقل می‌شود. مانند موتور بخار، توربین بخار و موتور استرلینگ.

موتور استرلینگ

موتور استیرلینگ مدل آلفا. در این جا دو سیلندر وجود دارد. سیلندر منبسط‌شونده (قرمز) در دمای بالایی نگهداشته می‌شود درحالی که سیلندر متراکم‌شونده (آبی) سرد است. گذرگاه بین این دو سیلندر نیز شامل مولد است.

موتور استرلینگ یا موتور استیرلینگ (به انگلیسی: Stirling engine) که به آن ماشین استرلینگ هم گفته می‌شود یک موتور حرارتی است که در سال ۱۸۱۶ توسط دکتر رابرت استیرلینگ اختراع شد. موتور استیرلینگ قابلیت بازدهی بیشتری نسبت به موتورهای بنزینی و دیزلی دارد اما امروزه موتورهای استیرلینگ فقط در برخی کاربردهای خاص مانند زیردریایی ها یا ژنراتورهای کمکی در قایق‌ها (که عملکرد بی صدا مهم است) استفاده می‌شود. اگر چه موتورهای استیرلینگ به تولید انبوه نرسید اما برخی اختراعات پرقدرت با این موتور کار می‌کند.

موتورهای استیرلینگ از چرخه استیرلینگ استفاده می‌کند که مشابه چرخه‌های استفاده شده در موتورهای احتراق داخلی نیست.

گاز استفاده شده در داخل موتورهای استیرلینگ هیچ وقت موتور را ترک نمی‌کند و مانند موتورهای دیزل و بنزینی سوپاپ دود که گازهای پر فشار را تخلیه می‌کند و محفظه احتراق وجود ندارد. به همین علت موتورهای استیرلینگ بسیار بی صدا هستند.

چرخه استیرلینگ از یک منبع حراتی خارجی که می‌تواند هر چیزی از بنزین و انرژی خورشیدی تا حرارت ناشی از پوسیدگی گیاهان باشد استفاده کند و هیچ احتراقی داخل سیلندرهای موتور رخ نمی‌دهد.

موتور بخار

نمونه‌ای از یک موتور بخار

روش کار یک موتور بخار

موتور بخار به ماشین گرمایی گفته می‌شود که سیال سیکل گرمایی آن بخار می‌باشد.[۱]

ایده استفاده از بخار آب برای ایجاد نیروی حرکتی پیشینه‌ای طولانی در حدود ۲۰۰۰ سال دارد. اما تا حدود ۳۰۰ سال پیش دستگاه‌های بخار تولیدکنندگان مهمی در حوزهٔ نیروی مکانیکی نبودند. توسعهٔ استفاده از بخارهای پر فشار و تبدیل آنها به نیروهای خطی و دورانی قادر به ایجاد نیروی مورد نیاز بسیاری از ماشین‌های تولید بود. این دستگاه‌ها در هر جایی که آب و سوخت چون زغال سنگ یا چوب فراهم باشد ایجاد کرد. ماشین‌های بخار وسایل حمل و نقل اولیه چون تراکتورهای بخار و لوکوموتیوهای بخار را ممکن ساخت. امروزه توربین‌های بخار مدرن حدود ۸۰ درصد برق تولیدی را در جهان بوسیلهٔ سوخت‌های متفاوت تولید می‌کنند.[۲]

اولین ماشین بخار را پاپن در سال ۱۶۹۰ اختراع کرد. قسمت اعظم ماشین کوچکی را که پاپن ساخته بود، سیلندرهاو پیستون‌ها تشکیل می‌دادند. آب در داخل سیلندرها تبدیل به بخار شده، موجب بالا رفتن پیستون‌ها می‌شدند. با بالا رفتن این پیستون‌ها هوای قسمت فوقانی این سیلندرها فشرده می‌گردید. حال اگر بخار آب زیر پیستون‌ها را ناگهان سرد کرد و تبدیل به آب نمود، هوای فشرده قسمت فوقانی سیلندرها، پیستون‌ها را با قدرت به طرف پایین می‌راند و این حرکت پیستون‌ها می‌توانست مثلاً موجب حرکت کردن یک چرخ شود.

پس از پاپن عده‌ای کار او را دنبال کردند ولی نتیجه زیادی نگرفتند تا اینکه جیمز وات اسکاتلندی دست به تجاربی زد و موفق گردید با اختراع خود بزرگ‌ترین انقلاب را در صنایع انگلیس ایجاد کند.

منابع

توربین بخار

یک توربین بخار

توربین بخار نوعی توربین است که از بخار، انرژی گرمایی را می‌گیرد و تبدیل به حرکت دورانی می‌کند. نوع نوین آن در سال ۱۸۸۴ توسط چارلز الگرنون پارسونز ابداع شد.[۱]

حدود ۸۰ درصد برق دنیا از توربین‌های بخاری که در نیروگاه هسته‌ای و نیروگاه حرارتی و ... به کار می‌رود، تولید می‌شود

محتویات

۱انواع توربین

• ۱.۱تقسیم بندی بر اساس نوع طبقات توربین
• ۱.۲براساس تعداد مراحل انبساط
• ۱.۳اساس کار توربینهای بخار

• ۲مزایای توربین‌های بخار
• ۳محدودیت‌های استفاده از توربینهای بخار
• ۴موارد استفاده از توربین‌های بخار

انواع توربین

تقسیم بندی‌های مختلفی برای توربین‌های بخار وجود دارد، که عبارتند از:

تقسیم بندی بر اساس نوع طبقات توربین

• توربین با طبقات عکس العملی
• توربین با طبقات ضربه‌ای

براساس تعداد مراحل انبساط

• توربین‌های تک مرحله‌ای (Single stage turbine)
• توربین‌های دو مرحله‌ای (Double stage turbine)
• توربین‌های چند مرحله‌ای (Multi stage turbine)

اساس کار توربینهای بخار

توربین‌های بخار برای کار کردن و تولید انواع انرژی باید از سیکل رانکین و شاخه‌های آن پیروی کنند.

مزایای توربین‌های بخار

• ساختمان سازه‌ای ساده
• ایمنی بالا
• هزینه‌های پایین در تعمیر و نگهداری
• حجم کم آنها نسبت به موتورهای الکتریکیبا قدرت مساوی
• راندمان بالا
• قابلیت تغییر سرعت گردش
• گشتاور اولیهٔ بالا

محدودیت‌های استفاده از توربینهای بخار

• بواسطه اینکه هزینه تولید بخار زیاد است و تجهیزات آن گران‌قیمت است معمولاً در جاهایی که بخار در دسترس باشد (مثل نیروگاهها یا پالایشگاهها) از آن استفاده می‌شود
• راه‌اندازیو بستن آنها Operation نسبتاً مشکل است
• هزینه‌های نقل و انتقال بخار زیاد است
• تلفات بخار در آنها زیاد است

موارد استفاده از توربین‌های بخار

• محرک ژنراتورهای برق
• محرک دستگاه‌های یدک (پمپ‌های روغنکاری Lube Oil و Seal Oil و آب مقطرCondensate)
• محرک پمپ‌های خوراک واحدهای عملیاتی
• محرک کمپرسورهایرفت و برگشتی و گریز از مرکزآبگرمکن شیشه و رافع بخار
• اتاق خودرو
• آژیر– چراغ گردان
• استارت
• استرات
• آسیابک
• آفتابگیر
• اگزوز
• انباره اگزوز در اگزوز به طور کلی ۲ انباره یا منبع وجود دارد که در منبع اول مبدل کاتالیست برای تبدیل گازهای خطرناک به غیر خطرناک نصب گردیده و منبع دوم جهت کاهش صدای ناشی از انفجار و احتراق داخلی موتور تعبیه گردیده است.
• آنتن برقی و غیربرقی
• انواع قفل خودرو، قفل مرکزی
• انواع لامپ چراغ خودروها
• اهرم ترمز دستی
• اهرم دنده
• اهرم هزارخار
• آیینه عقب‌بین
• بادامک
• باربند
• بازویی
• باطری
• باک
• بخاری
• برف‌پاک‌کنو تیغه برف‌پاک‌کن
• بست موج‌گیر
• بلبرینگ
• بلندگوی خودرو
• بلوک سیلندر
• بوسترترمز
• بوش
• بوق
• پدال(گاز–ترمز-کلاچ)
• پلاک خودرو
• پلوس
• پمپ آب (واترپمپ)
• پمپ بنزین
• پمپ ترمز
• پمپ فرمان
• پمپ کلاچ
• پوسته گیربکس
• پوسته کلاچ
• پوسته کیلومترشمار
• پوشش سقف
• پوشش صندلی
• پولک موج‌گیر
• پیچ تنظیم خلاصی
• پیچ و مهره
• پینیون
• تابلو برق
• تاج خروسی
• تایر
• ترمز
• ترمز دستی
• ترموستات
• تسمه
• توپی اکسل
• توپی چرخ
• تیوب
• جعبه دنده
• جعبه فرمان
• جلوپنجره
• جکو دسته جک
• چراغ راهنما
• چراغ سقف
• چراغ شارژ دینام
• چراغ مطالعه
• چراغ‌های اخطار
• چرخ‌ها
• چرخ زاپاس
• چهارشاخ فرمان
• داشبورد
• درهای خودرو
• درپوش استرات
• دزدگیر
• دستگیره‌های در
• دسته [برف‌پاک‌کن]
• دسته راهنما
• دسته سیم
• دسته موتور
• دلکو
• دنده
• دنده پلوس
• دورسنج
• دورسنج موتور
• دیاق
• دیسک ترمز
• دیسک کلاچ
• دیفرانسیل
• دینام
• رادیاتور
• رادیوپخشخودرو و سی‌دی چنجر
• رام گیربکس
• رودری
• رینگ (چرخ)
• زاپاس‌بند
• زه
• ساسات
• سپر
• سرپلوس
• سرسیلندر
• سرکمک
• سقف
• سگدست
• سوئیچ
• سوپاپ
• سیبک‌های نمدی فرمان
• سیفون بنزین
• سیلندر
• <span style="color: #0000ff; fo